لباسهای محلی کشورهای مختلف
برگزیده ها: لباس های محلی زنان کشورهای مختلف پوشاک مردم ایران درون دوره های مختلف تاریخی +تصاویر
آکایران :در هر جامعه ای بنا بـه شرایط، لباس های محلی زنان کشورهای مختلف نوع پوشاک و پوشش زنان و مردان متفاوت است
بنا بـه گزارش برگزیده ها : پوشاک مردم ایران درون دوره های مختلف تاریخی
تاریخچه پوشاک بـه طور کلی بخشی از تاریخ تمدن و فرهنگ انسان هست و به منظور آگاهی از پوشش درون ایران، حتما فرهنگ مردم ایران را هم بررسی کرد.
پوشاک بدن انسان را از آب و هوا و دیگر مخاطرات موجود درون طبیعت حفظ مـی کند. لباس های محلی زنان کشورهای مختلف همچنین پوشاک مـی تواند به منظور راحتی، حجب و حیـا و نیز به منظور ایمنی مورد استفاده قرار گیرند.مـی توان پوشاک را نشان دهندهٔ باورهای مذهبی، فرهنگی و دیگر معانی اجتماعی دانست. لباس های محلی زنان کشورهای مختلف امروزه و در قرن ۲۱ استفاده از پوشاک بیشتر بـه خاطر پیروی از مد و شیک پوشی هست تا بـه خاطر راحتی و دیگر استفاده های آن.
نوع لباس و پوشاک درون ایران باستان هم بنا بـه شرایطی کـه بوده هست همـیشـه سبک و اسلوب خاصی داشته است. بررسی ها نشان مـی دهد کـه پوشش تمام بدن درون دوره های مختلف تاریخی چه نزد زنان و چه نزد مردان درون ایران یک حقیقت بوده هست و بـه هیچ وجه ایرانیـان درون برهنگی بـه سر نمـی اند. اما این را بایستی درون نظر داشت کـه پوشش کامل و آراسته همراه با تزیینات زنان درون ایران، با پوشش چادر سیـاه بسیـار متفاوت بود و سبک خاص خودش را داشته است. برخی معتقد هستند کـه این پوشش کامل و آراسته بـه نوعی ریشـه بـه وجود آمدن حجاب درون دنیـا است.
تاریخچه پوشش درون ایران نیز پیوندی عمـیق با حجاب، بـه معنای پوشش کامل و زیبایی شناسی و زیبایی دوستی دارد. سرزمـین ایران سرآمد زیبایی ها و ظرافتهاست، مردم ما حامل فرهنگی عمـیق و ریشـه دار، با آمـیزه ای از دین و تاریخ هستند. تاریخی کـه در اقصا نقاط عالم ریشـه دوانده است. هر اندازه فرهنگ و هنر یک سرزمـین با بنیـانـهای اعتقادی و فکری و دیرپای ملتی مرتبط باشد، برعمق عظمت حس زیبایی شناختی مردم آن سرزمـین تاثیر مـی گذارد.
تجلیّات پوشش و انتخاب نوع لباس و پوشاک درون مـیان زنان ایران چنان چشمگیر هست که برخى از اندیشمندان و تمدن نگاران، ایران را منبع اصلى ترویج حجاب درون جهان معرفى کرده اند. یـافته های پژوهشی نشان مـی دهد کـه زنان ایران زمـین از زمان مادها (که نخستین ساکنان آریـایی ایران زمـین بوده اند) حجاب کاملی شامل پیراهن بلندچین دار و شلوار که تا مچ پا و چادر و شنلی بلند روی لباس ها، داشته اند. این حجاب درون دوران سلسله های مختلف پارس ها نیز معمول بوده است. درون زمان زرتشت و قبل و بعد از آن، زنان ایرانی از حجابی کامل برخوردار بوده اند.
برابر متون تاریخی، درون همـه آن زمان ها پوشاندن موی سر و داشتن لباس بلند و شلوار و چادر رایج بوده هست و زنان با آزادی درون محیط بیرون خانـه رفت و آمد مـی د و هم پای مردان بـه کار مـی پرداختند. و این امور با حجاب کامل و پرهیز شدید از اختلاط های فساد برانگیز همراه بوده است.
جایگاه فرهنگی پوشش درون مـیان زنان نجیب ایران زمـین بـه گونـه ای بوده هست که درون دوران سلطه کامل شاهان، هنگامـی کـه خشایـارشاه بـه ملکه «وشی» دستور داد کـه بدون پوشش بـه بزم بیـاید که تا حاضران زیبایی او را بنگرند، وی امتناع کرد و برای این سرپیچی، بـه حکم داوران، عنوان «ملکه ایران» را از دست داد.
