کتابخانـه، دانلود نعیم عراقی موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامـیکشور
ایرانتأسیس
۱۲۸۵ ه.خموقعیت
ایران، تهرانمختصات
مختصات: ۳۵°۴۱′۲۲٫۴۳″ شمالی ۵۱°۲۵′۵۸٫۰۸″ شرقی / ۳۵٫۶۸۹۵۶۳۹°شمالی ۵۱٫۴۳۲۸۰۰۰°شرقیسایر اطلاعاتمدیر
محمد رجبیوبگاه
www.ical.ir نمونـهای از اسناد نگهداری شده درون مرکز اسناد مجلس نخستین سفرنامـه ناصرالدینشاه بـه مازندران
کتابخانـه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامـی یـا کتابخانـهٔ مجلس طی نزدیک بـه یک قرن، یکی از کتابخانـههای مـهم و مطرح ایران بوده و اهمـیت آن بـه دلیل گنجینـههای ارزشمندی هست که درون بخشهای خطی، موزه، اسناد و منابع چاپی دارد.
تلاش کتابداران این کتابخانـه بهویژه درون فهرستنویسی کتابهای خطی، سنگی و چاپی بهخوبی پیش رفت و تقریباً نزدیک بـه صددرصد رسید. درون بخش نشریـات نیز فهرست جامعی از موجودی انتشار یـافت. همـینطور درون بخش اسناد، بیش از نود درصد اسناد موجود فهرست شده و اطلاعات درون اختیـار کاربران قرار گرفت. درون این کتابخانـه صدها هزار کتاب چاپی از کهنـه و نو، فارسی، عربی و لاتین بـه کتابخانـه وجود دارد.
یکی از بهترین کارها، دیجیتالسازی کامل کتابهای خطی و چاپ سنگی و قرار آنها از طریق وب درون اختیـار کاربران بود کـه به اعتراف همگان کتابخانـهٔ مجلس درون این زمـینـه پیشگام بوده و هست.
دربارهٔ کتابخانـهٔ مجلس
کتابخانـهٔ مجلس شورای اسلامـی کـه در حال حاضر بیش از ۵۷۰ هزار کتاب چاپی، ۲۸ هزار کتاب خطی، بیش از پنج هزار عنوان نشریـهٔ ادواری و مـیلیونها برگ سند درون آن نگهداری مـیشود، نـهادی با سابقهٔ بیش از یک صد سال هست که بخش مـهمـی از مـیراث ماندگار تمدن کهنسال و بزرگ ایران را بر دوش مـیکشد و بر اساس رسالت تاریخی کـه بر عهدهاش نـهاده شده، یعنی پشتیبانی اطلاعاتی از فرایند قانونگذاری و حمایت از پژوهش درون حوزهٔ علوم انسانی، همواره چشم بهراه پویندگانی از قافلهٔ علم و آگاهی بودهاست.
این بنای آگاهی بـه اراده دوستدارانی از خبرگان فرهنگ و ادب درون جمع مجلسیـان منتخب مردم درون اوائل تأسیس حکومت مشروطه، همزمان با استقرار مجلس و اراده حاکمـیت قانون درون ایران شکل گرفت و اینگونـه، اولین کتابخانـهٔ پارلمانی آسیـا با اندکی مسامحه عمری بـه قدمت تاریخ تأسیس مجلس قانونگذاری (۱۲۸۵ ش) درون این سرزمـین دارد.
باغ بهارستان
از آنجا کـه باغ بهارستان از مکانهای قدیمـی و تاریخی تهران هست و عمارتهای مـهمـی چون مسجد و مدرسهٔ سپهسالار، مجلس شورای ملی، عمارت عزیزیـه، کتابخانـهٔ مجلس و ساختمان جدید مجلس شورای اسلامـی درون این باغ قرار دارد جا دارد کـه بهطور مختصر توضیحاتی درون خصوص این باغ داده شود.
در دههٔ ۱۲۸۰ هجری قمری (۱۸۶۰ مـیلادی) باروی قدیم تهران معروف بـه باروی شاه تهماسبی تخریب و ساخت استحکامات و دروازهها و برج و باروی جدید آغاز شد. بـه این باروی جدید، باروی ناصری مـیگفتند و تهران نیز بـه دارالخلافهٔ ناصری مشـهور شد و زمـین و باغ بهارستان درون حاشیـهٔ شمال شرقی شـهر قرار گرفت. این بارو درون زمان رضاشاه بـه علت افزایش جمعیت و گسترش شـهر تخریب شد و بهارستان کاملاً درون محدودهٔ شـهر قرار گرفت.
زمـینی کـه مشـهور بـه سپهسالار و بهارستان هست در اوائل دورهٔ قاجاریـه نام مشخصی نداشت و بخش غربی این محدوده معمولاً درون دورهٔ فتحعلی شاه، «جلوخان باغ نگارستان» (مـیدان بهارستان فعلی) خوانده مـیشد.
در سال ۱۲۸۵ قمری یعنی ۳۸ سال قبل از انقلاب مشروطیت، مـیرزا حسین خان سپهسالار قزوینی -صدراعظم معروف ناصرالدین شاه- بخشی از زمـینها و باغ محمدحسن خان سردار ایروانی معروف بـه باغ سردار را کـه متعلق بـه ورثهٔ پاشاخان امـینالملک بود، خرید و از آن بعد به نام او، «باغ سپهسالار» خوانده شد. درون خصوص وجه تسمـیه این باغ بـه بهارستان، دو نظر وجود دارد. اول اینکه کـه سپهسالار اولادی نداشت و ناصرالدین شاه به منظور فراموش شدن نام و یـاد سپهسالار، نام این باغ و عمارت را بهارستان گذاشت. نظر دوم این هست که باغ و عمارت مذکور از همان زمان کـه بهدست سپهسالار ساخته شد، هموزن نگارستان بـه نام بهارستان خوانده شدهاست.
مجموعهٔ بهارستان شامل مسجد، مدرسه، آبانبار، قنات، باغ و خانـه هست و علاوه بر اینکه با مجموعههای سنتی برابری مـیکند درون برخی موارد شاهکار هنری و بینظیر بهشمار مـیآید.
کاخ بهارستان (ساختمان مشروطه)
نوشتار اصلی: کاخ بهارستان
مـیرزا حسینخان سپهسالار قزوینی درون سال ۱۲۸۹ قمری تصمـیم بـه ساخت عمارتهای بزرگ از جمله کاخ بهارستان درون اراضی بهارستان گرفت. وی بـه فکر تغییر سیمای شـهر تهران بود. مـهمترین این ساختمانها، عمارت بهارستان یـا کاخ بهارستان محل زندگی سپهسالار بود. این ساختمان را امروزه بـه عنوان ساختمان مشروطه یـا مجلس شورای ملی مـیشناسیم. بخشی از این ساختمان بـه موزهٔ مجلس شورای اسلامـی و بخشی دیگر بـه امور تشریفاتی و بخشی دیگر به منظور برگزاری همایشهای مختلف اختصاص دارد.
مجموعهٔ زمـینهایی کـه در نـهایت سپهسالار به منظور ساخت مجموعهٔ عمارت مورد نظر خویش درون نظر گرفته بود وسعتی درون حدود ۵۳ هزار متر مربع یعنی پیش از ۵ هکتار را شامل مـیشد. سپهسالار به منظور طراحی و ساخت این عمارت و دیگر عمارتهای باغ بهارستان از مـهمترین مـهندسان و معماران آن زمان بهویژه مـیرزا مـهدیخان ممتحنالدوله شقاقی بهره جست. بـه احتمال خیلی زیـاد درون سال ۱۲۹۵ قمری ساخت کاخ بهارستان بـه اتمام رسید.
عمارت اعیـانی سپهسالار درون جهت شرقی ـ غربی، درون امتداد سردر، طرح تکامل یـافتهٔ کاخسازی قاجاری را با آمـیختگی پنـهان هُنری مغربزمـین یـادآور مـیشد. بـه گونـهای کـه شیوهٔ هنری مغرب زمـین تحت تأثیر سلیقهٔ معماران ایرانی درون این بنا، با طرح ایرانی درآمـیخت و حتی مغلوب آن شد.
این عمارت ۳ بار دچار خشم آذر شد و در آتش سوخت و یک بار هم بمباران شد:
- ۲۳ آذر ۱۲۶۱(آتشسوزی)
- ۲ تیر ۱۲۸۷(بمباران)
- ۱۸ آذر ۱۳۱۰(آتشسوزی)
- ۱۵ آذر ۱۳۷۳(آتشسوزی)
پس از درگذشت سپهسالار، ناصرالدین شاه آن را بیهیچ گونـه تشریفات قانونی و شرعی، تصرف و آن باغ و عمارت (ساختمان مشروطهٔ کنونی) را ملکِ خالصهٔ (دولتی) خود کرد و در بخشی از عمارت نیز که تا سال ۱۳۰۹ ق. قمرالسلطنـه همسر سپهسالار ( فتحعلی شاه و ٔ ناصرالدین شاه) درون خانـه و باغ بهارستان زندگی و در آنجا مراسم تعزیـهخوانی زنانـه برگزار مـیکرد. از این زمان بود کـه این باغ و عمارت جنبهٔ دولتی پیدا کرد و در آنجا مراسم دولتی و مراسم پذیرایی از مـهمانان داخلی و خارجی برگزار مـیشد.
از زمان پیروزی انقلاب مشروطه، کاخ بهارستان به منظور مجلس درون نظر گرفته شد. طی حکم مـیرزا نصراللهخان مشیرالدوله ـ صدراعظم ـ بـه محقق السلطنـه (محقق الدوله) ـ رئیس بیوتات دولتی ـ مورخ ۲۵ جمادیالثانی ۱۳۲۴(۲۳ مرداد ۱۲۸۵)، مقرر مـیگردد کـه عمارت بزرگ باغ بهارستان (ساختمان مشروطه) درون روز جمعه به منظور مجلس مـهیـا باشد. اما بـه علت دوری از مرکز شـهر و عدم دسترسی عموم مردم بـه آن و بدون رضایت و اجازهٔ ورثهٔ سپهسالار نمـیتوان مجلس را درون عمارت بهارستان تشکیل داد.
بهخاطر همـین موقتاً درون مدرسهٔ نظامـیه (اتاق نظام) به منظور برقراری جلسات مجلس انتخاب شد. درون طی دورهای کـه نظامنامـهٔ انتخاباتی درون حال تدوین بود و انتخابات بر اساس آن انجام مـیگرفت، صحبتها و نامـهنگاریها به منظور تعیین عمارت بهارستان بـه عنوان ساختمان آیندهٔ مجلس شورای ملی نیز ادامـه داشت.
در ۲۷ شعبان ۱۳۲۴(۲۲ مـهر ۱۲۸۵) نامـههایی از مجلس بـه مشیرالدوله ارسال شد کـه اعضای مجلس اظهار کرده بودند کـه عمارت مدرسهٔ نظام به منظور برگزاری مجلس مناسب نیست و «کلاً بالاتفاق عمارت بهارستان را کـه به هیچ وجه امروزه محل حاجت دولت نیست، از به منظور مجلس شورای ملی مـیخواهند…»
با توجه بـه مخالفتهای پیشین رهبران انقلاب، اکنون بـه تحقیق مسلم شده بود کـه ساختمان دیگری نمـیتوان درون نقش بهارستان را به منظور مجلس ایفا کند. از این رو صدر اعظم بعد از تبادل نظر با شاه درون ۲۹ شعبان ۱۳۲۴(۲۴ مـهر ۱۲۸۵) بـه نمایندگان اعلام کرد کـه فعلاً عمارت بهارستان به منظور جلسات مجلس شورای ملی درون نظر گرفته شود. درون همان روز بنا بـه دستور مظفرالدین شاه، مشیرالدوله نیز اجازه داد کـه مجلس درون بهارستان برگزار شود و مسئلهٔ خرید ملک به منظور مجلس و وقف شرعی آن بـه آینده موکول شد.
ساختمان ملیجک (عزیز السلطان)
عزیزیـه عمارتی هست در دو طبقه با ایوانی زیبا رو بـه جنوب و پیرایـههایی آمـیخته بـه سبکهای سنتی و نوین معماری کـه پیشینـهٔ معماری و تاریخی آن درون پیوند با مجلس رقم خوردهاست. بـه رغم آگاهیهای بسیـاری کـه در اسناد و منابع تاریخی دربارهٔ ساختمان عزیزیـه بازتاب یـافتهاست، اما تاریخ دقیق این بنا بـه درستی روشن نیست. اما این را مـیدانیم کـه در سال ۱۳۰۹ ق، ناصرالدین شاه این ساختمان را کـه خانـهٔ مرحوم قمر السلطنـه بود بـه غلامعلیخان عزیز السلطان بخشید و در سال ۱۳۱۱ ق، مراسم ازدواج او با اخترالدوله- ناصرالدین شاه- برگزار شد.
از سال ۱۳۲۴ ق؛ کـه کاخ بهارستان درون اختیـار مجلس شورای ملی قرار گرفت، صحبتهایی پیش آمد مبنی بر این کـه دیگر بناها و زمـینهای بهارستان نیز بـه مجلس واگذار شود. گویـا درون فاصلهٔ سالهای ۱۳۳۴ که تا ۱۳۳۹ هجری قمری کـه مصادف با سومـین دورهٔ فترت قانونگذاری و در جریـان جنگ جهانی اول بود کـه ملیجک، عزیزیـه را تخلیـه کرد و آنجا به منظور مدتی درون اختیـار فردی مشـهور بـه دکتر مـیرزا اسداللهخان کردستانی بود. وی وکیل دورهٔ دوم مجلس از کردستان بود کـه پس از مدتی وزیر پست و تلگراف شد. درون دورهٔ چهارم قانونگذاری، با تلاش ارباب کیخسرو شاهرخ (رئیس ادارهٔ مباشرت مجلس) آن زمـینها و خانـهٔ عزیز السلطان بـه مبلغ ۲۰ هزار تومان خریداری شد.
ساختمان درون حال احداث کتابخانـهٔ مجلس
ساخت کتابخانـهٔ جدید و بزرگی به منظور قوهٔ قانونگذاری کشور مشمول طرح بزرگتر و جامعتری بهنام «طرح بهارستان» است. این طرح درون زمـینـههای اداری، رفاهی، فرهنگی و مس و کار مطالعاتی و اجرایی آن برعهدهٔ گروهی از مـهندسین و مشاوران سازمان عمرانی مناطق شـهرداری تهران مـیباشد. لاریجانی- رئیس مجلس شورای اسلامـی- مستقیماً روند اجرای پروژه را پیگیری مـینماید و ریـاست دفتر وی و معاون اجرائی رئیس مجلس شورای اسلامـی- پیگیر کارها است.
ساخت کتابخانـهٔ جدید درون اردیبهشت ۱۳۹۰ آغاز گردید و کار خاکبرداری قسمت مربوط بـه کتابخانـهٔ مجلس بـه اتمام رسیده و عملاً کار ساخت و ساز شروع شدهاست.
پروژهٔ کتابخانـه، موزه و مرکز اسناد کـه در مساحتی بـه متراژ ۵۹۵۰۰ متر مربع درون نظر گرفته شدهاست مـیتواند به منظور چند ده سال مشکل کمبود جا را حل نماید.
تاریخچهٔ کتابخانـهٔ مجلس
در بارهٔ تاریخ این کتابخانـه، تاکنون چند کتاب منتشر شدهاست. یکی از قدیمـیترین آنها «تاریخچه کتابخانـه مجلس شورای ملی» هست که درون بهمن ماه ۱۳۵۵ بـه چاپ رسیدهاست. کتاب دیگری با عنوان «تاریخچه کتابخانـه مجلس اولین کتابخانـه رسمـی کشور» درون سال ۱۳۷۴ و کتابچهای با عنوان «کتابخانـه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامـی درون یک نگاه» درون سال ۱۳۸۷ منتشر شدهاست. همچنین کتابچهٔ دیگری با عنوان «کتابخانـه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامـی» درون اوائل بهار ۱۳۹۱ منتشر گردید.
این کتابخانـه را حتما زادهٔ انقلاب مشروطیت و مجلس درون سال ۱۲۸۵ دانست. بعد از اوجگیری مشروطهخواهی درون ایران عطش مردم برایب آگاهی بیشتر شد و علیرغم وجود مساجد، مدارس و مطبوعات، این نیـاز بهطور کامل برآورده نشد. با پیروزی انقلاب مشروطیت و تأسیس مجلس شورای ملی درون سال ۱۲۸۵ این احساس نیـاز، شدت گرفت. چرا کـه بینش، دانش و آگاهی لازمـه قانونگذاری درست بود. بدین خاطر عدهای از نمایندگان فعال بـه فکر ایجاد کتابخانـهای به منظور مجلس افتادند که تا نمایندگان مردم را از جهت علمـی و اطلاعاتی تغذیـه کند. مجلس شورای ملی درون همان سال، ۶۰ جلد کتاب خریداری نمود کـه مـیتوان آن را نخستین گام درون راه تأسیس کتابخانـهٔ مجلس دانست.
با مساعی و پشتکار برخی از نمایندگان فرهیختهٔ عضو هیئت رئیسهٔ دومـین دورهٔ مجلس شورای ملی درون این راه قدمـی اساسی و قانونی برداشته شد. بـه این صورت کـه در مادهٔ ۱۳۵ نظامنامـهٔ داخلی (آییننامـهٔ داخلی) مجلس شورای ملی، مصوب ۲۶ ذیالحجهٔ ۱۳۲۷/ ۱۸ دی ۱۲۸۸، نام «کتابخانـه» آورده شد. درون این قانون از «کتابخانـه» بـه عنوان یکی از دوایر «شعبه اداری» مجلس شورای ملی نام شدهاست. فردی کـه در تحقق این ماده بسیـار فعالیت نمود «ارباب کیخسرو شاهرخ» ـ نمایندهٔ وقت زردشتیـان درون مجلس شورای ملی و رئیس وقت امور اداری و کارپرداز وقت مجلس شورای ملی ـ بود. اما بـه علت کثرت کارهای اداری، انجام وظایف نمایندگی و کمبود اعتبارات مالی تأسیس کتابخانـه بـه تعویق افتاد.
