آیریلیق
خوی کیدز : فرهاد ابراهیمـی بعد از آشنایی با استاد سلیمـی اشعار «آغلاما» ، سرباز ماهنیسی «آچیل سحر» و «آیریلیق» را نوشت و استاد علی سلیمـی آهنگسازی آنـها را انجام داد و خانم وارتوش (همسر استاد سلیمـی) از رادیو تبریز این آهنگها را اجرا کرد.
فرهاد ابراهیمـی ۱۳۱۴-جو گونش ایلینده، اردبیل ماحالىنین ساوالان اتگینده نیرین اوزون چمن کؤوشنىنین کورابازلی (کورعابباسلی) کندینده آنادان اولموش و ساوالانین صفالی اتگىنین تاثیری ایله ۱۵ یـاشیندان شعر قوشماغا باشلامـیشدیر. سرباز ماهنیسی فرهاد اللی ایلدیر تهراندا یـاشاییر. سرباز ماهنیسی آنجاق اونون صفالی آنا یوردوندان ایلهام آلیب قوشدوغو شعرله (فارسجا، تورکجه)، ترانـه و ماهنی سؤزلری اولموشدور. اونون قوشدوغو سؤزلره ایندیـهدک ۱۰۰ دن آرتیق موسیقی یـازیلیب.
فرهاد ۱۳۳۵ جی ایلده تهراندا، او زامان ایران راونون آذربایجان موسیقیسىنین رهبر و بستهکاری علی آغا سلیمى ایله تانیش اولموش و او گوندن اونون قوشدوغو سؤزلری «ماهنی» اولموشدور. فرهادین ۱۳۳۰ جو ایلین بیر پاییز گئجهسینده قوشدوغو «آیریلیق» سؤزو ۱۳۳۵ ده اونون بیرینجی ماهنیسی اولموشدور. بو ایلده علی آغا سلیمى او سؤزلره موسیقی یـازیب و ایران راونون اورکستری ایله ایجرا ائتمـیشدیر.
«آیریلیق» ماهنیسی «رشید بهبودوف» تهرانا گلنده اونا تؤحفه وئریلمـیشدیر. رشید بهبودوف بو سفردن قاییدارکن موسکوا شـهرینین طیـاره مئیدانیندا «تاس» خبر آژانسىنین موخبیرینـه دئمـیشدیر: سرباز ماهنیسی من بو سفرده تکجه ساوئت اتفاقی یوخ، بلکه بوتون دونیـا خالقلارینا ایرانین تهران شـهریندن بیر یوکسک معنوی سووقات گتیرمـیشم. او دا «آیریلیق» ماهنیسیدیر. ائله دوغروسو دا بئله اولدو. رشید بهبودوف او ماهنینی اوخویوب دونیـایـا یـایدی.
بو ماهنی قیسا زاماندا شرقدن قربه بوتون دونیـا خالقالاری آراسیندا یـاییلدی. دئمک چین اؤلکهسیندهکی تورک خالقلاریندان، ایسپانیـاداکی تورکلره قدر، تورک دونیـاسیندان تکجه بیر ماهنی دونیـا خالقلارینین معنوی مدنیتینـه داخیل اولموشدور، او دا «آیریلیق» ماهنیسی اولموشدور.
«آیریلیق» ماهنیسی او قدر دونیـا خالقلاری آراسیندا کؤنوللرده یئر توتوبدور کی، بو ماهنی «هم تویلاردا اوخونور، هم ده یـاسلاردا». آیریلیق ماهنیسىنین سؤزلری دوققوز بنددن عبارتدیر. آنجاق اونون بعضی بندلری مـیللی آیریلیقدان آسیلی اولدوغو اوچون شاه دؤورونده بو بندلردن موسیقیده ایستیفاده ایجازهسی وئریلمـهمـیشدیر.
