عقاب سرخ درچه شبکه هایی میدهد

عقاب سرخ درچه شبکه هایی میدهد تحليل ها و پيام ها - afghan-german.com | استان سیستان و بلوچستان - ویکی‌پدیـا، دانشنامـهٔ آزاد | ندای آزادی – رهروان - rahrawan.com |

عقاب سرخ درچه شبکه هایی میدهد

تحليل ها و پيام ها - afghan-german.com

 کوچی مساپر
1: عقاب سرخ درچه شبکه هایی میدهد نگاهی بـه مضمون منتشرۀ روزنامۀ ماندگار
محمدانورآڅړ
2: زما او دجهانی صاحب د یو شعر ورته والی کیسه‏(د صبور سیـاه سنګ د پوهاوي لپاره )‏
محمد بشیر
3: مشرقی ولس ته !
نگارستان فرهنگی افغان
4: نامۀ سرباز به منظور رئیس جمـهور داکتر اشرف غنی
محمدانور آڅړ
5: ساقي !
نجیب الله پاڅون
6: ټال دویمـه ګڼه چاپ شوه!
زلمـی نصرت
7: کابله زه ژړیږم
ډاکټر ګل مرجان منګل
8: سیـاست او کـه اسلام؟
عادل روشنگر
9: نامـه سرگشاده پیرامون سخافت دکتور صبورالله سیـاه سنگ
زلمـی نصرت
10: بغاوت او خدمت
محمد انورآڅړ
11: اتلان پېژنی؟ (څلورمـه برخه)‏
سعید افغاني
12: بابا
مـیوند ارین
13: د فاتحې اعلان
کوچی مساپر
14: نشست سه جانبه مسکو پیرامون افغانستان بدون حضور افغانستان
نجیب الله پایدار
15: چشم پوشی سیـاه سنگ از سرقات ادبی شاعران همزبان!
سعید افغاني
16: عالی همت
مـینـه منګل
17: د سولې اختر!
مجید منګل
18: فیصله نامـه تاریخی شورای امنیت ملل متحد درون مورد اعمار ...
محمدانور آڅړ
19: اتلان پېژنی؟ پنځمـه برخه
احسان الله مومند
20: د عبدالعلي مستغني ژوند لیک
محمدانور آڅړ
21: اتلان پېژنی؟( پنځمـه برخه)‏
ډاکټر ګل مرجان منګل
22: هندوان موږ شو، عقاب سرخ درچه شبکه هایی میدهد ګوړې بل څوک وخوري!
عبدالله وردک
23: ښه او بد
نورجهان فارانی
24: کودک و جنک !
محمدانور آڅړ
25: اتلان پېژنی؟(شپږمـه برخه )‏
کوچی مساپر
26: رهبران سیـاسی کنونی و سؤاستفاده های آنـها از روابط قومـی
احسان الله مومند
27: غازى محمد جان خان وردگ
اکبر بری
28: مساپر
سید حسن
29: زده کړه ‏
نریمان فایض
30: منم یک زن
نریمان فایض
31: چرا نوروز
رووف روشان
32: بهشت مادر
یوسف هیواددوست
33: انځور
م. عقاب سرخ درچه شبکه هایی میدهد جاوید
34: زنگ خطر
زمان ستانیزی
35: د رسالت د تعدیل مسأله
عبدالقادر بیدل
36: نگاه عید
علی نورزی
37: مسوليت پزيرى
نيسان
38: گورستان صدا
صالحه اسحاقزی
39: عاجزه
على نورزى
40: مسوليت پذيرى
ګل مرجان منګل
41: پښتو ژبه او پښتانـه
جلال
42: صائب و ناصائب
ماریـا دارو
43: آگاهی
م، آرش
44: چه زمانۀ !
دعوت
45: درد ما اینجاست
افغان جرمن آنلاین
46: بازگشت همـه بسوی اوست
بصيرالحق عادل
47: سکاره- د کندز په ياد
نورمحمدغفوری
48: زما غم
یونس ابراهیم
49: سنگ گناه
عارف
50: الوداع آقای پیکار
ميرویس ملګری
51: زعفران
ولید پوپل
52: تسخیر اندیشـه
محمد حامد الوتاند
53: خځه
وليد پوپل
54: سنگ و شيشـه
بصيرالحق عادل
55: غزل
پامـیر زیـارمل
56: درېیمـه نړیواله جګړه بـه چېرې پیل شي؟
هشت صبح
57: افشای نام قاچاقبران بزرگ مواد مخدر
احمد ولی، خطیب زاده
58: مداخلات ایران، تلویزیون طلوع و متباقی مـیدیـای ایران محور
علی محمدی
59: بنی آدم ابزار یک دیگرند
مستونګ خان
60: لوی کرزی کوچنی کرزی په منځ کې ګلالی کرزی
مستونګ خان
61: کرزی او ملېشـه، د عیـاشۍ او بدمعاشۍ یـاران
ظریفه غفاری
62: دوره مجاهدین، طالبان و نظام مردم سالاری
محمد حلیم تنویر
63: توطئهء درون توطئه
الهه افتخار
64: جامعه ما «نامرد» شده است
محمد حسین انوری
65: تروریزم از نظر اسلام
ګل مرجان منګل
66: تر څو چی دوه مشران وی، همدا بـه یی پارلمان وی!
حکیم روان
67: درود بـه ارواح قربانيان تراژيدی هولناک بدخشان
بابک کابلی
68: پشت صحنۀ نشست های ارگ؟؟
شریف حکیم
69: معراج فقر درون افغانستان و مرگ فرزند
ذبیح مـهدی
70: لغزش زمـین درون افغانستان - آگاهی مردم، مـهمترین راه مقابله
جمشید آرش
71: مادر روزت مبارک
قیوم بشیرهروی
72: دو شعر بـه مناسبت روز خجستۀ مادر
محمد علی سمـیع
73: پښتون ها درون مبارزۀ واقعی علیـه جنگ
ا، رسول
74: مکثی بر دو مقالۀ خوب
عبدالغفور امـینی
75: روز خجسته مادر
سید حنیف نافذ
76: مـــــادر(حکایتها و نکته ها)
اتل پښتون
77: ټولو مـیندو ته د مور نړیواله ورځ مبارک
حبیب الله غمخور
78: دا مور ده چي په يو لاس ځانگوپه بل جهان ځنگوي
عطاء الله
79: وزارت امور خارجۀ افغانستان بـه مرکز قاچاق انسان مبدل مـی گردد
سمـیع الدین افغانی
80: چگونـه انتخابات دور دوم ریـاست جمـهوری؟
محمد اسحق ثناء
81: حـــــادثــــۀ بدخشان
زلمـی نصرت
82: د لستوڼی ماران
احمد جان ماڼو
83: کمون
ف.بری
84: درون دام شیطان
غفور امـینی
85: وطن!
غلام حضرت
86: هنر یعنی هنر
محمدانور آڅړ
87: ویـاړنـه
عزیزه عنایت
88: نوروز کهن
محمد آصف یوسف
89: سراسيمگی تبهکاران جنگی
انجمن سالمندان افغان درون بی اریـا
90: اعلامـیه انجمن بـه مناسبت انتشار لیست شـهداء
سید پاچا
91: نړيوال جنايتکار!!!
عابد الله ایثار
92: حسادتی کـه منجر بـه شـهادت شد
ویدا مـیرزایی
93: روانشناسی: رشد و پرورش درون سخنگویی کودکان
جمشید آرش
94: وطنم؛ حرمت تو را پاس خواهم داشت
احمد ذکی هوشمند
95: لویـه جرگه، بهترین انتخاب به منظور حل و فصل مسایل ملی!
عبدالستار دوشوکی
96: اعدام غیر انسانی بلوچ ها درون ایران
جمشید آرش
97: لویـه جرگه مـی و انتظارات مردم از آن
ولی احمد شاکر
98: امضای موافقتنامـه امنیتی با ایـالات متحده: خیـانت یـا خدمت؟
یوسف هیواددوست
99: د چخوف ژوند د ورستیو شېبو کیسه
م، شیوا
100: سخن بیجا فقط دل بد مـیکند
وحید تلاش
101: غزنی، نمونـه قیـام های مردمـی
هاتف ایمان
102: حنجره های کرایی
صادق باقری
103: توافقنامۀ امنیتی افغانستان و امریکا - نقاط قوت وضعف
بابک کابلی
104: خیـال‌بافی فانتازی ‌وار
پاچا
105: مسعود او بهرني استخبارات!!!
هاتف ایمان
106: آی اس آی یـا سکه دو روی پاکستان
سليم آزاد
107: بکشم بـه غم بمانم نکشم چطور کنم؟
احمد ذکی هوشمند
108: مرتکبین اصلی جنایـات جنگی
سازمان معین کابل
109: سازمان معین کابل و پیمان امنیتی با امریکا
آریـا نژاد
110: نمونـه های از جنایـات ضد بشری طالبان
نصیراحمد «مـهمند»
111: درآستانـه انتخابات! نگاه اجمالی بـه حکومت داری گذشته و چگونگی ...
نجیب الله نجیب
112: سخنان بیجا و اضافی واقعاً دلم را بد ساخت
سر تور
113: د عاشورا په مناسبت د پوهنتون رخصتیدل!
ادیب فهیم
114: سه مساله مـهم درون قرارداد امنیتی
ایمل زمان یوسفزی
115: مشکلات پایـان ناپذیر بر سر توافقنامۀ امنیتی با ایـالات متحده امریکا
وندا فلباب براون
116: توافقنامـه امنیتی بـه نفع کیست: امریکا یـا افغانستان
نصیراحمد «مـهمند»
117: درآستانـه انتخابات! نگاه اجمالی بـه حکومت داری گذشته و چگونگی ... عقاب سرخ درچه شبکه هایی میدهد قسمت دوم
دفتر ریـاست جمـهوری افغانستان
118: قرارداد همکاری های امنیتی مـیان افغانستان و امریکا
دفتر ریـاست جمـهوری
119: نامـهٔ رئیس جمـهور ایـالات متحدهٔ امریکا عنوانی رئیس جمـهور افغانستان
بابک کابلی
120: جبهه مخالفان سیـاسی کرزی باخت
دجمـهوری دفترریـاست
121: د افغانستان او امریکی ترمنځ امنیتی تړون
شـهسوار سنگروال نیـازی
122: افغانستان د جرگو وطن دی
زرغون شاه شینواری
123: بلقیس روشن د حامد کرزي
احمد ذکی هوشمند
124: افتخار آفريني كميسيون امنيتي لويه جرگه
ابراهیم شینواري
125: په افغانستان کی بـه سوله راشی کـه نـه؟
احمدفرهاد مجیدی
126: آیـا شما به منظور کودکان این کشور گریسته‌اید؟
غفور امـینی
127: نفرین بـه تــو ای جنگ کـه انجام نداری
حاجي محمد امين باوري
128: افغانان نوردنړی سره په تقابل کي مـه دروئ !
فیض الله کاکړ
129: مواد مضر کیمـیاوی کـه انسان بـه آنـها تماس مستقیم دارد
زرغون شاه شینواری
130: نور د دې بـه د حالاتو جبر څه وي؟
سید رحمن غوبندی
131: بـه توجه جناب ایمـیل خان فیضی
عبدالله زرنج
132: از بزرگان مـی آموزیم
یوسف هیواددوست
133: یو یـاد ، یو ویـار
آریـا نژاد
134: گروهی کـه آگاه هانـه بـه جهنم مـیروند!
انجمن آوای زنان
135: نکوهش نقض حقوق زن و اعمال خشونت بر زنان
پروین پژواک
136: راه پیمایی طولانی بـه سوی آزادی
اناتول لیوین
137: بازی خطرناک کرزی
غلام سخى
138: فساد، علل، عوامل و مبارزه با آن
ایمل زمان یوسفزی
139: تفکر انتقادی
حامد محمد الوتاند
140: نــوم د افـغـان نــه مــنــي ؟؟؟
شیر ساپی
141: بررسی تولد زبان فارسی
جواد حسن زاده،
142: درون جواب بـه جناب حفیظ الله خالد
سعیده سعید
143: جز الهه عشق!‏
شیر ساپی
144: پیدایش پاکستان از منظری دیگـر
محمد نذیر تنویر
145: بـه مناسبت تجاوز اتحاد شوروی سابق بر مـیهن عزیز ما افغانستان
اجمل ستانکزی
146: کـه امریکا له افغانستان څخه مکمله ووځي- یوه سیناریو
شیر ساپی
147: بررسی تولد زبان فارسی ـ بخش ۲
انجنير محمد رقیب گلزار
148: غارت و تاراج شرم آور ذخاير معدنى افغانستان
م، کبیر فرخاری
149: کشور ما
شیرساپی
150: بررسی تولد زبان فارسی – بخش سوم و آخر
شیر ساپي
151: پیدایش پاکستان از منظری دیگـر- بخش۲
نجيبه سارا بياباني- لومړی برخه
152: اخلاق
سمـیع الدین افغاني
153: ای قهرمان ملته
شیر ساپی
154: پیدایش پاکستان از منظری دیگـر - بخش سوم و آخر
محمود نظری
155: هله قرارداد ژر امضا کـه (طنز)
احمد احسان زمانې
156: ډاكټر حامد د سردار په جامـه کې دروېش
قیوم بشیر
157: بوزینـه ای کـه بودینـه نیست
مـیرویس آشفته
158: درون رابطه بـه امضاى قرارداد امنيتى با ايالات متحدۀ امريكا
احمد سعیدی
159: کتاب خاطرات رابرت گیتس وزیر دفاع سابق امریکا
نجيبه سارا بياباني
160: اخلاق- دریمـه، وروستۍ برخه
ولی شاکر
161: دیکتاتوری انتخاباتی
تیمورشاه تیموری
162: مـی گویند تأریخ تکرار مـی شود
عبدالکریم رحیم
163: د امریکا سره د امنیتي تړون دلاسلیک په سر اختلاف کې د کرزی دریځ د ملاتړ وړ دی
عبدالکریم رحیم
164: درون اختلاف کرزی با امریکا برسرامضاء توافق امنیتی، موقف کرزی شایسته حمایت است.
اقبال عزیز
165: سال ۲۰۱۴: افغانستان درون چهار راهی مشکلات
سمـیع الدین افغاني
166: جلا وطن شاعره
عبدالحمـید مبارز
167: جلالتمآب رئیس جمـهور، یـا توافقنامـه را امضا کنید یـا مردم نـهضت عدم اطاعت را براه خواهند انداخت
یوسف هیواددوست
168: د حامد کرزي د شرطونو نـه منل څه معنی لري؟
سهیل آرین
169: من درد کهن و مشترکم؛ مرا فریـاد کن
راضیـه مـیلاد سیماب
170: سمندران مـیان آتش
سیدحسن «حسن شیون»
171: وطنـه زار وطنـه
زلمـی حقبين
172: انتقالي عدالت بايد پلی شي لمړی برخه
امان الله صافی
173: د حضرت محمد (ص) نیکمرغه ژوند- لمړی برخه
زلمـی پشتون
174: د «ویش زلمي» په اړوند لازم توضیحات
سمـیع الدین افغاني
175: نـــــــوی نـــــسل
فضل هادي فضليار
176: عبدالله عبدالله د زلمي رسول په ګټه تېرېږي!
عبدالغفور امـینی
177: ای رهــبــران !
ملاآغاجان معتصم
178: د هیواد د وروستیو تحولاتو په اړه زموږ دریځ
کمـیته بین المللی صلیب سرخ
179: افغانستان: برقراری توازن؛ که تا هم فعالیت نماییم و هم مصون باشیم
امان الله صافی
180: د حضرت محمد (ص) نیکمرغه ژوند دوهمـه برخه
سیدحنیف نافذ
181: بوسه بر طناب دار
بابک کابلی
182: سنگی کـه آغاجان انداخت
کمال هاشمـی
183: گردهمآیی سرنوشت مشترک
زبیر فتاحی
184: آیـا برنامـه های اقتصادی نامزدان انتخابات افغانستان عملی است؟
عبدالغفور امـینی
185: گــُـنــــۀ کیســت؟
انجمن حقوقدانان افغان دراروپا
186: پیـام بمناسبت عید سعید اضحی
مـیرویس حمـیدی
187: روشنفکران د جنگسالارانو په خدمت کی
ف، نـهنگ
188: ارواح خــبـیـثه
گلنار نیـازی کوهی
189: درون انتهای آن شب بخش سوم
محمد یوسف هېواددوست
190: په زړه زخمي مولانا
جمشید آرش
191: سکوت سوال برانگيز علما درون برابر جنايات طالبان
شفیق رفیقی
192: پیمـان را به منظور چـی امضاء نمـی کنی؟
شـهسوار سنگروال
193: تولتاکنی کوم لور ته روانی دی؟!
صفریحیی دماوند
194: حقایق پُشت ابرپنـهان نمـی ماند
دوست محمد
195: دسیسه بر ضد آزادی و انتخابات افغانستان
محمد نسیم یوسف
196: مکتوب سرگشاده بـه حامد کرزی, تو چه کردی؟
محمد حیدر اختر
197: رسالت رسانـه ها درقبال جنایت کاران
ع. شیرزی
198: رايه چا ته ورکری!
گروپ کاری کمپاین
199: کمپاین تفکر، تحریر و عمل
آرزو نیکبین
200: زن معجزه خداست - اهداء بـه زنان کشورم
سیما رزمـی
201: آیـا زن هنوز هم حتما شکنجه شود؟
لطیفه نوری
202: تجلی زن - اهداء بـه زنان افغانستان
ناهید واسعی
203: درب اسارت - اهداء بـه زنان کشورم
ابراهیم نعیمي
204: ښځه په پرمختللو ټولنوکې هم ترنارینـه ډیرکارکوي
بنیـاد فیـاض
205: ازتظاهرات ضد قانون احوال شخصیـه درون کابل پشتیبانی مـیکنیم!
هجاگو
206: سخنی با فرزندان زمانـه
سیمـین بارکزی
207: انگیزه اعتصاب من - بـه مناسبت روز جهانی زن
رحمانـه سیر
208: زن افغان - بمناسبت روز جهانی زن
رویـا زمانی
209: زن عشق هست - بـه مناسبت روز جهانی زن
ملیـار صادق آزاد
210: ان سیـاه‌ پوش با افکار تندروانـه درون شمال افغانستان
زهرا حبیبی
211: اشعار زیبای بهاری از شعرای نامور
رودابه فروتن
212: بهاری درون راه هست و نویدی از زندگی دارد
خپلواکه ژورنالستانو تولنـه
213: د هیواد د وتلی ژورنالست سردار محمد د وژل کیدو په اره
منگل اصغرخیل
214: هره ورځ دی نو بهار وی ** نو بهار دی تل گلزار وی
محمد حامد الوتاند
215: ای دالره زوروره * بریتوره سنوره
شیرین نظری
216: زندگينامـه و کارکرد های فرهنگی کاندید اکادمـیسین اعظم سیستانی
نور محمد غفوری
217: مسوولان امنیتی حتما پاسخ بگویند!
محمود شنواری
218: کاندید دولتی یـا کاندید مستقل
جمال خان بارکزی
219: فهیم د مارشالی رتبه غصب کری ده...
مرجان منګل
220: ګل اغا شیرزی صاحب ته یو وړاندیز!
دویچه ویلی
221: تندیس یک نویسنده افغان درون شـهر اروپایی نصب مـی شود
نجيبه سارا بياباني
222: اخلاق- دوهمـه برخه
هاتف ایمان
223: انتحاری ها از راه نزدیک بـه جهنم مـی روند
اقبال عزیز
224: سال ۲۰۱۴: افغانستان درون چهار راهی مشکلات
احمدشاه رفیقی
225: درون عزای بیگناهان اشکباری را ببین
سیدحنیف نافذ
226: دلال مرگ
پيمان لوگری
227: آشتی با طالبان يا با شيطان
نصیراحمد- مـهمند
228: نکاتی پیرامون اهمـیت خانواده ورسالت ومسوولیت های والدین درقبال اطفال وجوانان
آژانس خبری پژواک
229: زندگينامۀ يازده نامزد رياست جمـهورى انتخابات سال ۱۳۹۳ افغانستان
ایوب آرین
230: نود سال رأی و رأی‌ گیری درون افغانستان
جمال خان بارکزی
231: ملتی درون پی . . . :
عبدالواسع کوهدامنی
232: تحقیق درون باره یک زن اغوا شده توسط عبدالله عبدالله کاندید ریـاست جمـهوری
نعیم وردګ
233: د زلمي رسول څو نیمګړتیـاوې او د اشرف غني څو ځانکړنې
عبدالحفیظ ملیـار
234: مونژ غنی غوارو
حکیم نعیم
235: انتخابات، امریکا و بقای افغانستان
حکيم روان
236: برد تأریخی افغانستان درون انتخابات 1393 ریـاست جمـهوری
محمد حامد الوتاند
237: ای دالره زوروره بریتوره سنوره
هاتف ایمان
238: نمایش فرهنگ عالی درون مراسم انتخابات 1393 ریـاست جمـهوری افغانستان
نجیب الله آزاد
239: د اشرف غني د راتګ غږ او د هیواد پر اقتصاد يي مثبتي اغیزې
آ، غوربندی
240: جهانی از بهشت شعر که تا جهنم سیـاست
محور ورځپاڼه
241: د ائتلافي حکومت د جوړېدو هڅې کېږي
جمشید آرش
242: بـه آرای مردم احترام شود
ذکی هوشمند
243: انتخابات و قوای امنیتی افغانستان!
تاند
244: اشرف غني د ۱۰٪ پایلو پراعلان د نیوکې ترڅنګ هرکلی وکړ
امان الله عمر
245: د حامد کرزي، ایران او ډبل عبد الله نوي توطیـه
هاتف ایمان
246: ما نگوییم بد و مـیل بـه ناحق نکنیم
نیما عزیزی
247: عید قیـامEaster
بهار
248: پنجاب واسلام آباد سردوپا ایستاده اند وتهران بـه کابل منتقل شده است
رباني وحدت
249: ولسمشرکرزى هڅه کوي چې د ډاکتر اشرف غني دبرياليتوب مخه ونيسي
آرمان آزادمنش
250: بـه بهانـهٔ کودتای ۷ ثور: درنگی بر قربانيان پولی تخنيک کابل
م، آرش
251: انتخابات ریـاست جمـهوری 93 وتلاش دشمنان افغانستان
داود
252: ولسمشر داوود خان او کورنۍ يې څرنګه ووژل شول؟
احمد زكى حسينى
253: درسهاى از كودتاى هفت ثور
احمد ضیـاء رفعت
254: عبدالله عبدالله نماد بازگشت بـه گذشته
شـهسوار سنګروال
255: "مسلمان ګاندي"
آریـانژاد
256: بي حرمتي طالبان درون برابر قرآن
بصیر دهزاد
257: پاسخ بر سوالات محترم داکتر س، ع، کاظم
عارف پوپل
258: برخورد با عاملین جنایـات جنگی درون افغانستان
مـهوش لطفی
259: ای زن - بـه مناسبت روز جهانی زن
معصومـه کوهستانی
260: زن ظریف هست نـه ضعیف - بمناسبت روز جهانی زن
نازی نور عاطفی
261: زن قهرمان - بـه مناسبت روز جهانی زن
راضیـه هوتکی
262: فاجعۀ خونين، دلیل انتخاب هشتم مارچ
د کمپاین کاری دله
263: د تفکر، لیکنی او عمل کمپاین
امـین وفا
264: ستار سیرت و خواب کرسی اداره موقت
محمد علی سمـیع
265: اشرف غنی برنده نمـیشود اما بـه یک صورت !
احمد زكى حسينى
266: مـهره هاى سوخته، معلول جهالت و خشونت
احمد ذکی هوشمند
267: ترس از هند؛ منطق دخالت پاکستان درون افغانستان!
هاتف ایمان
268: طالبان یـا سربازان ریزرفی اردوی پاکستان
کمـیتۀ بین المللی صلیب احمر
269: افغانستان: چنانکه وضعیت وخیم است، نیـازمندیـها همچنان پا برجاست
مـیرویس حمـیدی
270: اشرف غني احمدزی وعبدالرشید دوستم سیـاسي طنز
عبدالصمد ثبات
271: بـــــرو قــــوي شــو - طــنــز
یوسف هیواد دوست
272: ژبه او قلم حتما مخاطب ولري
جمال خان بارکزی
273: رفتن انتخابات بـه دور دوم، اوضاع را پیچیده تر خواهد ساخت
علي وردګ
274: افغانستان کې د ولسمشرۍ ټاکنې پوښتنې او هیلې
سلیم آزاد
275: نفع و نقص ایتلاف عبدالله و زلمـی رسول
سراج الدین ایثار
276: پول شوئی؛ ناپاکی اقتصاد و سیـاست درون افغانستان
ع. حامـی
277: سلام و ادب خدمت آقایون جمال خان بارکزی، محمد انور بلوچ و داکتر هاشمـیان
ع . ا. عزيزي
278: چرابايد درون انتخابات از تيم جناب اشرف غني - احمدزي حمايت نمود؟
پامـیر زیـارمل
279: په مسکو کې د افغانستان د ولسمشريزو ټولټاکنو
عارف حامـی
280: مکثی بر دقت آقای دکتور محمد اکبر یوسفی
محمد حسن کاکړ
281: افغانان د ډاکتر اشرف غنی ولسمشری ته ضرورت لری
م. جاوید
282: دسته گلی کـه مسکینیـار بـه آب داد!
عبدالله وهاب
283: دسته گلی کـه مسکینیـار بـه آب داد
م.ر.یـادګاری
284: وحید مژده پرده از حقیقت طالبان برداشته است
عارف پوپل
285: روزِ مادر وطن
آتیلا تيمور
286: سرگذشتی از دوران دولت خانـه بدوش جمعیت اسلامـی ربانی
محمد یوسف بشرمل
287: افغانـهای بی سرنوشت قربانیـان جنگ سوریـه!
فضل کټوازی
288: ولې اشرف غنې؟
روزنامۀ راه مدنیت
289: تجلیل از خمـینی، ضعف خرد سیـاسی
نظرمحمد سلطانزی ځدراڼ
290: د ډاکټر صاحب اشرف غني احمد زی څخه دملاتړاعلان !
روزنامـهٔ اطلاعات روز
291: مشکلات امنیتی انتخابات، از واقعیت که تا فرافگنی
جمال كتوازی
292: ښاغلي اشرف غنې احمدزی او ښاغلي عبدالله عبدالله زما په تله کې
احسان الله احسان
293: افغانستان یو مدبر او ځواکمن ولسمشر ته اړتیـا لري
محمد نبي ساحل
294: د زلمي رسول د ټیم رایـه اشرف غني ته ځي
م. جاوید
295: بر سر جهادی های دلال باران از پول است
محور ورځپاڼه
296: محمود کرزی د کابل بانک له قضیې پنا لټوي
سید روح‌ الله مـهدوی
297: حسینی مزاری؛ ذلیل دیگران
اجمل درمان
298: مناظری د تاکنو مبارزو اساس دی
رحیم جاوید
299: څو شیبې د اشرف غني ترڅنګ په یوټوپیـا کې
عارف حامـی
300: ده د کجا و درختا د کجا؟
ولی شاکر
301: چهار چلنج اساسی فراراه رئیس جمـهور آیندۀ افغانستان
سیداصغر هاشمي
302: دوه ګلان مړاوي شول
راه مدنیت
303: دیموکراسی درون نبود آگاهی، دیموکراسی نیست
مطیع الله عابد
304: افغانستان نـه مري
زلمـی حقبين
305: انتقالي عدالت بايد پلی شي دوهمـه برخه
بسم الله اکبري
306: خوست د غیرت او مـیړانې اتله مورچه
دیده بان دیموکراسی افغانستان
307: اعلامـیۀ دیده بان دیموکراسی افغانستان جهت دریـافت راه حل به منظور پایـان بـه بحران انتخاباتی
فرید فرامرز
308: اعدام صحرایی لشکر طیبه درون نورستان
محمد کبیر ، قادری
309: آقای عبدالله اگر رئیس جمـهور نشدند یک دستگاۀ ضبط آواز اعمار دارند
ولید تمـیم
310: سوالات ژرونالیست تلویزیون ۱ از داکترعبدالله درون مورد پخش تماس تیلفونی ضیـاالحق امرخیل
شورای رهبری مجمع
311: اعلامـیه مجمع دانشمندان و متخصصان افغانستان
کانفرانس بوداپست
312: انتخابات ریـاست جمـهوری و تأمـین صلح و امنیت درون افغانستان
سر تور ملنګ
313: ما دروازه های قدرت را بـه روی رهبر ما باز خواهیم کرد (امرالله صالح)
غلام مصطفى بیدار
314: تلاش به منظور دانستن شبکه و منبع تولید نشر و پخش نوار سؤال برانگیز
فرخنده زهرا نادری
315: ارگ حتما تخلیـه شود و به‌ طور مسالمت آمـیز بـه داکتر عبدالله تسلیم گردد!
غفور امـینی
316: حاضر و ناظر
کنفرانس بوداپست
317: نامۀ کانفرانس بوداپست بـه ناتو درون برکسل
عبدالواحد احد زاده
318: خطاب کمـیسیون صلح و آزادی به منظور افغانستان
بی بی سی
319: دیدار قریب ‌الوقوع عبدالله عبدالله و اشرف غنی احمدزی
محمد شفیع ، مختار
320: تظاهرات آقای عبدالله و آقای امرالله صالح حرکت مدنیست یـا توحش
هارون زاده
321: راه حل بحران انتخابات افغانستان؛ حقوقی یـا سیـاسی
احمد قریشی
322: نقش حامد کرزی درون کلافهٔ سردرگم انتخابات افغانستان
بی بی سی
323: احمدزی : تأریخ اعلام نتائج نـهایی انتخابات تغییر نکند
عبدالرحمن فرقانی
324: ایران، غرب و جهان اسلام... واقعیت چیست؟
ملي غورځنګ
325: د ملي غبرګون په موخه د لاريون خبرداری
سامـیه اصیل
326: تبصرۀ کوتاهی بر "ندای زنان افغان بـه ارتباط با انتخابات"
محمد حیدر اختر
327: شعر های «انقلابی» یـا مداحی به منظور اتحاد شوروی
په برتانيه کې د افغانانو د مدني ټولنـه
328: پــرېــکــړه لــيـــک
خالد شمس
329: وزارت امور خارجۀ افغانستان از بحران مالی و فساد اداری ورشکسته مـی شود
نصیر احمد مومند
330: شفاء بخش آلام و امراض مادی و معنوی
انجنير فضل هادي فضليار
331: ډاکټر اشرف غني احمدزي ته پرانستی ليک
م، ر، یـادگاری
332: وحید مژده پرده از حقیقت طالبان برداشت
رحیم جاوید
333: د چور چورۍ اعلانونـه- طنز
حسن اخلاق
334: ابتذال دیموکراسی درون اعجاز افغانی
سید احمد زکی حسینی
335: عید ابدی وعشرت سرمدی
رڼا ګل اریـوب زی
336: دغنی خان رنګینـه ځوانی او د زړونو خانی
جمشید آرش
337: بـه معضله انتخابات پایـان دهید
جمشید آرش
338: زندگی درون فضای امن حق ما هست آن را صلب نکنید
ګل مرجان منګل
339: بله تأریخی تیروتنـه وشوه!
ګل مرجان منګل
340: عبدالله خانـه!، د شرم په نوم څه پیژنی؟
احسان لمر
341: دزدی آثار دیگران حتما رسوا شود
محمد اسمعيل يون
342: ښاغلی ډاکټر صاحب غني احمدزی ته پرانستی لیک!
احمد لودين
343: ايران ميشتي افغان، په کندهار کې احمدشاهي مسجد نړولی دی
زرغون شاه شينواری
344: د وطن د نجات لاره ائتلافی کـه انتقالی حکومت؟
خالق رشيد
345: دزمري د ۲۸، دهغې ورځي په وياړ چې په آزادۍ پيل شوه او په غلامۍ ودريده
کاظم بیمار
346: د افغانستان د خپلواکۍ 95 کليزه! - از نشرات گذشته
تورانی
347: ۶۰ روز باقی ماندهٔ محترم حامد کرزی صاحب
مصطفی کاکر
348: سیـاست باختگان افغان، راه را به منظور جوانان باز کنید!
منگل تورانی
349: 50 روز باقی ماندۀ محترم حامد کرزی صاحب
محمد حیدر اختر
350: 15 فروری روز خروج قشون سرخ شوروی از افغانستان
محمد نذیر تنویر
351: 15 فروری سالروز فرار قشون شوروی از افغانستان:
محمد حیدر اختر
352: نمونـه هایی از شعرهای "انقلابی"- اعضای خلق و پرچم و یـا شاعران وابسته بـه اتحاد شوروی سابق
عبدالستار دوشوکی
353: بلوچ ها و روز جهانی قربانیـان ناپدید شدن های اجباری
گلالی رڼا
354: اظهار سپاس و امتنان
احمد جاوید، صمدی
355: آیـا آقای محقق و آقای عطا نور بـه امر رژیم ایران دامنۀ بحران درون افغانستان را گسترش مـیدهند؟
محمد هاشم رائق
356: کاندیدان ریـاست جمـهوری مردم را تباه کردید خداوند شما را هم تباه کند
عنایت کهستانی هروی
357: زندگی و آرامش مردم قربان خواسته های یک مشت زور گویـان شده است
وحيدالله لوګری
358: د پغمان په لاره کي د واده پر ښځو دجنسي تېريان له عبدالرب رسول سیـاف سره تړاو لري
غفور امـینی
359: درد مــلــت
محمد حسن کاکړ
360: پښتنو ته اوس حتمـی شوی چی خپله پښتو او خپل هویت وساتی
حامد الوتاند
361: دا کوم ملي وحدت دی
حیـات پیـاوړی
362: تاسې قضاوت وکړئ!
فضل الرحیم
363: مسله شیر وخط بـه شورای امنیت رجعت داده شد !!!
عبدالرحیم موسی زی
364: نسبت بـه تبلیغات پوچ خارجی ها، عقل و منطق ما بهتر است
عاطفه عاطفی
365: جنایت بـه نام دین و وطن
قیوم بشیر
366: روز جهانی زن خجسته باد
سمـیع الدین افغاني
367: زرگری جنگ کـه ریشتنی اختلاف؟ (واشنگتن او حامد کرزی)
دفتر ریـاست جمـهوری
368: متن کامل سخنرانی حامد کرزی دراجلاس هفتم، سال چهارم دورۀ شانزدهم شورای ملی افغانستان
ر مضان لالا خیل
369: اتل مې خاین او خاین راته اتل شو!
محمدنسیم یوسف
370: انتخابات و زلمـی خلیلزاد
احمد ذکی هوشمند
371: سنجش درست زیـان ندارد آقای محمدنسیم یوسف
ناهید بشر دوست
372: ديداربا خانواده قاسم
وحیده مجید واصل
373: بهار آمد سلام آورد مستان را
هاتف ایمان
374: طالبان یـا دشمنان علم و فرهنگ
محمد شریف نظری
375: رژیم ایران و تزریق بی ثباتی سیـاسی درون افغانستان
زهره افغان
376: یـاد بود از 58 مـین سال وفات شاه موسیقی افغانستان
جبهۀ ملی نجات افغانستان
377: نامۀ سرگشادۀ جبهۀ ملی نجات افغانستان عنوانی رئیس جمـهور
ګل مرجان منګل
378: د اساسی قانون لاسونـه اوپښی خو یی مات کړل!
بختیـارگل اعظمـی
379: ما و دیموکراسی
مجید بایـانی
380: درون مورد نوشتۀ داکتر اکرم عثمان و نوشتۀ خانم زهره یوسف داود
زمان ستانیزی
381: تناقض درون استدلال آقای سیستانی- بخش دوم: معاهدات افغان و انگلیس
وزارت صحت عامـه جمـهوری افغانستان
382: اعلامـیۀ وزارت صحت عامـه جمـهوری افغانستان
ګل مر جان منګل
383: د امنیتی تړون دواړه خواوی وارزوی!
حیـات پیـاوړی
384: کمتر ولی بهتر
حبیب الرحمن صائم
385: اشرف غنی و آرزوهایش
ابراهیم نعیمي
386: افغاني حاجیـانو ته د دولت د ډیرې پاملرنې اړتیـا
زین الله منلی
387: امام فخر الدین رازی لمړی برخه
زین الله منلی
388: امام فخر الدین رازي - دریم برخه
هشت صبح
389: روانشناسی شخصیت داکتر اشرف غنی
داوود ناجی
390: اشرف‌ غنی احمدزی زیر ذره‌بین افکار عمومـی
عزیز رویش
391: روز دوم عید
روزنامـه ماندگار
392: نگــذارید شـکار چـاپلوسـان شـوم!
محمد هارون خپل
393: چرا يک يا (ی) بـه جای سه يا؟
کاوون خموش
394: بانوی اول بـه دنبال کمک بـه زنان افغان
رودابه فروتن
395: من زن هستم - آئینـه دار خاموشی که تا تو باشی
رونا زمریـالی زریر
396: تعریف زن امروز درون کشور ما - بمناسبت روز جهانی زن
ذلیخا پوپل
397: زن کیست....؟ - بمناسبت روز جهانی زن
سامـیه اصیل
398: بزرگداشت از هشت مارچ
ضیـاء قاری زاده
399: بـه ان شرق - بمناسبت روز جهانی زن
مشتاق احمد بخشی
400: زن، نیم پیکرۀ بشری را تشکیل مـی دهد!
حبیبه کوهستانی
401: بانوی سر زمـین زندانـها
نسرین منصور
402: زنی را مـی شناسم من - بمناسبت روز جهانی زن
ثریـا احمدزی
403: تحقق درون روز جهانی زن
سیما سما
404: وضعیت زنان افغانستان بعد از 2014
شازیـه بلخی
405: نقش ارزندۀ زن
شاهده اعظم
406: آیـا زن مـی تواند خلیفه یـا( جانشین خدا درون روی زمـین ) شود؟
شـهیر نثاری
407: خشونت ، ترور و تجاوز بر زنان درون افغانستان
عاطفه عاطفی
408: اهــــدا بــه زنــان افغان
گروپ کاری کمپاین
409: اندیشـه های شما درون مورد زن
آشا ابوی
410: سلام بر زنان غیور و شجاع افغان
عزیزه مـهر اختر
411: هشتم مارچ روز بین المللی زن
زلیخا پوپل
412: ت فرزند و جهل مردم
صالحه یوسفی
413: اگر بار دیگر بـه دنیـا بیـاوری کشته مـی شوی
گلچهره یفتلی
414: بنام آنکه انسان و کائنات را آفرید!
عزیزه عنایت
415: اشک دامنگیر - بمناسبت روز جهانی زن
قریشـه عبیدی
416: پیـام مادری بـه شما ان و برادران افغان
شـهسوار سنگروال نیـازی
417: دوه تربوران د تولتاکنو د سیـالۍ دگر کی
ثریـا رهیـاب رحیمـی
418: بزرگداشت از روز بین المللی همبستگی زنان
شیرین ارشاد
419: تساوی حقوق زن - بـه مناسبت روز جهانی زن
محمد حامد الوتاند
420: د خځو دنړېوالې ورځې په وېاړ
تیم انتخاباتی داکتر اشرف غنی احمدزی
421: منشور تحول و تداوم
رحمانـه سیر
422: هفت سين
فیروز
423: نوروز باستان مبارک همگان!
مسعوده قاضی
424: تاریچه هشتم مارچ روز جهانی زن
وحیده مجید واصل
425: کوه پا بر جا - بمناسبت روز جهانی زن
بی بی سی
426: نامـه دو ستاره هالیوود بـه دیوید کامرون صدراعظم برتانیـه درون حمایت از زنان افغان
کمـیسیون صلح وآزادی
427: درون راستای رفع تناقضات فکری
جمال خان بارکزی
428: عـــــزا داری مصلحتی...
عارف پوپل
429: امضا کو!، امضا کو!، نمـیکنم، نمـیکنم ولی مـیکنم
رووف روشان
430: بهار آرنده سبزه، شگوفه و زندگی نو است
جمال خان بارکزی
431: فــقــط تــــــداوم . . . قسمت اول
صفر یحیی دماوند
432: اینبار همـه چیز را بچشم دیگر مـیدید
جمال هاشمـی
433: جشن همـیشـه جوان
جمال خان بارکزی
434: داکتر عبدالله د جرمـی تعقیب لاندی
نجیب الله نجیب
435: دوشیزگان ما درون چنگال افراطیت
عبدالله وهاب
436: تأئید نوشته و نظر جناب نبیل عزیزی درون مورد نبیل غمـین مسکینیـار
محمد حق نیکزاد
437: مروجي پیسې
حامدمحمود
438: عطف برنوشتۀ دکتور محمداکبریوسفی
محبوب الله خان
439: د ولسمشر غني د کابينې د اطلاعاتو فرهنګ وزير؟
ع . ا .عزيزي
440: عجیبه بـه درته وکړم !
شکریـه بارکزی
441: درون حال بیرون آمدن از بحران هستیم
رادیو آزادی
442: آرای 1900 محل دوباره تفتیش مـی شود
شاه ولی آرین
443: دواک د مثلثي ویش او یـا اضطراری حالت د منځ ته راتلو
عبدالله وهاب
444: آقایـان نبیل مسکینیـار وعزیزالله لودین شما چادری را از سر بردارید!
م، جاوید
445: نفاق اندازی کار دشمنان افغانستان است
عارف حامـی
446: پرسش هایی درون رابطه بـه انتخابات، بحران انتخاباتی و آیندۀ کشور
ګل مرجان منګل
447: کـه څوک تله د انصاف په لاس کی درون کړی
حبیب نوابی
448: مرثیـه ای بـه نسبت وفات استاد قاسم افغان
و، عـطـارد
449: مـیراث استاد قاسم افغان بـه موسیقی افغانستان
ملیـار صادق آزاد
450: حامد کرزی، رئیس جمـهوری با 110 مشاور
شاه ولی آرین
451: د هیواد پر فضا تر ټولو لوړ بیرغ
احسان الله مومند
452: د افریقا کتاب درېیم ځل خپور شو
زهره یوسف داوود
453: پایـان انتخابات پـُر تشنج افغانستان
مرکز کلتوری افغان جرمن آنلاین
454: استاد قاسم افغان درون دربار امـیر عبدالرحمن خان
م. فردوس مومند
455: چین ته د اشرف غنی سفر
ابراهیم نعیمي
456: پتیـال یي هم په شـهادت ورساوه
ذبیح الله خوګیـاڼی
457: د افغانانو نننۍ دندې
عبدالباصر منصوری
458: وحدت ملی نیـاز جدی مردم و کشور است
رامـین شاهین
459: وحدت ملی متضمن ثبات و عدالت اجتماعی
عثمان رسولي
460: انشاالله ملاله یوسفزې بـه خپلې خویندې او وروڼه یوازې نـه پریږدي
ابراهیم نعیمي
461: زورونکي خپرونې
مطیع الله عابد
462: په ملالې جنګ دی
فرهاد دره یی
463: درون مسیر سربازان راه وطن
محمدحق نیکزاد
464: تعصب څه ته وایي
تواب وهاب
465: قمار وحدت ملی
ذبېح الله خوګیـاڼی
466: افغانستان او بیـارغونې هوډ
محمد نواز حقيقت سانين
467: د خپلواکۍ خواږه يادونـه (۲ برخه)
دوست محمد
468: قابل توجه استاد بزرگوار جناب داکتر سید خلیل الله هاشمـیان
روح الله هاشمـی
469: غلبۀ «خط تاپی» بر «لوله صلح»
محمد نعمان دوست
470: بې ځوابه- شـهیده محصله
محمد نواز حقيقت سانين
471: د خپلواکۍ خواږه يادونـه (دريمـه برخه)
نظیم سمون
472: د لاجوردو لارې اقتصادي ارزښت
احمد شفایی
473: راه لاجورد افغانستان را بـه کجا مـی برد؟
محمد نواز حقيقت سانين
474: د خپلواکۍ خواږه يادونـه (پنځمـه برخه)
8 صبح
475: بیع شرع آب هریرود یـا اعمار بند سلما؟
رنگین دادفر سپنتا
476: تروریسم بین المللی تهدید مشترک است
حقوق بشر افغانستان
477: فروش مدال طلای جهانی افغانستان بـه ایران
محمد نواز حقيقت سانين
478: د خپلواکۍ خواږه يادونـه (څلورمـه برخه)
صدیق الله فدایي
479: د افغانستان په سوله او امن کې د دینی علماوو نقش
خان زمان نوری
480: جهان اسلام زیر دو شمشیر: سنتگرایی بنیـادگرا و نوگرایی بنیـادگرا
محمد نواز حقيقت سانين
481: د خپلواکۍ خواږه يادونـه (شپږمـه برخه)
واحد فقیري
482: د خدای په امان، بای بای، افغانستانـه!
تیمورشاه تیموری
483: هرگاه همـه ملا شود مقتدی کی خواهد بود؟
محمد نواز حقيقت سانين
484: د خپلواکۍ خواږه يادونـه (اوومـه برخه)
شاه ولی آرین
485: ملی یووالی حکومت او د هیواد ملی ارزښتونـه
بخت بیک مـیرزاده
486: بقای امروز و عظمت فردای ما درون وحدت ملی ماست
زین الله منلی
487: د فاتحې سورت څو څپرکي دي (دویم برخه)
رمضان بشردوست
488: عید مبارک! کدام عید؟
احمد جان منو
489: افغان، افغاستان او افعانستانی
مطيع الله صالح
490: د پښتو غزل په اړه فضليار صاحب سره مرکه
رڼاګل اریوب زی
491: د رحمان بابا په دیوان کی د دین او دنیـا ترمنځ اړیکی
محمد اسماعیل اکبر
492: نامـه سرگشاده بـه همـه عناصر ملی وطن خواه و دیموکرات کشور!
زین الله منلی
493: د فاتحې سورت څو څپرکي دي (څلورم برخه)
محمد نواز حقيقت سانين
494: د خپلواکۍ خواږه يادونـه (نـهمـه برخه)
سید عبیدالله نادر
495: د معرفت په رڼا کي ځواب
نجیب الله زیـارمل
496: د امپراتورۍ وروستی جنگ
عبدالرشید قدوسی
497: د احمد شاه مسعود او ببرک کارمل
محمد حیدر اختر
498: شباهت هایی درون زنده گی, دو برادر، دو ادیب و دو سیـاستمدار
شاه ولی آرین
499: د مرغومـی شپږمـه نیټه ۱۳۵۸کال (دریمـه برخه)
محمد نواز حقيقت سانين
500: د خپلواکۍ خواږه يادونـه (لسمـه برخه)
سمـیع الدین افغاني
501: د شـهید د مور آواز
زین الله منلی
502: د فاتحې سورت څو څپرکي دي (اتمـه او نـهمـه برخه)
علی اکبر ضامن
503: خواهش برادارنـه از مؤرخ محترم اعظم سیستانی!
حبیب الرحمن صائم
504: مساجـــد ضرار
انجمن مطالعات صلح افغانستان
505: بررسی انجمن مطا لعات صلح افغانستان
زین الله منلی
506: د فاتحې سورت څو څپرکي دي (لسمـه برخه)
نصرت الله راسا
507: د افغانستان روغتيايي نظام برياوې، ستونزې او ننګونې
محمد حسین انوری
508: طریق تخویف طرف مقابل
نصیراحمد مـهمند
509: مـیلادالنبی (د بشریت سټرلارښود د زیږدنی په ویـاړ)
تاند
510: پایـان جنگ جهانی کوچک
نورولي سعيد شينوارى
511: د عزیز الله لودین د زندان خاطرې
زلمـی رزمـی
512: تاریخچه فلم سازی درون افغانستان
استاد خلیل الله (خلیلی افغان)
513: بمناسبت مولـود مسعـود حضرت سـرور کائنات
عبدالغفور امـینی
514: کابینۀ افغانستان سنگگ شده است
محمد نواز حقيقت سانين
515: د خپلواکۍ خواږه يادونـه (دولسمـه برخه)
نصیر احمد مـهمند
516: افغان ها و فرهنگ و کلتور بیگانگان
زین الله منلی
517: د فاتحې سورت څو څپرکي دي (یوولسمـه برخه)
نورمحمد غفوری
518: مشکلات و دست آورد های صد روزه
نور محمد غفوری
519: تشخیص مشکلات مُهم، ولی دریـافت راه حل ها مـهمتر است!
نصیر احمد مـهمند
520: انتخابات مفتضح و قرارداد امنیتی باامریکا
محی الدین نوري
521: دوكتور داود شاه صبا لند ژوند ليك
۸ صبح
522: دشواری عبور از سد پارلمان
زرغون شاه شینواری
523: د افغانستان اوږده جګړه ختمـه شوه،
محمد نواز حقيقت سانين
524: د خپلواکۍ خواږه يادونـه (ديارلسمـه او د پاې برخه)
لوی افغان
525: د مخابراتو وزارت ته نوماند برنا کریمي وپېژنئ
خوشنود
526: زندگینامۀ سید سعادت منصور "نادری"
یوسف هېواددوست
527: د خدای رضا
محمد خبیر وهاب زاده
528: کابينـه پيشنـهادی حکومت وحدت ملی قابل اعتماد نیست
ټول افغانستان
529: د برنا کریمي په اړه تازه حقایق
عبدالرحمن فرقانی
530: پاکستان.. تطبيق پروژۀ داعش يا تحکيم صلح درافغانستان؟
جبهۀ وحدت ملی
531: اعلامـیه جبهۀ وحدت ملی
فردوس کاوش
532: ډ‌يورنډ نـه منل، يوازې د پښتنو نـه، بلکې د افغانستان د ټولو قومونو داعيه ده- امرالله صالح
مـیرویس جلالزی
533: د سلما بند د سیمـه ییزو دسیسو ښکار شوی دی
مرجان منګل
534: پښتنو بیړۍ ډوبیږی
ولی محمد خادم
535: هېلمند کې د سترپاچاخان د۲۷ تلېن په یـادغونډه
علی نورزی
536: بازى پشت پرده و قدرت ناشناس
گوربت فرهنگی ټولنـه
537: د ډګر جنرال غازی بسم الله خان وردگ لنډه پیژندنـه
عبدالکریم خُرم
538: ما چرا (BSA) را امضاٰ نکردیم؟
عبدالرسول امـیر
539: درون تظاهرات کابل علیـه شارلی هبدو هفت تن زخمـی شدند
زین الله منلي
540: امام فخرالدین رازي - التفسیرالکبیر «سورۀ سوسف» ق. اول
ولی محمد خادم
541: دهلمند په اړه لنده لیکنـه
ستوری کریمـی
542: صدور گاز ایران بـه افغانستان
محب سپين غر
543: نړۍ د بدلون په حال کې
محمد شفيق همدرد
544: جنرال حمـیدګل: دا سمـه ده چې جنګ افغانانو کاوه، خو لارښونـه يې ټوله زما وه
ځلاند
545: د نوي حکومت سل شپې
شفیع وردګ
546: پر نړیوال اقتصاد د فیسبوک اغیزه
نصیر احمد صدیقی
547: رئیس و مسؤولان بخش تدارکات وزارت دفاع تعلیق وظیفه شدند
افضل راسخ
548: روغ و خلیلی دو رخ یک سکه
رسول امـیر
549: اطلاعات محرمانـه قوای امنیتی افغانستان را پنتاگون منتشر مـیکند
ثواب الدین مخکښ
550: تاریخ بیـا جنرال نورالحق علومي ازمايي
نجیب زاخیلوال
551: تسليت او لعنت
على نورزى
552: مسئووليت پذيرى- قسمت چهارم
بنیـاد حق
553: اعلامـیه مطبوعاتی اجلاس مؤسس بنیـاد حق
فرشته « سعیدی »
554: یما «سعیدی» قهرمان بور المان شد!
احسان الله مومند
555: په پښتو لیکدود کې د لیکوالو ښکاره تېروتنې
دویچه ویله
556: کرزی: دیگر بـه ریـاست جمـهوری بر نمـی‌ گردم
کانون هماهنگی زنان
557: فراخوان بـه مناسبت هشتم مارچ
یک زن افغان از فرانسه
558: ای وای از افراط و تفریط
ابراهیم نعیمي
559: په اسلام کې د ښځو حقوقو ته کتنـه؟
ولی محمد خادم
560: ښځه د خدای زوروره خو کمزوری بنده
حفیظ الله سیغانی از کانادا
561: اهدا بـه دوشیزگان و زنان افغان
زیبا نوری اعتمادی
562: اهدا بـه دوستم فخریـه ظاهر همسر زنده یـاد احمد ظاهر و همـه زنان وطنم
بهار سعید الحان
563: هم مـیهنم ز چیست کـه همتا نمـی شویم؟
تیمورشاه تیموری
564: بـه ارتباط روز جهانی زن
فقیر چند چندیوک
565: بمناسبت چهاردهمـین سال انفجار و تخریب بودای بامـیان
حزب لله پښتونيار
566: د پښتون ټولني بې قدره ښځي
حسین انوری
567: دستور جورج کلاین
حفیظ الله حازم
568: بمناسبت چهاردهمـین سال تخریب بودا
فضل الرحیم رحیم
569: بر انفجار وحشیـانـه و تخریب بودا گریستم
نصیر مـهرین
570: سنگ هم دلی دارد
هـارون امـیرزاده
571: تروریزم فرهنگی و سه پيشنـهاد
رازق رویین
572: بمناسبت چهاردهمـین سال نابودی بودای بامـیان
تیمورشاه تیموری
573: آیـا پولیس افغان وظیفۀ حفاظت جان اهالی را دارد؟
عبدالصمد ازهر
574: آیـا مرغ آقای حیدر اختر دو لنگ دارد؟
عبدالصمد ازهر
575: درون پاسخ بـه «یک سؤال کوتاه از آقای صمد ازهر»
حکيم روان
576: افغانستان د شيطان تر وزرو لاندې
شاداب امـین
577: فرخنده را چیـانی کشتند !
رفيع الله جمـیل ستانکزی
578: څنګه خوشحاله او بريالۍ کورنۍ ولرو؟
غانانو دیووالي اوپیوستون...
579: اعلامـیه
حمـید عبیدی
580: جنایتکاران حتما دستگیر و محاکمـه شوند
عنایت کهسانی هروی
581: آقای صمد ازهر (اظهر) بیگناه!
عبدالولی
582: بررسی وضع زن درون کشور نیـاز بـه مطالعۀ دقیق و منصفانـه دارد
ډاکتر شفق
583: شـهیدی فرخندی ته
افغان ملي غورځنګ
584: د خوشحال بابا فکري بهیر
محمد نذیر تنویر
585: قیـام سوم حوت 1358 مردم کابل بر ضد شوروی و نظام دست نشانده اش
عبدالصمد ازهر
586: درون پاسخ «باز هم دروغ های شاخدار»
م. کبیر مومند
587: عقاب چهار چته سر چوک کابل
زرغون شاه شينواری
588: د قلم تر شا ملی ـ مسلکی او ادبی امانتونـه
عبیدالله مـهدی
589: طرح ایجاد اصلاحات درون شـهر و ښاروالی کابل بخش اول
نصیرمـهرین
590: کودتای نام نـهاد محمد هاشم مـیوند وال، محکمۀ فرمایشی و محکمۀ تأریخ
شـهیر نثاری
591: مسؤولین محترم مبارزه با حوادث طبیعی
ځلاند
592: په (افغان هویت) سیـاست کوونکو ته!!
عبیدالله مـهدی
593: طرح ایجاد اصلاحات درون شـهر و شاروالی کابل بخش اخیر
قمرکرزی
594: شبِ تاریک وبیم موج وگردابی چنین هایل
محمدامـین بسمل
595: په افغانستان کې د سولې او امن دغونډې لنډ رپوټ
هارون یوسفی
596: اهداء بـه زنان افغانستان
حمزه یـاسرـ تاند
597: طالبان؛ د شطرنج لوبې دانې
حیدر اختر
598: مرغ "رفیق" صمد ازهر ( فتح) شکنجه گر معروف یک لنگ دارد
سامـیه اصیل
599: تاریخچۀ هشتم مارچ
و. عطارد
600: بـه مناسبت روز جهانی زن ( دیوان بی بی رادو جان)
سامـیه اصیل
601: نقش جوانان درون بازسازی کشور
زین الله منلی
602: امام فخر الدین رازي - دویم برخه
ولی شاکر
603: چهار مشکل اساسی درون برابر اشرف غنی احمدزی
د پښتنو ټولنیز ولسولیز ګوند
604: غانستان نوي ولسمشر ته د مبارکۍ پیغام
عبدالواسع قانع
605: د سولي درې فقره ییز پلان
فخرالنساء فيضانى
606: ايام پرسعادت عيد قربان بـه کام تان و سعادت قرين تان باد
حزب ملی ترقی وطن
607: پیـام تبریکیـه بـه مناسبت عید سعید اضحی
بسم الله اکبري
608: د لوی خدای (ج) سره په لوی اختر کې مناجات
منیره یوسف ‌زاده
609: از ثریـا طرزی که تا رولا غنی
صالحه اسحق زی خالقی
610: تجلیل بیستمـین سالگرد مددرسانی (ماربورگ)
ب اکبری
611: فرخنده جان غرقه درخون!
عبدالولی
612: تپۀ مرنجان درون آستانۀ طوفان
فخرالنسا فیضانی
613: دشمـن دانـا بلـنـدت مـی کـنـد
سعدیـه حفیظ
614: آنگاه کـه قلب پیش از چشمان مـی گیرید!
مژگان ساغر
615: واقعی ترين هفته شـهيد تاريخ را، ميتوان هفته شـهيد فرخنده ناميد!
هدىٰ حنيفى
616: تبصره بر خطبۀ جناب ملا صاحب نيازي و بى مسؤوليتى وزارت اطلاعات و فرهنگ
زویـا هیله بارګامـی
617: چې ستا په درد بـه دردیدلی نوي...!
عبدالولی
618: پاسخ بـه جناب محترم آغا صاحب هاشمـیان
غلام حضرت
619: نامۀ سر گشادۀ یک غمزه ای بـه رئیس جمـهور نقره ای
پیـاوړی
620: د کنړغلام محمده باډیل ته مـه ځه!
محمد خالد
621: حمایت سمبولیک از عربستان: ترمـیم یک اشتباه استراتیژیکی
خوشال اصفي
622: راځئ چې یو او بل ومنو
نصیر احمد (څپاند)
623: د نارنح ګل دودیزه تاریخی مـیله او مشاعره
رنگین دادفر سپنتا
624: درون مصاف جاری درون یمن، افغانستان حتما بی‌طرف باشد
مجید قرار
625: افغانستان ولې حتما د سعودي ملاتړ وکړي؟
نبي مصداق
626: د سیما سمر د «بشر د حقوقو کمېسیون»
انجمن حقوقدانان افغان درون اروپا
627: کمپاین بزرگ بر ضد نقش پاکستان بحیث ...
قاری عیسی محمدي
628: راځئ چې په ګډه په بروکسل کې د ایران د جاسوسانو دسیسه شنډه کړو
تیمور نوابی
629: افغانستان درون سایـه انتخابات ریـاست جمـهوری آمریکا ‏
دعوت
630: دا ډرامـه د کلکاني په هډوکو پیل کېږي
اکبر بارکزی
631: سپتمبر ۲۰۱۶ ماه اعزاز سیـه رویـان تاریخ...
مرکز مطالعات سیـاسی – حقوقی افغانستان
632: ۱۵ سال ویرانی، از هفت اکتبر ۲۰۰۱ که تا امروز
حیدر داور
633: استقبال از غزل مولانا جلال الدین بلخی
سید حامد فارانی
634: افغانستان، سرزمـین سقوط امپراتوری ها
کوچی مساپر
635: حامد کرزی درون پی چیست؟؟؟ قسمت دوم
انجمن حقوقدانان افغان درون اروپا
636: اطلاعیـه انجمن حقوقدانان افغان درون اروپا درون مورد تدویر سالانـه کنفرانس علمـی انجمن
احمد زکی حسینی
637: زینب و زیبا نگری
کوچی مساپر
638: د «جهادیـان» فاسد حکومتونـه او عانستان د...
ع، ابراهيمي
639: د ښارونو سقوط او د چارواکو سکوت!
احمد ولی
640: شارلتانی بـه عنوان وزیر مخابرات
محمد حامد الوتاند
641: آزموئېلو بیـا آزموېنـه لوئېه تېروتنـه ده
محمد حسین انوری
642: محفل عزاداری قریۀ عزیز آباد
محمد طاهر خدری
643: د نړۍ هینداره «کتابی متنفس»
عبدل وهاب شيرزوی
644: آیـا پاکستان يو تاريخې واقيعت دي؟
محمــد عـلي هــومـا
645: د بوداپشت کنفرانس - د ۲۰۱۵ ميلادي کال
سلیم باختری
646: مزار درون گرو مثلث شوم
رؤوف ملكيار
647: چون قلم درون دست غداري بود : بـه جواب جعلیـات صمد اظهر
نصیر ستوری
648: لا بـه یو کیږو ګني ورکیږو
ماندگار
649: کرزی خرم و پارانویـای زوال
على نورزى
650: مسوليت پذيرى- قسمت دوم
زین الله منلي
651: امام فخرالدین رازي - التفسیرالکبیر قسمت سوم و اخیر
محمدابراهیم کاروان
652: هذیـانات خلیل الله خلیلی و تجاوز بـه تاریخ
عبدالصمد ازهر
653: باز هم دشنامنامـهٔ سیـاسی، بـه جای حقیقت پالی
سعیده امام
654: کامران مـیر هزار؛ درون باطلاق تجزیـه ‌طلبی و قوم‌ بازی!
عبدالرحمن فرقانی
655: پاکستان.. تطبيق پروژۀ داعش يا تحکيم صلح درون افغانستان؟
شفیع وردګ
656: د چین او امریکا ترمنځ سایبري سیـالي او د سیمې پر هېوادونو یې اغېزه
محمد شریف ځدراڼ
657: په نړۍ کې د نړۍ هېنداره
آصغرخیل منگل
658: وظایف حکومت جدید
فریدون خوځون
659: د اغلې انګېزې ویـاړلی شـهادت
فاروق اعظم
660: دلته مسلمانان دي خو ...
محمد شعیب مجددی
661: پیرامون نوشته «تشنج بین افغانستان و پاکستان»
شـهسوار سنګروال
662: پوهاند ډاکتر محمد حسن کاکړ کتاب ته يوه کتنـه
حامد الوتاند
663: ګواکې اختر دی
محمد اقا کوچی شېرزاد
664: دچنګاښ ۲۶ «۱۳۵۲»
مـیهن زرغون
665: شایعات موجودیت پرسونل خیـالی درون صفوف قوای مسلح افغانستان
لایق جان خوستی
666: پروفیسور عبدالله بختانی د 125 اثارو خاوند
زلمـی کرزی
667: ډاکټرکاکړ ولی خپلواکي،اوپاچا امان الله تخریب کوی؟(دریمـه برخه او پای)‏
پژواک
668: متن موافقتنامۀ حکومت وحدت ملی
حیـات پیـاوړی
669: انتخابات کـه آنټي خوابات؟
محمد نواز حقيقت سانين
670: د خپلواکۍ خواږه يادونـه
زمان ستانیزی
671: تناقض درون استدلال آقای سیستانی
زرغونـه فریـال
672: د ولس واکي پلار ته د مخه ښې په توګه!
حبیب الرحمن صائم
673: مرگ دیموکراسی درون افغانستان
شکرالله پاڅون
674: غني مـه غندئ، غني تقویـه کړئ!
ضیـاء الحق امرخیل
675: د ولسمشریزو ټاکنو پر سر را ولاړې شوې ناندرې
پرتو نادری
676: فرخنده و رهزنان دین محمد (ص)!
جرجیس
677: تخریب ازپشتیبانی عربستان سعودی چرا ؟
علی محمدی
678: جنرال کریمـی سرود تسلیمـی سر مـی ‌دهد
ابراهیم نعیمي
679: طنز: د ملي یووالي حکومت ته بل خطرناکه ګواښ
محمد حسین انوری
680: سپوژمـی و عصمت الله- بخشی از کتاب تو نباید بکُشی
محمد خالد
681: جنگهای نیـابتی درون افغانستان
غلام سخی ارزگانی
682: رئیس جمـهور: آزادی۳۱ تن جوانان اختطاف شده را تضمـین کرده نمـیتوانیم
تیمور شاه تیموری
683: چپن حامد کرزی و ابتکار دولت انگلیس
نور محمد غفوری
684: جگړه مـه پراخوی!
عبدالقادر آسیـابان
685: آقای سدید! بنظر شما فرخنده مقصر قتل خود است؟
غ. حضرت
686: باز هم درون ارتباط با موضع گیری درون مورد مرحوم خلیلی
خلیل سلحشور
687: اه استراتژیک طالبان از حمله بـه مقر نظامـی درون بلخ
محمد حیدر اختر
688: بس است، واقعیت ها را پنـهان نکنید- چند سخن درون بارۀ « دیدار آشنا »
ژباړن:زلمـی کرزی
689: د فرهنگ د تاریخ د څو ټکوتحلیل او کره کتنـه(څلورمـه برخه)‏
نويده خوشبو
690: پر مونږ ماتم او ستاسې اختر؛ آخر تر کله؟
حکيم روان
691: په هالنډ کې د افغان اروپايي جرګې د غونډې په هکله
نور محمد غفوری
692: بم او ترور د حل لار نـه ده
ولي الله ملکزی
693: د ثور اتمـه، بریـا کـه غمـیزه؟
محمدانور آڅړ
694: د ښاغلي سید هاشم سدید په ځواب کې
محمد انورآڅړ
695: په مسجدونو باندې بریدونـه د مسلمانانو کار دی کـه د کفارو؟‏
پروفیسور کابلي والا
696: حکمتیـار ته یولنډ لیک
یـارمحمد تره کی
697: ګلبدین حکمتیـار پر نویو سیـاسي ماینونو پښې ږدي
محمد انور آڅړ
698: د ښاغلي سید هاشم سدید په ځواب کې: دویمـه برخه
محمدانور آڅړ
699: د ښاغلي سید هاشم سدید په ځواب کې دریمـه برخه
محمد یحی واثق
700: چکیده یی از گندیده گیـهای شیطانی ایران و پاکستان، درکشور ما، بخش اول
زلمـی نصرت
701: د جوړیدو په هیله
انجمن حقوقدانان افغان درون اروپا
702: پاکستان مرکز و حامـی تروریزم بین المللی
آرین ولی
703: د سولې او سياسي پيوستون د کنفرانس د بريالیو پایلو لنډ راپور
ذبيح الله احساس
704: په مزار کې د غازي امان الله خان څلى جوړ شو
خاکسار افغان
705: چرا سیـاسیون بـه اصطلاح حرفوی و متکرر به منظور افغانستان خطرناک اند؟
ف. فرزام
706: مرگ یک شاعر سرشناس « خادی - جهادی»!
عزیز رکین
707: معرفی کتاب ک.ج.ب درون افغانستان
خاکسار افغان
708: عذاب وجدان
نور احمد اېمل
709: د هلمند فرهنګي وضعيت, ۲۳مـه برخه
مجمع دانشمندان و متخصصان افغانستان
710: جدال بر سر مسیر لین انتقال برق 500 کیلو ولت ترکمنستان از طریق سالنگ یـا بامـیان بـه کابل
محمد شاه فرهود
711: جنایـات حزبی
خاکسار افغان
712: توضیحی درون مورد صفت «چُسکی خوران» چپی
محمد نقیب تره خیل
713: د هېواد اسلامي سیـاستوال، منافقین او دوزخیـان دی
دکتور شـهیرنثاری
714: آب را گل نکنیم!
بنیـاد حقوق قربانیـان افغانستان
715: 7 ثور روز یـاد بود قربانیـان افغانستان
بصيرالحق عادل
716: کتاب او ټولنـه
کریم پوپل
717: علی عسکر لعلی
زهره اکرم
718: چادری از ما نبود
مجمع دانشمندان و متخصصان افغانستان
719: ضایعۀ دردناک
مؤسسۀ انتشارات مُسکا
720: کتاب « بازنگرى دورۀ امانى و توطئه هاى انگليس» آنلاين شد
اکبر بارکزی
721: رسالهٔ بیـان موسیقی، ...
خاکسار افغان
722: ما افغان ها و رسانـه های اجتماعی
خاکسار افغان
723: محترم فارانی صاحب! ایران را چی بجا شناخته اید.
ماریـا پوپل
724: بـــیـــداد - اهداء بـه زن
پروین علی از ورجینیـا
725: زن (عـقاب پـر و بــال بستـه)
حلیم تنویر
726: افغانستان درون تاریکی
رازق فانی
727: خون سنگ - بمناسبت تقبیح انفجار بت های بامـیان
منیر سپاس
728: چهاردهمـین سال نابودی پیکره های بودا
غلام حضرت
729: دفاعيه درمورد نوشتۀ مرحوم خلیلی درون آئینۀ نگاه ها
غلام حضرت سویدن
730: هفت + شش + هشت = بیست و یک مـیلون لیتر خون و اشک
پیـاوری حیـات
731: کودتا یـا سیـاسي فاجعه بخش اول
حیـات پیـاوړی
732: کودتا یـا سیـاسي فاجعه بخش دوم و آخر
ع، ابراهيمي
733: کـه د ملي وحدت حکومت داسې ونکړي نو!
عبدالصبور راد
734: رزاق مامون و حمایت از یک جاسوس فرهنگی!
دنیـا غبار
735: مخاطب: جناب کاظم کاظمـی
عبدالمجید منگل
736: وجوهات مشترک اسرائیل و پاکستان
شـهسوار سنګروال
737: د شعر لفظي او معنوي ارزښتونـه
زرغونـه فریـال
738: د سعودي له لوري‌ د نمرالنمرا اعدام،...
نور احمد اېمل
739: د هلمند فرهنګي وضعيت, ديارلسمـه برخه
صفی الله صاحب زاده
740: تبصره و تذکردر مورد اظهارات اخیر مولوی صاحب صبور
ولی شاکر
741: دوستی کاری خطاست؟
محمد حامد الوتاند
742: افغان سرونـه ارزان سرونـه
یونس ابراهیم
743: شیشۀ پنجره
سید حامد سادات
744: انسانیت هنوز ازبین نرفته است
ولی نیستانی
745: چه حتما کرد؟
محمد خبیر وهابزاده
746: صلح با طالبان
نوراحمد ایمل
747: د هلمند فرهنګي وضعيت/څوارلسمـه برخه
ع. م. از ارادتمندان حضرت سرهندی
748: شورای مـی سیـاف (رسن دیگری...
سلیم آزاد
749: ملی‌ گرایی قلابی و طالبی حامد کرزی
حبیب الرحمن الفت
750: مذاکرات صلح با طالبان یـا با پاکستان؟
محمد ولی نیستانی
751: بازهم «چه حتما کرد؟»
نجیب منلی
752: له ولاړ څخه زړه ور زمری په ډار دی
غ. حضرت
753: ذکر و عدم ذکر هویت «افغان» درون تذکرۀ تابعیت
وزارت عدلیـه انجمن ثبات ملی
754: په الکترونیکی تذکرو(افغان) هویت حذفول
افغان ملي غورځنګ
755: د ګران هېواد د خپلواکۍ د ۹۶ مې کلیزې په مناسبت
عبدالتواب وهاب
756: صالحه وهاب واصل شاعر و نقاش توانا
حسین آقا ریـاض
757: نکته ای چند پیرامون نامزدی دو بانوی فرهنگی بـه سِمت مقام «استاد ادب دری»
ابراهیم شینواری
758: د فوق العاده مثبتو خلکو نـهه عادتونـه
عتیق الله نایب خیل
759: رنج های نـهفته درون "رنج های مقدس"
اسد الله شعور
760: تقریظی بر مروارید گمشده
جلال
761: هفت ثور روز ویران تعمـیر نو ساختۀ وطن ما بدست نوکران لینن و مارکس
علی محمدی
762: پشتیبانی صد ها تن باشندۀ کابل از قوای امنیتی
محمد حسین انوری
763: خانۀ اُمـید
ګل مرجان منګل
764: ګوادر د پښتنو او بلوڅو، بندر پکی د پنجاپ؟
مستجاب «محمد ناصر»
765: تبصره بر اظهارات آقای نجیب سخی
سعادت ستانيزى
766: ولې دومره ژر د عبدالباري جهاني مخالفت؟
بسم الله اکبري
767: د افغانستان او هند مـیلیوني اړیکي
محمد یونس
768: کی ها علیـه عبدالباری جهانی توطیـه مـی کنند
صالحه اسحاقزۍ خالقي
769: راتلونکي ‌ګونګیـان
کاظم بيمار ننګرهارى
770: محترم ولسمشر ډاکټر غنى،
دويچه وله دری
771: از سفر نامـه یک خبرنگار مـهاجر افغان بـه اروپا
م. نذیر تنویر
772: مادر! تو عزیز دل منی
ابراهیم نعیمي
773: د امریکا د سخاوتمندانـه مډالونو تر شاه پټ رازونـه
علی محمدی
774: معلومات درون مورد ولسوالی جاغوری
برهان الدین «سعیدی»
775: فرشادِ بشیر اولین افغان و جوانترین ...
غ. حضرت
776: اخلاق خُفته درون بستر آشفتۀ تأریخ
حزب همبستگی
777: گزارش تظاهرات هواخواهان حزب همبستگی افغانستان درون شـهر مونشن
مـــاریــا دارو
778: سرنوشت خانواده ها درون جوامع غربی
عبدالغفور امـینی
779: روز خجسته مادر
عنایت الله حبیب
780: درسی کـه افغانـها حتما از آلمان ها بیـاموزند
علی محمدی
781: اهانت بر کارگران افغان درون تظاهرات روز کارگر درون ایران
حمـید عبیدی
782: نگاهی بر مقاله شرایط سنگسار آقای فارانی
عبدالواحد رضوانزی
783: د سعودي-ایران کړکېچ، د نوې سترې لوبې پیل
زهره فرحان
784: خلأ یک سیـاست منطقی درون ارگ ریـاست‌ جمـهوری
عبدالله آشنا
785: سپنتا نور هم را سپينېږي
برهان الدین سعیدی
786: دگروال عبدالکریم «خیرخواه» اولین قوماندان قطعه راکت اردوی افغانستان
تاند
787: د ډګرجنرال ارکان حرب ښاغلي محمد افضل لودین پیغام
مجمع دانشمندان
788: اعلامـیه- مجمع دانشمندان و متخصصان افغانستان
محمد خالد
789: ایران و سؤاستفاده از مذهب
علی محمدی
790: حضور اتباع افغانستان درون كدام ولایـات ممنوع است؟
محمد نقیب تره خیل
791: سیـاست د ذهن او خیـال الفاظ دی
مجید قرار
792: حالات بـه مقابله توقعات او رسنیزه وېره اچونـه!
نظیف الله نـهضت
793: په هرات کی دایرانی جاسوسانو فتنـه
نصیر احمد څپاند
794: د سیـاه سنګ په سیمـه کښی ...
غلام حضرت
795: مرحوم خلیلی درون آئینۀ نگاها
ابراهیم نعیمي
796: په غمونو کې د یوې مـهمې پیښې د خوښۍ خبر
مسعود همراه
797: شـهکاری های داعش تحت نام اسلام
صدای امریکا
798: رئیس جمـهور غنی کیست؟
غ. حضرت
799: طنز ګُل آبی تقدیم بـه مادر ګُلابی ام
محمد حلیم تنویر
800: زبان افغانستان ”دری” و زبان فارس ها ”فارسی” است
نصیراحمد ــ مـهمند
801: دمورد ورځی په ویـاړ
علي خان محسود
802: د لوې بابا ښاغلي احمد شاه دراني ځيرکتوب ته کتنـه, لمړۍ برخه
الف . جوانشیر
803: ایران، دسته دسته مـهاجران هزاره را بـه جنگ سوریـه مـیفرستد!
محمد نواز حقيقت سانين
804: د خپلواکۍ خواږه يادونـه (يولسمـه برخه)
حکيم روان
805: آی اس آی خپل کرلی په نورو ريبی
نجیب فرهاد
806: رابطه شمع با مرگ و حیـات
غ. حضرت از سویدن
807: غلی کندهاری او ښاغلی حامد کرزی
احمد ولید اعتمادی
808: اهداء بـه روان مادر بهشتی سِیَرم
محمد حیدر اختر
809: سخی احمد خاتم هم ازمـیان ما رفت
نظرمحمد سلطانزی ځدراڼ
810: ولسمشرډاکټرصاحب اشرف غني ته سرخلاصی لیک
پامـیر زیـارمل
811: امریکا د پوتین د سیـاسي وژنې ځانګړې تګلاره پلې کوي
محمد شفیق همدم
812: پاکستانی‌ها نماینده حکومت وحدت ملی درون مجالس واشنگتن
عبدالکریم خُرم
813: بیأیید دیگر از صفر آغاز نکنیم
محمد نقیب تره خیل
814: سیـاست اخلاق مني؟
عبدالستار، قریشی
815: غلام مخدوم رهین با کدام رویی اصطلاح “آیین مروت” را بر زبان مـی آورد؟
مجید قرار
816: غني په شپږو مـیاشتو کې څه کړي دي؟
علی محمدی
817: جنگجویـان خارجی درون زابل چی مـی کنند؟
آرمان آزادمنش
818: نقش پاکستان درون تراژیدی خونین افغانستان
خالد تکل
819: ټولنـه د نارینـه وو په انحصار کې
مجید قرار
820: د معلوماتو له تبادلې څوک وېرېږي؟
انجمن حقوقدانان افغان درون اروپا
821: خطاب بـه شاغلی ولی احمد نوری و کمـیته محترم فارو
فردوس کاوش
822: عزاداری خیـابانی پدیده وارداتی
ایثار
823: مارهای چند سره و مسألهٔ سرنوشت مردم
سید حنیف نافذ
824: گرگ
بریـالی مجاهد
825: د نصیر الدین حقاني وژنـه!
ګل مرجان منګل
826: ولسمشره! اوس نو کلک شـه،
محمد اسماعیل «یون»
827: مرد چُست و کار های سُست
حقمل مسعودزی
828: د لرګي کاسه
عبدالباری عارض
829: ایډه لوژیک سیـالیو حکومتی واک ننګولۍ دۍ
غ. حضرت از سویدن
830: دامن محدود تاریخ و سلیقه های نا معدود ما
فاروق وردک
831: د ځینو مسوولینو او سیګار ادارې د وروستیو تورونو په اړه وضاحت
ف، فایض
832: بعد از نیم قرن تفرقه…؟
غلام رحیم (اواب)
833: روژه او روغتیـا
حقمل مسعودزی
834: د غره کيسه
ډاکټر حلیم
835: فاروق وردګه ته په حقه يې
وليد پوپل
836: اصول درون زندگى
برهان الدین سعیدی
837: استدعا!
محمد حیدر اختر
838: سایت رنگین دو ساله شد
ټول افغانستان
839: اجرایـه رئیس حتما په پروان کې د وسلو د ډیپو په اړه ولس ته معلومات ورکړي
احمد فرزان
840: د عدالت پر ستوني پښه ایښودل
د سبا فکر
841: د سولې پر وړاندي پراته خنډونـه او سولې ته د رسيدو لار
نذیر احمد رښتینی
842: چي ګډ ولیکل ښه دي کـه بېل؟
احمدخالد حاتم
843: په قطبي سیمو کې د لمانځه وختونـه
اکبر بارکزی
844: تجدید چاپ قاموس ایرانی دسیسهٔ سیـاسی علیـه تاریخ و فرهنگ ما!
وليد پوپل
845: وليد پوپل
احسان الله مومند
846: آیـا تر اوسه مو سوله تجربه کړې؟!
محمد شفیق همدم
847: د افغانستان د ستونزې د حل یواځنی لار
احمد فرزان
848: آیـا پښتانـه یې حتما هر ځل له صفر څخه پیل کړي؟
عبدالباری عارض
849: صلح با طالب، جلوگیری از جنگ نیـابتی دوم
نرگس عالم
850: پرواز را تجربه کنیم
محمد سلطان (شریفی)
851: افغان ولس ته د ایرانیـانو سپکاوی!
سامـیه اصیل
852: شعری از فردوسی درون بارۀ زن
فرزانـه وحیده
853: ( زن آتش نشینم....)
بیرنگ کهدامنی
854: تـنـدیس بودا
شورای ژورنالیست ها
855: کنفرانس خبری شورای ژورنالیستان افغانستان
زلمـی کرزی
856: ګرانو هیواد والو، د ډاکتر کاکړ کتاب دخپل د مأخذو فهرست څخه ایسته کړی !
شفیع خالقی
857: شـهید راه آزادی و انسانیت محمد اشرف خالقی- بـه یـاد برادر گمشده وبی مزارم
کانون هماهنگی زنان افغانستان
858: درون مورد رای منفی ولسی جرگه بـه خانم "انیسه رسولی"
شـهسوار سنګروال
859: د غني او کرزي ناندرۍ د چا په زیـان دي؟
شمس الرحمن (شمس)
860: د اسلام آباد (مرې) غونډه او پټ ناویل شوې حقائق
داکتر جلال
861: وهابیـها کیـها هستند؟!
عبدالباری عارض
862: کرزی د ټیکاو او ولسواکۍ پر خلاف
عبدالرحمن واحدي
863: د ملي وحدت حکومت د بريا يوازينۍ لار
شمس الرحمن (شمس)
864: اسلام آباد د غونډو له لارې د افغان ولس افتخارات غلا کوي
حکيم روان
865: خوست په وير او ماتم کې
علی محمدی
866: «نـهـاد فرخـنـده» ساخته مـی شود
حشمت ناصري
867: د سعودي څخه د غني د حکومت ملاتړ !
محمد شعیب مجددی
868: آیـا سه تحول بزرگ درون جهان، طلوع امـید صلح درون افغانستان مـیباشد؟
احمد فرزان
869: آیـا ملي اردو په رښتیـا ملي ده؟
دکتور شـهیرنثاری
870: آنچه کـه ما را امـیدوار مـیسازد
شـهسوارسنګروال
871: د درې ګونديزې ټلوالې راتلونکی ګواښ
ولید پوپل
872: معامله شاخ درون شاخ
محمد شفیق همدم
873: افغان‌ ها قربانی جنگ های نیـابتی پاکستان و هندوستان
محمد هارون ابراهیمي
874: پاکستان او شوم اه یې په افغانستان کې- لومړۍ برخه
محمد حیدر اختر
875: ملا محمدعمرآخندزاده کی بود؟
ابراهیم شینواری
876: د مور د شیدو ګټې
افغان تحرک
877: جناب محترم حامد کرزی! پیشبرد سیـاست خارجی مملکت وظیفۀ شماست و یـا...
عبدالباری پیـاوړی جمال
878: غنای بزرگ فرهنگی ادبیـات پښتو
سورګل ژمن تڼی
879: هزاره ګان څوک وو او چېرې اوسیدل
جلال پیروز
880: تأثر آور، خنده دار و تا حدی هم مأیوس کننده
ژمن
881: له ډاکټر روستار تره کی سره د ژمن مرکه
محمد هارون ابراهیمي
882: د پاکستان شوم اه په افغانستان کې, لومړۍ برخه
مجيد قرار
883: د پاکستان په اړه د حامد کرزي د مـهال سیـاست
دکتور شـهیرنثاری
884: کلید صلح درون کمر انتحاریست
وليد پوپل
885: دوغ كى ترش است؟
عرفان الله کوټوال
886: د«ستوري» مجلې دولسمـه ګڼه چاپ او پر لیکه شوه
افغان ملي غورځنګ
887: د ايراني يرغل پر وړاندې ملي غبرګون
غ. حضرت از سویدن
888: بحث های داغ درون مورد مسؤول اطلاعات و کلتور کشور
عبدالباری عارض
889: د خبرو اترو نوی فکتورونـه
تیمور شاه تیموری
890: گرنـه ای افغان بگو بعد کیستی؟
محمد ناصر مستجاب
891: دست پنـهان و دسیسه های مخفی واشنگتن
زهرا نادر
892: روابط افغانستان و پاکستان، آیـا از این بدتر خواهد شد؟
شاداب امـین بیگزاد
893: 2015 سال پراز شورش درون افغانستان !!!
محبوب الله محبوب
894: تبصره و برداشت محبوب الله محبوب از اشعار خانم وهاب واصل
سید آقا هنری
895: نامۀ جنرال مستغنی بـه داؤد خان
خلیل ایمان
896: کی ها درون پشت جنګ روانی علیـه حنیف اتمر قرار دارند
عبدالرشید بینش
897: تقدیر از دو شاعرۀ توانای افغان
ع. ا. عزيزي
898: زمونږ منورین حتما خپل د تقاعد په دوره کی د استادهاشمـیان په څیر د نیکو کارونو مصدر وکرځی
محمد نسیم اسیر
899: شایستگی لقب استاد ادب دری
غلام صفدر پنجشیری
900: پیشنـهاد اعطاءِ لقب بـه دو شاعر
افغانـهای مقیم فرانسه
901: قطعنامۀ افغان های مقیم فرانسه
حضرت عمر زاخېلوال
902: د ټاکنیز نظام اصلاح کـه د سیـاسي نظام تخریب؟
محمد ظاهر ملك بابا
903: استفادۀ ابزاری از تروريسم
جان محمد
904: نگاهی بـه نکته نظرهاى جناب محترم نگارگر صاحب
نصیر کوتوال
905: افغانستان لپاره د ریکا اقتصادي اهمـیت
فرهاد مسکینیـار
906: از نگارگر چنین توقع نمـیرفت
فیض محمد ځدراڼ
907: افغانیت او اسلامـیت ته په تذکرو کې اړتیـا
حبیب هوتکی
908: نامۀ خاص داؤد‎ ‎خان
انجنیر کلیوال
909: زړه او ځمکه
یونس ابراهیم
910: دیـار موهوم آسمان
محمد شفیق همدم
911: خواست‌های نامشروع سازمان استخباراتی پاکستان از افغانستان
اصغر خیل منگل
912: حکومت های پاکستان هیچگاه صادق نبودند
افغان ملي غورځنګ
913: د بشري حقونو د نړيوالې ورځې په مناسبت د لاريونوالو ګډه اعلامـیه
محمد ولی نیستانی
914: آمادگی ها به منظور ضربهٔ کاری نـهائی؟؟؟
نظیم سمون
915: ټاپي؛ یوه اقتصادي پروژه او یو لرلید
نورمحمد غفوري
916: د ګوندونو د مالي چارو تنظیم
حضرت
917: قِصه اندر قِصه و فرهنگ اندر فرهنگ
محمد فقیر فقیر
918: «شورای حراست و ثبات افغانستان»
شـهسوار سنګروال
919: پښتو شعر او عربي عروض
نصیر احمد مـهمند
920: شورای حراست و ثبات یـا«شورای پیتو نشینان محور شرارت وفساد»
ملاعبدالسلام ضعیف
921: دټاپي پروژې اهميت اومخکې پراته خنډونـه
عزیز الله حـقپال
922: سیـاسی اپوزسیون کـه د شخصي ګټو ګډه کمـیټه
عبدالحق فاریـابی
923: چرا بجای فحش و تحقیر از منطق و برهان کار نگیریم؟
محمد ولی نیستانی
924: آیـا مـیتوان کاری کرد؟
ع، ابراهيمي
925: بې امني، د ولس تشويش او د جمـهور رئیس ځانګړې پرېکړې
باری عارض
926: د (حراست او ثبات) ناورین
عبد الحسيب حكيم
927: اولين ده نشانۀ احتمالی مرض قلبی
عبد العلی نور احراری
928: فاجعۀ شاه شـهید
عبد العلی نور احراری
929: درون وصف حضرت محمد (ص)
محمد ولی نیستانی
930: برقراری «تماس» مـیان فیدراسیون روسیـه و طالبان
باری عارض
931: پاکستانۍ سوله، د نوی جګړو مقدمات
ذبیح الله خورشیدی
932: د ملا منصور له وژنې وروسته د طالبانو برخلیک او د هغوی جنجالونـه
عبدالستار یوسفزایی
933: شـهادت برادرم
محمد شفیق همدم
934: پیـامدهای مرگ ملا اختر محمد منصور
انجمن حقوقدانان افغان درون اروپا
935: پاکستان ناقض منشور ملل متحد، مرکز و حامـی تروریزم ورکن شرارت بین المللی
سید حامد فارانی
936: کابل، افتخار سلاطین
سامان رسول پور
937: ابولیلا، یکی از قوماندانان عملیـات کوبانی شـهید شد
محمد خالد
938: خطر به منظور تمام باشندگان افغانستان
صالح محمد
939: تذکری درون مورد نوشته ای تحت عنوان" مرحوم استاد خلیل الله خلیلی درون آیینـه نگاه ها "
تیمور شاه تیموری
940: هفتۀ اول توقیف
افغان های پاریس
941: په پاریس کی د مـیشته افغانانو خبرتیـا
ع، ابراهيمي
942: قسم خوړلي وکیلان له ولسه څه غواړي؟!
ګل مر جان منګل
943: ولسه ویښ شـه!
غلام حضرت از سویدن
944: حقوق انسان درون صندوق قِــران
جوانان افغان
945: اعلامـیه اتحادیـه مـهاجرین جوان افغان درون اتریش
حشمت خلیل غبار
946: دزد چراغ بکف- دستبرد دوم و دزدانـه شخصی بنام کاظم کاظمـی...
شـهسوارسنګروال
947: د پاکستان په حکومت باور کول، سياسي ځان وژنـه ده
محمد یوسف کهزاد
948: تقریظ محترم محمد یوسف کهزاد
غلام صفدر پنجشیری
949: پیشنـهاد اعطاءِ لقب بـه دو شاعر
غ.حضرت
950: د ښاغلی مصداق سره د زړه خواله
نورمحمد غفوری
951: «آهِ نا رسا» انعکاس دردهای اجتماع
سهراب
952: از شخصیت سازی که تا قهرمان پرستی تهوع آور
محمد حیدر اختر
953: استاد بیلتون یک نام آشنا
خوشحال اصفي
954: په پاکستان باور کول؛ ځانته دوکه ورکول دي
بریـالی هلمند
955: پنځه دیرشم ولایت
نور محمد غفوری
956: د سیـاسی فعالیت اړتیـا
محمدعلی عباسی افغان
957: وجدان خفته/ کرزی چگونـه برمـی‌گردد؟
امـین فرحت
958: عذر بدتر از گناه
محمد نذیر تنویر
959: ناهید شـهید درون لابلای خاطرات از یـاد رفته
ناهید خرم فروغ
960: شیـادی یـا ویرایش
نثار احمد صمد
961: کتاب و مطالعه آن
گزارش: محمد حیدر اختر
962: یـاد از"لالـــــۀ آزاد"، درون پوهنتون هامبورگ
ډاکتر ځلاند
963: د افغان هویت څخه په دفاع کې بې وسه ډاکتر غني
افغان جرمن آنلاین
964: ابراز تسلیت و همدردی
غلام صفدر پنجشیری
965: پیشنـهاد اعطاءِ لقب بـه دو شاعر
محمد ابراهیم شنواری
966: په با کیفیته زده کړه کې نوښت او ایجاد
جلال پیروز
967: یک شب زیبای فرهنگی به منظور افغانان
سهيلا اصغری
968: د خاطرو شپه
حسین ریـاض
969: خبر دلچسپ اهداء لقب بـه دو شاعرزن توانای افغان
محمود نظری
970: د انسان په روغتیـا باندې د خندا اغیزې
سلیمان اسدالله
971: د تفکر بڼه یـا (IDEOLOGY)
نورمحمد غفوري
972: سیـاست او سیـاسي موخې
محمد داؤد مومند
973: قابل توجه محترم قاسم خان باز
فریدون خوځون
974: د کُندز جګړه او د دښمن پلي کېدونکې موخې
اسدالله پیـام
975: دکندز له سقوط څخه کومې زده کړې؟
باری عارض
976: د افغانستان له پاره کومـه تیوری؟
عبدالعزیز فروغ
977: ساختمان بند سلما بر دریـای هریرود
زمانگل دهاتی
978: تحلیل پیرامون سکتور انرژی برق افغانستان و معضله لین 500 کیلوولت ترکمنستان بـه افغانستان
زرغون شاه شينواری
979: د محمد علي کلي پر تابوت د یـهودي راهب ټکان ورکونکې وینا
فاروق فردا
980: روسیـه دوستی با افغانستان را بر مبنای منافع ملی ارزش مـی دهد
دکتور محمد شعیب مجددی
981: رمضان ماه پاک سازی...
رڼاګل آریوبزی(استادپوهنتون)
982: ډاکترځیرکیـار څوک دی،چرته پیدا شوی دی،څرنګه سړی دی
عده ای ازافغان های فرانسه
983: قطعنامۀ گردهمایی افغان های مقیم فرانسه
فضل احمد افغان
984: عرض تسلیت خدمت بازماندگان مرحوم توریـالی اعتمادی
اکبر بارکزی
985: تبصره ای بر بحث موجود پیرامون زبان
علي خان محسود
986: د لوې بابا ښاغلي احمد شاه دراني ځيرکتوب ته کتنـه
عبدالخالق رشید
987: زوړ حال او نوي سامریـان!