وی درون سال ۱۲۹۱ با خرید ۲۰۲ جلد از کتابهای مـیرزا ابوالحسن جلوه و دریـافت ۱۰۹۱ جلد از کتابهای احتشام السلطنـه (محمود علامـیر) بـه عنوان اهداء عملاً کتابخانـهٔ مجلس را راهاندازی نمود. کتابهای خریداری شده و اهدائی درون دو اتاق کوچک و تو درون تو و داخل چند قفسه چوبی درون قسمت شرقی حوضخانـهٔ عمارت قدیم مجلس شورای ملی چیده و نگهداری مـیشد. این کتابخانـهٔ کوچک همواره مورد مراجعه و استفادهٔ نمایندگان بود.
در آغاز بنا بود کتابخانـه درون همان محل حوضخانـه بـه صورت رسمـی افتتاح شود، اما این کار بـه دلیل پیشآمدها و موانع مختلف و نیز فترتهای بین دورههای قانونگذاری انجام نگرفت. خود مرحوم حسین پیرنیـا (مؤتمن الملک) ـ رئیس وقت مجلس شورای ملی ـ نیز با افتتاح کتابخانـه درون آن فضای کوچک مخالفت مـیورزید. وی معتقد بود کـه باید نخست محل مناسبی به منظور کتابخانـه درون نظر گرفته شود.
پس از چندی مجلس درون دورهٔ چهارم تقنینیـه بناهای واقع درون شرق کاخ بهارستان و عمارتهای آن را خریداری نمود. یکی از این عمارتها اصطبل و کالسکهخانـه بود و آن را بـه کتابخانـه تبدیل د و این زمـینـهای شد کـه نـهایتاً درون سال ۱۳۰۲ تلاشها و کوششهایی کـه برای تأسیس کتابخانـه انجام گرفته بود بـه نتیجه برسد و با انتقال منابع از ساختمان مجلس شورای ملی (عمارت بهارستان) بـه ساختمان جدید، کتابخانـه از لحاظ مکانی جدا شد. درون آن هنگام عبدالحمـید نقیبزاده مشایخ بـه عنوان مدیر موقت و نمایندهٔ ارباب کیخسرو شاهرخ منصوب شد. کتابخانـهٔ مجلس بعد از نزدیک بـه دو سال یعنی درون سال ۱۳۰۴ تحت نظر مدیری دانشمند و کاردان همچون یوسف اعتصامـی آشتیـانی (اعتصامالملک) بـه عنوان اوّلین کتابخانـهٔ رسمـی و دولتی گشایش یـافت. درون حال حاضر از این ساختمان بـه عنوان کتابخانـهٔ شمارهٔ ۲ مجلس (کتابخانـهٔ ایرانشناسی و کتابخانـهٔ تخصصی مطالعات زنان) استفاده مـیشود.
ساختمان اصلی کتابخانـهٔ مجلس (ساختمان شمارهٔ یک) درون ۱۷ بهمن ۱۳۴۱ افتتاح شد و با اوجگیری انقلاب اسلامـی درون سال ۱۳۵۷ بـه مدت ۶ ماه تعطیل گردید. درون سال ۱۳۶۲ با تصمـیم مسئولین وقت، کتابخانـهٔ مجلس سنای سابق نیز با عنوان کتابخانـهٔ شمارهٔ ۲ زیر نظر کتابخانـهٔ مجلس شورای اسلامـی قرار گرفت. درون تاریخ ۲۱ شـهریور ۱۳۷۵ طرح تصویب «اساسنامـهٔ کتابخانـه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامـی» بـه تصویب مجلس شورای اسلامـی و در ۲۸ شـهریور همان سال بـه تأیید شورای نگهبان رسید. مطابق این قانون، بـه کمـیسیون مشترک امور اداری و استخدامـی و دیوان محاسبات و بودجه و امور مالی مجلس شورای اسلامـی اجازه داده شد کـه اساسنامـهٔ مذکور را بررسی و به تصویب نـهایی برساند. اساسنامـهٔ جدید درون تاریخ ۱۳ آذر ۱۳۷۵ بـه تصویب مجلس شورای اسلامـی رسید و در تاریخ ۵ دی ۱۳۷۵ مورد تأیید شورای نگهبان قرار گرفت. با تجدید سازمان کتابخانـه و تصویب اساسنامـهٔ جدید، این کتابخانـه بـه عنوان «کتابخانـه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامـی» تغییر نام یـافت و زیر نظر هیئت امنایی بـه ریـاست عالیـه رئیس مجلس شورای اسلامـی بـه روند توسعهٔ خود شتابی مضاعف بخشید.
با انتقال مجلس شورای اسلامـی بـه مـیدان بهارستان درون سال ۱۳۸۳ بر اهمـیت و جایگاه کتابخانـه بـه عنوان وجههٔ فرهنگی و مردمـی خانـه ملـّت و پشتیبان اطلاعاتی نمایندگان مردم افزوده شد و روند تحولات شتاب بیشتری یـافت.
کتابخانـهٔ مجلس شورای اسلامـی بـه عنوان یکی از مراکز علمـی و فرهنگی مـهم و گنجینـهٔ مـیراث فرهنگ و تمدن ایران و اسلام از شـهرت و اهمـیت بالایی درون داخل و خارج از کشور برخوردار است. دلیل این مدعا علاقه، توجه و مراجعه شخصیتهای علمـی، فرهنگی و سیـاسی، ناشران، نویسندگان، محققان مراکز علمـی، فرهنگی و دانشگاهی و همکاران دیگر کتابخانـهها بـه این مجموعه و تبادل اطلاعات، اهداء و مبادله منابع و همکاری درون سطوح مختلف است.
رؤسا
رؤسای کتابخانـه از ابتدا که تا کنون این افراد بودند:
نام
سال شروع خدمت
یوسف اعتصامـی (اعتصام الملک)
۱۳۰۵
ابراهیم شریفی
۱۳۱۶
دکتر تقی تفضلی
۱۳۴۶
خانم فخری راستکار
۱۳۴۷
محمد شـهدادی
۱۳۵۳
عبدالحسین حائری
۱۳۵۴
غلامرضا فدایی عراقی
۱۳۷۴
محمدعلی احمدی ابهری
۱۳۷۷
احمد جلالی
۱۳۸۶
رسول جعفریـان
۱۳۸۷
محمد رجبی
۱۳۹۱
در این مـیان استاد عبدالحسین حائری با ۵۷ سال تلاش درون کتابخانـهٔ مجلس یعنی از سال ۱۳۳۰ که تا زمستان ۱۳۸۷ بیشترین سابقهٔ خدمت درون این کتابخانـه را داشتهاست.
منابع کتابخانـهٔ مجلس
امروز این مرکز فرهنگی کـه کتابخانـههای شمارهٔ یک و دو مجلس شورای اسلامـی را شامل مـیشود با مجموعههای کمنظیر، نفیس و ارزشمند خود همچون کتب و رسائل خطی، کتب چاپی سنگی، سربی و نوین، اسناد تاریخی و ملی از جمله اسناد مکتوب، عکسهای تاریخی، قراردادها و فرمانـهای حکومتی دوران قاجار و اسناد دیداری و شنیداری، گزارشهای دولتی و اسناد و انتشارات واسپاری سازمان ملل و ارگانـهای وابسته، نشریـات و نیز اشیـاء موزهای پاسخگوی خیل عظیمـی از پژوهندگان است.
استفاده از فناوری روز درون ارائه خدمات ویژه بـه کاربران مختلف و حضور پرثمر درون نمایشگاهها و همایشهای علمـی کـه از سوی سازمانهای بینالمللی تخصصی برمـیگردد، بازدید مـیهمانان و مراجعین خارجی از این مرکز، اعزام کارشناسان کتابخانـه بـه مجامع فرهنگی داخلی و خارجی و غیره بخشی از تعاملات مثبت و سازندهای هست که همگامـی کتابخانـه را با تحولات نوین درون عرصهٔ خدمات کتابخانـهای، پژوهشی، کتابداری و اطلاعرسانی برقرار نموده و استحکام مـیبخشد.
کتابخانـهٔ مجلس شورای اسلامـی کـه سالهاست بـه عنوان یکی از مراکز علمـی و فرهنگی معتبر و مـهم درون پاسداری از مـیراث مکتوب فرهنگ و تمدن ایران و اسلام درون جهان شناخته شدهاست دارای گنجینـههایی کمنظیر از منابعی هست که بر اعتبار جایگاه آن بـه عنوان مرکزی مـهم درون بسط و اشاعه تاریخ علم و هنر افزودهاست. بهترین مجموعهها و بخشهای این کتابخانـه عبارتند از:
گنجینـه نسخ خطی
مجموعه نسخ خطی کتابخانـه مجلس شامل نسخ خطی برجای مانده از دورانهای گذشته ایران مـیباشد کـه از جهت منحصر بهفرد بودن و نوع موضوعات و علوم، یکی از غنیترین مجموعهها درون حوزه مـیراث مکتوب اسلامـی و ایرانی و مورد توجه محقّقان داخلی و خارجی است. شمار نسخههای خطی درون گنجخانـهٔ کتابخانـهٔ مجلس بـه بیش از ۲۸ هزار مجلد بالغ مـیشود. این نسخهها طی یکصد سال گذشته خریداری یـا بـه صورت اهداء بـه کتابخانـه واگذار شدهاند. نسخههای موجود درون کتابخانـه بـه همت فهرستنگاران بلندپایـهای همچون: یوسف اعتصامـی، ایرج افشار، عبدالحسین حائری، محمد تقی دانشپژوه، فخری راستکار، ابن یوسف شیرازی، بهاءالدین علمـی انواری، احمد منزوی، علینقی منزوی، سعید نفیسی و از نسل جدید، پژوهشگرانی چون: سوسن اصیلی، محمد برکت، جواد بشری، ابوالفضل حافظیـان بابلی، سید محمدحسین حکیم، یوسف بیگباباپور، سید جعفر حسینی اشکوری، سید صادق حسینی اشکوری، احسانالله شکراللهی، محسن صادقی، علی صدرایی خویی، علیاکبر صفری، سید محمد طباطبایی بهبهانی (منصور)، محمود طیـار مراغی، حسین متقی، محمود نظری و فهرست توصیفی شبیـهنامـههای دورهٔ قاجار نیز توسط رضا کوچک زاده تدوین شدهاست.
در سال ۱۳۸۷، سیـاست نوینی درون دیجیتالسازی نسخ خطی آغاز گردید و با استفاده از فناوریهای نوین و بهکارگیری تعداد قابل ملاحظهای از اسکنرهای پیشرفته درون ظرف ۹ ماه از همـهٔ نسخ خطی، تصاویر دیجیتالی تمامرنگی و با کیفیت بالا فراهم شد. درون حال حاضر، این تصاویر درون کتابخانـه دیجیتال (رسا، آذرسا و کتابخانـهٔ دیجیتالی مجلس وابسته بـه کنسرسیوم محتوای ملی) قابل استفاده و دانلود است؛ این یکی از مـهمترین گامها درون حفظ این مـیراث گرانبها و دسترسی همگانی و آسان بـه آنها است.
کتابهای چاپ سنگی و سربی
کتابهای چاپ سنگی و سربی کتابخانـهٔ مجلس کـه به کتابهای چاپ قدیمـی یـا کتابهای نادر نیز معروف هستند بالغ بر ۱۵ هزار جلد مـیشود. این منابع از لحاظ محتوای علمـی و تاریخ چاپ و نشر از ارزش فوقالعادهای برخوردارند. علاوه بر فهرستنویسی و مرمّت و آسیبزدایی این کتب، تهیـهٔ تصاویر دیجیتالی از آنها نیز رو بـه اتمام هست و درون حال حاضر بخش عمده آنها درون بخش «آذرسا» ی سایت کتابخانـهٔ مجلس قابل بازیـابی بـه صورت متن کامل است.
کتابهای چاپی
کتابهای چاپی این کتابخانـه درون یک کتابخانـهٔ اصلی و چندین کتابخانـهٔ تخصصی نگهداری مـیشود.
کتابخانـهٔ شماره یک
ساختمان این کتابخانـه کـه به شمارهٔ ۱ معروف هست در ۱۷ بهمن ۱۳۴۱ گشوده شد. مجموع کتابهای چاپی موجود درون این کتابخانـه، اعم از کتب چاپ سنگی، سربی، و معمولی بـه حدود ۴۵۶ هزار جلد رسیده کـه شامل کتابهایی بـه زبانهای فارسی، عربی، انگلیسی، آلمانی، فرانسوی، روسی، ترکی، ژاپنی و غیره و عمدتاً درون زمـینـههای حقوق، علوم سیـاسی، علوم دینی، علوم اجتماعی، تاریخ، ادبیـات و هنر؛ با تأکید بر اسلامشناسی و ایرانشناسی است.
این کتابخانـه بر اساس فلسفهٔ وجودی کتابخانـههای پارلمانی تأسیس شده و علاوه بر ذخیره کتابها و گنجینـههای خطی و اسنادی، منابع آن بـه منظور پشتیبانی اطلاعاتی نمایندگان مردم و متناسب با کارگروههای کمـیسیونهای مجلس فراهم آمدهاست. حتما تأکید کرد کـه کتابخانـهٔ مجلس بهطور عمده درون حوزهٔ علوم انسانی و بهطور خاص درون زمـینـهٔ ایرانشناسی فعال است.
از دیگر منابع این کتابخانـه، تعدادی پایـاننامـهٔ قدیمـی و جدید درون مقاطع کارشناسیارشد و دکترا متعلق بـه دانشآموختگان داخلی و خارجی است.
همچنین بخش قابل توجهای از منابع و دستنوشتههای این کتابخانـه، کتب اهدایی بزرگان و فرهیختگانی هست که با هدف توسعهٔ علم، مجموعهٔ خویش را وقف این کتابخانـه کردهاند. بعضی از این مجموعههای اهدایی عبارتند از مجموعهٔ احتشامالسلطنـه، مجموعهٔ سید محمد طباطبائی، مجموعهٔ رهی معیری، مجموعهٔ پروانـه، مجموعهٔ پارسیـان هند، مجموعهٔ نجمالدوله، مجموعهٔ فیروز، مجموعهٔ سید جمالالدین اسدآبادی، مجموعهٔ امام جمعه خوئی، مجموعهٔ غلامحسین سرود، مجموعهٔ جعفر سلطان القرائی، مجموعهٔ کریمزاده تبریزی، مجموعهٔ ملک مدنی و مجموعهٔ صدر الافاضل.
از کتابهای چاپی دیگر کـه اخیراً بـه کتابخانـه اضافه شدهاست مـیتوان بـه مجموعه گرمارودی با ۱۳ هزار جلد کتاب اشاره نمود.
کتابخانـهٔ شمارهٔ دو
این کتابخانـه کـه در حال حاضر بـه «کتابخانـهٔ ایرانشناسی» نیز معروف هست در پی تأسیس مجلس سنا درون ۲۰ بهمن ۱۳۲۸، بـه ابتکار و علاقهمندی سید حسن تقیزاده رئیس وقت این مجلس، بهطور موقت درون کنار مجلس شورای ملی واقع درون مـیدان بهارستان، درون دو اتاق کوچک، با هدف ایجاد کتابخانـهای تخصصی درون زمـینـهٔ ایرانشناسی و اسلامشناسی، بـه منظور بهرهبرداری محققان ویژه و با حدود ۵۰۰ جلد کتاب شکل گرفت. کتابخانـهٔ مزبور با احداث و افتتاح ساختمان مجلس سنا (ساختمان مجلس شورای اسلامـی درون دورههای اول که تا ششم) درون سال ۱۳۳۵ بـه تالاری درون جنب هیئت رئیسهٔ مجلس سنا و سپس درون اوائل سال ۱۳۶۲ بـه کاخی کـه در شرق عمارت مجلس سنا قرار داشت و قبل از پیروزی انقلاب اسلامـی موزهٔ نگارستان درون آنجا مستقر بود بـه عنوان کتابخانـهٔ شمارهٔ ۲ مجلس انتقال یـافت. با انتقال بـه «موزهٔ نگارستان» سابق بـه مرور این کتابخانـه شکل عمومـی نیز بـه خود گرفت و درهای آن بـه روی همـهٔ اهل پژوهش باز شد. کتابخانـهٔ مذکور درون اوائل سال ۱۳۸۳ بـه عمارت قدیمـی مجلس شورای ملی (ساختمان مشروطه) واقع درون مـیدان بهارستان منتقل و در نـهایت درون ۲۴ آبان ۱۳۸۴ بـه عمارت قدیمـی کتابخانـهٔ مجلس منتقل و با حضور چهرههای فرهنگی و سیـاسی بازگشایی گردید.
از سالهای ۱۳۸۴ که تا ۱۳۸۶ این کتابخانـه بهطور ثابت بـه جمعآوری کتب ایرانشناسی و اسلامشناسی مشغول بودهاست. از سال ۱۳۸۷ بـه این سوی تغییرات اساسی و بنیـادین درون این کتابخانـه انجام گرفت. از جمله وجین کتابهای قدیمـی کـه در حوزهٔ ایرانشناسی و اسلامشناسی نمـیگنجید و انتقال آنها بـه کتابخانـهٔ شمارهٔ یک و جایگزین آنها با کتابهای تخصصی کـه به این فرایند روزآمد و پربار منابع درون سالن مرجع گفته مـیشود.
اضافه مجموعههای ارزشمند بـه این کتابخانـه از جمله مجموعهٔ استاد محمد گلبن با ۱۲ هزار جلد[۱] و مرحوم محمود عظیمـی زوارهای و همچنین تأسیس کتابخانـهٔ تخصصی مطالعات زنان با ۲ هزار جلد کتاب، نشریـه و پایـاننامـه از دیگر خدمات مـهم این کتابخانـه مـیباشد.
در حال حاضر این کتابخانـه دارای مجموعهها و منابع ارزشمند، کمـیاب یـا بینظیری مشتمل بر بیش از ۶۸ هزار شامل حدود ۴۴ هزار جلد کتاب فارسی و عربی، بیش از ۲۵۳۰۰ جلد کتاب لاتین بـه زبانهای انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، ایتالیـایی، ترکی و روسی، ۳۵۲۷ جلد کتاب چاپ سربی و سنگی، ۴۱۰ عنوان نشریـهٔ ادواری تخصصی فارسی، عربی و لاتین، نمایـهٔ فارسی ۱۸۰۰ مقالهٔ لاتین و ۳۷ نقشـهٔ جغرافیـایی بسیـار نایـاب و ممتاز مربوط بـه ایران، کشورهای شرقی و دنیـای اسلام است.
در این کتابخانـه بهترین گنجینـهٔ سفرنامـههای فرنگیها دربارهٔ ایران نیز نگهداری مـیشود. از ۵۸۶ سفرنامـه، ۳۴۹ عنوان بـه زبان انگلیسی، ۱۲۳ عنوان بـه زبان فرانسوی، ۸۷ عنوان بـه زبان آلمانی و ۳۲ عنوان بـه زبانهای ایتالیـایی، لاتین، ترکی، روسی و غیره است.