ریمـیاولموش آیریلیق ماهنیسین قولاق آسا بیلرسینیز / ایلمـیش : سینیق رادیو
http://khoykidsmusic.webs.com/podcast/Ayriliq%20Mix%20128.mp3
آیریلیق ماهنی سی حاقیندا
اهنگ” ترانـه نیست،حیـات یک ملت هست یعقوب بهادر اگر «ماهنی» را از نخستین عناصر فرهنگ شفاهی بدانیم، بی شک مردمـی ترین آن نیز بـه حساب مـی آید. «ماهنی» اساسا از پیکره ناب فرهنگ عامـه سرچشمـه گرفته و سرانجام با گذر از شریـانـهای حیـات اجتماعی بـه سیل خروشان هستی فرهنگ مـی پیوندد. این جوش و خروش بدیعی ترین جلوه های حیـات مادی و معنوی زندگی بخشی از اجتماع انسانی را نشان مـی دهد. بـه همـین دلیل هست که “ماهنی” نـه متعلق بـه سراینده آن بلکه بعد از سرایش، متعلق بـه عموم خلق و فرهنگ عامـه مـی گردد. و از اینروست کـه ماهنی سرایـان کمتر شناخته مـی شوند، لیکن شعر آنان بر زبان خلق جاری و در مخزن ادبیـات جامعه وارد و ماندگار مـی شود. هر چند کـه تاکنون بـه علت پایین دانستن جایگاه «ماهنی» درون بیـان شعری و کم اهمـیت شمردن آن از طرف ادبا و شاعران، تعریف خاصی از «ماهنی» ارائه نشده است؛ اما (فارغ از این کم توجهی و گاه بی توجهی) درون حقیقت امر، «ماهنی» درون ذات خود معنی است. «ماهنی» یعنی آمال و آرزو، دلبستگی و علاقمندی و در معنای عام آن، شیفتگی بـه هستی یک سرزمـین و به حیـات جاری درون آن. «ماهنی» با انسان زاده مـی شود و با او زندگی مـی کند و چون حیـات انسانی تداوم دارد، او نیز درون حیـات است. بـه جرات مـی توان گفت کـه فرود و مـیرایی را نمـی توان بر «ماهنی» متصور شد. چرا کـه «ماهنی» همـیشـه فراز است، فراز تمام معنای هستی یک ایل، فراز دلبستگی و دل شیفتگی های یک قوم، فراز آرزو ها و آمال یک ملت. «ماهنی» با زمزمـه شروع مـی شود و به اوج مـی رسد و تاریخ «ماهنی»، تاریخ زمزمـه و اوج است. چه ناله هاست کـه با ماهنی زمزمـه مـی شوند و چه شور و اشتیـاقی هست که با «ماهنی» آواز مـی شوند. «ماهنی آذربایجانی» نیز درون مقام بخش اصلی و عمده از ادبیـات شفاهی، بسترگسترده و عمـیق فرهنگ آذربایجانی را با خود یدک مـی کشد. «ماهنی های آذربایجان»، نغمـه های دلکش و زیبایی هستند کـه از زندگی و عواطف، علاقمندی انسان ها بـه همــدیگر، رازها و نیـازها،آمال و آرزوهای دور و دراز مردمـی مایـه مـی گیرند کـه در بستر تاریخِ فرهنگ و ادبیـات ، صاحب یکی از پرشاخ و برگ ترین و غنی ترین ادبیـات شفاهی و فولکولوریک شده اند. کـه از آنچنان لطافت، سادگی، صراحت و شیوایی برخوردار هست که درون طول هزاران هزار سال بـه ، زمزمـه بـه زمزمـه، آواز بـه آواز درون جان و روح مردم حیـات داشته و دارد. چرا کـه «ماهنی آذربایجانی»، ترانـه، نیست! بلکه حیـات ملت آذربایجان است. از اینرو ادبیـات شفاهی ترکی آذربایجانی را شاید بتوان یکی از مردمـی ترین ادبیـات شفاهی بشری بحساب آورد، از آن جهت کـه عمده ترین مـیراث معنوی این ملت درون های مردمان متعلق بـه آن جاری هست و عاشیق ها نمایندگان والای این