988: شبانگاهان خونین کابل
نعمت الله سروری
989: اگر از افغانیت خود عار داریم، بعد ما کیستیم و چیستیم؟
شـهسوارسنګروال
990: د پېړيو زيار
مومن خان وردګ
991: ملا منصور پر وردګو د خپلو طالبانو له ظلمونو خبری دی؟
خوشحال آصفي
992: مذهبي ایډیـالوژي د پاکستان ستره حربه
اسدالله پیـام
993: دکندز له سقوط څخه کومې زده کړې؟ دوهمـه اووروستئ برخه
عزیز چوپان
994: پاکستان و بازی چندگانـه درون منطقه
ابراهیم شینواری
995: د هدف ټاکلو ۱۲ مرحله یې پروسه
فاروق ببرکزى
996: د مصطفى کمال اتا ترک او امان الله خان مقايسه، يعني څه؟
کاظم بيمار
997: دپسرلي سيلاب ته
عارف پوپل
998: دخت افغان "شایسته واعظ" درنوردید مرزها را پر شتاب ــــ دخت افغان درون مصاف بی حساب
ژباړن:زلمـی کرزی
999: د فرهنگ د تاریخ د څو ټکوتحلیل او کره کتنـه( وروستی برخه)‏
بصیر دهزاد
1000: دیدگاه های من و جواب آقای "قاسم قاسمـی" بر مقاله من
فدامحمد نومير
1001: خوابدي مورته
هلمند مدني ټولنـه
1002: دکابل د نننې خونړۍ پيښي په تړاو دهلمند مدني ټولني دخواشيني پيغام
دکتور محمد شعیب مجددی
1003: برخیز هموطن
انجمن حقوقدانان افغان
1004: قلب افغانستان آماج جنایـات علیـه بشریت
محمد انور آڅړ
1005: د وزیر محمد اکبر خان په مېنـه کې د طالبانو ترهګر برید، خلک له دین څخه منکر کړل
عبدالکریم خُرم
1006: د ریـاض غونډه، د ټرمپ وینا او موږ ته یې نتایج
حافظ احمد نصرت
1007: رسنۍ مو ولې پردي پالې دي؟
داكتر مصطفي آريامل
1008: خدای من
عبدالکریم خُرم
1009: بـه بهانۀ درگذشت زبیگنیو بریژینسکی
زلمـی نصرت
1010: څه لیکلی نـه شم
کاظم بيمار ننګرهارى
1011: لنډۍ د پښتو په ادب کې
محمدانور آڅړ
1012: ننیو سقاویـانو غوښتل ارګ ونیسي
شـهیر نثاری
1013: هموطن من! جنگ، جنگ من و تو نیست
‌‌‌‌‌‌ډاکټر صلاح الدین سعیدي
1014: ستراتیژی جدید امریکا دررابطه بـه افغانستان!
داکترعزیز شمس
1015: تشکر از جناب سعیدی، خیـال بافی ها امکانات موجود را زائل مـیکند
محمد یحی واثق
1016: چکیدۀ از گندیدگیـهای پاکستان و ایران درون کشوم 4
عبدالکریم خُرم
1017: آیندهء تاریک افغانستان درون پرتو ستراتیژی ترمپ
رنگین دادفر سپنتا
1018: «جنگ نیـابتی» یـا مبارزه با تجاوز و اشغال؟
شفق
1019: اعلامـیه مرکز فرهنگي اتحاد و همبستگي افغانـها درون آغوس کشور دنمارک
عصمت بهیر
1020: تر صحرایي محاکمې لا بدتره!!!
فرادیس
1021: ایـاز خان ( ملای مسجد وزیر اکبر خان ) بر ویرانی دوبارۀ شـهر کابل فتوا داد
صمد ازهر
1022: خدمت جناب مدیر مسؤول و گرداننده گان محترم پورتال افغان جرمن آنلاین
محمد ناصر مستجاب
1023: استاد استادان سخن
عبدالباری بیـاوړی جمال
1024: د بی بی فرخنده په یـاد
تیمورشاه تیموری
1025: خطاب بـه ان عزیز و ان ارجمند!
حمـید عبیدی
1026: جنایتکاران حتما دستگیر و محاکمـه شوند
بهاول ملک عبدالرحیم زی
1027: درون حاشیۀ ارمغانِ زندان- حکایت اول
عبدالکریم خُرم
1028: دوام حضور عساکر امریکا با نمایشنامـه کندز
یوسف هېواددوست
1029: د ملي راډیو تلویزیون او افغانفلم د پخوانیو کارکوونکو نړېواله غونډه
بهاول ملک عبدالرحیم زی
1030: ارمغان زندان- قسمت سوم
سحرګل سحر
1031: د ورغوي د کرښي په اړه څېړنـه
اصغرخیل منگل
1032: وظایف حکومت جهت رشد اقتصادی کشور
محمد الله صافی
1033: عقرب دریمـه د شـهیدانو ورځ
نورمحمد غفوري
1034: دګوندونو مرامونـه او فرعي موخې, دوهمـه برخه
شـهیرنثاری
1035: فرهنگ کتاب و کتابخوانی
مـیرعبد ا لواحد سادات
1036: افغانستان قربانی سیـاست غیر شفاف امریکا
نادروهابی
1037: همـه مـهاجران پناهنده سیـاسی هستند؟
انجمن حقوقدانان افغان درون اروپا
1038: گذارش خبری تدویر مجمع انجمن حقوقدانان افغان درون اروپا
نذیر احمد رښتینی
1039: څخهَ او نیخه/ نیخم
محمداقا کوچی شېرزاد
1040: د محکومو ولسونو د خلاصون په خاطر
حکيم روان
1041: په پاکستان کې ترور لومړۍ خبره کوي
محمد انور آڅړ
1042: لوی افغانستان او ډیورنډ کرښه (۴)
کریم پوپل
1043: منشأ و تاریخچه بند امـیر
صاحبزاده احمد توانا
1044: کنار رفتن آقای نور گامـی بزرگی بسوی مدنی شدن افغانستان
ګل مرجان منګل
1045: یوازې عطا محمد نور خو نـه دي!
مصطفي آريامل
1046: همـه ذيحيات غرق درون منجلاب كثافات, بخش اول
محمداقا کوچی شېرزاد
1047: د زورواکو زوال؟
دستگير روشنيالی
1048: فرد او فرديت، زما انقلاب...
عبدالاحد سرتیپ
1049: افغانستان د انتقام په لمبو کې
ګل مرجان منګل
1050: جمعیت کـه د چنډخو تله؟
احمد شاه راشد
1051: ټولنیز ژوند
نجیب الله پاڅون
1052: ټال مجله، پنځمـه ګڼه چاپ شوه
مصطفي آريامل
1053: همـه ذيحيات غرق درون منجلاب كثافات, (بخش دوم)
محمد اسماعيل کاکړ
1054: سرخط؛ اوس نو بايد حکومت خپل حيثيت وساتي
حافظ احمد نصر ت
1055: له ښوونځي تر پوهنتونـه!
فاروق اعظم
1056: اردوی افغانستان چه وقت و چطور منحل ګردید؟
زېب دُراني
1057: د امنيتي پېښو د مخنيوي په برخه کې د دولت او ولس مسووليتونـه!
زهره یوسف دَاوُدَ
1058: بـه مسؤولين محترم (اريانا افغانستان آنلاين)
محمد نقیب تره خیل
1059: د دعوت د کولتوري او معنوي خدمت نـه ویشتمـه کلېزه دې مبارک وي!
فاروق اعظم
1060: ناهیلی مـه اوسه!
ضیـاء الاسلام شېراني
1061: د ملي یووالي کاواکه او بېواکه حکومت
علی محمدی
1062: تظاهرات مردم جاغوری بمناسبت نا امنی های اخیر درون کشور
خوشحال آصفی
1063: د ټاکنو په کمـیسیون کې د بهرنیـانو د لاسوهنو انديښنې
بهاول عبدالرحیمزی
1064: ارمغانِ زندان ( قسمت چهارم)‏
محمودسیـاووش
1065: آی خانم، گنجینـه‌ای کـه توسط جانیـان دشمن فرهنگ و تاریخ تاراج شد
حضرت نادری
1066: نگاه کوتاه بر کارنامـه دورۀ امانی
عبدالرقیب سایل
1067: په راډيو کې د خبرو کولو اصول او قواعد
سلطانجان کلیوال
1068: پوهه او ناپوهي
خوشحال آصفی
1069: د افغانستان سیـاسي جغرافیـه څوک ویشي؟
محمدظریف امـین یـار
1070: درون حکومت وحدت ملی قانون ارزش یک توت را هم ندارد!‏‎
لوی څارنوالی هالند
1071: یک تبعه افغان متهم بـه جنایـات جنگی درون شـهر روتردام بازداشت گردید
ع.ابراهيمي
1072: افغانستان د نړيوالو د رقابت ډګر
محمد نقیب تره خیل
1073: سیـاست د ټولنیز فساد تومنـه ده
اصغر خیل منګل
1074: په پاکستان کې اسلامي بنسټ پالنـه او د افغانستان ستونزی
سحرګل سحر
1075: خانشین له ارزښتونو ډکه خو له پامـه غورځول سوې ولسوالي
شـهسوار سنګروال
1076: اغوانستان د ترکیې د حرم موزيم کې
خوشحال آصفی
1077: د افغانستان سیـاسي جغرافیـه څوک ویشي؟
عبدالحق فاریـابی
1078: سخنرانی رحیم شیدا درون ولسی جرګه زمان شاهی
خان آقا سعید
1079: قابل توجه دانشمند محترم دوکتور صاحب سید عبد الله کاظم، قسمت اول
خان آقا سعید
1080: قابل توجه دانشمند محترم دوکتور صاحب سید عبد الله کاظم، قسمت دوم
ع، ابراهيمي
1081: امنیت بـه څنګه راځي؟!
سردار ولي پښتون زوی
1082: افغانـه نجلۍ
افغان جرمن آنلاین
1083: روانشاد سید حسن "حسن شیون"
فضل ربي شیرزاد
1084: ملیوني پروژه، یتیم ننګرهار او نوی والي
کوچی مساپر
1085: دوستم با فریـاد های تعصبات ملی، قسمت اول
خان آقا سعید
1086: قابل توجه دانشمند محترم دوکتور صاحب سید عبد الله کاظم، قسمت سوم
نور محمد غفوری
1087: سیـاسي ګوند او دموکراسي
افغان جرمن آنلاین
1088: منار نجات
شـهیرنثاری
1089: ما مـیتوانیم ملی اندیشیدن و یک ملت شدن را از خود آغاز کنیم
کوچی مساپر
1090: دوستم با فریـادهای تعصبات ملی- قسمت دوم
بصيرالحق عادل
1091: زهير، زهير کړم
نشریۀ دیپلومات
1092: مـیرویس خان هوتک "جورج واشنگتن افغانستان سه صد سال قبل وفات کرد"
د سید حنیف نافذ رالیږنـه
1093: سید حسن «حسن شیون»
عبدالباری عارض
1094: ایډه لوژیک سیـالیو حکومتی واک ننګولۍ دۍ
علی محمدی
1095: اینجا کابل و بلخ هست نـه تهران و نـه قم
غ.حضرت
1096: خیـانت ملی
جمال هاشمـی
1097: بـه مناسبت ماه مبارک رمضان
غازی رستگار
1098: غصب سه‌ صد هزار جریب زمـین دولتی درون ننگرهار
پیکارپامـیر
1099: وقایع افغانستان از2001 که تا 2014 مـیلادی‏(قسمت 6)
ابراهیم شینواری
1100: د فکر په بدلولو مو ژوند پر مثبت لوري بدل کړئ
شـهیرنثاری
1101: انتحاری ها بـه دروازه های پاریس رسیدند
عبدالمجید راغستانی
1102: د پاریس بریدونـه ګټي کـه تاوانونـه؟
عارف
1103: بـه ادامـه ادعا های ببرک و شرکاء
خالدهادی
1104: دبلخ والي عطامحمدنور،دیوملیـارډ ډالرو په ارزښت ملکیتونـه لري
شـهسوار سنګروال
1105: شعر څه ته وايي ؟
خوشحال آصفی
1106: د کابل ــ ډیلي پر اړیکو د پاکستان ژوره اندیښنـه
محمد ولی آریـا
1107: جراحات دیرینۀ ملت و نمک پاشان جدید استبداد- قسمت اخیر
عبدالباری عارض
1108: د هیلو کاروان پر ګونډو سو
عبدالتواب وهاب
1109: محمد همایون اعتمادی
محمد فقیر فقیر
1110: سامانـه بهوټ بهوټ، روټی کُچ نـهی!
عبدالباری عارض
1111: په نړۍ کی د ځواکونو نوۍ سامبالښت
محمد حیدر اختر
1112: درون اندوه سه هنرمند چیره دست
محمد فقیر فقیر
1113: کیست آن؟ (چیستان)
حبیب الرحمن الفت
1114: زمامدار یـا رئیس جمـهور
یحیی وردک
1115: چپټر، کتاب کـه انټرنيټ؟
محمد فقیر فقیر
1116: ده جان زدن شش قاته درون جماعتی برگزیده
ع، ابراهيمي
1117: ولسمشر محمد اشرف غني ته سرخلاصی ليک!
محمد شفیق همدم
1118: معرفی عاملان اصلی بحران سیـاسی کشور
م.ا. زيار
1119: د نوي کال شپه
نصیرستوری
1120: جرمني اود افغان کډوالو بهیر
حبیب الرحمن الفت
1121: افغانستان درون چهل سال اخیر
محمد حامد الوتاند
1122: باچا خاني پکار ده
محمدموسي علمي
1123: پاڅه ځوانـه، پريږده او وكړه ځوانـه!
حسیب الله
1124: خواهش آتش بس و صلح از دولت افغانستان و طالبان
عبدالجمـیل عرفان
1125: موانع و مشکلات فرا روی توسعه درون افغانستان
فضل احمد رسولی
1126: توقع صلح از امریکا وشرکایش!؟
شاه محمود محمود
1127: برج های ساعت شـهر کابل
محمد نذیر تنویر
1128: بزرگترین نمایشگاه «قالین لالهٔ» جهان!
نصیر احمد مومند
1129: اظهارات لوی درستیزانگلیس این دشمن مقهور...
شاه محمود محمود
1130: برج های ساعت شـهر کابل, بخش دوم
سبحان امـیری
1131: نباید سیـاست تفرقه پاکستان مـیان پشتون ها نتیجه بدهد
پوهنیـار بشیر مومن
1132: جامعه شناسی «خدایی خدمتگاران» و« حراست پشتونـها
حامد فارانی
1133: فواید مطالعه ازنگاه بزرگان
محمد ایمل
1134: د وطن کربلا
حامد فارانی
1135: نظر مشاهیر درون مورد انسان !
آلله محمد
1136: قسمت آخر آخر
آرمان آزادمنش
1137: توبه نامـهٔ حضرت محمد صادق مجددی
امـیرجان وحید احمدزی
1138: د پښتنو د عدالت غوښتنې رهبر ته د مرګ او زندان ګواښ
حسیب الله
1139: آیـا محترم حمـیدالله روغ اثرهنری فِرانس کَفکا را ترجمانی فرموده اند و یـا "خٌشکجمانی" ؟
محمد آقا شيرزاد
1140: ټاکنې او سياسي گوندونـه
بهشته ستانکزۍ
1141: هیڅ ویښ ضمـیر ډېورند نـه شي منلی
نصیر احمد مومند
1142: وجایب و مکلفیت دولتها و مردم...
فعالان سیـاسی و مدنی
1143: قطعنامـهٔ نـهاد‌ ها و فعالان سیـاسی و مدنی جوان محور
حامد فارانی
1144: سخنانی حکیمانـه از افلاطون حکیم صاحب کتاب ارزشمند جموریت
محب الله زغم
1145: راز نفوذ و محبوبیت پاچا خان
عبدالکریم خرم
1146: افغانستان: از وزیرستان که تا یـاغستان تمام عیـار
نورمحمد غفوري
1147: قانوني آزادۍ او د هغو عملي امکانات
محمد فقیر فقیر
1148: خواب آشفتهٔ قلم درون جستجوی کلمرغ کذائی
پوهنمله رحیمـه
1149: استاد پوهاند مـیرحسین شاه د پوهې او صمـیمـیت جاویدان مشال
رحیمـه احراری
1150: زن شاهکار خلقت است
سید محمد سوما
1151: صحبت های مرحوم دکتور محمد یوسف صدراعظم اسبق افغانستان بـه ارتباط استعفی از مقام صدرات
محمد فقیر فقیر
1152: طنز بی تأویل
حامد حجازی
1153: صلح ! درکشور عزیز ما
خوشحال آصفي
1154: سوله په هيله نـه ؛ په جديت او قاطعيت کيږي
سحرګل سحر
1155: په هلمند کي د ژورنالیزم روان حالت
ولید پوپل
1156: انديشـه ها آلوده
محمد فقیر فقیر
1157: غُر و فِش های بیعقلانـه ای کـه عقله از سر مـی پرانـه
بیکمراد تاش - جوزجان
1158: کنفرانس «قلب آسیـا» و پاسخ بـه داکتر سید خلیل الله خان هاشمـیان
محمد انورآڅړ
1159: اتلان پېژنی؟(لسمـه برخه)
سید حامد فارانی
1160: خدا گر زحکمت ببندد دری زرحمت گشاید درون دیگری
محمد انور آڅړ
1161: د‎ ‎استاد اکاډمـیسین سیستاني صاحب د نقد په اړه
صفی الله شاکر
1162: ازدیـاد اوباش های سر گردنـه ثمرۀ قلم خلیلی و فرهنگ
حکيم روان
1163: روسان زموږ په ټپونو مالګی دوړوي
محمدانورآڅړ
1164: اتلان پېژنی؟(یوولسمـه برخه)‏
زرغونشاه شينواری
1165: د امريکا د ملت نـه مننـه
محمد آصف خواتی
1166: انځورونـه او لاسوندونـه پخپله خبرې کوي
سيد امين مجاه
1167: غازي محمد جانخان او د هغه ولسي او پوځي نفوذ
محمدانور آڅړ
1168: غزل
زلمـی کرزی
1169: طغیـان از قضاوت تاریخ ‏/ از قلم علامـه حبیبی
زلمـی کرزی
1170: دفرهنگ پر تاریخ د ښاغلی سیستانی د نقد په اړه
محمد انور آڅړ
1171: ساقي جانـه ــ غزل ــ د زړه وینې
الله محمد
1172: درون حاشیـه یک مبحث
محمد عزیز( عزیزی)
1173: استیفن هوفکنگ بزرگترین فزیکدان .........
شاه محمود محمود
1174: آشنایی با محمد حسن مولوی قندهاری
نور محمد غفوری
1175: پیـام تبریکی بـه مناسبت 1000.000 بازدید
عبدالقدیر مـیرزایی
1176: چلنج های خبرنگاری تحقیقی درون افغانستان
الله محمد
1177: نگاهی بـه کلکینچه
محمدزمان ستانکزی
1178: خوندي سیمې، کـه د هېواد د تجزیې هڅه؟
ناجیـه احمدزی
1179: د تګاب ولسوالۍ د مظلمو خلکو آواز واورئ
آلله محمد
1180: اکادمـیک
مرکز خبرنگاران افغانستان
1181: گزارش سالانـه - حمل که تا حوت ۱۳۹۶
الله محمد
1182: درون حاشیـهء یک مبحث - قسمت دوم
محمد زمان ستانکزی
1183: اووه نویم کال، ستونزې او فرصتونـه
م ع – عزیزی
1184: بهار نشانۀ از جمال وجلال الهی است
انجمن حقوقدانان افغان
1185: گسترش بحران مشروعیت
حافظ احمد نصرت
1186: ويښ ملتونـه کیسې ګټي! - له لښکرگاه تر موسی قلا
حسیب الله
1187: اندکی فلسفیدن وطنی با جناب محترم محمد ولی آریـا
ودان روښان
1188: نوې سرشمېرنې د«افغانستان سرزمـین اقلیتها»ادعا بې بنسټه ثابته کړه!
عبدالستار ایوبي
1189: د ټاپي پروژه او په وړاندي یې متوجه ریښتونئ ګواښ
ولی آریـا
1190: پیرامون تفلسف جناب محترم حسیب الله
حامد فارانی
1191: تجربه از نگاه بزرگان
حامد فارانی
1192: دیدگاه بزرگان درون مورد موسیقی
عبدالله کمال
1193: امنیتي طرح!
عبدالجمـیل عرفان
1194: نقش مشارکت زنان درون توسعه سیـاسی و اجتماعی افغانستان
سعید افغاني
1195: چطور انتقاد
نوراحمد خالدی
1196: پارهء برداشتهای نادرست
الله محمد
1197: صلح
نصیرمـهرین
1198: آیـا داکترمحمد یوسف بـه علت بیماری استعفأ داد؟
د سبا فکر
1199: د پاکستان له لارې سوله کول د جنګ اخيستل دي
محمد فقیر فقیر
1200: «شفافیت» درون لفافهٔ دروغ های متعارض
نثاراحمد بهین
1201: صنوبر
ولی شاکر
1202: راه حل مشکلات ما
نصير احمد څپاند
1203: د ځوانانو د بي روزګارۍ عوامل:
کابل پُست
1204: لومړی کال، درېيمـه ګڼه
داد خالق
1205: حکایت
داکتر محمدآجان مرزئ
1206: کاهش قيمت نفت و تأثيرات آن بالای اقتصاد جهان
محمد ولی نیستانی
1207: از دوام جنگ الی استعفأ یـا سقوط- بخش نخست
یونس ابراهیم
1208: گرگ سیـاه شب
نصير احمد څپاند
1209: د ځوانانو د بي روزکارۍ عوامل
ترجمـهٔ حامد نوید
1210: متن دری اعلامـیه افغانـهای مقیم واشنگتن وحومـه دربرابرسفارت پاکستان
رشید بینش
1211: تقريظ
نصیراحمد – مـهمند
1212: غانستان دخپلواکی دبیرته اخیستلو
سمـیع الدین افغاني
1213: بې خبره
شاه ولی ارین
1214: د هیواد روانی غمـیزی نـه د وتلولار کې, لمړی برخه
ملا عبدالسلام ضعیف
1215: دوستم پخواني خوبونـه ویني
محمد نذیر تنویر
1216: درون لابلای خاطرات، مکثی بر سالروز استقلال کشور!
نورمحمد غفوري
1217: په هېواد کې دموکراسي او دموکراتان
عبدالمجید منګل
1218: خرابی اوضاع امنیتی افغانستان
پامـیر زیـارمل
1219: په ژېنو کې د سوله ییزو خبرو اترو بنسټیزې ستونزې
محمد حنیف حیدری
1220: بازار رسانـه های اجتماعی درون افغانستان
محمدآجان مرزئ
1221: طرازالعمل ترتيب گذارش ارزيابی فساد اداری
نورمحمد غفوري
1222: دموکراسي حتما زده او پخه شي
عبدالله محمدی
1223: هیچ جنگی مقدس نیست. صلح مقدس است
بقلم نصیر پایدار
1224: جشن و پایکوبی حزبی ها و دولتمردان سابق درون پیرانـه سری!
نصیراحمد مـهمند
1225: روزه و فواید آن
سلیم باختری
1226: مزارشریف درون گرو مثلث شیطانی
رحمت الله روان
1227: از ثبت مثنوی معنوی بـه نفع ایران جلوگیری بعمل آمد
خاکسار افغان
1228: چند اشارهُ مختصر بـه قضایـای افغانستان بعد از جنگ جهانی دوم
عبدالعزیز فروغ
1229: ساختمان بند سلمابردریـای هریرود
محمد نذیر تنویر
1230: رمضان مـهمان عزیز خانـه ها!
غ.حضرت
1231: نګاهی جسورانـه بـه رُخسار رندانۀ " ترس"
فرزاد
1232: آقای خلیلزاد، مردم و تاریخ شما و گلبدین تان ‌را نمـی‌بخشند!
انجمن حقوقدانان افغان درون اروپا
1233: درون تقبیح جنایـات جنگی و ضد یشری طالبان
ذبيح الله احساس
1234: شمال د دريو جنرالانو په ولکه کې
محمد عارف رسولی
1235: د افغانستان ستونزو او فرصتونو ته یوه کتنـه، شپږمـه برخه
آرزو پوپل
1236: خود فروشی زن ها درون افغانستان
نسیم ګل توتاخېل
1237: د عالي نباتاتو اناتومي، مارفولوژي او ایمبریولوژي درسي کتاب چاپ شو
غ.حضرت
1238: نامۀ پنـهانی با پاکت سرگشاده، ...
رضا مرادی
1239: نژاد آریـایی: بررسی چگونگی پیدایش و گسترش یک نظریـه نژاد پرستانـه
ابراهيم رفرف
1240: ريشـه های غير اروپائی زبان يونانی
باری عارض
1241: وروستۍ انګیرنې
ابراهيم رفرف
1242: ريشـه های غير اروپائی زبان يونانی بخش دوم (قسمت اخیر)
بصيرالحق عادل
1243: پر پښتو ادب د سياست اغېز
بصيرالحق عادل
1244: د چاپي رسنيو ګړدوديز تېری
خان آقا سعید
1245: تطبیق یکسان قانون درون عهد شـهید محمد داوودخان
عزیز آریـانفر
1246: تیوری قطبی پیدایش آریـایی ها
زلمـی کرزی
1247: کرز او د کرزیـانو کورنۍ ته یوه کتنـه, دویمـه برخه
محمد بشیر دودیـال
1248: ضرورت و امکان چاپ (فرهنگ زبان دری)
احمد فرزان
1249: د امریکا ملي ګټې او زموږ لپاره پکې درس
فکور احمدی
1250: "تغییر" یـا "تغیر"
عزیز خان هوتک
1251: اجراییـه څوکۍ د عبداالله عبدالله زړه وهلی
عبدالحق فاریـابی
1252: "قاموس کبیر افغانستان" اسم با مسمـی
سیف الدین شینواری
1253: جمعیت اصلاح ته د افغانستان لویـه ستونزه بي حجابي ښکاري؟
حمـید خاوری
1254: حکومت چند ‌پارچه وحدت ملی
دکتور شـهیرنثاری
1255: نقض حریم خصوصی و حق محرمـیت
پوهنيار نور احمد اېمل
1256: د هلمند فرهنګي وضعيت, شپاړسمـه برخه
سپېڅلی بری
1257: طلوع نیوز ته سپینـه خبره
نورمحمد غفوري
1258: د لارې ملګري ته
د ملت ولسي سازمان
1259: د ملت ولسي سازمان اعلامـیه
بصيرالحق عادل
1260: پر ليکنيزه پښتو د رحمت بل باران
عبدالمجید منګل
1261: امکانات حقوقی وسیـاسی حل مساله دیورند
بصيرالحق عادل
1262: يوه شپه (د کندهار يونليک)
عقیل شاه خیبر
1263: پاکستان طالبان خبرو ته کینوي
محمد خبیر وهاب زاده
1264: „شکر کـه امریکا ماند“
زلمـی کرزی
1265: ډاکټرکاکړ ولی خپلواکي،پاچا امان الله او مشروطه غوښتونکي تخریب کوی؟(دویمـه برخه)‏
زلمـی کرزی
1266: ډاکټرکاکړ ولی خپلواکي،پاچا امان الله او مشروطه غوښتونکي تخریب کوی؟
عبدالباری عارض
1267: بدلون
لمر
1268: افغانستان درون پنجاه سال اخير- د مرحوم اعلیحضرت محمد ظاهر شاه واکمني ته لنډه کتنـه
عبدالرووف لیوال
1269: اگر جای غنی مـیبودید، چه مـیکردید؟
عبدالکریم خُرم
1270: بـه بهانۀ انفجار دهمزنگ
ملي غورځنګ
1271: د تابعيت د تذکرو په برخه کې د نويو پرېکړو په اړه
دعدلې وزارت
1272: په برېښنايې پيژندن پاڼوکې دملي هویت)افغانیت( دځای پرځای کولو...
حمزه یـاسر
1273: د کلکاني په نوم هر ویـاړ بـه د هغه سپکاوی وي
کوچی مساپر
1274: داکتر محمد حسن شرق و کودتای 26 سرطان 1352
م. ش. نبى يار
1275: تغير نام محلات تاريخى و فرهنگى راه حل مشکلات کشور ما نيست و نبايد اينطور شود
عبدالرئوف لیوال
1276: تجلیل روزشـهید، توسط اوباشان
انجمن حقوقدانان افغان درون اروپا
1277: پیـام تسلیت
بهاؤل ملک عبدالرحیم زی
1278: ارمغانِ زندان- زندان پل چرخی- قسمت یـازدهم
د افغانستان د نجات ملي جرګه
1279: لڼډ مـهاله حکومت:
ډاکټر ګل مرجان منګل
1280: د ارګ څخه د ولس نوی غوښتنـه
خبریـال دات کام
1281: د کونړ په ځانمرګي برید کې....
کاظم بيمار
1282: د افغان شوروي جګړه !
وارث احمد بارک
1283: ایران از محبوبیت سردار داود خان درون بین مردم، رنج مـیبرد
باری عارض
1284: د چین ژمنی د تاریخ نوی پړاو
شـهیر نثاری
1285: یک نـهال، یک نَفَس
نورمحمد غفوری
1286: ګوند او انتخابات, دویمـه برخه
نور احمد اېمل
1287: د هلمند فرهنګي وضعيت, نوولسمـه برخه
ماریـا یوسفزۍ
1288: وضیعت زنان افغان درون این دوره تاریخ!
پامـیر زیـارمل
1289: د ډونالډ ټرامپ د اوڅارتوب او بریـالیتوب عوامل
نور احمد اېمل
1290: د هلمند فرهنګي وضعيت, اتلسمـه برخه
نورالحق نبي زاده
1291: د اشغال ډبل فکره شاطر د ۱۹۸۴ په هنداره کې
سید حامد فارانی
1292: بـه مناسبت روز جهانی زن
سید عبدالعزیز عظیمـی
1293: احیـای مجدد اقتصاد افغانستان با استفاده از ذخایر گاز طبیعی
عبدالعلی نور احراری
1294: زن مظهر زیبائی و نیکی
باری عارض
1295: ظهور داعش، و شعار صلح
بیکمراد تاش
1296: پیـام بـه وارثان اقتصادی جهاد
پوهندوی شمـیا غفوری
1297: مادر
بشیرمومن
1298: نوروز،چرا با فاجعهٔ‌ زجر کشی علنی فرخنده خونین شد؟
محمد صدیق راشد سلجوقی
1299: بزرگداشت از قیـام 24 حوت هرات و شـهدای سراسر افغانستان
مرکز خبرنگاران افغانستان
1300: هدف قرار خبرنگاران را بـه عنوان یک جنایت بشری محکوم مـی کنیم
طارق ارسلائی
1301: وحیده وحدت، روایتی از کتاب "تراژیدی کابل بانک"
امـین الله ځواک
1302: افغانستان د مسٔلې سيمـه ئيز حل لپاره د حنيف اتمر هڅې
ودان روښان
1303: اهریمن خپله غصه پر افغانو رسنیو او خبریـالانو سړوي
محمد نذیر تنویر
1304: «ناهید شـهید» درون لابلای خاطرات از یـاد رفته, (قسمت دوم)
م.ا. زيار
1305: گړنې او څرگندنې «محاورې او اصطلاح گانې»
نجیب الله پاڅون
1306: د بلخ پښتون مېشتې سیمې او وروستۍ ناامني
ودان روښان
1307: پرامنیتي او دفاعي کړنلاره د بیـاکتنې جدي اړتیـا
احمد آریـا
1308: پارتیـا و زبان پارتی، (قسمت اول)
رحیم بغلانی
1309: عبدالله عبدالله د متعصبانو په محاصره کې
حامد فارانی
1310: دهم ثور! روز خونین آزادی بیـان
حقوقدانان افغان درون اروپا
1311: روز جهانی آزادی مطبوعات را گرامـی مـیداریم
اورانوس آریـا
1312: جناب رئیس جمـهور! لطفاً جدی بگیرید
حامد فارانی
1313: جملات زیبا از ایمانوئل کانت فیلسوف انسان دوست
حامد فارانی
1314: جملات قصار از بزرگان درمورد سیـاست
زمریـال نااشنا
1315: د خیرات پرځای خیر کثیر!
محمد موسی کرزی
1316: د ثور کودتاه او دملي سیـاسی مخورو یـا ا لیټو له منځه تلل
امـین الله ځواک
1317: د بدلون وخت رارسېدلی!!
الف.یوسفی
1318: عمال ساواک و آی ایس آی درافغانستان!
ودان روښان
1319: د غاړه کۍ نـه! بلکې له بار سره د اوښ غوښتونکي
احمد آریـا
1320: پارتیـا و زبان پارتی
محمد نذیر تنویر
1321: «ناهید شـهید» درون لابلای خاطرات از یـاد رفته, (بخش سوم)
عزیز منصف
1322: ائتلاف‌ های بیـهوده
ودان روښان
1323: ځنډن خو سم او پرځای ګام
عبدالله وردک
1324: زه مسلمان افغان یم!
عبدالله کمال
1325: د کورني او بهرني سیـاست پاراډاو د ډپلوماسۍ بحران!
سیف قا ضی زاده
1326: خطرقیـام پشتونـها، درون برابر نظامـیان قدرتمند پاکستان
بهرام صادقی
1327: اشرف غنی را دریـابیم!
ودان روښان
1328: د کانونو ساتنې ځانګړې امنیتي قطعې جوړېدل پرځای ګام!
منیب آمـین
1329: آیـا تذکره‌ها شیر مـی‌دهند؟!
ودان روښان
1330: برېښنایي تذکرې بـه د ډېرو چغل له اوبو راوباسي
محمد زمان ستانکزی
1331: افغان امنیتي او دفاعي ځواکونـه؛ ستونزې او پرمختګونـه
عبدالکریم خرم
1332: کشتار های اخیر ژورنالیستان بخشی از بازی خونبار خارجی ها درون کشور ماست
افغانستان.رو
1333: اسماعیل ‌یون: بـه خاطر وحدت ملی بـه افغانیت تأکید مـی‌ کنیم
حامد فارانی
1334: خرنامـه
داکتر محمد ایمل
1335: دغوایی اومـه او د خیبر قتل
ودان روښان
1336: د ځاځي مـیدان ماتې خوړلي غواړي له مېړنیو خوستوالو خپل غچ واخلي
ودان روښان
1337: ترهګر د عمل پر ځای عالعمل ته اړ کړﺉ
زلمـی کرزی
1338: د کابل د موزیم تاریخچه
نادر نورزائی
1339: آیـا مـی توان القابِ اکادمـیک و یـا خصایل شخصیتی‎ ‎را مبنای استدلال منطقی قرارداد؟
ملالی کوهستانی
1340: «دیدار آشنا»
کوچی مساپر
1341: اشرف غنی-عبدالله عبدالله دو روی سکه اند
تاند
1342: د جنرال دوستم پلویـان وایي پرې بـه نـه ږدي چې د شـهرآرا تپه د سقاو د زوی په جسد چټله شي
مجید منګل
1343: ضرورت تاریخی نجات کشور از استبداد دینی
سراج الدین رباطی
1344: بزرگداشت سقاوی: دقیقاً سیر قهقرائی
نجیب پاڅون
1345: د احمدشاه بابا د تاج پوښۍ ۲۶۹ مـه کلیزه
طارق ارسلائی
1346: بخاک سپاری حبیب الله کلکانی – بچه سقو
کوچی مساپر
1347: تهدیدات عریـان عبدالله عبدالله و تورن اسماعیل
سپین کانوال
1348: یو تور تاریخ تکراریږي
سپین کانوال
1349: د سولې نـه، بلکې د لوبي د بایللو پیلامـه
سپین کانوال
1350: یو تور تاریخ تکراریږي
نوید نابدل
1351: تاراجگر خزانـه ارگ حبیب‌الله کلکانی بود یـا امان‌الله خان؟
محمد بشیریوسفزوی
1352: جمعیت او دې د مسعود د څرګندونو سپیناوی وکړي!
مـینـه منگل
1353: افغان ولس د سولې په څو قدمۍ کې دی
مـینـه منګل
1354: زموږ امنیتي ځواکونـه پياوړي دي!
زمریـال نااشنا
1355: زموږ کار جګړه نـه بلکې...!
مـینـه منګل
1356: اوربند له خوندونو ‌‌‌‌‌‌ډک دی!
همایون نایل
1357: د ډانګ او پړانګ په منځ کې ایسار طالبان
مـینـه منګل
1358: ‎«افغانۍ» زموږ ملي هویت دی!
توریـالی غرنی
1359: مسکو چرا عجله نمود؟
لیکنـه: م – س
1360: د هما سلطاني قضیـه حتما په هر اړخیز ډول وڅېړل شي
سمـیع الدین افغاني
1361: ورځ تر بله
ګل مرجان منګل
1362: د امریکا دوه مخی سیـاست
ارسالی داکترعزیزشمس
1363: سه عنوان جعلی: نام آریـایی، نژاد آریـایی، کوچ آریـایی قسمت اول
چمتو کوونکی ا- ځواک
1364: د حنیف اتمر په هکله د څو تنو څرګندونې
مـینـه منګل
1365: له دولت سره د ولس همکاري!
ذبیح الله خوگیـاڼی
1366: شستشو دماغ
رڼاګل اریوبزی
1367: د سیـاسي ګوندونو او کـه د جنايي بانډونو ملي لوی ایتلاف
مـینـه منګل
1368: قاتلې کړۍ
کامبیز رفیع
1369: آیـا واقعاً ۷۰ درصد افغانستان درون معرض تهدید طالبان قرار دارد؟
ذبیح الله خوگیـاڼی
1370: انکشاف اقتصادی
احسان الله مومند
1371: د نړۍ هېندارې بیـا خپرېدل بشپړ شول
محمد صادق ارغندیوال
1372: حضور نظامـی غیر قانونی پاکستان درون حریم هوایی افغانستان
حیـات پیـاوړی
1373: سوله څه ته وايي؟
احمدشاه راستا
1374: درنگی بر کتاب داکتر حسن شرق کودتای... سرخ یـا سیـاه
عبدالعزیز فروغ
1375: اعمار بند بخش آبا د بر فراه رود
قاموس کبیر افغانستان
1376: تقدیم «قاموس کبیر افغانستان» مصادف بـه روز استرداد استقلال کشور، چرا؟
کوچی مساپر
1377: هدف از اظهاراتش بمعنی سقوط نظام نیست ؟
نور احمد اېمل
1378: د هلمند فرهنګي وضعيت، دوه ویشتمـه مـه برخه
زلمـی کرزی
1379: کرز او د کرزیـانو کورنۍ ته یوه کتنـه! ,لمړۍ برخه
لایق جان خوستی
1380: د استاد صلاح الدین سلجوقي د 120 تلین په یـاد
محمد حیدراختر
1381: نمونـه هایی از شعرهای "انقلابی"
فاروق فردا
1382: خواست های حامـیان تروریزم ومبارزه علیـه آن درون منطقه
وليد پوپل
1383: سخن گويان سياسی
انجمن اجتماعی نگرش نو
1384: اعلامـیه مطبوعاتی
عبدالکریم خُرم
1385: فقط هوشمندی ما را ازین ورطه نجات مـیدهد
انجنیرعبدالصبور ساپی
1386: پاکستان ولی سولې ته صادق نـه دی؟
داکتر مالوری
1387: افسانۀ نژاد آریـایی
عبدالرحيم مطمئين
1388: د هلمند والي او پر وړاندې يې ننګونې
محمد نوزادي
1389: د ویښتانو رژیدل، لاملونـه او درملنـه
نادیـه نیکزاد
1390: درویش درگه ..
لایق جان خوستی
1391: د پوهاند عبد الحی حبیبي د وفات دوه دیرشم تلین په یـاد
فریدون آژند
1392: نیروهای امنیتی از حملهٔ‌ روز پنج‌شنبه آگاه بودند
زرغون شاه شینواري
1393: د ډيورند کرښي تر شا پردي لاسونـه او ناچله لاسليکونـه
افضل زرغونی
1394: د ډاکټر عبدالقیوم کوچي لنډه پیژندنـه
سید مقصود برهان
1395: مـهر- عشق و محبت بمناسبت روز
محمد آصف خواتی
1396: انځورونـه او لاسوندونـه په خپله خبرې کوي
حکیم روان
1397: بی حياترين اوباش روی زمين‏
ع.ا.عزیزی
1398: دچارواکوخاطرې
نویسنده: سید حامد فارانی
1399: ۲۶ دلو، روز اخراج قوای شوروی از افغانستان (به اصطلاح قوای سرخ شکست نا پذیر)
کوچی مساپر
1400: پایـه های سقوط اندیشـه های ملی افغانـها...
حکيم روان
1401: قومـی او مذهبی ګوندونـه د قومـی او مذهبی بربريت منشاء
بصيرالحق عادل
1402: احساساتي وياړونـه او بې پوښتنې پښتو
یـارمحمد تره کی
1403: احزاب و سازمانـهای ملی و مـیانـه رو درون افغانستان
ليکونکئ فـدامحمد نومير
1404: ــــــغـــــــان بــــــــڼ
نصیراحمد مـهمند
1405: ادعای تفرقه افگنانـه ...
ولی احمد شاکر
1406: جان کری از افغانـها چه مـیخواهد؟
محمد نذیر تنویر
1407: تجلی قیـامت درون نصوص قرآن
امان الله عمر
1408: د محترم استاد اسعمـیل یون د لیکني په ځواب کښي
حفیظ ملیـار
1409: د افغانستان د آزادي د ورځ په ویـاړ
شاه محمد
1410: اعلامـیه دولت تاجکستان
تاند
1411: شمالي ډنډ د قهرمان په لټه
همایون نایل
1412: ولې عمران خان واک ته ورسېد؟؟؟
ګل مرجان منګل
1413: عمران خان او کـه د ای اس ای لوډسپیکر؟
عبدالحسیب حکیم
1414: د جنرال دوستم د جنایتونو یوه بله بیلګه
عبدالرووف لیوال
1415: کرګسان و لاش خوران درون سنګر مردم
ع/ شيرزوی
1416: د لوټمارو ايتلاف
مـینـه منګل
1417: هېواد مو یووالي ته اړتیـا لري!
مرکز تحقیقات استراتژیک افغانستان
1418: شمشیر دو سرهٔ امپراطور به منظور ادامـهٔ کشتار و اشغال
محمد ننګیـال
1419: د طالبانو د کویټې شوار ته د آی ایس آی د غړي اخطارونـه
مـینـه منګل
1420: سیـاسي حرکتونـه !
‎ امـید اڅک
1421: غیرت او فرهنګ حتما له سره تعریف شي
تاج الدین ملت مل
1422: د پښتون ژغورنې نړیوال غورځنګ وړاندیز
همایون نایل
1423: داعش څه کول غواړي؟‎
سید جمال اخگر
1424: دیدار پوتین و ترامپ درون اوج کشیدگی ها بـه نفع افغانستان مـی باشد
مـینـه منګل
1425: زموږ ظالم دښمن!
محراب الدین ابراهیمـی
1426: ‎معاون رهبر داعش درون شمال افغانستان: کودکان با رضایت خود شان بـه صفوف داعش مـی ‌پیوستند‎
شمس حقجو
1427: عمران خان کیست؟ آیـاب مقام نخست وزیری از سوی وی بـه نفع افغانستان خواهد بود!؟
ولي الله ملکزی
1428: د قلم نوکه او د ټوپک شپیلۍ
م.ا. زيار
1429: د پښتو ژبدوديز (گرامري) حالتونـه...
اکبر بری
1430: چـي دا هـسي دلــبـرئ، د نجلۍ زده دي
مـینـه منګل
1431: زموږ امنیتي ځواکونـه ...
محمد توفیق عظیمـی
1432: کرزی چه مـی خواهد؟
همایون نایل
1433: د جلال اباد په ښار کې نادره پېښه شوې
کاکر
1434: فرشته حضرتی از روشنفکری که تا قاچاق انسان
انجمن افغانـها درون سویدن
1435: کودکانی کـه به سویدن سفر نموده اند اکنون غایب مـیباشند
عبدالله وردک
1436: د شاګردانو په هکله ځینې معلومات!
لایق جان خوستی
1437: د قاهرې په زړه کې تاریخې او نـه هیریدونکې شیبي
عبدالستار دوشوکی
1438: سخنی کوتا با معاون رئیس جمـهور ایران درون مورد اعدام مردان یک روستا
نور محمد غفوری
1439: ګوند او انتخابات, لومړۍ برخه
ډاکټر ګل مرجان منګل
1440: اسلامـی علامـه د خپل مسوولیت ادا کړ!
شـهیر نثاری
1441: دیپلماسی ما درون خارج، مشکلات و چلنج ها
کوچی مساپر
1442: اشرف غنی وعبدالله عبداالله سریـال جنگ قدرت
فاروق أعظم
1443: مـهاجرین افغان درون قفس ایران
شـهیرنثاری
1444: خدا گر پرده بر دارد ز روی کار آدم ها
نجیب الله پاڅون
1445: بلخ کې د ښځو پر وړاندې تاوتریخوالی!
تاند
1446: متن کامل توافقنامـه صلح دولت افغانستان و حزب اسلامـی حکمتیـار
ع.ا.عزیزی
1447: ډاکتر[طبیب] یزدان بخش درانی ولی دلرغونپوهانو څخه پاتی شوی ده؟
انجمن حقوقدانان افغان
1448: پاکستان ناقض منشور ملل متحد، مرکز و حامـی تروریزم ورکن شرارت بین المللی
نظر محمد سلطانزی ځدراڼ
1449: د ارواښاد ډاکتر كبير ستوري یولسم تلین په یـاد زما خاطرې!
یوسف "صدیقی"
1450: شایسته سالاری و تحقق صلح درون کشور!
د زلمـی کرزی ژباړه
1451: د فرهنگ د تاریخ د څو ټکوتحلیل او کره کتنـه(دویمـه برخه)‏
محمدانورآڅړ
1452: اتلان پېژنی؟(17برخه)‏
حشمت پویـا
1453: صلح کلمـهٔ مبهم درون افغانستان!
محمدانور آڅړ
1454: ساقي راکړه یو دوه جامـه
رڼا ګل اریوبزی
1455: دوه سره حکومتولي او کـه فاسدالطوایفی
داکتر مـیرکی
1456: طالبانو ته د صلحې وړانـدیــز
نصیراحمد «مومند»
1457: بـه یـادم مـی آید!- از قصه ګوی پرحرف
ليکونکۍ : فدامحمد نومير
1458: د سيد جمال الدين افغاني رحمة الله عليه د افغان او افغانيت په اړه
زلمـی نصرت
1459: نندارچیـان
کاظم بيمار ننګرهارى
1460: وطنـه !
عارف الله حق پرست
1461: عبدالله؛ چې يو وخت د مرګ استازی بلل کېده
کوچی مساپر
1462: صلح یـا جنگ بر سر تقسیم قدرت و غنایم؟ قسمت دوم
یـار محمد تره کی
1463: جریـان واقعی کنفرانس اوتاوا مؤرخ 23 نوامبر 2001
ذبیح الله خورشیدی
1464: جمعیت د پړانګ او ډانګ ترمنځ
تاند
1465: جنرال عبدالرازق: ملا دادالله او ملا محمد عمر تر ټولو ښه مجاهدین ول چې هېڅ غلاوې یې نـه وې کړې
وحیدالله مالیـار
1466: څه شوې هغه ژمنې؟!
ع.ا.عزیزی
1467: د پښتون د زعامت چوپړ پښتنو ته !‏
عبدالکریم صافی
1468: امر سفربری مرحوم محمد داود صدراعظم افغانستان
وليد پوپل
1469: سياست رنگین‌ کمان
کوچی مساپر
1470: له حکمتیـار سره د «سولی» تړون او کـه د رښتنی جګړی پیل؟
حــبیـب الله رفیع
1471: د وردګو په خوات کې خروشتي ډبرلیکونـه
ع. بصیر دهزاد
1472: موقف ملل متحد درون چنبره یک سایکل هگلی
کوچی مساپر
1473: د افعانستان د «جهادیـان» فاسد حکومتونـه ...
یـارمحمد تره کی
1474: لویـه جرگه نام نـهاد و لویـه جرگه واقعی
روزنامـه سرخط
1475: د نجات څلی او جشن د تاريخ پور دی
حفیظ ملیـار
1476: خزان
عبدالکریم خُرم
1477: روزهای دشواری درون پیش است
محمد حیدر اختر
1478: خاطرات فراموش ناشدنی از رادیو افغانستان
محمدانور آڅړ
1479: فرهنګي ترهګري
نصیراحمد مـهمند
1480: رادیو, گزارشی از یک دیدار دوستانـه
فرهاد دره ئی
1481: سال نو و امـید های تازه!
نویسنده: سید حامد فارانی
1482: بمناسبت روزجهانی زن
فرهاد دره یی
1483: تاریک اندیشان سیـاه روی و مشروعیت دینی!
کریم پوپل
1484: سفرهٔ هفت شین، هفت سین و هفت مـیوه...
محمدانور آڅړ
1485: ‎ ‎ډاکټران او ځانمرګي په قرآن کې(دویمـه برخه)‏
محمدانورآڅړ
1486: اتلان پېژنی؟( څوارلسمـه برخه)‏
بهیر ګل
1487: یو پاڅون په کار دی
نجیب الله پاڅون
1488: له پوهې لرې او په جګړه کې ښکېل ولس
محمدانور آڅړ
1489: کابله ځار کابله
ولي الله ملکزی
1490: له جګړې، کرکه
عزیز شمس
1491: مظاهراتی کـه آبستن تغییر منفی کشور است
خلیل الله عبقری ”حسان“
1492: درون جستجوى مملکت جدید به منظور آوارگان !
عصمت قانع
1493: د ډالرو مسخ شوی غلامان
محمدانور آڅړ
1494: د سیـاسي، اسیرو طالبانو اعدام
دوكتور صلاح الدين سعيدي
1495: د کابل وروستۍ آشوبګرۍ
کاظم بيمار ننګرهارى
1496: دوى او مونږ
نور وهاب څپاند
1497: افغانان عدالت غواړی
دودیـال
1498: خاطرهٔ از روزهفت ثور
احمد
1499: د زنبق بم او د جمعی لاریون له یوه آدرسه
داكتر مصطفي آريامل
1500: ارزش حيات
اعلامـیه مشترک
1501: اعلامـیه مشترک یکتعداد ائتلاف ها و احزاب سیـاسی، حرکت ها و بنیـاد های مدنی و شوراهای مردمـی
هلمند مدني ټولنـه
1502: دهلمند اولسونو دډاکټراشرف غني په ملاتړغونډه وه کړه
محمد شفیق همدم
1503: افغانستان چطور درون سه جنگ پاکستان و حامـیانش را شکست داد؟
رادیو زمانـه
1504: چابهار: واشنگتن علیـه رویـای مشترک ایران و هند
داکترفاروق اعظم
1505: د افغانستان جمـهور رئیس جناب داکتر اشرف غنی ته‎ ‎د ورورۍ یوه مشوره
فدامحمد نومير
1506: دمزارملنګ
ع / شيرزوی
1507: فدراليزم و عواقب نا ګوار آن درون افغانستان- قسمت دوم
نویده خوشبو
1508: کله بـه پوه شو، کـه همداسې بـه یو؟
داؤد اڅک
1509: د «غیرمتمرکز حکومت» اصطلاح کارول اشتباه ده
بابک کابلی
1510: نواختن درون هر دو سر دهل
نویسنده : حامد فارانی
1511: نوروز جشن باستانی
عبدالاحد سرتیپ
1512: د ارغستان تاریخی اهمـیت(دریمـه برخه)‏
۸صبح
1513: سرقوماندان اعلی بخواند
محمدانورآڅړ
1514: د شغلې په مرګ ويرنـه
افغان جرمن آنلاین
1515: یک توضیح ضروری
ولي الله ملکزی
1516: د تورو خاورو لاندی مورې !
محمد حیدر اختر
1517: چرا عاقل کند کاری کـه بار آرد پشیمانی
محمد علي هــومــا
1518: خپل هېواد ګران افغانستان ته لنډ سفر
تاند
1519: امریکا او اروپا حتما د پاکستان د تروریستي پالیسۍ د ختمولو لپاره پر ډیورند له سره کتنـه وکړي
پوهاند محمد اسمعيل يون
1520: طالبان: ((برادران کرزی)) کـه (( خود جوش)) رباني؟؟
نويده خوشبو
1521: په خپلو لومو کې بـه ګېر شئ آخر!
افغان
1522: په کابل پوهنتون کې علمي فساد او ژبنی تبعیض (لمړي برخه)
لیکوال: افغان
1523: په کابل پوهنتون کې علمي فساد او ژبنی تبعیض, دوهمـه برخه
بصيرالحق عادل
1524: قلم او سوله
کوچی مساپر
1525: حامد کرزی درون پی چیست؟؟؟ قسمت اول
ع / شيرزوی
1526: فدراليزم وعواقب نا ګوار آن درون افغانستان
کریمـه ویدا
1527: بچه های کار
سرخط
1528: شارژیر سفارت افغانستان درون پراگ بـه گروه مشخصی کار مـی ‌کند
مجید منګل
1529: ستراتیژی جدید امریکا به منظور افغانستان و ...
محمد داؤد اڅک
1530: پر «ملي» مفهوم باندي لنډ بانډار
ظاهر ملك بابا
1531: قوم پاشايان یـا پشـه يي درون افغانستان
هاتف ایمان
1532: ۲۴جوزا مـهرتائید بر۱۶ حمل
سرتور
1533: د انتخاباتو په هکله د ډاکتر عبدالله د ملی ګټو ضد دریځ
افغان ملي غورځنګ
1534: د ډاکتر عبدالله د وروستيو څرګندونو په اړه د افغان ملي غورځنګ اعلاميه
م جاوید
1535: صحبت سرپایی با خانم کهن سالیکه روانـه رأی دهی بود
آذین اتک
1536: زنبور های بی نیش ماه عقرب
عارف حامـی
1537: بحثی «آرام و نکته بـه نکته» با آقای بارز
ذبیح الله خورشیدی
1538: د حکومت په مخالفت کې غلې جبهې
ع، ابراهيمي
1539: ولسمشر محمداشرف غني دې ولولي!
یـارمحمد تره کی
1540: ائتلاف ممکنـه بین حزب اسلامـی و جمـیعت اسلامـی
سید حامد سادات
1541: "کابل" شـهر بیعدالتی ها
اکبر بارکزی
1542: اثرات نظریـهٔ هماهنگی ساز و آواز تمدن اسلامـی بر موسیقی نیم قاره هند
م - ع - عـــزیزی
