دانلود اهنگ محلی شهرستان مسجد سلیمان

پرش بـه ناوبری پرش بـه جستجو

بر خلاف يك تصور نابجا تقديس آتش ، دانلود اهنگ محلی شهرستان مسجد سلیمان نـه بـه دليل پرستش آن كه درون واقع نوعي نشانـه و اثر از روشنايي و حقيقت اهورا مزداست و نقشي كنايه اي دارد .

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Thu, 30 Aug 2018 16:46:00 +0000

السَّلامُ عَلَیْکَ یـا حُجَّهَ اللّهِ وَابْنَ حُجَّتِهِ

السَّلامُ عَلَیْکَ یـا قَتیلَ اللّهِ وَابْنَ قَتیلِهِ

السَّلامُ عَلَیْکَ یـا ثارَ اللّهِ وَابْنَ ثارِهِ

السَّلامُ عَلَیْکَ یـا وِتْرَ اللّهِ المَوْتُورَ فِی السَّماواتِ وَالأَرْضِ

اَشْهَدُ اَنَّ دَمَکَ سَکَنَ فی الْخُلْدِ وَاقْشَعَرَّتْ لَهُ اَظِلَّهُ العَرْشِ

وَبَکى لَهُ جَمـیعُ الْخَلائِقِ

وَبَکَتْ لَهُ السَّماواتُ السَّبْعُ وَالاَْرَضُونَ السَّبْعُ وَما فیـهِنَّ وَما بَیْنَهُنَّ

وَمَنْ یَـتَـقَلَّبُ فی الْجَنَّهِ وَالنّارِ مِنْ خَلْقِ رَبِّنا

وَما یُرى وَما لا یُرى

اَشْهَدُ اَنَّکَ حُجَّهُ اللّهِ وَابْنُ حُجَّتِهِ

وَاَشْهَدُ اَنَّکَ قَتیلُ اللّهِ وَابْنُ قَتیلِهِ

وَاَشْهَدُ اَنَّکَ ثارُ اللّهِ وَابْنُ ثارِهِ

وَاَشْهَدُ اَنَّکَ وِتْرُ اللّهِ الْمَوْتُورُ فِی السَّماواتِ وَالاَْرضِ

وَاَشْهَدُ اَنَّکَ قَدْ بَلَّغْتَ وَنَصَحْتَ وَوَفَیْتَ وَاَوْفَیْتَ

وَجاهَدْتَ فی سَبیلِ اللّهِ وَمَضَیْتَ لِلَّذی کُنْتَ عَلَیْهِ

شَهیداً وَمُسْتَشْهَداً وَشاهِداً وَمَشْهُوداً

اَنَا عَبْدُ اللّهِ وَمَوْلاکَ وَفی طاعَتِکَ وَالْوافِدُ اِلَیْکَ

اَلْتَمِسُ کَمالَ الْمَنْزِلَهِ عِنْدَ اللّهِ وَثَباتَ الْقَدَمِ فِی الْهِجْرَهِ اِلَیْکَ

وَالسَّبیلَ الَّذی لا یَخْتَلِجُ دُونَکَ مِنَ الدُّخُولِ فی کَفالَتِکَ الَّتی اُمِرْتَ بِها

مَنْ اَرادَ اللّهَ بَدَأَ بِکُمْ

بِکُمْ یُبَیِّنُ اللّهُ الْکَذِبَ

وَبِکُمْ یُباعِدُ اللّهُ الزَّمانَ الْکَلِبَ

وَبِکُمْ فَتَحَ اللّهُ

وَبِکُمْ یَخْتِمُ اللّهُ

وَبِکُمْ یَمْحَقُ ما یَشآءُ

وَبِکُمْ یُـثْبِتُ

وَبِکُمْ یَفُکُّ الذُّلَّ مِنْ رِقابِنا

وَبِکُم یُدْرِکُ اللّهُ تِرَهَ کُلِّ مُؤمِن یُطْلَبُ بِها

وَبِکُمْ تُنْبِتُ الاَْرْضُ اَشجارَها

وَبِکُمْ تُخْرِجُ الاَْرْضُ ثِمارَها

وَبِکُمْ تُنْزِلُ السَّماءُ قَطْرَها وَرِزْقَها

وَبِکُمْ یَکْشِفُ اللّهُ الْکَرْبَ

وَبِکُمْ یُنَزِّلُ اللّهُ الْغَیْثَ

وَبِکُمْ تُسَبِّحُ الأَْرضُ الَّتی تَحْمِلُ اَبْدانَـکُمْ وَتَسْتَقِرُّ جِبالُها عَلى مَراسیـها

اِرادَهُ الرَّبِّ فی مَقادیرِ اُمُورِهِ تَهْبِطُ اِلَیْکُمْ وَتَصْدُرُ مِنْ بُیُوتِکُمْ

وَالصّادِرُ عَمّا فُصِّلَ مِنْ اَحْکامِ العِبادِ

لُعِنَتْ اُمَّهٌ قَتَلَتْکُمْ

وَاُمَّهٌ خالَفَتْکُمْ

وَاُمَّهٌ جَحَدَتْ وِلایَتَکُمْ

وَاُمَّهٌ ظاهَرَتْ عَلَیْکُمْ

وَاُمَّهٌ شَهِدَتْ وَلَمْ تُسْتَشْهَدْ

اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذی جَعَلَ النّارَ مَأواهُمُ وَبِئْسَ وِرْدُ الْوارِدینَ

وَبِئْسَ الْوِرْدُ الْمَوْرُودُ

وَالْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمـینَ.

پس سه مرتبه بگو:

وَصَلّى اللّهُ عَلَیْکَ یـا اَبا عَبْدِاللّهِ،

پس بگو سه مرتبه:

اَنَا اِلَى اللّهِ مِمَّنْ خالَفَکَ بَریءٌ.

پس مى روى بـه نزد قبر فرزند آن حضرت علىّ بن الحسین(علیـهما السلام) کـه در نزد پاى پدرش مدفون هست و مى گویى:

السَّلامُ عَلَیْکَ یـا بْنَ رَسُولِ اللّهِ

السَّلامُ عَلَیْکَ یَا بْنَ اَمـیرِالْمُؤْمِنینَ، دانلود اهنگ محلی شهرستان مسجد سلیمان السَّلامُ عَلَیْکَ یَابْنَ الْحَسَنِ وَالْحُسَیْنِ

السَّلامُ عَلَیْکَ یَابْنَ خَدیجَهَ وَفاطِمَهَ.

پس مى گویى سه مرتبه:

صَلَّى اللّهُ عَلَیْکَ،

و سه مرتبه:

لَعَنَ اللّه مَنْ قَتَلَکَ

و سه مرتبه:

اَنَا اِلَى اللّهِ مِنْهُمْ بَریءٌ.

پس برمى خیزى و اشاره مى کنى با دست خود بـه سوى شـهدا(رحمـهم الله) و مى گویى سه مرتبه:

السَّلامُ عَلَیْکُمْ،

پس مى گویى:

فُزْتُمْ وَاللّهِ فُزْتُمْ وَاللّهِ فَلَیْتَ اَنّی مَعَکُمْ فَاَفُوزَ فَوْزاً عَظیماً

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Sun, 02 Sep 2018 17:25:00 +0000

ردپای ایرانیـان درون مغرب الاقصي و اندلس

ایران سرزمـینی هست که از هر بعدی کـه به آن نگاه شود سرزمـین شگفتی هاو تنوع ها هست از نظر جغرافیـایی ، دانلود اهنگ محلی شهرستان مسجد سلیمان ادبی، مفاخر علمـی و مذهبی و … درون یک سوی آن قبر دانیـال نبی از کهن ترین پیـامبران، درون سوی دیگر آرامگاه حافظ، پدر عشق و عرفان و سعدی پدر پندهای عبرت آموز درون سوی دیگر آرامگاه کوروش ذوالقرنین پدر دمکراسی و حقوق بشر و در جای دیگر آرامگاه بوعلی سینا پدر تجربه گرایـان درون سوی دیگر قبرخیـام پدر دهرگرایی قرار داردتنوع درون اقلیم و تنوع درفلسفه و مذهب و عقایدو هنرهاو … بدون تردید باعث تاثیر گذاری این سرزمـین بر سایر مناطق شده است.حوزه جغرافیـایی شرق آفریقا و شمال آفریقا را کـه این نگارنده درون آنـها سداشته این تاثیر را درون همـه ابعاد مـی توان لمس کرد.

 حضور فرهنگی،ادبی،زبانی، فلسفی، عرفانی و مذهبی کـه ریشـه ایرانی و آریـایی دارند درون شمال آفریقا و جنوب اروپا گسترده تر و وسیع تر از آن مـیزانی هست که مورخین نوشته اند، نشانـه های مـیترائیسم بصورت نمادها و مجسمـه هایی از خورشیدبشکل چلیپا(صلیب)معماری،استریـاب، قنات،موسیقی وتقدس درخت سرو درون این مناطق و حتی حضور مذهب مجوسی گبری(زرتشتی)در مناطق سوس و مراکش و همچنین ظهور مجدد این نشانـه هادر دوره اسلامـی حضور و نقش مردمان و مـهاجران بین النـهرین کـه زبان و فرهنگ ایرانی داشته انداز نشانـه هایی هست که بر نقش ایرانی ها درون تحولات شمال آفریقاتاکید مـی کند.در تاریخ هردوت ازحضور سردار ایرانی بنام ستاسپ(صد اسب) زاده داریوش درون عصر خشایـار شاه درون سواحل ایبریـا و اندلس خبر داده هست که قصد داشته هست دنیـا را دور بزند. دانلود اهنگ محلی شهرستان مسجد سلیمان  ابن خلدون معتقد هست که حاملان دانش درون اسلام بیشتر از عجم بودند،علمای علم عقلی و نقلی و علم نحو و حدیث و اصول فقه همـه ایرانیـان و یـا ازانی بودند کـه تربیت و زبان ایرانی(فارسی) داشتند.مقدمـه 544-543

 جغرافی نویسان درون اسفار و رحلة(سفرنامـه ها)خود بر مبنای هفت دریـا و هفت آسمان تقسیمات جغرافیـایی جالبی داشتند و در تکامل علم جغرافیـا نقش بارزی داشته اند.جیوسی درون کتاب مـیراث اسپانیـای مسلمان 470 معتقد هست که بسیـاری از مفاهیم مسلمانان عرب الهام گرفته از فرهنگ هند و ایرانی بوده است..آنـهامغرب الاقصي را انتهای دنیـا مـی دانستند کـه بعد از آن دریـای محیط(اقیـانوس سراسری)و درون انتهای آن کوه قاف قرار دارد ابن خلدون اعتقاد داشت کـه از خط استوا(مـیانـه)زمـین هرچه بـه پایین روی هوا داغ تر مـی شود بطوریکه درون انتهای پایین(قطب جنوب) دریـا جوشان و گدازان هست و هرچه از مـیانـه زمـین بـه بالا روی هوا سرد تر مـی شودو درون انتها همـه جا منجمد هست و هیچ موجودی نیست. دانلود اهنگ محلی شهرستان مسجد سلیمان مغرب اقصی درون دوره عظمت مسلمانان بـه موراکش(مراکش) شـهرت یـافت و غربی ها آنرا بصورت کوتاه” مور” و یـا موراکو تلفظ مـی د.امروزه درون عربي المغرب ( محل غروب خورشيد ) و بصورت بین المللی رسمـی  MOROCCO خوانده مـی شود. کشوري کـه ساحل طولاني با اقيانوس اطلس دارد واز شمال بـه جبل الطارق و درياي مديترانـه مي رسد.