نشریـات ادواری موجود درون این مرکز نیز درون نوع خود از بینظیرترین مجموعههای سازماندهی شده درون مراکز آرشیوی داخل کشور هست و بالغ بر ۱۱۰ عنوان مجلهٔ تخصصی درون حوزههای ایرانشناسی بـه زبانهای انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، روسی و ترکی و ۳۰۰ عنوان مجلهٔ تخصصی فارسی و عربی چاپ داخل و خارج از کشور هست که برخی از آنها سابقه و قدمت بیش از یک قرن دارد.
در حال حاضر کتابخانـهٔ شمارهٔ ۲ مجلس تخصصیتر شده و در آن فقط منابع اسلامشناسی و ایرانشناسی ثبت مـیشود و با حفظ رویکرد تخصصی خود بـه فراهمآوری و خرید مجموعههای مرتبط مشغول است. تهیـهٔ تصاویر دیجیتالی از کتب قدیمـی، تکنسخه و نفیس این کتابخانـه جهت قرار گرفتن درون کتابخانـهٔ دیجیتالی مجلس درون حال انجام است. برخی از منابع قدیمـی این مجموعه درون وبسایت کتابخانـه و مجلهٔ پیـام بهارستان نیز معرفی گردیدهاست. این منابع با توجه قدمت و تنوعشان فرصت بسیـار مغتنمـی به منظور محققین این حوزههای پژوهشی فراهم مـیآورد.
کتابخانـهٔ ویژهٔ نمایندگان
علیرغم ارتباط تاریخی و تشکیلاتی این کتابخانـه با مجلس شورای اسلامـی، درون راستای تبیین و شفافیت بیشتر رسالت اساسی و اصلی کـه باعث شکلگرفتن این کتابخانـه شد یعنی اطلاعرسانی بههنگام و خاص بـه نمایندگان مردم، درون آستانـهٔ یکصدمـین سال تأسیس مجلس و شکلگیری قوهٔ مقننـه و با هدف تسهیل و تسریع درون دسترسی آسان این عزیزان بـه اطلاعات مورد نیـاز، کتابها، منابع و مآخذ لازم به منظور ایفای وظیفهٔ خطیر قانونگذاری و نظارت بر حسن اجرای قوانین، درون ۱۳ دی ۱۳۸۴ درون محوطهٔ تالار جلسات علنی، کتابخانـهٔ ویژهٔ نمایندگان بـه عنوان واحدی کوچک اما عملیـاتی از تمامـی خدمات و مجموعههای کتابخانـه راهاندازی شد و هم اینک درون جهت وظایف تعیین شده خود، منشأ خدمات ارزندهای بودهاست.
این کتابخانـه تحت نظارت رئیس کتابخانـه، موزه و مرکز اسناد کتابخانـه مجلس بـه فعالیت مـیپردازد. بر اساس آنچه درون اساسنامـهٔ کتابخانـهٔ مجلس شورای اسلامـی آمده، خدمترسانی بـه نمایندگان مجلس پیوسته درون اولویت نخست قرار داشتهاست و نمایندگان مجلس نیز از مراجعان دائمـی کتابخانـهٔ مجلس بوده و همواره از خدمات و همکاری این کتابخانـه بهرهمند بودهاند، اما ایجاد کتابخانـهٔ ویژهٔ نمایندگان را حتما سرفصلی نو و اقدامـی مبتکرانـه درون زمـینـهٔ خدمترسانی کتابخانـهٔ مجلس بـه نمایندگان و یـاری آنان درون حوزهٔ خطیر قانونگذاری و نظارت بر اجرای قانون و بهطور کلی افزایش توان دسترسی مجلس بـه اطلاعات بهشمار آورد.
کتابخانـهٔ ویژهٔ نمایندگان درون فضایی نسبتاً کوچک واقع شده و مجموعهٔ آن بالغ بر ۵۰۰۰ جلد کتب حقوقی، سیـاسی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، تاریخی، اسلامـی، منابع مرجع و نظایر آن است. علیرغم مساحت کم و مجموعه کتب موجود، کتابخانـهٔ ویژهٔ نمایندگان، بـه دلیل برخورداری کامل از کمک و پشتیبانی کتابخانـهٔ مجلس توانستهاست نیـازهای اطلاعاتی فوری نمایندگان را بـه سرعت تهیـه و در دسترس آنان قرار دهد. درون واقع این کتابخانـه، واسطهٔ پیوند مـیان نمایندگان مجلس از یک سو و خدمات و مجموعه بزرگ کتابخانـهٔ مجلس از سوی دیگر است.
این کتابخانـه درون فاصله بسیـار نزدیک از صحن و کمـیسیونهای مجلس قرار دارد و به همـین دلیل نمایندگان بهراحتی بـه این کتابخانـه مراجعه و از خدمات آن بهرهمند مـیگردند. نمایندگان عموماً جهت استفاده از خدمات اینترنت، امانت گرفتن کتاب و منابع مورد نیـاز و بهخصوص درخواست جستجوی اطلاعات اعم از مقالات، آمار و اطلاعات درون موضوعات خاص و مناسبتی بـه این کتابخانـه مراجعه مـینمایند. درون بسیـاری از موارد نیز درخواست جستجوی اطلاعات بـه صورت تلفنی اعلام و متعاقب آن مطالب و اطلاعات مورد نیـاز، فوراً تهیـه و در صحن مجلس بـه نمایندگان تحویل مـیگردد.
مراجعان این کتابخانـه علاوه بر نمایندگان مجلس، شامل دبیران کمـیسیونها، مدیران کل و رؤسای ادارات مجلس، مشاوران و معاونان پارلمانی وزارتخانـهها و دستگاههای اجرایی هستند. مـیزان مراجعه نمایندگان نمایـانگر استقبال آنان از فعالیتها و خدمات کتابخانـه ویژه نمایندگان است. درون سال ۱۳۸۸ حدود ۸۰۰ مورد و در سال ۱۳۸۹ حدود ۹۰۰ مورد مراجعه بـه کتابخانـه صورت گرفته و در مجموع طی ۵ سال گذشته یعنی از زمان آغاز بکار کتابخانـهٔ ویژهٔ نمایندگان که تا پایـان سال ۱۳۸۹ نزدیک بـه ۴۰۰۰ مورد مراجعه بـه کتابخانـه صورت گرفتهاست.
کتابخانـهٔ تخصصی انقلاب اسلامـی
فرارسیدن سیامـین سال پیروزی انقلاب اسلامـی فرصتی فراروی پژوهشگران هست تا با نگاهی عمـیقتر ابعاد این انقلاب مردمـی و مبتنی بر آرمانهای دینی و مـیهنی را بررسی کنند و حاصل یـافتههای خویش را به منظور نسل امروز و فردا بـه یـادگار گذارند. کتابخانـهٔ تخصصی انقلاب اسلامـی کـه در بر دارندهٔ منابع مربوط بـه این برههٔ تاریخی هست همزمان با شانزدهمـین هفتهٔ کتاب جمـهوری اسلامـی درون سال ۱۳۸۷ با چنین هدفی و با همت آقای قاسم تبریزی درون دل کتابخانـهٔ مجلس راهاندازی شد. درون حال حاضر این مجموعه درون حدود ۱۷ هزار مجلد کتاب را درون خود جای دادهاست کـه هر روز بـه این مجموعه افزوده مـیشود.
کتابخانـهٔ تخصصی افغانستان
تفکر ایجاد کتابخانـهٔ تخصصی افغانستان بعد از برگزاری «نخستین همایش بینالمللی مـیراث مکتوب ایران و افغانستان» کـه در سال ۱۳۸۹ برگزار گردید بوجود آمد. درون حال حاضر این کتابخانـه دائر هست و که تا دی ماه ۱۳۹۰، ۵ هزار جلد کتاب دارد و تهیـه و گردآوری منابع مرتبط همچنان ادامـه دارد.
کتابخانـهٔ تخصصی مطالعات زنان
کتابخانـهٔ تخصصی مطالعات زنان، روز دوشنبه، ۲۳ آبان ۱۳۹۰ مصادف با روز قبل عید سعید غدیر خم درون کتابخانـهٔ شمارهٔ ۲ مجلس شورای اسلامـی افتتاح شد.. نخستین مجموعهٔ خریداری شده درون این زمـینـه ۲۰۰۰ مجلد کتاب تخصصی بهطور یکجا بود کـه هستهٔ اولیـهٔ این کتابخانـه را شکل داد. این منابع کـه صرفاً اختصاص بـه حوزهٔ مطالعات زنان دارد شامل کتاب، جزوه، پایـاننامـه و نشریـات بـه زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی است.
کتابخانـهٔ تخصصی تاریخ مجلس
کارهای مقدماتی مانند تهیـهٔ منابع مورد نظر و جا درون دست اقدام هست و امـید مـیرود کـه در پایـان ۱۳۹۰ یـا اوائل سال ۱۳۹۱ راهاندازی گردد.
اسناد ملی، تاریخی و بینالمللی
بخش مرکز اسناد کتابخانـهٔ مجلس با درون اختیـار داشتن آرشیو بیهمتایی شامل بیش از ۱۲ مـیلیون برگ از اسناد مربوط بـه ۲۴ دورهٔ مجلس شورای ملی و هفت دورهٔ مجلس سنا، تنـها مرکز غنی اسناد پارلمانی کشور، معرفِ تاریخ قانونگذاری، سیر تصویب قوانین و تحولات قوهٔ مقننـه درون ادوار مختلف و روایتگری صادق و بیغرض از تعاملات مردم با نمایندگان خویش هست که بـه لحاظ پژوهشهای جامعهشناختی و تحقیقات اجتماعی بسیـار مـهم و ارزنده محسوب مـیشود.
این مرکز با مجموعههای اهدایی نظیر مجموعهٔ ۷۵ هزار سندی خانوادهٔ متین دفتری و مجموعهٔ ۱۰ هزار سندی فرمانفرما و… تقویت گردیده و عرصهٔ مطالعاتی و پژوهشی نابی را به منظور نویسندگان و پژوهشگران فراهم آوردهاست. این اسناد مشتمل هست بر نامـهها، فرمانها، قراردادها، امتیـازنامـهها، اسناد مالی، قبالهها، وقفنامـهها، اعتبارنامـهها، عرایض و شکایـات مردمـی، اسناد انتخابات، اسناد و مدارک کمـیسیونها، لوایح، طرحها، اسناد حسابداری، قوانین، اسناد مجلس مؤسسان، عکسها، آلبومهای تاریخی و نقشـهها، نوارهای ریلی مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی و فایلهای دیجیتالی آنها، بریدهٔ نشریـات، پروندهٔ نمایندگان مجالس ملی و سنا و غیره است. به منظور بخش مـهمـی از اسناد موجود درون این بخش کاربرگه تهیـه شده و اطلاعات آن درون شبکه کتابخانـه موجود و از طریق وب سایت کتابخانـه، فهرست آنـها، قابل دسترس است. طی سالهای ۱۳۸۷ – ۱۳۸۹ دهها دانشجوی ارشد رشتههای تاریخ و نسخهشناسی بـه کار فهرستنویسی این اسناد مشغول بودند.
این بخش همچنین درون بردارندهٔ اسناد سازمان ملل شامل مجموعههای ارزشمند اطلاعات، اسناد و مدارک، گزارشات و انتشارات ارکان ششگانـه سازمان ملل و کارگزاریهای تخصصی آن یعنی سازمان بینالمللی کار، سازمان خواربار و کشاورزی، سازمان بهداشت جهانی، بانک جهانی و یونسکو است. این اسناد از اولین سالهای تأسیس سازمان ملل درون سال ۱۹۴۸ مـیلادی(۱۳۲۷ خورشیدی) تاکنون، بـه زبانهای انگلیسی، عربی و فرانسوی بـه این کتابخانـه مـیرسد و مطابق طبقهبندی خاص آن نگهداری مـیشود.
برای مراجعین کتابخانـه استفاده از منابع نامبرده، نامحدود و رایگان هست و همچنین جستجوی الکترونیکی درون کلیـه سایتهای سازمان ملل از طریق اینترنت درون محل کتابخانـه مـیسر است.
بخش دیگری از این مرکز بـه مجموعه گزارشهای دولتی اختصاص دارد کـه توسط سازمانها، وزارتخانـهها و نـهادهای دولتی بهصورت کارنامـه، گزارش عملکرد، سالنامـه و آمارنامـه، گزارش کنفرانسها، قطعنامـهها و سمـینارها تهیـه و معمولاً با تیراژ محدود منتشر و به مراکز معدودی ارسال مـیشود. این گزارشها حاوی مجموعهای از آخرین اطلاعات آماری موجود درون زمـینـههای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور هست که نیـازهای اطلاعاتی تصمـیمگیران و برنامـهریزان و پژوهشگران را درون این حوزهها بر طرف مـیکند.
در کنار اسناد مکتوب مرکز اسناد کتابخانـهٔ مجلس شورای اسلامـی، واحد اسناد شنیداری و دیداری بهعنوان قسمت دیگری از بخش اسناد، دارای منابع غنی و منحصر بهفردی است. از آنجا کـه عصر حاضر، عصر ارتباطات و پیشرفت سریع درون علوم هست ابزارهای شنیداری و دیداری درون انتقال اطلاعات و همچنین درون نظام آموزشی، تحقیقاتی و فرهنگی جوامع بشری نقش بهسزایی دارند. درون این راستا بود کـه واحد شنیداری و دیداری کتابخانـهٔ مجلس شورای اسلامـی از سال ۱۳۷۷، فعالیت خود را با هدف گردآوری، حفظ و نگهداری منابع آغاز نمود و به جامعه محققان و پژوهشگران فرهنگ و تاریخ خدمات ارائه مـیدهد. درون طی دو سال گذشته و مشخصاً از سال ۱۳۸۷ تاکنون بیش از ۳ هزار عجدید از طریق اهدا و خرید بـه مجموعه عکسهای تاریخی مجلس اضافه شدهاست.
از دیگر بخشهای مرکز اسناد کتابخانـه مـیتوان بـه شورای ارزیـابی اسناد، واحد فهرستنویسی، واحد فراهمآوری، واحد تحقیقات تاریخ مجلس، واحد تاریخ شفاهی، فصلنامـهٔ اسناد بهارستان و واحد مخزن و خدمات آرشیوی اشاره نمود.
از کارهای حائز اهمـیت دیگر مـیتوان بـه تهیـهٔ تصاویر دیجیتالی از اسناد ملی و تاریخی موجود درون کتابخانـهٔ مجلس اشاره نمود کـه چندی هست که این اقدام آغاز گردیده و تاکنون درون حدود ۵۰ هزار برگ سند اسکن شدهاست.
نشریـات ادواری
در کنار مجموعههای ارزنده و کمنظیر نسخ خطی و کتابهای چاپ سنگی و سربی و مجموعههای اسنادی این کتابخانـه، مجموعهٔ ۵ هزار عنوان نشریـهٔ معتبر و در خورِ اعتنای این کتابخانـه فرصتی مناسب را به منظور پژوهشگران و مشتاقان این عرصه فراهم آوردهاست. مجموعهای از قدیمـیترین مجلات فارسیزبان چاپ داخل و خارج کشور، نشریـات مرتبط با ایران و جهان اسلام بـه زبانهایی غیر فارسی، شبنامـهها و … درون سیر پژوهشـهای تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و سیـاسی و خصوصاً بررسیهای ادواری یکصد سال اخیر، منابعی متنوع و در عین حال قابل اعتمادی محسوب مـیشود. بخصوص نشریـات مربوط بـه نـهضت مشروطیت، نـهضت ملی شدن صنعت نفت، انقلاب اسلامـی و موضوعات دیگر و نیز نشریـات محلی، بر غنای این مجموعه افزودهاست. درون حال حاضر هم از طریق شبکه رسا و هم چاپ فهرست مجلات موجود درون کتابخانـه از آغاز که تا سال ۱۳۸۶ تمامـی نشریـات موجود درون کتابخانـه بـه ویژه درون حوزه فارسیزبان فهرست شدهاست و قابل بازیـابی و استفاده مـیباشد. هماکنون این مجموعه بـه بیش از ۴۶ هزار مجلد رسیدهاست.
منابع موزهای
سه موزه با موضوعات و محتوای مختلف درون کتابخانـهٔ مجلس وجود دارد کـه قدیمـیترین آنها «موزهٔ مجلس» هست که رویکرد هنری و تاریخی دارد. موزهٔ بعدی «موزهٔ تاریخ صنعت چاپ ایران» هست که تاریخ چاپ و نشر را درون ایران با دستگاههای مربوطه نمایش مـیدهد. موزه سوم نیز «موزهٔ نسخ خطی» هست که مقدمات تأسیس آن درون حال اجراء مـیباشد. ذیلاً بـه شرح هر یک پرداخته مـیشود.
موزهٔ مجلس
بنیـانگذاران روشنبین کتابخانـهٔ مجلس از همان سالهای نخستینِ راهاندازی کتابخانـه، درون این اندیشـه بودند کـه با خرید تابلوهای هنرمند عالیقدر، استاد کمالالملک و برخی دیگر از هنرمندان برجسته درون کنار پارلمان موزهای بهنام آن استاد برجسته برپا کنند. استاد کمالالملک بعد از آگاهی از این نیت خیر تعدادی از آثار خویش را نیز بـه رسم اهداء درون اختیـار مـیگذارد و این مجموعه ارزشمند سنگبنای شکلگیری موزهٔ مجلس مـیشود. بعدها با افزوده شدن برخی آثار ارزندهٔ دیگر از دستنویسهای و اسناد تاریخی و اشیـای نفیس موزهٔ مجلس تنوع بیشتری یـافت.
در سالهای بعد از پیروزی انقلاب نیز تحولی درون مجموعهسازی این موزه پدید آمد و اشیـاء و آثارِ اهداءشده از سوی مقامات خارجی و هیئتهای پارلمانی بـه رؤسای وقت مجلس شورای اسلامـی هم بـه این موزه منتقل گردید. از جمله مقاطع چشمگیر فعالیت این موزه طی سالهای ۱۳۷۷ که تا ۱۳۸۳ بود کـه بخش عمدهٔ ساختمان موزهٔ نگارستان به منظور نمایش اشیـاءِ آن آمادهسازی و در نظر گرفته شده بود و بازدیدکنندگان فراوانی را بـه خود جلب مـیکرد.
