و ترکمنستان، کانال تلگرام مثلث طلایی خانم نوروزی از شرق با افغانستان و پاکستان و از غرب با
مـهم استخراج نفت و گاز درون جهان هستند.پایتخت، بزرگترین شـهر و مرکز سیـاسی ایران، تهران است.
ایران درون شرق با افغانستان و پاکستان؛ درون شمال شرقی با ترکمنستان، درون بخش مـیانی شمال با دریـای خزر، درون شمال غربی با جمـهوری آذربایجان و ارمنستان؛ درون غرب با ترکیـه و عراق؛ و سرانجام درون جنوب با آبهای خلیج فارس و دریـای عمان همسایـهاست.
از دید طبیعی ایران از شمال بـه رود اترک، دریـای خزر و رود ارس، از خاور بـه کوههای هندوکش و کوههای باختری دره سند، از باختر بـه دامنـههای باختری کوههای زاگرس و حوضه آبریز اروندرود و از جنوب بـه خلیج فارس و دریـای عمان محدود است.
بیش از نیمـی از ایران کویری و نیمـه کویری است. کانال تلگرام مثلث طلایی خانم نوروزی حدود یک سوم ایران نیز کوهستانی هست و بخش کوچکی از ایران (شامل جلگهٔ جنوب دریـای خزر و جلگهٔ خوزستان) نیز از جلگههای حاصلخیز تشکیل شدهاست.
بلندترین کوه ایران نیز دماوند (۵۶۷۱ متر) مـیباشد. کانال تلگرام مثلث طلایی خانم نوروزی از دید جغرافیـایی، غربیترین شـهر ایران کلیساکندی؛ شرقیترین شـهر جالق؛ شمالیترین شـهر پارس آباد؛ و جنوبیترین شـهر چابهار است.
ایران بـه واسطهٔ قرار گرفتن درون منطقهٔ مـیانی اوراسیـا موقعیتی راهبردی دارد. و از اعضای سازمان ملل متحد، عدم تعهّد، سازمان کنفرانس اسلامـی، اوپک، سازمان اکو و چندین سازمان بینالمللی دیگر است.
ایران یک قدرت منطقهای درون جنوب غربی آسیـا هست و جایگاهٔ مـهمـی را درون اقتصاد جهانی بـه دلیل درون اختیـار داشتن صنعت نفت، صنعت پتروشیمـی، گاز طبیعی و خودروسازی به منظور خود بدست آوردهاست.«ایران» درون واژه بـه معنی «سرزمـین آریـاییـان» هست و مدّتها پیش از اسلام نیز نام بومـی آن ایران، اِران، یـا ایرانشـهر بود.ایران درون عرصه جهانی که تا سال ۱۹۳۵ رسماً «پرشیـا» نامـیده مـیشد.
در آن سال رضا شاه دستور داد که تا نام جهانی کشور نیز مانند نام بومـی آن، «ایران» بشود. این تصمـیم مورد اعتراض گروهی از سیـاستمداران و پژوهشگران قرار گرفت کـه معتقد بودند این کار موجب ایجاد شکاف بین پیشینـه تاریخی کشور با ایران امروز مـیشود.
در نـهایت محمدرضا پهلوی درون سال ۱۹۵۹ اعلام کرد کـه هر دو نام قابل استفاده است.
پیش از آریـاییـان تمدنهای شـهر سوخته (در سیستان)، تمدن ایلام (در شمال خوزستان)، تمدن جیرفت (در کرمان)، تمدن ساکنان تپه سیلک (در کاشان)، تمدن اورارتو (در آذربایجان)، تپه گیـان (در نـهاوند) و تمدن کاسیها (در کرمانشاه و لرستان) و تپورها درون تبرستان (مازندران)در سرزمـین ایران بودند.
ایلامـیان یـا عیلامـیها از هزاره چهارم پ. م. که تا هزاره نخست پ. م. ، بر بخش بزرگی از مناطق جنوب غربی پشتهٔ ایران فرمانروایی د. بـه قدرت رسیدن حکومت ایلامـیان و قدرت یـافتن سلسلهٔ عیلامـی پادشاهی اوان درون شمال دشت خوزستان مـهمترین رویداد سیـاسی ایران درون هزاره سوم پ.
م. است. که تا پیش از ورود مادها و پارسها، تاریخ سرزمـین ایران منحصر بـه تاریخ عیلام است.
نکتهٔ دیگر آنکه معمولاً تاریخ ایران را بـه دو دورهٔ کلی تاریخ ایران پیش از اسلام و تاریخ ایران بعد از اسلام تقسیم مـیکنند.
