دکتر مونا زارع
کتواسیدوز دیـابتی (Diabetic ketoacidocis (DKA)) از عوارض حاد دیـابت است. کتواسیدوز دیابتی چیست کتواسیدورز دیـابتی مشکلی جدی و مـهم هست که درون افراد دیـابتی هنگامـی رخ مـی دهد کـه ماده شیمـیایی بـه نام کتون درون خونشان ساخته مـی شود. کتواسیدوز دیابتی چیست بـه طور طبیعی بدن قند را بـه عنوان منبع انرژی مـی شکند اما درون افراد دیـابتی (دیـابت کنترل نشده)، کتواسیدوز دیابتی چیست بدن قادر بـه استفاده از قند نیست. وقتی بدن نتواند از قند استفاده کند چربی را بـه عنوان منبع انرژی مـی سوزاند. اما سوزاندن چربی باعث مـی شود بدن مقدار زیـادی کتون درست کند. وقتی کتون درون خون ساخته مـی شود مـی تواند سمـی باشد.
کتواسیدوز دیـابتی زمانی رخ مـی دهد کـه مـیزان انسولین موجود درون بدن کافی نیست بـه عنوان مثال هنگامـی کـه شرایطی به منظور بدن بـه وجود آید کـه نیـاز بـه انسولین افزایش یـابد.
≡ علت کتواسیدوز دیـابتی چیست؟
بیمار ممکن هست انسولین خود را خوب مصرف نکرده باشد و یـا درون صورتی کـه از پمپ انسولین استفاده مـی کند پمپ انسولینش بـه درستی کار نکند و دچار کتواسیدوز دیـابتی شود.
بعضی از بیماران ممکن هست از بیماری دیـابت خود آگاهی نداشته باشند و با کتواسیدوز دیـابتی مراجعه کنند بنابراین کتواسیدوز دیـابتی مـی تواند اولین تظاهر دیـابت بـه خصوص نوع یک باشد.
شایع ترین عامل آشکارساز کتواسیدوز دیـابتی افزایش نیـاز بـه انسولین بـه خصوص بـه علت عفونت هست اما هر استرس وارد شده بـه بدن مـی تواند عامل کتواسیدوز دیـابتی باشد مثل سکته مغزی، سکته قلبی، بعضی داروها، کوکائین، حاملگی، استرس روحی و عدم تحمل درمان.
≡ علایم کتواسیدوز دیـابتی چیست؟
علایم و نشانـه های فیزیکی کتواسیدوز دیـابتی بعد از 24 ساعت بروز مـی کند. این علائم عبارتند از:
⇐ احساس تشنگی و نوشیدن زیـاد (پرنوشی)
⇐ ادرار زیـاد (پرادراری)
⇐ تهوع استفراغ
⇐ درد شکم
⇐ احساس خستگی یـا داشتن مشکل درون خوب فکر
⇐ تنفسی کـه بوی شیرین یـا بوی مـیوه مـی دهد.
⇐ کاهش وزن
⇐ تنگی نفس
⇐ خواب آلودگی کـه ممکن هست در موارد شدید منجر بـه کوما شود.
اگر این علایم را داشتید فوراً بـه پزشک مراجعه کنید.
≡ آیـا به منظور تشخیص کتواسیدوز دیـابتی آزمایشی وجود دارد؟
بله. اگر پزشک بـه کتواسیدوز دیـابتی شک کند آزمایشات مختلفی درخواست مـی کند کـه از جمله آزمایش قند خون و سطح کتون مـی باشد. کتون ادرار نیز چک مـی شود.
به علت این کـه کتواسیدوز دیـابتی مـی تواند مشکلات قلبی ایجاد کند نوار قلب نیز از بیماران گرفته مـی شود کـه فعالیت الکتریکی قلب را نشان مـی دهد.
≡ کتواسیدوز دیـابتی چگونـه درمان مـی شود؟
کتواسیدوز دیـابتی درون بیمارستان درمان مـی شود و شامل:
⇐ مایعات و الکترولیت: بیمار مبتلا بـه کتواسیدوز دیـابتی مقدار زیـادی مایع از دست مـی دهد. بدن همچنین الکترولیت (عناصری مثل سدیم و پتاسیم کـه این مواد باعث مـی شود سلول بـه خوبی کار کند) از دست مـی دهد. مایعات و الکترولیت های از دست رفته مـی بایست جایگزین شود.
⇐ انسولین: کتواسیدوز دیـابتی زمانی رخ مـی دهد کـه مـیزان انسولین موجود کافی نیست. وقتی بدن انسولین کافی دارد مـی تواند از قند بـه عنوان سوخت استفاده کند و نیـاز بـه شکستن چربی ندارد.
≡ آیـا مـی توان از کتواسیدوز دیـابتی پیشگیری کرد؟
بله مـی توان با انجام اقداماتی احتمال کتواسیدوز را کاهش داد:
⇐ کنترل مرتب قند خون
⇐ استفاده دقیق از انسولین
⇐ به منظور تأمـین مایعات بدن (هیدراسیون مناسب) مـی بایست بـه حد کافی مایعات مصرف شود.
بیمار مـی بایست درون مورد علایم کتواسیدوز دیـابتی آموزش ببیند و هرگاه دچار بیماری دیگری شد یـا قادر بـه غذا خوردن نبود:
⇐ قند خون را بـه طور مرتب اندازه گیری کند و در صورت قند خون بالای 300 کتون ادراری را اندازه گیری کند.
⇐ بـه حد کافی به منظور تأمـین مایعات بدن مایعات مصرف کند.
⇐ مصرف انسولین را ادامـه دهد و در صورت نیـاز افزایش دهد.
در صورت بروز استفراغ مکرر (وجود تهوع استفراغ درون فرد دیـابتی لزوم بررسی آزمایشگاهی به منظور کتواسیدوز دیـابتی را مطرح مـی کند.)، علایم کمبود مایعات بدن (مثل خشکی مخاطات و...) و یـا قند خون کنترل نشده فوراً بـه پزشک مراجعه کند.
منابع:
(MobiUPTODATE:Patient information/Diabetic ketoacidocis (The Basics
گایدلاین غدد و متابولیسم 1390، گردآورنده: کتواسیدوز دیابتی چیست دکتر کامران احمدی
غدد/ انتشارات سروش فرزانگان/ گردآورنده:دکتر شـهریـار نیکپور/ ویرایش 1391
غدد و متابولیسم/ انتشارات پارسیـان دانش/ دکتر مجتبی گرجی/ ویرایش 1391
مطالب مرتبط:
مرور کلی بر دیـابت نوع دو
آسیب بـه عصب درون دیـابت
درمان دیـابت نوع دو
تصویر یکی از مراقبت های افراد دیـابتی
]]>[کتواسیدوز دیابتی چیست ]
نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Fri, 20 Jul 2018 23:54:00 +0000