قبايل بربر(آمازيغ) ساکنان اولیـه این سرزمـین از ديرباز داراي روابطترده با ملل و تمدنـهاي کهن فنيقي، کارتاژي، روماني و بيزانسي بوده اند، با اين وجود هيچ يک از اين تمدنـها توانايي تسلط کامل بر منطقه را نداشته اند.

با رسيدن دعوت اسلامي بـه اين منطقه درون سال 50 قمري ( 665 ميلادي) ساکنان منطقه با اه اسلامي آشنا گشته و در نتيجه دين نوين اسلام را پذيرا شدند،(1) اسلام سر انجام درون سال 170 قمري (786 ميلادي) بطور مشخص بعد از آنکه يکي از نوادگان پيامبر اسلام (ص) معروف بـه مولا ادريس بن عبدالله بن الحسن بن علي(ع) از دست حاکمان عباسي بغداد بـه اين منطقه پناه بود ، بصورت ريشـه اي وبنيادين درون منطقه گسترش يافته است. بعد از بيعت و اعلام وفاداري مردم اين منطقه و با کمک آنـها نخستين دولت اسلامي ومستقل از خلافت شرقي ـ عربي شکل گرفت کـه بنام بنيان گذار آن ادريس بن عبدالله، ادريسيان گذاشته شد.(2) ساکنان و حکمرانان اين منطقه گذشته از تفاوتهاي قبيله اي و ريشـه اي خود ، ضمن پايبندي عميق بـه ارزشـهاي اسلامي بر نشر و تبليغ رسالت محمدي و اه آن نـه تنـها درون سرتاسر مراکش بلکه درون مناطق جنوب و ديگر سرزمينـهاي آفريقايي، و نيز کشورهاي همچون اسپانيا، پرتغال و جنوب فرانسه همت گماردند.

تأسيس حکومت ادريسيان

مراکش (مغرب الاقصي ) درون پي حملات موسي بن نصير فتح گرديد و در پي آن اين منطقه تابع استانداران بني اميه درون قيروان(کاروان) گرديد کـه آنان کارگزاران را براي سایر مناطق تعيين مي د، اما با توجه بـه گستردگي جغرافياي اين منطقه اسلام بـه صورت عميق و ريشـه اي درون اين منطقه نفوذ نکرد و مسيحيت پيروان خود را از دست نداد. (3) يهوديت نيز درون برخي شـهرها مثل نگور، قازار رواج يافت و حتي بت پرستي چون پرستي درون ارتفاعات باقي ماند، و مذاهب خارجي صفري بيشتر از سائر مذاهب اسلامي درون قرن دوم قمري درون مغرب الاقصي گسترش يافت ( کـه عمده دليلش نيز مخالفت با حاکمان فاسد اموي و حمايت از طبقه محروم جامعه بود ) ايدئولوژي صفري درون بين حکوتهاي بني مدرار و بورغوات ايدئولوژي حاکم بود و مذهب معتزله نيز درون بين قبايل اوربه و زنّاته و مزاته گسترش يافت و مذهب مالکي بر امارات نگور حاکم بود، فساد حکومت اموي جنجالهاي عصبيت و کينـه هاي نژاد پرستانـه را شعله ور ساخت ، از اين رو بربر ها ساکنان اصلي اين سرزمين کـه از ظلم و ستم اموي بـه تنگ آمده بودند بـه هرج و مرج سياسي دامن زدند وباعث درگيري بين عربها و بربرها گرديدند، بدين گونـه منطق ديني و مذهبي درون بد انديشي هاي عصبيت فرو رفت و پوشش براي حرکتهاي سياسي شد کـه تأسيس حکومتهاي مستقل از بني اميه و بين عباس را درون پي داشت ولي با وجود تشکيل اين نوع حکومتها ( حکومت نگور سني مذهب ، بني مدرار و بورغوات خارجي مذهب ) هيچ کدام نتوانستند و حدت سياسي منطقه را تامين کند، بلکه درگيري دائمي بين آنـها منجر بـه پيدايش امارتهاي طايفه اي کوچک شدند، اين تشدد و پراکندگي سياسي، اجتماعي، ديني مذهبي شرايط را براي دعوت زيدي ـ معتزلي و ايجاد حکومت ادريسي فراهم آورد.

مسلمانانی کـه ضد دستگاه رسمـی خلافت و اسلام حکومتی بودنددر دوره های مختلف نامـهای خاص خود(خوارج،رافضی،زیدی،معتزلی،فاطمـی، شیعی و …) را داشتند. اقتضاي حکومت درون سرزميني کـه ساکنان آنرا اهل سنت، معتزليان، خوارج تشکيل مي داد، دامن نزدن بـه مسئله مذهبي بود،نکته کـه ادريس بن عبدالله آنرا بـه خوبي دريافته بود. وی درون نخستين خطبة خود هیچ اشاره ای بـه مذهب خود نکرد. بنابر اين مذهب زيدي ـ اعتزالي ايدئولوژي حکومتي را تشکيل داد، کـه با کمک عصبيت قبيله اوربه بـه وجود آمد.

اطلاعات اندک از زندگي ادريس بن عبدالله پيش از بنيان گذاري حکومت ادريسيان درون دست است، آنچه کـه در منابع آمده هست اشاره بـه اين داردکه وي مدتي را بـه عنوان داعي براي محمد نفس زکيّه در”تلسمان” حضور داشته هست که بعد از شـهادت محمد نفس زکيّه براي برادرش يحي بن عبدالله دعوت نموده است، کـه پس از مدتي براي شرکت درون جنگ فخ شمال آفريقا را ترک کرده است، اين قيام کـه در سال 169 قمري بـه رهبري حسين بن علي بن حسن بن حسن بن حسن بن علي بن ابيطالب (ع) عليه نظام مستبد عباسي صورت گرفت کـه منجر بـه شـهادت وي و تمام يارانش گرديد و تنـها دوتن از ياران او از اين واقعه جان سالم بدربردند،که يکي از آنـها ادريس بن عبدالله بود کـه براي حفظ جان راهي شمال آفريقا شد. .

ابن خلدون مي گويد کـه او ابتدا بـه مصر رفت و در آنجا متصدي بريد مصر، واضح ـ جد يعقوبي ـ بود کـه او ادريس را بـه همراه بريد(پستخانـه) بـه مغرب فرستاد،  ابوالفرج اصفهاني درون مقاتل الطالبين آورده هست که ادريس بن عبدالله کـه از واقعه فخ جان سالم بدر بود، همراه غلامش راشد بـه همراه قافله حاجيان مصر و آفريقيه خارج شد، درون اين سفر ادريس بندگي غلام خود را مي کرد و در مصر نزد يکي از موالي بني عباس فرود آمد و پس از معرفي خود و با تدبير او بـه مغرب، طنجه راهي شدند، درون ميان بربرها بـه تبليغ پرداخت. اين روايت را بکري درون المسالک و الممالک نيز نقل نموده است، داعيان زيديه مثل داعيان خوارج درون شمال آفريقا حضور داشته و به تبليغ و زمينـه سازي دعوت زيديه مشغول بودند کـه نمونـه اش حضور سليمان برادر محمد نفس زکيْه درون شـهر تلمسان و پس از او نيز حضور خود ادريس بن عبدالله درون اين شـهراست و پس از آنکه وي براي شرکت درون جنگ فخ اين شـهر را ترک کرد برادرش سليمان بن عبدالله جانشين او گرديد، شـهرهاي کـه ادريس بن عبدالله براي رسيدن بـه طنجه برگزيده هست مثل برقه(برکه)، قيروان(کاروان)،تلمسان، و طنجه(گنجه) از مـهمترين شـهرهاي تجاري شمال آفريقابوده اما روایت دیگری حاکی هست که ادریس همان مسیر بیـابانی همـیشگی کوچ روهای عرب را طی کرده و از راهای صحرایی آن دوره بـه مکناس و فاس وارد شده هست و طنجه را کـه در مسیر کوهستانی و محل سآمازیغ هابوده را نپیموده است.