ادبیـات ملی، منادیـان اصیل و واقعی صلح و دوستی و شفقت هستند. از آنجایی کـه عاشیق ها درآذربایجان روایت گران تاریخ ، آداب و سنن، رشادتها ، قهرمانی ها و در یک کلام تار و پود زندگی مادی و معنوی این مرز و بوم مـی باشند کـه با بهره مندی از ساز «قوپوز» و آواز «ماهنی» بـه یـادآوری تاریخ، فرهنگ و ترسیم افق های دور و دراز آذربایجانیـها مـی پردازند. و به همـین جهت هست که جایگاه “ماهنی” درون فرهنگ آذربایجان بـه هیچ وجه قابل مقایسه با دیگر اقوام و ملل نیست. و به این دلیل هست که حاکمـیت های معاصر درون ایران سیم های ساز عاشیق ها را پاره د و مانع آواز خوانی و روایتگری آنان شدند. چرا کـه عاشیق ها با زمزمـه و آواز «ماهنی» تاریخ را زنده نگه داشته و خود تاریخ مـی شدند. بـه سخنی دیگر «ماهنی» بازخوانی تاریخ آذربایجان است. آنجا کـه عاشیق ها با خواندن داستانـهای «ده ده قورقود»، «اصلی کرم»، «قاچاق نبی»، «کوراوغلو» و… یـادآور قهرمانیـها و رشادتها ، شادکامـی ها و تلخکامـی ها، عشق ورزی انسان ها، وطن دوستی و بسیـاری دیگر از مضامـینی کـه از کنـه فرهنگ و حیـات اجتماعی سرچشمـه گرفته، مـی شدند. که تا جایی کـه این ادبیـات درون هر دوره جلوه های ویژه و منحصر بـه خود را بـه همراه تحولات گسترده اجتماعی نشان مـی دهد و این خوانش که تا به امروز بـه طریق ممکن توانسته خود را حیـات ببخشد. اما نکته ظریفی کـه در این امر نـهفته این هست که دیگر فرهنگ عامـه و ادبیـات شفاهی ملت ها درون سیلی از تهاجمات گسترده فرهنگ و ادبیـات دیگر ملل بواسطه تسلط شان بر ابزار و تکنیک، توان تولید ، ثبت و ضبط خود را کم کرده است. و به همـین دلیل حفظ و نگهداری از مـیراث ادبی درون چنین جهانی ضرورتی بمراتب حیـاتی مـی نماید.
اینتیظار
آیریلیق ماهنیسىنین «اینتیظار» عونوانلى بیر درآمدی ده واردیر.
«اینتیظار»، «آیریلیغا» بیر موقدیمـه اولدوغو اوچون فرهاد اینتیظار شعرینین مؤوضوعسونو (۱۳۲۰- ۱۳۲۴) جو گونش ایللرینده ۲- جی بئینلخالق ماحاریبه گونلرینده تهرانین فیردووسی مئیدانیندا باش وئرمـیش بیر عاشیقانـه و اینسانی- عاطیفی مؤوضوعدان ایلهام آلیب، یـازیب و یـارادیب. بو جریـاندا بیر قیزلا بیر خلبان اوغلان هامان یئرده گؤروش قرارینا گلیرلر.
هامان گون، هامان ساعت قیز قیرمـیزی پالتار گئییب، الینده بیر باغلی قیرمـیزی گول گلیر، اما اوغلان گلمـهییر. گویـا اوغلانین حربی طییـارهسی دوشور و اؤلور. قیزین بو مؤوضوعدان خبری اولمادان، سون ایللر (اینقیلابدان نئچه ایل سونرایـا کیمـی) عؤمرونون سونونا دک هفتهنین هامان گونو و هامان قوویدوغو قرارین گؤروش زامانی هامان پالتاردا، قیرمـیزی گول دستهسی الینده هامان یئره گلیب گؤروش اومـیدی ایله اوغلانین یولونا گؤز تیکیر و گله- گلمـهیـه اونو گؤزلهییر و آخیردا بو فانی دونیـادان کام آلمامـیش ابدی دونیـایـا کؤچور. فرهاد بو مووضوعیـا «اینتیظار» عونوانی ایله ماهنی یـازیر سونرا ابدی اینتیظار ماهنیسىنین یـازماغینی باشلاییر.
