چکیده
هدف از این تحقیق، سوزن کلت بررسی نقش بازیـهای پرورشی درون ورزش دوره ابتدایی مـی باشد. سوزن کلت روش تحقيق درون این موضوع بـه شیوه مروری و بررسی مـی باشد. سوزن کلت به منظور جمع آوری اطلاعات از مقالات ، پایـان نامـه ها، مجلات ، کتاب ها و اینترنت استفاده شد. نتایج نشان داد کـه تعلیم و تربیت بـه طور عام و بازیـهای پرورشی بـه طور خاص از جمله عوامل مـهم درون پیشرفت و توسعه درون هر مقطع سنی مـی باشد، این بازیـها مـیتواند بـه عنوان ابزاری مکمل، مفید و موثر به منظور پرورش افرادی سالم ، فعال و متعادل از نظر جسمـی و روانی درون مدرسه ها استفاده شود.
مقدمـه
آموزش و پرورش، کلید فتح آینده هست و از دیر باز انتظاراز آموزش و پرورش آن بوده کـه انسانـهای فردا را تربیت کند و نسل امروز را به منظور زندگی درون جامعه ی فردا آماده سازد. امروزه شعار« نابودی درون انتظار شماست مگر اینکه خلاق و نوآور باشید»، پیش روی انسانـها قرار دارد و آموزش و پرورش، ترغیب بـه خلاقیت و نوآوری و همچنین هدایت و راهبری بـه سوی استفاده صحیح و جهت دار از استعدادها و توانایی های فردی را بـه عنوان امری مـهم بر عهده دارد کـه این خود زمـینـه ساز توسعه فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی درون جامعه است.
بنابراین ضرورت دارد برنامـه ریزان و سیـاست گذاران آموزشی ، معلمان و مسئولان آموزش و پرورش الزامات و مقتضیـات زندگی فرد را بشناسند که تا بتوانند دانش و بینش لازم را درون کودکان و جوانان به منظور فعالیت درون جامعه فردا پرورش دهند. دوره ابتدايي پايه ي درسي و اخلاقي هر کودکي هست . درون اين دوره شالوده و پايه ي رفتاري و درسي دانش آموزان ساخته مي شود. بر این اساس دوران کودکی مـهمترین دوره زندگی است. كودكي دوراني هست كه مانند يك زمين حاصل‌خيز هر چه درون آن بكاري درون آينده درو خواهي كرد. كودكان، شـهروندان كوچكي هستند كه نياز دارند به‌عنوان شـهروندي مستقل درون جهت رشد فكري و اجتماعي برايشان برنامـه‌ريزي شود.«بازي» يكي از راه‌هاي پرورش كودك از لحاظ رواني، عاطفي و جسمي است. كودك با بازي، با ترس‌هايش كنار مي‌آيد و قوانين اجتماعي شدن را مي‌آموزد. كودك درون بازي نـه تنـها بـه اسباب بازي نياز دارد بلكه از آن مـهم‌تر نيازمند برنامـه‌سازي جامع و هدفمند است.
مـهمترین عمل تربیتی و پرورشی درون همـه زمـینـه‌ها بـه ویژه زمـینـه تامـین بهداشت روانی كودك،بازی است. بازی،كار كودك هست و درون همـه جنبه‌های رشد كودك تاثیر دارد. از طرفی دیگر جنبه های رشد نیز بر دیگر جنبه های بهداشتی و روانی موثر است. بـه خصوص بازی جسمانی کـه سبب چالاکی و افزایش مـهارت حرکتی و رشد تقویت سیستم عصبی کودک مـی شود.
بازی، سیستم عضلانی و رشد حسی و حرکتی کودک را تقویت مـی کند و به این طریق بر هوش کودک تاثیر فراوانی دارد و با بازی ، دقت کودک درون انجام کارها افزایش مـی یـابد. بازی سالم مـی تواند عواطف منفی از قبیل ترس، اضطراب، نفرت و افسردگی را بـه شدت درون کودک کاهش دهد. بـه همـین جهت امروزه مـهمترین روش به منظور درمان اختلالات روانی و عاطفی کودکان، بازی درمانی هست که حتی موجب درمان بسیـاری از اختلالات روانی درون بزرگسالان نیز مـی شود .بازی های سالم و متناسب با کودکان مـی تواند بـه علت دست کاری درون پدیده ها و آزمایش محیط اطراف توسط کودک افزایش رشد عقلانی وی را درون پی داشته باشد; چرا کـه حس کنجکاوی کودک از این طریق برآورده شده و مناسب ترین عمل رشد عقلی کودک است.
بازی باعث تقویت رشد اجتماعی کودکان مـی شود; چرا کـه کودکان با تمرین زندگی آینده از طریق بازی و فراگیری روابط انسانی و اجتماعی و همکاری درون گروه های بازی مـی توانند رشد اجتماعی داشته باشند همان گونـه کـه نیـاز عاطفی آنـها از محبت و امنیت از این طریق برآورده مـی شود.
رشد اخلاقی و معنوی بـه صورت پایبندی بـه نظم و مقررات، رعایت حقوق دیگران، کمک بـه دیگران، خیرخواهی و لذت بردن از خدمت بـه دیگران از دیگر تاثیرات بازی درون کودکان است.
کودکان روحیـات متفاوتی دارند و با توجه بـه ویژگی های خود ، بازی های مختلفی را تجربه مـی کنند. بازی ، راهی به منظور آموزش مسائل تربیتی بـه کودک مـی باشد.توجه بـه این نکته ضروری هست كه بازي براي كودك درون هر سني اهميت خاص خود را دارد، نـه تنـها از طريق عقلي و اجتماعي بلكه براي رشد جسماني مي‌تواند شرايط را براي رشد و هماهنگي عضلات كودك فراهم آورد.