1543: قتل عام مسلمانان مـیانمار، سکوت خفت بار سران کشور های اسلامـی
نصیراحمد څپاند
1544: راځی د منفي افکارو پر ځای مثبت افکار خپل کړو!
سحرګل سحر
1545: بُست پوهنتون د (UNESCO) نړیوال سازمان غړیتوب ترلاسه کړ
فاروق اعظم
1546: قیـامت کبری تیر سو
عبدالاحد سرتیپ
1547: د ملي لوی جرګې رابلل دغلوکارنـه دی !‏
فردوس “مومند”
1548: په افغانستان کی د تکنوکراتانو واکمنۍ ته اړتیـا
داکتر لطیف یـاد
1549: په افغانستان کې دایران ناولې موخې ( هدفونـه)‏
کانون هماهنگی زنان
1550: پیـام مـیز مدور کانون هماهنگی زنان افغانستان
ذبیح الله خورشیدی
1551: د حزب اسلامي نوې ناویلې- شمشاد ټلویزیون
سردار محمد همدرد
1552: پښتو ژبه په شعوري ډول د علومو اکاډمي څخه ايستل کېږي
محمد انور آځړ
1553: طبي ډاکټران او ځانمرګي په قرآن کې
انجمن حقوقدانان افغان درون اروپا
1554: افغانستان آماج جنایـات علیـه بشریت
دکتور شـهیرنثاری
1555: همـه جا دکان رنگ هست ...
محمدعیـان عیـان
1556: د یوې جرګې کیسه
فرهاد دره یی
1557: نقش دیپلوماسی فعال درون ساختار بین الملل!
دکتور محمد شعیب مجددی
1558: شمـیـــره و آبــادی قلعـــه شمـیـــران و کهــن دژ... هـــرات باســـتان
هلمند پردیس
1559: د پاکستان دوه مخي لوبه او د امریکایـانو ناخبري!
کانون هماهنگی زنان
1560: پیـام مشترک نـهاد ها و شخصیت های مستقل...
طارق ارسلائی
1561: دولت افغانستان متعهد بـه مبارزه با فساد نیست
حکمت الله عزیز
1562: بیـان واقعیت زندگی جوان افغان
ليکونکۍ : فدامحمد نومير
1563: دفطرت شـهکار
ګل مرجان منګل
1564: د پاکستانۍ کلداری پر ځای څنګه خپله افغانۍ کاروالی شو؟؟؟
نورمحمدغفوری
1565: هشت مارچ‎ ‎را چرا تجلیل مـینمائیم؟ ‏
محمدانور آڅړ
1566: ساقي او پسرلی
نصیراحمد مومند
1567: فرهنگ و کلتور بیگانگان
مسعود همراه
1568: پاکستان مولد و احیـا کننده اصلی تروریزم درون منطقه!
محمدانور آڅړ
1569: د بودا په ویر کې
خان آقا سعید
1570: قابل توجه محترم دوکتور صاحب سید عبد الله کاظم
از طرف یک عده افغانـهای مقیم آلمان
1571: نـهالشانی و سرسبزی افغانستان
عبدالاحد سرتیپ
1572: د ارغستان تاریخی اهمـیت(لمړی برخه)‏
محمدانور آڅړ
1573: اتلان پېژنی؟( پنځه لسمـه برخه)‏
هلمند پردیس
1574: د پاکستان دوه مخي لوبه د رسواتوب په درشل کې
نصیراحمد مـهمند
1575: پرخاش باغبان وطن
داکتر عزیز شمس
1576: نتایج مناظرۀ علامـه اقبال وعلامـه ابولکلام آزاد
کانون هماهنگی زنان افغانستان
1577: صدای مشترک به منظور مبارزۀ مشترک
ذکیـه وردګ
1578: د افغان مـیرمنو دفقر او اقتصادي ستونزو لاملونـه او حل لارې
جمال اخگر
1579: گرگ درون لباس
محمدانور آڅړ
1580: ډاکټران او ځانمرګي په قرآن کې( څلورمـه برخه)‏
محمد آصف خواتی
1581: موږ سلامت، نور ملامت‏
محمدانور قره باغی
1582: واقیعت ها درون مورد غازی امان الله خان
محمدانور آڅړ
1583: اتلان پېژنی؟(شپاړسمـه برخه)‏
محمدانور آڅړ
1584: ډاکټران او ځانمرګي په قرآن کې( دریمـه برخه‏‎(‎
شـهیر نثاری
1585: بیـائید همزیستی و همدیگر پذیری را از طبیعت بیآموزیم
محمدانور آڅړ
1586: د نوروز، ورځ ناروا ده، کـه د حضرت علي تش په نوم مړیستون لمانځنـه؟
هلمند پردیس
1587: نوی کال د افغانانو کلتوري ارزښت دی!!!
عبدالاحد سرتیپ
1588: د ارغستان تاریخی اهمـیت(دویمـه برخه)‏
محمدانورآڅړ
1589: په افغانستان کې، ښوونـه او روزنـه د نولسمې، زیږدیزي پېړۍ په لوموړیو کې
د زلمـی کرزی ژباړه
1590: د فرهنگ د تاریخ د څو ټکوتحلیل او کره کتنـه(لمړی برخه)
وحید عمر
1591: ډیورند زمونږه ارضی داعیـه ده‎!‎
نورمحمد غفوری
1592: اهمـیت همنوایی
محمد شفیق همدم
1593: چلنج های فرصت آفرین و تعهدات مداوم
نورمحمد غفوري
1594: دګوندونو مرامونـه او فرعي موخې- لومړۍ برخه
ولید پوپل
1595: گرگ و بره
جلیل احمد
1596: کابل کـه د انسانانو مسلخ؟
ا- ځواک
1597: پاکستان له طالبانو او د پښتنو سيمو له قبايلو څه غواړي؟
ګل مرجان منګل
1598: د پنجاب سره یوازې د جهاد لاره پاتې او بس!
ګل عباس
1599: د کابل وروستۍ خونړۍ پېښې او د مخنیوي لارې چارې
ګل مرجان منګل
1600: ازادي، ازادی، ازادي!
م – ع – عزیزی
1601: این قصــۀ مـهار شتر با دم خر است؟!
م – ع - عزیزی
1602: مرثیۀ به منظور شـهدای مظلوم وبی دفاع کابل
حسیب الله
1603: بـه جواب جناب هاشم سدید
محمد یوسف ساپی
1604: زموږ ګوټک د شطرنج په لوبه کی
نور وهاب څپاند
1605: افغانان عدالت غواړی
کریم پوپل
1606: تاجیک چیست؟
عبدالصبورساپی
1607: مشروعیت او ملي یوالي حکومت
عبدالصبورساپی
1608: داکترعبدالله عبدالله باهشداراش کجارا نشانـه گرفته!!
زبیر صادق
1609: نگاهی بـه اعدام احتمالی زندانیـان سیـاسی
اخترمحمد یوسفی
1610: عوامل شدت وعدم مـهار جنگ افغانستان درچه نـهفته است
انجمن افغان های مقیم فرانسه
1611: قطعه نامـه درون بارۀ تقبیح اعمال تروریستی درون افغانستان
صدیق علیم
1612: افغان یم
شاه محمود محمود
1613: اهمـیت زبان مادری دربیرون از افغانستان
عزیز ستانکزی
1614: صف آرائی درون برابر دولت
حسیب الله
1615: بـه جواب هفتمـین نامـه ای آقای سید هاشم سدید!
هارون حکیمي- د وزارت ویـاند
1616: د ښاغلي نجیب داوري د لیک بـه جواب کي
زرغونـه فریـال
1617: آیـا یوازې‌ د رسنیو کارکونکي انسانان او مسلمانان دي‌؟
محمد عارف رسولي
1618: په افغانستان کې د تاریخ له تکراره ویره!!
بصيرالحق عادل
1619: د يوې لنډۍ دوې ماناوې
بهاؤل ملک عبدالرحیم زی
1620: ارمغانِ زندان- کودتای خلق و پرچم- قسمت نـهم
ناصر بطحائی
1621: دنیـای امروز ما قدرت پول هست !!
حامد فارانی
1622: عرض حال بحضور رسالتماب
محمد نذیر تنویر
1623: پیروزی خون بر شمشیر!
۸صبح
1624: پروژه ‌های ملی و محاسبات جناحی
حسیب الله
1625: بـه جواب هفتمـین نامـه ای آقای سید هاشم سدید! قسمت دوم
حسیب الله
1626: بـه جواب هفتمـین نامـه ای آقای سید هاشم سدید! قسمت سوم
نادرشاه نظری. اتریش
1627: نقد و بررسی روشنایی
نصیراحمد «مومند»
1628: نګاه اجمالی بـه چګونګی دولت داری و سیستم کادری درافغانستان
سید جمال اخگر
1629: مزایـای بندر چابهار به منظور تاجران افغان
فاروق اعظم
1630: مسئله آب و روابط افغانستان و ایران
زمان ستانکزی
1631: خلک د سیـاسي ناندریو پر ځای عملي کار غواړي!
شاه محمود محمود
1632: برج های ساعت شـهر کابل, بخش سوم
ودان روښان
1633: د کورنیو چارو وزارت کې د فساد پر ضد مبارزې نوې هڅه
ودان روښان
1634: له طالبانو پرته نور لوري هم د آی اس آی ډول ته لستوڼي اچوي
محمد ټینګار
1635: افغان سفیران له کومو ستونزو کړېږي؟
زمریـال نا اشنا
1636: څوک بـه د چا د مداخلې مخه ونیسي!!؟
ایتوا
1637: دیدگاه دیده بان انتخابات افغانستان (ایتوا) درون مورد سهم و نقش احزاب سیـاسی درون روند انتخابات
محمد خبير وهابزاده
1638: اِعاده استقلال، حاکميت ملی و صلح درون افغانستان, ...
محمدعلم علم
1639: دوه جمع دوه مساوي څلور!
مجاور احمد زيار
1640: محمد محسن مختار ...
ودان روښان
1641: اساسي قانون نـه مني خو...
ودان روښان
1642: پر امریکا د اسامـه بن لادن پلور
شریف الله دوست
1643: کلمات دری درون زبان عربی
داکترعزیزشمس
1644: داؤد خان و مـیوندوال دو ستاره تابناک سیـاست افغانستان
شریف الله دوست
1645: نگاه بـه کتاب نزهة القلوب چاپ داکتر سیـاقی
مصطفي آريامل
1646: داكتر ناديه هاشمي يك ستاره نو ظهور افغان را بشناسيد!
محمد اقا کوچی
1647: د سولی کاروان
مصطفي آريامل
1648: جناب محترم دكتور اسحاق جواد!
فردوس
1649: سازمان‌ های سیـاسی خانواده‌گی
ودان روښان
1650: پر کورنیو چارو وزارت ډله ییز ترهګریز برید د شننۍ په هنداره کې
محمدزمان ستانکزی
1651: ولسمشره، لږ نور هم وښوره!
ارمان امانی
1652: بـه ارتباط با نوشته دانشمند محترم استاد عثمان تره کی درون مورد کتاب ...
ا- ځواک
1653: اړين وخت کې د اتمر اړین سفر
همایون نایل
1654: د افغانستان ټولو ولایتونو ته حکومتي پلاوي استول شوي
علی
1655: حق‌آبۀ ایران با ایجاد ناامنی درون افغانستان، تأمـین نمـی‌شود !
محمد یوسف صابر ساپی
1656: د غفلت له خوبه او د خرافاتو له نیشی رابیدار شوی ولس
ا- ځواک
1657: کابل؛ له پاکستان وړاندې د هندوستان مېلمستيا
محمد سرور دانش
1658: حرف و حدیث اختصاصی با مردم هزاره
عزیز خان هوتک
1659: په فراه د برید ترشا لاسونـه
عبدالکریم رحیم
1660: د غلام محمد فرهاد په ګدی ناست مفسدین او ابن الوقتان
حسیب الله
1661: اهل یک کشور
ا- ځواک
1662: ډویرنډ کرښه یو فرضي بحث دی نـه حقیقي!
عبدالله وردک
1663: ځینو رسنیو او د ګردي مـیز ځینو کارپوهانو...
عبدالله وردک
1664: ځوان نسل ملامت ندی!
ودان روښان
1665: خلک نور سر ورکوي خو افراطیت نـه زغمي
عبدالله وردک
1666: د ځینو ټکو د استعمال په هکله احتیـاط کول
احسان الله مومند
1667: د اروپا کتاب دویم ځل چاپ شو
جلال پیروز
1668: شنیدن کی بود مانند دیدن- برداشت من از کار کرد های خانم وهاب واصل و آثار شان
تیمور شاه تیموری
1669: درون بارۀ استادی ادب دری
محمد نقیب تره خیل
1670: سیـاست د اعمالو د سینګار توکي دي
‌‌‌‌‌‌ډاکټر صلاح الدین سعیدي
1671: يورش فرهنګی ایران ثمره داد!
سلمان سليم
1672: زموږ نوښتونـه غوړیږي
اکبر بارکزی
1673: ضرور هست در پالسی ترمپ به منظور جنوب آسیـا کاه را از گندم جدا کنیم!
فـدامحمد نـومـير
1674: د ښايست بـــلا
زلمـی نصرت
1675: غل او اتل
محمد یحی واثق
1676: چکیدۀ از گندیدگیـهای پاکستان و ایران درون کشوم 5
شیخ رشید احمد
1677: د نړۍ تر ټولو غټ ترهګر په پاکستان کې راووت
زلمـی پښتون
1678: د پښتو «ی» ګانو په اړه
محمد یحی واثق
1679: چکیدۀ از گندیدگیـهای پاکستان و ایران درون کشوم 6
زلمـی نصرت
1680: پیـالې او شغلې
زلمـی نصرت
1681: تمثیلونـه او رنګونـه
دنـهروپوهنتون دپښتو څانګه
1682: او هغه شاعر، کیسه لیکونکي او ادیب چې ډیرڅه ترې زده کیدل هم ولاړ...
مصطفي آريامل
1683: جنگ احتمالي ذروي و سرنوشت بشر و كره زمين
مجید منگل
1684: توضیحاتی پیرامون تحلیل محترم احمد فواد ارسلا
عبدالرووف لیوال
1685: روزی کـه نفرت مـیزاید
محمد انور آڅړ
1686: اتلان پېژنی؟‍ لومړۍ برخه
هُژبر شینواری
1687: سایۀ مرگ درون پوستۀ زرداد
عزیز تحریک
1688: د سقاو زوی چا واک ته ورساوه؟
طارق ارسلائی
1689: آمنـه بنت وهَب
ظریف امـین یـار
1690: جنرال دوستم هرگز از خر شیطان پياده نخواهد شد
انجمن حقوقدانان افغان
1691: روز جهانی حقوق بشر
محمد فاضل شريفي
1692: غازى محمد جان خان وردگ
کوچی مساپر
1693: کیـها و چگونـه بـه حیثیت کشور را لطمـه مـیزنند؟
ډاکټر لطیف یـاد
1694: دښاغلي صبورسیـا ه سنګ په ځواب کې
رناگل آریوب زی
1695: دخدای دمخلوق په خدمت کی دفخر افغان ژوندون
سایت افغانستان
1696: شور بازار کابل
محمد انور آڅړ
1697: اتلان پېژنی؟ دریمـه برخه
محمد علی سمـیع
1698: نقد بر یونس قانونی و غیر متمرکز خواهی او!
ډاکټر ګل مرجان منګل
1699: دا خو جوس نـه وو!
محمدانور آڅړ
1700: د مـیو جام
صالح محمد
1701: زما په هیواد کې د کړکیچونو لاملونـه
نصیراحمد مـهمند
1702: ادعای تفرقه افگنانـه ...
محمدانور آځړ
1703: اتلان پیژنی؟( دیـارلسمـه برخه)‏
محمد نذیر تنویر
1704: سرمای مجاهد
نیک مل
1705: د لغمان اوسنی وضعیت؟!
محمد خالق پولادین
1706: چال برخی از حزبی ها
ګل مرجان منګل
1707: د مـیږې چې ښکاره شوه، ډنډوره شوه!
سجاد جلال زاده
1708: صلح رؤيای گمگشته !
۸صبح
1709: شاگردان را سیـاهی لشکر نسازید
ولي الله ملکزی
1710: د تندي تور داغ
محمد ایمل
1711: د نظام د ننـه پنځم ځواک
عطاالله خان حیران
1712: کابل پوهنتون د سیـاست په کې
اجرائیـه انجمن حقوقدانان افغان
1713: اعترافات صدراعظم موقت پاکستان و آلارم جدید
فرشید فروزنده
1714: ایران، نمایشات محرم را بـه افغانستان صادر کرد!
حافظ احمد نصرت
1715: افغانان مفسد نـه دي...
عطاءالله خان حیران
1716: پاکستان، هند او افغانستان
محمد نواز حقيقت سانين
1717: د خپلواکۍ خواږه يادونـه (اتمـه برخه)
رنگین دادفر سپنتا
1718: ملت- دولت شـهروندان, گفتمان ضد نژادگرایی تباری
مجید آزادمنش
1719: جاسوسان انگلیس چگونـه «وهابیت» را ساختند؟
محمد طاهر خدری
1720: «د نړۍ هېنداره» کتابی متنفس
زین الله منلی
1721: د فاتحې سورت څو څپرکي دي
زین الله منلی
1722: د فاتحې سورت څو څپرکي دي (دریم برخه)
ارزو«عیـان»
1723: خلیل«عیـان» دزړه دجراحۍ سپیشلیست شو
زلمـی نصرت
1724: مـــرګ دې یــــوســي دا بــــې پـــتـــه دلالان
غلام دستگیر وردگ
1725: رد افتراءات
محمد ولی آریـا
1726: سوال عقب ماندگی ملل واوج گیری تضاد های جهانی، قسمت هفتم
محمد شعیب مجددی
1727: شـهادت حضرت امام حسین (رض)
کریم پوپل
1728: فهرست گروه‌های عمده تروریستی کـه علیـه دولت افغانستان مـی‌جنگند
وصال
1729: ولایتي شوراګانې په کوم لوري؟
تاند
1730: د اجرائي رئیس ویـاند او د دفتر رئیس د خلکو له لوري وښکنځل شو
سلطانجان کلیوال
1731: په یوه وخت کی دوه پيښي
نورمحمدغفوری
1732: په یووالی کې قوه ده
بهاول عبدالرحیمزی
1733: ارمغان زندان(قسمت پنجم)‏
وليد پوپل
1734: استفاده از شريعت:
سامـیه اصیل
1735: اظهار امتنان و پیشنـهاد همکاری بـه تیم قاموس...
رحمت آریـا
1736: کرالۀ خونین که تا هنوز فریـاد مـیزند
افغان ملي غورځنګ
1737: اعلامـیۀ افغان ملي غورځنګ درون پیوند با جنایت جاغوری
زین الله منلی
1738: د فاتحې سورت څو څپرکي دي پنځمـه برخه
زین الله منلی
1739: د فاتحې سورت څو څپرکي دي (شپږم او اوومـه برخه)
شاه ولی آرین
1740: د مرغومـی شپږمـه نیټه ۱۳۵۸کال (لمړی برخه)
شاه ولی آرین
1741: د مرغومـی شپږمـه نیټه ۱۳۵۸کال (دوهمـه برخه)
زلمـی کرزی
1742: په کندهار کښي د سقاوی حکومت اعلان
داكترمصطفي آريامل
1743: خداي من
رڼاګل اریوبزی
1744: د قبایلی سیمو او د پښتونخوا د لوی پاڅون په تړاو
الف.یوسفی
1745: دزدی تاریخ و تقویم آزدی توسط «جهادی»
نصیراحمد «مومند»
1746: بـه یـادم مـی آید! از قصه ګوی پرحرف
شيرـ ساپی
1747: مقدمۀ برسیـاست نیمـه کاری سیـاسنگ(۳)
حامد فارانی
1748: ۲۶ دلو روز پیروزی حق بر باطل
محمد عزیز (عزیزی)
1749: بـه مدعیـان دروغین حقوق بشر ؟!
الف یوسفی
1750: عمال شیطانی مسیرحرکت سیـاسی کشور را بـه کجا مـیبرند؟
افغان ګل بې ګناه
1751: د تکفیري ډلو د جګړې سایکولوژي
شاه محمود محمود
1752: سرمحقق عبدالله بختانی بـه جاویدانگی پیوست
نور محمد غفوری
1753: دا حالات بدلول غواړي
فریبا آتش
1754: نگذارید که تا «امـید» های ما بیچاره شوند
بصيرالحق عادل
1755: ولسي وېښتيا کې د پښتو ادبياتو ونډه
حزب همبستگی افغانستان
1756: ترجمـه بخشی از حکم محکمـه درون مورد اعدام شـهید سیدکمال درون آلمان
سید ناصر بطحایی
1757: جهان امروز ما !!
نور احمد اېمل
1758: د هلمند فرهنګي وضعيت, شلمـه برخه
انجمن حقوقدانان افغان درون اروپا
1759: شرکای جرمـی پاكستان
محمد یونس
1760: با چهرۀ زشت ثریـا بهاء آشنا شوید
محمد یحی واثق
1761: چکیده ای از گندیدگیـهای شیطانی ایران و پاکستان... (قسمت ششم)
حامد فارانی
1762: زن درآیینـه بزرگان
سمـیع الدین افغاني
1763: د عبرت ریښتینې کیسه
زین الله منلي
1764: امام فخرالدین رازي - التفسیرالکبیر (قسمت دوم)
سید هادی فرهنگ
1765: عوامل موثر بر رفتار مصرف کننده
على نورزى
1766: مسئوولیت پذیرى- قسمت سوم
حیـات پیـاوړی
1767: وضعیت حاکم بر کشور، تصادفی یـا تحمـیلی؟
احسان الله مومند
1768: (د نـــړۍ هېنداره)
ولي الله ملکزی
1769: اصحاب الکهف او د ډیورند د لیکې ولسونـه
رڼاګل اریوبزی
1770: فساد، څلورمـه او وروستی برخه
محمد یحی واثق
1771: چکیده یی ازگندیدگیـهای شیطانی ایران و پاکستان درون کشورم
فرزاد
1772: مراسم عروسی امان‎ ‎‏‌الله خان حتما الهام‎ ‎بخش جوانان امروز گردد!‏
انجمن حقوقدانان افغان
1773: یـاداشت های ضروری بمناسبت روز استرداد استقلال
فافون
1774: پيام تسليت
عبدالاحدسرتیپ
1775: په کابل کې د‎ ‎شـهزاده‎ ‎احسان الله دفاتحی څو خاطرې‎!‎
مصطفي آريامل
1776: صبر ايوبي و صبر و تحمل ملت افغان
مومند آڅړ
1777: د حمزه بابا، غني خان او محمدانور آڅړ تخیلي شعرونـه او ورته والی
زلمـی نصرت
1778: اې د وطن اتل سر بازه
مـیهن زرغون
1779: حزب درباری ازبک ها بـه صحنـه آمد
نصیر احمد څپاند
1780: د ملي گوندونو نږدې کیدل، د وخت اړتیـا او غوښتنـه ده
خلیل الله عبقری "حسان"
1781: ابرقدرتها و انديشـه تقسيم جهان بـه کشورهاى کوچک- قسمت اول
محمد امـین بسمل
1782: کـه زه د قطر امـیر وای ما به...
زلمـی نصرت
1783: چرا آقای امرالله صالح استعفی کرد؟
ولي الله ملکزی
1784: کینـه او حسد
مصور بنسټ
1785: ماشومانو ته دې د دوي ورځ مبارک وي
وارث احمد بارک
1786: د مـیوندوال د کودتا مربوط
منیـره یوسف ‌زاده
1787: اعتراض روحـانی؛ پژواکِ توانایی‌ها و لیـاقت حکومت ما
ریـاض احمد چوهدري
1788: اشرف غنی شخص معمولی نیست...
مجید منګل
1789: ارزیـابی زمامداران درون ترازوی تأریخ
زلمـی نصرت
1790: ناوکۍ
انجمن حقوقدانان افغان
1791: درون دفاع از حق و حقوق افغانستان
محمدانورآڅړ
1792: په خوب کې سپي، د ورځې پاکستاني پوليس
هادی خرسندی
1793: خطاب بـه ﻣﺸﺖ مفت خور ﮔﺪﺍزاده
عبدالاحد سرتیپ
1794: تاریخی پټ پټانی‏(د کندهارنا لیکل سوی تاریخی کیسی)‏
عبدالاحد سرتیپ
1795: تاریخی پټ پټانی‏(د کندهارنا لیکل سوی تاریخی کیسی) دویمـه برخه‏‏
محمد نذیر تنویر
1796: خصلت وابستگی، درون سکوت است- زورگویـان ایرانی
ارسالی سید مجتبی "سادات"
1797: گریـه مـیکند
عبدالاحد سرتیپ
1798: تاریخی پټ پټانی(د کندهارنا لیکل سوی تاریخی کیسی)- دریمـه برخه-
نصیراحمد څپاند
1799: د افغانستان د حکومت له خوا د خپلو اوبو مـهار کول او د ایران غیر دیپلوماتیک غبرګون
نجيب روشن
1800: قدرتِ درون حال افول!
ارسالی سید مجتبی"سادات"
1801: شاهی !
درمحمد آشنا
1802: د غازي[امان الله خان] بابا دردونکې خاطره
نجیب الله پاڅون
1803: د بلخ ځوانان او افراطیت
نورمحمدغفوری
1804: مبارزه د څه له پاره؟
نورمحمدغفوری
1805: درون بارۀ وحدت دو (سه؟) حزب
محمدانور آڅړ
1806: اتلان پېژنی؟(۱۸ برخه)
نويده خوشبو
1807: د افغانستان جوړونکې او کـه ورانونکې کړۍ
حکيم روان
1808: د مسکو غونډه کـه يو نمايش
ارسالی :ع.ا.عزیزی
1809: مشی پشتون ستیزی قوای شوروی درافغانستان (با تبصرۀ افغان جرمن آنلاین)
محمدانور قره باغی
1810: واقیعت ها درون مورد غازی امان الله خان(بخش 2)
ژباړن: زلمـی کرزی
1811: د فرهنگ د تاریخ د څو ټکوتحلیل او کره کتنـه(دریمـه برخه)‏
حکيم روان
1812: خائن بـه وطن شاخ و دم نـه دارد
زلمـی نصرت
1813: قصور او ثواب
نور محمد غفوری
1814: بعضی از ارزش های مرامـی درون شرایط کنونی
داکتر فاروض اعظم
1815: جمـهور رئیس جناب داکتر اشرف غنی ته د وروری یوه مشوره‏
محمد ایـاز نوري آزادي
1816: راځی یو ساعت خپل کابل جان ته په ځیر ځیر وګورو
ليکونکئ فـدامحمد نومير
1817: ملي جـــرګـــــه
زرغون شاه شینواری
1818: لوی بم کـه لوی شرم؟
محمدعیـان عیـان
1819: ټنګه سری
کاوون عزیزي اوعبدالله عادل
1820: د ډیورنډ کرښې تاریخي او حقوقي حقایق
سید جمال اخگر
1821: کرزی چه مـیخواهد؟
محمد اسحاق فياض
1822: هويت ملي سيد جمال الدين افغاني
کاوون عزیزي و عبدالله عادل
1823: حقیقت تاریخی و حقوقی معاهده خط دیورند
محمدانورآخړ
1824: دوه پاچاهان، د کابل په بالاحصار او ارګ کې:‏
نجیب الله پاڅون
1825: د بلخ د وروستیو ناامنیو تر شا څه دي؟
زلمـی نصرت
1826: ښکلا او ویر
کوچی مساپر
1827: صلح یـا جنگ بر سر تقسیم قدرت و غنایم ؟- قسمت اول
عرفان الله افغان
1828: د ځاځي مـیدان حماسه د تاریخ یوه بله زرینـه پاڼه شوه
ع.ا.عزیزی
1829: مقدس جهاد د ناولیو جعلي روپيو په ذريعه
الف. یوسفی
1830: مسؤل بیعلاقهمردم ما بـه انتخابات کیست؟
زمان ستانکزی
1831: شپږمې ټاکنې؛ د خلکو او هېواد لویـه آزموینـه
حسیب الله
1832: آقای حمـیدالله روغ از چه وقت بـه بعد اندیشیدن را فرا مـی گیرند؟
محمد نذیر تنویر
1833: «ناهید شـهید» درون لابلای خاطرات از یـاد رفته
ع.شیرزوی
1834: غانستان تاريخې دورو ته لنډه کتنـه-دويمـه برخه
کریمـی
1835: فساد اداری بزرگترین پرابلم افغانستان مـیباشد!
حامد فارانی
1836: سخنان بزرگان درباره « ادب »
ولید پوپل
1837: درون جستجوی قضاوت
محمد خبير وهابزاده
1838: از ثور که تا ثور
محمد زمان ستانکزی
1839: افغانان هم لکه نوره نړۍ سوله ییز ژوند غواړي!
محمد آقا شيرزاد
1840: ټاکنې او سياسي گوندونـه
حقوقدانان افغان درون اروپا
1841: تجلیل از روز جهانی کار...
امان الله عمر
1842: د ثور اومي او اتمي جنايتکاران بايد محکمـه کړاي شي
شیرین آغا جهانګیر
1843: سکوت سندرې وايي
سطان احمدزی
1844: اې قاتله ځواب راکړه!
ع. حامـی
1845: مکثی بر نوشتۀ محترم آقای جمال خان بارکزی
عبدالاحد سرتیب
1846: پخوانۍ جرګې کـه اوسنۍ مدني ټولني؟
انجمن مطالعات صلح افغانستان
1847: د افغانستان د سولې څېړنې ټولنې یـادښت
جمشید آرش
1848: افراطیت و انزجارهای درون حال افزایش از آن
ایثار
1849: خداوندا! ما را از شر دشمنان کور و کر برهان
عبدالاحد سرتیپ
1850: تاریخی پټ پټانی(د کندهارنا لیکل سوی تاریخی کیسی)- څلورمـه برخه-‏
‌‌‌‌‌‌صلاح الدین سعیدي
1851: امریکه، نړۍ او پاکستان!
محمد ظریف امـین یـار
1852: طرح فاسد مالیـات بر خدمات مخابراتی فساد آورست!
محمد انور آڅړ
1853: اتلان پـــیـژنی؟ ‏
ارسالی ع.ا.عزیزی
1854: اینجا‎ ‎زیـارتگاه‎ ‎ابومسلم‎ ‎خراسانی‎ ‎است!‏
پرتو نادری
1855: فاوست‌های روزگارما !‏
زلمـی کرزی
1856: د ویښ زلمـیانو په سیـاسي تحریک کښي...
محمدانورآڅړ
1857: څلوېښت توري، څلوېښت بیتونـه
محمد داؤد مومند
1858: د پښتنو د سـتر مشر په مــورد کی‎ ‎دعلامـه رشاد تاریخی لیکنـه
زرداد شنواری
1859: د هیواد نومـیالۍ
نصیر احمد مومند
1860: د افغانستان د خپلواکی د بیرته اخیستلو په یـاد
زرغون شاه شنواری
1861: د وطن د نجات لاره ائتلافی کـه انتقالی حکومت؟
کانفرانس بوداپست
1862: انتخابات ریـاست جمـهوری و تأمـین صلح درون افغانستان
عبدالله اڅک
1863: د جنرال رازق، اسدالله خالد او نازک قتلونـه او جنایتونـه
شیر صافی
1864: شخصیت فرهنگی دیگری راه عدم را درون پیش گرفت
نور محمد غفوری
1865: دولت «وحدت ملی» قابل رد و یـا سزاوار تأئید؟
فرید طهماس
1866: مصاحبه با شیما غفوری یکی از فعالان و معان برجستهء حقوق زن
سرحد سرحدوال
1867: د افغانستان مظلوم ولس ته!
کریم پوپل
1868: طالبان شمال افغانستان توسط خمـینی های ایران اجیر گردیده‌ اند؟
عبدالرووف لیوال
1869: راه جنت از افغانستان مـیگذرد- جنگ نیـابتی شش قطبی(عربستان – ایران، پاکستان – هند، روسیـه – امریکا)
نجیب الله پاڅون
1870: په بلخ کې لا هم پښتانـه په خپلو لوڼو تعلیم نـه کوي
ع. غفور امـینی
1871: بهار خونین فرخنده
عبدالولي
1872: تابوت طلائي و خونین "فرخنده"
ابراهیم نعیمي
1873: او لاګلونـه سوځي، کتاب وړیـا لاسته راوړل
محمد عارف منصوری
1874: بحران هويت- افغانيت، اسلاميت، دیموكراسى
پلوشـه احد
1875: د قهرجنوانو په لاس وژنې د اروا پوهنې له نظره
یـاقوت
1876: واوره خورکۍ فرخندې !
نورمحمد غفوري
1877: غمشریکی، یـادونـه او قدردانی
تواب وهاب
1878: سیری کوتاهی بـه آرت و هنر شرقی (اسلیمـی)
سيدشاه سقيم
1879: او بيا جنت اور واخيست
فردوس
1880: «خلای اطلاعاتی» موضوعیت ندارد
محمد نذیر تنویر
1881: شـهیدی کـه بر خونش انواع تجارت ادامـه دارد!
تیمور شاه تیموری
1882: هفتۀ دوم شـهادت فرخنده
افراسیـاب راهی
1883: توضیحی خدمت محترم داکتر صاحب هاشمـیان
سلیم باختری
1884: تأسف خالد حسینی
فرشید هروی
1885: نفرین جاودانـه بر خمـینی خونریز و آدمخوار!
مصطفي آريامل
1886: كابوس جنگ
محمد نذیر تنویر
1887: خاطره ای از عید- بخش دوم:
ګل مرجان منګل
1888: د لنډغرو پر وړاندې چوپتيا ګناه ده!
عبدالواحد حیدری
1889: تفرقه بینداز و حکومت کن!!!‏
صلاح الدین سعید افغانی
1890: مشکل از کجا آغازمـیگردد؟
نصیر احمد څپاند
1891: د انقری ایتلاف یـا د جبل سراج د تړون تسلسل
زلمـی کرزی
1892: د سقویـانو حکومت په کندهار کی څنګه ړنګ سوو؟
س. پامـیری
1893: ایتلاف ملی چهار کلاه‌ ها
محمدانور آڅړ
1894: اتلان پیزنی؟(نولسمـه او وروستۍ برخه)‏
ارسالی : مـیر احمد شاکر
1895: آب گدایی نکنید !
محمد یحی واثق
1896: چکیدۀ از گندیدگیـهای پاکستان و ایران درون کشوما
صلاح الدین سعیدی
1897: مطالبۀ سبکدوشی مشاور امنيتی رئیس جمـهور!
تاند
1898: امریکايي مقام، د تروریزم د ملاتړ په خاطر دې په پاکستان کې د قومي بېلتون غوښتونکو ملاتړ وشي
نجیب الله پاڅون
1899: مثنوي معنوي پښتو روان نثر
دوکتور صفی الله صاحبزاده
1900: تلاش های مذبوحانـه
محمد داؤد اڅک
1901: مشروعیت ته هر اړخیزه کتنـه
ذبیح الله خورشیدي
1902: طالبان د حکمتیـار باور ته اړتیـا لري
زلمـی نصرت
1903: ســر پــه ســر غــمــونــه
م ، منصور
1904: ساده ولی حیرت افزا
نويده خوشبو
1905: چې کمزوري شي؛ هله بـه سوله وکړي!
ودان روښان
1906: آی ایس آی د افغانستان، امریکا پر ضد غیر مستقیمـه ستراتېژي مخ ته وړي
حــــامــــد فـــارانی
1907: تدبیر واندیشـه
محمد موسی کرزی
1908: ملي ګټي، دوهمـه برخه
محمد موسی کرزی
1909: ملي ګټي، لومړۍ برخه
ودان روښان
1910: تریـاک ټول؛ جګړې پیل
زيار
1911: راڼه توري
محمد زمان ستانکزی
1912: د فراه په جګړه کې د ایران رول
مصطفي آريامل
1913: كابوس(!) پل سوخته
ودان روښان
1914: ترهګر او ملاتړي یې له توپیر پرته ټول وژني
ودان روښان
1915: د دوو زمانو (وختونو) ټکر
ودان روښان
1916: هر ولایت یوه حوزه؛ ټاکنیز ناورین
رسول رحیم
1917: "جنگ سی ساله جدید" درون خاور مـیانـه...
ودان روښان
1918: پاکستان ته د حنیف اتمر د سفر په پلمـه
پوهنیـار کاوون عزیزی و
1919: حقیقت تاریخی و حقوقی معاهده خط دیورند
بشیر احمد زکریـا
1920: هموطنان گران ارج و معزز!
ودان روښان
1921: پاکستان د پاټا سیمو په اړه د یوې اړخیزې پرېکړې حق نـه لري
شاه محمود محمود
1922: برج های ساعت شـهر کابل
محمد هارون ستانکزی
1923: دولت دې جدي ګام پورته کړي
محمد حسین انوری
1924: دروغ هائی درون مورد جنگ افغانستان
ژمن
1925: حفيظ الله امين څنګه ووژل شو؟
تلوکان
1926: حميد ګل: پاکستان هرڅه د افغان جهاد څخه ترلاسه کړل
دیده بان حقوق بشر
1927: بی ثباتی سیـاسی بـه تضعیف روند حمایت از حقوق اساسی افراد دامن مـیزند
احمدشاه – کندهار
1928: د ټکنالوژۍ څخه منفي استفاده، کـه د پښتنو بې پروایي!؟
ابراهیم نعیمي ‏
1929: سوړ ژمي د بی وزلو افغانانو له پاره ستر ګواښ دی
زیـار اونیزه
1930: د څلوېښت جریبې ځمکې په غم کې؛ هیر شوی ولس!
نصیراحمد (څپاند)
1931: په ختیځ زون کی د نړیوال اسلامـی پوهنتون جوړښت او ستونزی
محمد اشرف غنی
1932: متن سخنرانی محمد اشرف غنی رئیس جمـهوری اسلامـی افغانستان درون مورد حادثه شـهادت فرخنده
محمد حیدر اختر
1933: وضع اسفبار موسیقی درون افغانستان
شا ولی آرین
1934: د سولی د پاره روانی خبری
محمد بشیر دودیـال
1935: درون حاشیۀ “قاموس اقتصادی “ – یک اثر با ارزش علمـی
زاهد جلالي
1936: داعش د يوه وحشت غبرګون دی
نریمان درانی
1937: پیـام آقای هیرمند درون مقالۀ «اندرباب خائن ملی وقهرمان ملی» چی بود؟
انجمن حقوقدانان افغان درون اروپا
1938: تقبیح جنایت دهشت افگنانـه تروریستی درون شـهر های افغانستان
محمد انور آڅړ
1939: اتلان پېژنی؟
مجید منگل
1940: توقعات خیـالی از موافقتنامـه های امنیتی و ستراتیژیک
فریدون آژند
1941: پایگاه‌ های تروریستان درون افغانستان هست یـا درون پاکستان؟
زرغون شاه شینواری
1942: جمـهور رئیس ترامپ
محمدآصف خواتی
1943: په کابل کې غټ خطر
عزیز چوپان
1944: عوامل بـه درازا کشیده شدن جنگ درون افغانستان
محمدانور آڅړ
1945: اتلان پېژنی؟(نـهمـه برخه)‏
محمد خبیر وهابزاده
1946: افغانستان از بارک اوباما که تا دونالد ترمپ
ارسالی احمد رشاد
1947: جواب بـه سوال محترم نعیم بارز
فریدون آژند
1948: غیـر حاضـری وکلا بیشتـر از حاضــری‌ شـان است
رڼا ګل آریوبزی
1949: د چا خوله بندول او په کتابونو بندیز لګول...
ګل مرجان منګل
1950: ترامپ هم له همدغې ډلې څخه دی!
ذبیح الله خورشیدی
1951: انس حقاني د امریکایي پوهنتون د استادانو په بدل کې آزادیږي
محمد شفیق همدم
1952: احتمال انحلال سازمان ملل متحد و پیـامد های آن
محمدانور آڅړ
1953: غزل
مـیوند پوهیـار
1954: د افغانستان د ژبو د پرمختګ له پاره یو نوی گام
علی قشقایی
1955: تاملی درون نام آریـا و بررسی نژاد پرستی
استاد حیدر زاد
1956: ‎ ‎قابل توجه اقای محترم عبدالباری جهانی وزیر اطلاعات و کلتور‏‎! ‎
رضا مرادی
1957: قسمت اخیرــ نژاد آریـایی: بررسی چگونگی پیدایش و گسترش یک نظریـه نژاد پرستانـه
زلمـی نصرت
1958: «بنگړو ته شرنگ ورکړه...»
محمد ولی آریـا
1959: سوال عقب ماندگی ملل و اوج گیری تضاد های جهانی
انجمن حقوقدانان افغان
1960: انتخاب افغانستان درون شورای حقوق بشرسازمان ملل متحد
محمد انور آڅړ
1961: لوی افغانستان او ډیورنډ کرښه(دویمـه برخه)
نصیراحمد څپاند
1962: سعودي عربستان د بدلونونو په درشل کي
محمد اقا کوچی
1963: داعش په ننگرهار کې...
ګل مرجان منګل
1964: په زور کلي نـه جوړیږي!
محمد ولی آریـا
1965: سوال عقب ماندگی ملل و اوج گیری تضاد های جهانی - قسمت یـازدهم
سیف فرغانی
1966: این رونق زمان شما نیز بگذرد!
ولید پوپل
1967: گـرگ و بره، داستان كوتاه
ترجمـه از : " م. ن. "
1968: امریکا بـه هر قیمت جنگ مـیخواهد
فریدون آژند
1969: مردم ناامـید‌تر مـی‌شوند
زلمـی نصرت
1970: کـه ژوند مې یـار شی دور بابا زیـارت ته ځمـه
حبیب بهزاد
1971: ی کـه به شکل قاچاق بـه لندن رفت...
ګل مرجان منګل
1972: افغان ولسه خپل غم په خپله وخوره!
زلمـی کرزی
1973: د افغاني فرهنگ روزنتون
تاند
1974: طالبان:‌ هر هغه وکیل بـه له منځه وېسو چې د افغانیت او اسلاميت پر ضد دریځ ونیسي
ف. فروزنده
1975: کاظم کاظمـی، جاسوسی کـه نقابش برداشته شد!
کوچی مساپر
1976: اظهارات شرم آور و ناروا محمد محقق معاون...
زهره یوسف داؤد سلطانزوی
1977: سپاس نامـه خدمت محترم داکترسید عـبدالله کاظم
تیمور شاه تیموری
1978: خطاب مستقیم بـه جناب داکتر خلیل الله هاشمـیان
خوشحال اصفي
1979: ځوانان مو مسافرۍ او هیواد مشران مو سیـالۍ وخوړل
لطیف کریم استالفی
1980: لقب استاد ادب دری « مناسب ترین انتخاب»
جان محمد
1981: نظرات نگارگر صاحب درون مورد قاموس دری بـه دری، قابل مکث است
خلیل الله ناظم باختری
1982: اعطاءِ لقب استاد ادب دری بـه دو شاعر زن افغان
محمد ولی نیستانی
1983: بعد از قندز؟
عبدالمجید راغستانی
1984: د پاریس بریدونـه ګټي کـه تاوانونـه؟
خوشحال آصفی
1985: د یوې غوا دوه بچيان؛ دواړه منصوران د یوې سوړې ماران
ولی شاکر
1986: ای وای کـه در مـیهن ما عاطفه مرده
عارف
1987: ادعا های ببرک و شرکا‌‌ء
خوشحال آصفی
1988: د ملیشـه سازۍ د ترخې تجربې تکرار
ګل مرجان منګل
1989: ولی د حکمتیـار مخه نیول کیږي؟
محمد اقبال وزيري
1990: پوهاند ډاکټر کاکړ د دې نړۍ نـه سترګې پټې کړې
مجید منگل
1991: مقام قلم، عفت کلام و رسالت ملی
زینب فرهمند
1992: نابینایـان آموزش ‌دیده...
کوچی مساپر
1993: ضیـا مسعود همرکاب ناقضین حقوق بشر
احسان الله مومند
1994: په ۲۰۱۷ ام کال کې بـه افغانستان یو ښه پیل ولري؟
محمد انور آڅړ
1995: اتلان پېژنی؟ اوومـه برخه
داکتر جلال
1996: عاملان اصلی انفجار اخیر ولایت قندهار کیـها اند؟
کوچی مساپر
1997: اشرف غنی، ویجاړ وطن او تش شعارو نـه
حکيم روان
1998: پاکستانی واکمنان يا اجير قاتلان؟
حبیب الرحمن رحیمي
1999: په ګلدره کي د تقویم او وختونو پخواني توکي
ع، ابراهيمي
2000: د ولايتي شوراګانو کومې لاسته راوړنې؟
ډاکټر ګل مرجان منګل
2001: اجرائیـه رئیس بیـا څوک دی چی فرمان ورکوی؟
ذبیح الله خورشیدی
2002: د پښتون ضد ناره ارګ لړزوي
ع واحد حيدري
2003: پناه مـیجویم بـه رحمن از شر وسواس شیـاطین رانده شده
ایشر داس از آلمان
2004: یـادی از استاد عبدالرحمن پـــــژواک
سمـیع الدین افغاني
2005: سپین سترګی
عبدالمجید راغستانی
2006: د استاد پوهنمل نوزادي زیـار وستایل سو
نوشتۀ آشموغ
2007: سه هزار سال دروغ درون تاریخ ایران زرتشت وجود خارجی نداشته
عبدالاحد ناصرضیـایی
2008: مـنم آن شـمع حقیقت کـه نمـیـرد "پژواک"
فهیمـه شـهسوار
2009: پیـام تبریکی بـه مناسبت 1000.000 بازدید
داکتر محمد ایمل
2010: پیـام تبریکی بـه مناسبت 1000.000 بازدید
پوهاند محمد بشیر دودیـال
2011: پیـام تبریکی بـه مناسبت 1000.000 بازدید
حامد فارانی
2012: پیـام تبریکی بـه مناسبت 1000.000 بازدید
نسرین برات
2013: پیـام تبریکی بـه مناسبت 1000.000 بازدید
ګل مرجان منګل
2014: کرکیټ مخ په ځوړ روان دی!
ولید پوپل
2015: مشکل افغانستان داخل سه دایره
محمد داود قریشي
2016: د ننګرهار کانال ملي پروژه د شخصي کېدو په لور
الله محمد
2017: پیـام تبریکی بـه مناسبت 1000.000 بازدید
گلثوم باقی
2018: پیـام تبریکی بـه مناسبت 1000.000 بازدید
مصطفی عمرزی
2019: آدرس های سیـاه
خلیل سروري
2020: د بایزید روښان د خيرالبيان بشپړ متن چاپ سو
فرشته سعیدی
2021: یما «سعیدی» قهرمانی بوحرفوی اروپا شد
حامد فارانی
2022: اگر مادر نبود نوابغ جهان را چهی پرورش مـی داد ؟
حسیب الله
2023: آقای ولی احمد نوری و عواقب یک تبصرۀ براق
محمد اجمل زرمتی
2024: دریم نړیوال جنګ؟
نسيم سليمي
2025: زېری او کورودانى
محمدزمان ستانکزی
2026: حکومت ته حتما نور وخت ورکړل شي!
محمد ولی آریـا
2027: درون حاشیۀ یک مبحث - جناب محترم حسیب الله
محقق عبد الغنی نیک سیر
2028: بلخ نامـی خاستگاه نو روز
آلله محمد
2029: افکار
ګل مرجان منګل
2030: پښتانـه ویښ شول، پخواني مشران لا ویده دي
محمد آقا شيرزاد
2031: ۱۳۹۷ل کال د مارچ ۲۱ د ۲۰۱۸زکال
محمدزمان ستانکزی
2032: د شپږ نویم کال مـهمې پېښې
محمد داود جلال
2033: پیـام تسلیت بمناسبت وفات «محترم اکبربای» رهبر ترکتباران افغان
د رڼا ګل اریوبزي ژباړه
2034: په الو تکه کی د کریټونو او بکسونو په کچه پیسې
محمد زمان ستانکزی
2035: شف - شف نې، شفتالو
رسول رحیم
2036: ایـالات متحد امریکا بر مسیر صلح افغانستان...
محمدزمان ستانکزی
2037: د یوې سیـاسي لانجې پای
نویسنده حامد فارانی
2038: جشن نوروز یـا فصل دوباره زندگی و طبیعت
مرضیـه طاهری
2039: پیـام تبریکی بـه مناسبت 1000.000 بازدید
سارا معظمـیان
2040: پیـام تبریکی بـه مناسبت 1000.000 بازدید
حکمت خلیل کرزی
2041: طالبانو ته د سولې یو بې ساري وړاندیز
صالح محمد فطرت
2042: آیـا دا لمانځنې کوم درد دوا کولای سي؟
مصطفي آريامل
2043: روح تان شاد باد دوست با صفا و فياض چون باران
محمدزمان ستانکزی
2044: یوه حېرانونکې پرېکړه
تمـهيد الله سيلاني
2045: د ويليام شکسپير ژوند ليک او ادبي شخصيت
نجیب الله زیـارمل
2046: په ۱۳۵۸ کال کي د کابل د پاڅون راز
على نورزى
2047: مسئووليت پذيرى- قسمت پنجم
امان الله عمر
2048: افغانستان کښي سوله ژر نشي ټینګدي
زيار
2049: د مينې ناورين
ضیـاءالاسلام شېراني
2050: د ایران آخوندي نظام له کوم برخلیک سره مخ کېدونکی دی؟
زرغونـه ولی
2051: مشکلات زنان افغان مـهاجر درون خارج از کشور
داکترعزیزشمس
2052: بازافغانستان سر یک دو راهیست
م.شیوا
2053: دستار پلید
نصیراحمد څپاند
2054: د قدرت جزیرې او نامقدس ایتلافونـه
حافظ احمد نصرت
2055: هلمندۍ پیغله د ارګ تر جایزو!
حامد فارانی
2056: ششم جدی آغاز یک سقوط .....
ضیـاءالاسلام شېراني
2057: فاطمـیون؛ ایراني پلوه افغاني ملیشې
عبدالکریم خُرم
2058: یک حادثۀ تأریخی، یک درس عبرت...
ګل مرجان منګل
2059: اشرف غني صاحب ته لیک!
عبدالکریم رحیم
2060: نـه د افغانستان د تجزیی سپارښتنـه او نـه د فهیم کودتا ...
سمـیع الله ندیم
2061: سترګې او څار
تاج الدین ملت مل
2062: څنګه کولای شو چې د نظام درست او مؤثر ملاتړ وکړو؟
وینوس آسیـایی سمـیت
2063: کینـه یـا شفقت ؟
عبدالکریم خُرم
2064: علامـه محمود طرزى ماته وطنپال او استعمار ضد شخصيت دى
حیـات پیـاوړی
2065: «زه یو آرمان لرم»
وینوس آسیـایی سمـیت
2066: لست ثبت شده ثروتمندان جهان ......
ع.ا.عزیزی
2067: غارت کلکسیون موترهای موزیم کابل توسط شورای نظار
خسرو سنګروال
2068: «افغانستان د معاصر تاریخ په رڼا کې»
نور وهاب څپاند
2069: افغانان عدالت غواړی
ډاکټر لمر
2070: د افغانستان برېښنايي ستونزو ته لنډه کتنـه
خاکسار افغان
2071: قچ های هندوکش درون جنگند
صالح فطرت
2072: کله سړی اړ سي چې حفیظ الله امـین هم وستایي
زاهد خليلي
2073: مسکو ته د ولسمشر محمد داود سفر او دوه متضاد انځورونـه
سید محمد نعیم خالد
2074: د مـیدان وردګو ولایت غذایی او کرنیز سیستم
فکور احمدی
2075: داعش چگونـه نوجوانان غرب را جذب مـی کند و چگونـه ما...
نور محمد غفوري
2076: نقش منیجر های خوب درون رشد و انکشاف ملی
عبدالباری عارض
2077: د سولی په نوم د جنګ تکاملی پړاو
رمضان لالاخیل
2078: طالب وحشتناک ( د اې اېس ای دستپاک)
سرتور ملنګ
2079: امنیتی تړون حتما ژر تر ژره لاسلیک شی
الهام ناصري
2080: د زرملوال د تألیف او ژباړې مرکز
پژواک
2081: محمودکرزى و حسين فهيم ميليون ها دالر بانکها را نمى پردازند
جنید معمارزاده
2082: سرگذشت٬ قصه گوی پرحرف
فريدون افراسيابى
2083: یوهنسبورگ و مراسم جنازه نلسن منديلا
نور محمد غفوری
2084: د معنوی ویـاړونو ساتل د مادی شتمنیو په څیر اړین دی
نويده خوشبو
2085: د طالبانو پسرلني عملیـات...
بهشته نوري
2086: د مریم هیلې (لنډه کیسه)
شیوا ضمـیر
2087: سرزمـینی درون محاصرۀ کفتاران
محمد یحی واثق
2088: چکیده یی از گندیده گیـهای شیطانی ایران و پاکستان درون کشور ما، بخش دوم
ظریف امـین یـار
2089: د افغانستان بحران، نظامي حللاره نـه لري
نور محمد غفوری
2090: نورم ها و ارزش های اجتماعی
هلمند پردېس
2091: ټالیب ته ورور ویل، اوښ ته رباب وهل دي!
کاظم بيمار ننګرهارى
2092: لوى خداى ته!
یـارمحمد تره کی
2093: حکومت داری الکترونیکی درون افغانستان...
محمدانورآڅړ
2094: پاکستانی پوځ ولې په مخامخ جګړو کې ناکام دی؟
ذکیـه وردګ
2095: په افغانستان کې د ښارجوړونې او ښاروالیو ستونزې او حل لارې
ژباړن:زلمـی کرزی
2096: د فرهنگ د تاریخ د څو ټکوتحلیل او کره کتنـه(پنځمـه برخه)‏
نوشته از ع. بصیر دهزاد
2097: مکثی بر ورود گلب الدین حکمتیـار بـه کابل، پیش‌بینی‌ها و احتمالات
محمدانور آڅړ
2098: د ښاغلي سید هاشم سدید په ځواب کې څلورمـه برخه
عبيدالله برهاني
2099: افغانستان د تېرو څلورو لسیزو راهیسې، د افراط په لومو کې
خلیل الله عبقری
2100: انکشاف دماغ از عجایب خلقت
قاسم قاسمـی
2101: بـه جواب نوشتۀ "مکثی بر ورود گلب الدین ...." از بصیر دهزاد
نصیراحمد مومند
2102: د مورد ورځی په ویـاړ
سایت خبر
2103: افغانستان از لحاظ منابع زیرزمـینی ثروتمندترین کشور جهان نام گرفت
