دانلود اهنگ سنه بان بان

دانلود اهنگ سنه بان بان دانلود مداحی پشت سر مرقد مولا مـیثم مطیعی | سایت کرب و بلا - سایت تخصصی امام حسین علیـه السلام | سوره بقره/متن و ترجمـه - دانشنامـه‌ی اسلامـی | فهرست اسامـی شرکت های موجود درون نرم فزار پیمانکاران 97 (ش که تا ی) | آیـات 1- 16 هود-تفسیر المـیزان |

دانلود اهنگ سنه بان بان

دانلود مداحی پشت سر مرقد مولا مـیثم مطیعی

پلیر شماره 1: دانلود اهنگ سنه بان بان سازگار با گوشی ها

دانلود مداحی پشت سر مرقد مولا با صدای حاج مـیثم مطیعی

لینک دانلود با کیفیت های 320 و 128:

کیفیت 320 - حجم 15.88 مگابایت

دانلود با لینک مستقیم

کیفیت 128 - حجم 6.39 مگابایت

دانلود با لینک مستقیم

متن شعر مداحی  پشت سر مرقد مولا مـیثم مطیعی

رُغْمَ أنْفِک یـا تَکْفیری إنَّ الحُسَیْنَ یَبْقى

پشت سر: مرقد مولا، دانلود اهنگ سنه بان بان روبرو: جاده و صحرا

بالخلف: مَرْقَد سَيِّدِنا (أمـیرالمؤمنین) في المُقابِل: الطّريق والصَحْراء

بدرقه با خود حيدر پيش رو، حضرت زهرا

مُرافَقَة مع حيدر قُدُماً مع السَّيِّدَة الزَّهراء

اينجا هر كي هرچي داره نذر حسين كرده

الكُلُ هُنا يَفْدي بِكُلُ مايَمْلِك لِلحُسَين

هرستوني كه رد ميشيم سيل جوونمرده

كُلَّما مَرَرْنا مَن عَمودٍ نَرى سَيْلاً من الشَّبابِ الشَّهم
(يا حسين لبيكَ يا حسين لبيكَ يا حسين يابن الزهرا )

اومديم پاي پياده روز و شب، توو دل جاده

أَتَيْنا سَيْراً عَلى الأقدامِ ليلاً وَ نَهاراً في قَلبِ الطَريق

اومديم مولا ببينـه شيعه مشتاقِ جهاده

أتَيْنا لِيَرى سَيِدَنا بأَنَّ الشيعَةَ مُشْتاقَةٌ للجِهاد

تا دم آخر مي مونيم پاي همين مكتب

وَ سَنَبْقى مُتَمَسّكينَ حتى النِّهايَةِ بِهذَه العَقيدَة

مرده باشـه مگه شيعه، تنـها بشـه زينب

هَلْ ماتَوا الشيعَةَ لِيَتْرُكوا زَيْنَبَ وَحيدَة؟!
(يا حسين لبيكَ يا حسين لبيكَ يا حسين يابن الزهرا )
بِالنَّحيبِ والحَنينِ، حانَ يَومُ الأربَعينِ

با سوز و گريه روز اربعين فرارسيد

جِئْنا لكِن بِالمَدينَة تَنْتَظِر أُمُّ البَنينِ

ما آمديم اما ام البنين درون مدينـه چشم بـه راه است

جِئْنا مَشْياً حتَّى نُعْلِن أنّا عَلَى العَهْدِ

پياده آمديم که تا اعلام كنيم كه همچنان بر عهد و پيمان خويشيم

نَنْتَقِم مِن كُلِّ طاغٍ يَوْماً مَعَ المَهْدي

و روزي همراه حضرت مـهدي( عج) از همـه ي طاغوت ها انتقام مي گيريم

(يا حسين لبيكَ يا حسين لبيكَ يا حسين يابن الزهرا )

نَحْنُ أصْحابُ الشَّهامَة صامِدون حتّى القِيامَة

ما صاحبان شـهامت و شجاعتيم و تا قيامت استوار خواهيم بود

إنّا كُلٌّ كالمَسامير لانُبالي بالمَلامَة

مانند ميخ هايي هستيم كه بـه هيچ سرزنشي توجه نمي كند ( و ضربه ها فقط محكمترش خواهد كرد)

رُغْمَ أنْفِك يا تَكْفيري إنَّ الحُسَيْنَ يَبْقى

اي تكفيري! بـه كوري چشم تو حسين جاويدان است

نَجْعَلُ بِكَفِّ العَبّاس أيامَكُم سَوْداء

و ما با دست عباس، روزگار شما را سياه مي كنيم

(يا حسين لبيكَ يا حسين لبيكَ يا حسين يابن الزهرا )

شاعر: محسن رضوانی

. دانلود اهنگ سنه بان بان . دانلود اهنگ سنه بان بان




[دانلود اهنگ سنه بان بان]

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Tue, 21 Aug 2018 11:27:00 +0000



دانلود اهنگ سنه بان بان

سایت کرب و بلا - سایت تخصصی امام حسین علیـه السلام

السَّلامُ عَلَیْکَ یـا حُجَّهَ اللّهِ وَابْنَ حُجَّتِهِ

السَّلامُ عَلَیْکَ یـا قَتیلَ اللّهِ وَابْنَ قَتیلِهِ

السَّلامُ عَلَیْکَ یـا ثارَ اللّهِ وَابْنَ ثارِهِ

السَّلامُ عَلَیْکَ یـا وِتْرَ اللّهِ المَوْتُورَ فِی السَّماواتِ وَالأَرْضِ

اَشْهَدُ اَنَّ دَمَکَ سَکَنَ فی الْخُلْدِ وَاقْشَعَرَّتْ لَهُ اَظِلَّهُ العَرْشِ

وَبَکى لَهُ جَمـیعُ الْخَلائِقِ

وَبَکَتْ لَهُ السَّماواتُ السَّبْعُ وَالاَْرَضُونَ السَّبْعُ وَما فیـهِنَّ وَما بَیْنَهُنَّ

وَمَنْ یَـتَـقَلَّبُ فی الْجَنَّهِ وَالنّارِ مِنْ خَلْقِ رَبِّنا

وَما یُرى وَما لا یُرى

اَشْهَدُ اَنَّکَ حُجَّهُ اللّهِ وَابْنُ حُجَّتِهِ

وَاَشْهَدُ اَنَّکَ قَتیلُ اللّهِ وَابْنُ قَتیلِهِ

وَاَشْهَدُ اَنَّکَ ثارُ اللّهِ وَابْنُ ثارِهِ

وَاَشْهَدُ اَنَّکَ وِتْرُ اللّهِ الْمَوْتُورُ فِی السَّماواتِ وَالاَْرضِ

وَاَشْهَدُ اَنَّکَ قَدْ بَلَّغْتَ وَنَصَحْتَ وَوَفَیْتَ وَاَوْفَیْتَ

وَجاهَدْتَ فی سَبیلِ اللّهِ وَمَضَیْتَ لِلَّذی کُنْتَ عَلَیْهِ

شَهیداً وَمُسْتَشْهَداً وَشاهِداً وَمَشْهُوداً

اَنَا عَبْدُ اللّهِ وَمَوْلاکَ وَفی طاعَتِکَ وَالْوافِدُ اِلَیْکَ

اَلْتَمِسُ کَمالَ الْمَنْزِلَهِ عِنْدَ اللّهِ وَثَباتَ الْقَدَمِ فِی الْهِجْرَهِ اِلَیْکَ

وَالسَّبیلَ الَّذی لا یَخْتَلِجُ دُونَکَ مِنَ الدُّخُولِ فی کَفالَتِکَ الَّتی اُمِرْتَ بِها

مَنْ اَرادَ اللّهَ بَدَأَ بِکُمْ

بِکُمْ یُبَیِّنُ اللّهُ الْکَذِبَ

وَبِکُمْ یُباعِدُ اللّهُ الزَّمانَ الْکَلِبَ

وَبِکُمْ فَتَحَ اللّهُ

وَبِکُمْ یَخْتِمُ اللّهُ

وَبِکُمْ یَمْحَقُ ما یَشآءُ

وَبِکُمْ یُـثْبِتُ

وَبِکُمْ یَفُکُّ الذُّلَّ مِنْ رِقابِنا

وَبِکُم یُدْرِکُ اللّهُ تِرَهَ کُلِّ مُؤمِن یُطْلَبُ بِها

وَبِکُمْ تُنْبِتُ الاَْرْضُ اَشجارَها

وَبِکُمْ تُخْرِجُ الاَْرْضُ ثِمارَها

وَبِکُمْ تُنْزِلُ السَّماءُ قَطْرَها وَرِزْقَها

وَبِکُمْ یَکْشِفُ اللّهُ الْکَرْبَ

وَبِکُمْ یُنَزِّلُ اللّهُ الْغَیْثَ

وَبِکُمْ تُسَبِّحُ الأَْرضُ الَّتی تَحْمِلُ اَبْدانَـکُمْ وَتَسْتَقِرُّ جِبالُها عَلى مَراسیـها

اِرادَهُ الرَّبِّ فی مَقادیرِ اُمُورِهِ تَهْبِطُ اِلَیْکُمْ وَتَصْدُرُ مِنْ بُیُوتِکُمْ

وَالصّادِرُ عَمّا فُصِّلَ مِنْ اَحْکامِ العِبادِ

لُعِنَتْ اُمَّهٌ قَتَلَتْکُمْ

وَاُمَّهٌ خالَفَتْکُمْ

وَاُمَّهٌ جَحَدَتْ وِلایَتَکُمْ

وَاُمَّهٌ ظاهَرَتْ عَلَیْکُمْ

وَاُمَّهٌ شَهِدَتْ وَلَمْ تُسْتَشْهَدْ

اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذی جَعَلَ النّارَ مَأواهُمُ وَبِئْسَ وِرْدُ الْوارِدینَ

وَبِئْسَ الْوِرْدُ الْمَوْرُودُ

وَالْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمـینَ.

پس سه مرتبه بگو:

وَصَلّى اللّهُ عَلَیْکَ یـا اَبا عَبْدِاللّهِ،

پس بگو سه مرتبه:

اَنَا اِلَى اللّهِ مِمَّنْ خالَفَکَ بَریءٌ.

پس مى روى بـه نزد قبر فرزند آن حضرت علىّ بن الحسین(علیـهما السلام) کـه در نزد پاى پدرش مدفون هست و مى گویى:

السَّلامُ عَلَیْکَ یـا بْنَ رَسُولِ اللّهِ

السَّلامُ عَلَیْکَ یَا بْنَ اَمـیرِالْمُؤْمِنینَ، دانلود اهنگ سنه بان بان السَّلامُ عَلَیْکَ یَابْنَ الْحَسَنِ وَالْحُسَیْنِ

السَّلامُ عَلَیْکَ یَابْنَ خَدیجَهَ وَفاطِمَهَ.

پس مى گویى سه مرتبه:

صَلَّى اللّهُ عَلَیْکَ،

و سه مرتبه:

لَعَنَ اللّه مَنْ قَتَلَکَ

و سه مرتبه:

اَنَا اِلَى اللّهِ مِنْهُمْ بَریءٌ.

پس برمى خیزى و اشاره مى کنى با دست خود بـه سوى شـهدا(رحمـهم الله) و مى گویى سه مرتبه:

السَّلامُ عَلَیْکُمْ،

پس مى گویى:

فُزْتُمْ وَاللّهِ فُزْتُمْ وَاللّهِ فَلَیْتَ اَنّی مَعَکُمْ فَاَفُوزَ فَوْزاً عَظیماً

. دانلود اهنگ سنه بان بان . دانلود اهنگ سنه بان بان : دانلود اهنگ سنه بان بان




[دانلود اهنگ سنه بان بان]

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Wed, 22 Aug 2018 02:36:00 +0000



دانلود اهنگ سنه بان بان

سوره بقره/متن و ترجمـه - دانشنامـه‌ی اسلامـی

درباره سوره بقره (2) آیـات سوره بقره فهرست قرآن پخش و دانلود ترتیل سوره (پرهیزگار)

 

سورة البقرة (ترجمـه آیتی)

برای مشاهده ترجمـه ها و تفسیرهای هر آیـه روی آن کلیک کنید.

1

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خدای بخشاینده مـهربان

الم

الف لام مـیم

2

ذَلِكَ الْكِتَابُ لاَرَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ

این هست همان کتابی کـه در آن هیچ شکی نیست، دانلود اهنگ سنه بان بان پرهیزگاران را راهنماست..

3

الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ

آنان کـه به غیب ایمان مـی آورند و نماز مـی گزارند و از آنچه روزیشان داده ایم، انفاق مـی کنند.

4

والَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ وَبِالآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ

و آنان کـه به آنچه بر تو و بر پیـامبران پیش از تو نازل شده است، ایمان مـی آورند و به آخرت یقین دارند.

5

أُوْلَـئِكَ عَلَى هُدًى مِّن رَّبِّهِمْ وَأُوْلَـئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

ایشان از سوی پروردگارشان قرین هدایتند و خود رستگارانند.

6

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لاَيُؤْمِنُونَ

کافران را خواه بترسانی یـا نترسانی تفاوتشان نکند، ایمان نمـی آورند.

7

خَتَمَ اللّهُ عَلَى قُلُوبِهمْ وَعَلَى سَمْعِهِمْ وَعَلَى أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ عظِيمٌ

خدا بر دلهایشان و بر گوششان مـهر نـهاده و بر روی چشمانشان پرده ای هست و برایشان عذابی هست بزرگ

8

وَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ آمَنَّا بِاللّهِ وَبِالْيَوْمِ الآخِرِ وَمَا هُم بِمُؤْمِنِينَ

پاره ای از مردم مـی گویند: دانلود اهنگ سنه بان بان بـه خدا و روز قیـامت ایمان آورده ایم، حال آن کـه ایمان نیـاورده اند.

9

يُخَادِعُونَ اللّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَمَا يَخْدَعُونَ إِلاَّ أَنفُسَهُم وَمَا يَشْعُرُونَ

اینان خدا و مؤمنان را مـی فریبند و نمـی دانند کـه تنـها خود را فریب مـی دهند.

10

فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَهُمُ اللّهُ مَرَضاً وَلَهُم عَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ

در دلهاشان مرضی هست و خدا نیز بر مرضشان بیفزوده هست و بـه کیفر دروغی کـه گفته اند برایشان عذابی هست دردآور

11

وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ لاَ تُفْسِدُواْ فِي الأَرْضِ قَالُواْ إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ

چون بـه آنان گفته شود کـه در زمـین فساد مکنید، مـی گویند: ما مصلحانیم.

12

أَلا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَلَـكِن لاَّ يَشْعُرُونَ

آگاه باشید کـه اینان خود تبهکارانند و نمـی دانند.

13

وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُواْ كَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُواْ أَنُؤْمِنُ كَمَا آمَنَ السُّفَهَاء أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاء وَلَـكِن لاَّيَعْلَمُونَ

و چون بـه آنان گفته شود کـه شما نیز همانند دیگر مردمان ایمان بیـاورید، مـی گویند: آیـا ما نیز همانند بیخردان ایمان بیـاوریم: آگاه باشید کـه آنان خود بیخردانند و نمـی دانند.

14

وَإِذَا لَقُواْ الَّذِينَ آمَنُواْ قَالُواْ آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْاْ إِلَى شَيَاطِينِهِمْ قَالُواْ إِنَّا مَعَكْمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُونَ

و چون بـه مؤمنان مـی رسند، مـی گویند: ایمان آورده ایم و چون با شیطان های خویش خلوت مـی کنند، مـی گویند: ما با شما هستیم، ما استهزایشان مـی کنیم.

15

اللّهُ يَسْتَهْزِىءُ بِهِمْ وَيَمُدُّهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ

خداست کـه آنـها را استهزا مـی کند و وامـی گذاردشان که تا همچنان درون طغیـان خویش سرگردان بمانند.

16

أُوْلَـئِكَ الَّذِينَ اشْتَرُوُاْ الضَّلاَلَةَ بِالْهُدَى فَمَا رَبِحَت تِّجَارَتُهُمْ وَمَا كَانُواْ مُهْتَدِينَ

اینان گمراهی را بـه هدایت خد، بعد تجارتشان سود نکرد و در شمار هدایت یـافتگان درنیـامدند.

17

مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ نَاراً فَلَمَّا أَضَاءتْ مَا حَوْلَهُ ذَهَبَ اللّهُ بِنُورِهِمْ وَتَرَكَهُمْ فِي ظُلُمَاتٍ لاَّيُبْصِرُونَ

مثلشان، مثل آنانی هست که آتشی افروختند چون پیرامونش را روشن ساخت، خدا روشنایی از آنان باز گرفت و نابینا درون تاریکی رهایشان کرد.

18

صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لاَ يَرْجِعُونَ

کرانند، لالانند، کورانند و باز نمـی گردند.

19

أَوْ كَصَيِّبٍ مِّنَ السَّمَاء فِيهِ ظُلُمَاتٌ وَرَعْدٌ وَبَرْقٌ يَجْعَلُونَ أَصْابِعَهُمْ فِي آذَانِهِم مِّنَ الصَّوَاعِقِ حَذَرَ الْمَوْتِ واللّهُ مُحِيطٌ بِالْكافِرِينَ

یـا چون بارانی سخت درون ظلمت همراه با رعد و برق از آسمان فرود آید، که تا مباد کـه از بانگ صاعقه بمـیرند، انگشتان خویش درون گوش ها کنند و خداست کـه بر کافران احاطه دارد.

20

يَكَادُ الْبَرْقُ يَخْطَفُ أَبْصَارَهُمْ كُلَّمَا أَضَاء لَهُم مَّشَوْاْ فِيهِ وَإِذَا أَظْلَمَ عَلَيْهِمْ قَامُواْ وَلَوْ شَاءاللّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ إِنَّ اللَّه عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

نزدیک باشد کـه برق دیدگانشان را نابینا سازد هرگاه کـه بردمد، چند گامـی برمـی دارند و چون خاموش شود، از رفتن بازایستند اگر خدا مـی خواست گوشـهاشان را کر و چشمانشان را کور مـی ساخت کـه او بر هر کاری تواناست.

21

يَا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُواْ رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

ای مردم، پروردگارتان را کـه شما و پیشینیـانتان را بیـافریده است، بپرستید. دانلود اهنگ سنه بان بان باشد کـه پرهیزگار شوید.

22

الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الأَرْضَ فِرَاشاً وَالسَّمَاء بِنَاء وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاء مَاء فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقاً لَّكُمْ فَلاَ تَجْعَلُواْ لِلّهِ أَندَاداً وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ

آن خداوندی کـه زمـین را چون فراشی بگسترد و آسمان را چون بنایی بیفراشت و از آسمان آبی فرستاد و بدان آب به منظور روزی شما از زمـین هر گونـه ثمره ای برویـانید و خود مـی دانید کـه نباید به منظور خدا همتایـانی قرار دهید.

23

وَإِن كُنتُمْ فِي رَيْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُواْ بِسُورَةٍ مِّن مِّثْلِهِ وَادْعُواْ شُهَدَاءكُم مِّن دُونِ اللّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ

و اگر درون آنچه بر بنده خویش نازل کرده ایم درون تردید هستید، سوره ای همانند آن بیـاورید و جز خدای همـه حاضرانتان را فراخوانید اگر راست مـی گویید.

24

فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ وَلَن تَفْعَلُواْ فَاتَّقُواْ النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ

و هرگاه چنین نکنید کـه هرگز نتوانید کرد بعد بترسید از آتشی کـه برای کافران مـهیـا شده و هیزم آن مردمان و سنگ ها هستند.

25

وَبَشِّرِ الَّذِين آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ كُلَّمَا رُزِقُواْ مِنْهَا مِن ثَمَرَةٍ رِّزْقاً قَالُواْ هَـذَا الَّذِي رُزِقْنَا مِن قَبْلُ وَأُتُواْ بِهِ مُتَشَابِهاً وَلَهُمْ فِيهَا أَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَةٌ وَهُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

به آنان کـه ایمان آورده اند و کارهای شایسته کرده اند، بشارت ده کـه برایشان بهشت هایی هست که درون آن نـهرها جاری هست و هرگاه کـه از مـیوه های آن برخوردار شوند. دانلود اهنگ سنه بان بان گویند: پیش از این درون دنیـا از چنین مـیوه هایی برخوردار شده بودیم کـه این مـیوه ها شبیـه بـه یکدیگرند و نیز درون آنجا همسرانی پاکیزه دارند و در آنجا جاودانـه باشند.

26

إِنَّ اللَّهَ لاَ يَسْتَحْيِي أَن يَضْرِبَ مَثَلاً مَّا بَعُوضَةً فَمَا فَوْقَهَا فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُواْ فَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُواْ فَيَقُولُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَـذَا مَثَلاً يُضِلُّ بِهِ كَثِيراً وَيَهْدِي بِهِ كَثِيراً وَمَا يُضِلُّ بِهِ إِلاَّ الْفَاسِقِينَ

خدا ابایی ندارد کـه به پشـه و کمتر از آن مثل بزند آنان کـه ایمان، آورده اند مـی دانند کـه آن مثل درست و از جانب پروردگار آنـهاست و اما کافران مـی گویند کـه خدا از این مثل چه مـی خواسته است؟ بسیـاری را بدان گمراه مـی کند و بسیـاری را هدایت اما تنـها فاسقان را گمراه مـی کند.

27

الَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِن بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَن يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الأَرْضِ أُولَـئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ

کسانی کـه پیمان خدا را بعد از بستن آن مـی شکنند و آنچه را کـه خدا بـه پیوستن آن فرمان داده مـی گسلند و در زمـین فساد مـی کنند، زیـانکارانند.

28

كَيْفَ تَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَكُنتُمْ أَمْوَاتاً فَأَحْيَاكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

چگونـه خدا را انکار مـی کنید، درون حالی کـه مرده بودید و او شما را زنده ساخت، باز مـی مـیراند و زنده مـی کند و آنگاه بـه نزد خود باز مـی گرداند؟

29

هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُم مَّا فِي الأَرْضِ جَمِيعاً ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاء فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

اوست کـه همـه چیزهایی را کـه در روی زمـین است، برایتان بیـافرید. آنگاه بـه آسمان پرداخت و هر هفت آسمان را برافراشت و خود از هر چیزی آگاه است.

30

وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلاَئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُواْ أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاء وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ

و چون پروردگارت بـه فرشتگان گفت: من درون زمـین خلیفه ای مـی آفرینم، گفتند: آیـای را مـی آفرینی کـه در آنجا فساد کند و خونـها بریزد و حال آن کـه ما بـه ستایش تو تسبیح مـی گوییم و تو را تقدیس مـی کنیم؟ گفت: آنچه من مـی دانم شما نمـی دانید.

31

وَعَلَّمَ آدَمَ الأَسْمَاء كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلاَئِكَةِ فَقَالَ أَنبِئُونِي بِأَسْمَاء هَـؤُلاء إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

و نامـهای چیزها را بـه آدم بیـاموخت سپس آنـها را بـه فرشتگان عرضه کرد و گفت: اگر راست مـی گویید مرا بـه نامـهای این چیزها خبر دهید.