ملاقات ادريس بن عبدالله زيدي مذهب با اسحاق بن محمد اوربي معتزلي درون ادامـه سياست نزديکي اين دو مکتب فکري درون شرق صورت گرفته هست ، اعتزال مذهب رایج بين قبايل بربر شمال آفريقا بوده کـه ابن حوقل نيز بـه آن اشاره دارد، زناته و مزاته دو قبيله بزرگ اند کـه اکثر آنـها بر مذهب اعتزال و طرفدار واصل بن عطاء اند، و در موردي ديگر از سجلماسه و فاس مي گويد کـه : دانلود اهنگ محلی شهرستان مسجد سلیمان و في بعضهم الاعتزال، بنابر اين اعتزال مذهب رايج بين قبايل بربر بوده است. خطبه ادریس  به خوبي نشان از مـهارت سياسي او مي دهد بـه گونـه کـه وي با دعوت بـه کتاب خدا وسنت پيامبر، توجه اهل سنت را بـه خود جلب و با اشاره بـه امر بـه معروف و نـهي از منکر و جايگاه اين دو اصل درنزد خوارج ومعتزله و همين طور بيان توحيد وعدل کـه درنزد معتزله و زيديه داراي اهميت است، توانست جايگاه درون بين قبايل مغرب براي خود پيدا کند و بخصوص موجب نزديکي او با اسحاق اوربي شده و حمايت قبيله اوربه را بدست آورد.بيعت قبايل بربر بخصوص قبيله اوربه درون سال 172 قمري با ادريس او رابه فکر قدم گذاشتن بـه مرحله دوم کـه همان جنگ با غير مسلمانان بود،وا داشت، او با کمک نظامي قبيله اوربه سرزمين تامسنا را کـه اکثر ساکنان آن يهودي،نصراني و مجوس بودند، را بـه اسلام درون آورد، و در همان سال دوباره بـه شـهر باستانی “وليلي”(نزدیک فاس) مراجعت کرد . بعد از يک ماه جهاد عليه قبايل غير مسلمان را از سرگرفت و بدين ترتيب اکثر ساکنان مغرب الاقصي بـه دست ادريس بن عبدالله اسلام آوردند، هدف بعدي ادريس شـهر تلمسان درون مغرب الاوسط، مرکز قبيله زناته و صنـهاجه(آیین مجوسی)بود ،که شـهر بدون جنگ تسليم ادريس شد.

ادريس دوم سال 192 قمري شـهر فاس را محل اسکان خانواده خودنمود، آندره ژوليان ،تاريخنگار معاصر غربي و کارشناس شمال آفريقا باني اين شـهر را ادريس اول دانسته است، سکه هاي کشف شده کـه در سال 172 قمري ، ضرب شده هست و درون آن شـهر و نام ادريس اول بر آن نقش شده هست مـی تواند دلیلی بر این گفته باشد، همانطور کـه حکومت بورعواط شـهر مشاله، و بني مدرار شـهر سجلماسه و حکومت بني رستم شـهر تاهرت و بني اغلب شـهر عباسيه را براي خود بنانمودند.

مي توان تاريخ ادريسان را بـه دو دورة متفاوت تقسيم کرد، مرحله نيرومندي کـه از ادريس اول شروع و تا آغاز حکومت محمد بن ادريس (221ق) ادامـه دارد، کـه در اين دوره نيروي حکومت درون دستگاه سياسي، اداري، ماليات گيري ، سپاه نيرومند ،و پايتخت مرکزي کـه بر همـه مناطق حکومت تسلط داشته باشد، جلوه مي گردد . آنـها براي اولين بار درون تاريخ مغرب الاقصي حکومت مخزن ومرکزي را بـه وجود آوردند کـه از وجود حاکم نيرومندي برخورداربود کـه با مجلس مرکب از فقها، علما، شيوخ قبايل م مي کرد و دستگاه اداري، مالي، اقتصادي، و نظامي دستورات او را اجرا مي کرد . مرحله دوم کـه از محمد بن ادريس شروع و تا سقوط حکومت درون سال 375 قمري ادامـه دارد ، با ضعف حکومت مرکزي وترش سرزمينـهاي سيبه ـ يعني مناطقي کـه از حکومت مرکزي اطاعت نمي کنند ـ همراه است.

اوضاع نابسامان سياسي، اقتصادي، اجتماعي دست درون دست هم داد که تا حکومت ادريسيان جايگاه اوليه اش را از دست بدهد، قبايل بـه حالت گذشته خود برگردد، اجتماعات طايفه اي، نژادي بـه و جود آيد، نظم، اداب و رسوم بدوي، عشايري دوباره احياء گردد .

تعصب افراطي مذهبي ـ ديني درون اين دوره اوج گرفت، ادريسيان اوليه با ايدئولوژي معتدل معتزلي ـ زيدي از غلّو عصبيت نژادي ـ قبايلي کاسته بود و شرايطي را فراهم آورده بود کـه همـه طوايف و نژادها درون اطراف حکومت مرکزي جمع شوند .

با حمله فاطميان بـه حوزه ادريسيان و لشکر کشي امويان آندلس از سوي ديگر کم کم حکومت ادريسيان بـه پايان عمر خود نزديک مي شد، سال 375 قمري پايان حکومتي بود کـه در سال 172قمري توسط ادريس بن عبدالله بن الحسن بن الحسن بن علي (ع) پايه گذاري شده بود.

زکریـای رازی موسیقی طب و کیمـیا سرآمد بود.کتاب طب منصوری او درون تولیدو ترجمـه و در سال 1489 منتشر شد بـه گواه خوان ورنت رازی از جمله همـه پزشکان جهان درون همـه ادوار تاریخی بود.شفا ایران درون اسپانیـای مسلمان262 دکتر محمد حسن زکی درون باره هنر ایرانی:
اولین چیزی کـه در بناها و اثرهای ایرانی انسان را بخود جلب مـی کند عظمت و شکوه آن کـه پر از خوش ذوقی و ظرافت و انتخاب نیکو هست ایرانی ها دارای ذات هنری و فنی قدرتمندی هستند و به سلیقه و ذوق و زیبایی اهمـیت مـی دهند.313

گنبد و طاق از سبکهایی هست که درون معماری ایرانی قدیمـی ترین سابقه را دارد ایوان موزه ایران باستان کپی شده از طاقرا درون مداین هست یکی از کهن ترین بناهای برجا مانده آجری با طاق و گنبد ایوانرا است.اصولا آتشکده های ایرانی همگی با گنبد و طاق ساخته مـی شده هست یک نمونـه آن اکنون درون نزدیکی محلات هنوز پا برجا است.ایران درون صنعت بافندگی و رنگزی، ایران درون دوره هخا پارچه های رنگی  بیشتر با رنگ آبی آسمانی تولید مـی کرد، ریخته گری و کیماگری و آبگری سرآمد بود و در دوره اسلامـی نیز نفوذش فزونی یـافت این صنایع درون دوره های مختلف از طریق عربها- مغولها و ترکها و از طریق خود ایرانیـان و از طریق جهانگردان بـه سایر مناطق سرایت نمود.اشترزیگو فسکی درون کتاب ریشـه هنر کلیسایی معتقد هست که گنبد و ساختمانـهای سقف دار و صلیب شکل برگرفته و یـا تخت تاثیر معماری ساسانی بوده است. مشابهه این نوع تاق درون شـهر تولدو و در مسجد سن کریستو دو لازو متعلق بـه قرن دهم مـیلادی وجود دارد.خسوس گروس 67-68

در ستاره شناسی ایرانیـان مخترع استریـاب و زیج شاهی بودند درون ابتدا استریـاب جنبه علمـی دقیقی نداشت و لی درون دوره های بعداز آن به منظور گاه شماری وتعیین روزها و سال استفاده مـی شد فنجان کـه یک ظرف اندازه گیری زمان آب قناتها بود دقیقترین ساعت بود و بطور دقیق بر اساس فنجان زمان ظهر شرعی و نیمـه شب را تعیین مـی د.خانـه فنجان درون تعیین زمان بـه مراتب دقیق تر و کاربرد عملی تری از خانـه های نجوم و رصد خانـه ها داشت.زیج شاهی و آثار ستاره شناسان ایرانی مانند فضل ابن نوبخت و محمد ابن موسی خوارزمـی کتاب الگوریزم او درون طلیطله اندلس ترجمـه و منتشر شد و ابو محمد خجندی و محمد الفزاری و خیـام درون اندلس شناخته شده بود وآثار ابو معشر بلخی و خواجع نصیر طوسی 597- 672 ق. درون اندلس ترجمـه شده و مورد الهام دانشمندان تجربه گرای اروپای رنسانس شد. 

باغ های ایرانی درون اندلس مورد تقلید واقع شده و حتی درخت توت و کاشت شاهدانـه و بادمجان از ایران بـه آنجا منتقل شده است.

قنات یکی دیگر از اختراعات ایرانیـان هست که بـه سایر نقاط دنیـا از جمله اسپانیـا و مغرب عربی نیز سرایت نمود. قناتهای کشف شده درون مـیورقه –بلنسیـه المریـه و الحمرا سبک ایرانی را نشان مـی دهد.

سفربه جنوب اسپانیـا به منظور بسیـاری از مسلمانان فرصتی هست تا با آه و افسوس منطقه و فرهنگی را نظاره کنند کـه روزگاری بخشی از جهان اسلام بوده است.

گذز ار شـهرهای اندلس یـاد آور  افرادی مانند  ابن نصیر ، طارق ، الرازی  ، ابن رشد، ابن مـیمون، ابن حزم، ابن طفیل و … و سیلی از خاطرات و حوادث تاریخی اندلس  است. 

زیبایی و نکته آموزی اندلس فراموش ناشدنی هست و طنین چکاچک شمشیر کـه بر هر کوی و برزن مـی توان نشانی از آن یـافت هنوز باقی است. جای جای اندلس مصداق این بیـان مولاناست کـه این جهان کوه هست و فعل ما ندا.

 آثار استبداد سیـاسی و توسعه فرهنگی خلفای اموی و عباسی و عوارض حکومت فاطمـیان و ادریسیـان و ملوک سلسله های مختلف مرابطون، موحدون، بنی نصر را درون همـه جا مـی شد دید. اندلس نماد ظهور و افول یک تمدن است،.

دیوارهای اشبیلیـه (سویل)،  کاخ الحمرا درغرناطه (گرانادا)،  مدینـه  الزهرا و مسجد قرطبه (کوردوبا)، طلیطله ( تولدو)، سرقسطه (ساراگوزا )، برشلونـه (بارسلون)، طرسونـه (تاراسونا)، گواهی بر تلاش علمـی و فرهنگی قومـی مـی داد کـه با سیطره ای نظامـی، دروازه ورود علم و حکمت و فرزانگی بـه اروپای آن روز شدند و پایـه های تمدنی اروپای امروز را بنا نـهادند.

تمدن اندلس با طرح سئوال شروع شد و با مرگ سئوال افول یـافت. مسلمـینی کـه خود پرسش و نقد را با ترجمـه آثار یونانی و اسلامـی وارد اندلس آن روز د خود با کشتن چراغ نقد و خاموش چراغ  سئوال، زوال خویش را فراهم د و آن همـه شوکت و زینت فرهنگی و جلال تمدنی را بـه تیغ های آخته سپردند.