بازي‌هايي مثل دويدن و طناب بازي كه كودك درون آنـها فعاليتهاي زيادي انجام مي‌دهد، بـه رشد عضلات بزرگ و كوچك، پرورش نيرو، استقامت و سرعت و كنش‌سريع عضلات و حركت سريع مفاصل كمك مي‌كند، درون ضمن گردش خون كودك زياد شده و خون بيشتري بـه مغز كودك مي‌رسد.
مي‌توانيم عادات بهداشتي سالم را بـه كودك ياد بدهيم. معمولا كودكان كارهايي را كه با بازي‌كردن ياد مي‌گيرند بـه راحتي درون ذهن‌شان جا مي‌افتد.بازی زبان آشنای کودک به منظور ایجاد و تقویت ارتباط عاطفی هست . بازی نیز دارای انواع طبقه بندی مـی باشدکه از مـهمترین انواع آن مـی توان بـه بازیـهای پرورشی اشاره کرد . درون این مـیان بازی ها بطور اعم و بازی های پرورشی بـه طور اخص دامنـه وسیعی داشته و مـی تواند شامل همـه افکار، حرکات و افعال بوده و جسم و روح را تحت تاثیر قرار داده و موجب تقویت همـه قوای فکری، روحی، جسمـی،مادی و معنوی شود. بازی های پرورشی از مـهمترین راههای آموزش مطالب و رشد شخصیت کودکان درون دوره ابتدایی مـی باشد.
تربیت بدنی نیز بـه عنوان بخشی از نظام تعلیم وتربیت عمومـی ؛ از جمله مـهمترین دروسی هست که درمدارس بـه طور عملی وازطریق حرکت درکسب وحفظ سلامتی وتندرستی دانش آموزان موثر است. بازی های پرورشی هر کدام بـه گونـه ای هدفی پرورشی را با خود همراه دارد و چون درون بسیـاری از بازی های پرورشی، برخی از فعالیت های مربوط بـه تربیت بدنی و ورزش هم نـهفته هست تعیین جایگاه این بازیـها درون ورزش دوره ابتدایی از اهمـیت خاصی برخوردار است.
تاریخچه بازی
شروع بازی را مـیتوان بـه گذشته‌های دور، حتی از بدو پیدایش انسان نسبت داد. درون حقیقت بازی جزئی از زندگی انسان از بدو تولد که تا زمان مرگ است. انسان از نظر فیزیولوژیکی نیـاز بـه و حرکت دارد و بازی جزء مـهم این و حرکت است. انسان به منظور رشد ذهنی و اجتماعی خود نیـاز بـه تفکر دارد و بازی خمـیرمایـه تفکر است. درون ابتدا بازیچه بشر، مواد و اشیـاء خام و طبیعی بـه دست آمده از طبیعت بود. قطعه‌ای سنگ، بـه دست گرفتن آن، حرکت آن و سرانجام غلتاندن یـا پرتاب آن همـه نوعی بازی محسوب مـی‌شد. رشد ذهنی یـا اجتماعی انسان و تسلط پیش رونده او بر طبیعت، امکان دست‌کاری درون اشیـاء طبیعی را بـه وجود آورد و از این زمان اشیـاء بـه خواست انسان تغییر شکل دادند که تا بتوانند اندیشـه او را درون شکل‌دهی بـه بازی غنای بیشتری بخشند و روح او را راضی‌تر گردانند. از این زمان‌ها آثاری درون دست است. حجاری‌های روی دیواره غارها و تشابه آن‌ها با مواد مورد نیـاز بازی بـه برداشت مـا از قـدمـت بازی ارزشی بیشتر خواهد بخشید.
تعریف بازی
هر نوع ورزش یـا فعالیتی کـه توسط کودکان بـه منظور تفریح و تفنن انجام گیرد، بازی نامـیده مـیشود.
مربیـان ورزشی از بازی تلقی جامع‌تری دارند. آن‌ها معتقدند کـه «بازی، عبارت هست از آن نوع فعالیتی کـه با مـیل و اختیـار درون اوقات فراغت فراغت انجام مـی شود».برخلاف نظریـات گذشتگان کـه بازی را تنـها وسیله‌ای به منظور صرف انرژی مازاد بدن مـی‌دانستند، کودکان بـه هنگام بازی بخشی از نیروی فکری و بدنی خود را بـه کار مـی‌گیرند و بازی را بخشی از زندگی عادی خویش بـه حساب مـی‌آورند، ولی نباید فراموش کرد کـه در این نوع فعالیت‌ها کودک بـه هیچ وجه خود را مجبور بـه انجام آن احساس نمـی‌کند و از آن لذت مـی برد.
در فرهنگ‌نامـه «و بستر» بازی بـه صورت‌های ذیل تعریف شده است:
الف) حرکت، و فعالیت بـه مثابه حرکت عضلات.
ب) آزادی یـا محدوده‌ای به منظور حرکت یـا .
ج) فعالیت یـا تمرین به منظور سرگرمـی، تفریح یـا ورزش.
فواید بازی
بازی فواید بسیـار دارد کـه مـیتوان آن‌ها را بـه اختصار درون سه بخش بیـان کرد.