با جابجایی مجلس و دوایر تابعه بـه باغ بهارستان، فعالیت موزه بهطور موقت متوقف شد و مقدماتی فراهم گردید که تا این اشیـاء درون فضایی همخوان با تاریخ مجلس و با توجه بـه ارزش آنها درون معرض بازدید مشتاقان و علاقهمندان قرار گیرد. درون دورهٔ هشتم مجلس با حمایت آقای دکتر علی لاریجانی- رئیس وقت مجلس شورای اسلامـی- و با حمایتهای جدی و پیگیر جناب آقای دکتر جعفری- مشاور و رئیس حوزهٔ ریـاست مجلس شورای اسلامـی-، موزه درون عمارت قدیمـی و زیبای مجلس شورای ملی معروف بـه ساختمان مشروطه درون تاریخ ۱۱ آذر ۱۳۸۸ بازگشایی گردید.
در حال حاضر موزهٔ مجلس با دو رویکرد هنری و تاریخی بـه فعالیت خود ادامـه مـیدهد. درون رویکردی هنری برخی از آثار هنری از جمله تابلوهای استاد کمالالملک و شاگردان ایشان مانند علی محمودی، محمود اولیـاء، جعفر چهرهنگار و غیره و هدایـایی کـه مقامات خارجی بـه رؤسای مجلس شورای اسلامـی تقدیم نمودهاند درون معرض نگاه علاقهمندان قرار داده شده و در رویکرد تاریخی، تاریخ مشروطیت، مجلس، قانونگذاری و انقلاب اسلامـی درون قالب تصویر، سند و تندیس شخصیتهای تاریخی معاصر ایران بـه نمایش گذاشته شدهاست. از دیگر بخشهای این موزه صحن علنی و زیبای مجلس شورای ملی هست که انسان را بـه یـاد تاریخ پر جنب و جوش مجلس مـیاندازد.
از تحولات اخیر موزه مـیتوان بـه راهاندازی وبسایت موزه اشاره نمود کـه لینک آن درون وبسایت کتابخانـهٔ مجلس موجود است. درون این وبسایت، معرفی موزه و مجموعههای آن، تاریخ مجلس، تاریخچهٔ ساختمان مجلس شورای ملی (ساختمان مشروطه)، نحوهٔ بازدید، برنامـههای نمایشگاههای موقت ارائه شدهاست. درون بخش «دربارهٔ ما»، بخشهای مختلف موزه از جمله معرفی و آموزش، مستندنگاری و پژوهش، نگهداشت و مرمت و سایر بخشهای موزه معرفی مـیگردد.
موزهٔ تاریخ صنعت چاپ ایران
این موزه بـه منظور نمایش تاریخ صنعت چاپ و نشر و ایجاد فضایی عینی به منظور درک بهتر صنعت چاپ درون یک سدهٔ اخیر ایران با حمایت جناب آقای دکتر رسول جعفریـان- رئیس کتابخانـهٔ مجلس- و تلاش جناب آقای اسمعیل دمـیرچی و کارکنان کتابخانـهٔ مجلس راهاندازی شد. بیش از ۹۰ درصد دستگاهها و ابزارآلات حوزهٔ چاپ بـه صورت اهدایی موجود درون این موزه از طریق اشخاص و سازمانها و نـهادها جمعآوری شدهاست. بخشی از این دستگاهها درون سالنی بـه مساحت ۳۰۰ متر مربع قرار داده شدهاست.
در ۱۳ شـهریورماه سال ۱۳۹۰ بهمناسبت روز صنعت چاپ این موزه با حضور مسئولان فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی، پیشکسوتان و فعالان حوزه صنعت چاپ و علاقهمندان بـه این رشته و هنر بهطور رسمـی افتتاح گردید. از آن بـه بعد روزانـه شاهد بازدید گروههای زیـادی از دانشآموزان، دانشجویـان و علاقهمندان بـه این صنعت هستیم. بازدید به منظور عموم آزاد مـیباشد.
همچنین علاوه بر دستگاهها و وسایل موجود درون داخل موزه بـه جهت نبود فضایی کافی، بخشی از دستگاهای و ابزارها درون انبار نگهداری مـیشود. ضمناً جناب آقای دمـیرچی تعدادی دستگاه و ابزارآلات چاپ از کشور آلمان آوردهاند و تعدادی دیگر هم درون راه است.
موزهٔ نسخ خطی
جهت آشنای بیشتر پژوهشگران و مردم ایران و جهان با آثار غنی تمدن و فرهنگ ایران و اسلام، موزهای بهنام «نسخ خطی» شامل کتب خطی نفیس، مرقعات و غیره درون سال ۱۳۹۰، درون بخش نسخ خطی کتابخانـهٔ مجلس افتتاح شد. آثار بـه نمایش درآمده از بهترین آثار خطی- هنری موجود درون کتابخانـه بوده و بهصورت ادواری، محتوای آن عوض مـیشود.
مجموعهها
یکی از وظایف کتابخانـهٔ مجلس، تلاش به منظور توسعهٔ مطالعات و تحقیقات مربوط بـه متون، اسناد، نسخههای خطی و فهرستنویسی است. درون این زمـینـه مرکز پژوهش کتابخانـهٔ مجلس با فعالیت پانزدهسالهٔ خود تلاش کردهاست که تا کارنامـهٔ درون خوری ارائه دهد. برخی از این منشورات بهصورت سری و مجموعه منتشر مـیشود کـه به قرار زیر است:
- گنجینـه بهارستان: کتابخانـه مجلس با همت گروهٔ از محققان حوزه و دانشگاه مجموعهٔ نسخههای خطی کم حجم معروف بـه «رساله» را تحت عنوان «گنجینـه بهارستان» درون قالب ۸ موضوع یعنی «علوم قرآنی و روایی»، «حکمت شامل منطق، فلسفه، کلام و عرفان»، «فقه و اصول»، «اخلاق»، «ادبیـات فارسی»، «ادبیـات عربی»، «تاریخ و جغرافیـا» و «علوم و فنون» تصحیح و به پیشگاه اندیشوران عرضه مـینماید. تاکنون از این مجموعه ۱۵ جلد منتشر شدهاست. دبیری و نظارت علمـی این مجموعه بر عهدهٔ بهروز ایمانی است.
- نسخهپژوهی: مجموعهای دربارهٔ فهرستهای کتابخانـههای ایران، پژوهشهای نسخهشناسی، تصحیح رسالههای خطی، کتابشناسیهای موضوعی، راهنمای کتابخانـهها، برافزودهها و نویـافتههای خطی، تصحیح و تکمله بر فهرستها و کتابشناسیها، اطلاعرسانی درون حوزه نسخههای خطی هست که تاکنون ۳ دفتر از آن بـه کوشش ابوالفضل حافظیـان بابلی تدوین و منتشر گردیدهاست.
- اوراق عتیق: این مجموعه کـه تاکنون دفتر اول و دوم آن انتشار یـافتهاست حاوی فهرست کتابخانـههای مختلف هست که درون جهان پراکنده بوده و تاکنون فهرست آنها انتشار نیـافته بود. علاوه بر این، شماری مقالهٔ پژوهشی نیز درون حوزهٔ نسخهشناسی و متن پژوهی دارد. این مجموعه تحت مدیریت آقای محمدحسین حکیم انتشار مـییـابد.
- حدیث عشق: کتابخانـهٔ مجلس از سال ۱۳۷۹ که تا سال ۱۳۸۶ همزمان با هفتهٔ کتاب جمـهوری اسلامـی ایران «آیین بزرگداشت حامـیان نسخ خطی» را به منظور تجلیل و قدردانی از آنانی کـه عمر خویش را درون مسیر معرفی، احیـاء، انتشار و حفظ مـیراث علمـی و فرهنگی بازمانده از دانشمندان و پژوهشگران پیشین صرف نمودهاند برگزار مـینمود. درون کنار تقدیر از همـه حامـیان و فعالین نسخ خطی، بزرگداشت و نکوداشت ویژهای نیز بـه یکی از افراد شاخص و برجسته اختصاص داشت و مجموعهای از آثار برگزیده و شرح زندگی آنان درون مجموعهای بـه نام «حدیث عشق» کـه حکایتی از تلاش و کوشش طولانی و برآمده از عشق و شیفتگی ایشان بـه فرهنگ و تمدن بشری بود منتشر مـیشد. که تا کنون ۶ مجلد منتشر شده و دفتر چهارم کـه نامـهها و اسناد مرحوم محمدتقی دانشپژوه را دربرمـیگیرد درون دست تدوین است.
- مـیراث بهارستان: درون کنار آثار خطی مستقل و حجیم، رسائل کوتاهی نیز وجود دارد کـه از لحاظ اشتمال بر فواید مختلف علمـی، چاپ و نشر آنها از ضروریـات عرصه تحقیق است. با توجه بـه اینکه امکان عرضهٔ این رسائل درون قالب یک کتاب مستقل مـیسر نیست، لذا بایسته مـینماید اینگونـه آثار کمحجم بـه صورت مجموعهای درون اختیـار پژوهشگران قرار گیرد. درون همـین راستا کتابخانـهٔ مجلس شورای اسلامـی با ساماندهی این مجموعه سعی درون عرضه و نشر شماری از رسائل کوتاه و کمحجم خطی و مرقعات نفیس دارد. از انتشار نخستین شماره آن درون سال ۱۳۸۷ تاکنون ۴ دفتر از مجموعه مـیراث بهارستان با نظارت بهروز ایمانی بـه چاپ رسیدهاست.
- فهرست نسخ خطی: تدوین تاریخ علم بدون آگاهی از مواریث علمـیمان محال است؛ لذا قدم نخست درون این راه، فهرستنویسی نسخ خطی است. کتابخانـهٔ مجلس درون این امر بسیـار کوشا است. کار فهرستنویسی نسخههای خطی از سال ۱۳۰۵ درون کتابخانـه آغاز شد و هماکنون با قوت ادامـه دارد بهطوریکه درون این چند سال اخیر بیش از ۲۰ فهرست جدید منتشر شدهاست.
کار اساسی و مـهم دیگری کـه هماکنون درون حال انجام هست بازنگری، اصلاح غلطهای چاپی و محتوایی فهارس قدیمـی و بازچاپ آنها است. بازنگری درون مجلدات گذشته بـه اتمام رسیده و ان شاء الله بـه زودی بـه چاپ سپرده خواهد شد.
- فهرستواره دستنوشتهای فارسی (دنا): این فهرستواره حاوی اسامـی بیش از ۳۲۰ هزار اثر خطی هست که درون کتابخانـههای عمومـی و خصوصی ایران نگهداری مـیشود. دو جلد از این اثر ۱۲ جلدی فهرستی الفبایی از مؤلفان است. فهرست الفبایی نسخههای خطی بقیـهٔ جلدها را تشکیل مـیدهد. درون این فهرست بـه جز نام کتاب و مؤلف آن، محل نگهداری نسخه و شمارهٔ آن نیز آمدهاست. این کتاب درون طول پانزده سال درون «مؤسسهٔ امام جواد علیـه السلام» بـه مدیریت مصطفی درایتی تألیف شده و کتابخانـهٔ مجلس آن را درون مـهرماه ۱۳۸۹ منتشر کردهاست.
- متون ایرانی: «متون ایرانی؛ مجموعه رسالههای فارسی و عربی از دانشوران ایرانی» از آغاز دورهٔ اسلامـی که تا پایـان عصر تیموری، مجموعهای از رسالههای خطی فارسی و عربی، تألیف دانشمندان ایرانی پیش از سدهٔ نـهم هجری هست که تاکنون منتشر نشده و به شیوهای علمـی به منظور نخستین با تحقیق و تصحیح شدهاست. این مجموعه، محدودیت موضوعی ندارد و هر آنچه را کـه در حوزهٔ فرهنگ و دانش ایران اسلامـی جای گیرد شامل مـیشود. رسالههای موجود درون این مجموعه توسط پژوهشگران و مصححان تحت نظارت و سرپرستی جواد بشری تصحیح و تحقیق مـیشود. دفتر اول این مجموعه با ۹ رساله و دفتر دوم با ۷ رساله درون سال ۱۳۹۰ منتشر شدهاست و دفتر سوم با ۷ رساله درون اوائل ۱۳۹۱ چاپ خواهد شد.
نسخهبرگردانهای نسخ خطی و مرقعات نفیس: یکی دیگر از تلاشهای انتشاراتی کتابخانـهٔ مجلس چاپ عکسی نسخ و مرقعات نفیس کتابخانـه است. از این دست تاکنون ۱۳ عنوان منتشر گردیدهاست. درون دو سال گذشته دست کم شش اثر نفیس درون این زمـینـه انشتار یـافته کـه به شرح زیر است.
علینامـه: منظومـهای کهن از ربیع بـه سال ۴۸۲ هجری با مقدمـهٔ محمدرضا شفیعی کدکنی و محمود امـیدسالار هست که با همکاری مرکز پژوهشی مـیراث مکتوب و کتابخانـه تخصصی تاریخ (قم) درون سال ۱۳۸۸ منتشر گردید.
الامامة و السیـاسة: تألیف أبیمحمّد عبدالله بن مسلم بن قتیبه الدینوری(۲۱۳–۲۷۶)، کتابت درون قرن هشتم هجری کـه با اشراف دکتر عبدالجبّار ناجی درون سال ۱۳۸۸ منتشر شدهاست.
تفسیر کتابالله: یک دوره تفسیر کامل قرآن بر اساس مذهب زیدی و معتزلی و تألیف ابوالفضل بن شـهردویر دیلمـی مـیباشد کـه با همکاری کتابخانـهٔ تخصصی علوم قرآنی (قم) درون سال ۱۳۸۸ منتشر شدهاست.
مصحف بهارستان (برگهایی زرّین از قرآنهای نفیس درون کتابخانـه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامـی): گزیدهای هست از برخی صفحات، مجلدات و تزیینات قرآنهای خطی نفیس محفوظ درون کتابخانـهٔ مجلس کـه در سال ۱۳۸۸ درون ۲۲۴ صفحه منتشر گردید.
قرآن مجلس: یکی از بهترین آثاری کـه تاکنون کتابخانـهٔ مجلس افتخار نشر آن را داشتهاست، چاپ قرآن بـه خط احمد نیریزی از سال ۱۱۲۲ هجری قمری هست که بـه نفیسترین صورت تحت عنوان قرآن مجلس انتشار یـافتهاست. این قرآن درون ماه رمضان سال ۱۳۸۹ با حضور ریـاست محترم مجلس رونمایی و همزمان توزیع شد.
معانی کتابالله تعالی و تفسیرةالمنیر: این مصحف شریف کـه گنجی بیمانند و گوهری یگانـه از دانش و هنر ایرانیـان مسلمان هست و ترجمـه و تفسیر فارسی آیـات قرآنی را نیز دربردارد درون سال ۴۸۴ هجری بـه دست عثمان بن حسین وراق غزنوی خوشنویسی و تذهیبشده و کهنترین نسخهٔ مترجَم قرآن بهشمار مـیرود. این نسخهٔ خطی درون کاخموزهٔ توپقاپی سرای استانبول وجود دارد و کتابخانـهٔ مجلس با همکاری آن موزه درون زمستان ۱۳۹۰ چاپ عکسی نمودهاست.
- اسناد بهارستان: یکی از کارهای مـهم کتابخانـهٔ مجلس، شناسایی، شناساندن و دسترسپذیر اسناد خود از طریق فهرستنویسی و انتشار آنها درون قالب کتاب است. این مجموعه بهنام «اسناد بهارستان» هست و تاکنون ۲۲ جلد منتشر شده کـه اسامـی آنها جزء فهرست منشورات کتابخانـه خواهد آمد.
- کاغذ اخبار بهارستان: با توسعهٔ فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی درون جهان، مرکز اطلاعرسانی کتابخانـه درون سال ۱۳۷۷ و به تبع آن درون اواسط سال ۱۳۷۹ وبسایت کتابخانـهٔ مجلس راهاندازی شد. اما بـه دو دلیل عمده درج اخبار کتابخانـهٔ مجلس درون وبسایت، از اهمـیت چندانی برخوردار نبود. نخست اینکه وبسایت درون آغاز راه بود و دلیل مـهمتر دیگر این بود کـه در ۱۵ بهمن ۱۳۷۹ اولین شمارهٔ ماهنامـهٔ «پیـام بهارستان» منتشر شد و تا تابستان ۱۳۸۷ جمعاً ۸۱ شمارهٔ دیگر نیز بـه آن اضافه گردید. درون این دورهٔ ۸ ساله، اخبار کتابخانـه درون پیـام بهارستان درج مـیگردید.
با آغاز ریـاست آقای رسول جعفریـان، درون روز یکشنبه، دهم شـهریورماه ۱۳۸۷ تحولی چشمگیر درون تهیـه و ثبت و ضبط اخبار کتابخانـه بوجود آمد. بهتر هست بگویم کـه به دو علت، انقلابی درون این زمـینـه رخ داد: فعالتر شدن بیش از پیش وبسایت و ایجاد امکانات جدید درون آن و دوم، تبدیل مجلهٔ پیـام بهارستان از ماهنامـهای کمحجم و در زمـینـهٔ کتابداری و اطلاعرسانی بـه فصلنامـهای پرحجم و در زمـینـهٔ اسناد، مطبوعات و متون. این بدین معنا بود کـه دیگر جای اخبار درون مجلهای تخصصی و بزرگی مثل پیـام بهارستان نبود؛ بنابراین، از یک طرف با تغییر محتوایی و شکلی درون پیـام بهارستان و عدم پیشبینی فضایی به منظور اخبار کتابخانـه درون این مجله و از طرف دیگر با ارتقاء کیفیت و امکانات وبسایت و دسترسی آسانتر، سریعتر و بهروز بـه اخبار کتابخانـهٔ مجلس، درج اخبار کتابخانـه درون فضای مجازی آغاز گردید.
با توجه بـه اهتمام و عنایتی کـه رئیس کتابخانـه مجلس بـه تهیـه و ثبت و ضبط اخبار کتابخانـه داشته درون کمـیت و کیفیت اخبار رشد فوقالعادهای بهوجود آمدهاست. بهطوریکه درون حدود ۶۰ درصد اخبار وبسایت چه از لحاظ تعداد و چه از لحاظ صفحات، مربوط بـه اخبار کتابخانـهٔ مجلس است. اما از آنجاییکه بعد از مدتی اخبار قدیمـی بـه بخش آرشیو وبسایت منتقل مـیشود و دیدن یکجای اخبار کمـی سخت هست و ممکن هست که وبسایت جدیدی جایگزین شود یـا حتی تعطیل یـا ویروسی گردد لازم دیده شد کـه اخبار بهصورت مکتوب و کاغذی نیز وجود داشته باشد.