32

قَالُواْ سُبْحَانَكَ لاَعِلْمَ لَنَا إِلاَّ مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّكَ أَنتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ

گفتند: منزهی تو ما را جز آنچه خود بـه ما آموخته ای دانشی نیست تویی، دانای حکیم

33

قَالَ يَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَآئِهِمْ فَلَمَّا أَنبَأَهُمْ بِأَسْمَآئِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ

گفت: ای آدم، آنـها را از نامـهای چیزها آگاه کن چون از آن نامـها آگاهشان کرد، خدا گفت: آیـا بـه شما نگفتم کـه من نـهان آسمانـها و زمـین را مـی دانم و بر آنچه آشکار مـی کنید و پنـهان مـی داشتید آگاهم؟

34

وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلاَئِكَةِ اسْجُدُواْ لآدَمَ فَسَجَدُواْ إِلاَّ إِبْلِيسَ أَبَى وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ

و بـه فرشتگان گفتیم: آدم را سجده کنید، همـه سجده د جز ابلیس کـه سرباز زد و برتری جست و او از کافران بود.

35

وَقُلْنَا يَا آدَمُ اسْكُنْ أَنتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ وَكُلاَ مِنْهَا رَغَداً حَيْثُ شِئْتُمَا وَلاَ تَقْرَبَا هَـذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الْظَّالِمِينَ

و گفتیم: ای آدم، خود و زنت درون بهشت جای گیرید و هر چه خواهید و هر جا کـه خواهید، از ثمرات آن بـه خوشی بخورید و به این درخت نزدیک مشوید کـه به زمره ستمکاران درآیید.

36

فَأَزَلَّهُمَا الشَّيْطَانُ عَنْهَا فَأَخْرَجَهُمَا مِمَّا كَانَا فِيهِ وَقُلْنَا اهْبِطُواْ بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَلَكُمْ فِي الأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ

پس شیطان آن دو را بـه خطا واداشت و از بهشتی کـه در آن بودند بیرون راند. گفتیم: پایین روید، برخی دشمن برخی دیگر و قرارگاه و جای برخورداری شما که تا روز قیـامت درون زمـین باشد.

37

فَتَلَقَّى آدَمُ مِن رَّبِّهِ كَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَيْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ

آدم از پروردگارش کلمـه ای چند فراگرفت بعد خدا توبه او را بپذیرفت، زیرا توبه پذیر و مـهربان است.

38

قُلْنَا اهْبِطُواْ مِنْهَا جَمِيعاً فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَن تَبِعَ هُدَايَ فَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ

گفتیم: همـه از بهشت فرو شوید، بعد اگر از جانب من راهنمایی برایتان آمد بر آنـها کـه از راهنمایی من پیروی کنند بیمـی نخواهد بود و خود اندوهناک نمـی شوند.

39

وَالَّذِينَ كَفَرواْ وَكَذَّبُواْ بِآيَاتِنَا أُولَـئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

کسانی کـه کافر شوند و آیـات خدا را تکذیب کنند خود اهل جهنمند و جاودانـه درون آنجا خواهند بود.

40

يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُواْ نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَوْفُواْ بِعَهْدِي أُوفِ بِعَهْدِكُمْ وَإِيَّايَ فَارْهَبُونِ

ای بنی اسرائیل، نعمتی را کـه بر شما ارزانی داشتم بـه یـاد بیـاورید و به عهد من وفا کنید که تا به عهدتان وفا کنم و از من بترسید.

41

وَآمِنُواْ بِمَا أَنزَلْتُ مُصَدِّقاً لِّمَا مَعَكُمْ وَلاَ تَكُونُواْ أَوَّلَ كَافِرٍ بِهِ وَلاَ تَشْتَرُواْ بِآيَاتِي ثَمَناً قَلِيلاً وَإِيَّايَ فَاتَّقُونِ

و بـه آنچه نازل کرده ام و کتاب شما را تصدیق مـی کند ایمان بیـاورید و از نخستینانی کـه انکارش مـی کنند، مباشید و آیـات مرا بـه بهای اندک مفروشید و از من بیمناک باشید.

42

وَلاَ تَلْبِسُواْ الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُواْ الْحَقَّ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ

حق را بـه باطل مـیامـیزید و با آن کـه حقیقت را مـی دانید، کتمانش مکنید.

43

وَأَقِيمُواْالصَّلاَةَ وَآتُواْالزَّكَاةَ وَارْكَعُواْ مَعَ الرَّاكِعِينَ

و نماز را بر پای دارید و زکات بدهید و با رکوع کنندگان رکوع کنید.

44

أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنسَوْنَ أَنفُسَكُمْ وَأَنتُمْ تَتْلُونَ الْكِتَابَ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ

آیـا درون حالی کـه کتاب را مـی خوانید، مردم را بـه نیکی فرمان مـی دهید و خود را فراموش مـی کنید؟ آیـا بـه عقل درنمـی یـابید؟

45

وَاسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخَاشِعِينَ

از شکیبایی و نماز یـاری جویید و این دو کاری دشوارند، جز به منظور اهل خشوع

46

الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلاَقُو رَبِّهِمْ وَأَنَّهُمْ إِلَيْهِ رَاجِعُونَ

آنان کـه بی گمان مـی دانند کـه با پروردگار خود دیدار خواهند کرد و نزد او باز مـی گردند.

47

يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُواْ نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ

ای بنی اسرائیل، نعمتی را کـه بر شما ارزانی داشتم و شما را بر جهانیـان برتری دادم بـه یـاد بیـاورید.

48

وَاتَّقُواْ يَوْماً لاَّ تَجْزِي نَفْسٌ عَن نَّفْسٍ شَيْئاً وَلاَ يُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ وَلاَ يُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلاَ هُمْ يُنصَرُونَ

و بترسید از روزی کـه هیچ دیگری را بـه کار نیـاید و هیچ شفاعتی ازی پذیرفته نگردد و ازی نستانند وی را یـاری نکنند.

49

وَإِذْ نَجَّيْنَاكُم مِّنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوَءَ الْعَذَابِ يُذَبِّحُونَ أَبْنَاءكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءكُمْ وَفِي ذَلِكُم بَلاء مِّن رَّبِّكُمْ عَظِيمٌ

و بـه یـاد آرید آنگاه کـه شما را از فرعونیـان رهانیدیم: شما را شکنجه های سخت مـی د، پسرانتان را مـی کشتند و زنانتان را زنده مـی گذاشتند و در این آزمونی بزرگ از سوی پروردگارتان بود.

50

وَإِذْ فَرَقْنَا بِكُمُ الْبَحْرَ فَأَنجَيْنَاكُمْ وَأَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَوْنَ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ

و آن هنگام را کـه دریـا را برایتان شکافتیم و شما را رهانیدیم و فرعونیـان را درون برابر چشمانتان غرقه ساختیم.

51

وَإِذْ وَاعَدْنَا مُوسَى أَرْبَعِينَ لَيْلَةً ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِن بَعْدِهِ وَأَنتُمْ ظَالِمُونَ

و آن هنگام را کـه چهل شب با موسی وعده نـهادیم و شما کـه ستمکاران بودید، بعد از او را پرستیدید.

52

ثُمَّ عَفَوْنَا عَنكُمِ مِّن بَعْدِ ذَلِكَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

پس گناهانتان را عفو کردیم، باشد کـه سپاسگزار باشید.

53

وَإِذْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَالْفُرْقَانَ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ

و بـه یـاد آرید آن هنگام را کـه به موسی کتاب و فرقان دادیم، باشد کـه هدایت شوید.

54

وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ إِنَّكُمْ ظَلَمْتُمْ أَنفُسَكُمْ بِاتِّخَاذِكُمُ الْعِجْلَ فَتُوبُواْ إِلَى بَارِئِكُمْ فَاقْتُلُواْ أَنفُسَكُمْ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ عِندَ بَارِئِكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ

و آن هنگام را کـه موسی بـه قوم خود گفت: ای قوم من، شما بدان سبب کـه را پرستیدید بر خود ستم روا داشتید، اینک بـه درگاه آفریدگارتان توبه کنید و یکدیگر را بکشید کـه چنین کاری درون نزد آفریدگارتان ستوده تر هست پس خدا توبه شما را بپذیرفت زیرا توبه پذیر و مـهربان است.

55

وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَى لَن نُّؤْمِنَ لَكَ حَتَّى نَرَى اللَّهَ جَهْرَةً فَأَخَذَتْكُمُ الصَّاعِقَةُ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ

و آن هنگام را کـه گفتید: ای موسی ما که تا خدا را بـه آشکارا نبینیم بـه تو ایمان نمـی آوریم و همچنان کـه مـی نگریستید صاعقه شما را فرو گرفت.

56

ثُمَّ بَعَثْنَاكُم مِّن بَعْدِ مَوْتِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

و شما را بعد از مردن زنده ساختیم، شاید سپاسگزار شوید.

57

وَظَلَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْغَمَامَ وَأَنزَلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى كُلُواْ مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَـكِن كَانُواْ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ

و ابر را سایبانتان گردانیدیم و برایتان من و سلوی فرستادیم: بخورید از این چیزهای پاکیزه کـه شما را روزی داده ایم و آنان بر ما ستم ند، بلکه بر خود ستم مـی د.

58

وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُواْ هَـذِهِ الْقَرْيَةَ فَكُلُواْ مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَداً وَادْخُلُواْ الْبَابَ سُجَّداً وَقُولُواْ حِطَّةٌ نَّغْفِرْ لَكُمْ خَطَايَاكُمْ وَسَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ

و بـه یـاد آرید آن زمان را کـه به شما گفتیم: بـه آن قریـه درآیید و از نعمت های آن هر چه و هر جا کـه خواسته باشید بـه فراوانی بخورید ولی سجده کنان بر دروازه داخل شوید و بگویید: بار گناه از ما فرو نـه که تا خطاهای شمارا بیـامرزیم و به پاداش نیکوکاران بیفزاییم.

59

فَبَدَّلَ الَّذِينَ ظَلَمُواْ قَوْلاً غَيْرَ الَّذِي قِيلَ لَهُمْ فَأَنزَلْنَا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُواْ رِجْزاً مِّنَ السَّمَاء بِمَا كَانُواْ يَفْسُقُونَ

اما ستمکاران آن سخن را دیگر د و بر آنان بـه جزای عصیـانی کـه کرده بودند عذابی آسمانی فرود آوردیم

60

وَإِذِ اسْتَسْقَى مُوسَى لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِب بِّعَصَاكَ الْحَجَرَ فَانفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْناً قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَّشْرَبَهُمْ كُلُواْ وَاشْرَبُواْ مِن رِّزْقِ اللَّهِ وَلاَ تَعْثَوْاْ فِي الأَرْضِ مُفْسِدِينَ

و بـه یـاد آرید آنگاه را کـه موسی به منظور قوم خود آب خواست گفتیم: عصایت را بر آن سنگ بزن بعد دوازده چشمـه از آن بگشاد هر گروهی آبشخور خود را بدانست از روزی خدا بخورید و بیـاشامـید و در روی زمـین بـه فساد سرکشی مکنید.

61

وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَى لَن نَّصْبِرَ عَلَىَ طَعَامٍ وَاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنبِتُ الأَرْضُ مِن بَقْلِهَا وَقِثَّآئِهَا وَفُومِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَا قَالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنَى بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ اهْبِطُواْ مِصْراً فَإِنَّ لَكُم مَّا سَأَلْتُمْ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ وَبَآؤُوْاْ بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُواْ يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ الْحَقِّ ذَلِكَ بِمَا عَصَواْ وَّكَانُواْ يَعْتَدُونَ

و آنگاه را کـه گفتید: ای موسی، ما بر یک نوع طعام نتوانیم ساخت. از پروردگارت بخواه که تا برای ما از آنچه از زمـین مـی روید چون سبزی و خیـار و سیر و عدس و پیـاز برویـاند. موسی گفت: آیـا مـی خواهید آنچه را کـه برتر هست به آنچه فروتر است، بدل کنید؟ بـه شـهری بازگردید کـه در آنجا هر چه خواهید بـه شما بدهند، مقرر شد بر آنـها خواری و بیچارگی و خشم خدا را بر خود هموار ساختند و این بدان سبب بود کـه به آیـات خدا کافر شدند و پیـامبران را بـه ناحق کشتند و نافرمانی د و تجاوز ورزیدند.

62

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُواْ وَالَّذِينَ هَادُواْ وَالنَّصَارَى وَالصَّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحاً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ

کسانی کـه ایمان آوردند وانی کـه آیین یـهودان و ترسایـان و صابئان را برگزیدند، اگر بـه خدا و روز بازپسین ایمان داشته باشند و کاری شایسته کنند، خدا بـه آنـها پاداش نیک مـی دهد و نـه بیمناک مـی شوند و نـه محزون

63

وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ الطُّورَ خُذُواْ مَا آتَيْنَاكُم بِقُوَّةٍ وَاذْكُرُواْ مَا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

و بـه یـاد آرید آن زمان را کـه با شما پیمان بستیم و کوه طور را برفراز سرتان بردیم آنچه را کـه به شما داده ایم با اطمـینان بگیرید و آنچه را کـه در آن هست به خاطر بسپارید باشد کـه پرهیزگار شوید.

64

ثُمَّ تَوَلَّيْتُم مِّن بَعْدِ ذَلِكَ فَلَوْلاَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ لَكُنتُم مِّنَ الْخَاسِرِينَ

ولی از فرمان سرباز زدید و اگر فضل و رحمت خدا نبود از زیـانکاران مـی بودید.

65

وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ الَّذِينَ اعْتَدَواْ مِنكُمْ فِي السَّبْتِ فَقُلْنَا لَهُمْ كُونُواْ قِرَدَةً خَاسِئِينَ

و شناخته اید آن گروه را کـه در آن روز شنبه از حد خود تجاوز د، بعد به آنـها خطاب کردیم: بوزینگانی خوار و خاموش گردید.

66

فَجَعَلْنَاهَا نَكَالاً لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهَا وَمَا خَلْفَهَا وَمَوْعِظَةً لِّلْمُتَّقِينَ

و آنـها را عبرت معاصران و آیندگان و اندرزی به منظور پرهیزگاران گردانیدیم.

67

وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ إِنَّ اللّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تَذْبَحُواْ بَقَرَةً قَالُواْ أَتَتَّخِذُنَا هُزُواً قَالَ أَعُوذُ بِاللّهِ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْجَاهِلِينَ

و بـه یـاد آرید آن هنگام را کـه موسی بـه قوم خود گفت: خدا فرمان مـی دهد کهی را بکشید، گفتند: آیـا ما را بـه ریشخند مـی گیری ؟ گفت: بـه خدا پناه مـی برم اگر از نادانان باشم.

68

قَالُواْ ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لّنَا مَا هِيَ قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لاَّ فَارِضٌ وَلاَ بِكْرٌ عَوَانٌ بَيْنَ ذَلِكَ فَافْعَلُواْ مَا تُؤْمَرونَ

گفتند: به منظور ما پروردگارت را بخوان که تا بیـان کند کـه آن چگونـهی است؟ گفت: مـی گویدی هست نـه سخت پیر و از کارافتاده، نـه جوان و کار نکرده، مـیانسال اکنون ید آنچه شما را مـی فرمایند.

69

قَالُواْ ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لَّنَا مَا لَوْنُهَا قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنّهَا بَقَرَةٌ صَفْرَاء فَاقِـعٌ لَّوْنُهَا تَسُرُّ النَّاظِرِينَ

گفتند: به منظور ما پروردگارت را بخوان که تا بگوید کـه رنگ آن چیست؟ گفت: مـی گویدی هست به زرد تند کـه رنگش بینندگان را شادمان مـی سازد.

70

قَالُواْ ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لَّنَا مَا هِيَ إِنَّ البَقَرَ تَشَابَهَ عَلَيْنَا وَإِنَّآ إِنشَاء اللَّهُ لَمُهْتَدُونَ

گفتند: به منظور ما پروردگارت را بخوان که تا بگوید آن چگونـهی است ?، کـه چنینانی بر ما مشتبه شده اند و اگر خدا بخواهد ما بدان راه مـی یـابیم.

71

قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لاَّ ذَلُولٌ تُثِيرُ الأَرْضَ وَلاَ تَسْقِي الْحَرْثَ مُسَلَّمَةٌ لاَّ شِيَةَ فِيهَا قَالُواْ الآنَ جِئْتَ بِالْحَقِّ فَذَبَحُوهَا وَمَا كَادُواْ يَفْعَلُونَ

گفت: مـی گوید از آنان نیست کـه رام باشد و زمـین را شخم زند و کشته را آب دهد بی عیب هست و یکرنگ گفتند: اکنون حقیقت را گفتی بعد آن را کشتند، هر چند کـه نزدیک بود کـه از آن کار سرباز زنند.

72

وَإِذْ قَتَلْتُمْ نَفْساً فَادَّارَأْتُمْ فِيهَا وَاللّهُ مُخْرِجٌ مَّا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ

و بـه یـاد آرید آن هنگام را کهی را کشتید و بر یکدیگر بهتان زدید و پیکار درگرفتید و خدا آنچه را کـه پنـهان مـی کردید، آشکار ساخت.

73

فَقُلْنَا اضْرِبُوهُ بِبَعْضِهَا كَذَلِكَ يُحْيِي اللّهُ الْمَوْتَى وَيُرِيكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ

سپس گفتیم: پاره ای از آن را بر آن کشته بزنید خدا مردگان را این چنین زنده مـی سازد و نشانـه های قدرت خویش را این چنین بـه شما مـی نمایـاند، باشد کـه به عقل دریـابید.

74

ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُم مِّن بَعْدِ ذَلِكَ فَهِيَ كَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً وَإِنَّ مِنَ الْحِجَارَةِ لَمَا يَتَفَجَّرُ مِنْهُ الأَنْهَارُ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا يَشَّقَّقُ فَيَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاء وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا يَهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ اللّهِ وَمَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ

پس از آن دلهای شما چون سنگ سخت گردید، حتی سخت تر از سنگ کـه از سنگ، گاه جویـها روان شود و چون شکافته شود آب از آن بیرون جهد و گاه از ترس خدا از فراز بـه نشیب فرو غلتد و خدا از آنچه مـی کنید، غافل نیست.

75

أَفَتَطْمَعُونَ أَن يُؤْمِنُواْ لَكُمْ وَقَدْ كَانَ فَرِيقٌ مِّنْهُمْ يَسْمَعُونَ كَلاَمَ اللّهِ ثُمَّ يُحَرِّفُونَهُ مِن بَعْدِ مَا عَقَلُوهُ وَهُمْ يَعْلَمُونَ

آیـا طمع مـی دارید کـه به شما ایمان بیـاورند و حال آن کـه گروهی از ایشان کلام خدا را مـی شنیدند و با آن کـه حقیقت آن را مـی یـافتند تحریفش مـی د و از کار خویش آگاه بودند؟

76

وَإِذَا لَقُواْ الَّذِينَ آمَنُواْ قَالُواْ آمَنَّا وَإِذَا خَلاَ بَعْضُهُمْ إِلَىَ بَعْضٍ قَالُواْ أَتُحَدِّثُونَهُم بِمَا فَتَحَ اللّهُ عَلَيْكُمْ لِيُحَآجُّوكُم بِهِ عِندَ رَبِّكُمْ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ

و چون با مؤمنان دیدار کنند، گویند: ما هم ایمان آورده ایم و چون با یکدیگر خلوت کنند، گویند: آیـا با آنان از دانشی کـه خدا بـه شما ارزانی داشته سخن مـی گویید که تا به یـاری آن درون نزد پروردگارتان بر شما حجت آرند؟ آیـا بـه عقل درنمـی یـابید؟

77

أَوَلاَ يَعْلَمُونَ أَنَّ اللّهَ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ

آیـا نمـی دانند کـه هر چه را کـه پنـهان مـی دارند و هر چه را کـه آشکار مـی، سازند، خدا مـی داند؟

78

وَمِنْهُمْ أُمِّيُّونَ لاَ يَعْلَمُونَ الْكِتَابَ إِلاَّ أَمَانِيَّ وَإِنْ هُمْ إِلاَّ يَظُنُّونَ

برخی از ایشان بیسوادانی هستند کـه نمـی دانند درون آن کتاب چیست، جز سخنانی کـه شنیده اند و مـی خوانند اینان تنـها پایبند گمان خویشند.

79

فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ يَكْتُبُونَ الْكِتَابَ بِأَيْدِيهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هَـذَا مِنْ عِندِ اللّهِ لِيَشْتَرُواْ بِهِ ثَمَناً قَلِيلاً فَوَيْلٌ لَّهُم مِّمَّا كَتَبَتْ أَيْدِيهِمْ وَوَيْلٌ لَّهُمْ مِّمَّا يَكْسِبُونَ

پس وای بر آنـهایی کـه کتاب را خود بـه دست خود مـی نویسند و تا سودی اندک برند، مـی گویند کـه از جانب خدا نازل شده بعد وای بر آنـها بدانچه نوشتند و وای بر آنـها از سودی کـه مـی برند.

80

وَقَالُواْ لَن تَمَسَّنَا النَّارُ إِلاَّ أَيَّاماً مَّعْدُودَةً قُلْ أَتَّخَذْتُمْ عِندَ اللّهِ عَهْدًا فَلَن يُخْلِفَ اللّهُ عَهْدَهُ أَمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ

و گفتند: آتش جز چند روزی ما را نسوزاند. بگو: آیـا با خدا چنین پیمانی بسته اید که تا او خلاف پیمان خود نکند؟ یـا آن کـه از روی نادانی چنین نسبتی بـه خدا مـی دهید؟

81

بَلَى مَن كَسَبَ سَيِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِيـئَتُهُ فَأُوْلَـئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

آری آنان کـه مرتکب کاری زشت مـی شوند و در گناه غرقه مـی گردند، اهل جهنمند و جاودانـه درون آن

82

وَالَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ أُولَـئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

و آنان کـه ایمان آورده اند و کارهای شایسته کرده اند، اهل بهشتند و در آن جاویدان

83

وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لاَ تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللّهَ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَاناً وَذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَقُولُواْ لِلنَّاسِ حُسْناً وَأَقِيمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّكَاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنكُمْ وَأَنتُم مِّعْرِضُونَ

به یـاد آرید آن هنگام را کـه از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم کـه جز خدا را نپرستید و به پدر و مادر و خویشاوندان و یتیمان و درویشان نیکی کنید و به مردمان سخن نیک گویید و نماز بخوانید و زکات بدهید ولی جز اندکی پشت د و رویگردان شدند.

84

وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ لاَ تَسْفِكُونَ دِمَاءكُمْ وَلاَ تُخْرِجُونَ أَنفُسَكُم مِّن دِيَارِكُمْ ثُمَّ أَقْرَرْتُمْ وَأَنتُمْ تَشْهَدُونَ

و آن هنگام را کـه با شما پیمان نـهادیم کـه خون هم مریزید و یکدیگر را از خان و مان آواره مسازید و شما بـه پیمان گردن نـهادید و خود بر آن گواه هستید.