نوع پوشاک زنان و مردان درون دوره مادها
پوشاک زنان و مردان درون زمان مادها از لحاظ شکل تقریبا یکسان بود
مادها اولین حکومت فراگیر درون فلات ایران بودند آنان از هر طبقه و قومـی کـه بودند به منظور جلوه گری هر چه بیشتر خود بـه هر چیزی کـه گمان مـی بردند خودآرایی هست مانند یک نیـاز حتمـی و حیـاتی دست مـی یـافتند و در هر زمان وسایل موجود را از طلا، نقره، مفرغ، آهن که تا گچ و سنگ و صدف مـی ساختند.
اصلى کـه باید درون نظر داشت، این هست که طبق نقوش برجسته و مجسمـه هاى ما قبل مـیلاد، پوشاک زنان آن دوره از لحاظ شکل، با کمى تفاوت، با پوشاک مردان یکسان است.» و «مرد و زن بـه واسطه اختلافى کـه مـیان پوشش سرشان وجود دارد، از هم تمـیز داده مى شوند.»
در دوره پارسى ها (هخاان)نوع پوشاک و لباس زنان چگونـه بوده هست ؟
پوشاک زنان درون دوران هخاان معمولا پیراهن ساده و بلند بوده است
پارسى ها بـه وسیله کوروش، دولت ماد را از مـیان برداشته و سلسله هخامنشى را تأسیس د. آنـها از نظر لباس و پوشاک همانند مادها بودند. درون مورد پوشاک خاص زنان این دوره آمده است: « از روى برخى نقوش مانده از آن زمان، بـه زنان بومى برمـیخوریم کـه پوششى جالب دارند. پیراهن آنان پوششى ساده و بلند یـا داراى راسته چین و آستین کوتاه است. بـه زنان دیگر آن دوره نیز برمـیخوریم کـه از پهلو بـه اسب سوارند. اینان چادرى مستطیل شکل، بر روى همـه لباس خود افکنده و در زیر آن، یک پیراهن با دامن بلند و در زیر آن نیز، پیراهن بلند دیگرى که تا به مچ پا نمایـان است. »
تصویر بـه جا مانده بر روی تخته سنگهای دوره هخا نشان مـی دهد کـه شباهتی بین پوشاک زنان و مردان پارسی وجود داشته است. زنان پارسی بـه جز لباس شبیـه آنچه ملکه مـی پوشیده، لباس دیگری نیز داشته اند، پیراهن آنان پوششی ساده، بلند یـا دارای راسته چین و آستین کوتاه بوده کـه دامن از زانو بـه پایین ه هایی از مچ پا آویزان داشته، علاوه بر اینـها زنان پارسی از چادر نیز استفاده مـی د، و آنرا بر روی تن خود مـی انداختند بـه طوری کـه تمام لباسهای زیر را مـی پوشانید. نقوشی کـه روی فرش پازیریک کـه در سیبری پیدا شده و آن را مربوط بـه ایران درون دوران هخا مـی دانند، این مطلب را تصدیق مـی کند زیرا زنانی کـه بر روی این فرش نقش کرده اند پوششی سر اندر پا چیزی شبیـه چادر روی همـه پوشاک خود داشته اند.
نوع پوشاک زنان درون دوره اشکانیـان
در دورهٔ اشکانیـان پوشاک زنان شامل شلوار و پیراهن بوده است
در این دوره نیز همانند گذشته، پوشش زنان ایرانى کامل بوده است. درون این باره چنین مـیخوانیم: « پوشاک زنان اشکانی پیراهنی بلند روی زمـین، گشاد، پرچین، آستین دار و یقه راست بوده هست و پیراهن دیگری روی آن را مـی پوشانیده است. قد پیراهن دوم نسبت بـه اولی کوتاه و ضمناً یقه باز بوده هست و روی این دو پیراهن چادر بـه سر مـی د. » پیراهن ها از پارچه های منقش (مخصوصاً قلابدوزی شده) تهیـه مـی شده است. آنان کفش ساده دوران اشکانی را بـه پا مـی د و کمربندشان منحصر بـه نواری بوده کـه برای جمع گشادی پیراهن درون زیر مـی بستند.
نقش برجسته پالیر درون موزه لوور زنی از دوره اشکانی را نشان مـی دهد. این زن چادر بـه سر دارد و زیر آن عمامـه اش بـه خوبی نمایـان است. بر بالای پیشانی (پایین عمامـه) فلزی پهن منقوش و برجسته چون نواری موهای جلوی سر را پوشانده و با وضع مطلوبی بـه عقب سر است.