کاغذ اخبار بهارستان، شامل مجموعهٔ اخبار مربوط بـه کتابخانـهٔ مجلس مـیباشد کـه در وبسایت آن کتابخانـه درج گردیده و پس از ویرایش و چاپ، صحافی شده و در کتابخانـه بـه ثبت هم رسیدهاست. تاکنون ۳ مجلد از آن منتشر شدهاست.
باید اذعان نمود کـه این اخبار فقط، جنبهٔ خبری صرف نداشته، بلکه بـه معرفی انتشارات مختلف کتابخانـه، مجموعهها، فعالیتها، کتابداری و اطلاعرسانی و آگاهیرسانی نیز مـیپردازد. درون حال حاضر وبسایت کتابخانـهٔ مجلس بـه یکیی از کانونهای خبررسانی و مورد توجه پژوهشگران، دانشجویـان و خبرنگاران تبدیل شدهاست و شاید بتوان گفت کـه باعث ایجاد حس رقابت مثبت بین کتابخانـهها نیز شدهاست.
فعالیتهای کتابخانـهٔ مجلس
فراهمآوری منابع
تعیین دقیق موضوعاتی کـه مراجعان خاص کتابخانـه بـه دنبال آن هستند و شناسایی منابع اطلاعاتی تولید شده درون آن حیطههای موضوعی و نـهایتاً گردآوری آن منابع از طریق سفارش و خرید، پذیرش اهدا، جذبِ واسپاری و مبادله، سلسله اقداماتی هست که درون مدیریت فراهمآوری منابع کتابخانـه انجام مـیپذیرد. هر ساله انبوهی از منابع جدید و قدیمچاپ درون اشکال گوناگون از نسخهٔ خطی و سند گرفته که تا کتاب چاپی و لوح فشرده و … بـه زبانهای مختلف فارسی، عربی، انگلیسی و… وارد این گنجخانـهٔ عظیم مـیشود.
با تلاش این بخش طی سالهای ۱۳۸۷ که تا ۱۳۹۰ بالغ بر ۲۵۵ هزار مجلد کتاب بـه مجموعه کتابخانـه افزوده شدهاست. بخش مـهمـی از این آثار با کاوش درون کتابفروشیهای قدیمـی و آثار خانگی بـه دست آمده و افزون بر نمایشگاههای داخلی، از نمایشگاههای خارجی خریداری شدهاست. درون این زمـینـه، علاوه بر خرید آثار لاتین، کتابهای فراوانی از ترکیـه و نیز کردستان عراق تهیـه شدهاست.
سازماندهی منابع
یکی از مدیریتهای حوزهٔ معاونت فنی کتابخانـهٔ مجلس کـه توسعهٔ کیفی منابع کتابی و غیر کتابی اعم از داخلی و خارجی را بر عهده دارد مدیریت سازماندهی منابع هست که اهم وظایف این مدیریت عبارت هست از برنامـهریزی به منظور سازماندهی، فهرستنویسی، ردهبندی و آمادهسازی منابع کتابخانـه با استفاده از ابزارهای کتابشناختی، فناوریها و شیوههای نوین و بر اساس استانداردهای رایج ملی و فراملی و ایجاد و تکمـیل پایگاههای اطلاعاتی روزآمد و توسعهپذیر.
ردهبندی قابل استفاده درون کتابخانـه LC و تعداد رکوردهای اطلاعاتی موجود درون پایگاههای کتابخانـه کـه شامل کتب فارسی و لاتین، خطی، سنگی و سربی، اسناد، نشریـات مـیشود درون حدود ۶۱۳٬۵۰۰ رکورد است.
مدیریت منابع
حوزهٔ مدیریت منابع متشکل از بخشهای متعددی مـیباشد کـه عبارتند از واحد نشریـات، کتابخانـهٔ تخصصی انقلاب اسلامـی، کتابخانـهٔ تخصصی افغانستان، کتابخانـهٔ شماره۲ (ایرانشناسی) و کتابخانـهٔ تخصصی مطالعات زنان، مخزنهای کتب چاپی، سربی و لاتین، واحد امانت و مرجع و کتابخانـهٔ ویژهٔ نمایندگان مستقر درون ساختمان اصلی مجلس شورای اسلامـی.
فناوری اطلاعات و تولید منابع دیجیتال
این بخش از جدیدترین و روزآمدترین بخشهای کتابخانـهٔ مجلس است. عمده فعالیت این مدیریت درون ۵ مقوله بـه شرح ذیل خلاصه مـیشود.
بخش فنی شامل شبکه، سختافزار و نرمافزار
بخش تولید و نگهداری محتوای دیجیتال
ارائه و اشاعهٔ محتوا
پایگاه کتابشناختی مشار
عضویت فعال درون کنسرسیوم محتوای ملیبخش فنی درون این بخش ضمن آمادهسازی بستری مناسب جهت شبکهٔ داخلی و اینترنت کتابخانـه کلیـهٔ امور مربوط بـه نگهداری سرورها و انبارههای ذخیره تولیدات دیجیتال کتابخانـه، نگهداری کلیـهٔ رایـانـهها درون بخشهای مختلف کتابخانـه و همچنین پایگاههای موجود مانند پایگاههای کتابشناختی، کتابخانـهٔ دیجیتال، اتوماسیون اداری، پایگاه مقالات، پایگاه مشروح مذاکرات مجلس و اینترنت صورت مـیگیرد.
بخش تولید و نگهداری محتوای دیجیتال درون اوایل دههٔ ۱۳۳۰ و با تجهیزات ساده و عاریتی؛ عکسبرداری از نسخههای خطی را بـه منظور حفاظت از آنها درون قبال حوادث و مخاطرات و از سوی دیگر تسهیل ارائه خدمات بـه مراجعین آغاز کرد و در سالهای بعد بـه خصوص از سال ۱۳۸۷ بـه این سوی با خرید دستگاههای جدید، کار تهیـهٔ مـیکروفیلم و تصاویر دیجیتالی از منابع بهویژه نسخ خطی، کتابهای چاپ سنگی و سربی و اسناد ملی و تاریخی سرعت و شتاب چشمگیری یـافت.
در بخش ارائه و اشاعهٔ محتوا اطلاعات پایگاهها و منابع دیجیتال موجود درون کتابخانـه درون اختیـار مراجعین قرار مـیگیرد. علاوه بر ارائهٔ خدمات بر روی شبکهٔ داخلی کتابخانـه، بسیـاری از خدمات این مرکز از طریق وبسایت کتابخانـه بـه آدرس www.ical.ir نیز ارائه مـیگردد.
پایگاه کتابشناختی مشار، یکی از پایگاههای بزرگ کتابشناختی کتابخانـهٔ مجلس مـیباشد. «پایگاه کتابشناختی مشار» با بیش از ۸۰۰ هزار رکورد با آدرس (www.moshar.ir) قابل دسترسی است. خانبابا مشار طی سالهای متمادی فهرست جامعی از آثار چاپی را که تا سال ۱۳۵۰ گردآوری کرده و در شش مجلد (شامل پنج جلد فارسی و یک جلد عربی) منتشر کرد.
کتابخانـهٔ مجلس یکی از اعضای فعال و بنیـانگذار کنسرسیوم محتوای ملی است. پرتال این کنسرسیوم با محتوای اطلاعاتی ۱۱ مرکز فرهنگی و مـهم کشور درون ۲۶ تیر ۱۳۹۰ برابر با ۱۵ شعبان ۱۴۳۲ هجری قمری مصادف با ولادت حضرت قائم (عج) راهاندازی گردید و هماینک لینک و آیکن آن بر وبسایت کتابخانـهٔ مجلس قابل دسترسی است. همچنین این کنسرسیوم از طریق نشانی اینترنتی www.icnc.ir قابل دسترسی است.
«کنسرسیوم محتوای ملی» درون روزهای پایـانی سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را آغاز نمود. این کنسرسیوم با هدف تجمـیع منابع و اطلاعات فارسی با هر قالبی با همکاری ۱۱ مرکز فرهنگی معتبر کشور کار خود را شروع نمود.
این ۱۱ عضو هستهٔ اصلی کنسرسیوم را تشکیل مـیدهند عبارتند از کتابخانـه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامـی، سازمان اسناد و کتابخانـه ملی ایران، کتابخانـه مرکزی دانشگاه تهران، بنیـاد دائرةالمعارف اسلامـی، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات، دفتر تبلیغات اسلامـی حوزه علمـیه قم، سازمان تبلیغات اسلامـی، سازمان کتابخانـهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامـی، مرکز نشر دانشگاهی و مؤسسه فرهنگی و اطلاعرسانی تبیـان.
اشخاص حقیقی و حقوقی مـیتوانند درون این پرتال تحت شرایط کنسرسیوم عضو شوند و منابع خود را بـه اشتراک بگذارند. البته درون مرحلهٔ اول اشخاص حقوقی مـیتوانند عضو شوند. از مزایـا و امتیـازات این کنسرسیوم مـیتوان بـه این مورد اشاره نمود کـه وقتی اطلاعات یکپارچه باشد، قطعاً دسترسی بـه اطلاعات درون زمان کمتری و با گستردگی بیشتری درون اختیـار کاربران قرار مـیگیرد.
عضویت درون کمـیتهٔ ملی حافظهٔ جهانی یونسکو
در اواخر سال ۱۳۸۴ شمسی (مارس ۲۰۰۶ مـیلادی)، موضوع تشکیل کمـیتهٔ ملی حافظهٔ جهانی درون ایران مطرح شد. بـه دنبال رایزنی کمـیسیون ملی یونسکو با برخی نـهادهای فرهنگی قرار شد کـه دبیرخانـهٔ این کمـیته درون سازمان اسناد و کتابخانـهٔ ملی باشد. درون نتیجه با م کمـیسیون ملی یونسکو دستورالعملی با عنوان دستورالعمل اجرایی کمـیتهٔ ملی حافظهٔ جهانی درون ۶ ماده و ۲ تبصره درون تاریخ ۱۵ شـهریور ۱۳۸۵ تدوین گردید.
کمـیتهٔ ملی حافظهٔ جهانی بـه منظور استفاده از نظرات کارشناسان، گروه ارزیـابی کمـیتهٔ ملی حافظهٔ جهانی را درون مـهرماه ۱۳۸۶(۲۰۰۷ مـیلادی) تشکیل داد که تا موضوعات مرتبط با ثبت آثار درون حافظهٔ ملی و جهانی قبل از طرح درون کمـیته، درون این گروه بررسی شود و اعضای گروه، نظر مـی خود را درون هر مورد به منظور تصمـیمگیری نـهایی درون اختیـار کمـیته قرار دهند.
از اقدامات اخیر کتابخانـهٔ مجلس بـه ثبت رساندن نسخهٔ خطی «التفهیم لاوائل صناعة التنجیم»، تألیف ابوریحان بیرونی درون فهرست بینالمللی حافظهٔ جهانی درون تاریخ ۲۱ ژوئیـه ۲۰۱۱(۳۰ تیر ۱۳۹۰) با تأیید مدیرکل یونسکو مـیباشد. گواهینامـهٔ ثبت این اثر درون تاریخ ۱۶ بهمن ۱۳۹۰ همزمان با مـیلاد پیـامبر اسلام و ایـام دههٔ فجر طی مراسم رسمـی توسط دبیرکل کمـیسیون ملی یونسکو بـه کتابخانـهٔ مجلس تحویل گردید.
سایتهای اینترنتی مجلس معاصر و کتاب معاصر
پیشتر اطلاعرسانی دقیق و گستردهای دربارهٔ اسناد مربوط بـه مجلس صورت نگرفتهبود؛ لذا با پیشنـهاد رئیس کتابخانـهٔ مجلس مقرر شد که تا اسناد و منابع دسته اول و مکمل درون حوزهٔ تاریخنگاری مجلس شناسایی و در مراحل بعد، جمعآوری و سازماندهی گردد. درون ابتدای کار، بنا بـه پیشنـهاد جناب آقای مسعود کوهستانینژاد- پژوهشگر تاریخ معاصر- مطالعاتی دربارهٔ انعکاس وقایع مرتبط با مشروطیت و مجلس درون حوزهٔ نشریـات صورت گرفت. نتیجه شگفتانگیز بود. بسیـاری از اطلاعات و اتفاقاتی کـه در مـیان دیگر منابع بهویژه مذاکرات مجلس یـافت نمـیشد درون این نشریـات موجود بود. بدین خاطر، کارگروهی تشکیل شد و این اطلاعات از مـیان تمام نشریـات جمعآوری گردید. درون نـهایت، سایتی بهنام مجلس معاصر درون آبان ۱۳۹۰ راهاندازی شد و مسعود کوهستانی مسئولیت یـافت کـه در هر ماه بیش از ۲ هزار خبر منتشرشده درون نشریـات را درون سایت مذکور درج نماید کـه از طریق نشانی www.majlesemoaser.com مـیتوان بـه این سایت دسترسی داشت.
سایت دیگری کـه وابسته بـه کتابخانـهٔ مجلس سایت کتاب معاصر هست که بـه معرفی اعلامـیهها و اعلانهای تبلیغاتی مربوط بـه آثار فارسی چاپ شده کـه طی ۱۵۰ سال درون روزنامـهها و نشریـات ایران منتشر شدهاست مـیپردازد. مسعود کوهستانینژاد مسئول راهاندازی این طرح مـیباشد. اطلاعات و یـافتههای مزبور ابعاد مختلف وضعیت کتاب درون ایران را نشان مـیدهد. از جمله کتاب بـه مفهوم فعلی آن اعم از کتابهای عمومـی و کتابهای درسی، نسخههای خطی، کتابخانـهها، قرائتخانـهها، دستاندرکاران نشر، قوانین و مقررات و نـهادهای دولتی فعال درون حوزهٔ کتاب، آراء و اندیشـههای موجود درون این حوزه و کلاً تمام اطلاعاتی کـه در مورد کتاب است. از طریق نشانی www.bookcontemporary.com مـیتوان بـه این سایت دسترسی داشت.
حفاظت و مرمت
حفاظت و مرمت یکی از واحدهای فعال کتابخانـهٔ مجلس هست که بـه صورت فنی و تخصصی منابع کاغذی از جمله کتب خطی، سنگی، سربی و نوین، اسناد و نشریـات را از گزند عوامل مخرب محیطی همچون نور، رطوبت، دما، و نیز عوامل بیولوژیک مثل قارچ، کپک و مـیکرب و عوامل فیزیکی از قبیل پارگی و چسبیدگی اوراق و… نجات داده و محافظت مـینماید.
در این مرکز هر ساله صدها جلد کتاب خطی، هزاران برگ سند تاریخی، کتاب و نشریـهٔ اداواری مختلف مورد مرمت، بازسازی و آسیبزدایی قرار مـیگیرد. درون این بخش شماری از دانشجویـان ارشد رشته مرمت مشغول ظریفترین کارهای اصلاحی و مرمتی بوده و همزمان نزد استادان مربوطه آموزش مـیبینند. از فعالیتهای مـهم دیگر این بخش مرمت عکسهای تاریخی، تابلوهای نقاشی، جلدهای هنری، تذهیب و نقاشیهای داخل کتب خطی و بهطور کلی آثار هنری است.
همایشها، نشستها و نمایشگاهها
کتابخانـهٔ مجلس درون سطح ملی و بینالمللی درون همایشها و نشستهای بسیـاری شرکت داشتهاست یـا همایشها و نشستهای بسیـاری را برگزار نمودهاست. درون زیر بـه چند نمونـه از همایشهای برگزار شده توسط کتابخانـهٔ مجلس اشاره مـیشود.
- سمـینار مقدماتی نسخههای خطی: سمـینار مذکور به منظور اولین بار درون کشور درون خرداد ۱۳۷۹ برگزار شد. هدف از برگزاری این سمـینار شناسایی، معرفی و بررسی شیوههای بهرهوری بهینـه از فناوری پیشرفته درون جهت احیـای نسخ خطی بودهاست.
- آیین بزرگداشت حامـیان نسخ خطی: قدردانی و تجلیل از تلاشهایدانشپژوهان و اندیشمندانی کـه در سالیـان دراز عمرِ پرُبرکت خود را وقف شناسایی و شناساندن، احیـا، نشر، حفاظت و مرمت، تحقیق و تصحیح مـیراث مکتوب و گرانبهای موجود درون کتابخانـههای شخصی و عمومـیکرده و مـیکنند. درون آیینهای هشتگانـهٔ برگزار شده درون سالهای ۸۷–۷۹ از این اسوههای مجاهدت علمـی بهصورت ویژه تجلیل بـه عمل آمدهاست:
- سال اول(۱۳۷۹): همایش مقدماتی؛* سال دوم(۱۳۸۰): استاد عبدالحسین حائری، کتابشناس برجسته؛* سال سوم(۱۳۸۱): استاد محمدتقی دانشپژوه، فهرستنگار شـهیر؛* سال چهارم(۱۳۸۲): استاد احمد منزوی، فهرستنگار شـهیر؛* سال پنجم(۱۳۸۳): استاد دکتر اصغر مـهدوی، کتابشناس و نسخهشناس برجسته؛* سال ششم(۱۳۸۴): حجتالاسلام و المسلمـین استاد سید احمد حسینی اشکوری، فهرستنگار برجسته؛* سال هفتم(۱۳۸۵): استاد سید عبدالله انوار، مصصح و فهرستنگار برجسته؛* سال هشتم(۱۳۸۶): استاد مـیر جلالالدین محدث ارموی، مصصح برجسته؛* از سال نـهم بـه بعد این همایش از سوی دیگر نـهادهای فرهنگی و پژوهشی مانند کتابخانـهٔ ملی جمـهوری اسلامـی ایران و کتابخانـهٔ آستان قدس برگزار مـیگردد.
- همایش تاریخ مجلس: مجلس شورای ملّی، مـیراث انقلاب مشروطه هست که دورههای پرفراز و نشیبی را درون طی سالها سپری نمودهاست. بـه منظور دستیـابی بـه این هدف، کتابخانـه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامـی اقدام بـه برگزاری همایشهایی درون جهت تعیین نقش و جایگاه مجلس درون همایش نخست، تلاش شد که تا بهطور کلّی بـه تمامـی ابعاد و زوایـای مجلس درون طی دوران برپایی آن پرداخته شود. درون همایش دوم، با محدودتر شدن دورهٔ مورد نظر، کارکرد مجلس شورای ملّی، بهطور خاص درون دورهٔ پهلوی اوّل مورد بررسی قرار گرفت. سومـین همایش تاریخ مجلس؛ سهشنبه، ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۱ برگزار شد؛ موضوع اصلی این همایش، نگاهی بـه ساختار و کارکرد مجلس شورای ملی از دورهٔ سیزدهم که تا شانزدهم بود.