85

ثُمَّ أَنتُمْ هَـؤُلاء تَقْتُلُونَ أَنفُسَكُمْ وَتُخْرِجُونَ فَرِيقاً مِّنكُم مِّن دِيَارِهِمْ تَظَاهَرُونَ عَلَيْهِم بِالإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَإِن يَأتُوكُمْ أُسَارَى تُفَادُوهُمْ وَهُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْكُمْ إِخْرَاجُهُمْ أَفَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتَابِ وَتَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَمَا جَزَاء مَن يَفْعَلُ ذَلِكَ مِنكُمْ إِلاَّ خِزْيٌ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يُرَدُّونَ إِلَى أَشَدِّ الْعَذَابِ وَمَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ

پس شما چنین جماعتی هستید کـه یکدیگر را مـی کشید و گروهی از خود را از خان و مانشان آواره مـی کنید و بر ضد آنـها بـه گناه و بیداد بـه همدستی یکدیگر برمـی خیزید و اگر بـه اسارت شما درآیند درون برابر آزادیشان فدیـه مـی گیرید و حال آنکه بیرون راندنشان بر شما حرام بود آیـا بـه بعضی از کتاب ایمان مـی آورید و بعض دیگر را انکار مـی کنید؟ پاداشی کـه چنین کند درون دنیـا جز خواری نیست و در روز قیـامت بـه سخت ترین وجهی شکنجه مـی شود و خدا از آنچه مـی کنید، غافل نیست.

86

أُولَـئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُاْ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا بِالآَخِرَةِ فَلاَ يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلاَ هُمْ يُنصَرُونَ

اینان همانانند کـه آخرت را دادند و زندگی دنیـا را خند از عذابشان کاسته نگردد و یـاریشان نکند.

87

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَقَفَّيْنَا مِن بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَفَكُلَّمَا جَاءكُمْ رَسُولٌ بِمَا لاَ تَهْوَى أَنفُسُكُمُ اسْتَكْبَرْتُمْ فَفَرِيقاً كَذَّبْتُمْ وَفَرِيقاً تَقْتُلُونَ

به تحقیق موسی را کتاب دادیم و از پی او پیـامبران فرستادیم و به عیسی بن مریم دلیل های روشن عنایت کردیم و او را بـه روح القدس تایید نمودیم و هرگاه پیـامبری آمد و چیزهایی آورد کـه پسند نفس شما نبود سرکشی کردید و گروهی را دروغگو خواندید و گروهی را کشتید.

88

وَقَالُواْ قُلُوبُنَا غُلْفٌ بَل لَّعَنَهُمُ اللَّه بِكُفْرِهِمْ فَقَلِيلاً مَّا يُؤْمِنُونَ

گفتند: دلهای ما درون حجاب هست نـه خدا آنان را بـه سبب کفری کـه مـی ورزند، مطرود ساخته و چه اندک ایمان مـی آورند.

89

وَلَمَّا جَاءهُمْ كِتَابٌ مِّنْ عِندِاللّهِ مُصَدِّقٌ لِّمَا مَعَهُمْ وَكَانُواْ مِن قَبْلُ يَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُواْ فَلَمَّا جَاءهُم مَّا عَرَفُواْ كَفَرُواْ بِهِ فَلَعْنَةُ اللَّه عَلَى الْكَافِرِينَ

و چون ایشان را از جانب خدا کتابی آمد و او را شناختند، هر چند کتابشان را هم تصدیق کرده بود و با آنکه زان پیش خواستار پیروزی بر کافران بودند بـه او ایمان نیـاوردند کـه لعنت خدا بر کافران باد.

90

بِئْسَمَا اشْتَرَوْاْ بِهِ أَنفُسَهُمْ أَن يَكْفُرُواْ بِمَا أنَزَلَ اللّهُ بَغْياً أَن يُنَزِّلُ اللّهُ مِن فَضْلِهِ عَلَى مَن يَشَاء مِنْ عِبَادِهِ فَبَآؤُواْ بِغَضَبٍ عَلَى غَضَبٍ وَلِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ مُّهِينٌ

با خود بد معامله ای د آنگاه کـه از حسد بـه کتاب خدا کافر شدند و از این کـه خدا فضل و کرم خویش را بـه هر از بندگان خود کـه بخواهد ارزانی مـی دارد. حسد بردند و خشم دیگری بر خشم خدا افزودند و کافران را عذابی هست خوارکننده.

91

وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُواْ بِمَا أَنزَلَ اللّهُ قَالُواْ نُؤْمِنُ بِمَآ أُنزِلَ عَلَيْنَا وَيَكْفُرونَ بِمَا وَرَاءهُ وَهُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقاً لِّمَا مَعَهُمْ قُلْ فَلِمَ تَقْتُلُونَ أَنبِيَاء اللّهِ مِن قَبْلُ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ

و چون بـه آنـها گفته شود کـه به آنچه خدا نازل کرده است، ایمان بیـاورید. مـی گویند: ما بـه آنچه بر خود ما نازل شده هست ایمان آورده ایم و به غیر آن هر چند با حقیقت همراه باشد و کتابشان را هم تصدیق کند، ایمان نمـی آورند. بگو: اگر شما ایمان آورده بودید از چه رامبران خدا را پیش از این مـی کشتید؟

92

وَلَقَدْ جَاءكُم مُّوسَى بِالْبَيِّنَاتِ ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِن بَعْدِهِ وَأَنتُمْ ظَالِمُونَ

موسی با دلیل های روشن خویش بـه هدایت شما آمد و شما ستمکاران، بعد از او بـه گرویدید.

93

وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ الطُّورَ خُذُواْ مَا آتَيْنَاكُم بِقُوَّةٍ وَاسْمَعُواْ قَالُواْ سَمِعْنَا وَعَصَيْنَا وَأُشْرِبُواْ فِي قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِكُفْرِهِمْ قُلْ بِئْسَمَا يَأْمُرُكُمْ بِهِ إِيمَانُكُمْ إِن كُنتُمْ مُّؤْمِنِينَ

و با شما پیمان بستیم و کوه طور را برفراز سرتان بردیم اکنون آنچه را کـه برایتان فرستاده ایم با ایمان استوار بگیرید و کلام خدا را بشنوید. گفتند: شنیدیم و به کار نخواهیم بست عشق و کفر درون دلشان با هم سرشته است. بگو: اگر بدانچه مـی گویید باور دارید، باورتان شما را بـه بدکاری وامـی دارد.

94

قُلْ إِن كَانَتْ لَكُمُ الدَّارُ الآَخِرَةُ عِندَ اللّهِ خَالِصَةً مِّن دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُاْ الْمَوْتَ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

بگو: اگر راست مـی گویید کـه سرای آخرت نزد خدا ویژه شماست نـه مردم دیگر، بعد آرزوی مرگ کنید.

95

وَلَن يَتَمَنَّوْهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ وَاللّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمينَ

ولی بـه سبب اعمالی کـه مرتکب شده اند، هرگز آرزوی مرگ نخواهند کرد خدا ستمکاران را مـی شناسد.

96

وَلَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ النَّاسِ عَلَى حَيَاةٍ وَمِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُواْ يَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ يُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ وَمَا هُوَ بِمُزَحْزِحِهِ مِنَ الْعَذَابِ أَن يُعَمَّرَ وَاللّهُ بَصِيرٌ بِمَا يَعْمَلُونَ

آنان را از مردم دیگر، حتی مشرکان بـه زندگی این جهانی حریص تر، خواهی یـافت و بعضی از کافران دوست دارند کـه هزار سال درون این دنیـا زیست کنند و این عمر دراز عذاب خدا را از آنان دور نخواهد ساخت کـه خدا بـه اعمالشان بیناست.

97

قُلْ مَن كَانَ عَدُوًّا لِّجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَى قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللّهِ مُصَدِّقاً لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَهُدًى وَبُشْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ

به آنان کـه با جبریل دشمنی مـی ورزند، بگو: اوست کـه این آیـات را بـه فرمان خدا بر دل تو نازل کرده هست تا کتابهای دیگر آسمانی را تصدیق کند و برای مؤمنان رهنمون و بشارت باشد.

98

مَن كَانَ عَدُوًّا لِّلّهِ وَمَلآئِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللّهَ عَدُوٌّ لِّلْكَافِرِينَ

هر کـه دشمن خدا و فرشتگان او و پیـامبرانش و جبریل و مـیکال باشد، خدا هم دشمن کافران است.

99

وَلَقَدْ أَنزَلْنَآ إِلَيْكَ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ وَمَا يَكْفُرُ بِهَا إِلاَّ الْفَاسِقُونَ

هر آینـه کـه بر تو آیـاتی روشن نازل کردیم و جز فاسقانی منکر آنـها نخواهد شد.

100

أَوَكُلَّمَا عَاهَدُواْ عَهْداً نَّبَذَهُ فَرِيقٌ مِّنْهُم بَلْ أَكْثَرُهُمْ لاَيُؤْمِنُونَ

آیـا هر بار کـه با خدا پیمانی بستند گروهی از ایشان پیمان شکنی د؟ آری بیشترشان ایمان نخواهند آورد.

101

وَلَمَّا جَاءهُمْ رَسُولٌ مِّنْ عِندِ اللّهِ مُصَدِّقٌ لِّمَا مَعَهُمْ نَبَذَ فَرِيقٌ مِّنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ كِتَابَ اللّهِ وَرَاء ظُهُورِهِمْ كَأَنَّهُمْ لاَيَعْلَمُونَ

و گروهی از اهل کتاب چون پیـامبری از جانب خدا بر آنان مبعوث شد کـه به کتابشان هم گواهی مـی داد، کتاب خدا را چنان کـه گویی از آن بی خبرند، بعد پشت افکندند.

102

وَاتَّبَعُواْ مَا تَتْلُواْ الشَّيَاطِينُ عَلَى مُلْكِ سُلَيْمَانَ وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَانُ وَلَـكِنَّ الشَّيْاطِينَ كَفَرُواْ يُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَمَا أُنزِلَ عَلَى الْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّى يَقُولاَ إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلاَ تَكْفُرْ فَيَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ الْمَرْءِ وَزَوْجِهِ وَمَا هُم بِضَآرِّينَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلاَّ بِإِذْنِ اللّهِ وَيَتَعَلَّمُونَ مَا يَضُرُّهُمْ وَلاَ يَنفَعُهُمْ وَلَقَدْ عَلِمُواْ لَمَنِ اشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِي الآخِرَةِ مِنْ خَلاَقٍ وَلَبِئْسَ مَا شَرَوْاْ بِهِ أَنفُسَهُمْ لَوْ كَانُواْ يَعْلَمُونَ

و از افسونی کـه دیوها بـه روزگار پادشاهی سلیمان مـی خواندند، پیروی د و سلیمان کافر نبود ولی دیوها کـه مردم را جادوگری مـی آموختند، کافر بودند و نیز آن افسون کـه بر آن دو فرشته، هاروت و ماروت درون بابل نازل شد، درون حالی کـه آن دو بـه هر کـه جادوگری مـی آموختند. مـی گفتند: کار ما فتنـه است، مباد کافر شوی و مردم از آن دو جادوهایی مـی آموختند کـه مـی توانستند مـیان زن و شوی جدایی افکنند و آن دو جادوگر جز بـه فرمان خدا بهی زیـانی نمـی رسانیدند و آنچه مردم مـی آموختند بـه آنـها زیـان مـی رسانید، نـه سود و خود مـی دانستند کـه خریداران آن جادو را درون آخرت بهره ای نیست خود را بـه بد چیزی فروختند، اگر مـی دانستند.

103

وَلَوْ أَنَّهُمْ آمَنُواْ واتَّقَوْا لَمَثُوبَةٌ مِّنْ عِندِ اللَّه خَيْرٌ لَّوْ كَانُواْ يَعْلَمُونَ

اگر ایمان آورده و پرهیزگار شده بودند، پاداشی کـه از جانب خدا بـه آنـها داده مـی شد از هر چیز دیگری نیکوتر مـی بود، اگر مـی دانستند.

104

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَتَقُولُواْ رَاعِنَا وَقُولُواْ انظُرْنَا وَاسْمَعُوا ْوَلِلكَافِرِينَ عَذَابٌ أَلِيمٌ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، مگویید راعنا بگویید انظرنا و گوش فرا دارید کـه برای کافران عذابی هست دردآور.

105

مَّا يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَلاَ الْمُشْرِكِينَ أَن يُنَزَّلَ عَلَيْكُم مِّنْ خَيْرٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَاللّهُ يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَن يَشَاء وَاللّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ

از مـیان اهل کتاب آنان کـه کافر شدند و نیز مشرکان دوست نمـی دارند کـه از جانب پروردگار بـه شما خیری برسد و حال آن کـه خدا هر را کـه بخواهد بـه بخشایش خویش مخصوص مـی دارد خدا صاحب فضلی بزرگ است.

106

مَا نَنسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ نُنسِهَا نَأْتِ بِخَيْرٍ مِّنْهَا أَوْ مِثْلِهَا أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللّهَ عَلَىَ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

هیچ آیـه ای را منسوخ یـا ترک نمـی کنیم مگر آنکه بهتر از آن یـا همانند آن را مـی آوریم. آیـا نمـی دانی کـه خدا بر هر کاری تواناست؟

107

أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللّهَ لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللّهِ مِن وَلِيٍّ وَلاَنَصِيرٍ

آیـا نمـی دانی کـه خدا فرمانروای آسمانـها و زمـین هست و شما را جز او یـاری و یـاوری نیست؟

108

أَمْ تُرِيدُونَ أَن تَسْأَلُواْ رَسُولَكُمْ كَمَا سُئِلَ مُوسَى مِن قَبْلُ وَمَن يَتَبَدَّلِ الْكُفْرَ بِالإِيمَانِ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاء السَّبِيلِ

آیـا مـی خواهید از پیـامبر خود چیزی بپرسید، همچنان کـه قوم موسی پیش از این از موسی پرسیده بودند؟ آن کـه کفر را بـه جای ایمان برگزیند، چونی هست که راه راست را گم کرده باشد.

109

وَدَّ كَثِيرٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَوْ يَرُدُّونَكُم مِّن بَعْدِ إِيمَانِكُمْ كُفَّاراً حَسَدًا مِّنْ عِندِ أَنفُسِهِم مِّن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْحَقُّ فَاعْفُواْ وَاصْفَحُواْ حَتَّى يَأْتِيَ اللّهُ بِأَمْرِهِ إِنَّ اللّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

گروهی از اهل کتاب بر شما حسد مـی ورزند و با آن کـه حقیقت بر آنـها آشکار شده، دوست دارند شما را از راه خود بـه کفر بازگردانند عفو کنید و گذشت کنید که تا خدا فرمانش را بیـاورد کـه او بر هر کاری تواناست.

110

وَأَقِيمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّكَاةَ وَمَا تُقَدِّمُواْ لأَنفُسِكُم مِّنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِندَاللّهِ إِنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ

نماز بگزارید و زکات بدهید هر نیکی را کـه پیشاپیش به منظور خود روانـه مـی دارید نزد خدایش خواهید یـافت. هر آینـه خدا بـه کارهایی کـه مـی کنید بیناست.

111

وَقَالُواْ لَن يَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلاَّ مَن كَانَ هُوداً أَوْ نَصَارَى تِلْكَ أَمَانِيُّهُمْ قُلْ هَاتُواْ بُرْهَانَكُمْ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

گفتند: جز یـهودان و ترسایـانی بـه بهشت نمـی رود این آرزوی آنـهاست. بگو: اگر راست مـی گویید حجت خویش بیـاورید.

112

بَلَى مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِندَ رَبِّهِ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ

آری، هر کـه از روی اخلاص رو بـه خدا کند و نیکوکار بود، پاداشش را از پروردگارش خواهد گرفت و دستخوش بیم و اندوه نمـی شود.

113

وَقَالَتِ الْيَهُودُ لَيْسَتِ النَّصَارَى عَلَىَ شَيْءٍ وَقَالَتِ النَّصَارَى لَيْسَتِ الْيَهُودُ عَلَى شَيْءٍ وَهُمْ يَتْلُونَ الْكِتَابَ كَذَلِكَ قَالَ الَّذِينَ لاَيَعْلَمُونَ مِثْلَ قَوْلِهِمْ فَاللّهُ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُواْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ

با آن کـه کتاب خدا را مـی خوانند، یـهودان گفتند: کـه ترسایـان بر هیچند و ترسایـان گفتند: کـه یـهودان بر هیچند همچنین آنـها کـه ناآگاهند سخنی چون سخن آنان گویند خدا درون روز قیـامت درباره آنچه درون آن اختلاف مـی کنند، مـیانشان حکم خواهد کرد.

114

وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن مَّنَعَ مَسَاجِدَ اللّهِ أَن يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِي خَرَابِهَا أُوْلَـئِكَ مَا كَانَ لَهُمْ أَن يَدْخُلُوهَا إِلاَّ خَآئِفِينَ لهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَلَهُمْ فِي الآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ

کیست ستمکارتر از آن کـه نگذاشت کـه نام خدا درون مسجدهای خدا شود و در ویران ساختن آنـها کوشید؟ آنان درون آن مسجدها جز بیمناک و ترسان داخل نخواهند شد و نصیبشان درون دنیـا خواری و در آخرت عذابی بزرگ است.

115

وَلِلّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ فَأَيْنَمَا تُوَلُّواْ فَثَمَّ وَجْهُ اللّهِ إِنَّ اللّهَ وَاسِعٌ عَلِيمٌ

مشرق و مغرب از آن خداست بعد به هر جای کـه رو کنید، همان جا رو بـه خداست خدا فراخ رحمت و داناست.

116

وَقَالُواْ اتَّخَذَ اللّهُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ بَل لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ كُلٌّ لَّهُ قَانِتُونَ

گفتند: کـه خدا فرزندی گرفت منزه هست او بلکه هر چه درون آسمانـها و زمـین هست از آن اوست و همـه فرمانبردار اویند.

117

بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَإِذَا قَضَى أَمْراً فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُن فَيَكُونُ

آفریننده آسمانـها و زمـین هست چون اراده چیزی کند، مـی گوید: موجود شو و آن چیز موجود مـی شود.

118

وَقَالَ الَّذِينَ لاَيَعْلَمُونَ لَوْلاَ يُكَلِّمُنَا اللّهُ أَوْ تَأْتِينَا آيَةٌ كَذَلِكَ قَالَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِم مِّثْلَ قَوْلِهِمْ تَشَابَهَتْ قُلُوبُهُمْ قَدْ بَيَّنَّا الآيَاتِ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ

نادانان گفتند: چرا خدا با ما سخن نمـی گوید؟ یـا معجزه ای بر ما نمـی آید؟ پیشینیـانشان نیز چنین سخنانی مـی گفتند دلهاشان همانند یکدیگر هست ما به منظور آنان کـه به یقین رسیده اند، آیـات را بیـان کرده ایم.

119

إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلاَ تُسْأَلُ عَنْ أَصْحَابِ الْجَحِيمِ

ما تو را کـه سزاوار هستی بـه رسالت فرستادیم که تا مژده دهی و بیم دهی تو مسئول دوزخیـان نیستی.

120

وَلَن تَرْضَى عَنكَ الْيَهُودُ وَلاَ النَّصَارَى حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللّهِ هُوَ الْهُدَى وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءهُم بَعدَ الَّذِي جَاءكَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَكَ مِنَ اللّهِ مِن وَلِيٍّ وَلاَ نَصِيرٍ

یـهودان و ترسایـان از تو خشنود نمـی شوند که تا به آیینشان گردن نـهی بگو:، هدایت، هدایتی هست که از جانب خدا باشد اگر از آن بعد که خدا تو را آگاه کرده است. از خواسته آنـها پیروی کنی، هیچ یـاور و مددکاری از جانب او نخواهی داشت.

121

الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاَوَتِهِ أُوْلَـئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمن يَكْفُرْ بِهِ فَأُوْلَـئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ

کسانی کـه کتابشان داده ایم و آنچنان کـه سزاوار هست آن را مـی خوانند، مؤمنان بـه آن هستند و آنان کـه به آن ایمان ندارند، زیـانکاران هستند.

122

يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُواْ نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ

ای بنی اسرائیل، از آن نعمتی کـه بر شما ارزانی داشتم و شما را بر جهانیـان برتری دادم، یـاد کنید.

123

وَاتَّقُواْ يَوْماً لاَّ تَجْزِي نَفْسٌ عَن نَّفْسٍ شَيْئاً وَلاَ يُقْبَلُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلاَ تَنفَعُهَا شَفَاعَةٌ وَلاَ هُمْ يُنصَرُونَ

و بترسید از روزی کـه هیچ دیگری را بـه کار نیـاید و فدیـه پذیرفته نشود و شفاعت سودشان نکند وی بـه یـاریشان برنخیزد.

124

وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ

و پروردگار ابراهیم او را بـه کاری چند بیـازمود و ابراهیم آن کارها را بـه تمامـی بـه انجام رسانید. خدا گفت : من تو را پیشوای مردم گردانیدم. گفت: فرزندانم را هم؟ گفت: پیمان من ستمکاران را دربرنگیرد.

125

وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثَابَةً لِّلنَّاسِ وَأَمْناً وَاتَّخِذُواْ مِن مَّقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى وَعَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَن طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ

و کعبه را جایگاه اجتماع و مکان امن مردم ساختیم مقام ابراهیم را نمازگاه خویش گیرید. ما ابراهیم و اسماعیل را فرمان دادیم: خانـه مرا به منظور طواف کنندگان و مقیمان و راکعان و ساجدان پاکیزه دارید.

126

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَـَذَا بَلَدًا آمِنًا وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرَاتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُم بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ قَالَ وَمَن كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَلِيلاً ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلَى عَذَابِ النَّارِ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ

و ابراهیم گفت: ای پروردگار من، این شـهر را جای امنی گردان و از مردمش آنان را کـه به خدا و روز قیـامت ایمان دارند از هر ثمره روزی ساز گفت: هر کـه کافر شد او را اندک برخورداری دهم سپس بـه عذاب آتش دچارش گردانم کـه بدسرانجامـی است.

127

وَإِذْ يَرْفَعُ إِبْرَاهِيمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَيْتِ وَإِسْمَاعِيلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

و ابراهیم و اسماعیل پایـه های خانـه را بالا بردند. گفتند: ای پروردگار ما از ما بپذیر کـه تو شنوا و دانا هستی.

128

رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَيْنِ لَكَ وَمِن ذُرِّيَّتِنَا أُمَّةً مُّسْلِمَةً لَّكَ وَأَرِنَا مَنَاسِكَنَا وَتُبْ عَلَيْنَآ إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ

ای پروردگار ما، ما را فرمانبردار خویش ساز و نیز فرزندان ما را فرمانبردار خویش گردان و مناسکمان را بـه ما بیـاموز و توبه ما بپذیر کـه تو توبه پذیرنده و مـهربان هستی.

129

رَبَّنَا وَابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولاً مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِكَ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُزَكِّيهِمْ إِنَّكَ أَنتَ العَزِيزُ الحَكِيمُ

ای پروردگار ما از مـیانشان پیـامبری بر آنـها مبعوث گردان که تا آیـات تو را برایشان بخواند و به آنـها کتاب و حکمت بیـاموزد و آنـها را پاکیزه سازد و تو پیروزمند و حکیم هستی.

130

وَمَن يَرْغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبْرَاهِيمَ إِلاَّ مَن سَفِهَ نَفْسَهُ وَلَقَدِ اصْطَفَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا وَإِنَّهُ فِي الآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ

چهی از کیش ابراهیم روی برمـی تابد جز آن کـه خود را بی خرد ساخته باشد؟ ابراهیم را درون دنیـا برگزیدیم و او درون آخرت نیز از شایستگان است.

131

إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ

و پروردگارش بـه او گفت: تسلیم شو. گفت: من درون برابر پروردگار جهانیـان تسلیمم.