در جاى دیگر آمده است: «چادر زنان اشکانى بـه رنگهاى شاد و ارغوانى و یـا سفید بوده است. گوشـه چادر درون زیر یک تخته فلزى بیضى منقوش یـا دکمـه کـه به وسیله زنجیرى بـه گردن افکنده شده، بند است. این چادر بـه نحوى روى سر مـی افتاده کـه عمامـه (نوعى کلاه زنانـه) را درون قسمت عقب و پهلوها مى پوشانیده است.
تاریخچه پوشاک درون زمان ساسانیـان
پوشاک زنان ایرانی درون دوره ی ساسانیـان
در این دوره اردشیر دین زرتشت را دین رسمى کشور قرار داد. اوستا را ترجمـه و آتشکده هاى ویران را بازسازى نمود. زنان درون این دوره همچنان داراى حجاب کامل بودند. درون مورد پوشاک زنان این دوره چنین آمده است: «چادر کـه از دوره هاى پیش مورد استفاده بانوان ایران بوده است، درون این دوره نیز بـه صور مختلف مورد استعمال داشته است.»
از آنجا کـه زرتشت درون زمـینـه اصل حجاب و پوشش زنان درون ایران کمبودى نمى دیده هست ، با تأیید حدود و کیفیت حجاب رایج آن دوران، کوشید که تا با پندهاى، خود ریشـه هاى درونى حجاب را تعمـیق و مستحکم نموده، عامل درون را ضامن اجرا و پشتوانـه استمرار و استوارى حجاب معمول قرار دهد.
بررسی نقوش سنگی و طرح هایی از چندین بشقاب باستانی نشان مـی دهد کـه بانوان ساسانی پیراهنی بلند با آستین یـا بدون آستین ، پرچین و گشاد مـی پوشیده اند و آن را با نواری درون زیر مانند زنان اشکانی جمع مـی د، از طرز قلم زنی و چین سازی پیراهن و دامن پیداست کـه در انتهای دامن بر پشت پا ، پارچه ای اضافه و پرچین بـه آن دوخته اند یقه پیراهن آنان اغلب گرد ولی یقه جلو باز که تا پایین تر از نیز دیده مـی شود زنان ساسانی گاهی چادر گشاد و پرچین سر مـی د کـه تا ساق پا مـی رسیده است.
وضعیت پوشاک زنان درون عصر صفویـان
پوشاک بانوان درون زمان صفویـه با توجه بـه آداب و رسوم و مذهب شکل خاصی بـه خود گرفت
به دلیل توجه صفویـان بـه آداب و رسوم و مذهب خاص ایرانی و مذهب اثنی عشری، رشته های گوناگون صنعت و هنر، پیشرفت شایـانی داشته هست ، کـه در این مـیان پوشاک بانوان ، با توجه بـه بافت خاص اجتماعی – مذهبی آن روزگار شکل خاصی بـه خود گرفت.
پیراهن ها، اغلب رنگارنگ و گلدار و زربفت ابریشمـی بود و روی آن قبای جلو باز بلندی که تا مچ پا بـه پا مـی د و کمربندی بـه کمر مـی بستند بصورتی کـه محکم روی کمر قرار نگیرد، کلاه کوچک، چارقد، شلوار پنبه دوزی شده، جوراب ساقه کوتاه پارچه ای از جمله پوشاک و لباسی بودند کـه در فصل زمستان مورد استفاده زنان قرار مـی گرفتند.
زنان هنگام بیرون رفتن از خانـه چادر بزرگ سفید یـا بنفش رنگی، بـه سر مـی د کـه تمامـی بدن آنان را مـی پوشاند و فقط جلوی صورت باز مـی ماند کـه بوسیله آن مـی توانستند پیش روی خود را ببینند.
پوشاک ایرانیـان درون دوره ی زندیـه
در دوره زندیـه پوشاک خانم ها شامل پیراهنی تنگ از جنس نخ و ابریشم بود
در دوره نادرشاه افشار و خاندان او از تجملات لباس ها کاسته شد و جامـه ها فرمـی ساده تر بـه خود گرفتند. از خصوصیـات جامـه های این دوره کوتاه شدن دامن پیراهن ها (بلوز) و قبا بود و فرم شلوار(تنگ یـا گشاد) و جنس وتزیینات آن اهمـیت بیشتری پیدا کرد. پوشاک درون دروه زندیـه عموما بـه این صورت بود کـه زنان پیراهن تنگی درون بر مـی د کـه پارچه آن اغلب از نخ و ابریشم بود. یقه گرد (بدون یقه) کـه در وسط آن چاکی بوسیله روبان یـا دکمـه درون زیر گلو بسته مـی شد.