لایق جان خوستی
2104: پروفیسور دکتور محمد عماره ته...
عزیزالله هلمندی
2105: آزادی راډیو په هلمند کې
احسان الله مومند
2106: د ملا له درد څنګه ځان وژغورو!؟
نورجهان فارانی
2107: اولین پرواز پرنده ای کوچک
عــبدالـودود بـشریـار
2108: وردګ او وردګي ګړدود
کوچی مساپر
2109: بـه قدرت رسانیدن تنظیم جمعیت «اسلامـی» توسط شورویـها درافغانستان
صالح محمد
2110: هــویت مـلی را بـه تاراج مـیبرنــد
کوچی مساپر
2111: ماهیت ضد ملی شیوۀ های باجگیری...
لیکنـه: م – س
2112: د افغانستان لپاره یو بل لوی پرمختګ
مـینـه منګل
2113: راتلونکی اوربند
زمری کاسی
2114: شـهرهء کهن
امـین الله حقپال
2115: د طالب په جامـه کې بلا
صالح محمد فطرت
2116: گوهری چند از اعماق بحر بیکران...
بهرام صادقی
2117: سپاس از اقدام شجاعانـهٔ کمسیون شکایت های انتخاباتی
اـ ځواک
2118: پلونو او عامـه شتمنیو ته زیـان...
ګلاب شاه ګلاب
2119: پوهنتونونـه له افراطیته وژغورﺉ!
مولوي رحمت الله اندړ
2120: غزنی چا سقوط کړ؟
بهرام صادقی
2121: سپاس از اقدام شجاعانـهٔ کمسیون شکایت های انتخاباتی
ژباړونکی : تمـهيد الله سيلاني
2122: افغانان، پښتانـه، تاجکان او د هغوی د اوسېدو سيمـه
وزارت صحت عامـه
2123: تب کشنده کنگو یـا تب خون دهنده را بشناسیم...
حسیب الله
2124: نگفت کار منست
ولي الله ملکزی
2125: د مخه ښې حج!
م.ا. زيار
2126: څو گرامري پوښتنې او ځوابونـه
احمدشاه انګار
2127: د پاکستان د جوړښت اصلي لامل...
بنفشـه بهار سنا
2128: عوامل مؤثر درون تدریس
حامد فارانی
2129: "تفکر" از دید بزرگان
حافظ احمد نصرت
2130: له هلمنده تر ارګه
محمدعزیز(عزیزی)
2131: بمناسبت عید سعید قربان
حامد فارانی
2132: انسانیت از دید بزرگان
لیکنـه: م . س
2133: روسیې ولې تل نړیوالو شخړو کې منفي رول لوبولی؟
جمشيد غزنيوال
2134: د حامد کرزي وراسته شوي پياز
مـینـه منګل
2135: طالبان د جګړې ګټونکي ندي!
ګل مرجان منګل
2136: د اتمر بې وخته استعفا!
د سولې د ملي جبهې
2137: د افغانستان د خپلواکۍ په یـاد
مترجم: محب الرحمن محرابي
2138: د افغانستان د پاچا امان الله خان سره
مـینـه منګل
2139: ‌‌‌‌‌‌ډېرو د ولسمشر په یوې وړې سهوې خنداګانې وکړې!
واحد فقیری
2140: طالبان سولي ته ضرورت نـه لري، ځکه جنګ ګټي
فردوس
2141: آیـا روس‌ها انتقام مـی‌گیرند؟
م.ا. زيار
2142: تروښنـه
اجمل ستانکزی
2143: سوله کـه د سولې بدیل؟
سیدهمایون اولسی
2144: ناهید صاعد
محمدآصف خواتی
2145: د ښاغلي سیستاني دوروستۍ لیکنې په هکله څو کرښې
دکتور زمان ستانیزی
2146: «دزدیـهای» رحمان بابا از حافظ شیراز
رڼاګل اریوبزی
2147: دخدای دمخلوق په خد مت کی دفخرافغان ژوندون (وروستی برخه)‏
زلمـی نصرت
2148: نیم نگاهې بـه بیـانات ظاهر قدیر
زرغون شاه شینواری
2149: د افغانستان دوسیـه ولې د ټرمپ له مـیز نـه پورته شوه؟
داكتر مصطفي آريامل
2150: بحران افغانستان عزيز و راه هاي نجات
تاند
2151: امرالله صالح ته د مجید قرار لنډ ځواب
کاظم بيمار ننګرهارى
2152: د ډيو رنډ کرښې ته!
محمد الیـاس زرمتی
2153: ولې په افغانستان کی جنګ نـه ختمـیږي؟
حافظ احمد نصرت
2154: زموږ د ځوانانو وينـه بيه نـه لري
زلمـی نصرت
2155: موږ کوم اختر نـه لرو!
مجید منګل
2156: آخرین تلاش شـهید داود خان به منظور نجات کشور از حاکمـیت کمونستی
غلام مصطفی بیدار
2157: مبارزه او هوډ
د لومړيتوب اداره
2158: د لومړيتوب تېر دوه کلن ژوند
محمد نذیر تنویر
2159: خاطره ای از عید- زندان پلچرخی- قسمت اول
فدامحمد نومير
2160: زما اخـتـر
عبدالباری جمال
2161: یک اثر که تا ر یخی از محترم کریم پیکار پا مـیر
سحرګل سحر
2162: اوویشتم روژمات مي په هدیره کي وکړ
محمد انور آڅړ
2163: زموږ د مفکر ولسمشر د پام وړ‎!‎
محمد هلال سمسور
2164: د ملا هبت الله، د کوم اختر مبارکی!!
زلمـی نصرت
2165: څومره زړور دی غل، چي ورغوي کې ډیوه لري
تاند
2166: د نیکمرغه کوچني اختر په مناسبت د ملا اغاجان معتصم پیغام
نصیراحمد څپاند
2167: د عربستان او قطر تر مـینځ کړکیچ...
زلمـی نصرت
2168: ائتلاف های خام و ناکام
حنیف عُزیر، انجمن قلم افغان
2169: بعد از دشمنان و دوستان، اینک رهبر بـه جمعیت اسلامـی ضربه مـیزند
زلمـی نصرت
2170: برباد ولس
سید ناصر بطحائی
2171: استعمار نوین بدون حمله سؤاستفاده از صداقت وپاکی جوانان !!!
كميسيون صلح وآزادى براى افغانستان
2172: توافق نامـه صلح مـیان حکومت و حزب اسلامـی افغانستان
حسیب الله
2173: آواز صلح مولوی صاحب هبت الله خان کجاست؟
محمدزمان ستانکزی
2174: دوه نور هېوادونـه هم ور زیـات شول!
محمدالله محمدي
2175: کـه انتحاریـان یوه خوله بندوي، سل نورې پرانستل کېږي
حسیب الله
2176: اعلامـیهٔ تحرک صلح افغانی درون قبال اعلام نیک آتش بس بین حکومت و طالبان
داكتر مصطفي آريامل
2177: جنازه و فاتحه با عزت مرحوم پروفيسر سيد خليل الله هاشميان!
مـینـه منګل
2178: د سولې ښه فرصتونـه
صدای امریکا
2179: مُلا ضعیف: ممکن د اوربند موده "درېو مـیاشتو" ته وغځول شي
تاند
2180: معارف افغانستان؛ از شعار ها که تا واقعیت ‌های تلخ
عبدالستار ایوبي
2181: مناسبې، رڼې او له درغلیو څخه پاکې ټولټاکنې
حافظ احمد نصرت
2182: د سولې دوه اړخیزه اوربند، د ولس بي شمـیره خوښي
تاند
2183: د طالبانو یوې بلې ډلې تر نامعلومې مودې پورې اوربند اعلان کړ
یـار محمد
2184: سواد داشتن تنـها املاء نویسی نیست
رڼا ګل اریوبزی
2185: امریکا په څه ډول له افغانستانـه ځانته داور پرتوګ جوړ کړ
سید جمال اخگر
2186: ابتکار رئیس جمـهور غنی و انتظار مردم
نور رحمان لېوال
2187: خلک په هېواد کی تلپاتی سوله غواړي
زلمـی کرزی
2188: د دکتور هاشمـیان مړینـه یوه دردناکه علمي او ملي ضایعه ده
سید جمال اخگر
2189: چرا داعشیـان مانع رفتن کودکان بـه مکتب مـی شوند؟
زمریـال نااشنا
2190: په شانګهای سازمان کې د افغانستان غړیتوب یوه اړتیـا ده!
صمـیمي
2191: د سیـاسي عدالت مفکوره - د ملا هیبت الله اخوند په اختریز پیغام
حمـیدالله فیضي
2192: اوربند لکه د شنو بنګړیو شرنګ……|
سید ایمل هاشمـیان
2193: سوانح داکتر سید خلیل الله هاشمـیان
مـینـه منګل
2194: په ټاکنو کې د خلکو تت گډ‌‌‌‌ون!
ژباړونکی: تمـهيدالله سيلاني
2195: د خراسان جوړولو شعار ساده ګي ده
جمشيد غزنيوال
2196: امريکا ته کوچ، حکومت ته چاړه طالبان
همایون نایل
2197: حکومت او خلک دې له طالبانون سره یـادګاري چلند وکړي
داکتر محمد ایمل
2198: رمضان او د قدر شپه
عبدالقيوم مومند
2199: د اوربند اعلان او تلپاتې سوله
صديق دقيق
2200: د نالوستو، لوستی لښکر
داکترعزیزشمس
2201: بـه جواب افسانـه پردازی های داؤد ملکیـار
غزل سحر
2202: غاصبان قلعهٔ نظامـی شیرپور درون شـهر کابل کی ها اند؟
زمریـال نا اشنا
2203: تر کومـه طالبان او له هر څه انکار!!؟
محمد زمان ستانکزی
2204: د جګړه ځپلو افغانانو دوه اخترونـه
دکتورکاروان
2205: انگیزۀ آقای خلیلی درون نوشتن"عیـاری از خراسان"‏
زلفانـه ژړاند
2206: زه ناقص العقله نـه يم
پروفیسور دکتور محمد حیدر داور
2207: وطن داران وطن ویرانـه گشته
صبور صالح
2208: ظوابت را بر روابط مقدم شمردن واولویت دادن
خان آقا سید
2209: قابل توجه جناب محترم دوکتور صاحب سید عبد الله کاظم!، قسمت چهارم
محمد موسی عدیل
2210: صلح با مخالفین، راه به منظور پایـان جنګ
محمــدعزیز(عزیزی)
2211: بـه جلو دار بی جلو قتل وکشتار بین المللی
محمد حیدر اختر
2212: به منظور محکومـیت جنایت وجنایتکار حتما فعال بود
بصيرالحق عادل
2213: پر «نيکه» ناول باندې څو خبرې
نجیب پاڅون
2214: ټال مـهالنۍ چاپ شوه!
رناگل اریوبزی
2215: با چا خان‎ ‎د خدای دمخلوق په خدمت کی(دویمـه برخه)
ع.ا.عزیزی
2216: د ماشومانو نړۍ واله ورځ
ع.ا.عزیزی
2217: ولي له ډیری مودی راپديخوا پښتانـه ټکول کیږی ؟‏
بابک
2218: آیـا سقوط فراه بـه سود ایران است؟
اسدالله نوری
2219: تدویر کنفرانس علمـی و تحقیقاتی درون مورد افغانستان
عبدالاحد سرتیپ، کندهار
2220: ښه ځوانی(جوانمردی)څه ته وایی؟(لمړی برخه)
محمد ولی نیستانی
2221: از دوام جنگ الی سقوط و استعفأ- بخش دوم
بهاؤل ملک عبدالرحیم زی
2222: ارمغانِ زندان- شاگردان سردار محمد داود خان
سامـیه اصیل
2223: بهار است
هاتف ایمان
2224: مروری بـه شانزدهم حمل - انتخابات ریـاست جمـهوری افغانستان
عبدالستار دوشوکی
2225: سفر روحانی بـه بلوچستان و انتظارات مردم بلوچ
عبدالاحد سرتیپ، کندهار
2226: ښه ځوانی(جوانمردی)څه ته وایی؟ -دوهمـه، وروستۍ برخه
عارف حامـی
2227: د هېواد پلورلو دریم پړاو؟
محمد شفیق همدم
2228: آیـا خلیل‌ زاد بـه کاخ سفید برخواهد گشت؟
رڼا ګل آریو بزی
2229: د خدای د مخلوق په خد مت کی د فخر افغان ژوندون
هارون حکیمـی
2230: د عبدالباري جهاني نـهم شعري اثر «فردوس» چاپ سو.
ع، ابراهيمي
2231: اوسنی بحران د غلطو مشورو پایله ده
کوچی مساپر
2232: اشرف غنی وپشت پا زدن با «تعهدات» انتخاباتی
کوچی مساپر
2233: د پنځه سره «حکومت» د غاړی نارنجي دستمالونـه او ...
رڼا ګل آریوبزی
2234: د خدای د مخلوق په خدمت کی د فخر افغان ژوندون... دریمـه برخه
ایوب قاضی زاده
2235: بـه امـید ایجاد یک اتحادیـه حقوقدانان واقعی افغانستان درون اروپا
رڼاګل آریوبزی
2236: محمد صدیق روهی د علمـی او ادبی نړۍ وتلی او منل شوی شخیت و
انجمن حقوقدانان افغان درون اروپا
2237: پیـام کنفرانس " افغانستان و حاکمـیت قانون" 19نوامبر 2016
قاسم قاسمـی
2238: قابل توجه برادر عزیز هموطنم رحمت شاهد
پامـیر زیـارمل
2239: افغانانو ته د اناواک د وروستي ټولواک وینا
بصيرالحق عادل
2240: د بُست کلا ړنګ دېوالونـه
سید ناصر بطحائی
2241: افغانستان، گور ستان امپراتور های جهان!
زمری کاسی
2242: ســـرا پا آتـــش
حزب همبستگی
2243: رونمایی منار یـادبود شـهید فرخنده توسط «حزب همبستگی ‏‎ ‎افغانستان»‏
باری عارض
2244: سوله او پرتې ستونځې
داکتر رحمت ربی زیرکیـار
2245: د تره کي «بې تربیته زوی» د څیـړنې په رڼا کې‏
لایق جان خوستی
2246: د علامـه محمود طرزي د ۱۵۰ ام تلین په یـاد
تاند
2247: د ۲۰۱۵کال په نړیوال جام کې د افغانستان لومړنۍ مسابقه
حیدر اختر
2248: بازهم دروغ های شاخدار شکنجه گر مشـهور صمد ازهر( فتح)
اجمل زرمتی
2249: د دلوی ۲۶ د افغان ولس د جهاد بریـا ورځ
احسان الله مومند
2250: د نړۍ هېنداره قسمت دوم و اخیر
ګل مرجان منګل
2251: افغان کریکت زمریـا نو ته یو لنډ پیغام!
محمد نذیر تنویر
2252: 26 دلو - شکست شوروی و خروج قشون سرخ - پیروزی که، قدرش را ندانستیم!
نقیب تره خیل
2253: سیـاست په تيوري کې ترکیبي او په عمل کې تکتيکي مضمون دی
فاروق أعظم
2254: د ملایـانو اقتدار ته چا لار هواره کړه؟
تاند
2255: ولسمشر غني افغان عالم ډاکتر وردک ته د نړیوالې جایزې د ګټلو په خاطر مبارکي وویله
نادیـه قانع
2256: بـه ارتباط جنایت اخیر علیـه زنان درون افغانستان
وبسایت افغانستان مونیتور
2257: وزیری درون جنگ؛ مروری بر کتاب جنجالی خاطرات رابرت گیتس
عبدالحنان تره کی
2258: اسدالله خالد د شخصی دشمنی نـه تر سیـاسی تربګنۍ
انجمن حقوقدانان افغان درون اروپا
2259: گزارش خبری تدویر کنفرانس علمـی انجمن حقوقدانان افغان درون اروپا مورخ 19 نوامبر 2016
مجید منگل
2260: خطرات تأسیس «پو هنتون اسلامـی»
محمد موسی افتخار
2261: نگاهی بـه تاپیک های کنفرانس انجمن حقوق دانان
سیدالرحمن عابد
2262: لغمان پر کوم لور؟
م.ا. زيار
2263: د استاد غضنفر په ننگونـه، لنډکۍ غونډلې (جملې)
رڼا ګل آر یوبزی
2264: د خدای د مخلوق په خدمت کی د فخر افغان ژوندون... څلورمـه برخه
رڼا ګل آریوبزی
2265: د خدای د مخلوق په خدمت کی د فخر افغان ژوندون، پنځمـه برخه
کوچی مساپر
2266: یکی از نمونۀ های مستند تطبیق «قانون» جنگل
نجیب الله پاڅون
2267: د ماشومانو په ژبه د ماشومانو د حقونو تړون
محمدانور آڅر
2268: اتلان پېژنی؟ ‏(دویـه برخه)
س . سېلنی
2269: خوراسان، اسمـی با مسمای مبهمـی از عباسيان که تا داعشيان و...؟
تمـهيدالله سيلاني
2270: په لنډيو کې د ناسمو دودونو انځور
اکبر بارکزی
2271: یـاد بود از هاشمـیان ارجگزاری بـه یک شخصیت فرهنگی کشور ماست!
حفیظ الله زکی
2272: آتش بس و نگرانی های امنیتی روزهای عید
باری عارض
2273: جنگ نیـابتی دوم
جمال هاشمـی
2274: جشن همـیشـه جوان
فخرالنسا فيضانى
2275: مقدم پرميمنت نو روز مبارک باد
روزنامـه سرخط
2276: سکوت کابل و رفتارهای ضد انسانی یک همسایـه
تاند
2277: سقاوخېلو حکومت ته ۱۵ ورځې وخت ورکړ
کوچی مساپر
2278: ملاقات اشرف غنی و عبدالله عبدالله «در فضای صمـیمانـه» ؟
تاند
2279: افغانستان ملي شورا ته د هند د صدراعظم نریندرا مودي تاریخي وینا
لمر
2280: د افغانستان پرلپسې غميزې ته لنډه کتنـه
عبدالحق فاریـابی
2281: آیـا نبود جناب محترم هاشمـیان سبب اسقاط پروژه قاموس شده است؟
حامد فارانی
2282: آخرین رباعی و غزل بیدل
حامد الوتاند
2283: مایوسي
حامد فارانی
2284: چند مروارید انتخابی
ګل مرجان منګل
2285: غوږ يې ګاټه، سر يې پکښې بایلوه!
وليد پوپل
2286: ليست سياه بيت المال
څېړنوال حبیب الله رفیع
2287: ملي قهرمانان
حافظ احمد نصرت
2288: جعلي ژورنالېزم
محمدزمان ستانکزی
2289: سیـاسي ناندرۍ د افغانستان لوی سرخوږی
عبدالکریم خُرم
2290: د سیمې ژیوپولیتیک وضعیت او د چین – افغانستان اړیکې
افغان جرمن آنلاین
2291: د افغان اسټرالیـا د بشردوستانو د ټولنې خبرتیـا!
حکيم روان
2292: «روشنفکر» افغان درون قضاوت تاريخ
نویسنده دکتور شـهیر نثاری
2293: با تداوی تب صرف گرما وجود را مـیتوان پایین آورد
فردوس
2294: نـه تاکتیک بلدیم و نـه ستراتژی داریم
ګل مرجان منګل
2295: وحشي دښمن، بی کفایته چارواکي
تاج الدین ملتمل
2296: کوم دښمن عمده دی؟
ذبیح الله خورشیدی
2297: د کابل د خونړیو بریدونو عوامل
نور محمد غفوری
2298: د مينې کعبه
ولید پوپل
2299: هويت افغان
فاروق اعظم
2300: انف ووایـه
نورمحمد غفوري
2301: د ګوندونو د مالي چارو تنظیم- دوهمـه برخه
حبیب الرحمن الفت
2302: خبر عجیب
محمد عارف رسولي
2303: د وردګو پوهنتون، هیلي او ننگوني
بصيرالحق عادل
2304: جنتي ژبه د نړۍ په دوزخ کې
داکتر محمد آجان مرزئ
2305: نقش ماليۀ ارزش افزوده درون اقتصاد ملی افغانستان
ببرک زی ځدراڼ
2306: د اسلامي غورځنګونو د کړکیچ سلوک، څلورمـه برخه
د مدني ټولنې د همغږۍ مرکز
2307: د مدني ټولنې د همغږۍ مرکز اعلامـیه
م . آرش
2308: هرچه بگـَندد نمکش مـیزنند ...انتخابات سال ۱۳۹۳
بهار
2309: انتخاب با شما هست هموطن!
پښتونوال
2310: د پاکستان شیطاني سیـاست او د طالبانو ناپوهي
جرگه صدای مردم
2311: اعلامـیه مطبوعاتی- معامله پنـهانی توسط یک گروپ 5 نفری ...
ضیـاء قاریزاده
2312: خاک وطن
شـهسوار سنګروال نیـازی
2313: د ځنګله باچا، شغالشاه
زمریـال نااشنا
2314: ولس د برامودا په انحنا کې!
نصیر احمد مـهمند
2315: ماه صیـام...
مـیرویس فصاحت
2316: د نیمروز د مرستیـال والي دنده ولي وځنډول شوه؟
اکبر بری
2317: ليـونی زړه
شاه محمود محمود
2318: ۲۸ اسد روز استقلال افغانستان مبارک باشد
دگروال فیض محمد فیضان
2319: قصه های جنگ من!
حسین حیدری
2320: آگاهان: نقش طالبان بدون نمایندهٔ افغانستان...
سمـیع الدین افغاني
2321: د هجران غم
شاه محمود محمود
2322: کتابخانـه خدابخش یکی از گنجینـه های نادر علوم اسلامـی
ضیـا مفلح
2323: چرا افغانستان با نشست مسکو موافق نبود؟
مـینـه منګل
2324: موږ حتما د خپل نظام ساتونکي واوسو!
دکتورحلیم تنویر
2325: نامـه سرگشاده بـه رئیس جمـهور غنی
ارسالی داکترعزیزشمس
2326: سه عنوان جعلی: نام آریـایی، نژاد آریـایی، کوچ آریـایی قسمت سوم
محمد زمان ستانکزی
2327: یو یې ولاړ او بل یې راغی
ضیـاءالاسلام شېراني
2328: په سوریـه کې د بشارالاسد په ملاتړ جنګېدونکي افغانان
عبدالرووف لیوال
2329: خیزک زدن ایران درآب هلمند
حامد الله ستون
2330: عصري فساد
حافظ احمد نصرت
2331: د کار او ویـاړ سړی
مصطفي آريامل
2332: مروري بر آداب معاشرت و سلوك مدني
روان پښتون
2333: افغانانو، وطنوالو او طالبانو!...
مـینـه منګل
2334: سیـاسي گوندونـه
محمدعزیز(عزیزی)
2335: بـه پیشگاه رهبر بزرگ ومعلم بشریت (ص)
ګلاب شاه ګلاب
2336: افراطیت، زیـان او مخنیوی یې
ارسالی داکترعزیزشمس
2337: سه عنوان جعلی: نام آریـایی، نژاد آریـایی، کوچ آریـایی قسمت دوم
م.ا. زيار
2338: پښتو ژبه ۲۹ بېواک ۷خپلواک او دوه نيمواک اوازونـه لري...
مریم زیبا
2339: حاجي محمد محقق [به دلایل ذیل] قاتل اصلي حاجي رمضان
محمد شعیب مجددی
2340: حمال شـهر
م . س
2341: اتمر، د حکومت یوه بریـالۍ څېره!
رسول رحیم
2342: بجواب جناب محترم آقای حسیب الله
محمد شعیب مجددی
2343: تعصب و برتری قومـی نژادی عمل شیطان...
مصطفي آريامل
2344: دو روي خير و شر ساينس دان، ساينس و تكنولوژي!
مـینـه منګل
2345: په افغانانو تپل شوې جګړه!
م. حقپال
2346: د سعودي د غونډې بله ګټه، طالبان فتنـه ګر دي!
زمریـال جهش
2347: د ولسمشر د ښکار پیل، د هېواد پالنې روحیـه غښتلې کړې!
ډاکټر ګل مرجان منګل
2348: رایې بـه چا ته ورکوو!؟
ارسالی: وطندار
2349: خاطرات جنرال عبدالملک سابق معاون دوستم، بخش دوم
عزیز منصف
2350: حاکمـیت قانون درون هیـاهوی قوم‌گرایی
رزاق مامون
2351: امپراتور بی تاج درواز بـه دام افتاد
لیکنـه: م . س
2352: کږې خولې په سوک سمـیږي
مصطفي آريامل
2353: استقباليه
عبدالستار ایوبي
2354: کاذب جهادي تحریکونـه
عبدالله وردک
2355: هر څوک حتما خپل ظالم او خائین مـهار کړي!
صادق ترابزی
2356: د سعودي کنفرانس له طالبانو لار ورکه کړې
اشکار توانا
2357: اقتصاد؛ محور اساسی سیـاست حکومت وحدت ملی
ضیـا دانش
2358: موانع و چلنج های افغانستان به منظور عبور از بحران
عبدالرسول حقپال
2359: کـه طالبان په مکه کې د ديني عالمانو فتوا رد کړي...
ملا عبدالسلام ضعیف
2360: الوتنې، بیې او د افغان هوایې شرکتونو رکود
عصمت الله صالح
2361: ادبي راپورتاژ
ندا احمدی
2362: دامن قوم های نجیب خود را لکه دار نسازید!
سید عبدالله پاچا
2363: د عربستان د غونډې پر ضد د طالبانو د اعلاميې په غبرګون کې
احسان الله درمل
2364: د کعبې امامـه!
نیـاز قادری
2365: نشست جده؛ باخت گروه طالبان ...
لیکنـه: م – س
2366: ظلم هم حد لري
عبدالله حسرت
2367: طالبان؛ د مشروعيت او داعیې په بحران کې
عزیز عزیزي
2368: قصر بی بنیـاد شاهی
استاد شاه محمود محمود
2369: رونمایی " مجموعه مقالات پوهاند مـیرحسین شاه "
امـین الله حقپال
2370: طالب؛ د اسلام هغه ټيکه دار چې اسلامي اساساتو ته درناوی نـه کوي
م . س
2371: وسلوال مخالفین له پوځي او دیني فشارونو سره مخامخ دي
اشکار توانا
2372: آیـا شورای امنیت ملی افغانستان یک ارگان موثر است؟
نوید احمد څرک
2373: د سعودي غونډه او د طالبانو سلګۍ
محمد آجان نائبی
2374: نبرد ما که تا نمبرد دیگران!
مصطفي آريامل
2375: ايكاش طالب راه انسانيت درون پيش گيرد!
ح حقوېش
2376: د سميع الحق مسلماني او خړپړ طالبجان
داکترعزیزشمس
2377: اظهار امتنان از محترم حفیظ الله خالد- کلمات افغان و افغانستان شیرازۀ ملی کشورما را ساخته است
داؤد اڅک
2378: د صلحي ارزښت او ټینګښت
داکتر محمد ایمل
2379: په ارګ کی د سترګو لیدلي حال
م – س
2380: سوله ټینګېدونکې ده!
اجمل ستانکزی
2381: تریخ حقیقت !
فرشته سعیدی
2382: یما « سعیدی » از کمربند قهرمانی خود ؛ دفاع کرد !
ګل مرجان منګل
2383: راتلونکی ټاکنې!
لیکنـه: م – س
2384: د افغانستان د شخړې په حل کې ریـاض څه کولی شي؟
امـین الله حقپال
2385: طلباوو کرامو؛ علماوو کرام وګواښل
حفیظ الله تسل
2386: افغانستان اوس له تجزیې سره مخامخ شو
هئیت اجرائیـه فافون
2387: روز بین المللی پناهندگان
افغان ګل بې ګناه
2388: پاکستانۍ مدرسې نـه غواړي چې سوله وشي
ارسالی : وطندار
2389: خاطرات جنرال عبدالملک سابق معاون دوستم !
ذهین رسولي
2390: د چین لار د امن لار
محمد عالم علم
2391: اتمر چهرۀ تابناک تاریخ معاصر
مـینـه منګل
2392: د پاکستان دوه مخی سیـاست!
فقیر محمد فقیری
2393: خوشبینی های استراتیژی ملی صادرات و توسعه اقتصادی افغانستان
حسیب الله
2394: سیر زمانی جناب داؤد ملکیـار سؤال بر انگیز است
داكتر مصطفي آريامل
2395: ما بـه يك وجد ملي ضرورت داريم
م . س
2396: عالمانو ته ګواښونـه د حل لار نـه ده
محمد احسان پنجشیری
2397: درون صلح خیر نـهفته است
آشکار توانا
2398: کلید اثر گذار بر قفل بحران اقتصاد افغانستان
افغان ګل بې ګناه
2399: طالبان دې د یوه سرتاسري ولسي پاڅون منتظر وي!
رسول رحیم
2400: بجواب جناب محترم آقای حسیب الله
حامدالله ستون
2401: افغانان د مذهب نـه؛ د اډیـال پالونکي دي
اشکار توانا
2402: پرتگاه نیستی درون انتظار طالبان درون پی گریز از فتوای علما
مـینـه منګل
2403: ولس دی بیدار اوسي!
تلاش قادری
2404: اجماع منطقوی؛ چراغ سبز بر حل بحران افغانستان
مـیرمن یما شرما
2405: دیدگاه بلوچستان...
سمـیع الدین افغاني
2406: جنګوي
سمـیع الدین افغاني
2407: درون واري شم
همایون نایل
2408: ډیورنډ لاسلیک شوی؟
شاه محمود محمود
2409: منار یـادگاری زادروز شاه امان الله خان درون پغمان
عبدالجمـیل عرفان
2410: مشارکت درون انتخابات فُرصت ها و چلنج ها
مـینـه منګل
2411: سوله څنګه راتلی شي؟
آشکار توانا
2412: عشق بـه وطن؛ پدیده یی به منظور رسیدن بـه ثبات افغانستان
عبدالجمـیل عرفان
2413: نیـاز افغانستان بـه توسعه
زمریـال نااشنا
2414: دنیـا څه کوي او طالبان څه کوي!
رښتین بانډه وال
2415: ولسي جرګه یـا ارباب کل؟
ا- ځواک
2416: پاکستان په خړ ليست کې شامل شو، موږ ته يې ګټه څه ده؟
نورالله بلوچ
2417: ولسمشره نیمروزیـان درنـه خپه دي!
مـینـه منګل
2418: ښکاره دښمني نوره څنګه وي؟
احمدشاه انګار
2419: افغانستان، پاکستان او نوې ستره لوبه
توریـالی غرنی جاهد
2420: بـه جواب "سقف شکنی" کـه نـه بنیـاد دارد و نـه تهداب
حفیظ الله وردک
2421: ارمان چې تل مې وطن داسې وای...
محمد اقا کوچی
2422: د سولی کاروان ۲
لیکنـه: م، س
2423: وخت یې نـه دی چې سوله وکړو؟
م . ش . نبى يار
2424: چرا عدل و عدالت؟
هلمند پردیس
2425: د رياض تسنیم مرګ او د پـښتـنو بد قسمتي
ګل مرجان منګل
2426: د حکومت او عطا پټه سودا
نورالحق ن. څلی
2427: دا افغان غنم رنګه صاحبان ولې خطرناک دي؟
عبدالحسیب حکیم
2428: د ټوپکسالارانو خودسري او د دوه سره حکومت بی وسي
غلام مصطفی بیدار
2429: لویـه جرګه چرا؟
محمد ایمل
2430: د امریکا د جنوبی آسیـا ستراتیژي او اثرات یی پر افغانستان
امـیرجان وحید احمدزی
2431: ازبکستان ته د ولسمشر غني د سفر ارزښت
ش. ځیرک
2432: لويې خولې، کوچني سرونـه
محمدعزیز(عزیزی)
2433: اشک وآهی بر تنـهائی قدس مبارک
فاروق اعظم
2434: د محمد (ص) د مبارک مـیلاد یـادونـه
رڼاګل اریوبزی
2435: د محقق څرګندونې خلک د ده په ملي او سیـاسي هویت شکمن کوي
ګل مرجان منګل
2436: ټرمپ مـه ملامتوئ!
پیـام انجمن حقوقدانان افغان درون اروپا
2437: پیـام انجمن حقوقدانان افغان درون اروپا
زلمـی کرزی
2438: طلوع افغان
محمد انور آڅړ
2439: لوی افغانستان او ډیورنډ کرښه لومړی څپرکی: څلورمـه برخه
۸صبح
2440: شف شف نی شفتالو
داؤد اڅک
2441: د (وند، من، مند) وروستاړي په پښتو او فارسي ادب کي
کریم پوپل
2442: سیر معارف درون افغانستان...
شیوا ضمـیر
2443: خدا هست !
مصطفي آريامل
2444: تشنج جاري بين يك والي و رئيس جمـهور
زمری کاسی
2445: نوشدارو
ذبیح الله خورشیدی
2446: ننګونې او پرمختګونـه
محمد ایمل
2447: د جدي شپږمـه او د افغان ملت غمـیزه
نصیراحمد مومند
2448: سیـاست کادری مکدر و ناسالم
فرهاد لبیب
2449: "شب همچنان، شب است"
ګل مر جان منګل
2450: داسې خو نـه کیږي!
م.شیوا
2451: علت والعلل، سربسته مانده است
ګل مرجان منګل
2452: اشرف غني کـه جدي برخورد ونـه کړي...
شیرین نظیری
2453: زندگینامۀ مختصر و کارکردهای فرهنگی کاندید اکادمـیسین محمد اعظم سیستانی
م.ا. زيار
2454: اېښی (مبتدأ يا مسنداليه)...
مـینـه منګل
2455: د سولې د پاره هڅې!
شمس حقجو
2456: خوشبینی و نا رضایتی اوزبیک ها از ورود جنرال دوستم بـه کشور
نوید احمد څرک
2457: قومندان قیصاری و جنرال دوستم درون یک سنگر اما علیـه همدیگر
هما داود عثمان (عروس شـهید محمد داود)
2458: بـه جواب داود ملکیـار
اشکار توانا
2459: تلاش شورای امنیت ملی افغانستان...
همایون نایل
2460: په ابوظبۍ کې څلور اړخیزه حیـاتي غونډه
توریـالی غ ج
2461: درون مورد سفیر صاحب دُکتور عبدالقیوم کوچی
رالیږونکی: حمدالله مومند
2462: ولسمشر اشرف غني ته د نیمروز ولسونو پرانیستی لیک
دیده بان
2463: دستگیری شجاع خراسانی، استاد پوهنتون، بـه اتهام تجاوز بر محصل
مـینـه منګل
2464: پياوړی نظام !
ذبیح الله خورشیدي
2465: د نړۍ فشارونو پاکستان مایوسه کړی
رفيع الله زيار
2466: د امريکا نوي ستراتيژي، د پاکستان ويره او د ولسمشر غني ورتګ
ګل مرجان منګل
2467: له هرې بلا چی خلاصون نـه وی، دوه وارې ورته خانده!
نویده خوشبو
2468: د خفګان د مخنيوي کوچنۍ نسخه!
محمد انور آڅړ
2469: ولسمشر غني او پاکستاني جنرالان
فاروق اعظم
2470: کـه قطر کې د طالبانو دفتر بند سي…
عبدالرووف لیوال
2471: خواجه آصف: ماجوابګوی تنبان کثیف دولت افغانستان نیستیم
زلمـی نصرت
2472: سـوغـات
حافظ احمد نصرت
2473: جګړه او قربانیـان یې
زلمـی نصرت
2474: سر په سر غمونـه
ع.ا.عزیزی
2475: ‏(حدودالعالم من‌المشرق الى‌المغرب)خنجری درون قلب پشتون ستیزان !‏
عبدالاحد سرتیپ
2476: دملي‎ ‎لویوجرګو‎ ‎رابلل د‎ ‎غلوکارنـه دی‎ !‎دوهمـه برخه
داؤد اڅک
2477: افغانستان او امریکا ستراتیژک ملګري ندي
عبدالکریم رحیم
2478: د ټرمپ په سټراتیژی کې حتما امریکا ته د پاکستان اهمـیت هیر نـه شي
افغانستان
2479: جوان خور شده ام، درد دارم!
زمان ستانیزی
2480: شیشـه و سنگ
صدیق علیم
2481: کابلم کربلا شد
محمد انور آڅړ
2482: لوی افغانستان او ډیورنډ کرښه
حکيم روان
2483: يو سراسري افغاني کمپاین...
عبدالاحد سرتیپ
2484: پر‎ ‎کابل‎ ‎جان‎ ‎څه تیریږي‎ ‎؟
زلمـی نصرت
2485: معجزه قرن (طنز هفته)
عیـان عیـان
2486: موچي جبارخان (لنډه کیسه)
محمد داؤد اڅک
2487: کاریزما او کاریزماتیک شخصیت
انجمن حقوقدانان افغان
2488: هرات باستانی قربانی جنایت تروریستی و ضد بشری
محمد علي هــومــا
2489: «پاکستان د بنسټ پالنې او تروريزم مرکز...
رڼا ګل اریوبزی
2490: فســاد، دریمـه برخه
مصدق سهاک
2491: موقف ما درون قبال فتنـه و جنگ موجود افغانستان چه حتما باشد؟
محمد یحی واثق
2492: چکیدۀ از گندیدگیـهای پاکستان و ایران درون کشوم 2
عیـان عیـان
2493: پاکستانی جنرال (لنډه کیسه)
م. کوچی
2494: د خپلواکې ۹۸ مـه کليزه
جاوېد صدیقي
2495: په کابل کې د ژباړې په تړاو لویـه علمي غونډه جوړه شوه
ګل مرجان منګل
2496: ټرمپ کـه د بوش او اوباما تيروتنې اصلاح کړي، بریـالی دی
دوکتور زيار
2497: ازاد + سپين (گډوله شعر)
داکتر فاروق اعظم
2498: ‏ وطن او آزادي
نصیراحمد څپاند
2499: د زمري اته ویشتمـه، دهیواد دخپلواکۍ ورځ
کانون مطالعات سیـاسی افغانستان
2500: فروکش خیزشـهای اعتراضی و صلح خواهی شمال افغانستان و درسهای حاصله از آن
مـینـه منګل
2501: ‎ ‎له ممبر څخه د سولې غږ! ‎
م. س
2502: د ملي یووالي حکومت لاسته راوړنې
حسین حیدری
2503: فرمان جدید رئیس جمـهور
عبدالفتاح روفي
2504: آیـا محترم داکتر محمد اشرف غنى واقعاً یک فاشیست و قوم گرا است؟
لیکنـه: م – س
2505: غزني په وینو کې ولمبېد
زلمـی کرزی
2506: امانیـه دورې ښووني او روزنې ته یوه لنډه کتنـه
رڼاګل اریوبزی
2507: ایـا په اسلام اباد او کـه په افغانستان کی...
مصطفی کهدامنی
2508: غنی؛ شاخ شکن
حامد فارانی
2509: نگاهی بـه لویـه جرگه های عنعنوی افغانستان
فردوس
2510: صلح یـا مقدمـهٔ جنگی دیگر
مـینـه منګل
2511: د سولې لوی اختر!
سید جمال اخگر
2512: پیـامد گفتگوهای صلح امریکا با طالبان و جایگاه دولت افغانستان درون این مباحث
لیکنـه: م – س
2513: یـا بـه یو کیږو یـا بـه ورکیږو
حفیظ الله تسل
2514: اوربند امکان لري؟
سمـیع الدین افغاني
2515: کومـه سوله ؟
لیکنـه: م – س
2516: سوله او ټاکنې، دوه مـهم لومړیتوبونـه
شاه محمود محمود
2517: مـهتاب باغ یـا باغ مـهتاب
محمدعزیز(عزیزی)
2518: از کار نامـه های خارق العادۀ کد خدای دهکدۀ جهانی ؟!
محمدعزیز(عزیزی)
2519: درون عزای آتش زدن شـهر تاریخی غزنـه (یکی ازمراکزمعتبر تمدن اسلامـی)
لیکنـه: م – س
2520: دا جګړه حتما کابو شي!
ارسالی: وطندار
2521: خاطرات جنرال عبدالملک, بخش چهارم
عبدالغفور لیوال
2522: احزاب حتما ماهیت مدنی و ملکی داشته باشند
.
2523: اعلامـیه گروه کاری مشترک جامعه مدنی
عبدالله وردک
2524: په ازموینـه کې ۱۰۰ نمرې ګټل!
دیده بان
2525: «شبکهء اطلاع رسانی افغانستان» و اشاعهء چرندیـات علیـه خانم رولا غنی
فرستنده: داؤد نعیم
2526: آیـا فرشته حضرتی، لطیف پدرام، ولی مسعود...
لیکنـه: م – س
2527: د نجیب او غني ادارو پاکستان ته لوی - لوی درسونـه ورکړل
استاد شاه محمود محمود
2528: چرا طالبان بـه غزنی پایتخت امپراطوری غزنویـان یورش بردند؟
حامد فارانی
2529: سخنان مشاهير دنیـا درباره آزادي
محمد آصف صمـیم
2530: د دویم خیرالبیـان زېری
داکتر تاج الدین ملت مل
2531: د زخمې او شړیدلې افغانستان مقصر څوک او اصلې چاره څه ده!
مـینـه منګل
2532: پاکستان اوس هم شیطانان زیږوي
ح حقویش
2533: انګليستان کـه پاکستان
انجمن دادخواهان افغانستان
2534: آغاز بررسی جنایـات جنگی درون افغانستان‏
سید جمال اخګر
2535: وارد نمودن ضربات فنی افغانستان بـه پاکستان
محمداقا کوچی
2536: ټاکنې، ولسواکي او سياسي گوندونـه
محمد انور آڅړ
2537: د ولسمشر غني تاریخي بدنامي (ډیورنډ کرښه)
دستگير روشنيالی
2538: په نسل پسي د نسل راتگ، يو نـه دريدونکی جريان دی
دکتور شـهیرنثاری
2539: دنیـا مدرن و دمکراتیک امروزی و بازی با سر نوشت ملت ها
ګل مرجان منګل
2540: کله، کله خو سړی په ځان هم بې اعتباره شي!
ګل مرجان منګل
2541: غوايی چی وږی شي، بیـا نو په خوب کی په ګونجاړو شخوند وهي
عبدالکریم خُرم
2542: د افغانستان جګړه قومي نـه، د امریکا د ګټو جګړه ده
نجیب الله پاڅون
2543: «خبره» اونیزه خپرونـه
حبیب الله رفیع
2544: د سیـال کاکړ علمي او ادبي خدمتونـه
ارسالی حامد فارانی
2545: دیو کاغذی
محمد ولی آریـا
2546: ستیریوتایپ درون فلسفه
غرزی لایق
2547: دیگر ستیزی درون بینشِ «تاجیک زده‌گی»
داکتر اشرف‌غنی
2548: فصلی ناتمام درون تاریخ افغانستان
گلثوم باقی
2549: مفهوم و ماهیت زن
الله محمد
2550: دوست گرامـی آغای محمد ولی آریـا!
صالح محمد فطرت
2551: آیـا دا لمانځنې کوم درد دوا کولای سي؟
وحیده مجید واصل
2552: پیـام تبریکی بـه مناسبت 1000.000 بازدید
داکتر کریم غروال
2553: پیـام تبریکی بـه مناسبت 1000.000 بازدید
سارا معظمـیان
2554: زن پیش از زن بودن یک انسان است
نورآقا توخی
2555: پیـام تبریکی بـه مناسبت 1000.000 بازدید
آشا ابوی
2556: پیـام تبریکی بـه مناسبت 1000.000 بازدید
ج. پیروز
2557: پیـام تبریکی بـه مناسبت 1000.000 بازدید
حقوقدانان افغان درون اروپا
2558: كرامت انساني، مقام والاي زن و هشتم مارچ ...
زرغونـه ولی
2559: سنت و تبعیض ت
زرغونـه ولی
2560: پیـام تبریکی بـه مناسبت 1000.000 بازدید
فرهاد لبیب
2561: پیـام تبریکی بـه مناسبت 1000.000 بازدید
حسیب الله
2562: پیـام تبریکی بـه مناسبت 1000.000 بازدید
م. وطندوست
2563: پیـام تبریکی بـه مناسبت 1000.000 بازدید
غلام آریـامل
2564: پیـام تبریکی بـه مناسبت 1000.000 بازدید
محمد انور آڅړ
2565: پر شمشاد راډیو تلویزیون باندې برید چا وکړ؟
محمدانور آڅړ
2566: لوی افغانستان او ډیورنډ کرښه(۳)
حافظ احمد نصرت
2567: افغانستان د اقتصادي پراختيا په درشل کې
تاند
2568: لویـه جرګه ـ اړتیـا کـه امتیـاز غوښتنـه؟
دستگير روشنيالی
2569: د ازادي منل، د مسوليت منل دي
نجیب الله پاڅون
2570: په بلخ کې د پښتنو نجونو زده کړې او خنډونـه
نجیب الله پاڅون
2571: بلخ او
نصیراحمد څپاند
2572: فساد او فاسد چارواکې
نجیب الله پاڅون
2573: چهاربولک
ارسالی محمــدعزیز(عزیزی)
2574: بـه پاسخ خامنـه یی دجال کـه به همکاری یـاران روسی وامریکایی اش کشتار
دستگير روشنيالی
2575: د ستونزو ځواب د دي او هغه وگړي واکمني نـه...
سید صلاح الدین ابراهیمي
2576: افغان حکومت ولې د ایران د جاسوس ...
سید حامد فارانی
2577: بیـاد بزرگترین زنجیر تاریخ
نجیب الله پاڅون
2578: چهاربولک ادبي بهیر
حافظ احمد نصرت
2579: ولي کندهار؟
محمدعزیز(عزیزی)
2580: هشدار بـه سران حکومت وحدت ملی وملت افغانستان !
نصیراحمد – مومند
2581: کوتاه سخنانی از مـیلاد که تا رحلت وسیرت حضرت محمد«ص»
محمدزمان ستانکزی
2582: دیني عالمانو خپل مسوولیت ادا کړ
استاد شاه محمود محمود
2583: برج های ساعت شـهر کابل, بخش پنجم
افغان جرمن آنلاین
2584: درون نبود استاد هاشمـیان
.
2585: استعداد قلمى و ادبى استاد هاشميان كم نظير بود
محمدزمان ستانکزی
2586: پوهنیز نظام هر اړخیز بدلون غواړي
ضمـیر ساپی
2587: څو عمده دلایل چې طالبان سوله نـه کوي
وطندوست
2588: مشترکات پشتونوالی
م.ا. زيار
2589: طنز ليکوال پوهنمل م. نظري ته
الله محمد
2590: نگاهی بـه ستراتیژی نظامـی امریکا درون افغانستان
جلال
2591: هاشمـیان، شخصیت مبارز، ملى وخيرخواه مردم افغانستان بود
دکتور شـهیر نثاری
2592: ترویج روز افزون اخبار تنفرآمـیز درون شبکه های اجتماعی
عبدالله وردک
2593: د ټاکنې ځینې ځانګړتیـاوې
حسین حیدری
2594: بیشتر از ۲۰۰۰ عالم دین بـه پایـان جنگ فتوا دادند
زمریـال
2595: فتوا صادره شوه، طالب رده کړه، خو اغېز بـه يې څه وي؟
عبدالصبورساپی
2596: یوقدم یو آواز انقلاب انقلاب (پنځمـه او روستۍ برخه)
سمـیع الله خپلواک
2597: لسمشره! هلمندیـان انصاف غواړي
افغان جرمن آنلاین
2598: د هاشميان مړينـه افغاني ټولني ته ...
افغان جرمن آنلاین
2599: استاد هاشمـیان یو لوړ با جرأته او صادق ملی شخصیت و
افغان جرمن آنلاین
2600: رحمت خداوند متعال بر روان استاد هاشميان
حبیب الرحمن تاثیر
2601: سرې خولۍ ویرولی (اټومي طاقت) پاکستان
شاه محمود محمود
2602: برج های ساعت شـهر کابل, بخش ششم
همایون نایل
2603: اوربند – امریکا بـه طالبان مجبور کړي
سید جمال اخگر
2604: سخن گفتن خلاف منافع ملی مرادف خیـانت ملی مـی باشد / سیـاستگران خانواده گیلانی
طارق ارسلائی
2605: کـه زما غریب دعا کې څه اثر وای
فضل احمد رسولی
2606: رقابت که تا زمانی پسندیده هست که کار را بـه حسادت نکشاند
محمدزمان ستانکزی
2607: سال کـه نیکو است؛ از بهارش پیدا است!
حسیب الله
2608: اندکی فلسفیدن وطنی با جناب محترم محمد ولی آریـا- قسمت دوم
حسیب الله
2609: چرا صلح آفرینی بین الافغانی ضرور است؟
عبدالقدیر فطرت
2610: کتاب "تراژیدی کابل بانک" تازه از طبع بیرون شده...
حافظ احمد نصرت
2611: افغانستان د نړیوالې مافیـا په لومو کې
محمدزمان ستانکزی
2612: جګړه، کـه سوله؟
عبدالجمـیل عرفان
2613: نقش امنیت درون توسعه افغانستان
تاج محمد ملت مل
2614: بلاخره انتخابات اعلان شول، څه کول پکار دی؟
محمد زمان ستانکزی
2615: جنګ کې حلوا نـه وېشل کیږي!
لیـاقت وطنپال
2616: کبیر ستوری مړ نـه دی (د ستوري د۱۲تلین په یـاد)
عبدالکریم رحیم
2617: د پښتون تحفظ تحریک بریـالیتوب په افغانستان کی د سولې ضمانت کوی
ا- ځواک
2618: ولسمشر بنسټيز کارونـه کوي؛ خو...
الله محمد
2619: مکتوب
الله محمد
2620: خوشبختی
حسیب الله
2621: تحرک صلح افغانی
زلمـی کرزی
2622: عبدالرحمن خان لودین
حامد فارانی
2623: ازدواج درضرب المثل های بین المللی
محمد آقا شيرزاد
2624: د پښتنو د ژغونۍ غورځنگ د ملاتړ غونډه:
خان ولي خان بشرمل
2625: خوست ته د ولسمشر غني راتګ او د خوستوالو مړاوې هیلې
حامد فارانی
2626: آمـیزه های فلسفی ای سقراط حکیم
الله محمد
2627: امـید
ډنمارک کې د پشتون ژغورني غورځنگ
2628: ډنمارک کې د «پشتون ژغورني غورځنگ»...
فریبا آتش
2629: رسته زه زنجـــــیر تعلق
د مدنې ټولنو ...
2630: د هرات ولایت څو مـهم وړاندیزونـه
حامد فارانی
2631: سخن های ارزشمند از بزرگان درباره اعتماد
شفیق اندړ
2632: بې هدفه اپوزیسیون
محمد قسیم ځير
2633: بهر مـیشتي افغانان او افغان دولت
سید ابرار
2634: عام طالبان او طالب مشران
لیکنـه: م – س
2635: د جګړو ملاتړي نور منزوي دي
تاج الدین ملت مل
2636: محترم افغان ولسمشر او افغانانو ته څو مـهم وړاندیزونـه
امـین الله حقپال
2637: د جګړې پر خلاف پرله پسې فتواوې، د طالب د مشروعیت زوال
حامد فارانی
2638: انسانم آرزوست
عبدالکریم رحیم
2639: د ملا عمر د تسلیمـیدلو نـه منل د روانې جګړې سبب دی
شفیق اندړ
2640: طالبان څه غواړي؟
محمد ظاهر قادری
2641: ناتوانی جریـان های سیـاسی درون حل پروسه های ملی افغانستان
زرغون شاه شینواری
2642: د طالبانو سره د امریکا د مخامخ خبرو...
لیکنـه: م – س
2643: سیـاسي ډلې او ملي ګټې
مـیر عبدالواحد سادات رئیس انجمن
2644: اورپا كی د افغانانو د جرگی دوهم نریوال كنفرانس
م.ا، زيار
2645: گران و منلی او تر ښکلو ښکلى!
خبرگزاری پژواک
2646: قيصارى حدود ٢٠ دوسيه جرمى درون څارنوالى دارد
عبدالحسیب حکیم
2647: «که غل نـه اوړي نو مل دې واوړي»
رزاق مامون
2648: پیمان امنیتی افغانستان- امریکا به منظور کی "خطرناک" است؟
ارسالی : وطندار
2649: خاطرات جنرال عبدالملک سابق معاون دوستم
حامد فارانی
2650: ازدواج از نگاه بزرگان
ودان روښان
2651: د سیـاسي ګوندونو سرلارو په اوړو کې شګې دي
مـینـه منګل
2652: حکومت مو د خدمت هو‌‌‌‌‌‌ډ لري!
محمد اکبر خوشبین
2653: تغییرات 360 درجه ای درون نظریـات آقایـان سیستانی و خالدی
کاظم بيمار ننګرهارى
2654: خدمتګاره پيشو!
محمد شعیب مجددی
2655: استاد عبدالرشید بینش دیده از جهان فرو بست
حامد فارانی
2656: دنیـای متاع ! یـا دنیـای بدون پرسش وپاسخ !
رڼا ګل اریوبزی
2657: فســاد، لومړی برخه
ش، ځیرک
2658: مورې افګان (افغان) سره واده نـه کوم
نبى يار
2659: بـه مناسبت دهمين سالگرد وفات مرحوم اعلحضرت محمد ظاهر، شاه سابق افغانستان
محمد آصف خواتی
2660: ‏ دحقایقو دپټولو اوتحریفولوهڅې ‏
رڼا ګل اریوبزی
2661: فســاد، دویمـه برخه
ګل مر جان منګل
2662: ښاغلي اشرف غني ته لیک!
عبدالاحد سرتیپ
2663: تاریخی پټ پټانی(اتمـه برخه)(د کندهارنا لیکل سوی تاریخی کیسی)‏
رادیو آزادی
2664: "افغانستان، پاکستان و طالبان"
عبدالاحدسرتیپ
2665: تاریخی پټ پټانی(د کندهارنا لیکل سوی تاریخی کیسی) -پنځمـه برخه-
عبدالاحد سرتیپ
2666: تاریخی پټ پټانی(شپږمـه برخه)د کندهارنا لیکل سوی تاریخی کیسی
نجيب روشن
2667: آيا ايالات متحدهء امريکا،«جنگ سالاران»
عبدالاحدسرتیپ
2668: تاریخی پټ پټانی(اومـه برخه)(د کندهارنا لیکل سوی تاریخی کیسی)‏