- نشست تاریخ شفاهی: به منظور معرفی و گسترش روشهای نوین جمعآوری، حفظ و اطلاعرسانی درون حیطهٔ منابع تاریخ معاصر ایران و با توجه بـه نقش سازندهی تاریخ شفاهی درون تاریخنگاری مستند، اولین نشست درون اسفند ۱۳۸۴ درون کتابخانـهٔ ملی برگزار گردید. هفتمـین نشست تاریخ شفاهی نیز بـه مـیزبانی کتابخانـهٔ مجلس، درون روز سهشنبه، ۱۱ بهمن ۱۳۹۰ درون ساختمان قدیمـی مشروطه برگزار گردید.
- نخستین همایش بینالمللی مـیراث مکتوب ایران و افغانستان: هدف از برگزاری این همایش، شناسایی اشتراکات فرهنگی و مـیراث مکتوب مشترک فارسیزبان ایران و افغانستان بود کـه تاکنون از نگاه افکار عمومـی مغفول مانده بود، تحکیم روابط فرهنگی دو کشور و ایجاد شرایط مناسب به منظور انجام تلاشهای مشترک به منظور شناسایی، نگهداری شناساندن این مـیراث مشترک بودهاست. این همایش درون روز شنبه، ۱۲ تیر ۱۳۸۹ برگزار گردید.
- همایش بازشناسی مناسبات فرهنگی ایران و عراق: مدت همایش ۵ روز درون تهران، قم و مشـهد بود و در روزهای سهشنبه که تا شنبه مورخ ۱۳ که تا ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۰ برگزار گردید. از جمله مـهمانان ویژهٔ این همایش دکتر ابراهیم جعفری- نخستوزیر سابق عراق- و دکتر احمد چلبی- نمایندهٔ فعلی مجلس عراق- بودند.
- مراسم چهرهگشایی از نسخهبرگردان قرآن خطی موزهٔ توپقاپی سرای استانبول: بـه منظور رونمایی از نسخهبرگردان «معانی کتاب الله تعالی و تفسیرةالمنیر» مراسمـی درون روز یکشنبه، ۱۶ بهمن ۱۳۹۰، ساعت ۱۵ و ۳۰ دقیقه درون صحن علنی عمارت قدیمـی و زیبای مجلس شورای ملی (ساختمان مشروطه) با حضور جناب آقای دکتر علی لاریجانی-ریـاست مجلس شورای اسلامـی-، جناب آقای دکتر رسول جعفریـان-رئیس کتابخانـهٔ مجلس-، جناب آقای امـید یـاردم(Umid Yardim)-سفیر محترم جمـهوری ترکیـه درون تهران-، جناب آقای ایلبر اورتایلی(ilber Ortayli)- پژوهشگر و رئیس کاخموزهٔ توپقاپیسرای استانبول، دبیرکل کمـیسیون ملی یونسکو- و جمعی از پژوهشگران قرآنی و علماء شرکت داشتند. این نسخهٔ نفیس قرآنی درون بخش انتشارات معرفی شدهاست.
اساسنامـه و ساختار سازمانی
اساسنامـهٔ کتابخانـه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامـی درون جلسهٔ روز سهشنبه، مورخ ۱۳ آذر ۱۳۷۵ بـه تصویب مجلس و در تاریخ ۵ دی ۱۳۷۵ بـه تأیید شورای نگهبان رسید. اساسنامـهٔ مذکور دارای ۱۳ ماده و ۲ تبصره است.
مطابق مادهٔ اول این اساسنامـه؛ کتابخانـهٔ مجلس، مؤسسهای تحقیقاتی، فرهنگی و خدماتی هست که زیر نظر مستقیم رئیس مجلس فعالیت مـیکند. مادهٔ ۳ اساسنامـه بیـان مـیدارد هدف اصلی و بنیـادی کتابخانـهٔ مجلس جمعآوری آثار حقوقی، سیـاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی با تأکید بر اسلامشناسی و ایرانشناسی، حفظ و نگهداری مـیراث ملی، آثار کمـیاب و خطی و موزهای و انتشار مناسب آن، ارائهٔ خدمات بـه نمایندگی مجلس شورای اسلامـی، شورای نگهبان، مجلس خبرگان، مجمع تشخیص مصلحت نظام، دولتمردان نظام و پژوهشگران داخلی و خارجی، دانشجویـان و سایر مراجعین است.
مادهٔ ۵ بـه ارکان کتابخانـه مـیپردازد. این ارکان عبارتند از هیئت أمنا و رئیس کتابخانـه. مطابق مادهٔ ۶، اعضای هیئت أمنا عبارتند از رئیس مجلس، رئیس کمـیسیون آموزش و تحقیقات، رئیس کمـیسیون فرهنگی، کارپرداز فرهنگی و دو نفر از کارشناسان کتابداری و کتابشناسی بـه پیشنـهاد رئیس کتابخانـه و تأیید رئیس مجلس. رئیس مجلس، رئیس هیئت أمنا و رئیس کتابخانـه، دبیر هیئت أمنا است.
مطابق مادهٔ ۱۰، وظایف هیئت أمنا بدین قرار است: سیـاستگذاری و برنامـهریزی و تعیین خطمشی کلی درون امور کتابخانـه، بررسی و تصویب بودجهٔ سالانـهٔ کتابخانـه، پیشنـهاد تغییر و اصلاح اساسنامـه بـه کمـیسیون مشترک امور اداری و استخدامـی و دیوان محاسبات، بودجه و امور مالی مجلس، استماع و اظهار نظر نسبت بـه گزارش رئیس کتابخانـه، تصویب آییننامـههای داخلی مورد نیـاز کتابخانـه، تهیـه و تصویب آییننامـههای مالی، استخدامـی و تشکیلاتی کتابخانـه و مشاوره با رئیس مجلس درون جهت تثبیت یـا عزل رئیس کتابخانـه.
بر اساس مادهٔ ۱۱، رئیس کتابخانـه مستقیماً از طرف رئیس مجلس منصوب مـیشود و بر طبق مادهٔ ۱۲، وظایفی چون سرپرستی کلیـهٔ امور کتابخانـه، مراقبت بر حسن اجرای اساسنامـه و تصمـیمات هیئت أمنا، معرفی اعضای انتخابی هیئت أمنای کتابخانـه بـه رئیس مجلس، اخذ مجوزهای لازم جهت استخدام از هیئت أمنا، نصب و عزل کارکنان کتابخانـه، امضای کلیـهٔ قراردادها و اسناد مالی و افتتاح حساب با رعایت ضوابط و مقررات قانونی، پیشبینی راههای افزایش درآمد جهت پیشنـهاد بـه هیئت أمنا، پیشنـهاد بودجهٔ سالانـه و تهیـهٔ گزارش عملکرد آن، پیشنـهاد آییننامـههای مالی، معاملاتی، اداری، استخدامـی و تشکیلاتی بـه هیئت أمنا، پیشنـهاد تغییر یـا اصلاح اساسنامـه بـه هیئت أمنا و دعوت از اعضای هیئت أمنا به منظور تشکیل جلسه را بر عهده دارد.
پژوهش و انتشارات
از فعالیتهای مـهم کتابخانـهٔ مجلس کـه نقش مـهمـی درون احیـای مـیراث گذشتگان، اشاعهٔ فرهنگ و دانش و در دسترس قرار منابع علمـی دارد، پژوهش و انتشارات هست که درون قالب دو مدیریت بـه شرح زیر انجام مـیگیرد.
پژوهش
تحقیق درون عرصهٔ متنپژوهی و تصحیح و احیـای نسخههای خطی کـه منجر بـه ارائهٔ دستاوردهای علمـی، فرهنگی و هنری فرهیختگان اعصار گذشته بـه نسل کنونی و نسلهای بعدی مـیشود جانمایـهٔ مبارک تلاشهایی هست که درون «مرکز پژوهش کتابخانـهٔ مجلس» صورت مـیپذیرد که تا ضمن پاسداشت هویت ملی و تأکید بر اصالتهای تمدن شکوهمند خودی، دلنگرانی گرفتار آمدن نسل نو درون مـهلکهٔ هولانگیز بیهویتی و شیفتگیهای تحمـیلی بـه خردهفرهنگهای بیاصالت کاهش یـابد.
کتابخانـهٔ مجلس کـه خود گنجینـهٔ بینظیری از این مواریث معنوی را پاسداری مـیکند درون راستای همـین سیـاست و برنامـهٔ استراتژیک با تشکیل مرکز پژوهش، کار سنگین و طاقتفرسای تحقیق، تصحیح و انتشار این گنجهای دانش و معرفت و فعالیت درون دیگر عرصههای پژوهشی و انتشاراتی را درون دستور کار خود قرار داده و با بهرهگیری از تجارب، تخصص و علاقهٔ جمعی از پژوهشگران متعهد و صاحبرأی، سالیـانی هست که درون این مسیر گام برمـیدارد. حاصل این تلاشها کـه با حمایت شمار فراوانی از پژوهشگران همکار صورت گرفته تاکنون بیش از ۳۲۰ عنوان کتاب بودهاست کـه در بخش انتشارات توضیحات مختصری دربارهٔ این کتابها ارائه مـیشود.
انتشارات
بهطور کلی انتشارات کتابخانـهٔ مجلس از لحاظ محتوا و متصدی درون ۳ مقولهٔ اصلی «لوح فشرده»، «مجلهٔ تخصصی» و «کتاب» بـه شرح زیر تقسیمبندی مـیگردد.
لوحهای فشرده
مدیریت فناوری اطلاعات کتابخانـهٔ مجلس درون راستای معرفی نشریـات ادواری قدیمـی، کتابهای چاپی و نسخ خطی خود و دسترسی آسانتر پژوهشگران بـه این منابع، لوحهای فشردهای از تصاویر دیجیتالی آنها را منتشر نمودهاست.
بخش اعظم این لوحهای فشرده مربوط بـه مطبوعات ادواری قدیمـی هست که گنجینـهٔ ارزشمندی از منابع پژوهشی و بیـانکنندهٔ زاویـهای از تاریخ این کشور است. بیش از ۲ سال هست که کتابخانـهٔ مجلس با مدیریت سید علیرضا طیرانی و برای اولین بار درون کشور، اقدام بـه انتشار مطبوعات قدیمـی درون قالب لوحهای فشرده نمودهاست. اگرچه این اقدام درون نوع خود اولین بار هست که توسط یک کتابخانـه انجام پذیرفته و لیکن درون طی این مـیسر مشکلات فراوانی بـه همراه داشتهاست. با توجه بـه هدف ذکرشده، این اقدام بیبدیل دارای مزایـای بسیـار دیگری هست که از آن جمله مـیتوان بـه دسترسپذیری آسانتر و همگانیتر این مطبوعات، معرفی بسیـاری از نشریـات قدیمـی کـه ممکن هست افراد زیـادی حتی از وجود آنها بیاطلاع باشند و تلاش درون جهت یکپارچهسازی و تکمـیل نواقص وری مطبوعات ارائه شدهاست.
۱. لوح مطبوعات فارسی ایران۱:
تاریخ انتشار لوح فشرده: مرداد ۱۳۸۸
این مجموعه کـه در قالب ۱۴ عدد لوح فشرده ارائه گردیده، مشتمل بر ۵۸ عنوان مطبوعات فارسی هست که بخش عمده آن مربوط بـه دوران مشروطه و تعداد انگشتشماری مربوط بـه دوران پهلوی اول و دوم مـیباشند. عناوین مطبوعات ارائه شده درون این مجموعه عبارتند از: آذربایجان، آزاد، ابلاغ، احتیـاج، احسن اخبار، اختر، اخوت، ادب، اردوی همایونی، اطلاع، اقبال، الجناب، المطبة فیالفارس، امـید، انجمن، انجمن تبریز، ایران، ایران سلطانی، بشارت، پرورش، تربیت، تمدن، ثریـا، جریده ادب، جریده ملی، چهرهنما، حبلالمتین، حدید، حفظالصحه، حکمت، خلاصه الحوادث، خلافت، دانش، روزنامـه دولت علیـه، روزنامـه ملی تبریز، شاهنشاهی، شرف، شکر، عدالت، علمـی، غرش، فلاحت مظفری، قانون، کاغذ اخبار، کمال، مجلس، مجموعه اخلاق، مرآتالسفر، مریخ، معارف، ملت سنیـه ایران، ناصری، ندای وطن، نظامـی دولتی، نوروز، وطن، وقایعه اتفاقیـه، وقایع عدلیـه.
۲. تذکرات دیـانتی و ندای حق:
تاریخ انتشار لوح فشرده: مـهر ماه ۱۳۸۸
لوح فشرده حاضر شامل پنجاه شماره از نشریـه تذکرات دیـانتی و دوازده شمارهٔ نشریـه ندای حق هست که بـه مدیریت مرحوم آیتالله حاج شیخ غلامحسین تبریزی انتشار مـییـافتهاست.
۳. روزنامـه استوار قم:
تاریخ انتشار لوح فشرده: مـهر ماه ۱۳۸۸
بستهٔ دیجیتالی ارائه شده مشتمل بر چهار لوح فشرده و در برگیرنده چهل سال انتشار این روزنامـه هست که البته دارای نواقصی درون برخی شمارهها است.
۴. مجلةالاسلام و دعوةالاسلام:
تاریخ انتشار لوح فشرده: آذرماه ۱۳۸۸
این لوح فشرده مشتمل بر دو مجلهٔ الاسلام و دعوةالاسلام از سید محمد علی داعیـالاسلام مـیباشد.
۵. الدین و الحیوة:
تاریخ انتشار لوح فشرده: بهمن ماه ۱۳۸۸
این نشریـه کـه طی سالهای ۱۳۴۶ که تا ۱۳۵۰ قمری بـه مدیریت آیتالله شیخ علی مقدس تبریزی (خیـابانی) انتشار یـافته، یکی از نشریـات دینی هست که درون چهارچوب کلام جدید اسلامـی، تلاش کردهاست بـه شبهات ایجاد شده دربارهٔ اسلام درون روزگار سخت بعد از مشروطه پاسخ دهد.
۶. مجله مسلمـین:
تاریخ انتشار لوح فشرده: اسفندماه ۱۳۸۸
نشریـهٔ مسلمـین، مجلهٔ ماهانـهٔ دینی، اخلاقی، اجتماعی، علمـی و سیـاسی ارگان اتحادیـهٔ مسلمـین است. این مجله با مدیریت مـهدی حاج سراج انصاری با عنوان نشریـهٔ ماهانـهٔ اتحادیـه مسلمـین از سال ۱۳۲۸ ش که تا سال ۱۳۳۵ منتشر مـیشد.
۷. مجله آئین اسلام:
تاریخ انتشار لوح فشرده: فروردین ماه ۱۳۸۹
نخستین شمارهٔ آیین اسلام درون تاریخ ۱/۱/۱۳۲۳ش. درون چاپخانـهٔ تابان تهران انتشار یـافت وآخرین شمارهٔ آن (۳۷۳) درون دههٔ ۱۳۳۰ منتشر شد. این نشریـه بعد از ۲۴ سال و اندی وقفه، از یکم تیر ۱۳۵۸ دورهٔ دیگری از حیـات خود را آغاز کرد کـه بسیـار کوتاه بود.
۸. مجموعه حکمت:
تاریخ انتشار لوح فشرده: فروردین ماه ۱۳۸۹
خاندان سادات برقعی درون قم، از خاندانهای معروف علمـی و فرهنگی هستند. برادران سید فخرالدین، یحیی، صدرا و ناصر چهار برادر بودند کـه در کار انتشارات و چاپخانـه بوده و سالها درون این زمـینـه فعالیت داشتند.
۹. روزنامـه مجلس:
تاریخ انتشار لوح فشرده: خردادماه ۱۳۸۹
این بسته نرمافزاری مشتمل بر ۵ سال انتشار دورهٔ کامل روزنامـهٔ مجلس بین سالهای ۱۳۲۴ که تا ۱۳۳۰ قمری هست که تصاویر کامل آن درون اختیـار پژوهشگران و علاقهمندان قرار گرفتهاست.
۱۰. لوح مطبوعات افغانستان:
تاریخ انتشار لوح فشرده: تیرماه ۱۳۸۹
این بستهٔ نرمافزاری بـه بهانـهٔ نخستین همایش مـیراث مشترک مکتوب ایران و افغانستان انتشار یـافتهاست. موجودی آن شامل ۳۴ عنوان نشریـهٔ افغانستانی هست که درون آرشیو کتابخانـهٔ مجلس نگهداری مـیشود.
۱۱. لوح مطبوعات دینی۱:
تاریخ انتشار لوح فشرده: مردادماه ۱۳۸۹
لوح مطبوعات مذهبی مشتمل بر ۶ عنوان مجله (نامـه فروغ علم، تعلیمات اسلامـی، گنج شایگان، مردان خدا، دارالسلام، همایون) انتشار یـافت.
۱۲. مجله بررسیهای تاریخی:
تاریخ انتشار لوح فشرده: شـهریورماه ۱۳۸۹
مجلهٔ بررسیهای تاریخی از جمله نشریـات پژوهشی ـ تاریخی پیش از انقلاب است.
۱۳. درسهایی از مکتب اسلام:
تاریخ انتشار لوح فشرده: مـهرماه ۱۳۸۹
لوح فشردهٔ مجلهٔ «درسهایی از مکتب اسلام» شامل مطبوعات «درسهایی از مکتب اسلام»، «مکتب تشیع» و نشریـه «کتابخانـهٔ مسجد اعظم» انتشار یـافتهاست.
۱۴. مجلهٔ مکتب اسلام:
مجله مکتب اسلام مشـهورترین مجلهٔ دینی درون سه دههٔ پیش از انقلاب است. نخستین شمارهٔ آن درون بهمن ماه ۱۳۳۷ با عنوان درسهایی از مکتب اسلام زیر نظر تنی چند از روحانیون حوزهٔ علمـیه قم منتشر شد.
۱۵. مجلهٔ مکتب تشیع:
نشریـهٔ مکتب تشیع توسط آقایـان هاشمـی رفسنجانی و محمد جواد باهنر و محمدباقر مـهدوی منتشر مـیشد.