132

وَوَصَّى بِهَا إِبْرَاهِيمُ بَنِيهِ وَيَعْقُوبُ يَا بَنِيَّ إِنَّ اللّهَ اصْطَفَى لَكُمُ الدِّينَ فَلاَ تَمُوتُنَّ إَلاَّ وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ

ابراهیم بـه فرزندان خود وصیت کرد کـه در برابر خدا تسلیم شوند و یعقوب بـه فرزندان خود گفت: ای فرزندان من، خدا به منظور شما این دین را برگزیده است، مباد بمـیرید بی آنکه بدان گردن نـهاده باشید.

133

أَمْ كُنتُمْ شُهَدَاء إِذْ حَضَرَ يَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قَالَ لِبَنِيهِ مَا تَعْبُدُونَ مِن بَعْدِي قَالُواْ نَعْبُدُ إِلَـهَكَ وَإِلَـهَ آبَائِكَ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَقَ إِلَـهًا وَاحِدًا وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ

آیـا شما حاضر بودید، آنگاه کـه مرگ یعقوب فرا رسید و به فرزندانش گفت: بعد از من چه چیز را مـی پرستید؟ گفتند: خدای تو و خدای نیـاکان تو ابراهیم و اسماعیل و اسحاق را بـه یکتایی خواهیم پرستید و در برابر او تسلیم مـی شویم.

134

تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَلَكُم مَّا كَسَبْتُمْ وَلاَ تُسْأَلُونَ عَمَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ

آنـها امتهایی بوده اند کـه اکنون درون گذشته اند آنچه کرده بودند. از آن آنـهاست و آنچه شما کنید از آن شماست و شما را از اعمالی کـه آنـها مـی کرده اند، نمـی پرسند.

135

َقَالُواْ كُونُواْ هُودًا أَوْ نَصَارَى تَهْتَدُواْ قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ

گفتند: یـهودی یـا نصرانی شوید که تا به راه راست افتید. بگو: ما کیش، یکتاپرستی ابراهیم را برگزیدیم و او مشرک نبود.

136

قُولُواْ آمَنَّا بِاللّهِ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنزِلَ إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَقَ وَيَعْقُوبَ وَالأسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَى وَعِيسَى وَمَا أُوتِيَ النَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمْ لاَ نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ

بگویید: ما بـه خدا و آیـاتی کـه بر ما نازل شده و نیز آنچه بر ابراهیم واسماعیل و اسحاق و یعقوب و سبطها نازل آمده و نیز آنچه بـه موسی و عیسی فرستاده شده و آنچه بر پیـامبران دیگر از جانب پروردگارشان آمده است، ایمان آورده ایم. مـیان هیچ یک از پیـامبران فرقی نمـی نـهیم و همـه درون برابر خدا تسلیم هستیم.

137

فَإِنْ آمَنُواْ بِمِثْلِ مَا آمَنتُم بِهِ فَقَدِ اهْتَدَواْ وَّإِن تَوَلَّوْاْ فَإِنَّمَا هُمْ فِي شِقَاقٍ فَسَيَكْفِيكَهُمُ اللّهُ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

اگر بـه آنچه شما ایمان آورده اید آنان نیز ایمان بیـاورند، هدایت یـافته اند اما اگر روی برتافتند بعد با تو سر خلاف دارند و در برابر آنـها خدا تو را کافی هست که او شنوا و داناست.

138

صِبْغَةَ اللّهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللّهِ صِبْغَةً وَنَحْنُ لَهُ عَابِدونَ

این رنگ خداست و رنگ چهی از رنگ خدا بهتر هست ما پرستندگان او هستیم.

139

قُلْ أَتُحَآجُّونَنَا فِي اللّهِ وَهُوَ رَبُّنَا وَرَبُّكُمْ وَلَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُخْلِصُونَ

بگو: آیـا درباره خدا با ما مجادله مـی کنید؟ او پروردگار ما و شماست اعمال ما از آن ما و اعمال شما از آن شماست و ما او را بـه پاکدلی مـی پرستیم.

140

أَمْ تَقُولُونَ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَـقَ وَيَعْقُوبَ وَالأسْبَاطَ كَانُواْ هُودًا أَوْ نَصَارَى قُلْ أَأَنتُمْ أَعْلَمُ أَمِ اللّهُ وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن كَتَمَ شَهَادَةً عِندَهُ مِنَ اللّهِ وَمَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ

آیـا مـی گویید کـه ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و سبطها یـهودی یـا، نصرانی بودند، بگو: آیـا شما آگاه ترید یـا خدا؟ ستمکارتر ازی کـه گواهی خود را از خدا پنـهان مـی کند، کیست؟ و خداوند از کارهایی کـه مـی کنید غافل نیست.

141

تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَلَكُم مَّا كَسَبْتُمْ وَلاَ تُسْأَلُونَ عَمَّا كَانُواْ يَعْمَلُونَ

آنان امت هایی بوده اند کـه اکنون درون گذشته اند آنچه آنـها د از آن آنـهاست و آنچه شما مـی کنید از آن شماست و شما را از اعمال آنـها نمـی پرسند.

142

يَقُولُ السُّفَهَاء مِنَ النَّاسِ مَا وَلاَّهُمْ عَن قِبْلَتِهِمُ الَّتِي كَانُواْ عَلَيْهَا قُل لِّلّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ يَهْدِي مَن يَشَاء إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ

از مردم آنان کـه کم خردند، خواهند گفت: چه چیز آنـها را از قبله ای کـه روبروی آن مـی ایستادند، برگردانید؟ بگو: مشرق و مغرب از آن خداست و خدا هر را کـه بخواهد بـه راه راست هدایت مـی کند.

143

وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِّتَكُونُواْ شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا وَمَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنتَ عَلَيْهَا إِلاَّ لِنَعْلَمَ مَن يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّن يَنقَلِبُ عَلَى عَقِبَيْهِ وَإِن كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلاَّ عَلَى الَّذِينَ هَدَى اللّهُ وَمَا كَانَ اللّهُ لِيُضِيعَ إِيمَانَكُمْ إِنَّ اللّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُوفٌ رَّحِيمٌ

آری چنین هست که شما را بهترین امت ها گردانیدیم که تا بر مردمان گواه باشید و پیـامبر بر شما گواه باشد و آن قبله ای را کـه روبروی آن مـی ایستادی دگرگون نکردیم جز بدان سبب کـه بدانیم چهی از پیـامبر پیروی مـی کند و چهی بـه خلاف او برمـی خیزد. هر چند کـه این امر جز بر هدایت یـافتگان دشوار مـی نمود خدا ایمان شما را تباه نمـی کند، او بر مردمان مـهربان و بخشاینده است.

144

قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاء فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَيْثُ مَا كُنتُمْ فَوَلُّواْ وُجُوِهَكُمْ شَطْرَهُ وَإِنَّ الَّذِينَ أُوْتُواْ الْكِتَابَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ وَمَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ

نگریستنت را بـه اطراف آسمان مـی بینیم تو را بـه سوی قبله ای کـه مـی پسندی، مـی گردانیم بعد روی بـه جانب مسجدالحرام کن و هر جا کـه باشید روی بدان جانب کنید اهل کتاب مـی دانند کـه این دگرگونی بـه حق و از جانب پروردگارشان بوده هست و خدا از آنچه مـی کنید، غافل نیست.

145

وَلَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوْتُواْ الْكِتَابَ بِكُلِّ آيَةٍ مَّا تَبِعُواْ قِبْلَتَكَ وَمَا أَنتَ بِتَابِعٍ قِبْلَتَهُمْ وَمَا بَعْضُهُم بِتَابِعٍ قِبْلَةَ بَعْضٍ وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءهُم مِّن بَعْدِ مَا جَاءكَ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّكَ إِذَاً لَّمِنَ الظَّالِمِينَ

برای اهل کتاب هر برهان و نشانـه ای کـه بیـاوری از قبله تو پیروی نخواهند کرد و تو نیز از قبله آنـها پیروی نمـی کنی و آنـها هم خود پیرو قبله یکدیگر نخواهند بود. هرگاه بعد از آگاهی پی خواهش های ایشان بروی از ستمکاران خواهی بود.

146

الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءهُمْ وَإِنَّ فَرِيقاً مِّنْهُمْ لَيَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ

اهل کتاب همچنان کـه فرزندان خود را مـی شناسند او را مـی شناسند ولی گروهی از ایشان درون عین آگاهی حقیقت را پنـهان مـی دارند.

147

الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلاَ تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ

آنچه از جانب خدا بر تو نازل شده حق همان است، تردید مکن.

148

وَلِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَا فَاسْتَبِقُواْ الْخَيْرَاتِ أَيْنَ مَا تَكُونُواْ يَأْتِ بِكُمُ اللّهُ جَمِيعًا إِنَّ اللّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

هری را جانبی هست که بدان روی مـی آورد بعد در نیکی بر یکدیگر سبقت گیرید. هر جا کـه باشید خدا شما را گرد مـی آورد کـه او بر هر کاری تواناست.

149

وَمِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِالْحَرَامِ وَإِنَّهُ لَلْحَقُّ مِن رَّبِّكَ وَمَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ

از هر جای کـه بیرون شوی روی خود بـه جانب مسجدالحرام کن حق همان هست که پروردگارت بدان امر فرموده و خدا از کارهایتان ناآگاه نیست.

150

وَ مِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَيْثُ مَا كُنتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيْكُمْ حُجَّةٌ إِلَّا الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِي وَلِأُتِمَّ نِعْمَتِي عَلَيْكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ

از هر جای کـه بیرون شوی روی خویش بـه جانب مسجدالحرام کن و هر جا کـه باشید روی بدان سوی کنید که تا هیچ را جز ستمکاران با شما مجادله ای نباشد از ایشان مترسید، از من بترسید که تا نعمت خویش بر شما تمام کنم، باشد کـه هدایت شوید.

151

كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولاً مِّنكُمْ يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُم مَّا لَمْ تَكُونُواْ تَعْلَمُونَ

همچنان کـه پیـامبری از خود شما را بر شما فرستادیم که تا آیـات ما را برایتان بخواند و شما را پاکیزه گرداند و کتاب و حکمت آموزد و آنچه را کـه نمـی دانستید بـه شما یـاد دهد.

152

فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُواْلِي وَلاَ تَكْفُرُونِ

پس مرا یـاد کنید که تا شما را یـاد کنم مرا سپاس گویید و ناسپاسی من مکنید.

153

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ إِنَّ اللّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، از شکیبایی و نماز مدد جویید کـه خدا با شکیبایـان است.

154

وَلاَ تَقُولُواْ لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبيلِ اللّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْيَاء وَلَكِن لاَّ تَشْعُرُونَ

آنان را کـه در راه خدا کشته مـی شوند، مرده مخوانید آنـها زنده اند و شما درنمـی یـابید.

155

وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوفْ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الأَمَوَالِ وَالأنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ

البته شما را بـه اندکی ترس و گرسنگی و بینوایی و بیماری و نقصان درون محصول مـی آزماییم و شکیبایـان را بشارت ده.

156

الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُم مُّصِيبَةٌ قَالُواْ إِنَّا لِلّهِ وَإِنَّـا إِلَيْهِ رَاجِعونَ

کسانی کـه چون مصیبتی بـه آنـها رسید. گفتند: ما از آن خدا هستیم و به او باز مـی گردیم.

157

أُولَـئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَـئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ

صلوات و رحمت پروردگارشان بر آنان باد کـه هدایت یـافتگانند.

158

إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِن شَعَآئِرِاللّهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَا وَمَن تَطَوَّعَ خَيْرًا فَإِنَّ اللّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ

صفا و مروه از شعایر خداست پسانی کـه حج خانـه را بـه جای مـی آورند یـا عمره مـی گزارند، اگر بر آن دو کوه طواف کنند مرتکب گناهی نشده اند بعد هر کـه کار نیکی را بـه رغبت انجام دهد بداند کـه خدا شکر پذیرنده ای داناست.

159

إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنزَلْنَا مِنَ الْبَيِّنَاتِ وَالْهُدَى مِن بَعْدِ مَا بَيَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِي الْكِتَابِ أُولَـئِكَ يَلعَنُهُمُ اللّهُ وَيَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ

کسانی را کـه دلایل روشن و هدایت کننده ما را بعد از آن کـه در کتاب به منظور مردم بیـانشان کرده ایم، کتمان مـی کنند. هم خدا لعنت مـی کند و هم دیگر لعنت کنندگان.

160

إِلاَّ الَّذِينَ تَابُواْ وَأَصْلَحُواْ وَبَيَّنُواْ فَأُوْلَـئِكَ أَتُوبُ عَلَيْهِمْ وَأَنَا التَّوَّابُ الرَّحِيمُ

مگر آنـها کـه توبه د و به صلاح آمدند و آنچه پنـهان داشته بودند، آشکار ساختند کـه توبه شان را مـی پذیرم و من توبه پذیر و مـهربانم.

161

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَمَاتُوا وَهُمْ كُفَّارٌ أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ لَعْنَةُ اللّهِ وَالْمَلآئِكَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ

بر آنان کـه کافر بودند و در کافری مردند، لعنت خدا و فرشتگان و همـه مردم باد.

162

خَالِدِينَ فِيهَا لاَيُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلاَ هُمْ يُنظَرُونَ

جاودانـه درون آتشند و در عذابشان تخفیف داده نشود و لحظه ای مـهلتشان ندهند.

163

وَإِلَـهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ لاَّ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ

خدای شما خدایی هست یکتا خدایی جز او نیست بخشاینده و مـهربان.

164

إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَاخْتِلاَفِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْكِ الَّتِي تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِمَا يَنفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنزَلَ اللّهُ مِنَ السَّمَاء مِن مَّاء فَأَحْيَا بِهِ الأرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِن كُلِّ دَآبَّةٍ وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخِّرِ بَيْنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ لآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

در آفرینش آسمانـها و زمـین و در آمد و شد شب و روز و در کشتی هایی کـه در دریـا مـی روند و مایـه سود مردمند و در بارانی کـه خدا از آسمان فرومـی فرستد که تا زمـین مرده را بدان زنده سازد و جنبندگان را درون آن پراکنده کند و در حرکت بادها و ابرهای مسخر مـیان زمـین و آسمان به منظور خردمندانی کـه درمـی یـابند، عبرتهاست.

165

وَمِنَ النَّاسِ مَن يَتَّخِذُ مِن دُونِ اللّهِ أَندَاداً يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللّهِ وَالَّذِينَ آمَنُواْ أَشَدُّ حُبًّا لِّلّهِ وَلَوْ يَرَى الَّذِينَ ظَلَمُواْ إِذْ يَرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلّهِ جَمِيعاً وَأَنَّ اللّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ

بعضی از مردم خدا را همتایـانی اختیـار مـی کنند و آنـها را چنان دوست مـی دارند کـه خدا را ولی آنان کـه ایمان آورده اند خدا را بیشتر دوست مـی دارند و آنگاه کـه این ستم پیشگان عذاب را ببینند دریـابند کـه همـه قدرت از آن خداست هر آینـه خدا بـه سختی عقوبت مـی کند.

166

إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُواْ مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُواْ وَرَأَوُاْالْعَذَابَ وَتَقَطَّعَتْ بِهِمُ الأَسْبَابُ

آنگاه کـه پیشوایـان، عذاب را بنگرند و از فرمانبران خویش بیزاری جویند و پیوند مـیان ایشان گسسته گردد.

167

وَقَالَ الَّذِينَ اتَّبَعُواْ لَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَمَا تَبَرَّؤُواْ مِنَّا كَذَلِكَ يُرِيهِمُ اللّهُ أَعْمَالَهُمْ حَسَرَاتٍ عَلَيْهِمْ وَمَا هُم بِخَارِجِينَ مِنَ النَّارِ

و آن پیروان گویند: کاش بار دیگر بازمـی گشتیم که تا آنچنان کـه از ما بیزاری جسته اند. از آنـها بیزاری مـی جستیم خداوند کردار هایشان را این چنین مایـه حسرتشان سازد و آنان از آتش رهایی نیـابند.

168

يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُواْ مِمَّا فِي الأَرْضِ حَلاَلاً طَيِّباً وَلاَ تَتَّبِعُواْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ

ای مردم از آن چیزهای حلال و پاکیزه کـه در زمـین است، بخورید و پای بـه جای پای شیطان مگذارید کـه دشمن آشکار شماست.

169

إِنَّمَا يَأْمُرُكُمْ بِالسُّوءِ وَالْفَحْشَاء وَأَن تَقُولُواْ عَلَى اللّهِ مَا لاَتَعْلَمُونَ

او شما را بـه بدی و زشتی فرمان مـی دهد و مـی خواهد کـه درباره خدا چیزهایی بگویید کـه بدان آگاه نیستید.

170

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنزَلَ اللّهُ قَالُواْ بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ آبَاءنَا أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لاَيَعْقِلُونَ شَيْئاً وَلاَيَهْتَدُونَ

چون بـه ایشان گفته شود کـه از آنچه خدا نازل کرده هست پیروی کنید، گویند: نـه، ما بـه همان راهی مـی رویم کـه پدرانمان مـی رفتند حتی اگر پدرانشان بیخرد و گمراه بوده اند.

171

وَمَثَلُ الَّذِينَ كَفَرُواْ كَمَثَلِ الَّذِي يَنْعِقُ بِمَا لاَ يَسْمَعُ إِلاَّ دُعَاء وَنِدَاء صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لاَ يَعْقِلُونَ

مثل کافران، مثل حیوانی هست کهی درون گوش او آواز کند و او جز بانگی و آوازی نشنود. اینان کرانند، لالانند، کورانند و هیچ درون مـی یـابند.

172

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُلُواْ مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَاشْكُرُواْ لِلّهِ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، از آن چیزهای پاکیزه ای کـه روزی شما کرده ایم، بخورید و اگر خدا را مـی پرستید، سپاسش را بـه جای آورید.

173

إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنزِيرِ وَمَا أُهِلَّ بِهِ لِغَيْرِاللّهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلاَ عَادٍ فَلا إِثْمَ عَلَيْهِ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

جز این نیست کـه مردار را و خون را و گوشت خوک را و آنچه را کـه به هنگام ذبح نام غیر خدا بر آن بخوانند، بر شما حرام کرد. امای کـه ناچار شود هرگاه کـه از حد نگذراند و بی مـیلی جوید، گناهی مرتکب نشده هست که خدا آمرزنده و بخشاینده است.

174

إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنزَلَ اللّهُ مِنَ الْكِتَابِ وَيَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَنًا قَلِيلاً أُولَـئِكَ مَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ إِلاَّ النَّارَ وَلاَ يُكَلِّمُهُمُ اللّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلاَ يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ

آنان کـه کتابی را کـه خدا نازل کرده هست پنـهان مـی دارند که تا بهای اندکی بستانند، شکم های خود را جز از آتش انباشته نمـی سازند و خدا درون روز قیـامت با آنـها سخن نگوید و پاکشان نسازد و بهره آنـها عذابی دردآور است.

175

أُولَـئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُاْ الضَّلاَلَةَ بِالْهُدَى وَالْعَذَابَ بِالْمَغْفِرَةِ فَمَآ أَصْبَرَهُمْ عَلَى النَّارِ

اینان گمراهی را بـه جای هدایت برگزیدند و عذاب را بـه جای آمرزش چه چیز بر آتش شکیبایشان ساخته؟

176

ذَلِكَ بِأَنَّ اللّهَ نَزَّلَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ وَإِنَّ الَّذِينَ اخْتَلَفُواْ فِي الْكِتَابِ لَفِي شِقَاقٍ بَعِيدٍ

زیرا کـه خدا کتاب را بـه حق نازل کرد وانی کـه در کتاب خدا اختلاف مـی کنند، درون مخالفتی دور از صوابند.

177

لَّيْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّواْ وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَـكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَالْمَلآئِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّآئِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُواْ وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاء والضَّرَّاء وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَـئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَـئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ

نیکی آن نیست کـه روی خود بـه جانب مشرق و مغرب کنید بلکه نیکوکاری هست که بـه خدا و روز بازپسین و فرشتگان و کتاب خدا و پیـامبران ایمان آورد و مال خود را با آن کـه دوستش دارد بـه خویشاوندان و یتیمان و درماندگان و مسافران و گدایـان و دربند ماندگان ببخشد و نماز بگزارد و زکات بدهد و نیزانی هستند کـه چون عهدی مـی بندند. بدان وفا مـی کنند و آنان کـه در بینوایی و بیماری و به هنگام جنگ صبر مـی کنند، اینان راستگویـان و پرهیزگارانند.

178

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ فِي الْقَتْلَى الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالأُنثَى بِالأُنثَى فَمَنْ عُفِيَ لَهُ مِنْ أَخِيهِ شَيْءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاء إِلَيْهِ بِإِحْسَانٍ ذَلِكَ تَخْفِيفٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَرَحْمَةٌ فَمَنِ اعْتَدَى بَعْدَ ذَلِكَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، درباره کشتگان بر شما قصاص مقرر شد: آزاد درون برابر آزاد و بنده درون برابر بنده و زن درون برابر زن بعد هر کـه از جانب برادر خود عفو گردد حتما که با خشنودی از پی ادای خونبها رود و آن را بـه وجهی نیکو بدو پردازد. این حکم تخفیف و رحمتی هست از جانب پروردگارتان و هر کـه از آن سرباز زند، بهره او عذابی هست دردآور.

179

وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَاْ أُولِيْ الأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

ای خردمندان، شما را درون قصاص زندگی هست باشد کـه پروا کنید.

180

كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِن تَرَكَ خَيْرًا الْوَصِيَّةُ لِلْوَالِدَيْنِ وَالأقْرَبِينَ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ

هرگاه یکی از شما را مرگ فرارسد و مالی بر جای گذارد، مقرر شد کـه درباره پدر و مادر و خویشاوندان از روی انصاف وصیت کند و این شایسته پرهیزگاران است.

181

فَمَن بَدَّلَهُ بَعْدَمَا سَمِعَهُ فَإِنَّمَا إِثْمُهُ عَلَى الَّذِينَ يُبَدِّلُونَهُ إِنَّ اللّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

پس هر کـه آن وصیت را بشنود و آنگاه دگرگونش سازد، گناهش بر آنی هست که آن را دگرگون ساخته است، خدا شنوا و داناست.

182

فَمَنْ خَافَ مِن مُّوصٍ جَنَفًا أَوْ إِثْمًا فَأَصْلَحَ بَيْنَهُمْ فَلاَ إِثْمَ عَلَيْهِ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

هرگاه بیم آن رود کـه وصیت کننده ای درون وصیت خویش دستخوش ستم یـا گناهی شده باشد، اگری بـه اصلاح مـیان آنان پردازد مرتکب گناهی نشده هست که خدا آمرزنده و مـهربان است.

183

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، روزه داشتن بر شما مقرر شد. همچنان کـه برانی کـه پیش از شما بوده اند، مقرر شده بود که تا پرهیزگار شوید.

184

أَيَّامًا مَّعْدُودَاتٍ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ وَعَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ فَمَن تَطَوَّعَ خَيْرًا فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُ وَأَن تَصُومُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ

روزهایی معدود هر کـه از شما بیمار یـا درون سفر باشد بـه همان تعداد از روزهای دیگر روزه بدارد و آنان کـه توانایی آن ندارند، هر روز را بـه اطعام مسکینی باز خرند و هر کـه به رغبت درون آن بیفزاید، برایش بهتر هست و اگر مـی خواهید بدانید، بهتر آن هست که خود روزه بدارید.