مسلمانان درون دهه هاى نخست هجرى بـه شمال آفریقا رسیدند. اسلام آوردن  بومـیان منطقه  بـه سختى صورت گرفت، اما هنگامى کـه آنـها اسلام آوردند خود بـه یکى از عوامل گسترش و پیشرفت این دین تبدیل شدند.

در سال ۸۹ هجرى “موسى بن نصیر” از طرف “ولید بن عبدالملک” خلیفه اموى بـه حکمرانى کل شمال آفریقا منصوب شد. موسى بن نصیر مردى کریم، شجاع و پرهیزکار بود. او بعد از جنگ هاى سخت بربرهاى شمال آفریقا را مطیع خود ساخته و از آنـها سپاه منظمى درون منطقه تشکیل داد.

مسلمانان و بربرهاى شمال آفریقا درون روز سوم آذر  سال 710  مـیلادی تحت فرماندهى طارق بن زیـاد کـه خود ازآفریقاییـان بربر و یکى از افسران برجسته  موسى بن نضیر فرمانرواى آفریقا بود،  با 12 هزار مرد جنگی  از تنگه  ( جبل الطارق ) گذشت و در اندک زمانى بخش عمده  اسپانیـا را کـه شامل کشور پرتقال کنونى هم بود بـه تسخیر درون آورد.

طارق بن زیـاد کـه مردى هوشیـار و شجاع بود (و بنا بـه نوشته بسیـاری از مورخان  از جمله  ابن خلدون، ابن حبیب ، ابن مفرج ، احمد الرازی  و  قلقشندی( گلقشنگی)  موسی بن نصیر و طارق  هردو  ایرانی تبار بوده اند)   دستور داد کـه بعد از ورود بـه اسپانیـا، کشتى هاى جنگى سپاهش سوزانیده شوند که تا سربازان فکر فرار یـا بازگشت را از سر خود بیرون کنند. بدین ترتیب براى اولین بار زمـینـه حضور نظامى مسلمانان درون اروپا فراهم شد.

آغاز فتوحات مسلمانان

فتح اسپانیـا شباهت زیـادی به  فتح ایران درون زمان خلیفه دوم درون سال 637 م  داشت و اگر چه 74 سال بعد روی داد اما  اهمـیت آن نیز همانند اهمـیت فتح ایران بسیـار زیـاد بود .

وقتی طارق بن زیـاد با سپاه خود  قدم بـه اسپانیـا نـهاد  سایـه جنگ هاى داخلى بر اسپانیـا سایـه افکنده بود و نارضایتى از حکومت ویزیگوت ها بـه حدى بود کـه مردم اسپانیـا حاضر بـه حمایت از آنـها نبودند (همانند ایران یزدگرد).

طارق بن زیـاد درون اولین نبرد جدى خود درون اسپانیـا با “رودریک” پادشاه ویزیگوت روبه رو شد. سپاه  طارق پیروز و رودریک کشته شد و لشکر  او متلاشى گشت.پیروزى طارق درون این جنگ خود مقدمـه اى براى پیشروى مسلمانان بـه قلب اروپا شد.

مردم اسپانیـا با اینکه مسیحى بودند درون برابر هجوم مسلمانان مقاومتى از خود نشان نمى دادند و قلباً آرزوى نابودى ویزیگوت ها را داشتند. از این رو طارق بدون اینکه با مقاومتى جدى روبه رو شود بخش عظیمى از اسپانیـا را فتح کرد و در کمتر از یک سال شـهرهاى بزرگى مثل کوردبا(قرطبه)،  مالاگا(مالقه) و سیویلیـا (طلیطله)  بـه دست مسلمانان افتاد .

هنگامى کـه اخبار پیروزى طارق بـه آفریقا و موسى بن نصیر رسید، او بـه وجد آمد. از این رو سپاهى مرکب از ۱۰هزار نفر مسلمان و بربر تشکیل داد و در حالى کـه یکى از اصحاب سالخورده پیـامبر (ص) بـه نام “منیذر” کـه نود سال سن داشت، او را همراهى مى کرد با جمعى از فرزندان اصحاب قصد حمله بـه اسپانیـا را کرد.

موسى بن نصیر سعى کرد مسیر حملات خود را بـه گونـه اى انتخاب کند کـه مناطقى را کـه از حمله طارق دور مانده است، فتح کند. موسى بن نصیر فتوحات طارق را تکمـیل کرد و همچنان پیش رفت که تا به برشلونـه (بارسلونا) واقع درون شرق اسپانیـا، ناربون درون داخل خاک فرانسه و صنم قادس درون غرب اسپانیـا رسید. او درون مدت کوتاه حضور خود درون اسپانیـا توانست سراسر این کشور را که تا سرحدات مرز فرانسه فتح کند و زمـینـه را براى مـهاجرت مسلمانان بـه این کشور و خلق تمدنى جدید درون آن فراهم نماید.

سرنوشت دردناک موسى بن نصیر

ابن خلدون مورخ بزرگ درون تاریخ خود بـه تفصیل درباره فتح اسپانیـا و فتوحات موسى بن نصیر نوشته است. بـه نوشته ابن خلدون موسى بن نصیر کـه یک ایرانی تبار بوده است  با سپاهى از اعراب و غیراعراب مسلمان با کشتى از دریـا عبور کرد و قدم بـه خاک اسپانیـا نـهاد و فتوحات طارق را تکمـیل کرد. سپس سراسر اسپانیـا را پیمود و غنایم بسیـارى بـه چنگ آورد. آن گاه خود را آماده ساخت که تا از راه قسطنطنیـه رهسپار شرق شود و بدین گونـه راه شام و اسپانیـا را بـه هم متصل کند.

ولى همـین کـه اخبار پیروزى هاى او بـه خلیفه (ولید بن عبدالملک) رسید، از اینکه او که تا این حد درون کشورهاى مسیحى پیش رفته و مسلمانان را مغرور کرده و آنـها را درون آن مناطق ساکن گردانیده است، سخت  نگران شد کـه مبادا خود را خلیفه اعلام نماید.  از این رو سفیرى فرستاد که تا به موسى بن نصیر دستور دهد کـه به مرکز خلافت (دمشق) بازگردد .

موسى بن نصیر بـه ناچار برگشت و سه روز قبل از فوت خلیفه اموى وارد دمشق شد و غنایم و اسرا و ذخایرى را کـه به دست آورده بود، تسلیم او کرد. این امر باعث خشم “سلیمان بن عبدالملک” برادر خلیفه شد، زیرا او برخلاف نظر خلیفه از موسى بن نصیر خواسته بود کـه در آمدن بـه دمشق عجله نکند.

چون ولید درگذشت و سلیمان جانشین او درون امر خلافت شد، بر موسى بن نصیر خشم گرفت و دارایى او و تمام خاندانش را مصادره کرد و این سردار بزرگ را با فجیع ترین وضع ممکن مجازات کرد شاید خود این امر نیز دلیل دیگری بر ایرانی بودن و سوء ظن بـه موالی گری   موسی بن نصیر باشد.

“شکیب ارسلان” مولف کتاب “تاریخ فتوحات مسلمانان درون اروپا” درخصوص این واقعه مى نویسد: “رفتار خلیفه اموى با موسى بن نصیر از جنایـاتى هست که هرگز بخشوده نمى شود.”

سلیمان خلیفه اموى تمام خاندان موسى بن نصیر را بعد از شکنجه بـه قتل رسانید.

عبدالعزیز یکى از فرزندان رشید موسى بن نصیر بود کـه فرمانروایى اسپانیـا را برعهده داشت، چون از رفتار خلیفه با پدر و خانواده اش باخبر شد، خود را از اطاعت امویـان خلع کرد. اما بـه دستور خلیفه درون همان جا (اسپانیـا) او را کشتند و سرش را بـه دمشق فرستادند. سلیمان اموى سر عبدالعزیز را بـه موسى بن نصیر کـه هنوز درون قید حیـات بود، نشان داد و به او گفت: آیـا او را مى شناسى؟

موسى بن نصیر از دیدن سر پسر خود سخت متاثر شد، اما با صلابت گفت: “آرى، مى شناسم. او کاملاً پایبند بـه نماز و روزه بود، خدا او را لعنت کند، اگر قاتلش بهتر از خودش باشد.”

شکست های بعدی مسلمانان

در ادامـه  فتوحات مسلمانان درون سال ۷۲۱ مـیلادى سمح بن مالک بعد از تسلط کامل بر اسپانیـا و سرکوبى شورشیـان قصد فرانسه را نمود و پس از فتح شـهر ناربون بـه سوى آرگن و جنوب فرانسه حمله برد. امـیر فرانک کـه “اود” نام داشت از قدرت و مـهارت مسلمانان درون مـیدان جنگ بـه خوبى آگاه بود، از این رو قبل از رسیدن مسلمانان بـه آرگون سپاه عظیمى را جمع آورى کرد و با حمله غافلگیرانـه مسلمانان را درون شرایط دشوارى قرار داد.

با مرگ نابهنگام سمح بن مالک،  مسلمانان درون این جنگ شکست خوردند. شکستى کـه در تاریخ اسلام بـه نام شکست تولوز معروف است.

در سال ۷۳۲ مـیلادى (۱۱۴ هجرى) عبدالرحمن سپاهى از مسلمانان سلحشور را تشکیل داد و به خاک فرانسه حمله برد.شـهرهاى آرل، لیون و بوردو گشوده شدو اداره این شـهرها بـه دست مسلمانان افتاد، اما برخلاف اسپانیـا، مسلمانان از اقامت و سدر شـهر هاى فتح شده فرانسه خوددارى د.

در زمان اندکى شارل از شـهرهاى اطراف بـه جمع آورى نیرو پرداخت و حتى از مردم صحرایى ژرمن یـارى جست و درجنگى کـه در تاریخ بـه نام جنگ تور و پواتیـه معروف هست در رمضان ۱۱۴ هجرى با پیروزى مسیحیـان بـه پایـان رسید. مسلمانان درون اندلس حضور خود را حفظ د که تا اینکه بلاخره بو عبدیل آخرین پادشاه مسلمان گرانادا (غرناطه) مطابق با داستانـهای  اسپانیـایی  ناچار شد درون ٢ ژانویـه ١٤٩٢ کلید شـهر و آخرین سنگر مسلمانان را بـه فاتحین مسیحی تحویل  دهد. او بـه هنگام مراجعت بر روی یکی از بلندی‌های شـهرایستاد وآخرین نگاه را بر قلمرویی کـه از دست داده بود انداخت.