۱) جسمانی
۲) عقلانی
۳) اجتماعی و عاطفی
فعالیت‌های دسته‌جمعی درون بازی‌ها بـه کودکان کمک مـی‌کند که تا به بیـان احساسات و مکنونات قلبی کـه از روح لطیف و بی‌آلایش آن‌ها سرچشمـه مـی‌گیرد، بپردازند. هیجانات، کمبودها و ترس‌های خود را از دل بیرون بریزند و به فراموشی بسپارند. کودکی کـه به هنگام بازی قایم‌باشک، به منظور یـافتن دیگران حتی بـه بیغوله‌های تاریک سر مـیکشد و در مکان‌ها و زیر سقف‌های متروکه تنـها بـه جستجو مـی‌پردازد درون واقع بـه طور غیرمستقیم ترس‌های موهومـه کودکانـه را از تاریکی و تنـهایی، از وجود خود دور مـی‌سازد. کودکان قادر نیستند کـه آنچه را احساس مـی‌کنند بـه طور روشن و واضح بیـان کنند. ترتیب بازی‌های نمایشی و همچنین استفاده کودکان از ابزار و وسایل بازی‌های فردی درون بیـان احساسات و افزایش خزانـه لغات و مفاهیم کلمات آن‌ها را کمک خواهد کرد.پژوهش‌های روانشناسی و تعلیم و تربیتی نشان مـی‌دهد کـه آغاز رشد آفرینندگی و ایجادگری درون کودکان درون سنین آمادگی پیش از دبستان است. درون این سن، فعالیت کودک نسبت بـه دوران خردسالیش، تغییر مـی‌یـابد و روابط جدیدی مـیان تفکر و عمل وی پدید مـی‌گردد.
بازی، عمده‌ترین شکل فعالیت کودک و مناسب‌ترین آن به منظور بروز و رشد استعداد ایجادگری او بـه شمار مـی‌رود. بازی درون کودک تحول ایجاد مـی‌کند.
بازی نقش بزرگی درون زندگی و رشد کودک دارد. ضمن بازی بسیـاری از خصوصیـات مثبت آنان پرورش مـی‌یـابد. اخذ نتایج تربیتی مطلوب از بازی بـه مـیزان زیـادی وابسته بـه کاردانی مربی و آموزگار، آشنایی او با حیـات و خصوصیـات سنی و خود ویژگی‌های خردسالان، رهبری صحیح و مطابق با اسلوب بازی‌های گوناگون است.
تأمـین خوشبختی کودکان، وظیفه‌ای مقدس و شریف به منظور انجام این وظیفه است. به منظور این کار حتما قبل از هرچیز درون دبستان‌ها، همـه گونـه شرایط رشد و پرورش کودک فراهم شود، حتما کودکان را گرامـی داشت، بـه آن‌ها توجه کامل کرد، عاقلانـه و ماهرانـه درون تعلیم و تربیتشان کوشید.لذا درون راستای تقویت مـهارت خواندن و رفع اختلالات یـادگیری دانش‌آموزان بازی‌های آموزشی به منظور پایـه‌های اول که تا پنجم دبستان پیشنـهاد مـیشود.
نقش بازي درون زندگي كودك
بازي بـه طور عام و بازی های پرورشی بـه طور خاص درون کودکان از اهميت ويژه اي برخوردار هست . بسياري از والدين مي پندارند کـه بازي تنـها با هدف گذراندن وقت براي کودک و ايجاد سر گرمي براي او طرح ريزي مي شود . درون صورتي کـه مي توان گفت سهم عظيمي از هويت و تجارب کودک دراین بازي هاب مي شود .
کودک درون بازي نقش هاي مختلف را تجربه مي کند و خود را درون شخصيت هاي متفاوت با وظايف خاص آن تجسم مي کند . حتي درون تخيل خود با دوستان خيالي خود ارتباط برقرار مي کند و هر گونـه وقايع محيطي را درون ارتباطات خيالي خود تجربه مي کند .
احترام بـه تخيلات کودک و همراه شدن با احساسات او بـه نوعي احترام بـه شخصيت اوست. کودک درون اين هم احساسي ها هويت و خود پنداره خود را شکل مي دهد و در صورت احساس ارزشمندي تخيلات خود ، درون مورد شخصيت و نفس خويش احساس ارزش مي کند
شايد آجرهاي بازي خانـه سازي يا خانـه هاي عروسكي، ازمد افتاده و قديمي بـه نظر بيايند اما بـه واسطه طبيعت بي ساختار و باز خود، اجازه مي دهند تخيل كودك آنـها را بـه هرسو كه مايل هست به پرواز درآورد. بـه طوري کـه يك كارتن خالي ماشين لباسشويي مي تواند سفينـه فضايي، زيردريايي يا قطار باشد .
حضرت علي(ع) مي فرمايند:ي کـه کودکي دارد بايد درون راه تربيت او خود را که تا حد طفوليت تنزل دهد . "وسايل، ج 5 "
لذا بازي براي کودک صرفا سرگرمي نيست . دنيايي از يادگيري ،ب تجربه، استقلال، ساخت عزت نفس، و زمينـه سازي براي گسترش زبان ، و يافتن مـهارت هاي اجتماعي است. درون بازي کودک احترام بـه ديگري ، کنترل خشم ، صبر ، هم احساسي و حتي نمايي از محاسن و معايب نقش هاي مختلف را مي آموزد .در بيان سيره پيامبر اسلام (ص) آمده هست که ايشان با کودکان مانوس مي شدند و در بازي آنـها شرکت مي د . ايشان آنچنان متواضع و همساز با کودکان بودند کـه هر گاه ايشان را مي ديدند اجازه عبور بـه ايشان نمي دادند .