185

شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِيَ أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ اللّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلاَ يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُواْ الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُواْ اللّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

ماه رمضان کـه در آن به منظور راهنمایی مردم و بیـان راه روشن هدایت و جداساختن حق از باطل قرآن نازل شده هست پس هر کـه این ماه را دریـابد، حتما که درون آن روزه بدارد و هر کـه بیمار یـا درون سفر باشد بـه همان تعداد از روزهای دیگر خدا به منظور شما خواستار آسایش هست نـه سختی و باید کـه آن شمار را کامل سازید و خدا را بدان سبب کـه راهنماییتان کرده هست به بزرگی یـاد کنید و سپاس گویید.

186

وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُواْ لِي وَلْيُؤْمِنُواْ بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ

چون بندگان من درباره من از تو بپرسند، بگو کـه من نزدیکم و به ندایی کـه مرا بخواند، پاسخ مـی دهم. بعد به ندای من پاسخ دهند و به من ایمان آورند که تا راه راست یـابند.

187

أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَآئِكُمْ هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَأَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ عَلِمَ اللّهُ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَخْتانُونَ أَنفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنكُمْ فَالآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُواْ مَا كَتَبَ اللّهُ لَكُمْ وَكُلُواْ وَاشْرَبُواْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّواْ الصِّيَامَ إِلَى الَّليْلِ وَلاَ تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ تِلْكَ حُدُودُ اللّهِ فَلاَ تَقْرَبُوهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ

ی با زنانتان درون شب ماه روزه بر شما حلال شد آنـها پوشش شمایند و شما پوشش آنـهایید خدا مـی دانست کـه شما بـه خویشتن خیـانت مـی ورزید، بعد توبه شما را بپذیرفت و شما را عفو کرد اکنون با آنـها شوید و آنچه را کـه خدا بر شما مقرر گردانیده است، انجام دهید و بخورید و بیـاشامـید که تا رشته روشن صبحدم درون تاریکی شب آشکار شود و روزه را بـه شب برسانید و چون درون مسجد اعتکاف کنید با زنان مشوید اینـها حدود فرمان خداست. پیشتر مـیایید خدا آیـات خود را این چنین بیـان مـی کند، باشد کـه به پرهیزگاری برسند.

188

وَلاَ تَأْكُلُواْ أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُواْ بِهَا إِلَى الْحُكَّامِ لِتَأْكُلُواْ فَرِيقًا مِّنْ أَمْوَالِ النَّاسِ بِالإِثْمِ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ

اموال یکدیگر را بـه ناشایست مخورید و آن را بـه رشوت بـه حاکمان مدهید که تا بدان سبب اموال گروهی دیگر را بـه ناحق بخورید و شما خود مـی دانید.

189

يَسْأَلُونَكَ عَنِ الأهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ وَلَيْسَ الْبِرُّ بِأَنْ تَأْتُوْاْ الْبُيُوتَ مِن ظُهُورِهَا وَلَـكِنَّ الْبِرَّ مَنِ اتَّقَى وَأْتُواْ الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا وَاتَّقُواْ اللّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ

از تو درباره هلالهای ماه مـی پرسند، بگو: به منظور آن هست که مردم وقت، کارهای خویش و زمان حج را بشناسند و پسندیده نیست کـه خانـه هابه آنـها داخل شوید، پسندیده آن هست که پروا کنید و از درها بـه خانـه ها درآیید و از خدا بترسید که تا رستگار شوید.

190

وَقَاتِلُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَلاَ تَعْتَدُواْ إِنَّ اللّهَ لاَيُحِبِّ الْمُعْتَدِينَ

باانی کـه با شما جنگ مـی کنند، درون راه خدا بجنگید و تعدی مکنید زیرا خدا تعدی کنندگان را دوست ندارد.

191

وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَأَخْرِجُوهُم مِّنْ حَيْثُ أَخْرَجُوكُمْ وَالْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ وَلاَ تُقَاتِلُوهُمْ عِندَ الْمَسْجِدِالْحَرَامِ حَتَّى يُقَاتِلُوكُمْ فِيهِ فَإِن قَاتَلُوكُمْ فَاقْتُلُوهُمْ كَذَلِكَ جَزَاء الْكَافِرِينَ

هر جا کـه آنـها را بیـابید بکشید و از آنجا کـه شما را رانده اند، برانیدشان کـه فتنـه از قتل بدتر هست و درون مسجدالحرام با آنـها مجنگید مگر آنکه با شما بجنگند و چون با شما جنگیدند بکشیدشان کـه این هست پاداش کافران.

192

فَإِنِ انتَهَوْاْ فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

و اگر باز ایستادند، خدا آمرزنده و مـهربان است.

193

وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لاَتَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ لِلّهِ فَإِنِ انتَهَواْ فَلاَ عُدْوَانَ إِلاَّ عَلَى الظَّالِمِينَ

با آنـها بجنگید که تا دیگر فتنـه ای نباشد و دین تنـها دین خدا شود ولی اگر از آیین خویش دست برداشتند، تجاوز جز بر ستمکاران روا نیست.

194

الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ فَمَنِ اعْتَدَى عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُواْ عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَى عَلَيْكُمْ وَاتَّقُواْاللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ

این ماه حرام درون مقابل آن ماه حرام و شکستن ماههای حرام را قصاص است، بعد هر بر شما تعدی کند بـه همان اندازه تعدی اش بر او تعدی کنید و از خدا بترسید و بدانید کـه او با پرهیزگاران است.

195

وَأَنفِقُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَلاَ تُلْقُواْ بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ وَأَحْسِنُوَاْ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ

در راه خدا انفاق کنید و خویشتن را بدست خویش بـه هلاکت مـیندازید و نیکی کنید کـه خدا نیکوکاران را دوست دارد.

196

وَأَتِمُّواْ الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ لِلّهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ وَلاَ تَحْلِقُواْ رُؤُوسَكُمْ حَتَّى يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضاً أَوْ بِهِ أَذًى مِّن رَّأْسِهِ فَفِدْيَةٌ مِّن صِيَامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍ فَإِذَا أَمِنتُمْ فَمَن تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ تِلْكَ عَشَرَةٌ كَامِلَةٌ ذَلِكَ لِمَن لَّمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ

حج و عمره را به منظور خدا کامل بـه جای آرید و اگر شما را از حج بازداشتند، آن قدر کـه مـیسر هست قربانی کنید و سر متراشید که تا قربانی شما بـه قربانگاهش برسد. اگر یکی از شما بیمار یـا درون سرش آزاری بود بـه عنوان فدیـه روزه بدارد یـا صدقه دهد یـا قربانی کند و چون ایمن شوید، هر کـه از عمره تمتع بـه حج باز آید، آن قدر کـه او را مـیسر هست قربانی کند و هر کـه را قربانی مـیسر نشد سه روز درون حج روزه بدارد و هفت روز چون از حج بازگردد، که تا ده روز کامل شود و این حکم برایی هست که از مردم مکه نباشد از خدا بترسید و بدانید کـه خدا بـه سختی عقوبت مـی کند.

197

الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَّعْلُومَاتٌ فَمَن فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلاَ رَفَثَ وَلاَ فُسُوقَ وَلاَ جِدَالَ فِي الْحَجِّ وَمَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللّهُ وَتَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَاتَّقُونِ يَا أُوْلِي الأَلْبَابِ

حج درون ماههای معینی هست هر کـه در آن ماهها این فریضه را ادا کند، حتما که درون اثنای آن جماع نکند و فسقی از او سر نزند و جنگ نکند هر کار نیکی کـه انجام مـی دهید خدا از آن آگاه هست و توشـه بردارید کـه بهترین توشـه ها پرهیزگاری هست ای خردمندان از من بترسید.

198

لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَبْتَغُواْ فَضْلاً مِّن رَّبِّكُمْ فَإِذَا أَفَضْتُم مِّنْ عَرَفَاتٍ فَاذْكُرُواْ اللّهَ عِندَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ وَاذْكُرُوهُ كَمَا هَدَاكُمْ وَإِن كُنتُم مِّن قَبْلِهِ لَمِنَ الضَّآلِّينَ

اگر بـه هنگام حج طالب روزی خدا باشید، مرتکب گناهی نشده اید و چون از عرفات بازگشتید خدا را درون مشعرالحرام یـاد کنید، از آن رو کـه شما را هدایت کرده درون حالی کـه پیش از آن گمراه بوده اید.

199

ثُمَّ أَفِيضُواْ مِنْ حَيْثُ أَفَاضَ النَّاسُ وَاسْتَغْفِرُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

سپس از آنجا کـه دیگر مردم بازمـی گردند، شما نیز بازگردید و از خدا آمرزش بخواهید کـه آمرزنده و مـهربان است.

200

فَإِذَا قَضَيْتُم مَّنَاسِكَكُمْ فَاذْكُرُواْ اللّهَ كَذِكْرِكُمْ آبَاءكُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِكْرًا فَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا وَمَا لَهُ فِي الآخِرَةِ مِنْ خَلاَقٍ

چون مناسکتان را بـه جای آورید، همچنان کـه پدران خویش را یـاد مـی کردید حتی بیشتر از آن خدای را یـاد کنید. برخی از مردم مـی گویند: ای پروردگار ما، ما را درون دنیـا چیزی بخش اینان را درون آخرت نصیبی نیست.

201

وِمِنْهُم مَّن يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ

و برخی از مردم مـی گویند: ای پروردگار ما، ما را هم درون دنیـا خیری بخش و هم درون آخرت و ما را از عذاب آتش نگه دار.

202

أُولَـئِكَ لَهُمْ نَصِيبٌ مِّمَّا كَسَبُواْ وَاللّهُ سَرِيعُ الْحِسَابِ

اینان از آنچه خواسته اند، بهره مند مـی شوند و خدا بـه سرعت بـه حساب هر مـی رسد.

203

وَاذْكُرُواْ اللّهَ فِي أَيَّامٍ مَّعْدُودَاتٍ فَمَن تَعَجَّلَ فِي يَوْمَيْنِ فَلاَ إِثْمَ عَلَيْهِ وَمَن تَأَخَّرَ فَلا إِثْمَ عَلَيْهِ لِمَنِ اتَّقَى وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ

خداوند را درون روزهایی چند یـاد کنید و هر کـه دو روز پیش افتد، مرتکب گناهی نشده است. هر پرهیزگاری هم کـه تاخیر کند گناهی نکرده است. از خدا بترسید و بدانید کـه همگان بـه پیشگاه وی گرد مـی آیید.

204

وَمِنَ النَّاسِ مَن يُعْجِبُكَ قَوْلُهُ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيُشْهِدُ اللّهَ عَلَى مَا فِي قَلْبِهِ وَهُوَ أَلَدُّ الْخِصَامِ

در این دنیـای هست از مردم کـه خدا را بـه درستی اعتقاد خویش گواه مـی گیرد و تو را سخنش درباره زندگی این دنیـا بـه شگفت مـی دارد، درون حالی کـه کینـه توزترین دشمنان است.

205

وَإِذَا تَوَلَّى سَعَى فِي الأَرْضِ لِيُفْسِدَ فِيِهَا وَيُهْلِكَ الْحَرْثَ وَالنَّسْلَ وَاللّهُ لاَ يُحِبُّ الفَسَادَ

چون از نزد تو بازگردد، درون زمـین فساد کند و کشتزارها و دامـها را نابود سازد و خدا فساد را دوست ندارد.

206

وَإِذَا قِيلَ لَهُ اتَّقِ اللّهَ أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالإِثْمِ فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ وَلَبِئْسَ الْمِهَادُ

و چون بـه او گویید کـه از خدای بترس، درون گناهکاری دستخوش خودخواهی شود. جهنم، آن آرامگاه بد او را بس باشد.

207

وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَاللّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ

بعضی دیگر از مردم به منظور جستن خشنودی خدا جان خویش را فدا مـی کنند، خدا بر این بندگان مـهربان است.

208

يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ ادْخُلُواْ فِي السِّلْمِ كَآفَّةً وَلاَ تَتَّبِعُواْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، همگان بـه اطاعت درآیید و پای بـه جای، پای شیطان مگذارید کـه او دشمن آشکار شماست.

209

فَإِن زَلَلْتُمْ مِّن بَعْدِ مَا جَاءتْكُمُ الْبَيِّنَاتُ فَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

هرگاه بعد از آن کـه این آیـات روشن خدا بـه شما رسید، درون ایمان خویش لغزشی یـافتید، بدانید کـه خدا پیروزمند و حکیم است.

210

هَلْ يَنظُرُونَ إِلاَّ أَن يَأْتِيَهُمُ اللّهُ فِي ظُلَلٍ مِّنَ الْغَمَامِ وَالْمَلآئِكَةُ وَقُضِيَ الأَمْرُ وَإِلَى اللّهِ تُرْجَعُ الامُورُ

آیـا اینان منتظر آن هستند کـه خدا با فرشتگان درون زیر سایبانی از ابر نزدشان بیـاید و کار یکسره شود؟ حال آن کـه خدا مرجع همـه کارهاست.

211

سَلْ بَنِي إِسْرَائِيلَ كَمْ آتَيْنَاهُم مِّنْ آيَةٍ بَيِّنَةٍ وَمَن يُبَدِّلْ نِعْمَةَ اللّهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءتْهُ فَإِنَّ اللّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ

از بنی اسرائیل بپرس کـه ایشان را چه آیـات روشنی دادیم. هر کـه نعمتی را کـه خدا بـه او عنایت کرده است، دگرگون سازد بداند کـه عقوبت او سخت است.

212

زُيِّنَ لِلَّذِينَ كَفَرُواْ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَيَسْخَرُونَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُواْ وَالَّذِينَ اتَّقَواْ فَوْقَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَاللّهُ يَرْزُقُ مَن يَشَاء بِغَيْرِ حِسَابٍ

برای کافران زندگی این جهانی آراسته شده هست و مؤمنان را بـه ریشخند مـی گیرند آنان کـه از خدا مـی ترسند درون روز قیـامت بر فراز کافران هستند و خدا هر را کـه بخواهد بی حساب روزی مـی دهد.

213

كَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ وَأَنزَلَ مَعَهُمُ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ فِيمَا اخْتَلَفُواْ فِيهِ وَمَا اخْتَلَفَ فِيهِ إِلاَّ الَّذِينَ أُوتُوهُ مِن بَعْدِ مَا جَاءتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ فَهَدَى اللّهُ الَّذِينَ آمَنُواْ لِمَا اخْتَلَفُواْ فِيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِهِ وَاللّهُ يَهْدِي مَن يَشَاء إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ

مردم یک امت بودند، بعد خدا پیـامبران بشارت دهنده و ترساننده را بفرستاد و بر آنـها کتاب بر حق نازل کرد که تا آن کتاب درون آنچه مردم اختلاف دارند مـیانشان حکم کند ولی جزانی کـه کتاب بر آنـها نازل شده و حجت ها آشکار گشته بود. از روی حسدی کـه نسبت بـه هم مـی ورزیدند. درون آن اختلاف ند و خدا مؤمنان را بـه اراده خود درون آن حقیقتی کـه اختلاف مـی د، راه نمود کـه خدا هر را کـه بخواهد بـه راه راست هدایت مـی کند.

214

أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تَدْخُلُواْ الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَأْتِكُم مَّثَلُ الَّذِينَ خَلَوْاْ مِن قَبْلِكُم مَّسَّتْهُمُ الْبَأْسَاء وَالضَّرَّاء وَزُلْزِلُواْ حَتَّى يَقُولَ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ مَعَهُ مَتَى نَصْرُ اللّهِ أَلا إِنَّ نَصْرَ اللّهِ قَرِيبٌ

مـی پندارید کـه به بهشت خواهید رفت؟ آیـا هنوز سرگذشتانی را کـه پیش، از شما بوده اند، نشنیده اید؟ بـه ایشان سختی و رنج رسید و متزلزل شدند، که تا آنجا کـه پیـامبر و مؤمنانی کـه با او بودند، گفتند: بعد یـاری خدا کی خواهد رسید؟ بدان کـه یـاری خدا نزدیک است.

215

يَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلْ مَا أَنفَقْتُم مِّنْ خَيْرٍ فَلِلْوَالِدَيْنِ وَالأَقْرَبِينَ وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ

از تو مـی پرسند کـه چه انفاق کنند؟ بگو آنچه از مال خود انفاق مـی کنید، به منظور پدر و مادر و خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و رهگذران باشد و هر کار نیکی کـه کنید خدا بـه آن آگاه است.

216

كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ كُرْهٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تَكْرَهُواْ شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تُحِبُّواْ شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّكُمْ وَاللّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ

جنگ بر شما مقرر شد، درون حالی کـه آن را ناخوش دارید شاید چیزی را ناخوش بدارید و در آن خیر شما باشد و شاید چیزی را دوست داشته باشید و برایتان ناپسند افتد. خدا مـی داند و شما نمـی دانید.

217

يَسْأَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِيهِ قُلْ قِتَالٌ فِيهِ كَبِيرٌ وَصَدٌّ عَن سَبِيلِ اللّهِ وَكُفْرٌ بِهِ وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَإِخْرَاجُ أَهْلِهِ مِنْهُ أَكْبَرُ عِندَ اللّهِ وَالْفِتْنَةُ أَكْبَرُ مِنَ الْقَتْلِ وَلاَ يَزَالُونَ يُقَاتِلُونَكُمْ حَتَّىَ يَرُدُّوكُمْ عَن دِينِكُمْ إِنِ اسْتَطَاعُواْ وَمَن يَرْتَدِدْ مِنكُمْ عَن دِينِهِ فَيَمُتْ وَهُوَ كَافِرٌ فَأُوْلَـئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ وَأُوْلَـئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

تو را از جنگ درون ماه حرام مـی پرسند. بگو: جنگ درون آن ماه، گناهی بزرگ هست اما بازداشتن مردم از راه حق و کافر شدن بـه او و مسجدالحرام و بیرون راندن مردمش از آنجا درون نزد خداوند گناهی بزرگتر هست و شرک از قتل بزرگتر هست آنـها با شما مـی جنگند که تا اگر بتوانند شما را از دینتان بازگردانند. از مـیان شما آنـها کـه از دین خود بازگردند و کافر بمـیرند، اعمالشان درون دنیـا و آخرت تباه شده و جاودانـه درون جهنم باشند.

218

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُواْ وَالَّذِينَ هَاجَرُواْ وَجَاهَدُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ أُوْلَـئِكَ يَرْجُونَ رَحْمَتَ اللّهِ وَاللّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

کسانی کـه ایمان آورده اند و آنان کـه مـهاجرت کرده اند و در راه خدا جهاد نموده اند، بـه رحمت خدا امـید مـی دارند و خدا آمرزنده و مـهربان است.

219

يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ قُلْ فِيهِمَا إِثْمٌ كَبِيرٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَآ أَكْبَرُ مِن نَّفْعِهِمَا وَيَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلِ الْعَفْوَ كَذَلِكَ يُبيِّنُ اللّهُ لَكُمُ الآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ

تو را از و قمار مـی پرسند. بگو: درون آن دو گناهی بزرگ و سودهایی هست برای مردم و گناهشان از سودشان بیشتر هست و از تو مـی پرسند، چه چیز انفاق کنند؟ بگو: آنچه افزون آید خدا آیـات را این چنین به منظور شما بیـان مـی کند، باشد کـه در کار دنیـا و آخرت بیندیشید.

220

فِي الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْيَتَامَى قُلْ إِصْلاَحٌ لَّهُمْ خَيْرٌ وَإِنْ تُخَالِطُوهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ وَاللّهُ يَعْلَمُ الْمُفْسِدَ مِنَ الْمُصْلِحِ وَلَوْ شَاء اللّهُ لأعْنَتَكُمْ إِنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

تو را از یتیمان مـی پرسند. بگو: اصلاح حالشان بهتر هست و اگر با آنـها، مـی کنید چون برادران شما باشند خداوند تبهکار را از نیکوکار باز مـی شناسد و اگر خواهد بر شما سخت مـی گیرد کـه پیروزمند و حکیم است.

221

وَلاَ تَنكِحُواْ الْمُشْرِكَاتِ حَتَّى يُؤْمِنَّ وَلأَمَةٌ مُّؤْمِنَةٌ خَيْرٌ مِّن مُّشْرِكَةٍ وَلَوْ أَعْجَبَتْكُمْ وَلاَ تُنكِحُواْ الْمُشِرِكِينَ حَتَّى يُؤْمِنُواْ وَلَعَبْدٌ مُّؤْمِنٌ خَيْرٌ مِّن مُّشْرِكٍ وَلَوْ أَعْجَبَكُمْ أُوْلَـئِكَ يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَاللّهُ يَدْعُوَ إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ وَيُبَيِّنُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ

زنان مشرکه را که تا ایمان نیـاورده اند بـه زنی مگیرید و کنیز مؤمنـه بهتر از آزاد زن مشرکه است، هر چند شما را از او خوش آید و به مردان مشرک که تا ایمان نیـاورداند. زن مؤمنـه مدهید و بنده مؤمن بهتر از مشرک است، هر چند شما را از او خوش آید اینان بـه سوی آتش دعوت مـی کنند و خدا بـه جانب بهشت و آمرزش و آیـات خود را آشکار بیـان مـی کند، باشد کـه بیندیشید.

222

وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذًى فَاعْتَزِلُواْ النِّسَاء فِي الْمَحِيضِ وَلاَ تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّىَ يَطْهُرْنَ فَإِذَا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللّهُ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ

تو را از حیض زنان مـی پرسند، بگو: حیض رنجی هست پس درون ایـام حیض از زنان دوری گزینید و به آنـها نزدیک مشوید که تا پاک گردند و چون پاک شدند از آنجا کـه خدا فرمان داده هست با ایشان نزدیکی کنید هر آینـه خدا توبه کنندگان و پاکیزگان را دوست دارد.

223

نِسَآؤُكُمْ حَرْثٌ لَّكُمْ فَأْتُواْ حَرْثَكُمْ أَنَّى شِئْتُمْ وَقَدِّمُواْ لأَنفُسِكُمْ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّكُم مُّلاَقُوهُ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ

زنانتان کشتزار شما هستند هر جا کـه خواهید بـه کشتزار خود درآیید و کاری کنید کـه مستوجب کرامت شوید و از خدا بترسید و بدانید کـه به نزد او خواهید شد و مؤمنان را بشارت ده.

224

وَلاَ تَجْعَلُواْ اللّهَ عُرْضَةً لِّأَيْمَانِكُمْ أَن تَبَرُّواْ وَتَتَّقُواْ وَتُصْلِحُواْ بَيْنَ النَّاسِ وَاللّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

خدا را وسیله سوگندهای خویش قرار مدهید که تا از نیکوکاری و تقوی و اصلاح درون مـیان مردم بازایستید کـه خدا شنوا و داناست.

225

لاَّ يُؤَاخِذُكُمُ اللّهُ بِاللَّغْوِ فِيَ أَيْمَانِكُمْ وَلَكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا كَسَبَتْ قُلُوبُكُمْ وَاللّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ

خدا شما را بـه سبب سوگندهای لغوتان بازخواست نمـی کند بلکه بـه خاطر نیتی کـه در دل نـهان مـی دارید، بازخواست مـی کند. خدا آمرزنده و بردبار است.