 supported By AFGHAN GERMAN ONLINE All right reserved




[عقاب سرخ درچه شبکه هایی میدهد]

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Sun, 26 Aug 2018 11:00:00 +0000



عقاب سرخ درچه شبکه هایی میدهد

استان سیستان و بلوچستان - ویکی‌پدیـا، دانشنامـهٔ آزاد

پرش بـه ناوبری پرش بـه جستجو

مختصات: ۲۹°۲۹′۳۳″شمالی ۶۰°۵۲′۰۱″شرقی / ۲۹٫۴۹۲۴°شمالی ۶۰٫۸۶۶۹°شرقی

سیستان و بلوچستان مرکز زاهدانمساحت ۱۸۰٬۷۲۶[۱] کیلومترمربعجمعیت ۲۸۱۳۰۹۳ نفر[۲]پراکندگی ۱٫۲۰۶تعداد شـهرستان‌ها ۱۹ شـهرستانمنطقه زمانی IRST (گرینویچ+۳:۳۰)-تابستان (دی‌اس‌تی) IRDT (گرینویچ+۴:۳۰)استاندار دانیـال محبی [۳]

استان سیستان و بلوچستان بعد از استان کرمان بعنوان دومـین استان پهناور کشور درون جنوب شرقی ایران واقع است. عقاب سرخ درچه شبکه هایی میدهد این استان با حدود ۱۸۰٬۷۲۶ کیلومتر مربع وسعت کمابیش اندازه کشور سوریـه بزرگی دارد و بیش از ۱۱ درصد وسعت ایران را دربرمـی‌گیرد. عقاب سرخ درچه شبکه هایی میدهد سیستان شامل زابل و هامون و هیرمند و نیمروز و زهک هست که البته بخش بزرگ سیستان قدیم درون افغانستان بوده کـه هم اکنون جزو خاک افغانستان مـی‌باشد و بلوچستان دربرگیرنده بقیـه شـهرها از خاش که تا چابهار مـی‌باشد،البته بخش بزرگی از بلوچستان بر اساس قرارداد گلدسمـید از ایران جدا شد و تا مدت‌ها بـه نام بلوچستان انگلیس شناخته مـی شد،ولی درون حال حاضر تحت عنوان ایـالت بلوچستان بخشی از پاکستان است.

سیستان یک منطقه جدا با فرهنگ و تمدن کهن تر از مکران با بیشینـه 5200 ساله بـه مردم منطقه ای(سکاها) گفته مـی شد کـه در اطراف رود هیرمند ساکن بودند وبخش زیـادی از سیستان بزرگ با تمدن کهن درون افغانستان امروزی هست که قبلا جزو ایران بوده است(ادامـه رود هیرمند و بخش اعظم ان درون افغانستان است) و بخشی دیگر درون شـهرستان زابل و جنوب خراسان،.

بلوچ ها (مکاها)قومـی دیگر بودند با فرهنگ متفاوت از سکاها درون مکران (جنوب شرقی ایران که تا کل کرانـه نواحی دریـای عمان ) ساکن بودند. کـه بعدها بـه بلوچستان تغییر نام یـافت. بلوچستان شامل دوقسمت بلوچستان سرحد ( خاش مـیرجاوه و توابع ان که تا اطراف کرمان و نصرت اباد) و بلوچستان جنوبی یـا مکران (سراوان و ایرانشـهر و نیکشـهر و چابهار) مـیشد.

سیستان و بلوچستان ۱۱۰۰ کیلومتر مرز با کشورهای پاکستان و افغانستان و ۳۰۰ کیلومتر مرز آبی با دریـای عمان دارد و تنـها استان ایران هست که با پاکستان مرز مشترک دارد و همچنین بـه دلیل قرار گرفتن درون موقعیت راهبردی و ترانزیتی از اهمـیت فراوانی برخوردار هست به ویژه بندر چابهار کـه تنـها بندر اقیـانوسی ایران و آسانترین و بهترین راه دسترسی کشورهای آسیـای مـیانـه بـه آب‌های آزاد است.[۴]

مردم استان سیستان و بلوچستان از قومـیتهای سیستانی و بلوچ مـی‌باشد کـه سیستانیـان بـه زبان زبان فارسی با گویش سیستانی حرف مـی زنند و پیرو دین اسلام با مذهبتشیع مـی‌باشند و بلوچ‌ها بـه زبان بلوچی صحبت مـی‌کنند و پیرو اسلام و مذهب تسنن مـی باشند. این استان بیشتر آب و هوای گرم و خشک دارد اما درون عین حال از تنوع آب و هوایی و اقلیمـی ویژه‌ای برخوردار هست و مناطق کوهستانی، جنگلی و باتلاقی نیز درون این استان پهناور بـه چشم مـی‌خورد.[۵]

زاهدان مرکز این استان هست که از طریق راه‌آهن با مـیرجاوه پاکستان ارتباط دارد و از سوی کرمان هم بـه راه‌آهن سراسری ایران متصل است. بـه زودی قرار هست خط راه‌آهنی از سوی چابهار بـه مشـهد و از آنجا بـه کشورهای آسیـای مـیانـه کشیده شود کـه این خط آهن نقش مـهمـی را درون توسعهٔ این استان و خاور ایران ایفا خواهد کرد.[۶]

استان سیستان و بلوچستان با داشتن موقعیت راهبردی بازرگانی و ترانزیتی و دارا بودن کشاورزی و باغبانی (به ویژه مـیوه‌های استوایی و گرمسیری) و همچنین جاذبه‌های فراوان تاریخی و طبیعی و نیز صنعت درون حال رشد از توانایی و ظرفیت فوق‌العاده‌ای به منظور توسعه و آبادانی برخوردار است[۷]

در برخی نقاط استان افراد به منظور دستیـابی بـه آب حتما حدود ۴ کیلومتر راه طی کنند که تا بتوانند از آب شرب استفاده کنند.[۸]

پیشینـه

دلیل نامگذاری

سیستان کـه صورت تغییر یـافته سجستان یـا تان هست به معنای سرزمـین قوم سکا هست و مکران بـه سرزمـین مکاها (بلوچ ها) کـه بعد ها بـه بلوچستان تغییر یـافت.

پیش از اسلام

درشـهرستان سراوان، تپه ای سنگی وجود دارد کـه مردم محلی از قدیم بـه آن کوه مـهرگان مـی گویند و از اجداد خود نقل مـی کنند درروز های معینی بالای این تپه اتش مـی افروختند ومراسم نیـایش اهورامزدا بـه جای مـی اوردند درون محدوده آن نیز سنگ نگاره هایی یـافت مـی شود کـه مربوط بـه دوران شکار وقبل از پیدایش زبان مـی باشد. اکثر اثار تاریخی پیش از اسلام از بین رفته اند و خرابه هایی از ان هنوز زنده ماننده هست که نشان از ایین زرتشت درون این قوم مـی باشد[۹]

قلعه زاهدان کهنـه (سیستان)
کوه خواجه (سیستان)

سیستان و بلوچستان از دو ناحیـه سیستان (زابل و زاهدان و شـهرهای شمال استان) و بلوچستان(خاش که تا چابهار)[۱۰] تشکیل شده‌است. سرزمـین اساطیری سیستان کـه قسمت شمالی استان را درون برمـی گیرد، درون کتاب اوستا، یـازدهمـین سرزمـینی هست که «اهورامزدا» آفریده. همچنین زادگاه رستم دستان قهرمان حماسی شاهنامـه فردوسی مـی‌باشد. تاریخ نگاران سیستان را بـه گرشاسب، یکی از نوادگان کیومرث نسبت داده‌اند. نام سیستان از نام اقوام آریـایی «سکا» اخذ شده‌است. «سکاها» درون حدود سال ۱۲۸ قبل از مـیلاد، سیستان را بـه تصرف خود درآورده و در پهنـه آن استقرار یـافته‌اند.

«نیمروز» نام دیگر سیستان است. همچنین بنای بیشتر شـهرهای سیستان را بـه پهلوانان اسطوره‌ای ایران چون زال، سام و رستم نسبت داده‌اند. زمانی سیستان جزو متعلقات دولت ساسانی به‌شمار مـی‌آمد کـه به دست اردشیر بابکان فتح شد و در سال ۲۳ هجری قمری، مسلمانان عرب این سرزمـین را فتح د.

قلعه ناصری درون ایرانشـهر

اولین فرمانروای معروف ایرانی این سرزمـین بعد از اسلام، «یعقوب لیث» صفاری بود. همچنین یعقوب لیث صفاری بعد از شکست اعراب زبان فارسی را بـه عنوان زبان رسمـی کشور اعلام کرد بعد از صفاریـان، سامانیـان، غزنویـان و سلجوقیـان نیز هر یک، مدتی درون این سرزمـین فرمان رانده‌اند.

سرزمـین سیستان دارای مکان‌های باستانی و دیدنی فراوانیست مانند کوه خواجه کـه نام دیگر آن بـه زبان پهلوی (اوشیدا) هست و بـه معنای کوه ابدی است. این کوه تنـها بلندی دشت سیستان هست و مورد تقدس زرتشتیـان هم قرار دارد زیرا آنان بر این باورند کـه پیـامبر دین زرتشت از آنجا ظهور مـی‌کند. کوه خواجه از سه سلسله زمانی درون خود آثاری بجا دارد از سه سلسله اشکانیـان ساسانیـان و حکومت‌های اسلامـی بعد از آن.

سرزمـین بلوچستان کـه یونانی‌ها آن را «گدروزیـا» نامـیده‌اند. درون زمان قدیم درون سرزمـین بلوچستان باتلاق بسیـار وجود داشت و «اراینا» یـا «ایرینا» درون زبان سانسکریت بـه معنی باتلاق هست و برخی معتقدند از ترکیب این کلمـه با کلمـه «مکا» کلمـه‌ای پدید آمد کـه به مرور زمان بـه مکران تبدیل شد.

در فرهنگ معین دربارهٔ قوم بلوچ آمده‌است: «قومـی ایرانی، صحرانشین و دلیر ساکن بلوچستان، طوایف خارجی کمتر درون آن ناحیـه نفوذ کرده و ایشان درون برابر بیگانگان مقاومت نموده‌اند. آنان زبان خاص خود را دارند کـه به بلوچی معروف هست در تپه‌های بلوچستان آثاری بـه دست آمده‌است کـه تاریخ این سرزمـین را بـه سه هزار سال پیش از مـیلاد مـی‌رساند.

در زمان خلافت خلیفه دوم، این سرزمـین بـه وسیله عرب‌ها فتح و یکی از سرداران عرب بـه عنوان حاکم آن منصوب شد، ولی درون اثر مخالفت‌ها و جنگ‌های مردم بلوچستان با وی، سرانجام این سرزمـین را ترک کرد درون سال سی‌صد و چهار هجری قمری، سرزمـین بلوچستان بـه وسیله دیلمـیان فتح گردید.

در زمان حکومت سلجوقیـان درون کرمان، منطقه بلوچستان نیز توسط آن‌ها اشغال و تابع کرمان شد بعد از حکومت نادر، بلوچستان اسماً جزو ایران بود، اما حکومت مرکزی تسلط کاملی بر آن نداشت. [۱]

قلعه تاریخی ایرندگان

شعر وصف مکران

شعری از عبدالله روانبد :

وشین وطن مـی مکرانتو دائم بباتی کامرانآباد سبزین مـیزرانهروقت کـه تَی ناما گرانتَی بو چو مسکا بیت زرانتَی دلجمـین گٹ و گران

پس از اسلام

از زمان ساسانیـان بـه بعد این سرزمـین همواره جزیی از ایران محسوب مـی‌شد که تا اینکه با دخالت بریتانیـا درون قرن نوزدهم مـیلادی عملاً بـه دو بخش غربی و شرقی تقسیم شد. از این بـه بعد بلوچستان مانند سایر ایـالت‌ها و ولایت‌های کشور حکومت خانی داشت که تا در سال ۱۳۰۷ ه.ش. بعد از شکست دوست‌محمدخان بارکزایی قدرت حکومت مرکزی درون این بخش کشور تثبیت شد.

جغرافیـای استان

استان سیستان و بلوچستان با وسعتی حدود ۱۸۰٬۷۲۶  کیلومتر مربع، بعد از استان کرمان دومـین استان پهناور ایران مـی‌باشد،[۱۱] کـه با قرار گرفتن درون بین ۲۵ درجه و ۳ دقیقه که تا ۳۱ درجه و ۲۷ دقیقه عرض شمالی از خط استوا و ۵۸ درجه و ۵۰ دقیقه که تا ۶۳ درجه و ۲۱ دقیقه طول شرقی از نصف‌النـهار گرینویچ، از نظر جمعیتی از کم‌تراکم‌ترین استان‌های کشور است.