بازي هاي پرورشي
یکی از مـهمترین انواع بازی کـه مـیتوان بـه آن اشاره کردبازیـهای پرورشی مـی باشد. بازیـهای پرورشی درون دوره ابتدایی بـه عنوان فرایندی منظم درون نظر گرفته مـی شوند کـه هدف آنـها هدایت رشد جسمانی و روانی و یـا بـه طور کلی رشد همـه جانبه شخصیت کودکان درون جهتب و درک معارف و هنجارهای مورد پذیرش جامعه و همچنین شکوفایی استعدادهای آنـها مـی باشد.
اه بازي های پرورشی:
1- ايجاد شادابي و شور و نشاط و سرگرم ساختن افراد
2 - رفع خستگي و برطرف الت
3- تقويت قواي حسي (بويايي، بساوايي، شنوايي، بينايي و ...)
4- تقويت قواي روحي (فکر، هوش، حافظه و ...)
5- ايجاد تقويت روحيه اشتراک مساعي و همکاري و مشارکت جويي درون افراد
6- عادت افراد بـه نظم و ترتيب و اطاعت از مقررات
7- آزمايش توانايي هاي جسمي و فکري وسنجش ميزان استعداد افراد
8- تقويت قدرت ابتکار افراد و برانگيختن ذوق هاي هنري درون آنان
9- تقويت قواي جسمي و عضلات و انئدام هاي بدن
10- تقويت قدرت استقامت و پشتکار درون افراد
11- ايجاد روحيه رقابت و مبارزه ي سالم درون افراد
12- تعليم و تمرين مفاد و مواد آموزشي و مـهارت هاي لازم
13- آشنا ساختن افراد با پيروزي و شکست و تمرين اين کـه در موفقيت و پيروزي ها مغرور و دل شکسته و مايوس نشود و طعم هر دو مورد را کـه در زندگي زياد پيش مي آيد بچشند.
14- و در يک کلام تمرين همـه آنچه کـه در زندگي اجتماعي و نيز درون طي مسير تکامل لازم هست فرد بداند و عمل نمايد.
گرگم بـه هوا (بازي پرورشي)
ابتدا از بين بازيکنان يک نفر با توافق يا از طريق قرعهکشي بـه عنوان گرگ انتخاب ميشود. قرعه کشي طبق معمول بـه طريق پشک انداختن يا شيروخط و يا تر و خشک انجام مي شود.
نفرات ديگر درون محدوده زمين بازي کـه حدود آن را مشخص ميکنند بـه صورت متفرق قرار دارند، نفريکه بـه عنوان گرگ انتخابشده هست بازيکنان را تعقيبميکند که تا بتواند يکي از آن ها را بگيرد و يا با دست ضربهاي بزند، انتخاب دو روش مذکور قبل از بازي توافق ميشود، چنانچه گرگ يکي از بازيکنان را بگيرد يا ضربه بزند خود از گرگ بودن خلاص شده آن نفر گرگ ميشود.
براي اين کـه بازيکنان زياد خسته نشوند و در خلال دويدن و بازي استراحت کوتاه لحظهاي داشته باشند قبل از بازي درون داخل محوطه نقطهاي را بـه عنوان محل امن مشخص ميکنند کـه بازيکن بـه هنگام فرار چنانچه خود را بـه آن نقطه برساند از تعقيب درون امان خواهد بود و مدت کمي استراحت و توقف خواهد داشت.
اه پرورشي بازي :
تقويت قواي عمومي بدن ، آمادگي جسماني، تقويت عضلات پاها ، تشخيص موقعيت ، افزايش هوش ، سرعت عمل ، هماهنگي اعصاب و عضلات ، ايجاد شادي و نشاط ، تلاش براي رسيدن بـه هدف.
مراحل فراهم مقدمات یک بازی وروش اجرای آن:
1- نوع بازي ر امتناسب با محل و زمين و چگونگي وضع هوا و تعداد بازيکنان و قواي بدن آنـها انتخاب کنيم.
2- وسايل بازي را قبلا پيش بيني و آماده و تهيه کرده باشيم
3- هر بازي داراي نامي است، موقع تشريح چگونگي بازي نام آنرا ذکر کنيم که تا در دفعات بعد با اشاره بـه نام، همـه آنر ا بـه خاطر آوريم.
4- بازيکنان را درون محل هايي کـه بايد قرار بگيرند آرايش دهيم.
5- مقررات بازي را بـه اختصار ولي بـه روشني توضيح دهيم.
6- براي اطمينان از اين کـه معلوم شود همـه افراد چگونگي و مقررات بازي را درک کرده اند از آنان مي خواهيم يک يا دو نوبت کوتاه بازي را اجرا کنند.
7- از افراد مي خواهيم اگر سوالي درون مورد آن بازي دارند، بپرسند.
8- بازي را اداره مي کنيم و مواظب هستيم کـه به درستي مقررات بازي رعايت شود.
9- تشريح مقررات بازي بايد ساده و سريع انجام گيرد زيرا افراد براي شروع بازي بي تابند.
10- هنگام قضاوت درون بازي ها منصفانـه و با عدالت عمل کنيم.
11- درون زمان اجراي بازی اجازه مي دهيم بازيکنان که تا آنجا کـه ميل دارند جنب و جوش و سروصدا و فرياد داشته باشند.
12- بعد از اجراي هر بازي وسايل آنرا هر چند هم جزئي و کم اهميت باشند جمع آوري کرده و در جاي مخصوص وسايل بازي قرار مي دهيم و آنرا براي استفاده درون دفعات بعد حفظ مي کنيم.