226

لِّلَّذِينَ يُؤْلُونَ مِن نِّسَآئِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ فَإِنْ فَآؤُوا فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

برایـانی کـه سوگند مـی خورند کـه با زنان خویش نیـامـیزند، چهار ماه مـهلت هست پس اگر باز آیند خدا آمرزنده و مـهربان است.

227

وَإِنْ عَزَمُواْ الطَّلاَقَ فَإِنَّ اللّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

و اگر عزم طلاق د، خداوند شنوا و داناست.

228

وَالْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ ثَلاَثَةَ قُرُوَءٍ وَلاَ يَحِلُّ لَهُنَّ أَن يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللّهُ فِي أَرْحَامِهِنَّ إِن كُنَّ يُؤْمِنَّ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَبُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي ذَلِكَ إِنْ أَرَادُواْ إِصْلاَحًا وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَلِلرِّجَالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ وَاللّهُ عَزِيزٌ حَكُيمٌ

باید کـه زنان مطلقه که تا سه بار پاک شدن از شوهر بازایستند و اگر بـه خدا و روز قیـامت ایمان دارند، روا نیست کـه آنچه را کـه خدا درون رحم آنان آفریده است. پنـهان دارند و در آن ایـام اگر شوهرانشان قصد اصلاح داشته باشند بـه بازگرداندنشان سزاوارترند و برای زنان حقوقی شایسته هست همانند وظیفه ای کـه بر عهده آنـهاست ولی مردان را بر زنان مرتبتی هست و خدا پیروزمند و حکیم است.

229

الطَّلاَقُ مَرَّتَانِ فَإِمْسَاكٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِيحٌ بِإِحْسَانٍ وَلاَ يَحِلُّ لَكُمْ أَن تَأْخُذُواْ مِمَّا آتَيْتُمُوهُنَّ شَيْئًا إِلاَّ أَن يَخَافَا أَلاَّ يُقِيمَا حُدُودَ اللّهِ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ يُقِيمَا حُدُودَ اللّهِ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْهِمَا فِيمَا افْتَدَتْ بِهِ تِلْكَ حُدُودُ اللّهِ فَلاَ تَعْتَدُوهَا وَمَن يَتَعَدَّ حُدُودَ اللّهِ فَأُوْلَـئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ

این طلاق دوبار هست و از آن بعد یـا بـه نیکو وجهی نگه داشتن اوست یـا بـه نیکو وجهی رها ساختنش و حلال نیست کـه از آنچه بـه زنان داده اید. چیزی بازستانید مگر آن کـه بدانند کـه حدود خدا را رعایت نمـی کنند اما هرگاه دانستید کـه آن دو حدود خدا را رعایت نمـی کنند اگر زن خود را از شوی باز خرد، گناهی بر آن دو نیست اینـها حدود خدا هست از آن تجاوز مکنید کـه ستمکاران از حدود خدا تجاوز مـی کنند.

230

فَإِن طَلَّقَهَا فَلاَ تَحِلُّ لَهُ مِن بَعْدُ حَتَّىَ تَنكِحَ زَوْجًا غَيْرَهُ فَإِن طَلَّقَهَا فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْهِمَا أَن يَتَرَاجَعَا إِن ظَنَّا أَن يُقِيمَا حُدُودَ اللّهِ وَتِلْكَ حُدُودُ اللّهِ يُبَيِّنُهَا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ

پس اگر باز زن را طلاق داد دیگر بر او حلال نیست مگر آن کـه به نکاح مردی دیگر درآید و هرگاه آن مرد زن را طلاق دهد، اگر مـی دانند کـه حدود خدا را رعایت مـی کنند رجوعشان را گناهی نیست اینـها حدود خدا هست که به منظور مردمـی دانا بیـان مـی کند.

231

وَإِذَا طَلَّقْتُمُ النَّسَاء فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَلاَ تُمْسِكُوهُنَّ ضِرَارًا لَّتَعْتَدُواْ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ وَلاَ تَتَّخِذُوَاْ آيَاتِ اللّهِ هُزُوًا وَاذْكُرُواْ نِعْمَتَ اللّهِ عَلَيْكُمْ وَمَا أَنزَلَ عَلَيْكُمْ مِّنَ الْكِتَابِ وَالْحِكْمَةِ يَعِظُكُم بِهِ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

هرگاه زنان را طلاق دادید و مـهلتشان سر آمد، یـا آنان را بـه نیکو وجهی نگه دارید یـا بـه نیکو وجهی رها سازید و تا بر آنـها زیـان برسانید یـا ستم ید درون خانـه نگاهشان مدارید و هر کـه چنین کند بـه خویشتن ستم کرده هست و آیـات خدا را بـه ریشخند مگیرید و از نعمتی کـه خدا بـه شما داده هست و از آیـات و حکمتی کـه برای موعظه شما فرستاده است، یـاد کنید و از خدا بترسید و بدانید کـه او بـه همـه چیز آگاه است.

232

وَإِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاء فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلاَ تَعْضُلُوهُنَّ أَن يَنكِحْنَ أَزْوَاجَهُنَّ إِذَا تَرَاضَوْاْ بَيْنَهُم بِالْمَعْرُوفِ ذَلِكَ يُوعَظُ بِهِ مَن كَانَ مِنكُمْ يُؤْمِنُ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ ذَلِكُمْ أَزْكَى لَكُمْ وَأَطْهَرُ وَاللّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لاَتَعْلَمُونَ

و چون زنان را طلاق دادید و مـهلتشان سر آمد، مانع مشوید کـه به نکاح مردان دیگر هرگاه کـه مـیانشان رضایتی حاصل شده باشد درآیندی کـه از شما بـه خدای و روز قیـامت ایمان آورده باشد. این چنین پند گیرد و این شما را بهتر و به پاکی نزدیکتر هست خدا مـی داند و شما نمـی دانید.

233

وَالْوَالِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلاَدَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ لِمَنْ أَرَادَ أَن يُتِمَّ الرَّضَاعَةَ وَعلَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ لاَ تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلاَّ وُسْعَهَا لاَ تُضَآرَّ وَالِدَةٌ بِوَلَدِهَا وَلاَ مَوْلُودٌ لَّهُ بِوَلَدِهِ وَعَلَى الْوَارِثِ مِثْلُ ذَلِكَ فَإِنْ أَرَادَا فِصَالاً عَن تَرَاضٍ مِّنْهُمَا وَتَشَاوُرٍ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْهِمَا وَإِنْ أَرَدتُّمْ أَن تَسْتَرْضِعُواْ أَوْلاَدَكُمْ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِذَا سَلَّمْتُم مَّآ آتَيْتُم بِالْمَعْرُوفِ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ

مادرانی کـه مـی خواهند شیر را بـه فرزندان خود کامل سازند، دو سال تمام شیرشان بدهند خوراک و لباس آنان بـه وجهی نیکو بر عهده صاحب فرزند هست و هیچ بیش از قدرتش مکلف نمـی شود. نباید هیچ مادری بـه خاطر فرزندش زیـانی ببیند و هیچ پدری بـه خاطر فرزندش و قیم نیز چنین بر عهده دارد و اگر پدر و مادر بخواهند با رضایت و مشاورت یکدیگر فرزندشان را از شیر بازگیرند مرتکب گناهی نشده اند و هرگاه بخواهیدی دیگر را بـه شیر فرزندتان برگمارید، اگر مزدی نیکو و در خورش بپردازید گناهی نیست از خدا بترسید و بدانید کـه او بـه کاری کـه مـی کنید بصیر و بیناست.

234

وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجًا يَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَعَشْرًا فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا فَعَلْنَ فِي أَنفُسِهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَاللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ

کسانی کـه از شما بمـیرند و زنانی بر جای گذارند، آن زنان حتما که چهار ماه و ده روز انتظار کشند و چون مدتشان بـه سر آمد، اگر درباره خویش کاری شایسته و در خور کنند، بر شما گناهی نیست کـه خدا بـه کارهایی کـه مـی کنید، آگاه است.

235

وَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا عَرَّضْتُم بِهِ مِنْ خِطْبَةِ النِّسَاء أَوْ أَكْنَنتُمْ فِي أَنفُسِكُمْ عَلِمَ اللّهُ أَنَّكُمْ سَتَذْكُرُونَهُنَّ وَلَـكِن لاَّ تُوَاعِدُوهُنَّ سِرًّا إِلاَّ أَن تَقُولُواْ قَوْلاً مَّعْرُوفًا وَلاَ تَعْزِمُواْ عُقْدَةَ النِّكَاحِ حَتَّىَ يَبْلُغَ الْكِتَابُ أَجَلَهُ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ يَعْلَمُ مَا فِي أَنفُسِكُمْ فَاحْذَرُوهُ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ غَفُورٌ حَلِيمٌ

و اگر بـه کنایت از آن زنان خواستگاری کنید یـا اندیشـه خود درون دل نـهان دارید، گناهی بر شما نیست زیرا خدا مـی داند کـه از آنـها بزودی یـاد خواهید کرد ولی درون نـهان با آنان وعده منـهید مگر آن کـه به وجهی نیکو سخن گویید و آهنگ بستن نکاح مکنید که تا آن مدت بـه سر آید و بدانید کـه خدا بـه آنچه درون دل دارید، آگاه است. از او بترسید و بدانید کـه او آمرزنده و بردبار است.

236

لاَّ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِن طَلَّقْتُمُ النِّسَاء مَا لَمْ تَمَسُّوهُنُّ أَوْ تَفْرِضُواْ لَهُنَّ فَرِيضَةً وَمَتِّعُوهُنَّ عَلَى الْمُوسِعِ قَدَرُهُ وَعَلَى الْمُقْتِرِ قَدْرُهُ مَتَاعًا بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُحْسِنِينَ

اگر زنانی را کـه با آنـها نزدیکی نکرده اید و مـهری برایشان مقرر نداشته اید، طلاق گویید. گناهی نکرده اید ولی آنـها را بـه چیزی درون خور بهره مند سازید: توانگر بـه قدر توانش و درویش بـه قدر توانش این کاری هست شایسته نیکوکاران.

237

وَإِن طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِن قَبْلِ أَن تَمَسُّوهُنَّ وَقَدْ فَرَضْتُمْ لَهُنَّ فَرِيضَةً فَنِصْفُ مَا فَرَضْتُمْ إَلاَّ أَن يَعْفُونَ أَوْ يَعْفُوَ الَّذِي بِيَدِهِ عُقْدَةُ النِّكَاحِ وَأَن تَعْفُواْ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى وَلاَ تَنسَوُاْ الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ إِنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ

اگر برایشان مـهری معین کرده اید و پیش از نزدیکی طلاقشان مـی گویید، نصف آنچه مقرر کرده اید، بپردازید مگر آن کـه ایشان خود یـای کـه عقد نکاح بـه دست اوست آن را ببخشد و بخشیدن شما بـه پرهیزگاری نزدیکتر هست و فضیلت را مـیان خود فراموش مکنید کـه خدا بـه کارهایی کـه مـی کنید بیناست.

238

حَافِظُواْ عَلَى الصَّلَوَاتِ والصَّلاَةِ الْوُسْطَى وَقُومُواْ لِلّهِ قَانِتِينَ

نمازها و نماز مـیانین را پاس دارید و مطیعانـه به منظور خدا قیـام کنید.

239

فَإنْ خِفْتُمْ فَرِجَالاً أَوْ رُكْبَانًا فَإِذَا أَمِنتُمْ فَاذْكُرُواْ اللّهَ كَمَا عَلَّمَكُم مَّا لَمْ تَكُونُواْ تَعْلَمُونَ

و اگر از دشمن بیمناک بودید، پیـاده یـا سواره نماز کنید و چون ایمن شدید خدا را یـاد کنید زیرا بـه شما چیزهایی آموخت کـه نمـی دانستید.

240

وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجًا وَصِيَّةً لِّأَزْوَاجِهِم مَّتَاعًا إِلَى الْحَوْلِ غَيْرَ إِخْرَاجٍ فَإِنْ خَرَجْنَ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِي مَا فَعَلْنَ فِيَ أَنفُسِهِنَّ مِن مَّعْرُوفٍ وَاللّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

مردانی از شما کـه مـی مـیرند و زنانی بر جای مـی گذارند حتما که درباره زنان خود وصیت کنند کـه هزینـه آنـها را بـه مدت یک سال بدهند و از خانـه اخراجشان نکنند بعد اگر خود خارج شوند درون مورد تصمـیمـی کـه به نحو شایسته ای به منظور خود مـی گیرند گناهی بر شما نیست و خدا غالب و حکیم است.

241

وَلِلْمُطَلَّقَاتِ مَتَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ

برای زنان مطلقه بهره ای هست شایسته چنان کـه در خور مردان پرهیزگار باشد.

242

كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ

خدا آیـاتش را به منظور شما اینچنین بیـان مـی کند، باشد کـه تعقل کنید.

243

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ خَرَجُواْ مِن دِيَارِهِمْ وَهُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ الْمَوْتِ فَقَالَ لَهُمُ اللّهُ مُوتُواْ ثُمَّ أَحْيَاهُمْ إِنَّ اللّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَـكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَيَشْكُرُونَ

آیـا آن هزاران تن را ندیده ای کـه از بیم مرگ از خانـه های خویش، بیرون رفتند؟ سپس خدا بـه آنـها گفت: بمـیرید آنگاه همـه را زنده ساخت. خدا بـه مردم نعمت مـی دهد ولی بیشتر مردم شکر نعمت بـه جای نمـی آورند.

244

وَقَاتِلُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

در راه خدا جنگ کنید و بدانید کـه خدا شنوا و داناست.

245

مَّن ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافًا كَثِيرَةً وَاللّهُ يَقْبِضُ وَيَبْسُطُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

کیست کـه به خدا قرض الحسنـه دهد، که تا خدا بر آن چند برابر بیفزاید؟ خدا تنگدستی دهد و توانگری بخشد و شما بـه سوی او باز مـی گردید.

246

أَلَمْ تَرَ إِلَى الْمَلإِ مِن بَنِي إِسْرَائِيلَ مِن بَعْدِ مُوسَى إِذْ قَالُواْ لِنَبِيٍّ لَّهُمُ ابْعَثْ لَنَا مَلِكًا نُّقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللّهِ قَالَ هَلْ عَسَيْتُمْ إِن كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ أَلاَّ تُقَاتِلُواْ قَالُواْ وَمَا لَنَا أَلاَّ نُقَاتِلَ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَقَدْ أُخْرِجْنَا مِن دِيَارِنَا وَأَبْنَآئِنَا فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ تَوَلَّوْاْ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنْهُمْ وَاللّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ

آیـا آن گروه از بنی اسرائیل را بعد از موسی ندیدی کـه به یکی از پیـامبران خود گفتند: به منظور ما پادشاهی نصب کن که تا در راه خدا بجنگیم. گفت: نپندارید کـه اگر قتال بر شما مقرر شود از آن سرباز خواهید زد؟ گفتند: چرا درون راه خدا نجنگیم درون حالی کـه ما از سرزمـینمان بیرون رانده شده ایم و از فرزندانمان جدا افتاده ایم؟ و چون قتال بر آنـها مقرر شد جز اندکی از آن روی برتافتند خدا بـه ستمکاران آگاه است.

247

وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ اللّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا قَالُوَاْ أَنَّى يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنَا وَنَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْهُ وَلَمْ يُؤْتَ سَعَةً مِّنَ الْمَالِ قَالَ إِنَّ اللّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَن يَشَاء وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ

پیغمبرشان بـه آنـها گفت: خدا طالوت را پادشاه شما کرد گفتند: چگونـه او را بر ما پادشاهی باشد؟ ما سزاوارتر از او بـه پادشاهی هستیم و او را دارایی چندانی نداده اند. گفت: خدا او را بر شما برگزیده هست و بـه دانش و توان او بیفزوده هست و خدا پادشاهیش را بـه هر کـه خواهد دهد کـه خدا دربرگیرنده و داناست.

248

وَقَالَ لَهُمْ نِبِيُّهُمْ إِنَّ آيَةَ مُلْكِهِ أَن يَأْتِيَكُمُ التَّابُوتُ فِيهِ سَكِينَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَبَقِيَّةٌ مِّمَّا تَرَكَ آلُ مُوسَى وَآلُ هَارُونَ تَحْمِلُهُ الْمَلآئِكَةُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَةً لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ

پیغمبرشان گفت: کـه نشان پادشاهی او این هست که تابوتی کـه سکینـه پروردگارتان و باقی مـیراث خاندان موسی و خاندان هارون درون آن هست و فرشتگانش حمل مـی کنند، نزد شما آید. اگر مؤمن باشید این به منظور شما عبرتی است.

249

فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِالْجُنُودِ قَالَ إِنَّ اللّهَ مُبْتَلِيكُم بِنَهَرٍ فَمَن شَرِبَ مِنْهُ فَلَيْسَ مِنِّي وَمَن لَّمْ يَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنِّي إِلاَّ مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِيَدِهِ فَشَرِبُواْ مِنْهُ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنْهُمْ فَلَمَّا جَاوَزَهُ هُوَ وَالَّذِينَ آمَنُواْ مَعَهُ قَالُواْ لاَ طَاقَةَ لَنَا الْيَوْمَ بِجَالُوتَ وَجُنودِهِ قَالَ الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلاَقُو اللّهِ كَم مِّن فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللّهِ وَاللّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ

چون طالوت سپاهش را بـه راه انداخت، گفت: خدا شما را بـه جوی آبی، مـی آزماید: هر کـه از آن بخورد از من نیست و هر کـه از آن نخورد یـا تنـها کفی بیـاشامد از من هست همـه جز اندکی از آن نوشیدند چون او و مؤمنانی کـه همراهش بودند از نـهر گذشتند، گفتند: امروز ما را توان جالوت و سپاهش نیست آنانی کـه مـی دانستند کـه با خدا دیدار خواهند کرد، گفتند: بـه خواست خدا چه بسا گروه اندکی کـه بر گروه بسیـاری غلبه کند کـه خدا باانی هست که پای مـی فشرند.

250

وَلَمَّا بَرَزُواْ لِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالُواْ رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ

چون با جالوت و سپاهش روبرو شدند، گفتند: ای پروردگار ما بر ماشکیبایی ببار و ما را ثابت قدم گردان و بر کافران پیروز ساز.

251

فَهَزَمُوهُم بِإِذْنِ اللّهِ وَقَتَلَ دَاوُدُ جَالُوتَ وَآتَاهُ اللّهُ الْمُلْكَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَهُ مِمَّا يَشَاء وَلَوْلاَ دَفْعُ اللّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَّفَسَدَتِ الأَرْضُ وَلَكِنَّ اللّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْعَالَمِينَ

پس بـه خواست خدا ایشان را بشکستند و داود جالوت را بکشت و خدا بـه او پادشاهی و حکمت داد و آنچه مـی خواست بـه او بیـاموخت و اگر خدا بعضی از مردم را بـه وسیله بعضی دیگر دفع نمـی کرد زمـین تباه مـی شد ولی خدا بر جهانیـان فضل و کرم خویش را ارزانی مـی دارد.

252

تِلْكَ آيَاتُ اللّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ وَإِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ

این هست آیـات خدا کـه به راستی بر تو مـی خوانیم و تو از پیـامبران هستی.

253

تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ مِّنْهُم مَّن كَلَّمَ اللّهُ وَرَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجَاتٍ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ وَلَوْ شَاء اللّهُ مَا اقْتَتَلَ الَّذِينَ مِن بَعْدِهِم مِّن بَعْدِ مَا جَاءتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَلَـكِنِ اخْتَلَفُواْ فَمِنْهُم مَّنْ آمَنَ وَمِنْهُم مَّن كَفَرَ وَلَوْ شَاء اللّهُ مَا اقْتَتَلُواْ وَلَـكِنَّ اللّهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيدُ

بعضی از این پیـامبران را بر بعضی دیگر برتری دادیم خدا با بعضی سخن گفت و بعضی را بـه درجاتی برافراشت و به عیسی بن مریم معجزه ها دادیم واو را بـه روح القدس یـاری کردیم و اگر خدا مـی خواست مردمـی کـه بعد از آنـها بودند، بعد از آن کـه حجت ها بر آنان آشکار شده بود با یکدیگر قتال نمـی د ولی آنان اختلاف د: پاره ای مؤمن بودند و پاره ای کافرشدند و اگر خدا مـی خواست با هم قتال نمـی د ولی خدا هر چه خواهد مـی کند.

254

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَنفِقُواْ مِمَّا رَزَقْنَاكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ يَوْمٌ لاَّ بَيْعٌ فِيهِ وَلاَ خُلَّةٌ وَلاَ شَفَاعَةٌ وَالْكَافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، پیش از آنکه آن روز فرا رسد کـه نـه درون آن خرید و فروشی باشد و نـه دوستی و شفاعتی، از آنچه بـه شما روزی داده ایم انفاق کنید و کافران خود ستمکارانند.

255

اللّهُ لاَ إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لاَ تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلاَ نَوْمٌ لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الأَرْضِ مَن ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلاَ يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِمَا شَاء وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَلاَ يَؤُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ

الله خدایی هست که هیچ خدایی جز او نیست زنده و پاینده هست نـه خواب، سبک او را فرا مـی گیرد و نـه خواب سنگین از آن اوست هر چه درون آسمانـها و زمـین هست چهی جز بـه اذن او درون نزد او شفاعت کند؟ آنچه را کـه پیش رو و آنچه را کـه پشت سرشان هست مـی داند و به علم او جز آنچه خود خواهد، احاطه نتوانند یـافت کرسی او آسمانـها و زمـین را دربردارد. نگهداری آنـها بر او دشوار نیست او بلند پایـه و بزرگ است.

256

لاَ إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ قَد تَّبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِن بِاللّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَىَ لاَانفِصَامَ لَهَا وَاللّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

در دین هیچ اجباری نیست هدایت از گمراهی مشخص شده هست پس هر کـه به بت کفر ورزد و به خدای ایمان آورد، بـه چنان رشته استواری چنگ زده کـه گسستنش نباشد خدا شنوا و داناست.

257

اللّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُواْ يُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّوُرِ وَالَّذِينَ كَفَرُواْ أَوْلِيَآؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُم مِّنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُوْلَـئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

خدا یـاور مؤمنان هست ایشان را از تاریکی ها بـه روشنی مـی برد ولی آنان کـه کافر شده اند، بت یـاور آنـهاست کـه آنـها را از روشنی بـه تاریکی ها مـی کشد اینان جهنمـیانند و همواره درون آن خواهند بود.

258

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِي حَآجَّ إِبْرَاهِيمَ فِي رِبِّهِ أَنْ آتَاهُ اللّهُ الْمُلْكَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّيَ الَّذِي يُحْيِـي وَيُمِيتُ قَالَ أَنَا أُحْيِـي وَأُمِيتُ قَالَ إِبْرَاهِيمُ فَإِنَّ اللّهَ يَأْتِي بِالشَّمْسِ مِنَ الْمَشْرِقِ فَأْتِ بِهَا مِنَ الْمَغْرِبِ فَبُهِتَ الَّذِي كَفَرَ وَاللّهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ

آنی را کـه خدا بـه او پادشاهی ارزانی کرده بود ندیدی کـه با ابراهیم، درباره پروردگارش محاجه مـی کرد؟ آنگاه کـه ابراهیم گفت: پروردگار من زنده مـی کند و مـی مـیراند. او گفت: من نیز زنده مـی کنم و مـی مـیرانم. ابراهیم گفت: خدا خورشید را از مشرق برمـی آورد تو آن را از مغرب برآور آن کافر حیران شد زیرا خدا ستمکاران را هدایت نمـی کند.