امروزه توریست هایی کـه از سراسر جهان بـه کاخ الحمرا و مدینـه الزهرا و مسگت کوردبا مـی آیند از آن مکان بـه El Ultimo Sospiro del Moro   یعنی “آخرین آه مسلمانان مور” عو فیلم یـادگاری مـی گیرند.

با فتح  مناطق جنوبی،  عملیـات نصرانی را از  سال 905 هـ / 1499م با شدت آغاز نمودند و بر اثر خشونت های آن  قیـام بیـازین و بشرات درون سال 1501 م روی داد. بعد از آن ملکه ایزابلا فرمانی را درون سال 908 هـ / 21 فوریـه 1502 م صادر کرد کـه در آن بر ضرورت گرایش همـه اندلسی ها بـه دین مسیح یـا مـهاجرت اجباری از اسپانیـا تاکید شده بود.

شکوه تمدن اسلامى اندلس و نقش ایرانیـان

مسلمانان بعد از فتح اسپانیـا تمدنى را درون آنجا پایـه گذارى نمودند کـه چه براى جهان اسلام و چه براى اروپا منشاء تحولات و بیدارى علمى فراوانى بود. تمدن اسلامى درون اندلس، مـیراثی از عظمت تمدن اسلامى درون شرق بود کـه حاصل این تمدن ظهور اندیشمندان، فقها، شعرا، فلاسفه و آثار هنرى ، موسیقی ، معمارى و رشد صنعت و بازرگانى درون جنوب اروپا بود.

آشنایی ایرانیـان و اندلسی ها و حضور ایرانی ها درون منطقه اندلس بـه دوران اساطیری و دوران هخا برمـی گردد از آن دوره رفت و آمد مـیان این دو نقطه جغرافیـایی با ایرانیـان بویژه از طریق خلیج فارس برقرار بوده هست و تاثیرات  آئین مـهرپرستی ، مانی گری و معماری دوره ساسانی بر این منطقه قابل درک است. صلیب شان آئین مـهر پرستی و نماد خورشید( دقت شود بـه شکل صلیبی 4 قبر بزرگ دیواره کوهستانی نقش رستم و صلیب های مغرغی کشف شده درون لرستان)  و درخت سرو، جشن مـهرگان و جشن سده  از رمزهایی هست که بر این منطقه و در مورد صلیب و سرو درون تمام دنیـای مسیحی قابل مشاهده است.

ساکنان بین النـهرین(عراق) کـه ریشـه ایرانی داشتند درون دوره اسلامـی بدون تردید درون رکاب سردارانی مانند طارق و موسی بن نصیر وجود داشته اند و معماری قصر الحمرا و مسجد کوردوبا با سبک معماری دوره ساسانی نزدیک هست و حتی نظام اداری نظامـی مشابهه ساسانیـان بوده است. قناتهایی کـه در مراکش و اندلس ایجاد شده بود همگی تقلید از هنر کهن آبیـاری ایرانی بود.استریـاب (ستاره یـاب)که عربها آنرا معرب نموده و استرلاب مـی گویند هنری ایرانی هست که قدمت آن بـه دوره هخاان و گوی جهان نمای جمشیدیـان بر مـی گردد.

تاسیس امارت مستقل باداخوث بوسیله  شاپور ( سابور) بود کـه حکومت خود را مستقل از خلافت امویـه برپا کرد.

ابوالحسن کرمانی ستاره شناس ،زریـاب موسیقی دان ،  جعفر محمد بلخی نویسنده زیج شـهریـار، فرج جیـانی مـهیـار دیلمـی و رازی، یوسف ابن بخت الفارسی  و عبدالکریم بن مـهران  و محمد ابن رستم از دیگر افراد ایرانی تبار  تاثیر گذار برعلم ، ادبیـات و هنر اندلسی است.

در خصوص بربرها ( آمازیغ ها) یک فرضیـه ریشـه های پارسی آنـها را مطرح کرده هست که با توجه بـه شناخت و اهمـیتی کـه مورخان و داستان سرایـان قدیم از جمله فردوسی بـه سرزمـین لیبیـه و بربرستان  داده اند و با توجه بـه حضور ناوگان دریـایی داریوش دوم بـه رهبری سردار صداسپ  درون سواحل بربرستان و همچنین وجود بعضی واژگان پارسی باستان و سانسکریت درون زبان بربر  این فرضیـه مـی تواند قابل مطالعه باشد. کوشش های اساسی اولیـه به منظور پایـه گذاری علم تاریخ درون اندلس درون قرن چهارم هجری(دهم مـیلادی) توسط احمد بن محمد بن موسی الرازی کـه هم مورخ و هم جغرافیدان بود صورت پذیرفت. خاستگاه او هر چند از مشرق و ایرانی هست ، اما از جهت تولد و آموزش و فرهنگ، اندلسی بـه حساب مـی آمد. او درون اندلس زندگی کرد و در آنجا از دنیـا رفت و زندگی او درون نگارش تاریخ و توصیف جغرافیـای اندلس گذشت. او اولین مورخ و جغرافیدان بدون منازع اندلس است. احمد رازی بـه جهت کثرت نوشتارهای خود درون زمـینـه تاریخ و کار درون زمـینـه نگارش تاریخ و تدوین کتاب هایی درباره تاریخ اندلس بـه ( التاریخی ) ملقب شده است.

پدر احمد رازی ، محمد بن موسی بن بشیر بن جناد بن لقیط الکنانی الرازی بود کـه تاجری درون سیر و سفر از مشرق و از اهالی شـهر ” ری ” بود و به همـین سبب  به  رازی شـهرت دارد. او درون سال 250 هـ / 864 م بـه اندلس آمد و با خود کالاهایی را آورده بود کـه شگفتی امـیر محمد بن عبدالرحمن  را موجب گردید. بـه او پاداشی بسیـار عطا نمود و  او را از مقربین درگاهش ساخت. خصوصا بعد از آنکه نامـه ای از ” ابراهیم بن احمد بن محمد بن اغلب ” امـیر آفریقا ( کـه در بین سال های 261 ـ 290 هـ / 875 ـ 903م ) را به منظور وی آورد. و در آن امـیر اموی ، وی را بـه سفارت بـه جهت محکم شدن پایـه های ارتباط بین اندلس و دولت اغالبة درون شمال آفریقا بـه نزد ” ابن اغلب ” مامور ساخت. بـه مرور زمان منزلت محمد رازی درون نزد امـیر ” محمد بن عبدالرحمن ” رفیع گشت.

محمد رازی سپس بـه بربرستان برگشت و  درون نواحی مختلف بربرستان (مغرب  عربی امروز) بـه ویژه درون مسیرهای منطقه سجلماسة ـ کـه در آن  زن گرفت  ـ درون رفت و آمد و تجارت مشغول بود درون همـین منطقه هست که  عبدالرحمان رستم سلسله حکومت  ایرانی را برپا نمود. رستمـیان از عراق بـه مصر و سپس بـه تونس فعلی رفتند و شـهر کاروان را بنا د.آنـها نزد عربها بـه قیروانی معروف هستند قیروانی ها درون سده های بعد بـه مغرب دور رفتند و در شـهر فاس مسجدقیروانی ها یـا قرویین را تاسیس د کـه نقش دانشگاه را که تا کنون حفظ کرده هست و مانند دانشگاه الازهر مصر عمل کرده است. این وضع که تا وفات امـیر محمد درون سال 273 هـ ( 886 م )ادامـه داشت کـه پس از آن جانشین وی ، امـیر منذر از محمد بن موسی رازی خواست که تا به اندلس بیـاید.

او به منظور بار سوم بـه اندلس  رفت  و منزلتی بالا درون نزد امـیر جدید کـه حسن نظر بـه وی داشت پیدا کرد و هن و مشاور وی گشت. با فوت منذر درون سال 275 هـ / 889 م محمد رازی از قرطبه بـه نیت بازگشت بـه مشرق خارج گردید اما درون مسیر راه درون شـهر البیرة بیمار گردید و در سال 277 هـ / 890 م از دنیـا رفت.

محمد رازی  علاوه بر تجارت نویسنده ای باهوش بوده  و کتابی نیز  درون تاریخ تحت عنوان ” کتاب الرایـات ” نگاشته است. ” ابو بکر محمد بن عیسی بن مزین ” ( زنده درون سال 471 هـ  1078 م ) از نویسندگان اندلسی بیـان مـی کند کـه بر کتابی درون یکی از کتابخانـه های اشبیلیـه درون سال 471 هـ ( 1078 م) بـه نام ” کتاب الرایـات ” تالیف محمد بن موسی رازی دست یـافته است.

اکنون اثری از این کار ارزشمند درون دست نیست اما  برخی از متون آن را ” محمد بن مزین ” نقل نموده و اقتباس آن توسط ” محمد بن عبدالوهاب الغسانی ” نویسنده مغربی درون روایت خود از سفر بـه اسپانیـا درون سال 1103 هـ (1691 م) تکرار شده است.  و مـی توان بخشی از آن را درون روایت ابن مزین درون کتاب ” فتح اندلس ” کـه مولف آن ناشناخته هست بیـابیم  کـه توسط ” دون خواکین دی گونزالت ” درون سال 1889 درون الجزایر منتشر شده است.

همچنین درون رساله ی ارزشمندی کـه به عنوان ملحق کتاب ابن قوطیة ( تاریخ افتتاح الاندلس ) بـه دست ” خولیـان رایبیرا ” درون سال 1926 درون مادرید منتشر شده است. نیز مورخان دیگر مانند ” محمد بن علی بن محمد التوزری ” معروف بـه ” ابن الشباط ” ( متوفی سال 681 هـ / 1282 م ) بر کتاب ابن مزین اعتماد نموده اند و چه بسا آگاهی بر کتاب ابن مزین بـه ما امکان اطلاعی بیشتر از بقیـه ی متون ” کتاب الرایـات ” بدهد کـه منبع مـهمـی از منابع ابن مزین بوده است. چه بسا اینکه فرزندش احمد رازی نیز از نوشته های پدر بهره و نسخه برداری کرده باشد.