رعايت تمام شرايط و موارد فوق الذکر باعث خواهد شد کـه نتايج تربيتي مورد نظر از بازي ها حاصل شود و شکت کنندگان درون بازي نيز نـهايت لذت و تفريح راب نمايند و شور و نشاط و شادي برايشان حاصل شود.
همانطور کـه قبلا بيان شده يکي از اه اساسي بازيها عادت افراد بـه رعايت مقررات و نظم و پيروزي از رهبران است. اين مسئله مـهم تحقق نمي يابد مگر اينکه هنگام اجراي هر بازي تمام مقررات تعيين شده براي آن بازي بوسيله افراد رعايت شود.لذا هر جا کـه بي نظمي و تخلفي از مقررات رخ داد بايد آن را توضيح داد و به متخلف اخطار کرد وآنگاه بازي را از نو شروع نمود. درواقع بيان موارد تخلف بـه هيچ وجه نبايد بـه بازيکنان پرخاش کرد و احترام و کرامت افراد را ناديده گرفت بلکه فقط لزوم رعايت نظم و مقررات را بايد تذکر داد و اشاره کرد.
اصولي کـه در جريان بازي ها بايد رعايت شود:
1- نوع بازي بايد با تعداد نفراتي کـه قرار هست آن بازي را انجام دهند تناسب داشته باشد.
2- تمام افراد بايد درون بازي مشارکت و فعاليت داشته باشند و بدون دليل فردي نبايد بي کار و غير فعال و تماشاچي باشد.
3- درون بازي ها بايد واحدهاي کوچک تشکيلات اردويي (گروه، جوخه، ...) حکم تيم هاي ورزشي را داشته باشند که تا باعث تحکيم وحدت و همگرايي بيشتر آنـها شود و نبايد تشکيلات آنـها را بـه هم ريخت و درهم شکست.
4- ضمن آن کـه بايد فرصت رهبري بازي را براي همـه بازيکنان فراهم ساخت اما نـهايتا بايد رهبري بازي را بهاني داد کـه از بين افراد برخاسته اند زيرا يکي از بهترين و مـهم ترين فرصت ها براي تقويت قدرت رهبري همين لحظه هاي طلايي مي باشد.
5- بازي هر قدر شيرين و جالب باشد بعد از چند بار اجرا تازگي و لطف خود را از دست مي دهد لذا بايد سعي کرد بازي تازه اي تدارک ديده يا درون فرم بازي هاي قبلي تغييرات مناسبي را بـه وجود آورد.
6- هيچ گاه مدت بازي ها را طولاني و نامحدود انتخاب نبايد کرد بلکه بايد آنرا کوتاه و در دفعات اجرا کرد.
7- هيچ گاه دو بازي پرتحرريع را نبايد متوالي اجرا کرد زيرا باعث خستگي زودرس افراد مي
ويژگيهاي کودک درون دوره ابتدايي
ويژگيهاي کودک درون دوره ابتدايي عبارتند از :
1-رشد جسماني کودک : سوزن کلت درون دوره ابتدايي ، تارهاي عصبي ، " ملینی " مي شوند ، درون نتيجه ، رشد جسماني کودک درون اين دوره ، بسيار مـهم هست . ملینی شدن تارهاي عصبي ، درون مقطع دبستان ، بـه سطوح بالاتر و تکامل مي رسد و سبب هماهنگي کامل حس و حرکت کودک مي گردد. هماهنگي حسي – حرکتي درون اين دوره از رشد بالايي برخوردار است. کودک درون اثر تکامل مراکز عصبي و تجارب جسماني خود ، قادر بـه تعبير و تفسير پيامـهاي دريافتي حواس خود بوده و مي تواند بدانـها پاسخ صحيحي بدهد . تفاوت رشد جسماني کودک دبستاني و پيش دبستاني ، از اين جنبه هست .
2-کاهش خود مداري : درون دوره دبستان ، خودمداري کاهش مي يابد . کودک درون اين مرحله ، درون صورت قرار گرفتن درون يک محيط مناسب ، مدرسه مطلوب و آموزگاران ماهر ، بـه تدريج مي تواند بـه حقوق ديگران توجه و آن را رعايت نمايد ؛ حتي گاهي اوقات نيز مي تواند ، از حق خود بگذرد و ديگران را درون نظر بگيرد . از طريق فعاليتهاي گروهي ، بيشتر مي توان بـه اين ويژگي توجه نمود .
3-معقول تر شدن پيوندهاي عاطفي کودک : درون اين مرحله ، کودک ارتباط عاطفي شديدي با خانواده خود برقرار مي کند . درون دوره دبستان ، اين پيوندها معقول مي شوند و او مي تواند چند ساعتي دور از آنـها ، جدا از آنـها بماند ، بدون اينکه خلأ عاطفي احساس کند . اين ويژگي، درون رشد عاطفي کودک و هدف آموزش و پرورش کـه همانا استقلال عاطفي کودکان هست ، بسيار مـهم مي باشد . درون دوره دبستان ، پيوندهاي عاطفي سست نمي شوند و از بين نمي روند ، بلکه درون صورت برخورداري کودک از محيط گرم خانوادگي ، مادري کاردان و جذابيت محيط آموزشي ، بـه تدريج مي تواند بـه استقلال دست يابد .
4-تغيير شکل کنجکاوي کودک : کنجکاوي کودک درون دوره دبستان ، بر خلاف دوره پيش دبستاني کـه بي هدف بود ، هدفمند و جهت دار مي شود. درون دوره دبستان ، با استفاده از دروسي مثل علوم ، مي توان مفهوم عليت را درون کودک پرورش داد .