در مواقع احتیـاج رراهن ، اغلب ارخالق ( کت بلندی هست که که تا نصف بدن را مـی پوشاند) آستین سنبو سه یـا کلیجه ( کت بلندی کـه تا روی ران مـی رسید روی از خالق مـی پوشیدند) آستین کوتاه مـی پوشیدند.
زنان این دروه مانند مردان، شلوار گشاد و بلندی کـه از پارچه های راه راه کـه بطور مورب دوخته مـی شد بـه پا مـی د و روی آن دامن گشاد و نسبتا بلندی مـی پوشیدند کـه تا وسط ساق پا مـی رسید.
زنان درون این دوره روی سرخود توری یـا پارچه زیبایی را بطور آزاد انداخته و با زیور وزینت ، موهای خود را مـی آراستند. کفش آنـها نعلین یـا ساغری نوک برگشته بود کـه فقط اندکی از سر انگشتان پا درون داخل آن قرار مـی گرفت. زنان هنگام خروج از منزل چادر سیـاه یـا بنفش یـا نیلی تند بـه سر مـی د و روی خود را با روبنده، کاملا مـی پوشاندند.
نوع و وضعیت پوشاک زنان درون دوره قاجاریـه
در دوره قاجار نوع پوشش زنان درون بیرون از خانـه بـه همان شکل سنتی بود
پوشاک زنان درون دروه قاجاریـه شبیـه لباسهای زندیـه بوده و خیلی کم تغییر کرده است. پیراهن های چاک دار آستین بلند دوره قبل با دامنـهای گشاد و پرچین بلند کـه لبه دامن را بوسیله یراق و گلابتون و.. . حاشیـه داده تزیین مـی د، کمربندی طلا و نقره یـا جواهر نشان بـه کمر مـی بستند. پوشاک درون این دوره مانند دوره زندیـه تور و کلاهک زینت سر بوده و چادر نماز و چارقد هنوز معمول نشده بود.
مسافرت ناصرالدین شاه قاجار بـه فرهنگ و روسیـه و دیدن لباسهای بالرینـهای پترزبورگ کـه شلوار بافته چسبان و نازکی بـه پا مـی د و زیر جامـه بسیـار کوتاهی بـه اندازه یک وجب روی آن مـی پوشیدند، شاه را برآن داشته کـه زنـهای حرمسرای خود را کـه لباسشان شامل: پیراهن، ارخالق، کلیجه، شلیته، شلوار، جوراب، چارقد و کلاغی بود، بـه این لباس درآورد.
ساختار طبیعی فلات ایران درون طول اعصار تاریخی این مرز و بوم و مرکزیتی کـه به دلیل داشتن پل ارتباطی بین شرق و غرب عالم داشت باعث شد کـه این سرزمـین سالیـان سال درون معرض یورش و تهاجمات اقوام و ملل گوناگون قرار گیرد. بدیـهی هست که این یورشـها توسط اقوامـی کـه دارای فرهنگ و اعتقادات ویژه خود بودند صورت مـی گرفت و شدیدترین فشارها را بر فرهنگ بومـی و سنتی جامعه بـه وجود مـی آورد.
بدین گونـه قوم ایرانی کـه از اعصار باستان اعتقاد بـه پوشیدگی و مستوری زن داشت و حتی خدایـان و الهه های خود را درون اوج پاکی و قداست مـی پرستید و با قبول دین اسلام و تأکید و تأیید این دین بیش از پیش بر پوشیدگی زنان دقت مـی کرد، تحت فشارهای گوناگون قرار گرفت: « هجوم مغول بعینـه نمونـه ای از این فشارها مبنی بر حضور زن بدون پوشش درون مجامع عمومـی بود کـه پس از قدرت گرفتن حکومتهای شیعی مذهبی چون سربداران و صفویـان منتفی شد و زن ایرانی با پوشش همچنان بـه حضور خود درون اجتماع مـی پرداخت. »
بنابراین دوران قاجاریـه بـه عنوان نخستین دوران رویـارویی نزدیک با غرب حائز اهمـیت است.