دو روایت مختلف از تاریخ ایران پیش از اسلام وجود دارد: کانال تلگرام مثلث طلایی خانم نوروزی یکی روایت سنتی کـه مبتنی بر تواریخ سنتی هست (شامل شاهنامـه) و از نخستین پادشاه کیومرث (که پادشاه جهان و نـه فقط ایران است) آغاز مـیشود و شامل سلسلههای پادشاهی پیشدادیـان، کیـانیـان، ملوکالطوایفی (اشکانیـان) و ساسانیـان است.
این روایت سنتی بـه یک معنی روایتی اسطورهای از تاریخ ایران هست و شامل اطلاعات ذیقیمت مردمشناسانـه و اسطورهشناسانـهاست.
روایت دیگر روایت مبتنی بر تواریخ خارجی (شامل تواریخ یونانی، ارمنی، رومـی) و مدارک و یـافتههای باستانشناسی (شامل کتیبهها و سکهها) و به طور کلی روایتی مدرن و علمـیاست.
در این روایت خاندانهای پادشاهی درون ایران پیش از اسلام از قرار زیرند: مادها، هخاان، سلوکیـان، اشکانیـان و ساسانیـان.
شاید بسیـاری باور ننمایند کـه از سال سیام هجری کـه سال مرگ یزدگرد آخرین پادشاه ساسانی هست تا سال ۱۳۴۴ه. ق(=۱۳۰۴ه. خ) کـه تاریخ برافتادن قاجاریـان مـیباشد درون درون حدود طبیعی ایران بیش از یکصد و پنجاه خاندان بـه استقلال یـا نیمـه استقلال پادشاهی کردهاند و از مـیان ایشان تنـها چهار خاندان سلجوقیـان و مغولان و صفویـان و نادر شاه را مـیتوان گفت کـه بر سراسر ایران حکمروا بودند.
از دیگران طاهریـان، سامانیـان، صفاریـان، غزنویـان، بویـهـیـان، خوارزمشـاهیـان، قرهقویونلویـان، آققویونلویـان، زندیـان، قاجاریـان اگر چه پادشاهان بزرگ و بنام بودند هیچ کدام سراسر ایران را زیر فرمان نداشتند.
آن دیگران هم جز خاندانهای کوچکی نبودند کـه هر کدام بر یک یـا دو ولایت فرمانروا بودند.
عوامل اصلی شکل گرفتن فرهنگ ایران را مـیتوان درون امپراتوری پارسیـان (هخاان)، دوران شاهنشاهی ساسانیـان، سلطه اعراب، حملات مغول و دوران صفوی جستجو کرد.
برای شناخت فرهنگ ایران حتما به کشورهای مستقلی کـه در پیرامون ایران هستند نیز نگریست. افغانستان، تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان، جمـهوری آذربایجان و حتی ارمنستان و گرجستان و همچنین کردهای عراق و ترکیـه و پاکستان همگی کم یـا زیـاد گوشـهای از فرهنگ ایران را بـه ارثاند.
حتی سرود ملی پاکستان بـه زبان پارسی است.
در مجموع مـیتوان عناصر فرهنگ ایرانی را کـه فراتر از مرزهای سیـاسی ایران هست به اختصار چنین برشمرد: ۱- زبان پارسی و دیگر زبانهای ایرانی ۲- اعیـاد ملی از جمله نوروز و شب یلدا و تقویم هجری شمسی ۳- دین اسلام و به ویژه مذهب تشیع ۴- دینها و آیینهای زرتشتی، مـهرپرستی و ۵- هنر ایرانی (ادبیـات و شعر پارسی، معماری ایرانی و غذای ایرانی)، ۶-فرهنگهای محلی اقوام ایرانی
پرچم ایران از دورهٔ ناصرالدینشاه قاجار دارای سه رنگ شامل رنگهای سبز، سفید و سرخ است.
نشان کنونی درون پرچم ایران، نشان جمـهوری اسلامـی نام دارد کـه شرح و تفسیر رسمـی آن درون اصل ۱۸ قانون اساسی آمدهاست. اما بهطور خلاصه این نشان بیـانگر واژهٔ عربی «الله» و شعار اسلامـی عربی «لا اله الا الله» هست که روی رنگ سفید پرچم قرار گرفتهاست.
همچنین ۲۲ «اللهاکبر» بـه رنگ سفید و به نشانـه پیروزی انقلاب درون روز ۲۲ بهمن درون حاشیـه پایین رنگ سبز و حاشیـه بالای رنگ سرخ نوشته شدهاست.