5-تغيير شکل مشاهدات کودک : کودک دبستاني درون هنگام مشاهده ، بـه بررسي علل پرداخته ، چرايي مسائل را جستجو کرده و به چگونگي فرايندها توجه مي کند .
6-حرکت از تخيل بـه سوي واقعيت : کودک دبستاني بيش از حد از تخيل دور شده و به واقعيت نزديک مي شود . يکي از ويژگيهاي مـهم اين دوره ، کاهش تخيلات
است .
به طور کلي ، بر اساس ويژگيهاي مذکور دوره دبستان ، بايد بـه چند مسأله توجه نمود . يکي از فعاليتهاي بسيار مـهم اين دوره ، بازي هست . بازیـهای پرورشی بـه عنوان یکی از انواع بازی بـه کار گرفته مـیشود.در اين مرحله ، بازيهاي بي هدف و بي قاعده دوره پيش دبستاني بـه بازيهاي هدفمند تبديل مي شوند . مربي بايد دانش آموزان را از بازيهاي بي هدف بـه بازيهاي همراه با کار سوق دهد ، بـه اين ترتيب ، کودک با اتمام کار ، مي تواند بـه ارضاء روحي برسد.
دوره ابتدایی؛ شناخت فرصت های مطلوب پرورشی
اهمـیت دوره ابتدایی درون جهت رشد و شكوفایی استعداد دانش آموزان که تا این اندازه اهمـیت دارد كه درون تعریف نظام جدید آموزشی ، دوره «اساس»نام گرفته است. بـه دلیل این اهمـیت و نقشی كه معلمان و مدیران این مقطع تحصیلی درون رشد تربیتی و آموزشی دانش آموزان بـه عهده دارند که تا دوره های تحصیلی آینده شكل بگیرد؛ لازم هست كاركردهای مـهم این دوره از نگاه فعالیت آموزشی و پرورشی شناخته شود که تا جایگاه فعالیت مدیران و معلمان مجال بررسی پیدا كند. از جمله كاركردهای مـهم این مقطع تحصیلی مـی توان بـه امور زیر اشاره كرد:
رشد ارزش ها: دوره كودكی بـه واسطه روح مستعد و آماده فراگیر به منظور آموختن، زمـینـه ای را ایجاد مـی كند كه هر فعالیتی مانند نقشی بر سنگ ماندگار باقی بماند. تحویل گرفتن روح های مستعد دانش آموزان درون مدارس ابتدایی این فرصت طلایی را بـه معلمان و مدیران این مدارس مـی دهد که تا بهترین بهره را به منظور ظهور و تجلی ارزش ها درون كودكان بگیرند.
رشد اجتماعی: جایگاه رشد اجتماعی درون خصوصیـات رفتاری قابل مشاهده است. هر رفتاری برمبنای ارزش های آموخته شده و شكل جسمانی خاص خود درون كودك ظاهر مـی شود. ورود كودك بـه دبستان آمـیخته با رفتار خاصی هست و این وظیفه مدرسه هست كه این رفتار را تعدیل یـا الگوسازی كند و از این طریق هست كه تطابق رفتارها با ارزش های انسانی و الهی امكان پذیر مـی شود.
رشد عقلانی: ذهن آماده دانش آ موز درون ارتباط با روح و جسمش زمـینـه ای را ایجاد مـی كند كه پایـه اولیـه آموزش درون این دوره تحصیلی مـی شود. شاید بتوان مـهم ترین نقش مدارس ابتدایی را درون عقلانی كردن و ظهور تفكر درون دانش آموزان بـه حساب آورد. فعالیتی كه اگر دقیق شناخته شود، زیربنای بسیـاری از فعالیت های دیگر خواهد بود. درون این بررسی نمـی توان از كوشش ها و تلاش های بسیـاری از مدارس موفق درون دوره ابتدایی كه مرهون مدیران و معلمان موفق هستند چشم پوشی كرد، اگر چه این قبیل فعالیت ها جای تامل دارند.
بازی پرورشی + ورزش= نگاهی نوآورانـه بـه تربیت بدنی دوره ابتدایی
مسئله اي كه پيش مي آيد ميزان ساختمند كردن بازي كودكان توسط معلم هست يعني که تا چه اندازه بايد الگوي معمولي درون راهنمايي بازي كردن بـه كودكان ارائه شود كه بـه طور مشخص براي آشنا كردن آنان با مـهارت ها وروش هاي ذهني قابل تَمَبُز طراحي شود . وقتي كودك از كودكستان بـه آمادگي مي رود درجه و ميزان رسميت برنامـه زمان بندي شده آشكار تر و تأكيد بر روي بازي كاهش مي يابد درون اين زمان اوضاع و شرايط يادگيري درون سطح گسترده انجام مي شود و آنچه درون محيط آمادگي ياد داده مي شود مـهم تر و در سطح پيشرفته تري انجام مي شود .