ایرانیـان نخستین تجربیـات تلخ شکست از غرب را درون جنگهای ایران و روسیـه آزمودند و به ناچار بـه تفوق نظام جنگی و علمـی آنان آگاه شدند. بروز جنگهای ایران و روس، روابط ایران را کـه سالیـان سال بـه دلیل جنگهای داخلی از اوضاع جهانی بی خبر بود گسترش داد و رفت و آمد خارجیـان فزونی گرفت. از سویی دیگر اعزام محصلین ایرانی بـه خارج از کشور بـه منظورب علوم و فنون جدید، ایرانیـان را با سبک زندگی غربی آشنا کرد. همـین رفت و آمدها بـه دربار و ارتباط خارجیـان با ایرانیـان درون نوع پوشش مردان تأثیر گذاشت و کم کم استفاده از پیراهن و کفش چرمـی معمول گشت.
تغییر پوشاک زنان اندرون نیز کـه پس از سفرهای ناصرالدین شاه بـه اروپا آغاز شده بود، بـه تدریج از حرمسرای شاهی بـه خانـه اعیـان و سایر اقشار جامعه سرایت نمود. اما پوشش زنان درون بیرون از خانـه که تا دوره مشروطیت و مدتی بعد از آن بـه همان شکل سنتی (چادر، چاقچور و روبنده) بود.
تحولات سیـاسی ایران بعد از انقلاب مشروطه درون جامعه زنان بی تأثیر نبود، بـه ویژه آنکه احزاب سیـاسی و گروههای متعدد مسئله تعلیم و تربیت زنان و اصلاح وضعیت آنان را درون رأس برنامـه خود قرار داده بودند. آنان یکی از عوامل اصلی متمدن بودن را حضور زنان درون عرصه اجتماع مـی دانستند و مانع اصلی این حضور را درون سبک و شیوه زیستی و سنتی جامعه و نوع پوشاک جست وجو مـی د. بنابراین بـه دنبال یک سری انتقادات نسبت بـه حضور زنان درون اندرونی، خواستار حضور آنان درون جامعه بودند. بدین منظور یک جریـان پنـهان اما مستمر با بیـان آزادی زن از اسارت، بین تجددخواهان بروز کرد. اینان خواستار حضور زن درون عرصه اجتماعی بودند و از وضع حجاب سخن بـه مـیان مـی آوردند.
پوشاک مردم ایران در دوران پهلوی
در زمان پهلوی ورود اجناس اروپایی بـه ایران باعث تغییرات بسیـاری درون پوشاک شد
ورود اجناس و البسه گوناگون اروپایی و حضور خیـاطان و طراحان فرانسوی، و تقلید از آنـها، کم کم، باعث تغییراتی مـهم درون وضع لباس و پوشاک ایرانیـان و خصوصا زنان ایرانی شد. بـه این ترتیب که، از طول و عرض چادر کاسته شد و چاقچور و روبنده درون مـیان جوانان، اکثرا از بین رفت و پیچه عمومـیت یـافت، شلوار کشی تبدیل بـه جوراب های ساقه بلند ماشینی شد، پیراهن و شلیته و شلوار و چادر کمری جای خود را بـه پیراهن های بلند یک تکه کـه بلندی آن بر حسب مد روز تغییر مـی کرد، دادند و به جای ارخالق و نیم تنـه، کت و ژیلت و بلوز بـه طرز دوخت اروپایی معمول شد و پارچه های زری و مخمل و تور، بـه کرپ و ساتن و کرپ دشین و ژرژت و.. تغییر یـافت.
نوع لباس و پوشاک درون انقلاب اسلامـی
وضعیت پوشاک زنان درون جامعه امروزی
تحولات سیـاسی ایران بعد از انقلاب درون جامعه زنان بی تأثیر نبود، بـه ویژه آنکه احزاب سیـاسی و گروههای متعدد مسئله تعلیم و تربیت زنان و اصلاح وضعیت آنان را درون رأس برنامـه خود قرار داده بودند. آنان یکی از عوامل اصلی متمدن بودن را حضور زنان درون عرصه اجتماع مـی دانستند و مانع اصلی این حضور را درون سبک و شیوه زیستی و سنتی جامعه و نوع پوشاک جست وجو مـی د. بنابر این بـه دنبال یک سری انتقادات نسبت بـه حضور زنان درون منازل، خواستار حضور آنان درون جامعه بودند. بدین منظور یک جریـان پنـهان اما مستمر با بیـان آزادی زن از اسارت، بین تجددخواهان بروز کرد. اینان خواستار حضور زن درون عرصه اجتماعی بودند و از وضع حجاب سخن بـه مـیان مـی آوردند.
بخش فرهنگ و هنر بیتوته
منابع:
fa.wikipedia.org
asemooni.com
[لباس های محلی زنان کشورهای مختلف]نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Wed, 11 Jul 2018 08:41:00 +0000