احمد رازی

تاریخ نگاری درون اندلس مدیون خاندان ایرانی الرازی است.احمد رازی سال 888 م درون آلبیرابه دنیـا آمد. تاریخ و جغرافیـا را پیش شیوخ محدثین قرطبه ای مانند قاسم بن اصبغ ( متوفای سال  951 م ) و احمد بن خالد ( متوفای 322 هـ / 933 م ) کـه شان والایی درون آن داشتند پرداخت.

” ابن حزم ” اشاره دارد کـه احمد رازی دو کتاب ،یکی درباره ی ” اخبار ملوک اندلس ” و دیگری درون زمـینـه ی ” توصیف قرطبه(کوردبای) ” تالیف نموده هست که درون آن از عادات شـهری و بناهای بزرگ آن سخن رانده است.  ضمن آنکه وی موسوعه ای ( دریـای  دانش )  درباره ی انساب عرب درون اندلس تحت عنوان ” کتاب استیعاب فی انساب مشاهیر اهل الاندلس ” نگاشته کـه مشتمل بر پنج جلد بزرگ است.سجادی و عالم زاده 84

علی بن عباس مجوسی اهوازی ،ابوعلی سینا و رازی ازانی بودند کـه طب را از آسمان بـه زمـین آوردند و بجای دعا نویسی به منظور رفع مرض از خواص گیـاهان به منظور رفع بیماری ها و امراض سخن گفتند و خواص تریـاک را تشریح د.ابن بیطار اندلسی نوشته های خود را از ابن سینا الهام گرفت. القانون فی الطب درون تولدو بـه وسیله گراردو داکرمونا ترجمـه و در اختیـار اروپاییـان قرار گرفت. طب برگرفته از کلمـه تب فارسی بـه معنی حرارت زیـادو گرما است(دقت شود بـه واژه تابستان و تابه) چون هر بیماری معمولا با تب خود را علنی مـی کرد درون نتیجه پزشکی بـه علم تب شـهرت یـافت.رازی گلاب گیری و گل و عطر را معرفی نمودو الکل درون واقع همان ال.گل است.

رازی  همچنین دارای کتابی بزرگ درون زمـینـه ی راه های اندلس و بنادر و شـهرهای مـهم و سپاه ششگانـه اش و ویژگی های هر یک از این بلاد و بیـان خصوصیـات منحصر بـه فرد هر یک و به نام کتاب ” مسالک الاندلس و مراسیـها و امـهات اعیـان مدنـها و اجنادها الستة ” مـی باشد.

 ابن الابار ، اضافه مـی کند کـه رازی دارای کتابی دیگر درباره ی بزرگان موالی درون اندلس بـه نام ” اعیـان الموالی ” است. رازی تاریخ و جغرافیـای اندلس را که تا زمان زندگی خود پوشش داده هست و ناحیـه ای از آن نمانده کـه به وصف آن نپرداخته و یـا حادثه ای از حوادث تاریخی واقع نشده کـه آن را نیـاورده باشد. امروزه کتابی کامل از این کتابهاباقی نمانده ست.مونتگری وات درون کتاب اسپانیـای مسلمان بر این باور هست که نخستینی کـه مـی تواند مدعی مورخ بودن درون اندلس داشته باشد احمد الرازی است.تاریخ نگاران اسپانیـا از جمله عریب بشدت متاثر از کتب طبری و خوارزمـی بودند.

این آثار با بسیـاری از کتاب های اندلسی درون نتیجه ی حوادثی کـه بر بلاد فوق وارد آمد و به جهت تعصب کور درون دوران بعد از فرمانروایی اسلامـی از مـیان رفتند. نظیر نابودی بسیـاری از نسخ خطی عربی درون ” غرناطه ” Granada درون سال 950 هـ / 1499 م بـه توسط کاردینال (خیمنث.(جیمنز )Jimenez de Cisneros روی داد.

او دستور داد که تا همـه کتاب های عربی ساکنان مسلمان را جمع کرده و در مـیدان های شـهر دهها هزار نسخه خطی مشتمل بر علوم آداب و احادیث و قرآنـها و غیره را کـه نتیجه اندیشـه ی عربی اسلامـی درون اندلس بود بـه آتش بکشند. برخی تعداد این کتاب ها را هشتاد هزار نسخه خطی و برخی دیگر آن را بسیـار بیشتر و تا یک مـیلیون و پنج هزار کتاب تخمـین زده اند.

این صدمـه بـه بخش بزرگی از آثار رازی که تا حدی درون نتیجه اقتباس فراوان مورخان متاخر از روایـات و متون او درون تالیفات خود جبران شده است. و اینچنین بخش اعظمـی از تاریخ مسلمانان و مظاهر تمدنی شان درون خلال اولین سده های حضورشان درون شبه جزیره ایبریـا به منظور استفاده ما باقی مانده است.

بیشتر کتاب های رازی کـه در بالا بـه آن اشاره شد منابع اصلی و درجه اول به منظور بسیـاری از مؤلفان عربی  و همچنین غربی بود کـه در زمـینـه تاریخ و جغرافیـای اندلس تحقیق مـی نمودند. لازم بـه یـادآوری هست که کتاب رازی تحت عنوان ” اخبار ملوک الاندلس ” منبع مورد استفاده مؤلفان ناشناس درون نگارش کتاب های ” فتح الاندلس “،” اخبار مجموعة ” ،” ذکر بلاد الاندلس ”  درون مطالب تاریخی است. ضمن آنکه کتاب رازی از منابع اصلی مورخان و جغرافی دانان بی همتا نظیر ابن حیـان، ابن الابار، ابن الاثیر، ابن عذاری، یـاقوت حموی، ابن الخطیب ، الحمـیری و المقری مـی باشد.

رازی تنـها بـه بیـان اخبار تاریخی صرف اکتفا نمـی کند اطلاعات پر ارزشی از دوران خود را بازگو مـی نماید.

او از دربان، وزیران و اخلاقشان، و نگهبانان، و قضات پادشاهی کـه تاریخش را مـی نویسد، سخن بـه مـیان آورده  و دانشمندان آن دوره و جایگاه و نحوه ی تکریم شان توسط شاه را بیـان مـی کند. همچنانکه از غزوات امـیر و نبردها و چگونگی بسیج اهل قرطبه به منظور جنگ  و از موضع وی درون قبال شورش های گوناگون  سخن مـی راند. همچنین بـه روابط او با دولت های خارجی چه دولت های مسیحی و فرنگی و یـا دولت های اسلامـی درون شمال آفریقا مـی پردازد.

احمد رازی درون روز دوازدهم ماه رجب سال 344 هـ / اول ماه نوامبر سال 955 م از دنیـا رفت. اما با مرگ او شعله تالیفی کـه بزرگ این خاندان محمد بن موسی الرازی برافروخته بود، خاموش نشد. چه آنکه فرزند احمد بـه نام عیسی بن احمد الرازی ( درگذشته بـه سال 379 هـ / 989 م ) شیفته مطالعه تاریخ اندلس که تا دوران خود و تکمـیل آنچه کـه پدر آغاز نموده بود، گردید.

او عالم بـه ادب و تاریخ بود و اخبار را از بر داشت. عیسی کتابی درون ” تاریخ اندلس ” به منظور خلیفه الحکم المستنصر نگاشت. ضمن آنکه دو کتاب دیگر به منظور پرده دار المنصور بـه نام ” محمد بن ابی عامر ” نگاشت کـه اولین کتاب بـه نام ” الوزراء و الوزارة فی الاندلس ” و دومـین کتاب تحت عنوان ” الحجاب للخلفاء فی الاندلس ” بود.

 اما بی تردید درون حوزه اخبار داخلی تاریخش، عیسی بر کتاب پدر خود احمد رازی اعتماد بسیـاری دارد و مشخص هست که بر برخی دیگر از نویسندگان مانند محمد بن موسی بن هاشم بن یزید القرطبی معروف بـه اقشتین ( درگذشته بـه سال 307 هـ / 919 – 920 م ) اعتماد دارد کـه علاقمند بـه ادب و تاریخ شناخته شده و دارای تالیفات متعددی درون زمـینـه زبان و ادب هست که مشـهورترین آنـها کتاب ” طبقات الکتاب فی الاندلس ” مـی باشد.

زیرا این عرب های مسلمان بودند کـه به رهبری طارق ابن زیـاد فرمانده موسی ابن نصیر حاکم آفریقای شمالی کـه خود از سوی خلیفه اموی بـه این مقام منصوب شده بود درون 18 ژوییـه 711 (28 رمضان 92 هجری)در یک جنگ 3 روزه درون محلی بـه نام (( veja die de fronter  نزدیک رودخانـه گوادالته بر رودریگو پادشاه سپاه ویزگیت اسپانیـا فائق آمدند و بعد از رفتن بـه قرطبه (کوردبا) گام های نـهایی درون فتح آندلس را برداشتند.

بد نیست درون اینجا جمله معروف طارق ابن زیـاد بـه سپاهیـانش را قبل از حمله بر سپاهیـان رودریگو کـه در تاریخ عرب شـهرت فراوانی دارد و در روحیـه سپاهیـان عرب تاثیر بسزایی داشته هست ذکر کنیم کـه رو بـه سربازانش فرمود :(( شما درون پشت سر دریـا را دارید و در روبرو دشمن را اگر مغلوب شوید هیچ راه نجاتی ندارید . فقط روی شمشیر هایتان حساب کنید یـا مرگ خواهد بود یـا پیروزی)).