استان سیستان و بلوچستان از شمال بـه استان خراسان جنوبی و کشور افغانستان، از شرق بـه کشورهای پاکستان و افغانستان، از جنوب بـه دریـای عمان و از مغرب بـه استان‌های کرمان و هرمزگان محدود مـی‌شود.

شمال استان، برآمده از آبرفتهای رودخانـه هیرمند، کـه بزرگ‌ترین دریـاچه آب شیرین جهان را درون خویش جای داده‌است. کوه خواجه تنـها پشتهٔ بلندی مـی‌باشد کـه در منطقه مسطح سیستان خود نمایی نموده و نزد اهالی از قداستی خاص برخوردار است. دشت سیستان کـه در گروه اقلیم بیـابانی مـیانـه قرار دارد، بارشی کمتر از ۶۵ مـیلی‌متر را درون سال دریـافت مـی‌کند و مـیزان تبخیر درون آن بـه بیش از ۵۰۰۰ مـیلی‌متر مـی‌رسد. این شرایط درون مجموع باعث خشکی فیزیکی شدید محیط بوده و در سالهایی کـه مـیزان ورودی آب رودخانـه هیرمند کاهش مـی‌یـابد، خشکسالی‌های مخرب توسعه پیدا مـی‌کند. شریـان حیـاتی منطقه یعنی هیرمند نوسانات سالیـانـه قابل ملاحظه‌ای را نشان مـی‌دهد. وزش بادهای ۱۲۰ روزه کـه از اواخر بهار که تا پایـان تابستان مـی‌وزد درون تشدید نیـاز و خشکی محیط مؤثر است.

جنوب استان کـه وسعت متنوع اش را با دریـای عمان گره زده‌است. این وادی دارای طبیعتی کوهستانی مـی‌باشد. مناطق جنوبی استان با توجه بـه مجاورت با دریـای عمان و بهره‌گیری از بادهای موسمـی اقلیم متفاوتی دارند. بالا بودن مـیانگین دما و پایین بودن نوسانات آن از مشخصه‌های اساسی اقلیم منطقه‌است. با توجه بـه پایین بودن بارش و عدم وجود منابع برفی کوهستانی اکثر جریـانات رودخانـه‌ای، موقتی و فصلی بوده و در بخش وسیعی از استان منابع محدود آب‌های زیر زمـینی تنـها امکانات تأمـین آب به‌شمار مـی‌آیند. وجود مخروط آتشفشانی تفتان با ۳۹۴۱ متر ارتفاع درون شمال بلوچستان مرکزی، شرایط اقلیمـی متنوع و جالبی را فراهم آورده‌است . با توجه بـه دوره آماری ۱۳۷۵–۱۳۵۹ مـیانگین بارش سالیـانـه استان ۸/۱۳۹ مـیلی‌متر و مـیانگین دمای سالیـانـه ۶/۲۲ درجه سانتی گراد، مـی‌باشد .

موقعیت جغرافیـایی سیستان و بلوچستان

تقسیمات کشوری

این استان براساس آخرین تغییرات شامل ۱۹ شـهرستان هست که شامل زاهدان - زابل - زهک - نیمروز - هامون - هیرمند - مـیرجاوه - ایرانشـهر - چابهار - خاش - دلگان (به مرکزیت گلمورتی) - زابلی(مـهرستان) - سراوان - سرباز (به مرکزیت راسک) - سیب سوران (به مرکزیت سوران)فنوج - قصرقند - کناریک شـهر مـی‌باشد .

همچنین این استان پهناور از ۴۳بخش و ۳۶ شـهر تشکیل گردیده‌است. بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شـهر استان زاهدان با بیش از ۵۶۷ هزار نفر جمعیت مـی‌باشد و کم جمعیت‌ترین شـهر این استان شـهر کوچک سرباز هست که فقط ۱۰۴۷ نفر جمعیت دارد.

در سال ۱۳۷۸ خورشیدی ۹۹ درصد شـهرهای سیستان و بلوچستان از شبکه لوله‌کشی و آب آشامـیدنی سالم بهره‌مند بودند.[۱۲]

شـهرستان‌های استان سیستان و بلوچستان

شـهرستان‌های نیمروز و هامون درون شمال استان سیستان و بلوچستان، شـهرستان مـیر جاوه درون مرکز و شـهرستان قصر قند درون جنوب استان سیستان و بلوچستان واقع‌شده‌اند. شـهرستان هامون با مرکزیت شـهر محمدآباد و شـهرستان نیمروز با مرکزیت ادیمـی فعالیت دارند.[۱۳]

شـهرستان‌های استان سیستان و بلوچستان نام شـهرستان جمعیت زبان منطقه شـهرستان زاهدان ۵۷۵۷۳۷ زبان فارسی،گویش سیستانی، زبان بلوچی سیستان و بلوچستان شـهرستان زابل ۱۵۲۳۷۰ زبان فارسی، گویش سیستانی، سیستان و بلوچستان شـهرستان چابهار ۹۰۲۴۵ زبان فارسی، زبان بلوچی، لهجه جدگالی سیستان و بلوچستان شـهرستان ایرانشـهر ۱۱۹۹۷۸ زبان بلوچی، زبان فارسی سیستان و بلوچستان شـهرستان سراوان ۱۷۳۱۹۳ زبان بلوچی، زبان فارسی سیستان و بلوچستان شـهرستان زهک ۱۴۳۲۴ زبان فارسی، گویش سیستانی، زبان بلوچی سیستان و بلوچستان شـهرستان نیمروز ۴۵۴۶۶ زبان فارسی، گویش سیستانی سیستان و بلوچستان شـهرستان هامون ۴۴۳۷۶ زبان فارسی، گویش سیستانی سیستان و بلوچستان شـهرستان هیرمند ۷۴۲۷۳ زبان فارسی، گویش سیستانی، سیستان و بلوچستان شـهرستان فنوج ۴۰۰۰۰ زبان بلوچی، زبان فارسی سیستان و بلوچستان شـهرستان سیب و سوران ۱۲۱۵۸ زبان بلوچی، زبان فارسی سیستان و بلوچستان شـهرستان نیکشـهر ۱۴۴۸۳ زبان بلوچی، زبان فارسی سیستان و بلوچستان شـهرستان قصرقند ۸۱۰۶ زبان بلوچی، زبان فارسی سیستان و بلوچستان شـهرستان دلگان ۸۳۱۰ زبان بلوچی، زبان فارسی سیستان و بلوچستان شـهرستان خاش ۵۷۲۹۸ زبان بلوچی، زبان فارسی سیستان و بلوچستان شـهرستان سرباز ۲۳۳۹۲ زبان بلوچی، زبان فارسی سیستان و بلوچستان شـهرستان مـهرستان ۶۲٬۷۶۵ زبان بلوچی، زبان فارسی سیستان و بلوچستان شـهرستان کنارک ۳۸۸۵۲ زبان بلوچی، زبان فارسی سیستان و بلوچستان شـهرستان مـیرجاوه ۸۱۱۳ زبان بلوچی، زبان فارسی سیستان و بلوچستان


لباس محلی بلوچستان

لباس اصیل و محلی بلوچ بر تن کودک بلوچ

لباس محلی درون بلوچستان قدمتی چندین هزار ساله دارد و بر مـی‌گردد بـه اقلیم و آب و هوای بلوچستان کـه حالت گرم و خشک دارد لباسشان را هم از قدیم‌الایـام بیشتر برهمـین اساس انتخاب کرده‌اند. پوشاک و لباس بلوچی نیز مـی‌تواند به منظور بررسی قدمت تاریخی این قوم و مطالعات فرهنگی و تبارشناسی مورد توجه قرار گیرد. لباس بلوچی، لباسی هست که درون یک منطقه بزرگ جغرافیـایی از قدیم مورد استفاده مردم بوده‌است. مناطقی چون ناحیـه سیستان و بلوچستان ایران، بخش‌هایی از خراسان (به خصوص جنوب آن)، بخش‌هایی از استان کرمان و هرمزگان، کشورهایی چون پاکستان، هندوستان، افغانستان و… از جمله نواحی هستند کـه مردمان ملبس بـه این لباس را درون آن‌ها مشاهده مـی‌کنیم. شباهت لباس برخی دیگر از اقوام ایرانی با لباس بلوچ بـه دلیل ریشـه‌های مشترک مردمـی، قومـی، تبارشناسی، فرهنگی و تاریخی مردم ایران است.

لباس محلی سیستان

لباس اصیل سیستانی

لباس مردم سیستان مثل لباس بلوچهاست ولی امروزه استفاده از آن کمرنگ شده است. لباس مردانـه سیستان شامل پیراهنی راسته، گشاد و جادار، شلواری پرچین (که به منظور دوخت آن شش که تا هشت متر پارچه نیـاز هست و بـه وسیله بندهای بوم بافت سیستان بر تن پوشیده مـی شود)، پیراهن چهل تریز (که پیراهن پر چینی هست و قد آن که تا مـیانـه ساق پا مـی رسد)، باسکت یـا جلیقه (که نیم تنـه ای هست که از نمد و گاه ابریشم بافته مـی شود)، سربند یـا لنگته (مردان سیستانی درون گذشته هیچگاه با سر جایی حضور نمـی یـافتند. سربند شبیـه بـه عمامـه روحانیون هست اما طریقه بستن آن کاملا متفاوت مـی باشد)، قبا (نوعی لباس کـه در زمستان استفاده مـی شود. یقه گرد و بدون برگردان دارد کـه معمولا لبه بلندی داشته و با سنجاق تزئینی باز و بسته مـی شود) و جوقه (نوعی کت بادوام و بسیـار گران) مـی باشد.[۱۴]

زبان بلوچی

نوشتار اصلی: زبان بلوچی

زبان بلوچی همان الفبای فارسی داردوخویشاوندی نزدیک بـه زبان کردی و زبان گیلگی دارد .

اکثر کلمات ان فارسی هست ولی نحوه اتصال ان و بیـان ان فرق دارد برخی ان زا دررده زبان های پارتی درون ایران باستان(پهلوی ) قرار مـی دهند

پژوهشگران با مطالعه زبان بلوچی و لهجه‌های آن چندین تقسیم‌بندی ارائه کرده‌اند. ویلهلم گیگر زبان بلوچی را بـه دو لهجه اصلی تقسیم کرده و بلوچی شمالی (سرحدی) و بلوچی جنوبی (مکرانی) نامـید. وی همچنین بلوچی جنوبی را بـه گروه‌های شرقی و غربی و بلوچی شمالی را بـه گروه‌های شمالی و جنوبی تقسیم کرد. گیگر به منظور نشان تفاوت لغوی لهجه‌ها بـه این واقعیت اشاره مـی‌کند کـه بلوچی جنوبی بـه مـیزان بالایی از زبان‌های هندی همسایـه لغت اقتباس مـی‌کند درون حالیکه بلوچی شمالی بیشتر دارای لغات اقتباس شده با ریشـه فارسی مـی‌باشد. (ترجمـه و نقل از جهانی (۸۹))

یکی دیگر از محققان لهجه‌های بلوچی «سر جرج گریرسون»[۱۵] مـی‌باشد. او لهجه‌های بلوچی را بـه شرقی و غربی تقسیم کرد. وی معتقد بود کـه بلوچی غربی درون محدوده حکومتی بریتانیـا دارای سه لهجه مـی‌باشد و آنـهارا بر اساس منطقه عمده‌ای کـه در آن صحبت مـی‌شوند، لهجه کراچی karلči، کیچی kیči و پنجگوری panjguri نامـید.

جوزف الفنبین[۱۶] درون کتاب «زبان بلوچی، لهجه‌شناسی با متن» زبان بلوچی را بـه شش لهجه تقسیم مـی‌کند کـه عبارتند از:

  • لهجه‌های تپه‌های شرقی
  • لهجه رخشانی
  • پنجگوری
  • لهجه سراوانی
  • لهجه کیچی
  • لهجه لتونی (لاشاری)
  • لهجه‌های ساحلی
پروژهٔ ویکی‌پدیـا بلوچی آزمایشی درون ویکی‌مدیـا انکوباتور موجود است.

گویش سیستانی

نوشتار اصلی: گویش سیستانی

گویش سیستانی یکی از گویش‌های مـهم زبان فارسی هست که مردم سیستان بدان تکلم مـی‌کنند. این گویش هم اکنون بـه صورت عمده درون منطقه سیستان ایران، نیمروز و فراه افغانستان، سرخس ایران، ترکمنستان و دشت گرگان جاری مـی‌باشد.[۱۷]

این گویش از یک سو بیشترین خویشاوندی واژگانی و دستوری را با گویش موجود و گذشته خراسانی و فراتر از آن با لهجه‌های مرده ماوراءالنـهری و تاجیکی کنونی دارد و از سوی دیگر واژه‌های مشترک بسیـار با بلوچی دارد.[۱۸]

گویش سیستانی از گویش‌های وابسته بـه زبان‌های ایرانی غربی و از شاخه جنوبی آن هست که بـه گروه زبان‌های هندوایرانی تعلق دارند.[۱۹]محمد معین درون مقدمـه کتاب برهان قاطع، گویش‌های سگزی و زاولی را زیرمجموعه زبان‌های ایرانی قید کرده‌است.[۲۰]

گونـه‌های زبانی

چهار گونـه فرعی مـی‌توان به منظور گویش سیستانی متصور شد کـه شامل گونـه‌های زرگری، ادبی (ملّایی)، سیّدی و عربی مـی‌شود.

زمـین‌شناسی

زیرپهنـه مکران

زیرپهنـه مکران شامل کوه‌های خاوری - باختری هست که از جنوب گودال جازموریـان که تا ساحل دریـای عمان را زیرپوشش دارد. درون زیر پهنـه مکران – همانند زیر پهنـه زاهدان – خاش – سراوان، پی سنگ ناحیـه از نوع پوسته‌های اقیـانوسی هست که با توالی ضخیمـی ارنـهشته‌های شبه فلیشی کرتاسه بالائی- الیگوسن و ردیفهای مولاسی مـیوسن- پلیوسن پوشیده شده‌است. درون یک راستای شمال بـه جنوب سن سنگ‌ها کاهش مـی‌یـابد. درحاشیـه شمالی مکران مجموعه‌های افیولیتی کرتاسه بالو درون حاشیـه دریـای عمان ردیف‌های سست و کم سیمان مولاس پلیوسن و پادگانـه‌های دریـائی کواترنر قراردارند. با توجه پراکنش واحدهای سنگی چنین به‌نظر مـی‌رسد کـه از زمان کرتاسه بـه بعد- بـه لحاظ گوناگون- دریـا بـه سمت جنوب عقب نشسته و رسوبهای جوانتری از خود برجای گذاشته است. از نگاه ساختاری زیر پهنـه مکران مجموعه‌ای از منشورهای فزاینده هست که درون شکل‌گیری آن فرورانش پوسته اقیـانوسی عمان بـه سمت شمال (زیرمکران) نقش اساسی داشته‌است. بـه همـین لحاظ ساختارها روند خاوری- باختری دارند و به‌طور عموم محدود بـه گسل‌های راندگی طولی باشیب بـه سمت شمال - شمال خاورند. پدیده فرو رانش عمان بـه زیرمکران هنوز پایـا هست به همـین دلیل ویژگی‌های زمـین‌شناسی مکران بسیـار شاخص بوده و مورد توجه دانشمندان و پژوهشگران دانش زمـین‌شناسی است.

زیرپهنـه جازموریـان

یک فرونشست تکتونیکی هست که درجنوب آتشفشان بزمان و شمال کوه‌های بشاگرد و همچنین ارتفاعات خاور ایرانشـهر حاوی رسوبهای سیلتی- رسی کـه بر این فرونشست تخلیـه مـی‌شوند. بـه همـین رو بخش بیشتر فرونشست جازموریـان با نـهشته‌های آبرفتی جوان پوشیده شده‌اند. درون حاشیـه جنوبی از نوع برخان است.

از نگاه زمـین‌شناسی، درگذشته جازموریـان حاشیـه جنوبی بلوک صحرائی لوت تصور مـی‌شد ولی بررسیـهای ژئوفیزیک هوائی نشانگر آن هست که درون این ناحیـه پی سنگ از نوع پوسته اقیـانوسی هست و لذا بـه نظر مـی‌رسد کـه فرونشست جازموریـان بـه واقع گودال پیش کمانی منشورهای فزاینده مکران است. چنین فرونشست هائی درون بسیـاری از زونـهای فرورانش دنیـا وجود دارد کـه گاه دارای ذخایر هیدروکربور درون خور توجه‌اند.

محیط زیست

گونـه‌های جانوری سیستان و بلوچستان

پایگاه جامع اطلاعات گردشگری استانسیستان و بلوچستان سیستان و بلوچستان وجود مناطق بکر گونـه‌های کمـیاب و منحصر بـه فرد نظر جانورشناسان و علاقه‌مندان بـه طبیعت را بـه خود جلب کرده‌است. صدها گونـه جانوری شامل ۳۴۰ گونـه پرنده، ۶۴ گونـه دار و حدود ۱۱۰ گونـه خزنده و دوزیست بـه همراه صدها گونـه ماهیـان آب شیرین و شور درون این استان گزارش و شناسایی شده‌است. درون حال حاضر گونـه‌های جانوری از قبیل خرس سیـاه بلوچستان، پلنگ، گربه شنی، سگ آبی، قوچ و مـیش، کل و بز و جبیر بـه همراه داران دریـایی و پرندگان همچون عقاب، شاهین‌ها، هوبره، پلیکان خاکستری، زاغ بور و تمساح پوزه کوتاه رودخانـه سرباز (گاندو)، لاک‌پشت‌های خشکزی و آبزی بـه همراه بزمجه بنگال هم درون گروه خزندگان جانوران حمایت شده استان هستند. [۲]

مناطق حفاظت شده سیستان و بلوچستان

زیستگاه‌های گونـه‌های جانوری و گیـاهی استان درون قالب ۱۱ منطقه حفاظت شده توسط محیط بانان محافظت دائم مـی‌شود و بیش از یک مـیلیون و ۳۴۴ هزار و ۳۷۵ هکتار معادل ۷۳ درصد از کل مساحت سیستان و بلوچستان منطقه حفاظت شده‌است. بـه منظور حفاظت از گونـه‌های زیستی جانوری و گیـاهی سیستان و بلوچستان طرح مناطق چهارگانـه حفاظت شده زیر نظر اداره کل حفاظت محیط زیست استان بـه اجرا درآمده‌است. مناطق چهارگانـه حفاظت شده استان شامل مناطق حفاظت شده جانوری با وسعت بیش از ۷۵۸ هزار هکتار، مناطق حفاظت شده جنگلی با وسعت ۱۲۶ هزار و ۳۶۵ هکتار، مناطق شکار ممنوع با وسعت نزدیک بـه ۴۶۰ هزار هکتار و آثار طبیعی ملی با وسعت ۱۰ هکتار مـی‌شود.

مناطق حفاظت شده گاندو، جنگلی شیله، جنگلی بیرک و جنگلی پوزک، مناطق شکار ممنوع بزمان، بلبل آب نصرت آباد، مک سرخ و پزم، پناهگاه حیـات وحش هامون، آثار طبیعی و ملی تفتان و پیرگل خاش ۱۱ منطقه حفاظت شده استان را تشکیل مـی‌دهد

. تمساح پوزه کوتاه، سنجاب بلوچی، خرس سیـاه، بز، قوچ، مـیش، جبیر، آهو و گربه جنگلی از شاخص‌ترین گونـه‌های داران و جیرفتی، دراج، زاغ بور، گیلانشاه خالدار، پلیکان خاکستری، بحری، بالابان، هما، عقاب طلایی و عقاب ماهیگیر از مـهمترین گونـه‌های پرندگان شناسایی شده درون مناطق حفاظت شده سیستان و بلوچستان هستند.[۲۱]

تمساح پوزه کوتاه( بـه اسم محلی گاندو )ازمعدود تمساح های درون معرض انقراض دنیـاست کـه تنـها گونـه کمـی از ان بـه جای مانده هست که درمحدوده جنوب بلوچستان و رودخانـه سرباز وهمچنین درون کشور هند یـافت مـیشود.

پلنگ ایرانی از راسته گوشتخواران و تیره گربه سانان بزرگ با بدن دراز و باریک، دست‌ها و پاهای قوی، پنجه‌ها و ناخن‌های بزرگ، گوش‌هایی کوتاه و دم دراز هست براساس شواهد بـه دست آمده عمده زیستگاه این گربه سان درارتفاعات منطقه حفاظت شده بیرک درمحدوده اطرف شـهرستان سراوان هست که توسط کارشناسان محیط زیست تصویربرداری شد

منابع طبیعی

وسعت استان و تنوع آب و هوایی، موجب بروز تنوع درون پوشش گیـاهی و غنای منابع طبیعی تجدید شونده گردیده‌است. جنگلهای حرا طبعی درون گواتر بلوچستان بینظیر مـی‌باشد همچنین جنگل‌های حرا دست کاشت درون خورها و مناطق مساعد سواحل کنارک و چابهار مانند خور راشدی گالک درون کنارک و خور تیس درون چابهار از دیگر ویژگی‌های این منطقه مـی‌باشد؛ و انجیر معابد یکی از کهنسالترین درختان کشور بوده کـه در لیپار چابهار واقع است. حدود ۵۵ درصد از کل مساحت استان معادل ۱۰٬۲۵۰٬۰۰۰ هکتار را مراتع دربرگرفته‌است کـه ۳۰۰ هزار هکتار مراتع خوب، ۷۵۰ هزار هکتار مراتع متوسط و ۲/۹ مـیلیون هکتار مراتع فقیر و خیلی فقیر مـی‌باشد. درون استان بیش از ۱۲۰۰ گونـه گیـاهی کـه حدود ۷۰ گونـه آن دارای ارزش دارویی و صنعتی مـی‌باشد شناخته شده‌است. از جمله مـی‌توان گونـه‌های کهور، کنار، بنـه، بادام، جش و گز روغن را نام برد. مساحت جنگل‌های استان کـه عمدتاً نیمـه متراکم و کم‌تراکم هستند قریب بـه یک مـیلیون هکتار مـی‌باشد. همچنین حدود ۳/۶ مـیلیون هکتار را بیـابان و شنزار دربر گرفته‌است. از مـهم‌ترین قابلیت‌های بیـابان‌های ساحلی استان مـی‌توان بـه چشم‌اندازهای بدیع و زیبا درون مناطق ساحلی شـهرستان کنارک بالاخص منطقه درک را اشاره نمود کـه یک ظرفیت بسیـار خوب درون زمـینـه صنعت طبیعت گردی و گردشگری مـی‌باشد.

آب و هوا

استان سیستان و بلوچستان از لحاظ طبقه‌بندی اقلیمـی درناحیـه اقلیمـی بیـابانی و خشک مـی‌باشد.

در یک تقسیم‌بندی کلی مـی‌توان گفت مناطق ایرانشـهر، زابل و باهوکلات، آب و هوای بیـابانی و مناطق زاهدان، خاش، سراوان و چابهار، آب و هوای نیمـه بیـابانی و ناحیـه کوهستانی بم پشت درون جنوب سراوان و امتداد آن بـه طرف مشرق که تا کوه‌های بشاگرد، آب و هوای نیمـه بیـابانی معتدل دارند. اقلیم مشرق ارتفاعات و فلاتهای مرتفع و کم وسعت مـیان آن، نیمـه بیـابانی با زمستانـهای سرد است.

مـیزان نزولات درون مناطق مختلف معمولاً بین ۱۳۰–۷۰ مـیلی‌متر مـی‌باشد. درون سال بارندگی گاه موجب ایجاد سیل و خسارت شدید مـی‌گردد ولی درون صورت مـهار سیلابها امکان توسعه کشت افزایش مـی‌یـابد.

در تابستان حداکثر حرارت شـهرستان‌های ایرانشـهر و زابل بـه ۵۰ درجه سانتیگراد مـی‌رسد. شـهرستان‌های دیگر حرارت پائینتری دارند. حداقل درجه حرارت زمستان درون زاهدان و خاش معمولاً ۸–۷ درجه سانتیگراد زیر صفر و هر چند سال یکبار که تا ۱۸- درجه سانتیگراد نیز نزول مـی‌کند. زاهدان سردترین و ایرانشـهر گرمترین شـهرهای استان است. در نواحی جنوبی و ساحلی استان یعنی که تا شعاع حدود ۱۵۰ کیلومتری از ساحل دریـا درون زمستان درجه حرارت شب و روز بین ۲۵–۱۰ درون جه سانتیگراد متغیر بوده و این ویژگی همراه با رطوبت نسبی ۹۵–۵۰ درصد درون طول سال استعداد فراوان تولید محصولات گرمسیری و سبزیجات غیر فصل را فراهم نموده‌است. همچنین این نوسانات رطوبت و وجود بادهای موسمـی همچون بادهای معروف بـه صد و بیست روزه و باد هفتم یـاکش و ریزش جوی و اختلاف دما درون ۲۴ ساعت بـه استثنای نواحی معتدل سواحل دریـای عمان شرایط خاص اقلیمـی، پوشش گیـاهی و جانوری مناظر بدیعی را بـه وجود آورده است. * [۳]

آثار باستانی و اماکن دیدنی

قلعه سب
  • شـهر سوخته
  • کوه آتشفشانی تفتان(بلوچستان، خاش)
  • دریـاچه هامون(سیستان)
  • کوه خواجه
  • قلعه دزک (بلوچستان، سراوان)
  • گل فشان تنگ(بلوچستان، زرآباد)
  • بی‌بی دوست
  • قبرستان اسپیدژ
  • کوه خضر
  • سد پیشین(سرباز)
  • سد زیردان(چابهار)
  • جزیره شیطان
  • شـهر دقیـانوس
  • مسجد کهنـه قلعه(بلوچستان)
  • قلعه چهل
  • کوه بیرک
  • چاه نیمـه(سیستان)
  • تخت عدالت (سیستان)
  • سه کوهه(سیستان)
  • قلعه رامرود(سیستان)
  • قلعه اسپکه(بلوچستان)
  • غار لادیز(بلوچستان)
  • دهانـه غلامان(سیستان)
  • ارگ خان ملک کیـانی(سیستان)
  • ارگ سکوهه (سیستان)
  • قلعه سام(سیستان)
  • قلعه رستم
  • قلعچه ریس(قلعه مچی)
  • کهک کهزاد(کوه خواجه)
  • چهل ان(کوه خواجه)
  • بقایـای آتشکده کرکویـه شـهرستان هیرمند
  • آتشکده ورمال(سیستان)
  • آتشکده کل کنگ(بلوچستان)
  • کلات گرد(بلوچستان)
  • تپه‌های تاسوکی
  • اقلاع رود بیـابان
  • ارگ سردار محمدحسین نارویی
  • بانک ایران و انگلیس
  • کاروانسرای فرنگی
  • رودخانـه فنوج(فنوج-بلوچستان)
  • گمرک بلژیکی‌ها
  • سفارت انگلیس(موزه مردم‌شناسی سیستان)
  • تپه شارستان
  • زاهدان کهنـه
  • تپه رنده
  • ارگ مـیرجمال کلانتر
  • ارگ ورمال
  • قلعه ناصری ایرانشـهر
  • قلعه ایرندگان خاش
  • قلعه مـیا مـهرستان
  • قلعه کافرها واقع درون کوه خواجه زاهدان
  • قلعه نیکشـهر
  • قلعه سیب سوران
  • قلعه پرتغالیـها چابهار
  • قلعه هریدوک درون لاشار
  • قلعه چانف
  • قلعه بنت
  • قلعه بگ
  • قلعه مسکوتان
  • محوطه چهل ان
  • محوطه هاتین یـا خاتون
  • قلعه تیس
  • قلعه بلوچ گت تیس
  • قلعه بمپور (بن پهل)
  • قلعه قصرقند
  • قلعه سرباز
  • قلعه نوشیروان سنگان
  • کاروانسرای نصرت آباد
  • قلعه دامن
  • محوطه تاریخی سپیدژ
  • قلعه خاش
  • قلعه مدانچ
  • گورستان ان مدانچ
  • قلعه حیدر آباد خاش
  • گورستان هفتاد ملا
  • آتشکده مـهرگان سراوان
  • مسجد جامع تیس
  • قلعه جوقنوک درون گو خوش آباد
  • غار گواتامکایرندگان خاش
  • غار صداکی ایرندگان خاش
  • غار لادیز مـیرجاوه
  • غار خوش آباد گو
  • غارهای بان مسیتی
  • مسجد دزک سراوان(بلوچستان، سراوان)
  • موزه تاس و کپل دزک(موزه آب) سراوان
  • موزه زنده سفال کلپورگان سراوان
  • موزه محلی سراوان
  • موزه محلی چابهار
  • باغ سرو سرجو، سراوان

موزه سفال زنده کلپورگان با قدمت هفت هزار سال قدمت

مرداد ماه ۱۳۹۶ ارزیـابان سازمان یونسکو بـه منظور بررسی ظرفیت‌های روستای «کلپورگان» بـه عنوان نخستین روستای نامزد شده ایران به منظور ثبت جهانی وارد این روستا شدند. وبعداز داوری یک ماه بعد بـه عنوان مـیراث ارزشمند موزه زنده سفال ثبت جهانی شد[۲۲]

در آذر ماه ۱۳۹۶ و در جشن ثبت جهانی این روستا، رئیس منطقه‌ای شورای جهانی آسیـا و اقیـانوسیـه و معاونش لوح ثبت روستای سفالگری کلپورگان بـه عنوان نخستین روستای جهانی منطقه آسیـا و اقیـانوسیـه را بـه مسوولان و مردم سیستان و بلوچستان واگذار د[۲۳].

روستای کلپورگان درون بیست و پنج کیلومتری شرق سراوان و ۳۵۰ کیلومتری زاهدان، واقع شده‌است.

سنگ نگاره های سراون بزرگ ترین نگارخانـه سنگی درون ایران

مـهمترين و بیتشرین محل قرار گیری سنگ نگاره ها درون محدوده مناطق شـهرستان را  «کوه مـهرگان» ،«دره کنديک» ، «دره شير و پلنگان»  ، «دره درو» ، «دره هلي» ، «کوه تونان» در  سب و سوران و نقاشي هاي صخره اي «پيرگوران» و همچنین شامل روستاي ناهوک ، سنگ نگاره هاي «سر دشت ناهوک» ، «دره نگاران» و «گشت » اشاره کرد.مـهمترين اين سنگ نگاره ها کـه بر روي کوههاي منطقه سردشت دردره اي بنام دره نگاران درون محدوده روستای ناهوک واقع شده هست وبراساس بررسي هاي تاريخي وکارشناسي هاي باستان شناسي مربوط بـه دره شکار مربوط بـه ده هزار سال پيش هست .

اماکن زیـارتی

مقبره خواجه مرشد

یکی اززیـارتگاه‌ها ومقبره‌ها کـه در شـهر محمدی از توابع بخش مرکزی این شـهرستان سراوان واقع هست و بصورت گنبدی از خشت خام وگل ساخته شده‌است.

خواجه مرشد از نوادگان امام موسی کاظم مـی‌باشد کـه در تصوف بـه طریقه نقشبندی منتسب بود ه است. این عارف بزرگوار درون حدود ۲۵۰تا ۳۰۰سال گذشته مـی‌زیست. واز او غزلیـاتی هموچون دیوان حافظ بـه جای مانده است.

نوادگان خواجه مرشد راجمعی از طایفه دهواری و سیدزاده کـه بلوچ هستند تشکیل مـی دهندو سالهاست درون منطقه سدارند.

در این مقبره سه قبر وجود دارد کـه یکی مربوط بـه فرزندان خواجه مرشد هست ودوتای دیگر نامشخص است. این بنا دارای سه اتاق مـی‌باشد کـه دو اتاق دارای گنبد مـی‌باشد وقبور درون آن قرار دارد واتاق سوم صحن آرامگاه مـی‌باشد. گنبدها خشتی گلی هست این بنا نزدیک بـه پنج متر ارتفاع دارد درون هرکدام از اتاق‌هایی کـه گنبد دارد دو قبر وجود دارد کـه در یکی از اتاق‌ها خواجه مرشد وفرزندش مدفون هستند[۲۴].

مقبره سلطان بابا حاجی دزکی

از عارفان بزرگ دوره سلجوقی واقع درون روستای زیـارت درون ۸ کیلومتری شرق شـهرستان سراوان واقع است.گنبدی خشتی کـه درمـیان درختان سرسبز انار و زردالو و نخل ها ی روستا قرار دارد و منظره بسیـار زیبایی را درست کرده هست و مردم درانجا بـه عبادت و نذر مـی پردازند

فرهنگ

مردم

مردم این استان از اقوام بلوچ‌های عمدتاً سنی و سیستانی‌های عمدتاً شیعه هستند.

صنایع دستی

سوزن دوزی
هنر سوزندوزی زن بلوچ
نمونـه سوزندوزی لباس زنان بلوچ

بدون تردید سوزندوزی بلوچ را حتما در زمره یکی از اصیل‌ترین و جالب‌ترین رشته‌های صنایع دستی کشور بـه حساب آورد کـه آوازه شـهرتش بـه فرسنگها دورتر از این خاک نیز رسیده و مردم بسیـاری از نقاط مختلف جهان، بلوچستان را بـه پشتوانـه آن مـی‌شناسند. هنر ظریف و پر سابقه‌ای کـه هیچ‌به درستی نمـی‌داند از چه زمانی درون ایران شروع شده‌است. آنچه مسلم هست تقریباً تمامـی زنان و ان بلوچ درون فاصله سنی چهار که تا چهل سالگی (و حتی گاه که تا شصت سالگی)، دست اندر کار آن بـه حساب مـی‌آیند. در زندگی ساده و به دور از تجمل زنان بلوچ، شاید مـهمترین وسیله تزئین لباس همـین سوزندوزی است. اگر از آنان بپرسید از چه زمانی پیراهن خود را سوزن دوزی مـی‌کنند، آن را وصیت پدران خود مـی‌دانند و مانند هر هنر قومـی نمـی‌توانند منشأ آن را تعیین کنند. سوزندوزان بلوچ با نقش گل‌ها و بوته‌ها و ترکیب رنگ‌ها، طبیعت رنگین و زیبایی آفریده و جهانی ساخته‌اند کـه در اندیشـه و خیـالشان شکل مـی‌گرفته‌است. طبیعت را آن چنان‌که دوست داشته و مـی‌خواسته‌اند ترسیم کرده‌اند، نـه بـه آن شیوه و شمایلی کـه وجود دارد. پیراهن بلوچ با چهار قطعه تزئین یـافته‌است کـه عبارتست از یک قطعه پیش ، دو قطعه سرآستین و قطعه دیگر کـه در زیر پیش به‌طور عمودی که تا پایین پیراهن دوخته مـی‌شود و جیب یـا درون اصطلاح محلی «گوپتان» نامـیده مـی‌شود.

سوزندوزی بلوچ بـه صورت پیش ، جیب، سرآستین، پا دامنی، سجاده، نوار، کراوات، کمربند، کوسن، دستمال، رومـیزی، پرده، سفره، اشارپ و پارچه کلهمک آباژور ارائه مـی‌شود. از طرحهای اصیل مورد استفاده درون سوزندوزی بلوچ مـی‌توان از طرحهای گل سرخ، چشم ماهی و مروارید نام برد. پریوار دوزی و توردوزی نیز از دیگر انواع رودوزی‌های بلوچستان است.

سکه دوزی

تنـها مورد دیگر تزئین منازل بلوچ و خانواده‌های بلوچ بعد از سوزندوزی، سکه دوزی بلوچ است. سکه دوزی را یـا بـه دیوار مـی‌آویزند یـا جهت تزیین روی رختخواب مـی‌اندازند یـا درون عروسی‌ها بـه گردن شتر مـی‌آویزند. به جهت وجوه اشتراک فراوانی کـه بین اهالی بلوچستان ایران با اقوام ساکن درون کشورهای مجاور منطقه از نظر قومـی، نژاد، زبان و فرهنگ وجود دارد، مشابهت‌هایی هم درون هنرهای دستی ساکنین این مناطق وجود دارد کـه امری کاملاً طبیعی است. بـه همـین دلیل تشابهاتی بین سکه دوزی بلوچ ایران با محصولات هند و پاکستان وجود دارد.

سفالگری
صنایع دستی بلوچستان

سفال کلپورگان سراوان و سفال کوه مـیتیک سرباز کلپورگان مرکز تولید نوعی سفال درون بلوچستان هست که درون ۳۰ کیلومتری شـهرستان سراوان واقع شده و نوع خاص سفال کلپورگان درون ایران کاملاً مشخص هست و شباهتی از نظر تولید و رنگ بـه سفالهای دیگر مناطق ایران ندارد. سفال کلپورگان را مـی توان اثر فاخر و هنرمند دستان زنان بلوچ نامـید این سفال بـه صورت کاملاً ابتدایی تولید مـی‌شودو نسل بـه نسل منتقل شده هست و فدمتی هفت هزار ساله دارد.. در ساخت سفال، مردان فقط وظیفه حمل خاک از تپه که تا محل سفالگری و آماده گل را بـه عهده دارند و تمامـی مراحل ساخت همان‌طور کـه گفته شد توسط زنان انجام مـی‌گیرد. گل با دست زنان سفال ساز شکل مـی‌گیرد و تراش داده مـی‌شود و با سیـاه قلم تزیین مـی‌شود. نقش‌ها ساده و هندسی است. مصنوعات ساخته شده شامل: دیگ، سینی، کوزه، قلیـان، گلدان، لیوان، قوری، مجسمـه حیوانات و… است..کلیـه نقوش از ذهن و تخیلات زنان منطقه درون روزگاران کهن سرچشمـه گرفته است

زرگری
ریز طلای ساخت دست بلوچ
دستبند طلا یـا چوری طلا زنان بلوچ

زرگری و نقره‌سازی یکی دیگر از هنرهای دستی استان است. درون اثر تغییرات زمان و عوامل متعدد دیگر، نقره‌سازی، جای خود را بـه طلاسازی داده است. زرگرهای بلوچ از اقوام و طوایف مشخصی هستند کـه علاوه بر جواهرسازی، انواع زیورآلات زنان بلوچ را با مـهارت تهیـه مـی‌کنند. زنان بلوچ مانند اغلب زنان مردم ایران از زیورهای بومـی استفاده مـی‌کنند. زرگرهای محلی زیورهای طلا و نقره را با نقوش ساده هندسی و نمادین مـی‌سازند. این زیورها به منظور زینت سروگردن و گوش و بینی و دست و پا استفاده مـی‌شود. زیورهای بلوچی بیشتر شبیـه زینت‌آلات مردم پاکستان و هندوستان است. دلیلش رفت‌وآمد زیـاد بین ساکنین بلوچستان و قسمت غربی شبه قاره هند و پاکستان است.

قالی بافی

قدمت این هنر، با ورود شاخه‌ای از اقوام سکائی بـه سیستان برمـی‌گردد. زیراندازهای سیستانی بـه سه نوع تقسیم مـی‌شود: ۱٫ نوع تاریخی یـا کهن کـه تا آغاز سده چهاردهم هـ. ق بافته مـی‌شد. ۲. نوع مـیانـه کـه از حدود اواخر قرن سیزدهم هـ. ق بافته شده و هنوز هم رایج است. ۳. نوع نو، کـه هم‌اکنون بافته مـی‌شود. عمده مواد اولیـه توسط روستاییـان تهیـه شده و از رنگ‌های متنوع استفاده مـی‌نمایند. نقوش اغلب تجریدی و به صورت هندسی، مرغی، انسانی یـا طرح و بافت کلی مددخانی، بهلوری، خشتی، سلیمانی و گلدانی است. درون حال حاضر فرش سیستان بـه دلیل نوع طرح، رنگ، نقش، ابعاد، دوام علاوه بر بازارهای داخلی درون بازارهای خارجی فروش دارد. سیستان بـه لحاظ ارتباط گسترده فرهنگی و هنری با بلوچستان، عشایر خراسان، ترکمنستان، درون زمـینـه نقش و رنگ و ابعاد قالی‌های خود با این مناطق وجوه اشتراک فراوان دارد.

غذای خاص مردم بلوچ

غذاهای بلوچی نیز مثل بقیـه غذاهای ایرانی‌اند. با توجه بـه غلبه دامپروری درون منطقه عنصر اصلی و محوری غذاهای این منطقه را گوشت تشکیل مـی‌دهد. بعد از گوشت این خرماست کـه برای مردم نقش محوری درون تولید خوراکی بازی مـی‌کند. جالب اینجاست کـه برخلاف تصور عمومـی درون دوره کنونی این منطقه محل مناسبی به منظور کشت برنج هست و درون مکُران برنج نیز بـه خوبی کاشته مـی‌شود. نکته‌ای کـه برخلاف موقعیت جغرافیـایی منطقه درون رفتار غذایی مردم بلوچستان مـی‌توان دید این هست که این مردم خیلی کمتر از چاشنی‌های تند بهره مـی‌برند. بلوچستان همجوار با کشور پاکستان هست و رفت و آمدهای بسیـاری بـه این کشور و همـین‌طور کشور هندوستان وجود دارد اما رنگ و بویی از غذاهای پاکستانی یـا هندی درون آن دیده نمـی‌شود. بـه نمونـه‌ای از غذای بلوچی مـی‌پردازیم. [۴]

چانگال

«چانگال» درون واقع پذیرایی عشایر بلوچ از مـیهمانان خود است. آن‌ها از مـیهمانان خود با چنگال و دوغ پذیرایی مـی‌کنند بـه ویژه درون ماه مبارک رمضان این شیرینی- غذا سفره افطار را نیز رنگ و روی مـی‌بخشد. شاید وجه تسمـیه آن از این رو باشد کـه در تهیـه این غذا چنگ زدن عامل اصلی تولید است. مواد اولیـه به منظور تهیـه چانگال، آرد، خرما و روغن حیوانی است. بلوچ‌ها ابتدا آرد و آب را مخلوط مـی‌کنند و در شرایطی کـه این مخلوط هنوز بـه خمـیر تبدیل نشده هست آن را بـه ضخامت حدود ۱سانتی‌متر روی تابه مـی‌اندازند و مـی‌گذارند که تا اندکی خود را بگیرد و بپزد. اگر این مخلوط آب و آرد نازکتر شود نانی از آن بـه دست مـی‌آید؛ ولی به منظور چانگال ضخامت یک‌سانتی‌متری مناسب است. بعد از آنکه این خمـیر نیم پز شد آن را برمـی‌دارند و به تناسب حجمـی کـه مـی‌خواهند چانگال درست کنند از این نان نیم پز درست مـی‌کنند. بعد خرما را درون ظرفی دهن گشاد مـی‌ریزند. نان نیم پز را درون همـین ظرف خرد مـی‌کنند یـا بـه عبارت دیگر تکه‌تکه مـی‌کنند. این دو را با هم ورز مـی‌دهند و چنگ مـی‌زنند بـه گونـه‌ای کـه هسته‌های خرما از درون آن بیرون مـی‌آید و هم مـی‌توان هسته‌ها را جدا کرد و هم نان و خرما را خوب بـه خورد هم مـی‌دهند. این کار که تا جایی پیش مـی‌رود کـه دیگر نتوان تشخیص داد نان هست یـا خرما. حال نوبت افزودن روغن است. به منظور افزودن روغن آن را با همراه کمـی پیـاز خرد شده داغ مـی‌کنند و قبل از آنکه روغن چنان داغ شود کـه پیـازها بسوزند آن را از روی شعله برداشته و به مخلوط نان و خرما مـی‌افزایند که تا این مخلوط نرم شود و نـه بیشتر. امروزه چانگال را با خلال بادام و پسته تزئین مـی‌کنند و بعد به منظور پذیرایی مـی‌آورند.

تنورچه یـا ترون چه

«تنورچه» نیز نام خود را از محل پخت خود گرفته‌است. تنورچه را معمولاً بـه دو صورت آماده پذیرایی مـی‌کنند. یکی بـه شکل سیخ زدن گوشت و دیگری بـه شکل کامل کباب شده (قوزی). درون هر دو روش نیـاز بـه تنور است. درون روش سیخ زدن، ی را ذبح و گوشت آن را بـه قطعات درشت خرد مـی‌کنند. سپس هر قطعه بزرگ را بـه سیخی از چوب نخل مـی‌کشند. سیخ‌ها را زمانی درون تنور قرار مـی‌دهند کـه زغال‌های دورن تنور گداخته و قرمز شده باشند. درون این مرحله اگر بخواهند کباب مورد نظر آبدار شود ظرفی از آب را روی زغالها درون تنور قرار مـی‌دهند. سیخ‌ها را دور که تا دور ظرف آب بـه دیواره تنور ایستاده قرار مـی‌دهند. این کار باعث مـی‌شود گوشت بـه اصطلاح بخارپز هم بشود. بعد از این مرحله درون تنور را با سینی یـا هر وسیله دیگری کـه مقاوم درون برابر حرارت باشد مـی‌پوشانند و روی آن را با کاهگل مـی‌پوشانند. البته تنور مثل همـه تنورها از زیر ورودی هوا داردو این حالت را بین ۴۵ دقیقه که تا ۱ساعت نگاه مـی‌دارند. البته باز هم این زمان بـه گوشت‌های بـه سیخ کشیده شده بستگی دارد. سپس نوبت بـه صرف آن کباب مخصوص بلوچی مـی‌رسد. این کباب را بـه تنـهایی یـا با پلو سفید سرو مـی‌کنند. درون روش دیگر طبخ، یک را متناسب با اندازه تنور ذبح کرده و دورن آن را خالی مـی‌کنند. بعد از آماده شدن آن را با نخی مناسب کـه در برابر حرارت از بین نرود مـی‌بندند. سپس آن را درون تنوری کـه زغالهایش گداخته هست قرار مـی‌دهند. باز هم حتما درِ تنور را با کاهگل بپوشانند و همان زمان را بـه انتظار بنشینند.

تباهگ

این کار روشی به منظور نگهداری گوشت بوده‌است. اینک نیز این روش متداول است. ماحصل این نوع نگهداری هم بـه تنـهایی قابل خوردن هست و هم بـه عنوان گوشت استانبلی بلوچی. معمولاً اواسط پاییز و با رو بـه سرما گذاشتن هوا ان را پروار کرده و از یکسو به منظور گرفتن روغن حیوانی و از سوی دیگر به منظور تهیـه گوشت از آن استفاده مـی‌د. گرچه اینک نیروی برق و دستگاه‌های خنک‌کننده از قبیل یخچال بـه زندگی همـه وارد شده‌است اما همچنان این کار انجام مـی‌گیرد. البته زمان دیگری نیز هست کـه بلوچ‌ها به منظور تهیـه تباهگ دست بـه کار مـی‌شوند و آن زمان «عید قربان» هست که گوشت قربانی فراوان مـی‌شود. درون این روش پودر انار و نمک را بـه گوشت اضافه مـی‌د و ماحصل آن را بعد از اندکی کـه نور آفتاب برآن مـی‌تابید درون مشک ریخته و مـی‌بستند. این گوشت بعد از مدتی قابل خوردن بود. علاوه بر این همـین گوشت را به منظور تهیـه استانبلی بلوچی استفاده مـی‌کنند.

دوغ پا

«دوغ پا» خورشتی با گوشت هست که بـه جای آب به منظور جا انداختن و طبخ آن از دوغ استفاده مـی‌شود. این روش نیز متأثر از دامپرور بودن بلوچ هاست. دوغ یکی از فراورده‌های متداول دامپروران هست و درون بلوچستان وقتی بـه مـیان عشایر و دامپروران بروید درون نخستین گام بعد از تعارف آب از شما با شیرشتر یـا دوغ بـه عنوان نوشیدنی پذیرایی مـی‌کنند.

ترشی‌جات یـا چتنی

در نیکشـهر ان و زنان هنرمند و خوش ذوق بلوچ بـه وسیلهٔ انبهٔ محلی، انواع ترشی رو تهیـه مـی‌کنند به‌طوری‌که بسیـار دلچسب و خوردنیست و ضمن لذیذ بودن. بهداشت نیز درون تهیـهٔ این ترشی‌ها کاملاً رعایت مـی‌شود. ان جوان امروزی بـه کمک مادران خود از انبهٔ محلی چندین نوع ترشی رو هنرمندانـه تهیـه مـی‌کنند. درون منطقهٔ بلوچستان شـهرستان نیکشـهر درون تهیـهٔ انواع ترشی انبه زبان زد است. درون زیر طرز تهیـهٔ چند نوع از ترشیـهایی کـه توسط زنان هنرمند بلوچ تهیـه مـی‌شود ذکر مـی‌کنم.

چَتَنی (نوع پاکستانی):این نوع کـه به چتنی معروف هست نحوهٔ تهیـهٔ آن بدین شکل هست که آنیـه رو همراه با هسته (گدگ) و پوست انبه تکه‌تکه مـی‌کنند بعد از تکه‌تکه بـه آن زردچوبه و نمک اضافه مـی‌کنند و آن را بـه مدت۴الی۵ ساعت زیر تابش مستقیم نور خورشید بر روی تگرد (حصیر محلی) پهن مـی‌کنند سپس روغن رو با سیر خردشده و نمک داغ مـی‌دهند و مـی‌جوشانند بعد از داغ شدن روغن شعلهٔ گاز رو خاموش مـی‌کنند که تا روغن گرم شده گرمایش را از دست بدهد و کمـی سرد شود سپس انبه‌ها را داخل گالون یـا پارچهای مخصوص مـی‌ریزند و روغن سرد شده رو بـه آن اضافه مـی‌کنند. بعد از اضافه نمودن روغن دوباره سیر را خرد و ریز کرده و به آن اضافه مـی‌کنند و همچنین مصالح مخصوص چتنی از نوع پاکستانی رو بـه آن مـی‌افزایند و گالون پر شده از انبه و مخلوطهای مذکور رو بـه مدت ۴الی۵ روز درون معرض نور خورشید قرار مـی‌دهند. این عمل بـه منظور نرم شدن انبه و هستهٔ آن صورت مـی‌گیرد.

هَرّام (نوع قدیمـی):این نوع نیز همانند چتنی هست با این تفاوت کـه هستهٔ انبه‌ها رو جدا مـی‌کنند نمک و زردچوبه بـه آن اضافه مـی‌کنند و به مدت ۴الی۵ساعت درون معرض نور خورشید قرار مـی‌دهند که تا کاملاً خشک شوند سپس انبه‌های خشک شده رو جمع مـی‌کنند و داخل گالون مـی‌ریزند و گالونـهای پر شده رو بـه مدت ۳الی۴ روز زیر تابش مستقیم نور خورشید قرار مـی‌دهند و با چوب درخت خرما هر روز انبه‌های داخل گالون رو بـه هم مـی‌زنند و مخلوط مـی‌کنند که تا کاملاً نرم شوند و روغن و سیر و نمک رو مخلوط مـی‌کنند و داغ مـی‌کنند وبعد از داغ شدن روغن اجازه مـی‌دهند روغن کمـی سرد شود بعد از سرد شدن روغن رو بـه داخل گالون مـی‌ریزند و سیر کامل و حیـه‌ای نیز بـه ان اضافه مـی‌کنند و سپس فلفل قرمز و فلفل سیـاه و زیره و دارچین آسیـاب مـی‌کنند و داخل گالون مـی‌ریزند.

هَرّام نوع جدید (آناناسی):در این نوع کـه به ترشی آناناسی شـهرت دارد. هم پوست انبه را مـی‌گیرند و هم هستهٔ انبه را جدا مـی‌کنند و انبه را تکه‌تکه مـی‌کنند و نمک و زردچوبه مـی‌زنند و آن را داخل صافی مـی‌ریزند و زیر تابش نور خورشید قرار مـی‌دهند که تا آبش گرفته شود بعد از اینکه کاملاً آبش گرفته شد آن انبه‌ها را جمع مـی‌کنند و داخل ظرف بزرگی مـی‌ریزند. مصالح چتنی و فلفل قرمز را بـه آن اضافه مـی‌کنند و کمـی روغن مایع و سرکه نیز بـه به انبه‌ها اضافه مـی‌کنند به‌طوری‌که مـیزان سرکه از روغنـها بیشتر باشد و آن را با ملاقه بهم مـی‌زنند و مـی‌چرخانند و داخل گالون مـی‌ریزند.

موسیقی

سازهای مختص این استان عبارتند از دونلی و قیچک و دهل و سوروز و تمبورگ و بنجواست.

کشاورزی و دامپروری

تاکستان انگور درون بلوچستان
درختان انار بلوچستان

سیستان و بلوچستان با گستره‌ای افزون بر هفت مـیلیون هکتار آب و هوایی متغیر از گرم و خشک که تا معتدل سرد و کوهستانی دارد. ۴۰۰ هزار هکتار از زمـین‌های استان قابل کشت بوده و آب مورد نیـاز نیز از ۱۱ هزار و ۳۰۰ منبع آبی شامل چاه، قنات، چشمـه و رودخانـه‌های هیرمند، سرباز لادیز و بمپور تأمـین مـی‌شود. سه مـیلیون و ۴۰۰ واحد دامـی درون این استان وجود دارد.

۳۰۰ کیلومتر نوار ساحلی دریـای عمان و راه‌یـابی بـه آب‌های آزاد، دریـاچه هامون، چاه نیمـه‌ها و هفت هزار و ۸۰۰ منبع آبی داخلی ظرفیت‌های آبی این استان هستند.

این استان چهار کارخانـه تولید شیر پاستوریزه و فراورده‌های لبنی، ۳۴ مرکز جمع‌آوری شیر روستایی و دو مجتمع بزرگ پرورش شیری با ظرفیت ۱۲ هزار راس دارد. تولید انواع خرما درون این استان سالانـه ۱۶۷ هزار تن هست که ارزش اقتصادی آن ۲۱۸ مـیلیـارد ریـال مـی‌باشد.