۱۶. نشریـه مسجد اعظم:
کتابخانـهٔ مسجد اعظم کـه در نیمـهٔ دوم دههٔ ۱۳۳۰ با حمایت آیتالله العظمـی بروجردی منتشر شد، بعد از تأسیس، نشریـهای با عنوان نشریـهٔ مسجد اعظم منتشر کرد.
۱۷. لوح مطبوعات دینی۲:
تاریخ انتشار لوح فشرده: آبان ماه ۱۳۸۹
لوح مطبوعات دینی ۲ مشتمل بر ۵ نشریـهٔ ایمان (انتشار از ۱۳۲۲ ش)، جلوه (انتشار از ۱۳۲۳ ش)، خرد (انتشار از ۱۳۲۸ ش)، پیکار قم (انتشار از ۱۳۳۴ ش) و معارف اسلامـی (انتشار از ۱۳۴۵ ش) است.
۱۸. مجله هنر و مردم:
تاریخ انتشار لوح فشرده: آبان ماه ۱۳۸۹
۱۹. مجله اتاق تجارت:
تاریخ انتشار لوح فشرده: دیماه ۱۳۸۹
لوح فشرده اتاق تجارت ایران مشتمل بر انتشار شمارگان ۱ که تا ۱۹۴ این مجلهٔ تجاری ارزشمند بین سالهای ۱۳۰۸ که تا ۱۳۱۷ مـیباشد کـه در قالب این لوحهای فشرده و با همکاری اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران انتشار یـافتهاست.
۲۰. نشریـه دانشکده ادبیـات تبریز:
تاریخ انتشار لوح فشرده: دیماه ۱۳۸۹
این لوح فشرده شامل شمارههای نشریـهٔ دانشکدهٔ ادبیـات تبریز از سال اول که تا پنجاه و دوم (۱۳۸۸–۱۳۲۷هـ. ش) یعنی از شمارهٔ ۱ که تا ۲۱۱ است.
۲۱. لوح مطبوعات فارسی ایران ۲:
تاریخ انتشار لوح فشرده: فروردین ماه ۱۳۹۰
این مجموعه شامل ۳۲ عنوان نشریـهٔ قدیمـی فارسی هست که درون قالب ۵ لوح فشرده منتشر گردیده، عناوین این نشریـات عبارتند از: آئینـه عیب نما، انجمن ملی ولایتی گیلان، حبلالمتین رشت، راه نجات، سروش، طوطی، کشکول تهران، ناله ملت، آزاد، پروانـه، خراسان، روحالقدس، صبح صادق، عصر جدید، گل زرد، ندای اسلام، آشفته، تجدد، خورشید، زمان وصال، صور اسرافیل، فارس، گلستان، ندای جنوب، اتحاد اسلام، جنوب، خیرالکلام، ساحل نجات، طوس، کشکول اصفهان، گیلان و وقت.
۲۲. جراید نجف:
تاریخ انتشار لوح فشرده: اردیبهشت ماه ۱۳۹۰
۲۳. مجله خواندنیـها:
تاریخ انتشار لوح فشرده: اردیبهشت ماه ۱۳۹۰
دورهٔ کامل مجلهٔ خواندنیها درون قالب یک بستهٔ نرمافزاری مشتمل بر ۶ عدد لوح فشرده انتشار یـافتهاست.
۲۴. مطبوعات لرستان۱ (مجموعه سید فرید قاسمـی):
تاریخ انتشار لوح فشرده: مرداد ماه ۱۳۹۰
لوح حاضر، درون بردارندهٔ ۷ عنوان از مطبوعات استان لرستان، یـا بـه سخن دقیقتر نشریـههای چاپی خرمآباد است.
۲۵. نشریـهٔ دانشکدهٔ ادبیـات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان:
تاریخ انتشار لوح فشرده: شـهریورماه ۱۳۹۰
اولین شمارهٔ مجلهٔ دانشکدهٔ ادبیـات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان درون زمستان ۱۳۴۳ منتشر گردید.
۲۶. نشریـه هفتگی تماشا:
تاریخ انتشار لوح فشرده: آبانماه ۱۳۹۰
این مجموعه شامل ۴ لوح فشرده درون برگیرندهٔ ۸ سال انتشار هفتهنامـهٔ تماشا هست که از ۲۷ اسفند ۱۳۴۹ که تا ۲ دی ۱۳۵۷ منتشر مـیشده و به بیـان رویدادهای فرهنگی و هنری ایران و جهان مـیپرداختهاست.
۲۷. لوح مطبوعات دینی ۳:
تاریخ انتشار لوح فشرده: آبانماه ۱۳۹۰
این لوح فشرده مشمل بر ۸ عنوان مطبوعات دینی با عناوین، نشریـات الاسلام، پرچم اسلام، دانشآموز، دعوةالحق، دنیـای اسلام، رواق، نـهضت اسلام (سید صادق تقوی)، نـهضت اسلام (سید جلال کاشانی) مـیباشد.
۲۸. مطبوعات دینی ۴:
شامل نشریـه ندای حق و وظیفه است.
۲۹. مجلةالعرفان:
تاریخ انتشار لوح فشرده: آذرماه ۱۳۹۰
۳۰. لوح مطبوعات فارسی ایران ۳:
تاریخ انتشار لوح فشرده: آذرماه ۱۳۹۰
آنچه درون این لوح فشرده ارائه گردیده درون بر گیرندهٔ ۳۷ عنوان مطبوعات قدیمـی فارسی است. عناوین مطبوعات این لوح فشرده عبارتند از: اخوت تبریز، ادب، اصفهان، آفتاب، اقیـانوس، انجمن اصفهان، انجمن بلدیـه اصفهان، انجمن تبریز، انوشیروان، برجیس، برید شمال، بشارت، بلدیـه، بهلول تهران، بهلول رشت، بیطرف، تنبیـه درخشان، جهاد اکبر، حرف حق، دهریـه، رهنما، زاینده رود، طریقةالفلاح، عدالت، عروةالوثقی، گنجینـه فنون، مجاهد، مجموعه اخلاق، محاکمات، مساوات، معارف، مفتاح الظفر، ناقور، نجات تهران، ندای اسلام، ندای ترقی، نسیم شمال.
آثار مخطوط خواجه نصیرالدین طوسی درون کتابخانـهٔ مجلس (کنگره بینالمللی هفتصد و پنجاهمـین سالگشت دانشمند بزرگ خواجه نصیرالدین طوسی)
کتابهای دستنویس شیخ بهائی
مجلس دیروز و امروز (مصوّر)
نسخهٔ خطی نـهجالبلاغه
نسخهٔ چاپی قرآن معتمدی
نسخهٔ خطی «الابانة
فهرست نسخ خطی کتابخانـهٔ مجلس
فهرست منابع کتابخانـهٔ مجلس به منظور تبلت، لپتاب و آندرویید
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی و اسلامـی
لوح فشردهٔ «التفهیم لاوائل صناعةالتنجیم:این کتاب، تنـها نوشتهٔ فارسی ابوریحان بیرونی(۳۶۲–۴۴۰ هجری قمری) هست و سال تألیف آن را ۴۲۰ هجری قمری درون غزنین مـیدانند. این نسخه درون روز پنجشنبه، ۶ صفر ۵۳۸ هجری قمری بـه خط محمد بن جورابی کتابت شده و به شمارهٔ ۲۱۳۲ درون کتابخانـهٔ مجلس نگهداری مـیشود.
لوح فشردهٔ صحیفه سجادیـه بـه خط احمد نیریزی
لوح فشرده مثنوی معنوی۴۴. مطبوعات زنان ۱
مجلات تخصصی
کتابخانـهٔ مجلس درون شناساندن مـیراث مکتوب و اسنادی خود و کمک بـه پیشرفت پژوهشهای فرهنگی ۴ عنوان نشریـهٔ علمـی-پژوهشی بـه نامهای پیـام بهارستان، نامـه بهارستان، اسناد بهارستان، مطبوعات بهارستان منتشر مـیکند.
نامـه بهارستان نشریـهای بینالمللی هست که بـه منظور انجام مطالعات و تحقیقات تخصصی درون حوزهٔ نسخهشناسی و نسخهپردازی منتشر مـیشود و از اقبال و توجه علاقهمندان بسیـاری درون سراسر ایران و جهان برخوردار است.
فهرست انتشارات کتابخانـهٔ مجلس
شمارههای ۱ که تا ۲۹ از مجموعه انتشارات کتابخانـهٔ مجلس شامل فهرستهای نسخههای خطی این نـهاد فرهنگی و پژوهشی مـیشود کـه از سال ۱۳۰۵ که تا ۱۳۷۴ توسط یوسف اعتصامالملک (جلدهای۱و۲)؛ ابن یوسف شیرازی (جلد ۳)؛ عبدالحسین حائری (جلدهای ۴، ۵، ۷، ۹، ۱۰، ۱۷، ۱۹، ۲۱، ۲۲و۲۳)؛ سعید نفیسیی (جلد ۶)؛ فخری راستکار (جلد ۸)؛ احمد منزوی (جلدهای۱۱، ۱۲، ۱۳، ۱۴، ۱۵و ۱۶) و محمدتقی دانشپژوه و بهاءالدین علمـی انواری (جلدهای ۱و۲ سنا) منتشر شد و بهمنظور اختصار از درج جزئیـات آن صرفنظر شد.
این فهارس کـه امروز نایـاب گردیده درون دست ویراستاری و بازچاپ است. گفتنی هست از شمارهٔ ۱۳۰ بـه بعد درون دورهٔ ریـاست دکتر رسول جعفریـان منتشر شدهاست. فهرست باقی آثار بـه قرار ذیل مـیباشد:
۳۰. مجموعه مقالات سمـینار هفتادمـین سال افتتاح رسمـی کتابخانـهٔ مجلس شورای اسلامـی، بهکوشش غلامرضا فدایی عراقی، ۱۳۷۴
۳۱. اسناد روحانیت و مجلس (جلد ۱)، عبدالحسین حائری، ۱۳۷۴
۳۲. اسناد روحانیت و مجلس (جلد ۲)، منصوره تدینپور، ۱۳۷۵
۳۳. اسناد روحانیت و مجلس (جلد ۳)، منصوره تدینپور، ۱۳۷۶
۳۴. روزنامـه مجلس (جلدهای ۱ که تا ۵)، ۱۳۷۶
۳۵. مدینةالادب (۳ جلد)، بـه خط عبرت نائینی، (چاپ عکسی)، ۱۳۷۶
۳۶. مقالاتی پیرامون کتابخانـههای مجالس دنیـا، بـه اهتمام غلامرضا فدایی عراقی، ۱۳۷۷
۳۷. فهرست نسخههای خطی کتابخانـه مجلس شورای اسلامـی (مجلدات ۲۵، ۲۶ و ۳۵)، علی صدرایی خویی با همکاری مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامـی حوزه علمـیه قم، ۱۳۷۶
۳۸. نامـه فرهنگیـان، بـه خط عبرت نائینی، (چاپ عکسی)، ۱۳۷۷
۳۹. مقدمـه صحاح جوهری (در تاریخ واژهنامـههای عربی)، عبدالغفور عطار، ترجمـه غلامرضا فدایی عراقی، ۱۳۷۷
۴۰. گنجینـه بهارستان مجموعه رسائل مکتوب، بهاهتمام مـیرهاشم محدث، ۱۳۷۷
۴۱. پلهای تاریخی، امـیرحسین ذاکرزاده، ۱۳۷۷
۴۲. فهرست نسخههای خطی کتابخانـه مجلس شورای اسلامـی (مجلدات ۳۶ و ۳۷ و ۳۸)، علی صدرایی خویی با همکاری مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامـی حوزه علمـیه قم، ۱۳۷۷
۴۳. خاتمـه شاهد صادق، محمدصادق اصفهانی، تصحیح مـیرهاشم محدث، ۱۳۷۷
۴۴. واژهنامـه نسخهشناسی و کتابپردازی، حسن هاشمـی مـیناباد با همکاری نشر فهرستگان، ۱۳۷۹
۴۵. فهرست نسخ خطی کتابخانـه مجلس شورای اسلامـی (بخش دوم از جلد۲۳)، بهاهتمام عبدالحسین حائری، ۱۳۷۸
۴۶. تاریخ کتابخانـههای مساجد ایران، نادر کریمـیان سردشتی، ۱۳۷۸
۴۷. دو رساله فلسفی (عینالحکمـه و تعلیقات)، مـیرقوامالدین محمدرازی تهرانی، تصحیح علی اوجبی با همکاری سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی، ۱۳۷۸
۴۸. مناجات الهیـات حضرت امـیر (ع) و ما نزل من القرآن فی علی (ع)، بهروایت ابو عبدالله محمد بن عمران مرزبانی، تصحیح علی اوجبی با همکاری سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی، ۱۳۷۸
۴۹. تنبیةالغافلین عن فضائلالطالبیین، تألیف ابیسعد محسن بن محمد بن کرامـی جشمـی بیـهقی، تصحیح محمدرضا انصاری قمـی با همکاری سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی، ۱۳۷۸
۵۰. اسناد روحانیت و مجلس (جلد ۴)، منصوره تدینپور، ۱۳۷۹
۵۱. راهنمای مجالس قانونگذاری جهان، رضا اردلان، ۱۳۷۹
۵۲. تاریخ نسخهپردازی و تصحیح انتقادی نسخههای خطی، نجیب مایل هروی، بـه مناسبت سمـینار مقدماتی نسخههای خطی و با همکاری سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی، ۱۳۸۰
۵۳. مقدمـهای بر اصول و قواعد فهرستنگاری، محمد وفادار مرادی، بـه مناسبت سمـینار مقدماتی نسخههای خطی، با همکاری مؤسسه پژوهش و مطالعات عاشورا، ۱۳۷۹
۵۴. گنجینـه دستنویسهای اسلامـی درون ایران، دکتر هادی شریفی، ترجمـه احمد رحیمـیریسه، بـه مناسبت سمـینار مقدماتی نسخههای خطی، با همکاری انتشارات فهرستگان، ۱۳۷۹
۵۵. فرایندهای غیرشیمـیایی به منظور آفتزدایی مجموعههای کتابخانـهای، مـهرداد نیکنام، بـه مناسبت سمـینار مقدماتی نسخههای خطی، ۱۳۷۹
۵۶. یـادمان سمـینار مقدماتی نسخههای خطی (گزیده سخنرانیها و گفتگوها)، احساناللّه شکراللهی، ۱۳۸۱
۵۷. گنجینـه بهارستان، جلد ۱: حکمت، دفتر ۱، بهاهتمام علی اوجبی، با همکاری سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی، ۱۳۷۹
۵۸. تاریخ ذوالقرنین، مـیرزا فضلاللّه شیرازی متخلص بـه خاوری (۲ مجلد)، تصحیح ناصر افشارفر، با همکاری سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی، ۱۳۸۰
۵۹. الملخص فی اصول الدین، الشریف المرتضی ابوالقاسم علی بن حسین بن محمد ال، تصحیح محمدرضا انصاری قمـی، با همکاری مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۸۱
۶۰. محبوب القلوب (تاریخ حکمای پیش از اسلام)، قطبالدین اشکوری، ترجمـه سید احمد اردکانی، تصحیح علی اوجبی، با همکاری سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی، ۱۳۸۰
۶۱. گنجینـه بهارستان، جلد ۲: ادبیـات فارسی، دفتر ۱، بـه اهتمام بهروز ایمانی، با همکاری سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی، ۱۳۸۰
۶۲. نزهة الاخبار (تاریخ و جغرافیـای فارسی)، مـیرزا جعفرخان حقایقنگار خورموجی، تصحیح سیدعلی آل داود، با همکاری سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی، ۱۳۸۰
۶۳. سفرنامـه اصفهان، مـیرزا غلامحسین افضلالملک، تصحیح ناصر افشارفر، با همکاری سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی، ۱۳۸۰
۶۴. فارابی و مکتبش، یـان ریچارد نتون، ترجمـه دکتر گلبابا سعیدی، ۱۳۸۱
۶۵. حدیث عشق (۱) (نکتهها، گفتگوها و مقالات استاد عبدالحسین حائری)، بهاهتمام سهلعلی مددی، ۱۳۸۰
۶۶. گنجینـه بهارستان جلد ۳: علوم قرآنی، دفتر ۱، سید مـهدی جهرمـی، ۱۳۸۰
۶۷. الالهیـات من المحاکمات بین شرحی الاشارات، قطبالدین محمد بن محمد رازی، تصحیح مجید هادیزاده، با همکاری مرکز پژوهشی مـیراث مکتوب، ۱۳۸۱
۶۸. الاربعینات لکشف انوار القدسیـات، قاضی سعید محمد بن محمد مفید القمـی، تصحیح نجفقلی حبیبی، با همکاری مرکز پژوهشی مـیراث مکتوب، ۱۳۸۱
۶۹. چند امتیـازنامـه عصر قاجار، بـه کوشش مـیرهاشم محدث، با همکاری سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی، ۱۳۸۰
۷۰. دین و سیـاست درون دولت عثمانی، داود دورسون، ترجمـه منصوره حسینی، داود وفایی، با همکاری سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی، ۱۳۸۱
۷۱. فهرست نسخ خطی کتابخانـه مجلس، (ج ۲۴، دفتر ۱)، کتب اهدایی سید محمدصادق طباطبایی، بـه کوشش سید محمد طباطبایی بهبهانی (منصور)، ۱۳۸۱
۷۲. اللمعات العرشیـه، مولی محمدمـهدی بن ابیذر النراقی، تصحیح علی اوجبی، با همکاری کنگره بزرگداشت فاضلین نراقییّن، ۱۳۸۱
۷۳. اللمعة الالهیة فی الحکمة المتعالیـه و الکلمات الوجیزة، ملامـهدی نراقی، ترجمـه دکتر علیرضا باقر، با همکاری کنگره بزرگداشت فاضلین نراقییّن، ۱۳۸۱
۷۴. الهیـات فلسفی توماس آکوئیناس، لئو جی. الدرز، ترجمـه شـهابالدین عباسی، ۱۳۸۱، (چاپ دوم، ۱۳۸۷)
۷۵. گنجینـه بهارستان، جلد ۴: ادبیـات عرب، دفتر ۱، محمدباهر، با همکاری سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی، ۱۳۸۱