در ایران درون مجموع حدود ۷۵ زبان و گویش رواج دارد و بزرگترین گروههای زبانی ایران را فارسی، ترکی آذربایجانی، کردی، ترکمنی، گیلکی، مازندرانی، خلجی، تالشی، لری، بختیـاری، عربی، بلوچی، لکی، دیلمـی، تاتی، ارمنی، آشوری، مندایی، گرجی، عبری، کلدانی و... تشکیل مـیدهند.
کشاورزی
نوشتارهای اصلی: کشاورزی درون ایران و پیشینـه کشاورزی درون ایران
ایران درون زمـینـه کشاورزی و باغداری، درون خصوص برخی تولیدات دارای رتبههای بالایی است.
بنا بر آمار سال ۲۰۰۷، این کشور درون تولید خیـار درون جهان دارای مقام دوم،بادام مقام چهارم، سیب مقام پنجمگیلاس سوم، انجیر مقام سوم،پسته مقام اول، طالبی مقام چهارم،گردو مقام چهارم، زردآلو مقام دوم،خرما مقام دوم، نخود مقام چهارم،هندوانـه مقام پنجم، مـیباشد.
صنایع
عمدهترین صنایع پیشرفته ایران عبارتاند از: صنایع نفت، گاز، پتروشیمـی، فولاد، نساجی، شیمـیایی، غذایی، خودروسازی، سدسازی، الکتریکی و الکترونیکی و....
سازههای مـهم دستی و سنتی ایران عبارتاند از: فرش و قالی، گلیم بافی و زیلو، منبتکاری، خاتمکاری و سفالگری.
مـهمترین صنایع و معادن ایران عبارتست از: نفت و گاز. ایران، سومـین ذخایر نفتی جهان، یـازده درصد ذخایر ثابت شده نفتی زمـین معادل ۱۳۰ مـیلیـارد بشکه؛ و نیز دومـین ذخایر گازی جهان، هجده درصد ذخایر ثابت شده گاز زمـین، معادل ۲۶ تریلیون متر مکعب را درون اختیـار خود دارد.
همچنین ایران دومـین صادرکننده بزرگ سازمان اپک هست که پتانسیل تبدیل شدن بـه یک ابرقدرت انرژی را دارد. مـهمترین منطقههای نفتی این کشور مسجد سلیمان، هفتگل، گچساران، آغاجاری و اسلام آباد غرب(شاه آباد پیشین) است.
همچنین دریـای مازندران نیز اندوخته نفتی بسیـاری را درون خود نـهفته دارد. نفت قم نیز درون حال بهرهبرداری است. مـهمترین مـیدان گازی ایران، مـیدان گازی پارس، شامل: مـیدان گازی پارس جنوبی درون منطقه عسلویـه و مـیدان گازی پارس شمالی درون منطقه مندستان هر دو درون استان بوشـهر واقع است.
بیشترین معادن درون حال بهرهبرداری درون استانهای خراسان وجود دارد. دیگر معادن مـهم ایران عبارتاند از: معادن کانیـهای فلزی: آهن، منگنز، کرومـیت، مس، سرب، روی، نیکل، کبالت، طلا، نقره و اورانیوم؛ معدنی شیمـیایی: گوگرد، نمک؛ سنگهای تزئینی مانند فیروزه؛ شن و ماسه؛ و زغال سنگ.
گردشگری درون ایران بـه مجموعه امکانات گردشگری از جمله بناهای تاریخی، مکانهای تفریحی، طبیعت، حمل و نقل، هتلداری و... گفته مـیشود. گردشگری ایران بـه عنوان یک صنعت از ظرفیتهای بسیـار بالایی به منظور رشد و توسعه برخوردار است.
بر پایـهٔ گزارش سازمان جهانی جهانگردی، ایران رتبه دهم جاذبههای باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبههای طبیعی را درون جهان دارا است، ولی با این وجود بـه دلیل محدودیتهای اجتماعی و تفریحی تاکنون چندان درون جذب گردشگران خارجی موفق نبودهاست.
موسیقی ایرانی بـه گونـههای گوناگون بازشناخته مـیشود، موسیقی کلاسیک (یـا موسیقی اصیل یـا ردیف)، موسیقی محلی (نواحی)، موسیقی آیینی و مذهبی. بـه دلیل از بین رفتن بسیـاری از قطعات و آثار تاریخی موسیقی دقیقاً روشن نیست اینگونـه موسیقی درون طول تاریخ چگونـه اجرا مـیشده ولی درون دوره معاصر، موسیقی ایرانی هم بـه صورت تکنوازی (عمدتاً مبتنی بر بداهه نوازی) و هم بـه گونـه گروهی کـه دربرگیرنده خواننده، نوازنده و تنبکنواز است، نواخته مـیشود.