بزرگ‌ترین پایگاه تولید نـهال مـیوه‌های گرمسیری جنوب شرق ایران نیز درون استان سیستان و بلوچستان قرار دارد کـه با تأمـین نیـاز داخلی استان بـه ۹ استان دیگر کشور نیز نـهال صادر مـی‌شود. «خرما، موز، مرکبات، انبه، پاپایـا، گوآوا، چیکو، پسته و انگور یـاقوتی» از جمله مـیوه‌های گرمسیری و نیمـه گرمسیری سیستان و بلوچستان است.[۲۵] گونـه‌های جانوری شاخص استان (گاو سیستانی، دشتیـاری، مرغ خزک، مرغ دشتیـاری، و شتر بلوچی، بز تالی و بی تال،مـیش) مـی‌باشد " سالارزهی "

اوضاع اقتصادی

سیستان و بلوچستان از جهت رشد و توسعه اقتصادی از مناطق درون حال توسعه کشور هست و از لحاظ توسعه کمترین توسعه را درون مـیان استان‌های ایران دارد. زراعت اشکال متعددی دارد و صنعت آبی آن وابسته بـه رود هیرمند است. صنایع موجود درون استان بـه دو دسته صنایع ماشینی و دستی تقسیم مـی‌شوند کـه صنایع ماشینی استان عبارتند از صنایع غذایی، نساجی، پوشاک و صنایع شیمـیایی و کارگاه‌های فلزکاری، ریخته‌گری، ساخت لوازم خانگی و تانکرسازی. معادن این استان عبارتند از معادن مس، کرومـیت، منگنز، سنگ مرمر. سنگ آهک و غیره.

به دلیل همسایـه بودن سیستان و بلوچستان با پاکستان و افغانستان و همچنین وجود تنـها بندر اقیـانوسی ایران (چابهار) درون آنجا، این استان از ظرفیت بالایی به منظور پیشرفت برخوردار است.

زمـین‌لرزه سراوان سال ۱۳۹۲

نوشتار اصلی: زمـین‌لرزه سراوان (۱۳۹۲)

در تاریخ ۲۷ فروردین ۱۳۹۲ زمـین‌لرزه‌ای بـه بزرگی ۷٫۵ ریشتر منطقه سراوان درون استان سیستان و بلوچستان را لرزاند؛ کـه شدت آن بـه قدری بود کـه کشورهای همسایـه پاکستان و امارات را لرزاند کـه به علت عمق بسیـار زیـاد این زمـین لرزه خسارات زیـادی بـه بار نیـاورده است.[۲۶] عمق بسیـار زیـاد زلزله باعث شد کـه مـیزان انرژی رسیده بـه سطح زمـین کاهش یـافته و این انرژی درون سطع وسیعی از پوسته زمـین (کشورهای مجاور) منتشر شود و خسارات کاهش یـابد.

فرودگاه

فرودگاه‌های زاهدان، چابهار و ایرانشـهر و زابل و سراوان

وضعیت تحصیلی استان

نرخ باسوادی درون سیستان و بلوچستان ۷۹ درصد مـی‌باشد کـه ۷ درصد پایینتر از مـیانگین کشوریست. درون سال ۹۴، ۲۰۰ هزار کودوجوان درون استان سیستان و بلوچستان از تحصیل بازمانده‌اند و تنـها ۵۰ درصد ورودی‌های مدارس درب مدرک دیپلم موفق مـی‌شوند، همچنین بیش از نود درصد کلاس‌های مدرسه‌ها غیراستاندارد مـی‌باشد استان به منظور رسیدن بـه سطح آموزشی مناسب بـه ۸۰۰ هزار متر مربع فضای آموزشی و ۸ هزار نیروی انسانی بیشتر محتاج است.[۸]

منابع مکتوب و سفرنامـه‌ها

رد سیستان و بلو چستان را درون نوشته‌های قدیم و جدید نویسندگان و مسافران ایرانی و غیر ایرانی مـی‌توان یـافت. آثاری کـه ذکری از سیستان یـا بلوچستان درون آن‌ها درج گردیده یـا بـه صورت خاص بـه این مناطق مـی‌پردازد بـه شرح زیراند.[۲۷]

آثار زرتشتی و پهلوی

  • اوستا کهن‌ترین سرودهای ایرانیـان، جلیل دوست‌خواه، ۱۳۷۰
  • اوستا کتاب مقدس ایرانیـان، گلدنر، ۱۸۸۶
  • یشت‌ها، پورداوود، ۱۳۵۶
  • گرامر لغت‌نامـه و متون فارسی قدیم، کنت، ۱۹۵۳
  • پایکولی شرح بنا و کتیبه ساسانیـان، ۱۹۲۴
  • یک کتیبه جدید پهلوی، کعبه زرتشت، اشپرنگلینگ، ۱۹۴۰
  • بندهشن ایرانی، مـهرداد بهار، ۱۳۶۹
  • متن کامل دینکرت پهلوی، مادن، ۱۹۱۱
  • ابدیـه و سهکیـه سیستان، اسانا، ۱۹۱۳
  • داتستان مـینوی خرد، تفضلی، ۱۳۵۴
  • ایـاتکار زریران، هدایت، ۱۳۲۲
  • ویچیتکیـهای زاتسپرم، راشد، ۱۳۶۶
  • زند وهمن یسن، هدایت، ۱۳۲۳
  • ایـاتکار جاماسپیک، هدایت، ۱۳۲۲
  • داتستان دینیک، مـیر فخرایی، ۱۳۶۷
  • شکند گمانیک ویچار، هدایت، ۱۳۲۳

آثار جغرافیـایی کلاسیک پیش از اسلام

  • تاریخ هرودوت، هرودوت، وحید مازندرانی
  • جغرافیـایی استرابو، استرابو، نجیب اله تورایـانا
  • آناباسیس و ایندیکا، آریـان، رابسون، ۱۹۵۴
  • پاسگاه‌های پارت، خاراکسی، ژاکوبی ۱۹۵۸
  • جغرافیـا، بطلمـیوس، فیشر، ۱۹۳۲
  • پرسیکا، کتزیـاس، ژاکوبی، ۱۹۵۸
  • کتابخانـه تاریخ، سیسیلی، فوگل و فیشر، ۱۹۰۶
  • ایرانشـهر، خورناتسی، مارکوارت ۱۹۰۱، مریم مـیراحمدی
  • شـهرستان‌های ایران، متن پهلوی، مارکوارت ۱۹۳۱، هدایت
  • تاریخ اسکندر، کنت کورث، قرن اول مـیلادی، باردون ۱۹۴۸

آثار تاریخی و جغرافیـایی نویسندگان ایرانی و عرب مسلمان

  • المسالک و الممالک، ابن خردادبه، ۸۶۴ م، حسین قره چانلو، ۱۳۷۰
  • فتوح البلدان، بلاذری، ۸۶۹ م، آذرتاش آذرنوش، ۱۳۶۴
  • کتاب الخراج، قدامـه بن جعفر، ۸۸۰ م، حسین خدیو جم، ۱۳۲۵
  • البلدان، یعقوبی، ۸۹۱ م، محمد ابراهیم آیتی، ۱۳۵۶
  • مختصر البلدان، ابن فقیـه، ۹۰۳ م، ح مسعود، ۱۳۴۹
  • الاعلاق النفیسه، ابن دسته، ۰۸۹ م، حسین قره چانلو، ۱۳۶۵
  • اشکال العالم، جیـهانی، ۹۲۲ م، کاتب-منصوری، ۱۳۶۸
  • المسالک و الممالک، اصطخری، ۹۵۱ م، ایرج افشار، ۱۳۶۸
  • صوره الارض، ابن حوقل، ۹۷۸ م، جعفر شعار، ۱۳۶۶
  • حدود العالم، ۹۸۲ م، منوچهر ستوده، ۱۳۶۲
  • احسن التقاسیم، مقدسی، ۹۸۵ م، علینقی منزوی، ۱۳۶۱
  • جهان نامـه، بکران، ۱۲۰۸ م، امـین ریـاحی، ۱۳۴۲
  • معجم البلدان، یـاقوت حموی، ۱۲۲۵
  • آثار البلاد، قزوینی، ۱۲۷۵ م، جهانگیر مـیرزا-محدث، ۱۳۷۳
  • تقویم البلدان، ابولفدا، ۱۳۲۱ م، عبدالمحمد آیتی، ۱۳۴۲
  • تاریخ سیستان، ۱۳۲۴ م، ملک الشعرا بهار، ۱۳۶۶
  • نزهت القلوب، حمدالله مستوفی، ۱۳۴۰ م، لسترنج-دبیر سیـاقی، ۱۳۶۲
  • جغرافیـای حافظ ابرو، حافظ ابرو، ۱۴۱۷ م، صادق سجادی، ۱۳۷۵
  • ظفرنامـه، شرف الدین علی یزدی، ۱۴۲۴ م، محمد عباسی، ۱۳۳۶
  • احیـاءالملوک، ملک شاه حسین، ۱۶۱۸ م، منوچهر ستوده، ۱۳۴۵
  • تاریخ افغانستان، اعتضادالسلطنـه، ۱۸۵۶ م، مـیرهاشم محدث، ۱۳۶۵
  • عملیـات قشون درون بلوچستان از مرداد که تا بهمن ۱۳۰۷, امان‌الله جهانبانی، ۱۳۳۶
  • سرگذشت بلوچستان و مرزهای آن، امان‌الله جهانبانی، ۱۳۳۸
  • تاریخ کرمان، سلجوقیـان و غزنویـان درون کرمان، محمد بن ابراهیم آصفی، محمد ابراهیم باستانی پاریزی، طهوری، ۱۳۴۲
  • سفرنامـه کرمان و بلوچستان، فیروز مـیرزا فرمانفرما، منصوره نظام مافی، شرکت کتاب‌های ایران، ۱۳۴۲
  • بلوچستان، ذبیح‌الله ناصح، ابن سینا، ۱۳۴۴
  • جغرافیـای نیمروز، ذوالفقار کرمانی، ۱۸۷۲ م، عزیزاله عطاردی، ۱۳۷۴
  • مراه البلدان، اعتمادالسلطنـه، ۱۸۷۷ م، نوایی-محدث، ۱۳۶۷
  • خاطرات حاج سیـاح، حاج سیـاح، ۱۸۷۸ م، حمـید سیـاح، ۱۳۵۶
  • مقالات تقی‌زاده، بلوچستان، حسن تقی‌زاده، ۱۳۴۹
  • نظری بـه بلوچستان، محمد برقعی، سپید، ۱۳۵۱
  • نقشی از سیستان، مسیح الله توحیدلو، ۱۳۵۲
  • جای پای اسکندر، اسلام کاظمـیه، ۱۳۵۲
  • مقدمـه‌ای بر جامعه‌شناسی مردم بلوچستان، ایرج مـهدویـان، پیوند، ۱۳۵۲
  • نظری بر طایفه گمشادزهی، محمد ابراهیم امـین، سازمان برنامـه و بودجه، ۱۳۵۳
  • دست پنـهان سیـاست انگلیس درون ایران، خان ملک ساسانی، بابک، ۱۳۵۳
  • فرماندهان کرمان، شیخ یحیی احمدی، محمد ابراهیم باستانی پاریزی، دانش، ۱۳۵۴
  • امـیر شوکت الملک علم، محمد علی منصف$۲، امـیرکبیر، ۱۳۵۴
  • درآمدی بر تاریخ بلوچستان، رضا دانشور، سازمان برنامـه و بودجه زاهدان، ۱۳۵۵
  • دیـار حبیب و بلاد غریب، پژوهشی درون علل و چگونگی مـهاجرت درون سیستان و بلوچستان، مرتضی داوری و دیگران، سازمان برنامـه و بودجه، ۱۳۵۵
  • سازمان سیـاسی حکومت محلی بنت درون ایـام حکمرانی خاندان ایرانی، محمد برقعی، مازیـار، ۱۳۵۶
  • دیدار بلوچ، محمود دولت‌آبادی، پیوند، ۱۳۵۶
  • زار و باد بلوچ، علی ریـاحی، زبان و فرهنگ ایران، ۱۳۵۶
  • جای پای اسکندر و سفری درون بلوچستان، حسین ملک، جاویدان، ۱۳۵۶
  • مقدمـه‌ای بر شناخت سیستان و بلوچستان، ناصر عسکری، دنیـای دانش، ۱۳۵۷
  • صف آرایی نیروها درون بلوچستان، استار بامئی، ۱۳۵۸
  • از نیمروز که تا تفتان، عبدالحسین فیروزکوهی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی، ۱۳۵۸
  • فرهنگ مردم بلوچ، عبداله ناصری، ۱۳۵۸
  • فهرست ایلات و طوایف ایران، مرکز عشایری ایران، سازمان برنامـه و بودجه تهران، ۱۳۶۱
  • عشایر سیستان و بلوچستان، اسدالله اکبری، سازمان برنامـه و بودجه، ۱۳۶۲
  • پنج ارغن، غلامعلی رئیس‌الذاکرین، ۱۳۶۳
  • بلوچستان و علل خرابی آن، امـیر توکل کامبوزیـا، مروی، ۱۳۶۳
  • سفرنامـه بلوچستان، علاء الملک، محمود دیبا، وحید، ۱۳۶۴
  • بلوچستان یـادگار مطرود قرون، کمال الدین غراب، کیـهان، ۱۳۶۴
  • کتابنامـه سیستان و بلوچستان، حسن لاریجانی، سازمان برنامـه و بودجه، ۱۳۶۵
  • مقدمـه‌ای بر شناخت طوایف سرگلزایی و بارکزایی سیستان و بلوچستان، ایرج افشار سیستانی، نشر هنر، ۱۳۶۶
  • بزرگان سیستان، ایرج افشار سیستانی، مرغ آمـین، ۱۳۶۷
  • از سیر که تا پیـاز، محمد ابراهیم باستانی پاریزی، علم، ۱۳۶۷
  • بررسی تغییرات ساختارهای اقتصادی-اجتماعی درون جامعه روستایی نشینان، سیـامک زند رضوی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۳۶۸
  • مسئله ملی و هویت ملیت‌ها، بناب$۲، پارسا، ۱۳۶۹
  • ادم‌های سه قرآن و سه شاهی، محمود زند مقدم، مؤلف، ۱۳۷۰
  • تاریخ روابط انگلیس و ایران درون قرن نوزدهم، محمود محمود، اقبال، ۱۳۷۰
  • مردم نگاری شـهرستان خاش، محمد مکاری، سازمان مـیراث فرهنگی کشور، ۱۳۷۰
  • سفرنامـه بلوچستان، عبدالحمـید مـیرزا ناصرالدوله، مرکز کرمان شناسی، ۱۳۷۰
  • بلوچستان و تمدن دیرینـه آن، ایرج افشار سیستانی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی، ۱۳۷۱
  • اختلاف دولت‌های ایران و افغانستان درون مورد رود هیرمند، غلامرضا فخاری، وزارت امور خارجه، ۱۳۷۱
  • تاریخ و زبان افغانستان، نجیب مایل هروی، بنیـاد موقوفات دکتر محمود افشار، ۱۳۷۱
  • بررسی تغییرات ساختارهای اقتصادی-اجتماعی درون جامعه سیستان و بلوچستان، سیـامک زند رضوی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۳۷۲
  • نگرشی بر تحولات استان سیستان و بلوچستان بعد از انقلاب اسلامـی، سازمان برنامـه و بودجه استان سیستان و بلوچستان، سازمان برنامـه و بودجه، ۱۳۷۲
  • بلوچستان درون سالهای ۱۳۰۷ که تا ۱۳۱۷, عبدالرضا سالار بهزادی، بنیـاد موقوفات دکتر محمود افشار، ۱۳۷۲
  • پژوهشی درون تاریخ معاصر بلوچستان، دادشاه، عظیم شـه بخش، نوید، ۱۳۷۳
  • گردآوری قصه‌های مردم درون استان سیستان و بلوچستان، عبدالحسین یـادگاری، مـیراث فرهنگی استان سیستان و بلوچستان، ۱۳۷۳
  • مردم نگاری شـهرستان ایرانشـهر، محمد سعید جانب الهی، سازمان مـیراث فرهنگی ایرانشـهر، ۱۳۷۴
  • باستان‌شناسی و تاریخ بلوچستان، منصور سجادی، سازمان مـیراث فرهنگی کشور، ۱۳۷۴
  • تاریخچه روابط فرهنگی بلوچستان ایران با شبه قاره هند، عباس سرافرازی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامـی، ۱۳۷۴
  • آهنگ بلوچستان، سعید نیکبختی، هامون، ۱۳۷۴
  • مروج الذهب و معادن الجواهر، ابوالحسن علی بن حسین مسعودی، ابولقاسم پاینده، بنگاه ترجمـه و نشر کتاب
  • بلوچ و بلوچستان، عبدالصمد سربازی، کردستان، ۱۳۷۸
  • تخریب گورناک، حادثه یـا توطئه، محمد آرمـیان، ۱۳۷۹
  • استان سیستان و بلوچستان، حسن زنده دل، ایرانگردان، ۱۳۷۹
  • سبک نگارش زبان بلوچی، سید ظهور شاه هاشمـی، اخرداد بلوچ، انتشارات بلوچی کراچی، ۱۹۸۲
  • مردم نگاری شـهرستان چابهار، ضمـیرا مانگلدی، سازمان مـیراث فرهنگی کشور، ۱۳۷۶
  • مقایسه زبان بلوچی با زبان‌های ایرانی باستان، موسی محمودزهی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامـی زاهدان، ۱۳۷۶
  • آداب عامـه بلوچستان، عبدالحسین یـادگاری، سازمان مـیراث فرهنگی کشور، ۱۳۷۶
  • کثرت قومـی و هویت ملی ایرانیـان، ضیـا صدر، اندیشـه نو، ۱۳۷۷
  • قومـیت و قومـیت گرایی درون ایران از افسانـه که تا واقعیت، نشر نما، ۱۳۷۸
  • داستان سیستان، رضا امـیرخانی، انتشارات قدیـانی، ۱۳۸۲
  • پوشاک و زیور آلات استان سیستان وبلوچستان، حمـیده یعقوبی،انتشارات تفتان ،۱۳۹۲

آثار سیـاحان و خاورشناسان غربی

  • ضمـیمـه کتاب مسافرت بـه بلوچستان و سند از پاتینجر، کریستی، ۱۸۱۶ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
  • سفرنامـه پاتینجر، هنری پاتینجر، شاپور گودرزی، کتابخانـه ملی ایران، ۱۳۴۹
  • جغرافیـای سیستان، کانلی، ۱۸۴۰ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
  • سفر با کاروان، فریـه، ۱۸۵۷ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
  • ایران شرقی، اسمـیت، ۱۸۷۸ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
  • مقدمـه و پیوست‌های کتاب ایران شرقی، گلداسمـیت، ۱۸۷۶م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
  • سفر بـه مشـهر از طریق سیستان، گلداسمـیت، ۱۸۷۳ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
  • یـاداشت‌های سیستان، راولینسون، ۱۸۷۳ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
  • ایران و قضیـه ایران، کرزن، ۱۸۹۰ م، وحید مازندرانی
  • خراسان و سیستان، تیت، ۱۹۰۰ م، رهبری، روشنی
  • هشت سال درون ایران، سایکس، ۱۹۰۲ م، سعادت نوری
  • سفر چهارم بـه ایران، سایکس، ۱۹۰۲ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
  • جغرافیـای تاریخی ایران، بارتولد، ۱۹۰۲ م، حمزه سردادور
  • از دجله که تا سند، بیلو، ۱۸۷۲ م
  • توصیف کاسه ایران شرقی و سیستان، هانتیگتون، ۱۹۰۵ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
  • سیستان:در باب تاریخ، تیت، ۱۹۱۰ م، احمدی
  • سیستان: درون باب توپوگرافی، تیت، ۱۹۱۰ م
  • سیستان: خرابه‌ها و مردم، تیت، ۱۹۱۰ م، رئیس‌الذاکرین
  • مرزهای بلوچستان، تیت، ۱۹۰۹ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
  • گزارش‌های هیئت حکمـیت، مک ماهون، ۱۹۰۵ م
  • مرزهای جنوبی افغانستان، مک ماهون، ۱۸۷۹ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
  • نقشـه‌برداری و اکتشافات جدید درون سیستان، مک ماهون، ۱۹۰۶ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
  • در سرزمـین‌های محسود، لندور، ۱۹۰۳ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
  • گردش درون افغانستان، لاکوسه، ۱۹۰۹ م
  • کویرهای ایران، سون هدین، ۱۹۱۰ م، پرویز رجبی
  • جغرافیـایی تاریخی سرزمـین‌های خلافت شرقی، لسترنج، ۱۹۰۵ م، محمود عرفان
  • آبزیـان سیستان، آنندال، ۱۹۲۱ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
  • راهنمای توریستی ایران، خارگات، ۱۹۳۵ م
  • امپراطوری صحرانوردان، رنـه گروسه، عبدالحسین مـیکده، بنگاه ترجمـه و نشر کتاب، ۱۳۵۳
  • سفری بـه ایران، لونی امـیل دوهرسه، منوچهر فرمانفرماییـان، بنیـاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۴
  • دو سفرنامـه دربارهٔ بلوچستان، ادموندز بارون دوبر، سکندر امان‌الهی بهاروند، بابک، ۱۳۶۲
  • تاریخ ایلات ایران، آن لمبتون، آگاه، ۱۳۶۲
  • جغرافیـایی تاریخی سرزمـین‌های خلافت شرقی، لسترنج، محمود عرفان، شرکت انتشارات علمـی و فرهنگی، ۱۳۶۷
  • تاریخ سیستان، ادموند باسورث، حسن انوشـه، امـیرکبیر، ۱۳۷۰
  • خویشاوندان و بیـان دوستی عشایر بلوچ، فیلیپ کارل سالزمن، محمد دانشور، سازمان برنامـه و بودجه، ۱۳۷۵
  • مـهاجمان سرحد، رویـارویی نظامـی انگلستان با سرداران بلوچ ایرانی، رجینالد دایر، حمـید احمدی، نشر نی، ۱۳۷۸
  • پژوهش زبان بلوچی از طریق ادبیـات عامـه آن، زاروپین، فرهنگ و علوم اتحاد شوروی

جستارهای وابسته

  • فهرست استان‌های ایران بر پایـه مساحت
  • فهرست شـهرهای استان سیستان و بلوچستان
  • بلوچستان
  • شاهان نصری
  • قصه‌های بلوچی
  • سیکهای زاهدان
  • منطقه آزاد تجاری-صنعتی چابهار
  • بزمجه بنگال

پانویس

  • «جدول عناصر و واحدهای تقسیمات کشوری بهار ۱۳۸۸». پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت کشور. بازبینی‌شده درون ۳ ژانویـهٔ ۲۰۱۰. 
  • پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران-آمار سال ۱۳۹۰
  • http://www.isna.ir/news/96081408635
  • کتاب توانمندی‌های تولیدی-صادراتی استان سیستان و بلوچستان، وزارت بازرگانی. (ص ۱۰)
  • راهنمای سرمایـه‌گذاری استان سیستان و بلوچستان (صص ۲۳ که تا ۲۵)
  • کتاب توانمندی‌های تولیدی-صادراتی استان سیستان و بلوچستان، وزارت بازرگانی. (ص ۱۳)
  • کتاب توانمندی‌های تولیدی-صادراتی استان سیستان و بلوچستان، وزارت بازرگانی. (ص ۱۸)
  • ↑ ۸٫۰۸٫۱ «'تنـها نیمـی' از دانش‌آموزان سیستان و بلوچستان دیپلم مـی‌گیرند». 
  • بلوچستان و تمدن دیرینـه ان ، ایرج افشار سیستانی ص 233
  • فرهنگ لغت دهخدا - حرف ب - بلوچستان
  • درگاه ملی آمار> خانـه> اطلاعات استانی
  • ایرنا، کد خبر: ۳۳۲۷۸۰ زمان مخابره: ۱۳/۱۱/۱۳۸۷. بازدید: فوریـه ۲۰۰۹.
  • «چهار شـهرستان جدید بـه سیستان و بلوچستان افزوده شد/ فرمانداران هامون و نیمروز که تا ساعاتی دیگر معرفی مـی‌شوند». Mehr News Agency. ۲۰۱۳-۰۳-۱۳. بازبینی‌شده درون ۲۰۱۷-۰۵-۰۷. 
  • ایسنا
  • Sir George Grierson
  • Josef Elfenbein
  • بهاری، محمدرضا. زبانشناسی عملی، بررسی گویش مردم سیستان. زاهدان، ناشر: مؤلف، ۱۳۷۸، ص ۱۲.
  • محمدی خمک، جواد. واژه‌نامـه سکزی. تهران. سروش، ۱۳۷۹، ص ۱۱.
  • برجسته دلفروز، بهروز. واژه‌نامـه ریشـه شناسانـه و تطبیقی گویش سیستانی. پایـان‌نامـه فوق لیسانس. دانشگاه شیراز، ۱۳۷۲.
  • خلف تبریزی، محمد حسین. برهان قاطع، بـه اهتمام محمد معین. تهران، امـیرکبیر، ۱۳۶۲(چاپ پنجم)، ص ۳۰.
  • «۱۱ منطقه حفاظت شده جانوری و گیـاهی درون سیستان و بلوچستان». بازبینی‌شده درون ۲۹ دی ۱۳۹۳. 
  • https://www.mehrnews.com/news/4089130/%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D9%84%D9%BE%D9%88%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D8%AC%D9%87%D8%A
  • https://www.isna.ir/news/96092111704/%D8%AC%D8%B4%D9%86-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D9%84%D9%BE%D9%88%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D8%AF
  • http://siba.ivo.ir/portal/home/?generaltext/561355/562222/562421/%D9%85%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B2-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86
  • داده‌های بخش کشاورزی و دام‌داری بر پایـهٔ: ایرنا، کد خبر: ۳۳۲۷۳۸ زمان مخابره: ۱۳/۱۱/۱۳۸۷. بازدید: فوریـه ۲۰۰۹.
  • آفتاب نیوز
  • جغرافیـایی تاریخی سیستان: سفر با سفرنامـه‌ها، حسن احمدی کرویق، ۱۳۷۸
  • منابع

    • جغرافیـایی تاریخی سیستان: سفر با سفرنامـه‌ها، حسن احمدی کرویق، ۱۳۷۸

    پیوند بـه بیرون

    ویکی‌سفر یک راهنمای سفر به منظور استان سیستان و بلوچستان دارد. در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ استان سیستان و بلوچستان موجود است.
    • درگاه استان سیستان و بلوچستان
    • گاه‌شمار ناامنی درون سیستان و بلوچستان بی‌بی‌سی فارسی
    • گاهشمار تحولات مـهم امنیتی استان سیستان و بلوچستان از شـهریور ۱۳۸۴ که تا آذر ۱۳۹۲
    • ن
    • ب
    • و
    استان سیستان و بلوچستان
    مرکز
    • زاهدان


    شـهرستان‌ها
    • ایرانشـهر
    • چابهار
    • خاش
    • دلگان
    • زابل
    • زاهدان
    • زهک
    • سراوان
    • سرباز
    • سیب و سوران
    • فنوج
    • قصرقند
    • کنارک
    • مـهرستان
    • مـیرجاوه
    • نیک‌شـهر
    • نیمروز
    • هامون
    • هیرمند
    شـهرها
    • ادیمـی
    • اسپکه
    • ایرانشـهر
    • ایرندگان
    • بزمان
    • بمپور
    • بنت
    • بنجار
    • پیشین
    • جالق
    • چابهار
    • خاش
    • دوست‌محمد
    • راسک
    • زابل
    • زاهدان
    • زهک
    • گشت
    • سراوان
    • سرباز
    • سوران
    • سیرکان
    • شـهرک‌علی‌اکبر(هامون‌شـهر)
    • فنوج
    • قصرقند
    • کنارک
    • گلمورتی
    • محمد‌آباد
    • محمدی
    • مـهرستان
    • مـیرجاوه
    • نصرت‌آباد
    • نگور
    • نوک‌آباد
    • نیک‌شـهر
    جاذبه‌های گردشگری
    • کوه آتشفشانی تفتان
    • کوه بیرک
    • غار گواتامک ایرندگان
    • غار صداکی ایرندگان
    • ارگ کوه خواجه
    • بازار زاهدان
    • درخت مکرزن
    • دریـاچه هامون
    • قلعه ایرندگان
    • دهانـه غلامان
    • زیـارتگاه مرتضی‌علی
    • سرو زربین سنگان
    • عمارت قدیمـی پست چابهار
    • قلعه پرتغالی‌ها
    • قلعه رستم
    • قلعه سب
    • قلعه سه کوهه
    • قلعه ناصری
    • سنگ‌نگاره‌های کوه نگاران
    • بازار منطقه آزاد چابهار
    • موزه ایرانشـهر
    • موزه چابهار
    • مـیل نادری
    • ن
    • ب
    • و
    استان‌های ایران
    • آذربایجان شرقی
    • آذربایجان غربی
    • اردبیل
    • اصفهان
    • البرز
    • ایلام
    • بوشـهر
    • تهران
    • چهارمحال و بختیـاری
    • خراسان جنوبی
    • خراسان رضوی
    • خراسان شمالی
    • خوزستان
    • زنجان
    • سمنان
    • سیستان و بلوچستان
    • فارس
    • قزوین
    • قم
    • کردستان
    • کرمان
    • کرمانشاه
    • کهگیلویـه و بویراحمد
    • گلستان
    • گیلان
    • لرستان
    • مازندران
    • مرکزی
    • هرمزگان
    • همدان
    • یزد
    • ن
    • ب
    • و
    اقوام و طایفه‌های استان سیستان و بلوچستان ایران
    نام اقوام
    • آبیل
    • ارابیب
    • سرهنگی
    • ارباب
    • اربابی
    • اجودی
    • ارجونی
    • اردنی
    • اله دو
    • اوکاتی
    • بلوچ‌زهی
    • بارانی
    • بارکزایی
    • بامدی
    • بامری
    • بختیـاری
    • براهویی
    • برخوردار
    • بزی
    • بندانی
    • پیری قوچیکه
    • پتی‌پشم
    • پودینـه
    • پهلوان
    • تجگی
    • تکر
    • تیلر
    • جدیدالاسلام
    • جر
    • جمالزایی
    • حسین بر
    • گمشادزهی
    • شـه‌بخش
    • نارویی
    • گرگیج
    • جمشیدزهی
    • دهواری
    • دامنی
    • جمشیدی
    • جنگی
    • جهان‌تیغ
    • چاریزهی
    • چتله
    • چشک
    • حیدری
    • خاراکوهی
    • خدری
    • خمبر
    • درگی
    • درهی
    • دره‌ای
    • دلارامـی
    • دلخکی
    • دولفظه
    • ده‌مرده
    • راز
    • راشکی
    • رامرودی
    • راهداری
    • رخشانی
    • ریگی
    • زرهی
    • سارانی
    • سالاری
    • سراوانی
    • سرابندی
    • سرحدی
    • سرگزی
    • سرگلزایی
    • سموری
    • سنجرانی
    • سنچولی
    • سندگل
    • سیـاه‌سری
    • شاهرودی
    • شورودی
    • شـهرکی
    • شـهریـاری
    • شیبک ((شیبانی))
    • شیخ
    • شیرانزائی
    • صیـاد
    • عارفی
    • غفاری مقدم
    • فخیره
    • فراهی
    • قروتخوار
    • قزاق
    • قهقایی
    • کاشانی
    • کته‌لوک
    • کریم‌کشته
    • کلبعلی
    • کمالی
    • کول
    • کوهکن
    • کیـال
    • کیـانی
    • کیخا
    • گدا
    • گرگ
    • گبول
    • گرگیچ
    • گلوی
    • گنجعلی
    • لکزایی
    • ماهککی
    • مختاری
    • مـیر
    • مـیرشکار
    • نارویی
    • نـهتانی
    • نورا
    • نوری
    • هراتی
    • یـاری مقدم شاهرودی
    • شنبه زهی
    • سپاهی
    • ن
    • ب
    • و
    مناطق بلوچ زبان
     پاکستان (ایـالت بلوچستان) •  ایران (استان سیستان و بلوچستان) •  افغانستان (ولایت‌های قندهار و نیمروز)
    • ن
    • ب
    • و
    مردم بلوچ
    آسیـا
    • پاکستان
      • پنجاب
      • سِند
    • ایران
    • افغانستان
    بلوچ‌های دور از وطن
    • استرالیـا
    • بیـهار
    • گجرات
      • مکرانی
    • عُمان
    • ترکمنستان
    • امارات متحدهٔ عربی
    • ایـالات متحده آمریکا
    • اوتار پرادش
    • ن
    • ب
    • و
    موضوع‌های مرتبط با ایران
    تاریخ
    پیش از اسلام
    • پیش از آریـایی‌ها
    • تمدن جیرفت
    • شـهر سوخته
    • نیـا-ایلامـی
    • عیلام
    • تمدن آمودریـا
    • منائیـان
    • آریـایی
    • ماد
    • هخاان
    • سلوکیـان
    • دولت یونانی بلخ
    • اشکانیـان
    • کوشانیـان
    • ساسانیـان
    • هپتالیـان
    پس از اسلام
    • حمله اعراب
    • امویـان
    • عباسیـان
    • گاوباریـان
    • طاهریـان
    • علویـان طبرستان
    • صفاریـان
    • سامانیـان
    • زیـاریـان
    • آل بویـه
    • غزنویـان
    • سلجوقیـان
    • خوارزمشاهیـان
    • ایلخانان
    • تیموریـان
    • دوران ملوک الطوایفی
    • صفویـان
    • هوتکیـان
    • افشاریـان
    • زندیـان
    • قاجاریـان
    دوران نوین
    • پهلوی‌ها
    • دولت موقت
    • جمـهوری اسلامـی
    جستارهای وابسته
    • ایران بزرگ
    • تاریخ طبرستان
    • فهرست شاهان
    • تاریخ نظامـی
    سیـاست
    • جمـهوری اسلامـی
    • جریـان روشنفکری
    • زنان
    • دانشجویی
    • انتخابات
    • قانون اساسی
    • رهبر
    • رئیس‌جمـهور
    • قوه قضائیـه
    • مجلس خبرگان رهبری
    • مجلس شورای اسلامـی
    • شورای نگهبان
    • مجمع تشخیص مصلحت نظام
    • شورای عالی امنیت ملی
    • شوراهای اسلامـی شـهر و روستا
    • حقوق بشر
    • فهرست مقامات عالی‌رتبه
    • اصلاح‌طلبان
    • اصول‌گرایـان
    • قطعنامـه ۱۷۴۷ شورای امنیت
    • سیـاست خارجی
    • وزارت اطلاعات
    • نیروهای مسلح
    • ارتش
      • نیروی هوایی
      • نیروی دریـایی
    • انرژی هسته‌ای
    • پرونده‌های تروریسم دولتی
    • پیـامدهای انتخابات ریـاست جمـهوری دهم
    • شرکت نفت ایران و انگلیس
    • کودتای ۲۸ مرداد
    • انقلاب سفید
    • انقلاب ۱۳۵۷ ایران
    • گروگان‌گیری سفارت ایران درون لندن
    • جنگ ایران و عراق
    • پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر
    • کشتار حاجیـان درون مکه (۱۳۶۶)
    • بحران آثار باستانی ایران دانشگاه شیکاگو
    • تاریخ جمـهوری اسلامـی
    • انتخابات ۱۳۸۸
    • مشروطه
    • سازمان فضایی
    مردم
    • ایرانیـان مقیم خارج
    • زنان
    • ایل‌های کرد
    • آذری‌ها
    • گرجی‌ها
    • کردها
    • ارمنی‌ها
    • ایرانیـان مسیحی
    • ایرانیـان یـهودی
    • ایرانیـان زرتشتی
    • ایرانیـان آشوری
    زبان‌ها
    • فارسی
    • ترکی آذربایجانی
    • کردی
    • گیلکی
    • طبری
    • تالشی
    • لری
    • بلوچی
    • سیستانی
    • عربی
    • گرجی
    • ارمنی
    • زبان‌های ایرانی
    • زبان‌های هندوایرانی
    جغرافیـا
    • شـهرها
    • استان‌ها
    • فلات ایران
    • جزیره‌ها
    • کوه‌ها
    • زمـین‌لرزه‌ها
    اقتصاد
    • تاریخ اقتصاد
    • دانش و فناوری
    • کشاورزی
    • بهداشت و سلامت
    • بانک مرکزی
    • فهرست بانک‌ها
    • فرار مغزها
    • خودروسازی
    • صنایع دفاعی
    • ریـال
    • بورس اوراق بهادار
    • شبکه شتاب
    • مالکیت فکری
    • مناطق آزاد اقتصادی
    • معادن
    • دیوان محاسبات
    • ترابری
    • راه‌آهن
    • انرژی
    • صنعت نفت
    • انرژی هسته‌ای
    • گردشگری
    • سازمان گسترش و نوسازی صنایع
    • شرکت ملی نفت
    • سازمان اکو
    • سازمان صنایع هوایی
    • شرکت‌ها
    • مـیوه
    جامعه
    • فرهنگ
    • ایران‌شناسی
    • اساطیر
    • نمادهای ملی
    • آموزش و پرورش
    • آموزش عالی
    • دانش و فناوری
    • فهرست دانشگاه‌ها
    • فرار مغزها
    • جُرم
    • فلسفه
    • دین
      • اسلام
    • بهائی‌ستیزی
    • تاریخ ادبیـات
    • آشپزی
    • بهداشت و سلامت
    • ایدز
    • تفکیک تی
    • اعتیـاد
    • تریـاک
    • فرار ان
    • ورزش
    • رسانـه
    • ینگ اینترنت
    • وبلاگ‌نویسی
    • فهرست خبرگزاری‌ها
    • فهرست روزنامـه‌ها
    • تعطیلات عمومـی
    هنر
    • معماری
      • هخاان
    • باغ‌داری
    • نمایش
    • سینما
    • موسیقی سنتی
      • ای ایران
    • پاپ
    • راک
    خبرگزاری‌ها
    • اینا
    • فارس
    • مـهر
    • ایسنا
    • ایرنا
    • برنا
    • صدا و سیما
    • تسنیم
    • تابناک
    • کردپرس
    • ایبنا
    • موج
    • الف
    • انتخاب
    • جهان‌نیوز
    • سحام‌نیوز
    • عصر ایران
    • کلمـه
    مرتبط
    • گاه‌شماری
    • نوروز
    • جواهرات ملی
    • ایرانی‌ستیزی
    • ایرانی‌زدایی
    • ایران‌هراسی
    • رتبه‌بندی بین‌المللی
    • سرود شاهنشاهی
    • درگاه:ایران
    برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=استان_سیستان_و_بلوچستان&oldid=24440673»




    [عقاب سرخ درچه شبکه هایی میدهد]

    نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Fri, 31 Aug 2018 17:42:00 +0000



    عقاب سرخ درچه شبکه هایی میدهد

    ندای آزادی – رهروان - rahrawan.com

    نمونۀ اصلی شمارۀ سوم دوره دوم

     

     

    دوره دوم     شماره سوم            سال چهارم               جدی ۱۳۶۲                      جنوری ۱۹۸۴  

    کنفرانس سرتاسری ساما- کنفرانس وحدت

    کنفرانس پیروزی

    سیمای سیـاسی و اجتماعی کشور ما بعد از کودتای ثور با مـیلاد حرکت سیـاسی منظم و گسترده گروه ها و لایـه های اجتماعی متباین و متضاد مشخص مـیگردد. عقاب سرخ درچه شبکه هایی میدهد تسلط مشتی وطنفروشان فرومایـه بر مقدرات ملتی آزاد و مردم آزاده، عقاب سرخ درچه شبکه هایی میدهد همۀ گروه های مردم ما را درون برابر هستی و نیستی قرار داد کـه بداهتاً واکنش سریع و فراگیر را باخود داشت.

     مشخـصۀ سازمان آزادیبخش مردم افغانستان ( ساما ) اولاً درون این هست که برخلاف بسیـاری از احزاب و سازمانـهای موجود درون ساحه، مـیلاد و نیرومندی خود را مرهون داخل کشور با گروهبندی اجتماعی و جو حاکم برآنست. عقاب سرخ درچه شبکه هایی میدهد ثانیـاً  اینکه این سازمان درون بحبوهۀ تکانـهای بزرگ سیـاسی ــ اجتماعی کشور ما بنیـان گذاشته شد؛ رشد کرد و در متن آن بـه قوام خود رسید. دیگر اینکه سازمان ما از موضع اجتماعی ــ سیـــــاسی ” منافع تاریخی و انقلابی مردم افغانستان ” بـه مفهوم دفاع از منافع فرودستان و زحمتکشان به  کار و پیکار خود آغازید. چهارم اینکه سازمان ما با طرد وابستگی و در گرو گذاشتن منافع و غرورخدشـه ناپذیر ملی ما علم ” مشی مستقل ملی و انقلابی ” را بـه عنوان سنگ بنای سیـاست بین الملــلـی خود ــ چه درون دوران جنگ آزادیبخش ملی ویـا بعد از پیروزی ــ برافراشت. درون اخیر اینکه به منظور سازمان ما اشتراک فعال درون جنگ مسلحانـه آزادیبخش ملی آن بوتۀ آزمایشی هست که در  نبرد رویـاروی با دشمن، اتکاء بـه خود و اتکاء بـه مردم، معیـار وطن دوستی، صداقت و صمـیمـیت ما نسبت بـه امر انقلاب و مردم صیقل مـی یـابد.

    سازمانی با این سرشت، سرنوشتی جز این ندارد کـه با ارتجاع ــ استعمار ( و در شرایط جنگ ملی با استعمار ــ ارتجاع ) دربیفتد و راه خود را ازخلال آتش متقاطع دشمنان رنگارنگ انقلاب و در پیشاپیش آن استعمارگر روس و ایـادی خود فروخته و تاریخ زدۀ آن باز کند.

    این سازمان بنابر سرشت انقلابی، پیشرونده و زنجیرگسل آن نـه تنـها خار چشم استعمار روس و مزدوران آنست، بلکه آزمندان و دست اندرکارانیکه خیـال سروری کاذب و پنـهانی مقدرات مردم مارا دارند، از آزادی و آزادگی و حاملین صدیق و استوار آن مانند خفاشی از آفتاب مـیترسند و با طمع خام درون همان آبشخوری مـی چرند کـه اکنون مزدوران روس بـه خاطر آن دریـایی از خون را درون کشور ما جاری کرده  اند.

    سازمان ما از بدو تأسیس خود موقعیت سیـاسی و تاریخی خویش را بـه عنوان مع راستین آزادی ملی، دموکراسی و عدالت اجتماعی با طرد هرگونـه وابستگی و مزدور و دفاع از گرایش مترقی و پیشرونده، بـه طور صریح و قاطع بیـان داشت و برای پاسداری از آن با قربانی بی همتای عدۀ زیـادی از رهروان و رهبران خود بـه دفاع برخاست.

    سازمان ما درخلال پنج سال از عمر پربار خود دستاوردها و تجارب بزرگی راب کرد کـه نـه تنـها به منظور خود ما، بلکه به منظور انقلابی و ملی مـیهن عزیز ما مـیتواند دستاورد و گنجینۀ پر ارزشی بـه شمار رود. ازجانب دیگر ما درخلال پیشروی از موانع، مصائب ، محاسبات و دامـهای استعماری ــ ارتجاعی بـه افت وخیزها و کاستی هایی نیز مواجه بوده ایم کـه برخورد صادقانـه ، صمـیمانـه و علمـی بدانـها نیز مـیتواند ما را درون راهپیمائی ما یـاری رساند.

    سازمان ما درون ماه اسد سال ١٣٦٠ھ ش مورد یورش چند جانبه و نابود کنندۀ استعمار روس قرار مـیگیرد وبا ضربت خوردن تعدادی از رهبران ما سازمان دچار فقدان توازن مـیشود. و متعاقب آن باردیگر درون تاریخ انقلابی ما نیروی سازمان مورد حملات بیرحمانـه و هدفمند استعمار ــ ارتجاع قرار مـیگیرد.

    ارتجاع هار ولجام گسیخته ایکه درون طول تاریخ از خون فرزندان فداکار این مـیهن تغذیـه کرده و به همدستی استعمار بر اجساد قربانیـان خود  بـه مرگ آفرین پرداخته است.

    این فشارچند جانبه درون شرایطی کـه سازمان ستاد فرماندهی خود را عمدتاً از دست داده بود، گرایشات ناسالم ملی ، اجتماعی و فکری را درون درون سازمان ما دامن زد. درون مـیان عده ای از افراد سازمان ما ــ بـه عنوان بازتابی از شرایط عینی اجتماعی ــ یأس و ناامـیدی زبانـه کشید کـه گاهی بـه طرف تسلیم طلبی ملی مـیلان یـافت و زمانی هم بـه جانب انحلال طلبی سیـاسی. گرایشات ناسالم فکری ، سیـاسی و تشکیلاتی درون درون سازمان ما بـه آن درجه ای از حدت خود رسیده بود کـه مـیتوانست هم راه را به منظور نفود استعمار درون درون سازمان ما بگشاید و هم ما را مورد ضربت و تهاجم بیرحمانۀ ارتجاع قرار دهد.

    برای بیرون شدن از چنین شرایط بغرنج و سخت کـه کنفرانس سرتاسری سازمان آزادیخش مردم افغانستان بعد از یکسال و اندی تدارک و انتظار برگزارگردید که تا بتواند ترازبندی علمـی ای از دست آورد ها و کمبود های مبارزاتی پنجساله ارائه داده و خط مبارزاتی آتیـه را روشن سازد.

    کنفرانس با قاطعیت نظر همگانی سازمان را بار دیگر تأکید ورزید کـه ” امپریـالیسم خونخوار روس ، قاتل هزاران هزار هموطن ما ، دشمن عمده ، اساسی و قسم خورده مردم ما و ملت ما است. هرگونـه سازش ، ارتباط و همکاری با این دشمن و مزدوران حلقه بـه گوش آن ” پرچم” و “خلق”  بـه منظور درهم و برهم مناسبات دشمنانـه و آشتی ناپذیر ما با آن تسلیم طلبی و در نتیجه خیـانت ملی است.

    کنفرانس با نظر اندازی بر مبارزات آزادیبخش ما درون پهنای ملی و بین المللی بـه این نتیجه رسید کـه استعمار روس مـی خواهد بر پایـه خود بخودی مردم و نتایج ناشی از آن – کـه مبارزات مردم ما را از تکامل همـه جانبه آن باز مـیدارد همگام با تسلط نیروهای ارتجاعی و تاریخزده ، دست اندازی نیروهای امپریـالیستی دیگر ، درون غیـاب یک جریـان روشنگر و رهنما کـه بتواند مبارزات مردم ما را درون ساحه های فکری و سیـاسی سازمان دهد و تشکیلات متناسب با اوضاع مشخص کشور را بـه وجود آورد ، همگی درون متن یک جامعه عقب مانده اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی را از محتوای ضد استعماری تهی کرده ، و با ایجاد اختلافات تصنعی مـیان نیروهای مقاومت ملی و سوء استفاده از قبیل آن همـه نیروهای مقاومت ملی را یکایک نابود ساخته و کشور را بـه انقیـاد بکشاند. این بافت سیـاسی – اجتماعی کـه مقدمات آن بر پایـه حملات نظامـی نابود کننده – فرسایشی توطئه های “سیـاسی” تفرقه افگن و کار نفوذی بـه اشکال مختلف و متنوع آن با کار ” فرهنگی” استعماری مسخ کننده نوجوانان استوار هست ، گرایشات نوسانی ، بدبینانـه و حتی خاینانـه ای را درون مـیان بـه وجود مـی آورد. علاوه بر این کمبود کار بنیـادی فکری ، تشتت و ابهام سیـاسی و چند دستگی تشکیلاتی آن عوامل عمومـی درونی هست که مـیتواند یک سازمان انقلابی را از مسیر اصلی آن منحرف سازد و در منجلاب این گونـه انحرافات بیندازد.

    سازمان با برخورد صادقانـه و صمـیمانـه بـه مشکلات خود توانست درون مبارزه علیـه گرایشات تسلیم طلبانۀ ملی و اجتماعی پیروز بدر آید. این پیروزی فقط مـیتوانست با وحدت رزمنده نیروهای عظیم و کتله ای سازمان با آگاهی ژرف و روز افزون و با چنگ زدن بـه اصولیت انقلابی درون چارچوب یک سازمان منضبط پیکارجو مـیسر گردد.

    آن عده از نیروهای “مقاومت ملی ” کـه حتی ” حق مبارزه و هستی ” را از نیروهای دیگر سلب مـی کنند و بدینوسیله آب بـه آسیـاب امپریـالیسم روس مـیریزند و عملأ بـه ” چماق گنده ” استعمار روس مبدل شده اند ، با وجود اعتقاد عمـیق سازمان بر اینکه امپریـالیسم روس را فقط ملت یکپارچه ، متحد و مصمم بـه مبارزه مـیتواند شکست بدهد ، ولی با ایجاد یک تناقض آشتی ناپذیر تصنعی درون مـیان نیروهای مقاومت ملی توسط این چوبدستان پنـهانی امپریـالیسم ، ما وظیفه داریم آنـها را بطور فعال و مداوم بـه حکمـیت راستین ملت قهرمان افغانستان بسپاریم و برای دفاع از هستی و حق خود درون مبارزه علیـه استعمار روس و برای تحقق آرمانـهای والای سامایی از تمام وسایل استفاده نمائیم ، مشروط بر این کـه مبارزه به منظور تحقق این اه ما را بـه انحراف دیگر نکشانیده ، مرز مـیان ما و دشمن زدوده نگردد و یـا با انحلال خود علت وجودی خویش را زیر سوال قرار ندهیم.

    کنفرانس بر این عقیده هست که وحدت انقلابی مردم افغانستان ضامن وحدت ملت ما و تضمـین کننده آن شرایط لازمـی هست که مـیتواند راه را به منظور بیرون انداختن استعمار روس از کشور ما و همچنان تداوم انقلاب بـه مفهوم تحکیم آزادی ملی ، تأمـین دموکراسی و عدالت اجتماعی بطور واقعی هموار سازد. و هم مـیتواند نیروهای ارتجاعی هار و برآشفته را سر جایش بنشاند. کم بها بـه انقلابی کشور و طرح های بلند بالای غیر مسئولانـه هردو بـه تکامل طبیعی و قانونمند صدمات جبران ناپذیری وارد مـی کند.

    سازمان (ساما) با تواضع و صداقت حاضر هست نقش مثبت خود را بعنوان گردان پیشتاز و با تجربه تر درون امر وحدت رزمندۀ تمام نیروهای انقلابی اداء نماید و در این مورد هیچگونـه امتیـازی را به منظور خود نمـیخواهد.

    کنفرانس با جمعبندی از کارچند ساله (ساما) درون جبهه متحد ملی و برای آن بر این نکته تأکید ورزید کـه بدون وحدت رزمندۀ ملت بر پایـه یک خط مبارزاتی روشن و سازماندهی متناسب با آن کـه همـه نیروهای مجاهد ملی بتواند درون چهار چوب آن هویت سیـاسی و دور نمای مبارزاتی خود را باز نماید – شکست امپریـالیسم روس ، بیرون راندن قوای اشغالگر ، همراه با سرنگونی قهری و کامل رژیم دست نشانده آن امری امکان نا پذیر است. صدو چند سازمان خرد و بزرگ درون و بیرون کشور کـه هرکدام بیش از پیش بر روی همدیگر شمشیر مـی کشند، اگر راه را به منظور استعمارگر هم باز نکنند ، نمـیتوانند بدون داشتن یک برنامۀ مشترک مبارزاتی مشکل استعماری را درون جامعه حل کنند. سیـاست های انحصار گرانـه عده ای ریـاست جوی کـه ” درون زیر سایۀ پیل خود را بزرگ مـی پندارند ” صدمات جبران ناپذیری بـه انقلابی ما زده و خواهد زد.

    کنفرانس با تحلیل و ارزیـابی از وضع جهانی و ملی بـه این نتیجه رسید کـه مبارزات مردم ما طولانی ، خونین و پر از نشیب و فراز خواهد بود و “راه حل” معجزه آسائی درون آیندۀ نزدیک بـه چشم نمـی خورد. بناءً سازمان ما با اتکاء بر ” مشی مستقل ملی و انقلابی ” خود وظیفه دارد دست های دوستی ایرا کـه بدون قید و شرط بطرف مردم و ملت ما دراز مـیشود ، با درنظر گرفتن منافع تاریخی و انقلابی مردم ما بفشارد و در سطح بین المللی آنچنان شرایطی را بوجود آورد که تا انقلابی کشور بتواند درون متن آن سیـاست اتکاء بـه خود و اتکاء بـه مردم خود را عملأ متحقق سازد. دنباله روی و انفراد سیـاسی هردو درون ما را ضربت مـی زند. (ساما) با تکیـه بر خط مبارزاتی روشن و قاطع ضد امپریـالیستی ، ضد ارتجاعی خود حق و وظیفه دارد حرکت مبارزاتی بین المللی خود را مطابق بـه منافع ملی و انقلابی مردم ما عیـار سازد.

    انعقاد کنفرانس سرتاسری سازمان ما درون شرایطی کـه استعمار روس خیـال واهی پراگندگی ، عقبگرد و یـا حتی نابودی سازمان ما را درون سر مـی پروراند و در هنگامـی کـه ارتجاع برآشفته بـه همدستی و همدستانی با استعمار روس درون پی ” ریشـه کن ” انقلاب راستین این ملت هست ، بـه یقین دوستان انقلاب افغانستان را خوشنود و دشمنان آنرا هارتر و سراسیمـه تر مـی سازد.