اینتیظار
سئوگیلیم،
من هله ده،
دایـانیب دؤنگهده،
یول گؤزلهییرم.
گؤزومو زیللهیـهرک،
او اوزاقلاردا سنی ایزلهییرم.
اینامـیم وار بونا،
من،
بیلیرم بیر گون سن،
بیر پری تک بورونوب آغ ایپگه،
بیر قوجاق لاله ایله،
گلهجکسن گؤروشـه.
من او گون،
اولماسام بوردا اگر،
گؤرمـهسن مندن اثر،
قبریم اوستونده اک او لالهلری،
قوی کؤزرسین ابدی سئوگی،
حیـات آتشی تک
تا کی، سئودالی کؤنوللرده اومـید شؤعله چکه!
__________________________________________________
آیریلیق
اوزوندور هیجرینده قارا گئجهلر فیکریندن گئجهلر یـاتا بیلمـیرم
بو فیکری باشیمدان آتا بیلمـیرم
نئیلهییم کی، سنـه چاتا بیلمـیرم
آیریلیق، آیریلیق، آمان آیریلیق
هر بیر درددن اولور یـامان آیریلیق
بیلمـیرم من گئدیم هارا گئجهلر
ووروبدور قلبیمـه یـارا گئجهلر
آیریلیق، آیریلیق، آمان آیریلیق
هر بیر درددن اولور یـامان آیریلیق
یـادیما دوشنده آلا گؤزلرین
گؤیده اولدوزلاردان آللام خبرین
نئیلهییمـیبدیر مندن نظرین
آیریلیق، آیریلیق، آمان آیریلیق
هر بیر درددن اولور یـامان آیریلیق
آیریلیق دردینی چکمـهین بیلمز
یـاردان آیری دوشن گؤز یـاشین سیلمز
دئیرلر اینتیظار خستهسی اؤلمز
آیریلیق، آیریلیق، آمان آیریلیق
هر بیر درددن اولور یـامان آیریلیق
نئجه کی، ائلیمدن آیری دوشندن
سورار بیر- بیرینی گؤروب بیلندن
حسرتله سیزلایـار داییم بو غمدن
آیریلیق، آیریلیق، آمان آیریلیق
هر بیر درددن اولور یـامان آیریلیق
ایللردیر اوزاغام آرخام ائلیمدن
بولبولم دوشموشم آیری گولومدن
جوور ایله آییریب شیرین دیلیمدن
آیریلیق، آیریلیق، آمان آیریلیق
هر بیر درددن اولور یـامان آیریلیق
اولوبدور بیگانـه یـاریم یولداشیم
«قریبه» ساییلیر سئوگیم سیرداشیم
بو جاوان چاغیمدا آغاریب باشیم
آیریلیق، آیریلیق، آمان آیریلیق
هر بیر درددن اولور یـامان آیریلیق
منی آغلاداندان گولوش ایستهرم
اوزاق دوشنیمله گؤروش ایستهرم
حاصاری ییخماغا یوروش ایستهرم
آیریلیق، آیریلیق، آمان آیریلیق
هر بیر درددن اولور یـامان آیریلیق
سئوگیلیک اولوبدور شانی فرهادین
سئوگیسی هاردادیر، هانی فرهادین
دئیـهرک چیخاجاق جانی فرهادین
آیریلیق، آیریلیق، آمان آیریلیق
هر بیر درددن اولور یـامان آیریلیق
منبع: سایت مرجع موسیقی آذربایجان
قایناق : آنلام
[سرباز ماهنیسی]نویسنده و منبع: admin | تاریخ انتشار: Mon, 02 Jul 2018 21:31:00 +0000