259

أَوْ كَالَّذِي مَرَّ عَلَى قَرْيَةٍ وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّىَ يُحْيِـي هَـَذِهِ اللّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا فَأَمَاتَهُ اللّهُ مِئَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قَالَ كَمْ لَبِثْتَ قَالَ لَبِثْتُ يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قَالَ بَل لَّبِثْتَ مِئَةَ عَامٍ فَانظُرْ إِلَى طَعَامِكَ وَشَرَابِكَ لَمْ يَتَسَنَّهْ وَانظُرْ إِلَى حِمَارِكَ وَلِنَجْعَلَكَ آيَةً لِّلنَّاسِ وَانظُرْ إِلَى العِظَامِ كَيْفَ نُنشِزُهَا ثُمَّ نَكْسُوهَا لَحْمًا فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ قَالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

یـا مانند آن کـه به دهی رسید دهی کـه سقفهای بناهایش فرو ریخته بود، گفت: از کجا خدا این مردگان را زنده کند؟ خدا او را بـه مدت صد سال مـیراند آنگاه زنده اش کرد و گفت: چه مدت درون اینجا بوده ای؟ گفت: یک روز یـا قسمتی از یک روز. گفت: نـه، صد سال هست که درون اینجا بوده ای. بـه طعام و آبت بنگر کـه تغییر نکرده هست و بـه خرت بنگر مـی خواهیم تو را به منظور مردمان عبرتی گردانیم، بنگر کـه استخوانـها را چگونـه بـه هم مـی پیوندیم و گوشت بر آن مـی پوشانیم چون قدرت خدا بر او آشکارشد، گفت: مـی دانم کـه خدا بر هر کاری تواناست.

260

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ أَرِنِي كَيْفَ تُحْيِـي الْمَوْتَى قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِن قَالَ بَلَى وَلَـكِن لِّيَطْمَئِنَّ قَلْبِي قَالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِّنَ الطَّيْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَيْكَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلَى كُلِّ جَبَلٍ مِّنْهُنَّ جُزْءًا ثُمَّ ادْعُهُنَّ يَأْتِينَكَ سَعْيًا وَاعْلَمْ أَنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

ابراهیم گفت: ای پروردگار من، بـه من بنمای کـه مردگان را چگونـه زنده مـی سازی. گفت: آیـا هنوز ایمان نیـاورده ای؟ گفت: بلی، ولکن مـی خواهم کـه دلم آرام یـابد. گفت: چهار پرنده برگیر و گوشت آنـها را بـه هم بیـامـیز و هر جزئی از آنـها را بر کوهی بنـه بعد آنـها را فراخوان شتابان نزد تو مـی آیند و بدان کـه خدا پیروزمند و حکیم است.

261

مَّثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنبُلَةٍ مِّئَةُ حَبَّةٍ وَاللّهُ يُضَاعِفُ لِمَن يَشَاء وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ

مثل آنان کـه مال خود را درون راه خدا انفاق مـی کنند، مثل دانـه ای هست که هفت خوشـه برآورد و در هر خوشـه ای صد دانـه باشد خدا پاداش هر کـه را کـه بخواهد، چند برابر مـی کند. خدا گشایش دهنده و داناست.

262

الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ثُمَّ لاَ يُتْبِعُونَ مَا أَنفَقُواُ مَنًّا وَلاَ أَذًى لَّهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ

مزدانی کـه اموال خود را درون راه خدا انفاق مـی کنند و پس از انفاق منتی نمـی نـهند و آزاری نمـی رسانند با پروردگارشان هست نـه بیمناک مـی شوند و نـه اندوهگین.

263

قَوْلٌ مَّعْرُوفٌ وَمَغْفِرَةٌ خَيْرٌ مِّن صَدَقَةٍ يَتْبَعُهَآ أَذًى وَاللّهُ غَنِيٌّ حَلِيمٌ

گفتار نیکو و بخشایش، بهتر از صدقه ای هست که آزاری بـه دنبال داشته باشد، خدا بی نیـاز و بردبار است.

264

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَتُبْطِلُواْ صَدَقَاتِكُم بِالْمَنِّ وَالأذَى كَالَّذِي يُنفِقُ مَالَهُ رِئَاء النَّاسِ وَلاَ يُؤْمِنُ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَيْهِ تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَكَهُ صَلْدًا لاَّ يَقْدِرُونَ عَلَى شَيْءٍ مِّمَّا كَسَبُواْ وَاللّهُ لاَيَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، همانند آن کـه اموال خود را از روی ریـا و خودنمایی انفاق مـی کند و به خدا و روز قیـامت ایمان ندارد، صدقه های خویش را بـه منت نـهادن و آزار رسانیدن باطل مکنید مثل او مثل سنگ صافی هست که بر روی آن خاک نشسته باشد بـه ناگاه بارانی تند فرو بارد وآن سنگ را همچنان کشت ناپذیر باقی گذارد چنینان از آنچه کرده اند سودی نمـی برند کـه خدا کافران را هدایت نمـی کند.

265

وَمَثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَتَثْبِيتًا مِّنْ أَنفُسِهِمْ كَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ أَصَابَهَا وَابِلٌ فَآتَتْ أُكُلَهَا ضِعْفَيْنِ فَإِن لَّمْ يُصِبْهَا وَابِلٌ فَطَلٌّ وَاللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ

و مثلانی کـه اموال خویش را به منظور طلب رضای خدا از روی یقین و اعتقاد انفاق مـی کنند مثل بوستانی هست بر تپه ای کـه بارانی تند بر آن بارد و دو چندان مـیوه دهد و اگر نـه بارانی تند کـه نرم بارانی بر آن بارد خدا بـه کارهای شما بیناست.

266

أَيَوَدُّ أَحَدُكُمْ أَن تَكُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِّن نَّخِيلٍ وَأَعْنَابٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ لَهُ فِيهَا مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ وَأَصَابَهُ الْكِبَرُ وَلَهُ ذُرِّيَّةٌ ضُعَفَاء فَأَصَابَهَا إِعْصَارٌ فِيهِ نَارٌ فَاحْتَرَقَتْ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمُ الآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ

آیـا از مـیان شمای هست کـه دوست داشته باشد کـه او را بوستانی از خرما و انگور بوده باشد و جوی ها درون پای درختانش جاری باشد، و هر گونـه مـیوه ای دهد و خود پیر شده و فرزندانی ناتوان داشته باشد، بـه ناگاه گردبادی آتشناک درون آن بوستان افتد و بسوزد؟ خدا آیـات خود را به منظور شما اینچنین بیـان مـی کند، باشد کـه بیندیشید.

267

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَنفِقُواْ مِن طَيِّبَاتِ مَا كَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَكُم مِّنَ الأَرْضِ وَلاَ تَيَمَّمُواْ الْخَبِيثَ مِنْهُ تُنفِقُونَ وَلَسْتُم بِآخِذِيهِ إِلاَّ أَن تُغْمِضُواْ فِيهِ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، از اندوخته های نیکوی خویش و از آنچه برایتان از زمـین رویـانیده ایم، انفاق کنید نـه از چیزهای ناپاک و بد کـه خود آنـها را جز از روی اغماض نمـی ستانید و بدانید کـه خدا بی نیـاز و ستودنی است.

268

الشَّيْطَانُ يَعِدُكُمُ الْفَقْرَ وَيَأْمُرُكُم بِالْفَحْشَاء وَاللّهُ يَعِدُكُم مَّغْفِرَةً مِّنْهُ وَفَضْلاً وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ

شیطان شما را از بینوایی مـی ترساند و به کارهای زشت وامـی دارد، درون حالی کـه خدا شما را بـه آمرزش خویش و افزونی وعده مـی دهد خدا گشایش دهنده و داناست.

269

يُؤتِي الْحِكْمَةَ مَن يَشَاء وَمَن يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ

به هر کـه خواهد حکمت عطا کند و به هر کـه حکمت عطا شده نیکی فراوان داده شده و جز خردمندان پند نپذیرند.

270

وَمَا أَنفَقْتُم مِّن نَّفَقَةٍ أَوْ نَذَرْتُم مِّن نَّذْرٍ فَإِنَّ اللّهَ يَعْلَمُهُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنصَارٍ

هر چه را انفاق یـا نذر کرده اید، خدا بـه آن آگاه هست و ستمکاران را هیچ یـاری و مددکاری نیست.

271

إِن تُبْدُواْ الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَإِن تُخْفُوهَا وَتُؤْتُوهَا الْفُقَرَاء فَهُوَ خَيْرٌ لُّكُمْ وَيُكَفِّرُ عَنكُم مِّن سَيِّئَاتِكُمْ وَاللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ

اگر آشکارا صدقه دهید کاری نیکوست و اگر درون نـهان بـه بینوایـان صدقه دهید، نیکوتر هست و گناهان شما را مـی زداید و خدا بـه کارهایی کـه مـی کنید آگاه است.

272

لَّيْسَ عَلَيْكَ هُدَاهُمْ وَلَـكِنَّ اللّهَ يَهْدِي مَن يَشَاء وَمَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ فَلأنفُسِكُمْ وَمَا تُنفِقُونَ إِلاَّ ابْتِغَاء وَجْهِ اللّهِ وَمَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنتُمْ لاَتُظْلَمُونَ

هدایت یـافتن آنان بر عهده تو نیست بلکه خداست کـه هر کـه را کـه بخواهد، هدایت مـی کند و هر مالی کـه انفاق مـی کنید ثوابش از آن خود شماست و جز به منظور خشنودی خدا چیزی انفاق مکنید و هر چه انفاق کنید پاداش آن بـه شما مـی رسد و بر شما ستم نخواهد شد.

273

لِلْفُقَرَاء الَّذِينَ أُحصِرُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ لاَ يَسْتَطِيعُونَ ضَرْبًا فِي الأَرْضِ يَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِيَاء مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُم بِسِيمَاهُمْ لاَيَسْأَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافًا وَمَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ

این صدقات از آن بینوایـانی هست که خود را درون طاعت حق محصور کرده اند و در طلب قوت ناتوانند و آنچنان درون پرده عفافند کـه هر کـه حال ایشان نداند پندارد کـه از توانگرانند آنان را از سیمایشان مـی شناسی کـه به اصرار ازی چیزی نخواهند و هر مالی کـه انفاق مـی کنید خدا بـه آن آگاه است.

274

الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُم بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلاَنِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ

آنان کـه اموال خویش را درون شب و روز درون پنـهان و آشکار انفاق مـی کنند، اجرشان با پروردگارشان است. نـه بیمناک مـی شوند و نـه غمگین.

275

الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبَا لاَ يَقُومُونَ إِلاَّ كَمَا يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطَانُ مِنَ الْمَسِّ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُواْ إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبَا وَأَحَلَّ اللّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا فَمَن جَاءهُ مَوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّهِ فَانتَهَىَ فَلَهُ مَا سَلَفَ وَأَمْرُهُ إِلَى اللّهِ وَمَنْ عَادَ فَأُوْلَـئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

آنان کـه ربا مـی خورند، درون قیـامت چونانی از قبر برمـی خیزند کـه به افسون شیطان دیوانـه شده باشند و این بـه کیفر آن هست که گفتند: ربا نیز چون معامله هست در حالی کـه خدا معامله را حلال و ربا را حرام کرده است. هر کـه موعظه خدا بـه او رسید و از رباخواری باز ایستاد، خدا از گناهان پیشین او درگذرد و کارش بـه خدا واگذار مـی شود و آنان کـه بدان کار بازگردند، اهل جهنمند و جاودانـه درون آن خواهند بود.

276

يَمْحَقُ اللّهُ الْرِّبَا وَيُرْبِي الصَّدَقَاتِ وَاللّهُ لاَ يُحِبُّ كُلَّ كَفَّارٍ أَثِيمٍ

خداوند ربا را ناچیز مـی گرداند و صدقات را افزونی مـی دهد و هیچ کفران کننده گنـهکار را دوست ندارد.

277

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ وَأَقَامُواْ الصَّلاَةَ وَآتَوُاْ الزَّكَاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ

آنان کـه ایمان آورده اند و کارهای نیکو کرده اند و نماز خوانده اند و زکات داده اند، مزدشان با پروردگارشان هست نـه بیمناک مـی شوند و نـه غمگین.

278

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَذَرُواْ مَا بَقِيَ مِنَ الرِّبَا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، از خدا بترسید و اگر ایمان آورده اید از ربا هر چه باقی مانده است، رها کنید.

279

فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ فَأْذَنُواْ بِحَرْبٍ مِّنَ اللّهِ وَرَسُولِهِ وَإِن تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُؤُوسُ أَمْوَالِكُمْ لاَتَظْلِمُونَ وَلاَ تُظْلَمُونَ

و هرگاه چنین نکنید، بدانید کـه با خدا و رسول او بـه جنگ برخاسته اید و اگر توبه کنید، اصل سرمایـه از آن شماست درون این حال نـه ستم کرده اید و نـه تن بـه ستم داده اید.

280

وَإِن كَانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلَى مَيْسَرَةٍ وَأَن تَصَدَّقُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ

و اگر وامدار تنگدست بود، مـهلتی حتما تا توانگر گردد و اگر دانا باشید، دانید کـه چون بر او ببخشاید برایتان بهتر است.

281

وَاتَّقُواْ يَوْمًا تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللّهِ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ وَهُمْ لاَ يُظْلَمُونَ

از آن روز کـه به سوی خدا باز مـی گردید و به هر پاداش عملش بـه تمامـی داده مـی شود و ستمـی نمـی بیند، بیمناک باشید.

282

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِذَا تَدَايَنتُم بِدَيْنٍ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى فَاكْتُبُوهُ وَلْيَكْتُب بَّيْنَكُمْ كَاتِبٌ بِالْعَدْلِ وَلاَ يَأْبَ كَاتِبٌ أَنْ يَكْتُبَ كَمَا عَلَّمَهُ اللّهُ فَلْيَكْتُبْ وَلْيُمْلِلِ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ وَلْيَتَّقِ اللّهَ رَبَّهُ وَلاَ يَبْخَسْ مِنْهُ شَيْئًا فَإن كَانَ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ سَفِيهًا أَوْ ضَعِيفًا أَوْ لاَ يَسْتَطِيعُ أَن يُمِلَّ هُوَ فَلْيُمْلِلْ وَلِيُّهُ بِالْعَدْلِ وَاسْتَشْهِدُواْ شَهِيدَيْنِ من رِّجَالِكُمْ فَإِن لَّمْ يَكُونَا رَجُلَيْنِ فَرَجُلٌ وَامْرَأَتَانِ مِمَّن تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَدَاء أَن تَضِلَّ إْحْدَاهُمَا فَتُذَكِّرَ إِحْدَاهُمَا الأُخْرَى وَلاَ يَأْبَ الشُّهَدَاء إِذَا مَا دُعُواْ وَلاَ تَسْأَمُوْاْ أَن تَكْتُبُوْهُ صَغِيرًا أَو كَبِيرًا إِلَى أَجَلِهِ ذَلِكُمْ أَقْسَطُ عِندَ اللّهِ وَأَقْومُ لِلشَّهَادَةِ وَأَدْنَى أَلاَّ تَرْتَابُواْ إِلاَّ أَن تَكُونَ تِجَارَةً حَاضِرَةً تُدِيرُونَهَا بَيْنَكُمْ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَلاَّ تَكْتُبُوهَا وَأَشْهِدُوْاْ إِذَا تَبَايَعْتُمْ وَلاَ يُضَآرَّ كَاتِبٌ وَلاَ شَهِيدٌ وَإِن تَفْعَلُواْ فَإِنَّهُ فُسُوقٌ بِكُمْ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَيُعَلِّمُكُمُ اللّهُ وَاللّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، چون وامـی که تا مدتی معین بـه یکدیگر دهید، آن را بنویسید و باید درون بین شما کاتبی باشد کـه آن را بـه درستی بنویسد و کاتب نباید کـه در نوشتن از آنچه خدا بـه او آموخته هست سرپیچی کند و مدیون حتما که بر کاتب املاء کند و از الله، پروردگار خود بترسد و از آن هیچ نکاهد اگر مدیون سفیـه یـا صغیر بود و خود املاء نمـی توانست ولی او از روی عدالت املاء کند و دو شاهد مرد بـه شـهادت گیرید اگر دو مرد نبود، یک مرد و دو زن کـه به آنـها رضایت دهید شـهادت بدهند، که تا اگر یکی فراموش کرد دیگری بـه یـادش بیـاورد و شاهدان چون بـه شـهادت دعوت شوند، نباید کـه از شـهادت خودداری کنند و از نوشتن مدت دین خود، چه کوچک و چه بزرگ ملول مشوید این روش درون نزد خدا عادلانـه تر هست و شـهادت را استوار دارنده تر و شک و تردید را زایل کننده تر و هرگاه معامله نقدی باشد اگر به منظور آن سندی ننویسید مرتکب گناهی نشده اید و چون معامله ای کنید، شاهدی گیرید و نباید بـه کاتب و شاهد زیـانی برسد کـه اگر چنین کنید نافرمانی کرده اید از خدای بترسید خدا شما را تعلیم مـی دهد و او بر هر چیزی آگاه است.

283

وَإِن كُنتُم عَلَى سَفَرٍ وَلَم تَجِدُواْ كَاتِبًا فَرِهَانٌ مَّقْبُوضَةٌ فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُكُم بَعْضًا فَلْيُؤَدِّ الَّذِي اؤْتُمِنَ أَمَانَتَهُ وَلْيَتَّقِ اللّهَ رَبَّهُ وَلاَ تَكْتُمُواْ الشَّهَادَةَ وَمَن يَكْتُمْهَا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ وَاللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ

هرگاه درون سفر بودید و کاتبی نیـافتید، حتما چیزی بـه گرو گرفته شود و اگری از شما دیگری را امـین دانست، آن کـه امـین دانسته شده امانت را باز دهد و باید از الله پروردگارش بترسد و شـهادت را کتمان مکنید هر کـه شـهادت را کتمان کند بـه دل گناهکار هست و خدا از کاری کـه مـی کنید آگاه است.

284

لِّلَّهِ ما فِي السَّمَاواتِ وَمَا فِي الأَرْضِ وَإِن تُبْدُواْ مَا فِي أَنفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ يُحَاسِبْكُم بِهِ اللّهُ فَيَغْفِرُ لِمَن يَشَاء وَيُعَذِّبُ مَن يَشَاء وَاللّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

از آن خداست هر چه درون آسمانـها و زمـین هست آنچه را کـه در دل دارید، خواه آشکارش سازید یـا پوشیده اش دارید، خدا شما را بدان بازخواست خواهد کرد بعد هر کـه را کـه بخواهد مـی آمرزد و هر کـه را بخواهد عذاب مـی کند و خدا بر هر کاری تواناست.

285

آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْهِ مِن رَّبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللّهِ وَمَلآئِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لاَ نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّن رُّسُلِهِ وَقَالُواْ سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ

پیـامبر خود بـه آنچه از جانب پروردگارش بـه او نازل شده ایمان دارد و همـه مؤمنان بـه خدا و فرشتگانش و کتاب هایش و پیـامبرانش ایمان دارند. مـیان هیچ یک از پیـامبرانش فرقی نمـی نـهیم. گفتند: شنیدیم و اطاعت کردیم، ای پروردگار ما آمرزش تو را خواستاریم کـه سرانجام همـه بـه سوی توست.

286

لاَ يُكَلِّفُ اللّهُ نَفْسًا إِلاَّ وُسْعَهَا لَهَا مَا كَسَبَتْ وَعَلَيْهَا مَا اكْتَسَبَتْ رَبَّنَا لاَ تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلاَ تَحْمِلْ عَلَيْنَا إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلاَ تُحَمِّلْنَا مَا لاَ طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَآ أَنتَ مَوْلاَنَا فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ

خدا هیچ را جز بـه اندازه طاقتش مکلف نمـی کند نیکی های هر از آن، خود اوست و بدی هایش از آن خود اوست. ای پروردگار ما اگر فراموش کرده ایم یـا خطایی کرده ایم ما را بازخواست مکن ای پروردگار ما، آن گونـه کـه بر امت های پیش از ما تکلیف گران نـهادی، تکلیف گران بر ما منـه و آنچه را کـه طاقت آن نداریم. بر ما تکلیف مکن گناه ما ببخش و ما را بیـامرز و بر ما رحمت آور تو مولای ما هستی بعد ما را بر گروه کافران پیروز گردان.