۷۶. گنجینـه بهارستان، جلد ۵، فقه و اصول، دفتر ۱، حسنعلی علی اکبریـان، با همکاری سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی، ۱۳۸۱
۷۷. لسانالغیب، کمالالدین محمدکریم صابونی، تصحیح شـهابالدین عباسی و علی اوجبی، با همکاری سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی، ۱۳۸۱
۷۸. الصراط المستقیم، محمدباقر مـیرداماد، تصحیح علی اوجبی، با همکاری مرکز پژوهشی مـیراث مکتوب، ۱۳۸۱
۷۹. فائق المقال فی الحدیث و الرجال، احمد بن عبدالرضا مـهذبالدین بصری، تصحیح محمود نظری، با همکاری سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی، ۱۳۸۱
۸۰. دیوان شاپور تهرانی، سروده ارجاسب بن خواجگی شاپور تهرانی، تصحیح یحیی کاردگر، ۱۳۸۲
۸۱. تسنیمالمقربین (شرح فارسی منازلالسائرین)، شمسالدین محمد تبادکانی طوسی، تصحیح سید محمد طباطبایی بهبهانی، ۱۳۸۲
۸۲. هدایة الاصول (شرح فارسی باب حادی عشر)، از مؤلفی ناشناس، بهکوشش اسماعیل تاجبخش، ۱۳۸۲
۸۳. روضة المنجمـین، شـهمردان بن ابیالخیر رازی، تصحیح جلیل اخوان زنجانی، با همکاری مرکز پژوهشی مـیراث مکتوب، ۱۳۸۲
۸۴. حدیث عشق (۲) (دانشپژوه درون قلمرو جستارهای نسخههای خطی، دفتر اول)، بهمناسبت بزرگداشت استاد فقید محمدتقی دانشپژوه، بـه کوشش نادر مطلبیکاشانی، سیّد محمدحسین مرعشی، ۱۳۸۱
۸۵. وضعیت آوارگان فلسطینی درون حقوق بینالملل، لتاکنبرگ، ترجمـه محمد حبیبی، مصطفی فضائلی، با همکاری مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی، ۱۳۸۱
۸۶. مکاتبات هانری کربن و ولادیمـیر ایوانف، ترجمـه علیمحمد روحبخشان، با همکاری مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه، ۱۳۸۲
۸۷. مفهوم خدا، جان باوکر، ترجمـه عذرا لوعلیـان لنگرودی، ۱۳۸۳
۸۸. ارمغان بهارستان، دفتر ا: نامـه معانی (یـادنامـه استاد احمد گلچین معانی)، بـه کوشش بهروز ایمانی، ۱۳۸۳
۸۹. زندگی و آثار شیخ آقا بزرگ تهرانی، تألیف سید محمد حسین حسینی جلالی، ترجمـه سید محمد علی احمدی ابهری، ۱۳۸۲
۹۰. الشریعة الی استدراک الذریعة (جلد ۱)، سیدمحمد طباطبایی بهبهانی، ۱۳۸۳
۹۱. حدیث عشق(۳)، دفتر ۲(دانشپژوه، نامـهها و گفتگوها)، بهمناسبت بزرگداشت استاد محمدتقی دانشپژوه، بـه کوشش نادر مطلبیکاشانی و سید محمدحسین مرعشی، ۱۳۸۲
۹۲. حدیث عشق(۴)، دفتر ۳، بـه مناسبت بزرگداشت استاد فقید محمدتقی دانشپژوه، بـه کوشش نادر مطلبی کاشانی و سید محمدحسین مرعشی، (چاپ نشده)
۹۳. حدیث عشق (۵) (زندگینامـه خودنوشت، گزیده مقالات و نامـههای استاد احمد منزوی)، بـه کوشش نادر مطلبیکاشانی و سید محمدحسین مرعشی، ۱۳۸۲
۹۴. گنجنیـه بهارستان، جلد ۸: علوم قرآنی، دفتر ۲، محمدحسین درایتی، ۱۳۸۳
۹۵. حدیث عشق (۶) (دکتر اصغر مـهدوی، از او با او) بـه مناسبت بزرگداشت استاد فقید دکتر اصغر مـهدوی، بـه کوشش نادر مطلبیکاشانی و سید محمدحسین مرعشی، ۱۳۸۳
۹۵/۱. گنجینـه بهارستان، جلد ۶: تاریخ، دفتر ۱، بـه کوشش سیّد سعید مـیر محمّد صادق، ۱۳۸۴
۹۶. گنجینـه بهارستان، جلد ۹: ادبیـات فارسی، دفتر ۲، بهکوشش بهروز ایمانی، ۱۳۸۴
۹۷. قواعدالسلاطین، سید محمد عبدالحسیب بن سید احمد علوی عاملی، تصحیح رسول جعفریـان، ۱۳۸۴
۹۸. سلوة الشیعه (کهنترین تدوین موجود از سرودههای منسوب بـه امـیرمؤمنان علی علیـه السلام)، ابوالحسن علیبناحمد فنجگردی نیشابوری، تصحیح جویـا جهانبخش، ۱۳۸۴
۹۹. اسلام، جهانیشدن و پست مدرنیته (مجموعه مقالات)، ترجمـه مرتضی بحرانی، ۱۳۸۴
۱۰۰. نسخهپژوهی (دفتر دوم)، ابوالفضل حافظیـان بابلی، ۱۳۸۴
۱۰۱. حدیث عشق(۷) (عرض حال، جستارها و گفتارها تقدیمـی بـه استاد سیداحمد حسینی اشکوری)، بهکوشش سید صادق اشکوری، ۱۳۸۴
۱۰۲. ساختارگرایی، ژان پیـاژه، ترجمـه رضا علیاکبرپور، ۱۳۸۴
۱۰۳. کلیـات زلالی خوانساری، سروده زلالی خوانساری، تصحیح سعید شفیعیون، ۱۳۸۴
۱۰۴. المشارع و المطارحات (راهها و گفتگوها)، شیخ شـهابالدین سهروردی، ترجمـه سیدصدرالدین طاهری، ۱۳۸۵
۱۰۵. گنجینـه بهارستان، دفتر (۱۵)، علوم قرآنی و روایی (۳)، بهکوشش سید حسین مرعشی، ۱۳۸۵
۱۰۶. حدیث عشق (۸)، (مقالات و پژوهشهای استاد سید عبداللّه انوار)، بـه کوشش فریبا افکاری، ۱۳۸۵
۱۰۷. نسخهپژوهی (دفتر سوم)، ابوالفضل حافظیـان بابلی، ۱۳۸۵
۱۰۸. ازلیة النفس و بقائها، عزالدوله سعد بن منصور البغدادی، تصحیح انسیـه برخواه، ۱۳۸۵
۱۰۹. الشریعة الی استدراک الذریعه (ج ۲)، سیدمحمد طباطبایی بهبهانی، ۱۳۸۵
۱۱۰. رنج و گنج (یـادمان مـیراثشناس برجسته معاصر علامـه سید احمد حسینی اشکوری)، بـه کوشش سیدصادق حسینی اشکوری، با همکاری مجمع ذخایر اسلامـی، ۱۳۸۴
۱۱۱. اسناد بهارستان(۱) (گزیدهای از اسناد وقایع مشروطیت درون کردستان و کرمانشاهان)، بـه اهتمام رضا آذری شـهرضایی، ۱۳۸۵
۱۱۲. گنجینـه بهارستان، جلد ۷: علوم و فنون(۱)، پزشکی، دفتر ۱، بـه اهتمام مرکز پژوهش کتابخانـه مجلس شورای اسلامـی، ۱۳۸۶
۱۱۳. مرقع گلستان گلستانـه (چاپ عکسی با مقدمـه)، علیاکبر گلستانـه، بـه کوشش احسانالله شکراللهی ۱۳۸۶
۱۱۴. بیـانات مقام معظم رهبری بـه نمایندگان مجلس، ۱۳۸۶
۱۱۵. گنجینیـه بهارستان، جلد ۱۰، علوم و فنون(۲)، پزشکی، دفتر ۲، بـه کوشش مرکز پژوهش کتابخانـه مجلس شورای اسلامـی، ۱۳۸۶
۱۱۶. العقد النضید المستخرج من شرح ابن ابیالحدید، الامام فخرالدین عبداللّه بن الهادی الحسینی الزیدی الیمنی، تصحیح محمدرضا انصاری قمـی، ۱۳۸۶
۱۱۷. کنز الاکتساب، سروده رحمتی بن عطاءاللّه، بهکوشش عارف نوشاهی، با همکاری اقصی ازور (ضمـیمـهٔ شمارهٔ ۱ فصلنامـهٔ نامـه بهارستان)، ۱۳۸۷
۱۱۸. هدیـه بهارستان (بزرگداشت مرحوم دکتر محدث ارموی)، بـه کوشش عبدالحسین طالعی، ۱۳۸۶
۱۱۹. قانون اساسی جمـهوری اسلامـی ایران، با همکاری روابط عمومـی مجلس شورای اسلامـی، ۱۳۸۶
۱۲۰. فهرست مختصر نسخ خطی کتابخانـه مجلس، سیدمحمد طباطبایی بهبهانی، ۱۳۸۶
۱۲۱. گنجینـه بهارستان، جلد ۱۶، علوم و فنون، دفتر ۳(فرسنامـه)، بهاهتمام دکتر عبدالحسین مـهدوی، ۱۳۸۷
۱۲۲. دیوان بدر چاچی، سروده بدرالدین چاچی، تصحیح علیمحمد گیتیفروز، ۱۳۸۷
۱۲۳. ظفرنامـه (در دو مجلد)، تألیف شرفالدین علی یزدی، تصحیح سیّد سعید مـیر محمّد صادق و عبدالحسین نوایی، ۱۳۸۷
۱۲۴. إیضاح مخالفة السنّة لنصّ الکتاب و السنّة، تألیف ابومنصور الحسن بن یوسف بن علی بن المطّهر «العلامة الحلّی»، تصحیح بیبیسادات رضی بهابادی، ۱۳۷۸
۱۲۵. گنجینـه بهارستان، جلد ۱۱، حکمت، دفتر ۲، (مجموعه ۱۲ رساله درون فلسفه، منطق، کلام، عرفان، تصوّف)؛ بـه کوشش علی اوجبی، ۱۳۷۸
۱۲۶. کتابخانـه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامـی درون یک نگاه، ۱۳۸۷
۱۲۷. کارنامـه مجلس شورای اسلامـی، دوره هفتم، سال چهارم، تهیـه و تدوین: اداره کل فرهنگی روابط عمومـی مجلس شورای اسلامـی و اداره تبلیغات و انتشارات، ۱۳۸۷
۱۲۸. شرح مثنوی، تألیف محمّد نعیم، تصحیح علی اوجبی، ۱۳۸۷
۱۲۹. دیدگاه فخر رازی و اکوئیناس درون باب قدم عالم، نوشته معمّر اسکندر اوغلو، ترجمـه عذرا لوعلیـان، با همکاری نشر علم، ۱۳۸۷
۱۳۰. فهرست اسناد بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی، گردآوری و تدوین عمادالدین شیخالحکمایی، ۱۳۸۷
۱۳۱. دیوان سنجر کاشانی، تصحیح حسن عاطفی و عباس بهنیـا، ۱۳۸۷
۱۳۲. گنجینـه بهارستان (تاریخ، دفتر ۲: دوره قاجار)، بهکوشش سید سعید مـیرمحمّد صادق، ۱۳۸۷
۱۳۳. فریدة الاصقاع، سیّد نعمتاللّه بن سیّد عبدالهادی شوشتری، تصحیح عبدالکریم علی جرادات، ۱۳۸۷
۱۳۴. یکبار دیگر، اداره کل فرهنگی و روابط عمومـی مجلس شورای اسلامـی، ۱۳۸۷
۱۳۵. رساله درون پادشاهی صفوی، محمّد یوسف ناجی، بـه کوشش رسول جعفریـان ـ فرشته کوشکی، ۱۳۸۷
۱۳۶. منظرالاولیـاء، محمّد بن محمّد کاظم تبریزی (اسرار علیشاه)، بـه کوشش مـیرهاشم محدث، ۱۳۸۷
۱۳۷. فهرست موضوعی مندرجات مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامـی، تهیـه و تدوین اداره کل فرهنگ و روابط عمومـی کتابخانـه مجلس شورای اسلامـی، ۱۳۸۷
۱۳۸. رهاورد حَسَن، بـه کوشش حسن رهاورد، ۱۳۸۷
۱۳۹. فهرست مقالات و مطالب مجله خواندنیـها دربارهٔ تاریخ معاصر ایران، با همکاری مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، ۱۳۸۷
۱۴۰. الایضاح عن اصول صناعة المسّاح، منسوب بـه ابومنصور بغدادی، و رساله درون علم مساحت، ترجمـه ابوالفتوح عِجْلی، بـه کوشش علی اوجبی، ۱۳۸۸
۱۴۱. مـیراث بهارستان، دفتر ۱، نویسندگان مختلف: مرکز پژوهش کتابخانـه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامـی، ۱۳۸۸
۱۴۲. معرفی نمایندگان مجلس شورای اسلامـی، دورة هشتم، بـه اهتمام اداره کل روابط عمومـی مجلس شورای اسلامـی، ۱۳۸۷
۱۴۳. الشافی فی شرح الکافی، ملا خلیل بن غازی قزوینی، مصحّح محمدحسین درایتی، با همکاری موسّسة دارالحدیث، ۱۳۸۷
جستارهای وابسته
- مجلس شورای ملی
- مجلس شورای اسلامـی
- کاخ بهارستان
- مسجد سپهسالار
- مـیرزا حسینخان سپهسالار
منابع
برای بـه دست آوردن آگاهی بیشتر مـیتوانید بـه منابع زیر مراجعه کنید.
۱. تاریخچه کتابخانـه مجلس شورای ملی، تهران، چاپخانـه مجلس شورای ملی، بهمن ۱۳۵۵.
۲. تاریخچه کتابخانـه مجلس: اولین کتابخانـه رسمـی کشور، تهران، کتابخانـه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامـی، چاپ اول، ۱۳۷۴.
۳. کتابخانـه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامـی، تهران، کتابخانـه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامـی، چاپ اول، ۱۳۹۱
۴. باستانیراد، حسن، بهارستان درون تاریخ، تهران، کتابخانـه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامـی، چاپ اول، ۱۳۹۰.
۵. وبسایت موزهٔ مجلس شورای اسلامـی
۶. مجموعه مصوبات مجلس شورای ملی درون چهار دوره تقنینیـه، مطبعه مجلس، صص. ۴۶۹–۴۶۸.
مادهٔ ۱۳۵ این نظامنامـه چنین اشعار مـیدارد: «اداره مجلس درون تحت دو شعبه منشعب مـیشود:
(۱) شعبه تقنینیـه.
(۲) شعبه اداری.
شعبه تقنینیـه عبارت هست از دارالانشاء هیئت رئیسه و دایره تحریر صورت مجلس و صورت مشروح مجلس و دایره تندنویسی و دایره ارسال مراسلات و مطبوعات راجع بـه قوانین.
شعبه اداری عبارت هست از دارالانشاء مباشرت و دایره دفترخانـه و کتابخانـه و صندوق و ابنیـه مجلس.»
۷. مجموعه قوانین سال ۱۳۷۵، صص ۵۵۳–۵۵۲
۸. مجموعه قوانین سال ۱۳۷۵، صص ۹۴۰–۹۳۷
پیوند بـه بیرون
- آثار منتشرشده از کتابخانـه مجلس شورای ملی
- فهارس نسخ خطی کتابخانـه مجلس
- تصاویری از بنای بهارستان
↑ بیبیسی - محمد گلبن درگذشت
کتابخانـههای ایران
ملی
کتابخانـه ملی ایران • کتابخانـه آستان قدس رضوی • کتابخانـه مجلس • کتابخانـه آیتالله العظمـی مرعشی • کتابخانـه آستانـه مقدس حضرت فاطمـه معصومـه
محلی
کتابخانـه ملی رشت • کتابخانـه تربیت • کتابخانـه و موزه ملی ملک • کتابخانـه آبراهام لینکلن • کتابخانـه حسینیـه ارشاد • کتابخانـه بنیـاد دایرة المعارف اسلامـی • کتابخانـه عمومـی شماره یک آستارا • کتابخانـه ملی کرمان
مرتبط
علوم کتابداری و اطلاعرسانی • تاریخ کتابخانـه درون ایران
مجلس شورای اسلامـی
نـهم → دوره دهم ← یـازدهم
کلیـات
حوزههای انتخابیـه • فراکسیونها • ساختمان • ساختمان قدیم
نمایندگان
رئیس • هیئت رئیسه
کمـیسیونها
آموزش و تحقیقات • اجتماعی • اقتصادی • امنیت ملی و سیـاست خارجی • انرژی • برنامـه و بودجه و محاسبات • بهداشت و درمان • صنایع و معادن • عمران • فرهنگی • قضایی و حقوقی • کشاورزی و آب و منابع طبیعی • اصل نودم قانون اساسی • تحقیق • شوراها و امور داخلی کشور • تدوین آییننامـه داخلی مجلس • تلفیق • مشترک • فراکسیون کار و کارگری • تلفیق برنامـه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمـهوری اسلامـی ایرانی • فراکسیون استاندارد و کیفیت • لایحه حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت • مشترک بررسی طرح نحوه اجرای بند ب ماده ۳۴ قانون برنامـه ۵ ساله پنجم توسعه جمـهوری اسلامـی ایران و جزء ۳ بند ۴۵ قانون بودجه سال ۱۳۹۱ کل کشور • مشترک رسیدگی بـه طرح تشکیل سازمان مبارزه با مفاسد اقتصادی • مشترک رسیدگی بـه طرح ساماندهی خدمات رسانی بـه روستاها • مشترک رسیدگی بـه طرح چک • مشترک رسیدگی بـه لایجه مدیریت حوادث غیر مترقبه کشور • مشترک لایحه رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقاء نظام مالی کشور • ویژه جهاد اقتصادی • ویژه حمایت از تولید و نظارت بر اجرای سیـاستهای کلی اصل ۴۴ • ویژه طرح هدفمند یـارانـهها • کشاورزی، آب و منابع طبیعی
نـهادهای وابسته
مرکز پژوهشها • کتابخانـه، موزه و مرکز اسناد • دیوان محاسبات کشور • مرکز تحقیقات اسلامـی
همبسته
کارت زرد • فهرست استیضاحها
پیشینـه مجلس درون ایران • مجلس شورای ملی • قوه مقننـه جمـهوری اسلامـی ایران
الگوهای وابسته: دورهها و نمایندگان • رئیسمجلسها