همچنین درون ورود بـه دوره ابتدایی بازی ها بـه شکل رسمـی تر و در قالب پرورش ذهن و جسم توامان استفاده مـی شوند.از طرف دیگر زمانی کـه از كلاس درس بيرون مي آييم و به زمين ورزش مي رويم، ورزش نـه تنـها براي رشد جسماني و سلامتي بدن مفيد هست بلكه درون رشد شخصيت نيز سودمند هست . اگر ورزش براي رشد شخصيت سودمند باشد اين دليل محكمي هست براي گنجاندن آن درون برنامـه آموزشي زيرا آموزش و پرورش علاوه بر تعليم و تربيت بر رشد شخصيت و اخلاق نیز تأكيد مي كند .در این مـیان بازی های پرورشی نیز بـه عنوان شاخه ای از فعالیت بدنی بـه عنوان بازي هاي هايي نگاه مي شود كه سود اجتماعي دارند . اين بازي ها هم مي توانند اوقات فراغت را بـه طور كامل پر كنند و هم تقويت قواي جسمي بدن را شامل مـی شوند، از اين رو مـی توانند موجب سلامت جسماني و رواني آنان شوند همچنان مي توانند راهي براي گردهمايي مردم باشد كه از اين طريق فرصت هايي مانند عملكرد و پشتيباني متقابل فراهم مي آيد وقتي اين مزيت ها كاملاً درك و فهم شوند ممكن هست ارزش بازي های پرورشی نـه تنـها براي کودکان دوره ابتدایی کـه برای بزرگسالان نيز شناخته و پذيرا شود .
با توجه بـه اهمـیت و نقش سازنده ای کـه ورزش بـه همراه بازی های پرورشی درون رشد کودکان دارد و به این اهمـیت از طریق متخصصان و بزرگان تاکید فراوان شده هست توجه بـه آن لازم و ضروری مـینماید ،به طوری کـه مـی توان درون مسیر تربیت کودک از بعد بازی و ورزش وارد شده و تربیت مناسبی را روی کودک اعمال نمود.
بحث و نتیجه گیری
اه تربیت بدنی دوره ابتدایی
اه شناختي :
1-آشنايي باوضعيت هاي صحيح بدني ازجمله هنگام ايستادن، نشستن،راه رفتن، خوابيدن ،دويدن وآگاهي از محدوديت ها وقابليت هاي حركتي خود
2- آشنايي با آمادگي جسماني وبرخي از آزمون هاي عملي آن
3- آشنايي با اطلاعات مربوط بـه بهداشت وتغذيه ورزشي
4- آشنايي با موارد ايمني درون کلاس درس تربيت بدني
5- آشنايي با بازي ها و رشته هاي ورزشي رايج آموزشگاهي
6- آشنائی با روش های حفظ ونگهداری وسایل و امکانات ورزشی
• اه مـهارتي :
1- مـهارت دركسب آمادگي جسماني وحركتي
2- كسب مـهارت درون حركات انتقالي ، حركات غيرانتفالي وحركات دست ورزي ( کنترلی)
3- كسب مـهارت درمقدمات ورزش هاي رايج آموزشگاهي
4- كسب مـهارت درون اجرای فعاليت هاي بدنی بـه منظور درک مفاهیم فضا، مكان، نيرو، جهت بندي، سطح و..
5- كسب آمادگي دراجراي تركيبي حركات پايه ومـهارت ها دربازي هاي ورزشي
• اه نگرشي :
1- گرايش بـه شركت فعال درون فعاليت هاي تربيت بدني
2- تلاش درون جهت حفظ وارتقاي سطح سلامتي و آمادگي جسماني
3- گرايش بـه بهبود و توسعه حركات پايه ومـهارت ها
4- رعايت اصول ايمني درون اجراي فعاليت هاي تربيت بدني و برنامـه هاي ورزشي
5- تمايل بـه رعايت بهداشت ورزشي
6- تلاش براي پيشگيري از آسيب هاي ورزشي
7- تمايل بـه رعايت اصول عاطفي واجتماعي متناسب با دوره ابتدايي
8- تمايل بـه حفظ و نگهداري وسايل وامكانات ورزشي
دوره ابتدايي پايه ي درسي و اخلاقي هر کودکي هست . درون اين دوره شالوده و پايه ي رفتاري و درسي دانش آموزان ساخته مي شود. بر این اساس دوران کودکی مـهمترین دوره زندگی است. كودكي دوراني هست كه مانند يك زمين حاصل‌خيز هر چه درون آن بكاري درون آينده درو خواهي كرد. كودكان، شـهروندان كوچكي هستند كه نياز دارند به‌عنوان شـهروندي مستقل درون جهت رشد فكري و اجتماعي برايشان برنامـه‌ريزي شود.
با توجه بـه تحقیقات انجام شده:
بازي، يكي از راه‌هاي پرورش كودك از لحاظ رواني، عاطفي و جسمي است. كودك با بازي، با ترس‌هايش كنار مي‌آيد و قوانين اجتماعي شدن را مي‌آموزد.
مـهمترین عمل تربیتی و پرورشی درون همـه زمـینـه‌ها بـه ویژه زمـینـه تامـین بهداشت روانی كودك،بازی است.
بازی،كار كودك هست و درون همـه جنبه‌های رشد كودك تاثیر دارد. از طرفی دیگر جنبه های رشد نیز بر دیگر جنبه های بهداشتی و روانی موثر است.
بازی جسمانی، سبب چالاکی و افزایش مـهارت حرکتی و رشد تقویت سیستم عصبی کودک مـی شود.
بازی، سیستم عضلانی و رشد حسی و حرکتی کودک را تقویت مـی کند و به این طریق بر هوش کودک تاثیر فراوانی دارد و با بازی ، دقت کودک درون انجام کارها افزایش مـی یـابد.
بازی سالم مـی تواند عواطف منفی از قبیل ترس، اضطراب، نفرت و افسردگی را بـه شدت درون کودک کاهش دهد. بـه همـین جهت امروزه مـهمترین روش به منظور درمان اختلالات روانی و عاطفی کودکان، بازی درمانی هست که حتی موجب درمان بسیـاری از اختلالات روانی درون بزرگسالان نیز مـی شود .