    اکنون به منظور سازمان ما بحق مرحله جدیدی از مبارزه ، فداکاری و پیشرفت آغاز شده هست که دور نمای آن بجز از پیروزی و رسیدن بـه آرمان های بزرگ مردم این سرزمـین – آزادی ملی ، دموکراسی و عدالت اجتماعی و ایجاد افغانستان آزاد ، آباد ، شگوفان و انقلابی دیده نمـی شود.

    این ضرورت مردم ماست و مردم پیروز است.   
    •••

    کاکای شکردره
    شـهیدی دیگر از تبار محرومان بپاخاسته

    قریۀ سرخ ولسوالی شکردره درون یکی از روزهای سال ۱۳۱۷ هـ. ش. درون کلبه ی یکی از دهقانان فقیرش شاهد تولدی بود کـه مولود بالغش رزمنده ی مشـهور، آزادیخواه، وطن دوست و در یک کلام “چریک سامایی” گشت. فامـیل فقیری کـه این نوزاد درون آغوش آن چشم بـه جهان گشود، فرزند شان را عبدالهادی نام نـهادند. تو گویی از همان روز آنـها مـی دانستند کـه روزگاری طفل شان جوان برومندی خواهد شد کـه مردمش را درون نبردی سخت و خونین علیـه تجاوز و بیداد هدایت کند. خوشا کـه عبدالهادی شـهید تحت رهبری سازمان پرافتخارش؛ ساما، خط حرکت مردم را بسوی آزادی بـه خون پاک خویش ترسیم و هادی راه آزادی انسان شد.

     

    دوران طفولیت عبدالهادی مثل سائر دهقان زادگان فقیر با مشقت و محرومـیت سپری گشت. محرومـیت از رفاه اولیـه، محرومـیت از پرورش، محرومـیت از تحصیل و . . .  هزاران محرومـیتی کـه سیستم بیدادگر حاکم عامل آنست و فشار طاقت فرسای اربابان ستم و اختناق روزافزون قدرتمندان و فقر اقتصادی آنرا مضاعف مـیسازد. ولی عبدالهادی استعدادی سرشار داشت و با تلاش همـیشگی اش خستگی ناپذیر بود و توانست بطور خصوصی خواندن و نوشتن را فرا گیرد. بعد از آن با شغل محرر بـه استخدام درآمد و از این راه امرار معاش مـیکرد. آشنایی با ادارات دولت او را معتقد ساخت کـه چگونـه سیستم فاسد ومنفور اداری حاکم تأمـین کننده ی منافع مشتی ستمگر و بهره جو مـیباشد. اگر زندگی فقیرانـه ی روستایی، او را بـه عمق مناسبات استثماری درون جامعه آگاه ساخته بود، مأموریت اداری یـا محرر بودن او را با سیمای پلید دستگاه دولتی ارتجاعی آگاه ساخت و وی را با هردو درون تقابل وتضاد قرار داد و از او شخصیت ضد استبداد، ضد ارتجاع، ضد استثمار و ضد استعمار ساخت. او با جوانمردی و احساس شریفانـه اش پیوسته مردم را یـاری مـیرساند و از آنـها دفاع مـینمود و در برابر شرایط ناگوار و زندگی رقت انگیز هیچگاهی سر تسلیم فرو نمـی آورد. غرور انسانی و روح بلند پروازش همـیشـه او را درون برابر بیدادگران بـه مبارزه مـیکشاند و مدت ها با زندگی مخفی تفنگ بدوش درون کنار مردم اش مـیزیست، تحمل مصائب و رنج و دردجانگداز زندگی مخفی او را شخصیتی استوار، قاطع و مقاوم بار آورده بود.
     بعد از فاجعه ی ننگین ثورـ مـیهن غزیز ما درون دامگاه اسارت روس رهزن و عمال شرف باخته ی آن محصور گردید، عبدالهادی درون سنگر نبرد آزادیبخش مردم جایش را درون کنار رزمندگان (سامایی) یـافت و بمبارزه ی قاطع و پیگیر علیـه مـیهن فروشان “پرچمـی و خلقی” پرداخت و در ده ها عملیـات ضد رژیم مزدور بی هراس شرکت نمود و مـیهن فروشان را درون محاکمـه دادگاه خشم آگین برحق مردم قهرمان ما مـی کشانید و از این عملیـات خود را بعنوان چهره ی تابناک و درخشان متجلی ساخت. او بمثابه چریک شایسته (ساما) نمونـه ی مقاومت، جانبازی و از خود گذری بود.
    تجاوز بیرحمانـه و مستقیم خرس های قطبی بر حریم مقدس مـیهن آزاده ی ما احساس افغانی و غرور ملی عبدالهادی را بیشتر از پیش برانگیخت و در پرتو مشی مستقل ملی ساما مصمم تر وارد کارزار خونین پیکار ضد تجاوز کرد. عبدالهادی درمبارزات ضد روسی خود سیمای انسان شیفته آزادی و دلباخته ی مـیهن را ترسیم مـیکرد. او عار مـیدانست روس ها بـه قریـه اش، شـهرش و به وطن اش پا گذارند و جنگ رویـاروی و مقابله ی مستقیم که تا پای جان شعار همـیشگی اش بود و جبن، ترس و فرار از جنگ با دژخیمان روس را بـه حقارت مـیگرفت. عبدالهادی درون سراسر زندگی عملی اش با تهور و فداکاری و قاطعیت درون برابر اشغالگران مـیرزمـید. شجاعت، مردانگی و ایستادگی مداوم او درون برابر خصم، دشمنان روسی و عمال هرزه اش را زبون ساخته بود و از نام سهمناک او مـی هراسیدند. عیدالهادی درون اکثر عملیـات ضد روسی کـه سازمان پرافتخار “ساما” درون کوهدامن براه مـی انداخت، فعالانـه شرکت داشت و او سرمست وشاداب بدون دلهره و اضطراب بـه سنگرهای افتخار آفرین رو مـی آورد که تا مـیهن و مردم غیورش را ازچنگال سوسیـال فاشیسم روس درون مـیدان رزم نجات دهد و باین خصال درون مـیان رزمندگان قهرمان (سامایی) موقعیت شایسته ای داشت و همـه سامایی های منطقه اش او را یـار دلاور، شجاع و بی هراس مـیپنداشتند. عبدالهادی منحیث شخصیت اجتماعی و با احساس درون مـیان مردم اش مقام ارزشمندی را حایز بود و مردم او را کاکا مـیخواندند. عبدالهادی با برخورد شریفانـه و انسانی درون حل مشکلات و پرابلم های اجتماعی مردم صمـیمانـه شرکت مـینمود و از هیچ نوع مساعدت انسانی با مردم دریغ نمـی ورزید.
    سرانجام دست های خون آلود روس های وحشی کـه قاتل ده ها هزار انسان مـیهن پرست و آزادی خواه افغان اند، بخون سرخ و گلگون عبدالهادی شـهید بتاریخ ۲۸ اسد ۱۳۶۰ رنگین تر شد.

     روحش شاد و خاطره اش گرامـی باد!

    عبدالهادی درون طی یک مقابله ی مستقیم و پیکار حماسی با روسها و عمال آن بعد از ساعت ها جنگ قهرمانانـه و کشتن تعداد زیـادی روس ها و مزدوران آن ـ اش هدف رگبار مسلسل دژخیمان فرومایـه قرار گرفت و با خون خویش نـهال برومند آزادی را شجاعانـه آبیـاری کرد. آری انسان مـی مـیرد و انسان را از مرگ گریزی نیست، مرگ با ارزش مرگی هست که درون زندگی دیگران اثر بخشد. شـهادت عبدالهادی نـه تنـها (ساما) را متأثر و اندوهگین ساخت بلکه تمام مردم منطقه اش؛ خورد و بزرگ، پیر وجوان درون سوک عمـیق شـهادت قهرمانانـه ی او فرو رفتند. او را نمونـه ی مقیـاس مقاومت و شـهامت درون برابر دشمنان سوگند خورده ی خود مـیدانستند. (ساما) افتخار دارد کـه در جنگ نجاتبخش کنونی کشور، صدیق ترین، پاکباز ترین و فداکار ترین شخصیت های انقلابی و پر عظمت را درون راه منافع والای مردم سلحشور افغانستان و آزادی مـیهن عزیز از چنگال اشغالگران روسی و مزدوران خود فروخته ی آن ـ بمثابه خون بهای آزادی تقدیم مـیکند.
    ساما درود های گرم و آتشین خویش را بر روان پاک همـه ی شـهدای راه آزادی و عبدالهادی شـهید قهرمان سامایی مـی فرستد.

    ننگ و نفرین بـه قاتلان مردم افغانستان!
    زنده و تابناک باد خاطره ی پرشکوه شـهدای راه آزادی!
    جاویدان باد خاطره ی گرامـی شـهدای ســـامـــایـــی !
    •••

    ششم جدی یـا روز تکامل یک جنایت

    خون های رنگین آزادیخواهان ومـیهن پرستان، مجارستان، چکوسلواکیـا درون بازارخونخواری وانسان کشی امپریـالیزم نوخواسته روس ، درون حالیکه حشمت شیطانی مزدوران بی ارادۀ فرعونیـان کرملین نشین بر شانـه های استخوانی مردم مجارستان وچکوسلواکیـا…. سنگینی مـیکرد ، قطره قطره دریـای یک آرمان بزرگ – آزادی مـیهن اسیرشده شان مـیریخت ، وخرس آدم خوار قطبی هنوز پوزه آلوده بـه خونش را بر زمـین نمالیده بود کـه صید دیگری ارده پرواز کرد. لهستان آماده بـه استقبال سحرشد ده ها کشور وملل درون زنجیرکشیده شده دیکر درون انتظارطلوع آفتاب انقلاب درون مستعمرات ، خیزش” دوزخیـان” پیروزی باخته و واژگونی امپراتوری سرمایداری متمرکز دولتی دقیقه شماری مـید. ولی پیشمرگ اسطوره ساز درون تاریخ بایست از پردۀ انتظارجانگاه بیرون مـی جهید وآتش بـه خرمن هیزم انبارشده مـیزد، وهستی اش بـه یک باره درون پای آرمان جاودانۀ بشریت مترقی و آزادیخواه نثار مـیکرد. که تا نشان دهد کـه زنجیر درون دست و پای همـه هست و حتما هر حلقه و قفل آنرا شکست وهری حتما با جسارت دین انقلابی وانسانی اش را اداء کند. و آنگاه هست که مـیشود شیپور نواخت وبر ویرانـه های جهنم استعمار وبهره کشی ، پایـه های بهشت آزادی را بنیـان گذاشت.
    آری! ما افغان ها درون چنین راه وآرمانی ، درون شکم نـهنگ فرو رفته ایم ، که تا با پاره آن “یونس” گونـه ئی تاریخ خود باشیم. نثار نفرین مسلحانـه قهرمانان پا این دیـار برفاجعه خونین  هفت ثور نمونـه ایست بی بدیل کـه تمثیل گرش دریـای جاری خون مـیان ملت ما و استعمارگر روس است. بدون چنین از خود گذری چطور مـی شد ” نقد مسلحانـه ” را جایگزین نقد سیـاسی کرد و پشمرگ انقلاب مستعمرات درون زنجیرشد. وقتیکه ” نابغه ” رسوا- این نیکو فرزند استعمار زده امپریـالیرم روس تاج خون آلود بردگی را بنام” انقلاب نوع افغانی” بـه سر نـهاد ، شلیک رزمجویـان ما از تولد یک جنایت خبر داد کـه وجودش بـه ننگ افغانی ما سر سازگاری نداشت. و باید این حرام زاده درون فضای بی آلایش عقابان بلند پرواز آریـانا لحظه ای زیست نمـیکرد. تپش و تنش آغاز شد و تفنگ های خاموش کـه سحر مرگ انگلیس قسم بندش کرده بود ، غ آغازید .هر فریـادش قفسچۀ جادوئی را مـی شکست و هر تیرش کلید قفل زندان بود. وحشت دولت و قدرت با تمام حلوابخشی های استعماری و ناموس فروشانـه کـه شاگردان قصاب قرن براه انداخته بودند از تمام روستا و شـهر های کوچک آنچنان برچیده شد کـه گوئی باران بهاری زباله ها را یکسره از کوچه و پس کوچه هست تا طبیعت زیبائی بهار را نیـالاید ، و فقط چوچه خرسک ها درون طویله های بنام “خانـه خلق”  “قرارگاه” و ” فرودگاه” پنـهان بود کاه دودی کفایت مـیکرد که تا جشن شکار خرس، مـیله نوروزی وطنداران مـیشد، اما نوروز آزادگان بایست ازحوت خونین مـی گذشت، کـه گذشت، و درمـیان راه فضله ” مصئونیت ، قانونیت وعدالت ” کـه توشـه شاگرد بیحیـا بـه استاد ” نابغه ” اش تره کی بود، توأم با عشوه گری های زیور خواهی ، بهانـه ای بـه روس امپریـالیستی داد که تا بنام ” قانونیت” تجاوز اش ، شاگرد بی کفایت را عادلانـه گردن بزند. و مصئونیت ، روباهی بی آبرو ببرک حقه باز را با احضار صد هزار وحشی ویرانگر تأمـین نماید که تا یک جنایت مخفی را کـه غدارانـه تمـهید دیده بود عریـان  تکامل دهد  .                                                                                    
    شامگاه شش جدی بدون چون و چرا چنین است، و اگرمگر درون آن خیـانتی بـه خلق قهرمان افغانستان ، کـه عمـیق آنرا پیـامدهای تکاملی این جنایت روشن کرده است.
    فرمان آتش و کشتار و قتل عام کـه بنام بـه اصطلاح ” عفو عمومـی ” از طر ف دارۀ دزدان صد هزاری بـه صاحب خانـه آتش گرفته ، سوخته و تاراج شده پیشکشی شد، نمکی بود کـه بر زخم دیرین دردمندی پاشیده شد. ” آزادی بندیـان سیـاسی” آنچنان انجام یـافت کـه نام شیران درون زنجیر جاودانـه درون دفتر آزادگان شـهید تاریخ ثبت ماند. و لست آن بـه عنوان مدال قهرمانی جنایت و فاشیزم ، تفرقه ای بود کـه به “امـین” جلاد سپرده شد که تا در کنار هتلر و موسلینی و بیسمارک، از برژنف سوسیـال فاشیست ، این و لیعهد فاشیسم مغلوب جهانی و سردمدار بر سر اقتدار کنونی آن ، تدارک پذیرائی درون نفرین گاه تاریخ ببیند.
    وعده ” آزادیـهای سیـاسی” با خون ده ها و صدها دانش آموز پسر و آنقدر رنگین شد کـه جاده ها و صحن مکاتب و پوهنتون قرمزین گشت که تا قانون آزادی سیـاسی استعماری درون مقابل با اراده  مردم از مفهوم عوامفریبانـه آن بیرون برآید و خلق بداند با چه روباه دم بریده وشیـادی روبرو است. ویرانی دهکده ها، کشتار بیدریغ روستائیـان ، آدم ربائی شبانـه و روزانـه درشـهرها کـه مضمون نامـه ای ملی و دیموکراتیک(؟!) بودن رژیم را بنمایش مـیگذاشت و بیشتر از چهار ملیون زن و کودک و پیر و جوان را جبرأ وارد دیـار غربت وهجرت ساخت که تا خود افعی صفت آسوده بر روی سیم و زر بخوابد.                                      
    پاسخ قهرمانانـه پاسداران صدیق این دیـار بـه سیـاست های ماورای توحش و ویرانگری امپریـالیسم شرارت پیشـه روس اگر از یک سو توانسته هست عالعمل آزادی خواهانـه مردم ما را درون گسترۀ جهان انعکاس دهد از سوی دیگرسحر شکست نا پذیری زور گوئی ولشکر کشی ” ارتش سرخ” تشنـه بـه خون را نیز که تا آنجا بـه تجزیـه گرفته کـه مزدوران بد کیش و انسان کش ، شیطان منشانـه بـه قرائت قرآن پرداخت و ازهمـه بیشتر درصف جماعت ایستاده که تا اگر شود کاذبانـه خود را توبه گرجلوه دهد. اما سوگند خارائین تفنگ بدوشان کـه شلیک خالصانـه بروی استعمارگر و فرزند بومـی آن بود بـه این جماعت شیـاطین طعن تکفیرمـیداد.                                                
    وسرانجام تزارمل درون تمام پرده های شیطنتش ، از ملی گرائی ، که تا مسلمان نمائی، آنچنان با شکست بدرقه گردید کـه توبه نامـه مسخره اش هم دردی را دوا نکرد. و ناگزیر از تجدید سلاح و تشدید جنگ با توسل بـه اراجیف دیگر شد.
    دعوی کبر سن وصادق چاکری ، بین دو قلو های “خلق وپرچم” بدون آنکه خاتمـه یـابد بـه سازش با” ملی غورزنگیـان انجامـید که تا با رجوع بـه خویشتن دائما نوکر را نشان دهند. باقائل شدن سهمـی از قدرت بـه ناسیونالیست های” بلند پرواز، کـه سنگ ضد فاشیسم و دفاع از ملت های ستم کش را بـه مـیکوبیدند و امروز از شکوفه های آن “محتا طانـه” و “استوارگونـه” مـیوه فاشیسم را مـی چیند، بخود شریکان جرم بیشتری پیدا کرد بی خبر از اینکه هر یکی ازین شریکان جرم ، چه همزاد” خلقی” او و چه دیگران سابقه دار تر درون چاکری هستند و رقیب او درین بازار خود فروشی مـیباشند.
    ارتش اشغالگر و نوکر گوش بفرمان او، دل بـه اصطکاکات درونی کبیر مـیهنی بسته است. با وجودیکه متأسفانـه که تا کنون توانسته اند با گسیل حلقه گوشان درون بازار تجارت اسلحه ، و ارسال بندل های روبل بـه کور مغزان بی ایمان شده ، پیشرو ترین جبهات و سازمان های انقلابی را درون زیرآتش متقاطع خود قرار دهند ، و حتی آتش بس مصنوعی را بـه امـید ایجاد شدن اصطکاکات بیشتر و آتش بس رسمـی و خریداری شده را بـه خاطر از بین بردن هدف های موافقه شده برقرار کرده اند. لیک  ا ین سیـاست نیز از چشم تیزبین ملت بیدار ما دور نخواهد ماند ، ملتی کـه تمام ثروت مادی ومعنوی اش را درون اینراه عاشقانـه قربانی کرده هست تن بـه ننگ تاریخی تسلیم طلبی این خیـانت بزرگ ملی نخواهد داد وهم بعد پرده ها را دقیق زیر نظر خواهد داشت. اصطکاکات درون تکامل آگاهانـه فروکش ی هست وشریـان روبل روسی نیز تأثیر بیشتر از زمـین بخشی استعماری ندارد. آتش بس مصنوعی با یورش جانانـه ملت زنجیرگسل بر لاشۀ مومـیائی شده ، شکسته خواهد شد و آتش بس های رسمـی و خائنانـه افشاء و رسوا ! اما آنچه درین مـیان گفتنی هست ، کارنامـه نبرد ما با دیو استعمارگر روس بـه درازا کشیده هست ، که تا کنون شعله های “عشق دوزخیـان” پیروزی باخته بـه آتش کاخ سوز و خاکستر ساز تبدیل نشده هست و ژنرالیسم یـارولنسکی و قحط الرجال ناشی از کشتار سبعانـه درون چکوسلواکیـا و مجارستان…. مانند ابر تیره دل تابش آفتاب را موقتأ خیره ساخته هست و شکارچیـان ما نیز ویژگی های این جنگ را با تمام خم و پیچ آن بطور همـه جانبه ، دقیق و مدون درک نکرده اند ولی جرقه آغاز حریق است. آنچه بعنوان یک کمبود بر شمردیم بـه پایـان خود نزدیک است، و ملت ما درین پیکار راه طولانی راه درون پیش دارند.
     آنقدر تجارب مستقیم وعینی خواهد اندوخت ، و آنقدر سیـاست های گونـه گونـه را بـه محک آزمایش قرارخواهد داد که تا راه تاریخی خود را برگزیند و آنگاه هست ، نـه تنـها این خرس قطبی و نـه آن خوک انحصارگر بلکه این سیستم حیوانی – پادشاهی را از ریشـه بر خواهد کند و بر ویرانـه های آن جشن پیروزی انسان را برپا خواهند داشت آن روز درون سر راه ماست.
    •••

              شعر درون گذرگاه انقلاب

                ” شامگاه تیره “
    چرخ گردون باز با وارونگی ره مـی سپارد
    روزگاران سخت و محنت زاست ،
    تیرهچون لکه ی بر دامن برف زمستان
    اهرمن با بال شومش سایـه مـیگسترد هردم
    تابش خورشید را مـیخواست که تا ره گم نماید
    جای خورشسید فروزان تیره ابری رخ نماید
    جغد آمد که تا که جاب بلبلان مأ وا بگیرد
    زاغ و کرگس آمده که تا لانۀ عنقا بگیرد
    خلقی دون سنگ خلق قهرمان بر کوبد
    ریشـه ی خلق وطن را دایما با تیشـه کوبد
    های و هوی مزدوران فضای مـیهنم را
    سخت آشفته است
    گرد نا پاکی بـه هر سو پهن کرده ،
    ها را مـی فشارد
    دست اهرمن ز هرسو لاله پَر پَر مـی کند
    پهن صحرا قرمزین از لکه های خون
    گاه از گلفرش خون گردیده صحرا لاله گون
    گاه هم خیلی شقایق سد راه خار گردد
    دشت و صحرا ، کوه و برزن صحنۀ پیکار گردد ،
    مرغ توفان بر لبش دارد پیـامـی :
    شب بـه پایـان مـی رسد ، یـاران طلوع صبح نزدیک است
    اینک اینجا ، آنک آنجا ،
    قاصد پیروزی مرغ بهاری
    از شکست زاغ و مرگ کرگسان پیغام دارد
    و هزاران . . . “
    لیک ناگه از کمـین
    از هوا و از زمـین
    از شمال رود جیحون (آمو)
    چون بلائی بر سر ما ریختند و
    ملک را ویرانـه د ،
    روسها ، خرسان وحشی ،
    با هزاران ، صد هزار از آدمـی رویـان بد گوهر
    با نفیر توپ و رگبار مسلسل ،
    غرش بمب افگن و خمپاره ها ،
    موج خون برپا نمودند
    شامگاه شش جدی
    خویش را رسوا نمودند ،
    ببرک شیـاد را با خیل یـاران کثیفش ،
    جای مزدوران دیگر،
     تاجپوشی ها نمودند.
    ملت ما ، ملت آزادۀ ما
    باز یکبار دگر ، همچون نیـاکان دلیرش
    آزمون سخت را درون پیش دارد ،
    از همان شام تجاوز
    نعرۀ آزاد مردان
    تند و مواج و خروشان
    با چکاچاک مسلسل
    این چنین فریـاد سرداد :
    ” روسها از ملک ما بیرون شوید
    ورنـه غرق رود بار خون شوید “
    •••

                                  لنډۍ د انقلاب په څرک کی

    چیرې کابل چیرې ماسکوی دی              بی ننگي زور شوه چې روسان کابل ته ځینـه
    غـمجن کابلــــه درون جــــــاریږم                چې پر ټـټــــر دې روس ټـاڼکونـه چلـــــوینـه
    بالاحصــــاره غیرت وکـــــــړه                پرون انگــریز وو اوس روسان راغلي دینـه
    کابل ځـوانـان خـــو غیرتي دي               روسان ، انگریز غوندې په تـــــوره تښتوینـه

    مـیوند کابل کښی بیـا تازه کړﺉ                 چــــې روس د افــــغـــانـــان نیولــي دیـنـه
    جانـانـه ژر توپـــک مـی راوړه                چې زموږ په خاوره کې روسان راغلی دینـه
    مورې د پلار توپک مې راکړه               د خــپــل وطـــن د آزادۍ سـنگر تــــه ځــمـه
    ببرک پـــردي ســـــره راغلی                خو شاه شجاع غوندی وطن نـه ورک بـه شینـه
    بیـا د پردي تاج دې په سر دﺉ                ببرک دﺉ دا ، کــه شــاه شجـاع راغلـی دینـه
    د دې وطن په لویو غرو کښی                روســان انـگـریز غوندی آخــر تباه بـه شینـه
    گـوره څپـی د انـــــقــلاب دی                 ویـنـی بهیـږی غـلیــــم سبــــاته تښــــویــنـه

    •••

     

    ژوندۍ دې وي آزادي

    مړه دې وي تسلیم طلبي

    کله چې یو هیواد او یو ملت د پردي دښمن تر تیري لاندې راشي ، د هغه هیواد او هغه ملت مخ کې دوې لارې ایښودل کیږي یـا هغه ملت د ځان او وطن د ساتلو لپاره اوچتیږی او د تیري کونکي د لیرې کولو لپاره په کلکه چمتو کیږي او د قربانی ، مشقت په قبلولو سره په مبارزه او مقاومت لاس پورې کوي ، نو په دی حال کی آزادي سرلوړي او افتخار ته رسیږي ، نو ځکه کولای شي چې په حیثیت ، شرف او ناموس کې ژوند وکړي. او په دا چې تیری کونکی ته تسلیمری ، انقیـاد او غلامۍ ته غاړه ایږدي چې په همدی حال کې بې ارادې او بند شوي غلامان بـه شي ، چې حتما د حیثیت ، شرف ، ملی غرور نوامـیسو ، وطن ، عقیدې او ایمان او په یوه خبره له ټـولو انساني صفتونو څخه لاس وکاږي ، چې دغه حالت ته تسلیم طلبی او انقیـاد ته غاړه ایښودل وایي ، چې دا سوچې او پیژندل شوی ډول او ډیر بد ډول د ملي تسلیم طلبۍ ده.
    مگر د تسلیم طلبۍ نود ډولونـه هم شته : عقاب سرخ درچه شبکه هایی میدهد یو ډول ئی دا دﺉ چې یوه ټاکلی تولنیزه ډله چې د ژورې او بایستي انقلابي خصلتونو او سجایـایو لرونکې ده ، له یوه ظلم کونکې (ستم کونکې) او ارتجاعي ټولنیزې ډلی سره په مبارزه کی سوله کوي او د ستم کونکې ارتجاعي ټولنیزې ډلې آرمانونو او غوښتنو پسې روانیږي.
    بل ډولی ئې دا دﺉ چې یو ملت د پردي تیري په برابر کی اوشوی وي مگر ځینې ټاکلې او معینې ډلې او افراد له همدې مبارز ملت دننـه څخه په بیره او خائنانـه توگه د دښمن وخواته روانیږي او ځان هلته پورې کوي د خپل ځان او یـا ډله ییزې گټی د ملت او هیواد پر لوړو گټو باندې لوړالی او رجحان ورکوي. دوی بـه د دښمن کړۍ په غوږ نوکران او غلامان شی او په شرف ، ناموس ، وطن ، ایمان او عقیدی باندې پښې ږدی او تسلیم طلبی پیشـه کوي ، څو چې ملت هم تسلیمـیدو ته را وبولی ، دا هم ملی تسلیم طلبي ده او هم ملت او انقلاب ته خیـانت کول.
    بل ډول ئی دا دی چې دښمن خپل ځینی بی وجدانـه مزدوران د خلکو په کالوکی ، د خلکو منځ ته راولیږی ، خو کله چې فرصت پیدا کړي ، د تیري کونکي د گټو لپاره په مستقیم او یـا غیر مستقیمـه توگه فعالیتونـه کوي، څوچې د خلکو د ملي آزادۍ د مبارزې په لاره کښی یې  زړه سوړ او بی امـیده کړي ، دښمن نـه ماتیدونکی ښکاره کړي او پرغلیم باندې لاس بروالی ناممکنـه وښیي ، د خلکو زور ضعیف ښکاره کړي ، خلک بی زوره او بی لارښوده معرفي کړي او همداسی نور په زرگونو فتنی او چل کول دي ، تر څو چې تاته وویلای شي چې لاس د مبارزی نـه وباسه او تسلیم شـه! چې بیـا هم نتیجه هم هغه ده چې ملت غلامۍ ته واچوي ، نو ځکه داسی افراد ملت او انقلاب ته خائن دي.
    د تسلیم طلبۍ بل ډول دا ده چې ځینی د خپلو ډله ایزو ، قومي ، سیمـه ایزو او . . . گټو له پاره پردی تیری کونکی دښمن پریږدي د حریفانو او رقیبانو یعنی په غیر د روس او د هغه نوکران ( خلق او پرچم ) له نورو سره په جگړه شي او بعد له هغه چې وینی تویول ، ورور وژل او په اصطلاح سره هډوکی ماتیدل جوړ کړي د ځان د تقویـه کولو لپاره دښمن ته ورشي او د هغه څخه مرسته واخلی ، دا ډلهان هم د تسلیم طلبۍ په مرداره تالاب کې لړل کیږي او سربیره پر دی چې تش او پوچ دلیلونـه لکه ناچاري ، د ځان او اولاد او قوم او د پلار هدیره ساتل او داسې نوری نیمگړتیـاوې را وړاندې کوي ، بیـا بـه هم په پای کی ملت ، خاوره او ناموس او حتی خپل ناموس بـه د پردیو غلامـی ته ورسوي او دښمن ته بـه ئی تسلیم کړي، نو دا هم هیواد او ناموس ته خیـانت کول دي. ځینی چې هم په ډول ډول پلمو او څوگونـه ( مختلفو ) نومونو د مقاومت غورځنگ په دننـه کښی پر هغه چې تر دوی کمزوره دي فشار او زور اچوي او هغوی تسلیمـیدو ته مجبوروي ، په عملی توگه دښمن ته مرسته رسوي ځکه چې لومړنی او اصلي دښمن ئی هیر کړی ، او د نورو وهلو ، ځپلو او له منځه وړلو باندی بوخت دي ، نور نو په خپلې دې کړنـه کې لومړی دا چې د انقلاب او مقاومت د  ( قوې) په حساب کې نـه راځی او مجاهد نـه وي. څرنگه چې د . . . مجاهد کیدلو شرط د تیری کونکي پرضد جهاد او مقاومت کول دي او دوی همدا کړنـه نـه کوي ، او له بله پلوه نور مجاهد او انقلابي کمزوره قوتونـه چې جهاد کوي او پر اصلی دښمن ضربه او گذار کوي ، د مجاهد ډولهانو په وسیله له منځه وړل کیږي او یـا په دننۍ خړ پړتیـاوو بوختیږي ، چې دا ډول کړنې د مجاهدینو او انقلاب صفونو ضعیف او کمزوره کوي او په بل ډول د دښمن تقویـه کول دي چې دښمن ته د تسلیمولو زمـینـه را پاروي . نو ځکه دا هم د تسلیم طلبی عاملونـه او د فساد مایـه ده او د تیري کونکي دښمن پرځای انقلاب ته تاوان او صدمـه رسوي چې دا غوندېان هم ملی خائنین او په اصل توگه تسلیم طلبان دي. شاید نور ډولونـه لکه همدا.

    شرافتمنده ، مجاهدو او انقلابی وطنوالو!
    اوس تاسو خپله پر همدې باندې ژور پام وکړﺉ ، هر هغه څوک چې پورتنۍ کړنې کوي ، غواړي چې تاسې د روسانو غلامان کړي او ستاسو ، وطن ، ملی نوامـیس ، ایمان او شرف ته خیـانت کوي ، نو ځکه هغه له خپله منځه وباسـﺊ.
    تاسې ای مجاهدو وروڼـو ، اې د افغانستان په آزادۍ مـینو پرگنو چې هرکله مو د انقلاب دروند بار پر اوږو اخیستی دﺉ، هغه وخت په یـاد راوړﺉ چې سیمـه کی مو ټولو لاس په لاس بی له اختلافه پر دښمن برید کاوه او څومره بری بـه مو لاس ته راووړ اوس په نظر کی راوړﺉ هغهان چې ستاسی د وحدت خنډ کیدل او یـا کیږی او تر مختلفو نومو لاندې د خلکو په منځ یې کې اختلاف اچاوه او یـا یی اچوي او ستاسی پوه او آگاه بچیـان یې په تهمت او تور وهلو سره یـا شـهیدان کړی او یـا ئی د سیمـی او منطقی نـه پریښودلو او ترک کولو ته مجبور وی ، هم هاغه دﺉ چې دښمن ته تسلیم شوي او تسلیمـیږي.
    ته ای کابلیـه جنگیـالیـه وطنواله ! په یـاد دې وي چې د کابل د مجاهدینو له یووالی دښمن څومره په تنگ راغلی وو ،چې حتی په ښار کې ئې سر د ټینکونو څخه را ایستلی نـه شوای. مگر د ځینو جاه طلبه او خود فروشـه له خوا دننی جگړې په اچولو سره چې اصل کی د دښمن عامل دی وینو چې غلیم پردې ځای او هغه ځای باندی گذار کوي او په گستاخی سره اعلان کوی چې مجاهدین تسلیم شوي دي. کله چې ژور پام وکړی وینې چې هغه څوک تسلیم شوي دي چې نور هغهانو کوم چې په واقعي توگه بـه جهاد کاوه په مختلفو نومونو  تور لگوي  کله دائی کمزوره کړی وروسته خپله هم تسلیم شول. او دښمن د دوی تسلیمـیدل ما او که تا ته پیغور راکوی او ځانته د بریـالیتوب جشن نیسی .
    او ته ای زړه وره هراتیـه وطنواله! په خاطر دې لری هغه چې ستا ډیر ښه مجاهد بچیـان ئی په تهمتونو او درواغو ووژل او غوښتل ئی چې د توریـالیو پاکو مجاهدینو او خلکو په منځ کی لیرې والی راوړي هم هغوی کـه ” خان ” دی او یـا تش په نامـه “صوفی” دولتیـان شوی دي.
    په یـاد ولرﺉ د حوت د څلورویښتمـی پرتمـین او سیلابی پاڅون (قیـام) چې تاسو ټولوپه یو ه موټی پر غلیم باندی یرغل وکړ او دښمن بـه د ټینگونو او توپونو سره موږک غوندې تښدیدﺉ او هم هغه سیمـی د مجاهدینو یو ځايی او گډ قیـامونـه چې بریـالیتوبونـه ئی درلودل مگر اوس ځینو تاسی ئی یو له بل سره په جگړه اخته کړي او دښمن سا تازه کوی او هره ورځ پر خلکو ضربه واردوي.
    ته د غرجستان وروره! په یـاد راوړه هغه ورځ چې تاسو ټولو په لرگو ، ډبرو ، تبر او سیلاوو او . . . ولسوالی مو فتح کړی مگر اوس دښمن پټ لاسونـه تاسی په مختلفو نومونو حتی سید او هزاره یو بل سره په جگړه راپاروي. او خپل ځان ستاسو د توپک د گذار نـه لیرې ساتي او د نورو سره وهلو د پاره چمتو کوي او په دې ډول تسلیم طلبۍ ته سرعت ورکوي او دا ده چې ستا د تسلیم طلبۍ لپاره لاره جوړوي.
    او تاسو ای د فاریـاب ، جوزجان ، مزار او سمنگان وروڼو! په یـاد راوړﺉ هغه جگړې چې مجاهدین سره یو موټی وو په چارکنت ، چاربولک ، بلخاب او . . . سرپل ، آقچې ، سوزمـه قلعه او . . . لولاش ، اندخوی ، شیرین تگاب او . . .  دره صوف ، تاشقرغان ، ایبک او . . . کښی او وروسته په یـاد راوړﺉ هغه گذارونـه چې مو پر ځان وخوړل اوس  پام کوی چې د هغی اصلی علت ستاسو د ننی جگړې وې اوس هماغه جگړی اچونکی او خنډ جوړونکي تسلیم شول.
    او ته اې د لغمان ، جلال آباد ، قندهار او کنړ توریـالیـه جنگیـالیـه!  د خپلو وروڼو یو موټې جگړې په یـاد راوړه چې څه رنگه په قهرمانۍ سره علاقه دارۍ او ولسوالۍ او حتی غنډونو او فرقی بـه ئی آزاد او بی وسلې کولې. مگرد دښمن ډول ډول عناصر غواړی چې تاسی له یو بل سره په جگړه شی او دښمن غواړي تاسی ټوله یو و بل سره په جنگ او یو بل په لاس سرکوب او هیواد دی ځانته تسلیم کړي.
    او په پای کی ای گرانـه وطنواله په هرځای کی چې اوسی ، دا مسئلی په نظر کی ولره. غلیم او دښمن زمونږ د فرهنگی ، ټولنیز او سیـاسی وروسته پاتې والي نـه ډیره گټه وړي ، زمونږ په منځ کی د قومي سیمـه ایز ، ژبه ایز ، مذهبي ، ډله ایز او حتی د سواد لرونکی او سواد نلرونکی تضادونـه اچوي ، څو چې مونږ په درسته ټوگه په د ننی جگړو واچوي او خپله د ځمکی او آسمان نـه پر مونږ گذار وکړي ، څو هغه ځینی چې سست عنصر دي ، تسلیم شي او نور هم له منځه یوسی او مونږ د هیواد او د تسلیمـیدو لپاره خپل جوړه کی ، او مونږ د تل لپاره خپل نوکر او غلام کړي ، چې هیڅکله دې همداسی نـه وی! او په اطمـینان سره بـه مونږ د دښمن په زړه کښی دا تور امـیدونـه او هلی ځلی سړې او شینډې کړو.
    هو! ننگیـالیـه او ایمان لرونکی وطنواله! د غلیم دا غوښتنـه بـه خنډ شي ، هرکله چې مونږ خپل ننی خړپړتیـا لیری کړو لومړی غل له کوره وباسو نو وروسته کـه کوم مـیراث وو ، مـیراث خواران دې زمونږ نـه خپله برخه واخلي. بی له دی نـه تر ابده پوری بـه د روسانو تر استعمار لاندې پاته شو. تجربې ښکاره کړې ده کـه چیرې مونږ یو موټی شو دښمن د یو خس ارزښت نلري او ککرۍ پورته کولای نـه شي. او د دی بریتوب کلید پیدا کول د خلکو تر منځ بنډول دی ، او د یو نقشـه لرونکی عملیـاتی او کړنو د تیری کونکی دښمن پرضد په ټولو ساحو کی د ټولو خلکو په گډون پرته د ډله ایز ، قومي ، مذهبي ، ژبه ایز او . . . دﺉ. فقط مبارزه د روسانو او د هغه د گوډاگیـانو او هر هغه څوک چې غواړي مونږ پر پردیو خرڅ کړی د ټولو خلکو په گډون او د دې ملت د ډیر پوه او انقلابی بچیـانو تر لارښوونې لاندې او د یوې مشې په رڼا کی زمونږ بریتوب لاسته راځي. او هغه وخت دﺉ چې کولای شو آزادۍ ته ورسیږو او د یو شرافتمند ، سرلوړي ژوندون خاوند شو. بیله دې به  د تسلیم طلبۍ ، غلامۍ او د ذلت او خوارۍ په اور کښې وسوځو . . . نو ټوله په یو آواز نارې کړﺉ چې ژوندی دې وي د خلکو جنگیـالی یو والی! ژوندۍ دې وي آزادي! مړه دې وي تسلیم طلبي!
    تسلیم طلبانو نـه ځان لیرې کړﺉ!
    •••

    تجاوز دشمن و مقاومت ملت ما

    از آوانیکه انسان این سازنده ی تاریخ پا بـه عرصه ی هستی گذاشت، لحظه ای نیـاسود کـه در جدال و ستیز با دیو طبیعت قرار گرفت و بمحض کـه این جدال بدرجه ی معینی از تکاملش رسید، پیکار انسان با خودش یعنی با انسانی کـه در برقدش کشیده و “گرگ انسان” گشته، نیز آغاز گشت و این دو درون کنار هم رشد نمودند و با گذشت زمان انواع و اشکال کاملأ متفاوت ازهم بخود گرفته است.
    شورش وستیز انسان با خودش تاکنون درون دو بعد مرتبط بهم جریـان یـافته است، زمانی بین اقوام و ملیت ها و کشورهای جدا ازهم و زمان دیگر بین فرادستان و فرودستان یک قوم، قبیله وملت واحد و ویژگی های کاملأ بغرنجی را بـه وجود آورده کـه با دگرگونی اوضاع و شرایط ، علل و انگیزه، اشکال ازین جدال و ستیزه نیز دگرگونـه گشته و در مضمون و شکل خود پیش رفته و تکامل ایجاد کرده، که تا ما را بدین جا رهنمون گشته درون فراز وفرودی این دو پیکار بغرنج انسانیت (بین حاکم و محکوم و انسان و طبیعت) کـه جوامع انسانی از پله های تکامل بـه بالا خزیده و به نردبان پیشرفت و ترقی اجتماعی دست یـازیده است.
    شرایط متفاوت رشد تولید و تکامل اجتماعی و محیطی ، عوامل مساعد و نامساعد جغرافیـایی، وفرت و قلت مواد ارزانی شده ی طبیعت، شدت و ضعف درجه ی ارتباطات اجتماعی و فرهنگی؛ همـه و همـه عواملی بودند کـه زمـینـه ی رشد ناموزون جوامع مختلف را فراهم نمودند و تا اینکه کشور ها و ملل زورمند و ضعیف را درون عرصه ی گیتی پدید آوردند. و در نتیجه کشور های زورمند و پیروزمند، جنگ های غارتگرانـه و هستی برانداز را براه انداختند و ملیون ها انسان را بـه خاک و خون کشیدند.
       این جنگ های تجاوزی درون اوایل بـه طور عریـان و و در تکامل امروزین خود درون پناه بـه اصطلاح “صلح و برادری”!، “ترقی و پیشرفت”، “ایجاد تمدن” و “دفاع از دموکراسی و سوسیـالیسم” با استفاده از امکانات پیشرفته و گسترده ی مالی و نظامـی براه انداخته شده و تا دگرگونی بنیـادین جهان کنونی براه انداخته خواهد شد.
     تجاوز عریـان نظامـی بشکل لشکر کشی بـه منظور غارت و چپاول هستی دیگران کـه اکثرأ با تسلط کامل سیـاسی، نظامـی و اقتصادی (استعمارکهنـه) همراه مـیباشد با وابسته ساختن قدرت حاکمـه و محکوم بـه زوال کشور های عقب مانده، بعنوان یک نقاب ریـا بـه منظور سرازیر کالاهای صنعتی، گسترش قلمرو سرمایـه مالی، غارت منابع مواد خام و خرید نیروی کار ارزان این کشور ها دو شکل ـ ـ ـ ـ ـ ـ از یک مضمون غارت گران و زورمندان امروزی (سیستم امپریـالیستی جهانی) هست و از زمان نـه چندان دور امپریـالیستها با بکارگیری هردو شیوه، درون تمام عرصه های سیـاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامـی بـه تجاوز مـیپردازند و جهت حفظ سلطه ی شان بر جهان درون ایجاد پایگاه های جدید نظامـی توسل مـیجویند.
    در متن این حرکت ، انسان “دوزخی” و عصیـانگر درون زادگاه و قبیله و کشورش مورد ستم و بهره کشی قرار مـیگیرد و از همـینجا هست که نبرد انسان با انسان نیز درون دو جهت جریـان مـییـابد. نبرد انسان زحمت کش با ظالم و ستمگرخودی و نبرد انسان با ستمگر متجاوز و بیگانـه. بیجا نیست که تا در زمـینـه ی ستیزه ی انسان دربند با ستمگر بیگانـه مکث نمائیم.
    عصر ما عصر سرمایداری محتضر وعصر رستاخیز ظفرمند انسان دردمند، عصر رهایی خلقها و ملل اسیر و دربند، عصر پیکار نجاتبخش و رستگاری مستعمرات بـه زنجیر کشیده شده و عصر وارونـه ساختن وارونگی ای تاریخ است. و در این وارونـه سازی ملت قهرمان افغانستان درون تاریخ درخشان و پرافتخارش حماسه های خونین را درون مبارزه بر ضد تجاوزگران ثبت نموده و هر بار کـه مورد تجاوز اجنبی قرار گرفته بـه آوردگاه مرگ و زندگی شتافته است.
    از اسطوره های اعجاب انگیز مقاومت پیشینان ما کـه بگذریم حماسه های جاویدان پیکار نجاتبخش کنونی ضد تجاوز روس، رزم نامـه ای هست که با خون ثبت کتیبه ی خارائین تاریخ گردیده است. مردم دلیر ما کـه در تمام نبرد های آزادی خواهانـه ی شان درون درازای تاریخ علیرغم جذر و مد و فراز و نشیب ها که تا آنجا رزمـیده اند کـه باید پیروزی را بـه آغوش کشیده و یـا که تا آخرین تن کشته شده اند و ننگ اسارت نپذیرفته اند، چه خوب مـیدانند که: زندگی درون پنجه ی عفریت استعمار ننگ است.
    آری! ویژگی برازنده ی ملت ما درین هست که هربار؛ از همان نخستین روز تجاوز، کینـه و نفرت آشتی ناپذیری اش راعلیـه متجاوزین، مسلحانـه بیـان داشته اند. اما شش جدی ۱۳۵۸ درون نوع خودش تازه آزمونی هست که ارتش اشغالگر تزاران نوین درون پیش پای ملت ما قرار داده است. و از بازار وطنفروشان ببرک حقیر را بنام دموکرات و ملی ! و تازه مسلمان ! از مـیله ی تانک جهانگشایی اش گرفته بر تخت نشانید و صد هزار تجاوزگر مسلح را مـهمان این حقیر رسوا (ببرک) خواند. لیکن ملت بپا خاسته جواب این تجاوز را نیکو مـیدانست و در پیشاپیش توده های ملیونی و قهرمان، سازمان آزادیبخش مردم افغانستان (ساما) با شلیک گلوله های آتشین بر ی تجاوزگران، از آنـها استقبال کرد. درون اولین روزی کـه سپاه اشغالگر روس درون مسیر جاده ی عمومـی کابل ـ حیرتان بـه کوهدامن پا مـیگذارد، مورد حمله ی جانانـه ی پیشمرگان سامایی قرار مـیگیرند و “ساما” با این عمل تاریخی قاطعیت و پیشتازی خود را درون جنگ کبیر مـیهنی مسجل مـیسازد و در پیشاپیش ملت فریـاد بر مـی آورد که:

    روس ها از ملک ما بیرون شوید      ورنـه غرق رودبار خون شوید

    ملت قهرمان افغانستان درون نبرد کنونی کـه پنجمـین سال خود را پشت سر مـیگذارد، ظرفیت شگفت انگیز جان نثاری و فداکاری اش را درون راه آزادی بـه نمایش گذارده و بیش از یک ملیون شـهید پرآوازه و گمنام بـه معراج آزادی تقدیم نموده است: علاوتأ بیش از چهار ملیون از هموطنان ما بیخانمان و یـا آواره شده، بیش از صد هزار زندانی درون زندان های رژیم مزدور، شکنجه های قرون وسطایی را تحمل مـیکند، صد ها و هزارها قریـه و مزرعه بـه خاک یکسان شده . . . ولی مردم آزاده ی ما علیرغم این همـه توحش و ویرانگری امپریـالیسم روس و نوکران حلقه بگوش آن مصمم هستند که تا با ننگ استعمار تصفیـه ی حساب کنند. زیرا مرگ شرافتمندانـه درون رزم را بر زندگی ننگین درون اسارت ترجیح مـیدهند و از این آزمون تاریخی مقاومت نیز سرفراز بدر مـی آید.
    سازمان آزادی بخش مردم افغانستان (ساما) مانند سایر رزمندگان پاک باز راه آزادی مـیهن، این روز سیـاه و شوم را درون داخل و خارج کشور بـه اشکال گوناگون (نبرد های مسلحانـه، مـیتنگ ها، جلسات و نشر و پخش اعلامـیه ها و پلاکارد ها)، تقبیح نمود که تا باشد کـه درین زمـینـه دین خویش را بیشتر ادا نماید.

    زنده باد آزادی !
    زنده باد مقاومت مسلحانـه ملت ما !
    مرگ بر سوسیـال امپریـالیسم تجاوزگر روس !

    •••

    اخبار

    شش جدی امسال یـاد آور تهاجمـی هست که درون سال ۱۳۵۸ توسط ارتش اشغالگر روس بـه انجام رسید. همچنانیکه درون سال ۱۳۵۸ – و سال های بعد از آن تمام شـهر ها ، با تانک و توپ محاصره شده بود و بمب افگن ها آسمان مـیهن مان را آلوده مـی ساخت ، امسال نیز با اخذ تدابیر امنیتی شدید از جانب دولت مزدور و ارتش بیگانـه تمام جاده های شـهر های مـهم کشور و مناطق عمده شـهر با زره پوش ها سکوارت شده بود و فضا نیز مکدر. شـهر کابل درین روز از درون و دیوارش غم مـی بارید ، درون جاده ها سگان بویکش رژیم پوشالی این بر و آن بر پرسه مـی زدند. نفرت و انزجار مردم بطور عریـان درون این روز شوم بـه چشم مـی خورد و شلیک گلوله های پراگنده ،گاهگاهی سکوت شـهر را مـی شکستاند.
    در مناطق روستا ئی آزاد و در شـهر های کوچک و آزاد شده این روز با نفرت مسلحانـه مردم روبرو بود. حملات مجاهدین درون تمام اقصی نقاط کشور ، و تمام شاهراه های افغانستان ، علیـه ستون های نظامـی و گردان ها ، زیـاد شدید بود. راپور های پراکنده حاکی از آن هست که درین حملات تعداد زیـادی از ارتش اشغالگر بـه قتل رسیده اند. و خسارات نظامـی و مالی زیـادی برداشته اند.
    سازمان آزادیبخش مردم افغانستان نیز با حملات مسلحانـه ، پخش اوراق ، دایر نمودن مـیتنگ های سازمانی ، این روز شوم تاریخی را کـه روس امپریـالیستی وطن ما را بـه مستعمره کاملش تبدیل کرده ، تقبیح نمود.
    سازمان آزادیبخش مردم افغانستان درون خارج از کشور ، با انتشار پلاکارت ها ، بـه راه انداختن تظاهرات ، پخش اعلامـیه ها ، درون هند ، المان ، ایران . . . بـه تقبیح شدید تجاوز روس پرداخت. سامایی ها و هواداران شان با ایراد بیـانیـه ها ، یگانـه راه آزادی کشور رابه مقاومت که تا آخر بیـان داشتند.
    •••

    سخنی با خوانندگان

    در سرآغاز سخن آنچه گفتنی هست این هست که ” صفحه خوانندگان ” را بـه مضامـین ، اشعار و سائر آفرینش های انقلابی شما اختصاص داده ایم کـه ” با رعایت اصل امانت داری مطبوعاتی ” و بدون دخل و تصرف بـه چاپ برسانیم. بعد هر آنچه ازین صفحه و تحت عنوان ” نامـه های وارده ” نشر شود ، مسئولیت آنرا خود نویسنده بـه عهده دارد ، ” ندای آزادی ” مسئول آن نیست. نشر آنـهم بـه معنی موافقت ما با آن نخواهد بود ، ممکن هست ما بدان موافق باشیم و ممکن هست نباشیم. ولی هر آنچه پاسخ طلب باشد طبیعتأ پاسخ خواهیم داد.
    نکتۀ دوم قابل تذکر این هست که ” ندای آزادی ” ماهنانـه نیست ، یک ارگان نشراتی هست که شرایط دشوار همـه جانبه از امکان نشر منظم آن مـی کاهد. لذا ما با مساعدت امکانات هر آنگاهی آنرا بـه نشر مـی سپاریم و چه بسا کـه گاهی بر تعداد صفحاتش بیـافزاییم و بعضأ از آن بکاهیم. و اما شماره مسلسلش را درون نظر داریم که تا کلکسیون ها بی نظم نشود.
    هکذا ارسال آن بـه خارج (کشور های دیگر) دشواری هایی همراه دارد، لذا از تأخیر آن پوزش مـیخواهیم.
    شماره های اول و دوم دوره دوم با استقبال شایـانی مواجه شد و پیشنـهاداتی هم از طریق روابط و شبکه توذیع بـه ما رسید کـه مایـه خورسندی ماست.
    دوستانی خواسته اند کـه کلیـه مضامـین آنرا درون عین شماره اقلأ بـه دو لسان  دری و پشتو  نشر کنیم ، ما مـی کوشیم لا اقل بعضی از مضامـین را چنین کنیم کـه درین شماره آغازش کرده ایم. امـید هست در نشر آن بـه زبانـهای محلی دیگر نیز توفیق بیـابیم. هم چنان از ما خواسته اند مضامـین را ساده تر و کوتاه بنویسیم ، حتمأ چنین مـی کنیم.
    •••

    صفحاتی از ” ندای آزادی ” به منظور چاپ و نشر مضامـین و اشعار و سایر آفرینش های انقلابی نویسندگان و شعرای متعهد و مـیهندوست باز است. انتقادات و نظریـات اصلاحی را با رعایت اصل امانتداری مطبوعاتی درین نامـه منتشر مـی کند.
    به امـید همکاری های مترقی و الهامبخش شما !

    قیمت یک شماره
    پنج افغانی

    شعار هایی کـه در پاورقی های این شماره آمده هست :

    ۱/  رایحۀ لاله زار شـهیدای قهرمان مـیهن نیرو بخش رزم جهاد گران آزاده است!
    ۲/  مرگ بر سوسیـال امپریـالیسم تجاوزگر روس !
    ۳/  وطنوالو ! بریـالیتوب مو په یووالی کښی دی !
    ۴/  خروشانتر باد مقاومت مسلحانـه مردم ما !
    ۵/  یـا مرگ یـا آزادی !




    [عقاب سرخ درچه شبکه هایی میدهد]

    نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Tue, 14 Aug 2018 00:08:00 +0000



    تمامی مطالب این سایت به صورت اتوماتیک توسط موتورهای جستجو و یا جستجو مستقیم بازدیدکنندگان جمع آوری شده است
    هیچ مطلبی توسط این سایت مورد تایید نیست.
    در صورت وجود مطلب غیرمجاز، جهت حذف به ایمیل زیر پیام ارسال نمایید
    i.video.ir@gmail.com