موسیقی ایرانی هنگامـی کـه به گونـه تکنوازی نواخته مـیشود، مونوفونیک است، هرچند درون تکنوازی نیز آکوردها به منظور آرایـهبندی بـه کار مـیروند و در برخی فرمها شاید درون سراسر یک آهنگ نُت پدال نواخته شود.
موسیقی کـه به گونـه گروهی نواخته مـیشود، هته روفونیک هست و آهنگی کـه خواننده آماده مـیکند، نوازنده بـه آسانی آن را بازتاب مـیدهد و کم و بیش آن را دگرگون مـیسازد.
کلیـه بررسیها و کاوشهای باستانشناسی حکایت از آن دارد کـه سابقه معماری ایران بـه حدود هزاره هفتم قبل از مـیلاد مـیرسد. از آن زمان که تا کنون پیوسته این هنر درون ارتباط با مسائل گوناگون، بهویژه علل مذهبی، توسعه و تکامل یـافتهاست.
معماری ایران دارای ویژگیـهایی هست که درون مقایسه با معماری کشورهای دیگر جهان از ارزشی ویژه برخوردار است، ویژگیـهایی چون طراحی مناسب، محاسبات دقیق، فرم درست پوشش، رعایت مسائل فنی و علمـی درون ساختمان، ایوانـهای رفیع، ستونـهای بلند و بالاخره تزئینات گوناگون کـه هریک درون عین سادگی معرف شکوه معماری ایران است.
خوشنویسی ایرانی بخشی از خوشنویسی اسلامـی هست که درون ایران و سرزمـینهای وابسته یـا تحت نفوذ او همچون کشورهای آسیـای مـیانـه، افغانستان و شبه قاره هند بـه تدریج حول محور فرهنگ ایرانی شکل گرفت.
و نـه تنـها از مفاخر هنر ایرانی بلکه از مفاخر هنر اسلامـی و حتا هنر جهان بـه شمار مـیرود.
درحالی کـه عمدهٔ تبدیل نگارش معمولی کلمات بـه خوشنویسی هنرمندانـه درون جهان اسلام، بهعهده ایرانیـان بودهاست، رفته رفته ایرانیـان سبک و شیوههایی مختص بـه خود را درون خوشنویسی ابداع د.
هرچند این شیوهها و قلمهای ابداعی درون سایر کشورهای اسلامـی هم طرفدارانی دارد اما بیشتر مربوط بـه ایران و کشورهای تحت نفوذ آن همچون کشورهای آسیـای مـیانـه، افغانستان، پاکستان و هند مـیباشد.
در این منطقه نیز خوشنویسی همواره بـه عنوان والاترین شکل هنرهای بصری مورد توجه بوده و دارای لطافتی خاص است
نخستین دوربین فیلمبرداری درون زمان مظفرالدینشاه بـه ایران آمد.
نخستین فیلم صدادار فارسی، فیلم لر بود کـه در سال ۱۳۱۷ خورشیدی توسط عبدالحسین سپنتا ساخته شد.
ورود نخستین دستگاه سینماتوگراف بـه ایران درون سال ۱۲۷۹ هجری خورشیدی توسط مظفرالدینشاه سر آغازی به منظور سینمای ایران بـه حساب مـیآید، هر چند ساخت اولین سالن سینمای عمومـی که تا سال ۱۲۹۱ اتفاق نیفتاد.
تا سال ۱۳۰۸ هیچ فیلم ایرانی ساخته نشد و اندک سینماهای تاسیس شده بـه نمایش فیلمهای غربی کـه در مواردی زیر نویس فارسی داشتند مـیپرداختند. نخستین فیلم بلند سینمایی ایران بـه نام «آبی و رابی» درون سال ۱۳۰۹ توسط آوانس اوگانیـانس، با فیلمبرداری خان بابا معتضدی ساخته شد.
فیلم سینمایی ایرانی جدایی نادر از سیمـین درون سال 1391 برنده جایزه اسکار شد.
منبع :
fa.wikipedia.org/wiki/معماری_ایرانی
wikipedia.org/wiki/جغرافیـای_ایران
wikipedia.org/wiki/پرچم_ایران
.wikipedia.org/wiki/ایران
fa.wikipedia.org/wiki/فرهنگ_ایرانی
fa.wikipedia.org/wiki/نامهای_ایران
fa.wikipedia.org/wiki/تاریخ_ایران