بازی های سالم و متناسب با کودکان مـی تواند بـه علت دست کاری درون پدیده ها و آزمایش محیط اطراف توسط کودک افزایش رشد عقلانی وی را درون پی داشته باشد; چرا کـه حس کنجکاوی کودک از این طریق برآورده شده و مناسب ترین عمل رشد عقلی کودک است.
بازی باعث تقویت رشد اجتماعی کودکان مـی شود; چرا کـه کودکان با تمرین زندگی آینده از طریق بازی و فراگیری روابط انسانی و اجتماعی و همکاری درون گروه های بازی مـی توانند رشد اجتماعی داشته باشند.
از دیگر اثرات بازی درون کودکان رشد اخلاقی و معنوی بـه صورت پایبندی بـه نظم و مقررات، رعایت حقوق دیگران، کمک بـه دیگران، خیرخواهی و لذت بردن از خدمت بـه دیگران است.
بازی ، راهی به منظور آموزش مسائل تربیتی بـه کودک مـی باشد.توجه بـه این نکته ضروری هست كه بازي براي كودك درون هر سني اهميت خاص خود را دارد، نـه تنـها از طريق عقلي و اجتماعي بلكه براي رشد جسماني مي‌تواند شرايط را براي رشد و هماهنگي عضلات كودك فراهم آورد.
بازي‌هايي مثل دويدن و طناب بازي كه كودك درون آنـها فعاليتهاي زيادي انجام مي‌دهد، بـه رشد عضلات بزرگ و كوچك، پرورش نيرو، استقامت و سرعت و كنش‌سريع عضلات و حركت سريع مفاصل كمك مي‌كند، درون ضمن گردش خون كودك زياد شده و خون بيشتري بـه مغز كودك مي‌رسد. مي‌توانيم عادات بهداشتي سالم را بـه كودك ياد بدهيم. معمولا كودكان كارهايي را كه با بازي‌كردن ياد مي‌گيرند بـه راحتي درون ذهن‌شان جا مي‌افتد.
بازی زبان آشنای کودک به منظور ایجاد و تقویت ارتباط عاطفی هست . بازی نیز دارای انواع طبقه بندی مـی باشدکه از مـهمترین انواع آن مـی توان بـه بازیـهای پرورشی اشاره کرد . درون این مـیان بازی ها بطور اعم و بازی های پرورشی بـه طور اخص دامنـه وسیعی داشته و مـی تواند شامل همـه افکار، حرکات و افعال بوده و جسم و روح را تحت تاثیر قرار داده و موجب تقویت همـه قوای فکری، روحی، جسمـی،مادی و معنوی شود.
بازی های پرورشی از مـهمترین راههای آموزش مطالب و رشد شخصیت کودکان درون دوره ابتدایی مـی باشد.
با توجه بـه تحقیقات انجام شده درون مورد اثرات بازیـها و بازی های پرورشی، بهترین راه به منظور رسیدن بـه اه تربیت بدنی دوره ابتدایی( شناختی ، مـهارتی و نگرشی) توسعه و اهمـیت بـه بازی ها و بازی های پرورشی مـی باشد. لذا پیشنـهاد مـی گردد به منظور توسعه و رشد همـه جانبه کودکان درون دوره ابتدایی ، بازی و بازی های پرورشی درون ساعات تربیت بدنی مدارس جدی گرفته شود و این بازی ها بـه صورت علمـی با توجه بـه فرهنگ بومـی و محلی هر منطقه از کشور تحقیق و از طریق دبیران تربیت بدنی اجرا گردد .
منابع
1. اشرفی، مـینا(1385)، بازی تفکر کودک است، روزنامـه همشـهری، تهیـه کننده، مرتضی مجد فر؛
2. رضا، فرهادیـان (وبلاگ)، پایـه های اساسی ساختار شخصیت انسان؛
3. روزنامـه ايران، شماره 3972 بـه تاريخ 18/4/87، صفحه 17 ؛ بازی های پرورشی، بانک اطلاعات نشریـات کشور؛
4. شریفی، حامد(وبلاگ jumping، تیر 1389) آمادگی جسمانی؛
5. قائمـی ، علی (وبلاگ)، تربیت و سازندگی ؛
6. قهرمانی، جواد (1382)، روان شناسي درون خدمت معلمان يادگيري و شناخت ، تهران وزارت آموزش و پرورش ، مؤسسه ي فرهنگي منادي تربيت؛
7. مجله رشد معلم ، شماره 1 ، مـهر 79 ، صفحه 45 ؛
8. معاونت پرورشی وزارت آموزش و پرورش(آذر 1386)، شیوه های نوین تدریس ؛
9. مقدم ، مصطفی و ترکمان منوچهر (1369)، بازی های آموزشی ، دفتر تحقیقات و برنامـه‌ریزی کتابهای درسی؛
10. مـهجور، سیـامک رضا (1381)، روان شناسی بازی ؛
11. مـیرسپاسی، زهره(وبلاگ)، آموزش قبل از مدرسه، انتشارات آهنگ؛
12. www.sce.ir - راز موفقیت درون مدارس ژاپن؛
13. isna.ir . بازی باعث رشد اجتماعی کودکان
14. www.fekreno.org
15. www.iran-forum.ir . تعلیم و تربیت درون عصر امروز.
[سوزن کلت]نویسنده و منبع: admin | تاریخ انتشار: Thu, 23 Aug 2018 20:58:00 +0000