 نا گفته نماند کـه برخی مورخان مسلمان از جمله طبری منشاء طارق را ایرانی مـی دانند. بعضی او را ایرانی اهل همدان و برخی اصفهانی معرفی کرده اند و حتی منابع اندکی موسی ابن نصیر را نیز ایرانی ذکر کرده اند و همچنین ابن خردادبه اولین جغرافیدان ایرانی کـه از آندلس بحث کرده نظریـه باور نی مطرح کرده  کـه در این نظریـه از منشا ایرانی رودریگ پادشاه ویزگیت اسپانیـا سخن مـی گوید  و او را زاده شده اسبهان (اصفهان امروزی ) و از قومـی مجوسی( زرتشتی) معرفی مـی کند . بگذریم با فتح آندلس و استقرار کامل عرب ها و با آرامش یـافتن از نفوذ سیـاسی درون منطقه کم کم اسپانیـا آماده تهاجم فرهنگی و هنری عرب ها نیز شد و وقتی اسپانیـای تازه مسلمان شده پذیرای مکتب هنری و موسیقیـایی خلافت شرق شد ، حداقل صد سال از زمان ورود مکتب موسیقی ایرانی ها بـه عرب مـی گذشت و در این مدت عرب ها فرسنگ ها از فرهنگ خود فاصله گرفته بودند. دربررسی زنجیره موسیقی جهان ، وقتی بـه حلقه موسیقی اسپانیـا مـی رسیم جلای زرینش ما را بـه ریشـه یـابی این موسیقی غنی ترغیب مـی کند و بی هیچ شک و شبه ای موسیقی ایرانی را مـی توان ریشـه اساسی این موسیقی دانست.

مطابق نوشته ابن خلدون مورخ شـهیر عرب موسیقی اصیل عرب درون اشعاری کـه شتر سواران درون تنـهایی با آواز مـی خواندند ریشـه دارد.از نمونـه های بی شمار تاثیر موسیقی ایران بر اعراب تنـها بـه ذکر چندین مورد اکتفا مـی کنیم. بـه عنوان مثال نضر پسر حارث نزد خسرو پادشاه ساسانی رفت و در آنجا نواختن عود و هنر آواز را آموخت و بعد بـه مکه رفت و این هنر را آنجا ترویج کرد. و از این زمان بـه بعد بود کـه کنیزکان خنیـاگر پدید آمدند.

 و خیلی پیش تر از اسلام اعراب با موسیقی ایرانی آشنا بودند. ابن مسجع موسیقیدان عرب کـه در نواختن عود ایرانی شـهرتی فراوان داشته یکی از وارد کنندگان موسیقی ایرانی بـه عرب بوده است. و عود ایرانی توسط همـین اعراب  بـه اسپانیـای مسلمان شد و در آنجا لقب  “سلطان آلات موسیقی” یـافت و از اسپانیـا بـه دیگر کشورها ی اروپایی شد.

بی شک در  ایده ساخت گیتار نیزاز دستگاه عود بهره فراوان  اند.

تاثیر موسیقی ایرانی را بر اعراب هم درون دوران پیش از امویـان و هم درون دوران اموی بـه وضوح مـی بینیم موسیقی ای کـه غالبا توسط اسرا و زندانیـان ایرانی بـه عربستان شده بود .

عصر طلایی عباسیـان (750 – 850) یـا قرن مشـهور بـه موسیقی عرب تحت تاثیر گسترده موسیقی ایرانی بود آنـهم توسط موسیقی دانانی چون ابراهیم و اسحاق موصلی (پدر و پسر) معلمان موسیقی خلفایی نظیر الهادی و هارون الرشید  و مرد افسانـه ای ما زریـاب .

کتاب “الموسیقی الکبیر”  مـهمترین اثری کـه در سراسر دوران تاریخ اسلام بـه رشته تحریر درون آمده هست توسط فیلسوف بزرگ ایرانی  ابو نصر فارابی (فاراب.خراسان-256_339)  نوشته شده هست و اعراب بـه او لقب معلم ثانی داده اند (لقب معلم اول از آن ارسطو فیلسوف یونانی بوده است).

در رابطه با آلات موسیقی ایرانی، کـه به تدریج وارد موسیقی عرب شدند -به غیر از عود کـه در بالا اشاره اندکی بـه آن شد- مـی توان از چنگ ایرانی نام برد کـه توسط پادشاهی حیره وارد موسیقی عرب شد و به نام عربی شده از چنگ (“سنج”) sanj نزد آنـها معروفیتیب کرد .

اچ.جی.فارمر درون کتاب “نفوذ شرقی درون موسیقی غربی” از یک آلت ناشناخته استوانـه ای شکل کـه با الهام از “تبیره” ایرانی ساخته شده و در موسیقی نظامـی عرب “طبل ایرانی” نامـیده مـی شده نام است.احمد سرخسی موسیقی دان ایرانی کتابی بنام المدخل الی العلم موسیقی داشته کـه ابن ندیم درون الفهرست بـه آن اشاره داشته است.علی بن نافع ملقب بـه زریـاب کـه در سال 750 م 175 ق درون جنوب ایران متولد شده و در دربار مـهدی عباسی و هارون الرشید 193- 137ق. بـه جایگاه بالایی رسیده بود بدلیل آواز خوش بـه اندلس ماموریت یـافت ونزد عبدالرحمن حاکم کوردبای(قرطبه) رفت و در تمام اندلس شـهرت بسزایی یـافت او درون موسیقی نوآوری های زیـادی داشت و عود و سه تار و چنگ (صنج) را شخصا مـی ساخت و صدها ترانـه و شـهر را سروده بود. او همچنین بـه اسپانیـایی ها یـاد داد کـه لباسهای خود را با گل سرشور(نوعی گل اهکی کـه در ایران بجای تاید امروزی بکار مـی رفت) و نمک بشویند.دستگاه و آهنگ” مقام عجم” کـه در موسیقی اندلس و مراکش و مغرب عربی جایگاه مـهمـی دارداز این دوره رایج شده است. 

موسیقی اندلس به منظور قرنـها مدیون آموزشـهای زریـاب و فرزندانش بود.

 هیـات باستان شناسی کـه در سال 1961 بـه ریـاست هلن.ج. کانتور درون خوزستان فعالیت مـی کرد. درون حفریـات “چغامـیش” سنگ کتیبه ای کشف دکه ارکستری را با گروهی نوازنده نشان مـی داد کـه طبق گفته محققان مـی توان آنرا قدیمـی ترین ارکستر جهان نامـید.

در ضیـافت شامـی کـه به افتخار هئیت ایرانی درون سال 1381 برگزار شد پادشاه اسپانیـا چنین گفت

آثار امپراتوری پارسی همـیشـه درون تمامـی علوم و فرهنگ و تمدن اسپانیـا متجلی هست در دوره اسلامـی نیز عارفانی چون ابن عربی و شوشتری اهل گرانادا تاثیر عمـیقی بر صوفیـان ایرانی داشته اند.

ایرانی ها درون شرق آفریقا

نوشته های کتب معتبر تاریخی درون خصوص نحوه ورود شیرازی ها را مـی توان چنین خلاصه کرد: «شیرازی‌هایی کـه در منطقه خلیج فارس ساکن بودند تقریبا درون سال 1200 مـیلادی بـه جزیره زنگبار وارد شدند و با مخلوط شدن با ساکنان بومـی درون شکل گیری فرهنگ سواحیلی نقش داشتند».

فارسهادر ایـام نوامبر که تا مارس ( آبان که تا فروردین) هر سال با وزیدن بادهای دریـایی “مانسون”که بومـیان بـه آن “کاسکازی “مـی گفتند بـه ساحل شرق آفریقا عزیمت مـی د و با همان جریـان باد “کوزی”به خلیج فارس بازمـی گشتند.

«سرچارل إليوت»” موّرخ اروپايي ( 1905 ) با بررسي سابقه تاريخي حضور ايراني‌ها و اعراب درون سواحل تانزانيا و زنگبار، حضور ايراني ها رامقّدم بر دیگران مي داند امّا اسناد تاريخي موجود از مُهاجرت اوّليه شیرازی ها درون قرن هشتم ميلادي و سپس مـهاجرت ثانويه آنـها درون قرن دوازدهم ميلادي بـه منطقه “كيلوا ” توسط برخي از حكّام فارس حكایت مي كند .

«داويد سون» مورخ انگليسي نيز خط سير مـهاجرت جغرافيايي ايرانيان بـه سواحل شرق آفريقا را توسط هفت كشتي بـه همراه «علي بن الحسن شيرازي» و شش فرزندش عنوان مي كند. بنا بر اين نظريه، مسافران اين كشتي‌ها بـه ترتيب درون كناره‌هاي سواحل شرق آفریقا «مانداكها»، « كوشو»، «پانبو»، «مومباسا»، «پمبا»، «كيلوا» و «آنژوان» وارد شده و اقامت گزیدند.

«ابن بطوطة» نيز كه درون سال 1331 ميلادي از منطقه “كيلوا” بازديد کرده هست از مذهب شافعي ساکنان سخن گفته است.

«ابن مسعود» موّرخ مشـهور با توصيف مشاهدات خود از شـهر “كيلوا” ، مؤسس آن را «سلطان علي بن سليمان» از ساكنان شيراز مُعرفي كرده كه با ازدواج با يكي از ان حكّام بومي، نسل حُكمرانان بعدي را بر جای گذارده است. فارسها درون راه‌اندازی مبادلات تجاری و رونق بخشیدن بـه اقتصاد و آباد شـهرها و مراکز استقرار خود همچون شـهر کیلوا درون کشور تانزانیـا و گسترش اسلام درون شرق آفریقا و ساختن مساجد و اماکن عمومـی درون زنگبار و مومباساسهم داشته اند.

وجودحزبي سیـاسی موسوم بـه “شیرازی‌ها” و نيز تیم فوتبالي بـه همين نام درون جزیره زنگبار نشانـه ادامـه حضور ایرانی تبارها هست .

معماری ایرانی و منبت کاری بر روی دربهای منازل بـه سبک ایرانی نشان دیگری ازحضور هنر معماری و منبت کاری ایرانی و فراگیری این فنون توسط بومـیان آفریقایی مـی‌باشد.

ايرانيان درون قرن چهارم  ق. و در حوالي سال‌هاي 950 که تا 975 ميلادي بـه رهبري فردي بنام «علي بن حسين» از حكام محّلي شيراز درون دوره حاكميت آل بويه بـه همراه خانواده و آشنايان، با هفت كشتي بزرگ بادباني عازم شرق آفريقا شده و پس از چند هفته عبور از سرزمين‌هاي مختلف درون مناطق ساحلي «لامو ، ماليندي ، مومباسا ، كيلوا ، كومور ،زنگبار و پمبا » استقرار مي‌يابند.

بهر حال،  «سلطان علي بن حسين» بـه عنوان بينانگذار سلسله شيرازي‌ها ابتدا درون زنگبار و سپس درون «كيلوا» درون نزديكي «دارالسلام» استقرار مي‌يابد و با سران محلّي رابطه حسنـه اي برقرار كرده و دامنـه فعاليت اقتصادي و تجاري خود را گسترش داده و دولت‌ـ‌شـهرهاي مستقلي كه درون رأس آنـها ايرانيان قرار داشتند را درون مناطقي نظير «ماليندي»، «مالو »، «زنگبار» و «آنژوان» بنيان مي‌نـهد .

پس از مرگ سلطان حسين بن علي بن حسين ، فرزندش « علي » قدرت را بدست مي گيرد و از طريق جنگ و فتح مناطق مجاور قلمرو پادشاهي« زَنج »را گسترش مي دهد .

“سليمان بن علي “امپراطوري شيرازي ها را درون شرق آفريقا گسترش مي دهد و روزانـه دهها كشتي تجاري از شـهر ساحلي « كيلوا » ( پايتخت شيرازي ها ) بر مناطق مختلف آفريقاو خاور ميانـه و خاور دورارسال مي كند .

پس از وي درون حدود دويست سال، دهها نفر از اولاد و اعقاب وي عهده دار پادشاهي شيرازي ها مي شوند امّا بدليل سودجويي و توطئه هاي سياسي داخلي و تفرقه بيگانگان ، درون طي قرون سيزده و چهاردهم ميلادي ، امپراطوري شيرازي ها بـه سراشيبي سقوط كشيده مي شود . درون اواخر قرن پانزدهم ميلادي « فضيل بن سليمان » بـه حكومت مي رسد و همزمان «واسگودوگاما» دريانورد بزرگ پرتغالي بعد از كشف راه دريايي هند وارد منطقه دريايي آفريقا شده و پس از اقامت درون موازمبيك و كسب اطلاعاتي نسبت بـه شيوه حكومت ايرانيان درون سال 1502 ميلادي درون شعر « كيلوا » پايتخت امپراطوري زنج لنگر انداخته و با توپ و ساير سلاح هاي جنگي كه بـه همراه داشت سلطان فضيل را خراجگزار پادشاهي پرتغال مي كند و شيرازي ها ساليانـه مبلغ يك هزار ليره بـه وي پرداخت مي كنند و پرچم امپراطوري پرتغال بر فراز كاخ حكومتي كيلوا برافراشته مي شود .

واسكودوگاما ، سپس براي تصرف نواحي ديگر سواحل آفريقا كه تحت قلمرو شيرازي ها قرار داشت عازم « مومباسا » ( بندري درون كنيا ) و زنگبار مي گردد . درون همين احوال” اميرابراهيم “پادشاه زنج اقدام بـه مبارزه با پرتغالي هاي مـهاجم مي كند و قلعه سنگي مستحكمي را بنا مي كند، امّا پايتخت حكومت شيرازي ها شـهر« كيلوا » توسط پرتغالي ها تصرف مي گردد و بساط حكومت « زنج » برچيده مي شود و سران حكومت شيرازي از راه مناطق جنگي فرار مي كنند .

پرتغالي ها درون اقدامي وحشيانـه بسياري از مسلمانان ايرانيان و اعراب ساكن را کشته و قتل عام نموده و پايه هاي قدرت خود را مستحكم مي كنند .

در مجموع حاكميت ايرانيان بر زنگبار و جزاير اطراف آن حدود پنج قرن بطول انجاميد و در طي اين مدّت دستجات زيادي از اعراب درون زنگبار و مناطق ساحلي كشورهاي كنيا و تانزانياي امروزي سكونت يافتند .

احمد بن سعید درون سال1744 مـیلادی ،سلسله بوسعیدی را درون زنگبار را تشکیل داده و پس از مرگ وی فرزندش “سید سعید “در 1804 مـیلادی بـه قدرت رسیید.

سلطان سعید درون سال 1840مـیلادی پایتخت سلطنت عمان را بعد از کشمکش های سیـاسی با اعراب و بومـیان از مسقط بـه زنگبار منتقل نموده و اقدام بـه در دست گرفتن تجارت ادویـه و گل مـیخک بـه اروپا و آمریکا نموده و به سودهای مالی و امتیـازهای کشاورزی درون کشت گل مـیخک دست مـی یـابند و بومـیان زنگبار بـه جزایر اطراف مـهاجرت د.

در سال 1857 مـیلادی سلطان سید سعید فوت نمود و فرزندش سلطان مجید بـه قدرت رسیده و مرکز حکومـیت را از زنگبار بـه دارالسلام منتقل نمود.

در قرن نوزدهم رقابت بر تسلط بر زنگبار بین بریتانیـا و آلمان وجود داشت کـه در سال 1890 مـیلادی با امضاء قرارداد مـیان دو کشور جزیره زنگبار تحت قیومـیت انگلستان قرار گرفت و سلطان زنگبار از حق حاکمـیت بر بخشی از اراضی ساحلی تانگانیکا (تانزانیـای امروزی ) چشم پوشی نمود وتا 1961 مـیلادی بـه شیوه های مختلف بر زنگبار و سلاطین بومـی اعمال حاکمـیت نمود.

در این برهه از تاریخ، نسل شیرازی ها و بازماندگان آنـها کـه منزوی شده بودند با حمایت از حرکتهای ضد استعماری ساکنان زنگبار با ائتلاف با بومـیان زنگباری حزب “آفرو شیرازی “را تشکیل داده ودر قرن بیست مـیلادی بر علیـه اعراب و استعمار انگلیس بـه فعالیت سیـاسی پرداخته و در نـهایت درون به استقلال رسیدن جزیره زنگبار درون 1963 مـیلادی مشارکت مـی نمایند.

1. کیدیچی :در حومـه شـهر زنگبار دو ایرانی وجود دارد کـه در قرن دوازده هجری قمری بعد از انتقال شاهزاده ایرانی شـهرزاد بیگم نوه ی فتحعلی شاه قاجار توسط معماری ایرانی احداث گردید و از مراکز مورد توجه گردشگران مـی باشد.

در منطقه باستانی شـهر زنگبار نیز دیگری بنام «نی » یـا فارس ها وجود دارد کـه توسط دولت زنگبار بعنوان اثر ملی ثبت شده هست معمار این را فردی ایرانی بنام حاجی غلامحسین معرفی کرده هست و این درون سالهای 1870 که تا 1881 مورد استفاده عمومـی قرار داشته است.

2. مسجد کیزیم کازی(کاظم قاضی) این مسجد قدیمـی ترین مسجد موجود درون زنگبار مـی باشد کـه در سال 1184 هجری قمری بـه دستور یکی ازسلاطین شیرازی تباربنام شیخ ابوموسی الحسن بن محمد احداث شده هست و بر کاشیکاری های موجود نام مسجد فاطمـه الزهراء (س) حک شده هست .3علاوه بر این آثار درون سراسر کشور تانزانیـا ، کنیـا ، مجمع الجزایر کومور و کشور موزامبیک بـه خصوص درون زنگبار و مومباسا نشانـه هایی از حضور شیرازی ها درون مناطق شرق آفریقا وجود دارد کـه باستان شناسان و مورخان اروپایی و بومـی درون کتابها و تالیفات ود بـه آنـها اشاره نموده اند.

4. کلبعلی خان :این سردار جنگی ایرانی درون در دوران قاجار و سلطنت ناصر الدین شاه از فرماندهان ارتش ایران بوده و پس از چندی بـه استخدام سلطان عمان

“ماجد برغش” درون آمد و در سال 1870 مـیلادی بـه فرماندهی کل نیروهای نظامـی عمان درجزیره زنگبار منصوب گردید.

وجود محله قدیمـی موسوم بـه «عجمو» و حفر چندین چاه کـه نام وی بعنوان خان درون آن حک گردیده هست از موارد بازمانده از وی درون جزیره زنگبار مـی باشد.

5. سید عبد الحسین مرعشی واولادش :ابشان از شاگردان مرجع بزرگ تقلید وقت درکربلا آیت الله مازندرانی بوده کـه در سال 1885 مـیلادی به منظور تبلیغ تشیع و پاسخگویی بـه مسائل شرعی شیعیـان وارد زنگبار گردید.

7. توپ‌های جنگی ایرانی :

در موزه تاریخی قصر بیت العجایب واطراف آن چندین توپ قدیمـی جنگی بچشم مـی خورد کـه روی آن با خط فارسی متعلق بودن آنـها بـه ایرانیـان را اثبات مـی کند.

8. اسناد مکتوب درون موزه دارالسلام و زنگبار:

در این موزه ها اسناد و نوشته هایی مرتبط با حضور ایرانی ها درون زنگبارو برپایی تمدن سواحیلی بچشم مـی خورد و در ادبیـات عامـه مردم کلماتی همچون شاه؛وزیر؛اداره ؛عجم ؛رنگ ؛نوروز؛چلو، کتاب، دفتر وغیره وجود دارد. امروزه نسل جدیدی از شیعیـان بومـی آفریقایی تبار بـه همراه شیعیـان خوجه دوازده امامـی علاوه برشیعیـان خوجه اثنی عشری ؛دسته دیگری بنام «بحرانی ها»و عده ای نیز بنام اسماعیلی درون زنگبار حضور داشته اند .

توجه داشته باشید کـه اروپاییـان درون دوره قرون وسطی و حتی که تا همـین الان معمولا دو عبارت  عرب و مسلمان را مترادف بکار مـی برند مثلا بلوچ، کرد، آمازیغ و بر بر را نیز همواره عرب نامـیده اند . اگر درون کتب تاریخی و سفرنامـه ها دقت کنید مـی بینید کـه این دو کلمـه عموما غلط و  بجای هم بکار رفته است. مثلا درون فتح اندلس عموم سپاه بربر آمازیغن بودند اما مورخین اروپایی همواره گفته اندسپاه عرب …

نوشته : دکترمحمدعجم

4- نقش ایرانیـان درون گسترش اسلام بـه شرق آفریقا- دکترمحمد عجم- روزنامـه همشـهری 17 خرداد 1380

 نقش ایرانیـان درون تمدن اسلامى اندلس فرهنگ و تاریخ > تاریخ ایران  – همشـهری آنلاین – محمد عجم.

اطلاع بیشتر مستند بی بی سی فارسی

 http://abakhtar.blogspot.se/2013/10/blog-post_28.html

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Sat, 01 Sep 2018 19:00:00 +0000

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Sun, 02 Sep 2018 05:01:00 +0000