[دانلود اهنگ سنه بان بان]

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Wed, 22 Aug 2018 02:22:00 +0000



دانلود اهنگ سنه بان بان

فهرست اسامـی شرکت های موجود درون نرم فزار پیمانکاران 97 (ش که تا ی)

شابرن بنا , شاتل راه , شاخ شمـیران کردستان , شاخسار سبز , شاخص بتن مغان , شاخص برج البرزشیراز , شاخص بنا دهدشت , شاخص بنای ایساتیس , شاخص بنای بیکران , شاخص بنای ساری , شاخص بنای شایگان , شاخص بنای شمال , شاخص تدبیر پایدار , شاخص راه پردیس , شاخص راه خراسان , شاخص راه شوسه , شاخص راه شـهریـار , شاخص ساختار , شاخص سازان رایمند , شاخص سازان شـهر , شاخص سازان هزاره سوم , شاخص سازه ایرانیـان , شاخص سازه قدرت , شاخص سازه ماندگار , شاخص عمران پارس , شاخص عمران هامون , شاخص کار کوشا , شاخص کاراب متین , شاخص گستران ارومـیه , شاخص نماد شیراز , شاخه های یـاس , شاد بنا زاگرس , شاداب بتون جنوب , شاداب راه خوزستان , شاداب سازه نگار , شاداب نوین بتن جنوب , شادان شالوده ریشـه شرق , شادان کاوشگر , شادان لیماک , شادآب اسپادانا , شادکاراخوزستان , شادمان کوشش کرمانشاه , شادی سازه بیرجند , شاذ طرح سهند , شار آب بنا چنار , شار بام پارس , شار بن آرمـه , شار سازان آب و خاک , شار صنعت افق , شار صنعت انرژی , شار نیرو خلیج فارس , شاران دیبا , شاران راه رادین , شاران سازه تابان صنعت , شاران هیوا , شاربد افراه , شارپی ساریکا , شارپی مشـهد , شارساز بنا , شارستان توسعه پاژنگ , شارستان راه شرق , شارفرید , شارفن ابتکار , شارفن غرب , شارگان ابنیـه ستاوند , شارمنظرمـهر , شارمـینا , شاره برق ارس , شاغول خزر , شاغول کار چهار فصل , شاکر امـید ارجان , شاکر بنای اگرین , شاکر خراسان , شالده , شالده پی , شالو راه کار , شالوده آبرسان توس , شالوده آبشار البرز , شالوده بتن غرب , شالوده بتن گنبد کاووس , شالوده بنای راه ساحل , شالوده بنای گلستان , شالوده پایدار ایرانیـان , شالوده پی اکباتان , شالوده دژ ساخت , شالوده راه بندر , شالوده راه سهند , شالوده راهان نوید , شالوده سازان جنوب , شالوده سازان سپید , شالوده سازان صفاهان , شالوده سازان عرش سالوک , شالوده سازان گلستان , شالوده سازان وهومن , شالوده سازه آرمـه , شالوده شایـان , شالوده شایـان شیراز , شالوده عالی قاپو , شالوده گستر افلاک , شالوده گستر ایمن , شالوده گستر خرم , شالوده گستر دز زاگرس , شالوده گستر دورود , شالوده گستر زاگرس , شالوده گستر عمران , شالوده گستر کادوس , شالوده گستر کاسپین , شالوده گستر ماکو , شالوده گسترسنندج , شالوده محور , شالوده نوین پردیس , شالوده های سنگی تبریز , شالوده های مقاوم طبرستان , شالوده های نوین آژند , شالی دشت پرنیـان , شامخ نیرو گستر , شامکوه , شانا راه جنوب , شانول سازه نارگان , شاوران سازه , شاوران شاهق غرب , شاوله آریـان , شاه دژ ساری , شاه کوه مارگون , شاهداربتن البرز , شاهدژ گاز ساری , شاهدژ نیروی ساحل , شاهرخ گاز هفشجان , شاهرود سدید سازه البرز , شاهق سازه مراغه , شاهکار سازه سورین , شاهکار معماری آریـائی , شاهکار معماری هیرسا , شاهو پی سنندج , شاهوار راه گلستان , شاهوار سازه شمال شرق , شاهوبنای غرب , شاهوفرازغرب , شاهین افق اراک , شاهین آتی سازان , شاهین بتن جنوب , شاهین برج خزر , شاهین برج کرمان , شاهین برق سیوستان , شاهین بنای آرتا , شاهین بنای دژ دشتروم , شاهین بنای ساورز , شاهین بنای سبلان , شاهین بنای غرب ایرانیـان , شاهین بنای مـهر گستر آرتا , شاهین بهمن , شاهین پارس پاک نـهاد , شاهین پرتو سیروان , شاهین تلاش هندیجان , شاهین خطوط زنده رود , شاهین درون ساری , شاهین دژ ایلام , شاهین دژ بتن ساز , شاهین دژ بجنورد , شاهین دژ بردیـا گستر , شاهین دژ بینالود , شاهین دژ پردیس جم , شاهین دژ زیدون , شاهین دژبهبهان , شاهین دشت تنکابن , شاهین راه زاگرس , شاهین راه ساز رادمان , شاهین راه ساز نوین , شاهین راه غرب , شاهین راه فرسان , شاهین راه مارون , شاهین راه هستی , شاهین سادات منگشت , شاهین سازه اوج بران شرق , شاهین شکوه بیرجند , شاهین عمران جنوب , شاهین فراز امـین , شاهین قدرت گستران , شاهین کار آذران , شاهین کاران آتی ساز سپاهان , شاهین گستر بام سهند , شاهین لوله گستران دنا , شاهین نیروی البرز , شاهین نیروی دقیـانوس جیرفت , شاهین نیلوفر جنگی , شاهین همای بختیـاری , شایـا دژ ماندگار شرق , شایـا گستر بناگران پارسه , شایـان اتحاد زاگرس , شایـان الکترونیک عالم نور طبرستان , شایـان ایده ترسیم نو , شایـان آب تبریز , شایـان بتن ایلیـا , شایـان بتن پویـا , شایـان بتن خزر , شایـان برج خلیج فارس , شایـان برق فجر , شایـان بستر پارس , شایـان بناپاسارگاد , شایـان بنای آذرآب , شایـان بنای کاسپین , شایـان پرچین سبز , شایـان پویش آریـا , شایـان پویش ماندگار , شایـان پیـام گستر مـهر , شایـان تدوین گستر نوین , شایـان تلاش زنجان , شایـان توان ساز ادیب , شایـان توان گستر گنج افروز , شایـان درخش فرهود , شایـان راه زنگان , شایـان راه سراب , شایـان راه سنندج , شایـان راه شروین دیـار , شایـان ریگ جنوب , شایـان ساحل اروند , شایـان ساخت الوند , شایـان ساخت جنوب , شایـان ساخت هیوا , شایـان ساز قائم , شایـان سازان رایـا گستر , شایـان سازه کردستان , شایـان سبز مـیگون , شایـان شـهر آریـا , شایـان صنعت رباط , شایـان صنعت شکیبا , شایـان صنعتری , شایـان عمران آهوان , شایـان عمران پارسیـان , شایـان فجر لنده , شایـان فخار زاگرس , شایـان فراز پایـا , شایـان فراز غرب , شایـان کار ممتاز , شایـان گستر دلا , شایـان گستر سپیدار , شایـان مـهر آبی , شایـان مـهر بافق , شایـان نوین , شایـان نیرو باختر , شایـان نیروسپاهان , شایستگان بویر , شایستگان صنعت نوین , شایسته بنای پارسیـان , شایسته سازان طوس , شایسته سازان عمران , شایسته سازان کاشانـه مـهر , شایسته سازه ارشیـا , شایسته عمران سالار , شایسته کاران مـهران , شایسته نـهال , شایگان , شایگان پارس زاگرس , شایگان پیشـه پویش , شایگان خانـه ایرانیـان , شایگان راه گیل , شایگان زه آب , شایگان سازه ایرانیـان , شایگان سازه آذین , شایگان سازه دنا , شایگان سهند سناباد , شایگان عمران چکاد , شایگان معمار فرهمند , شایگان مـهر آپادانا , شایلان بتن تبریز , شایلان ساخت جمشید , شایلان سازه غرب , شایورد سازه , شب افروز مـیهن , شب آراء نور , شب چراغ سعید , شب آریـا , شب آمل , شب کوه دین , شب گچساران , شب کاران دشت کوچک , شباهنگ ارجل , شباهنگ سبز شـهر , شباهنگ گنبد مـیلان , شباهنگ وحدت , شبتاب نور ایلام , شبدر بویر احمد , شبدیز صنعت آپادانا , شبستان سازه کویر کرمان , شبستان طرح توس , شبکه ارتباطات سایـه گستر , شبکه انتقال بهمن رهرو , شبکه پرداز تیراژه , شبکه پردازان نیروی آرتا , شبکه سازان برق کاسپین , شبکه سازان بویر , شبکه سازان چیچست , شبکه سازان دیبا جنوب , شبکه سازان زیگورات , شبکه سازان سعید , شبکه سازان طاها صدرا , شبکه سازان فنی , شبکه سازان کیـهان , شبکه سازان کیـهان یزد , شبکه سازان ماه افروز , شبکه سبز گیلان , شبکه گستر آریـا گیل , شبکه گستر تنکابن , شبکه گستر روشن توان تبریز , شبکه گستران فیـامـین , شبنم آب بوکان با مسئولیت محدود , شبنم بجنورد , شبنم بنای خوزستان , شبنم بهاران یـاسوج , شبنم بهاری لرستان , شبنم حیـات پارسیـان , شبنم گل آذین , شبنم گلستان بهار , شبنم نمای خاوران , شبیـه سازان صنایع جنوب , شتاب خطوط آروین , شتاب راه راسپینا , شتاب راه لیماک , شتاب سازه ایرانیـان , شتاب صنعت ماهان , شتاب گاز آروین , شتاب گستر ایرانیـان , شتاب گستر یـاسوج , شر کت مـهندسی طرح وکاوش ابنیـه , شرق بتن عمران بنا , شرق بهساز , شرق دژ گستر توس , شرق رود سیستان , شرق سازه بیرجند , شرکت ابرارفنون سپاهان , شرکت ابزار تونل پیشرو , شرکت ابنیـه بتنی گرین , شرکت ابنیـه سازان باستان زاگرس , شرکت ابنیـه گستر سنگسر , شرکت ابنیـه گستران آراز , شرکت ابنیـه وراه کوشاگران حکیم , شرکت اذر برق مغان , شرکت ارم پیشگامان سبز اندیش بهار , شرکت ارم گستر شرق , شرکت اروم ارسان فن , شرکت اسفالت گستر شمال , شرکت افراز رهاب خلیج فارس , شرکت افشارپارس سیرجان , شرکت افق تحول سپاهان , شرکت امـید گیل آراد کادوس با مسئولیت محدود , شرکت امـین نیروی تالش , شرکت اهرام سازه کویر , شرکت ایفاء بنا , شرکت ایمن انرژی کوهستان , شرکت ایمن سازان ابنیـه پارس , شرکت آب سنج یزد , شرکت آب و خاک آبادی شمسایی , شرکت آبادگران دیـارکویر , شرکت آبان دژ راد , شرکت آبسار بوشـهر , شرکت آبیـار سازه اتحاد تربت حیدریـه , شرکت آتا رهساز سراب , شرکت آتیـه راهان سازه , شرکت آذر سحاب رود , شرکت آذر یورد شـهریـار , شرکت آران آب پیمان , شرکت آرتا سازه افق سبز , شرکت آرمان صنعت آزادگان , شرکت آرمـه پی صنعت , شرکت آروند پالایش آرموس , شرکت آروین بهامـین جنوبشرق , شرکت آروین سازه هیرو , شرکت آرین نیرو شیراز , شرکت آلتین پی آراد , شرکت باختر بتون , شرکت باران سازان البرز سهامـی خاص , شرکت بارز ساز سمنان , شرکت بازالت کار , شرکت برفاب خراسان , شرکت برق امـیر دشتستان , شرکت برق آسای لوشان , شرکت برق رسانی رعد اسای بختیـاری , شرکت بروانان بتن قزوین , شرکت بلند باروی تهران , شرکت بن چین کرامت , شرکت بهره برداری و توزیع آب استان گلستان , شرکت بهکاران افلاک امـیر , شرکت بهین آرمـه بنای آبپخش , شرکت بیستون سازهری , شرکت بین المللی آب ساز نقش آسیـا , شرکت بین المللی طارین سازه ایرانیـان , شرکت پارس پل ریل , شرکت پارس نگهدار راه بیستون , شرکت پازیریک عمارت پاسارگاد , شرکت پانیـا صنعت زیست سازه , شرکت پایدار سازه سازگار ایساتیس , شرکت پرچین بنا پارس , شرکت پل دشت سیرجان , شرکت پویـا صنعت ایرانیـان زمـین , شرکت پویـا فرسان بهینـه ساز , شرکت پی گستر رعد , شرکت پیشتازان توسعه و عمران بادبندپی , شرکت پیشرو ساخت تیراژه , شرکت پیشگام الکتریک شاهو , شرکت پیشگامان الکترو نوآوری گیل , شرکت پیشگامان گسترش ابنیـه ماهر , شرکت پیمان گستر قهستان , شرکت پیمانکاری نوآوران جاوید تالش , شرکت تابان گسترزردکوه , شرکت تابش سبز جنوب , شرکت تارخ سازه ویونا ایرانیـان , شرکت تاسیساتی ایده آل سازان قابوس , شرکت تاسیساتی سرما آفرین غرب , شرکت تاسیساتی محبوب کرمان , شرکت تاسیساتی مـهدآب هلیل , شرکت تاسیساتی و خدماتی سهند سبز شیراز , شرکت تاسیساتی و راهسازی بهین راه کارمانیـا , شرکت تاسیساتی و ساختمانی آب و ابنیـه سالارکوه , شرکت تاسیساتی و ساختمانی ستون پایـه دشتی , شرکت تاسیساتی وخدماتی برق وآب بامداد آذین تمندر , شرکت تامـین و ساخت صنایع گسترش شفق هرمز مـهر , شرکت تأسیساتی ساختمانی فرازتوسعه گازخاوران , شرکت تبادل علم و عمران خراسان جنوبی , شرکت تعاونی 1600 ال تی برق مرودشت , شرکت تعاونی 250 شیراز , شرکت تعاونی اتحاد تابلو خراسان , شرکت تعاونی انرژی گستر توزیع برق , شرکت تعاونی آبان گستر شازند , شرکت تعاونی باقرالعلوم استان بوشـهر گروه1133 , شرکت تعاونی تولیدی بهاران سبز لاجیم , شرکت تعاونی چهار هزار و هفتصد مایـا گستر دهقان , شرکت تعاونی خادم کار بردسیر , شرکت تعاونی خانـه عمران خوزستان , شرکت تعاونی خدماتی برق رسانی و پشتیبانی 760کازرون , شرکت تعاونی شگفت آفرینان طرح آب سازه , شرکت تعاونی ماهپویـان کارمانیـا , شرکت تعاونی مسکن تاقدیس بنا , شرکت تعاونی و خدماتی ملج چوب نیلکوه , شرکت تعمـیر و نگهداری انتقال نیروی خوزستان , شرکت توان دیزل سازگار (سهامـی خاص) , شرکت توسعه ساخت آب راه اردبیل , شرکت توسعه نیروی گاماسیـاب , شرکت توسعه و عمران شـهر خورشید , شرکت تولیدی پارس لانـه , شرکت تولیدی صنعتی ماهان گرانول , شرکت تولیدی و فنی و خدماتی صدران نیروی یزد , شرکت تیراژه بتن کلوان , شرکت جوان صنعت صدر فارس , شرکت جهاد نصر اردبیل , شرکت چینـه گستر سپاهان , شرکت حفاری آب کاو گیلان , شرکت حفاری آبشار ساحل گیل , شرکت حفاری ساسان , شرکت خانـه ناجی سبز , شرکت خدمات فنی تابان گستر بشرویـه , شرکت خدمات فنی فولاد یزد , شرکت خدمات فنی مـهندسی گل آرای هلیل , شرکت خدمات فنی و مـهندسی پویـاب سازه اترک , شرکت خدمات فنی ومـهندسی مـه فشان رود , شرکت خدمات کشاورزی آویشن سبز بوستان , شرکت خدمات کشاورزی و دامپروری عطر یـاس قم , شرکت خدمات مـهندسی آریـا دشت شرق , شرکت خدمات مـهندسی پارس گل توس , شرکت خدمات مـهندسی درآب یزد (سهامـی خاص) , شرکت خدمات مـهندسی کشاورزی فن آوران سبز ترشیز , شرکت خدماتی باختر برق زرند , شرکت خدماتی تاسیساتی دماوند سیستم سهند , شرکت داده پردازی برق و آب پویش رایـانـه قشم , شرکت دژآب پی ساحل , شرکت دژسان سازه سفیدار , شرکت دلتای سبز پارس یزد , شرکت دلسا راه پویـان , شرکت دیرین دژ پارسیـان , شرکت رادمان ساخت اسپادانا , شرکت رادین صنعت سیرجان , شرکت راز زمـین زیبا , شرکت رانیکا صنعت آسیـا , شرکت راه آوران نامدار بندر گناوه , شرکت راه و ساختمان آب شیب ساخت ارس , شرکت راه و ساختمان آذین دال , شرکت راه و ساختمان بیتابتون , شرکت راه و ساختمان پایدار بنای دزفول , شرکت راه و ساختمان دورک ساز اردل , شرکت راه و ساختمان صدف راه سازان پل , شرکت راه و ساختمان کوشک کندوان , شرکت راه و ساختمان مـهرگان سازه خراسان شمالی , شرکت راه و ساختمانی داش یول مـیشو , شرکت راه و ساختمانی دربرود , شرکت راه و ساختمانی شاهراه قم , شرکت راه و ساختمانی قوم سالان قوشاچای , شرکت راه و ساختمانی مـهران بنای جنوب , شرکت راه و ساختمانی یوکسل ماکو , شرکت راه وبان آتی فرزام کویر , شرکت راه وساختمان کلنگ چین برآفتاب , شرکت راه وساختمانی آهله بینالود , شرکت راه وساختمانی پاسارگادزنجان , شرکت راه وساختمانی تلاشگران موکریـان , شرکت راه وساختمانی سرپناه , شرکت راهسازی تلاشگران پارس عمران , شرکت راهوار بنای جنوب , شرکت رعدآوران نیروی ماهور شیراز , شرکت رعدگستران کمره , شرکت رواق سبز شـهر با مسئولیت محدود , شرکت رویین گستر ایمن راه , شرکت ره جویـان ترنم سبز , شرکت رهساز نمای یزد , شرکت زاگرس پایکوب بهبهان , شرکت زرتاب سازه پارس , شرکت ساحل سازه پارسیـان , شرکت ساخت و توسعه ساعدواحد , شرکت ساختمانی استحکام کار ایذه , شرکت ساختمانی البرز پی چین , شرکت ساختمانی آدیش کار , شرکت ساختمانی برج بابل اکباتان , شرکت ساختمانی برج فنداسیون , شرکت ساختمانی برین ساختمان گنبد , شرکت ساختمانی بنا آفرین پارس , شرکت ساختمانی بهساخت امـید آذر , شرکت ساختمانی بیرجند فعال , شرکت ساختمانی تاسیساتی عزتی , شرکت ساختمانی تاسیساتی عمران پایدار دزفول , شرکت ساختمانی تاسیساتی نشا , شرکت ساختمانی تراز گستر قزوین , شرکت ساختمانی تکاب سازه آپادانا , شرکت ساختمانی چاتال , شرکت ساختمانی دوژیران , شرکت ساختمانی راهداد تهران , شرکت ساختمانی زیگوارت سازان ارجان , شرکت ساختمانی سازه گستر چیلان , شرکت ساختمانی سایبان سامان اصفهان , شرکت ساختمانی شگفت سازه , شرکت ساختمانی شناژ , شرکت ساختمانی صنعت پویش رکعت , شرکت ساختمانی طاق گستر خاک کوب , شرکت ساختمانی طرح و سازه گونش(سهامـی خاص) , شرکت ساختمانی عالی عمارت یزد , شرکت ساختمانی عدل چلیچه با مسئولیت محدود , شرکت ساختمانی کرانـه فدک , شرکت ساختمانی کندوان خاک و پی , شرکت ساختمانی مارد سازه طبرستان سهامـی خاص , شرکت ساختمانی موج بتن قم , شرکت ساختمانی مـیناباد سازه , شرکت ساختمانی و تاسیساتی اسرم سازه ساری , شرکت ساختمانی و تاسیساتی آگور , شرکت ساختمانی و تاسیساتی کنکاش بتن , شرکت ساختمانی و تاسیساتی نیرو بنیـان شمال , شرکت ساختمانی و تاسیساتی واصلان سازه , شرکت ساختمانی و راه سازی مجد بابل , شرکت ساختمانی و راهسازی توسعه عمران اطمـینان راه , شرکت ساختمانی و راهسازی سالوک بتن , شرکت ساختمانی یمگان , شرکت ساروج اسکان خرم , شرکت سازه آروین غرب , شرکت سازه پروران کارستان , شرکت سازه سازان صفا , شرکت سازه های بلداجی اصفهان , شرکت سازه های سنگین اطمـینان صنعت کرمان , شرکت ساکار سازه زاگرس , شرکت سامان گران مانا پارس , شرکت سانیـار ساتراپ تهران , شرکت ساویس گستر پویـا , شرکت سایـه گستر عرشیـان , شرکت سبز گستره معین , شرکت سپیدارصنعت عمران یزد , شرکت ستاره آبی بیستون , شرکت ستاره صنعت پاسارگاد , شرکت سراسازه مـیهن زمـین , شرکت سمر همساز , شرکت سهامـی خاص کیفیت گستران آرسام , شرکت سهامـی خاص همـیار بنیـان مرکزی , شرکت سهند پایـاب توس , شرکت سیـال سازه یـاس , شرکت سیلان نیرو شیراز , شرکت سیمـین سبز سبلان , شرکت سینا دشت روزبه , شرکت شایگان صنعت کامران , شرکت شباهنگ کو ش سیـاهکوه , شرکت شبکه برق آریـانا , شرکت شبکه سازان اکباتان , شرکت شمال تابان , شرکت شـهاب قطره پارس , شرکت شـهر عمران آسایش , شرکت صداقت سازه عصر شمال , شرکت صداقت گستر توانکاران زاگرس , شرکت صفا سازه کیمـیا سپهر , شرکت صفاکاران آپادانا , شرکت صنایع پتروسدید , شرکت صنایع شیمـیایی رنگین فام کرمان , شرکت صنعت زرین دژپارت , شرکت صنعت کاوش روشن برق سیرجان , شرکت صنعتی -ساختمانی ونک اتصال , شرکت صنعتی مفتاح کویر طبس , شرکت صنعتی و معدنی زرین کانیـاب یزد , شرکت طبیعت سازان چینو , شرکت طراحی و مـهندسی کلبه زیبای سبز ماهک , شرکت طراحی و مـهندسی مبدل سازان فارس , شرکت طراحی وتوسعه برق تیراژه سمنگان , شرکت طلوع مامطیر یـاران طبرستان , شرکت ظریف الکتریک شیراز , شرکت عمران اشل پارس , شرکت عمران پناه پرهام , شرکت عمران پیشتاز دژپارس , شرکت عمران جونقان , شرکت عمران راه زنجان , شرکت عمران صنعت گناوه , شرکت عمران فرازگسترکاسپین , شرکت عمران گستر عرش زاگرس , شرکت عمران گلوگاه , شرکت عمران ماندگار شـهر کامبادن , شرکت عمران نیرو وسام نما پارس , شرکت عمران و تاسیسات مـهرآب گستر سیلک , شرکت عمران و شـهرک سازی غدیر , شرکت عمران ومسکن لیدوما سازه پایدار فارس , شرکت عمران یـار کرمان , شرکت عمرانی آبان ژیـار پارس , شرکت عمرانی آلاچیق سازان عجم , شرکت عمرانی راه پویـان مارال کویریزد , شرکت فاراب بتن طرح اول , شرکت فازان پادمـیرا , شرکت فرابتن خوی , شرکت فراز سامانـه لیـان , شرکت فرزام سازه کویر یزد , شرکت فرنام گستر هیراد , شرکت فرهان ساخت رادمان , شرکت فنی تاسیساتی گاز رسانی پیمان جوش هفشجان , شرکت فنی خدماتی تولیدی دلارآم کویر یزد , شرکت فنی دراک صنعت لامرد , شرکت فنی ساختمانی مـهندسی کردوئن , شرکت فنی مـهندسی اذر ساز پویـا صبا , شرکت فنی مـهندسی افراشت نیروی پرشین , شرکت فنی مـهندسی آویژه سازه آریـا , شرکت فنی مـهندسی باران سبز اندیشـه , شرکت فنی مـهندسی برق آرین نیرو رستاک زنگان , شرکت فنی مـهندسی پارت بنیـان کاسپین , شرکت فنی مـهندسی پارس گستر حجم وپی , شرکت فنی مـهندسی پاسارگاد بتن آریـا , شرکت فنی مـهندسی حافظان صنعت خلیج فارس , شرکت فنی مـهندسی حامـیان پارس سپهر , شرکت فنی مـهندسی درفش کاویـانی شیراز , شرکت فنی مـهندسی دریـانور کازرون , شرکت فنی مـهندسی دناکاران فیروزآّباد , شرکت فنی مـهندسی راه و ساختمان بناگستران ماهشـهر , شرکت فنی مـهندسی رعد سیستم اهر , شرکت فنی مـهندسی رعد نیرشگامان شمال , شرکت فنی مـهندسی روشنا انرژی بامداد اسلامـیه , شرکت فنی مـهندسی سازندگان آب و راه چگال آمارد , شرکت فنی مـهندسی سرآمدنیروی شیراز , شرکت فنی مـهندسی سیـال گستر کوهدشت , شرکت فنی مـهندسی صخره بتن پردیس , شرکت فنی مـهندسی عمران فرآیند فارس , شرکت فنی مـهندسی فراز زمـین صفاهان , شرکت فنی مـهندسی گهرسازگلستان , شرکت فنی مـهندسی محکم صنعت شاهو , شرکت فنی مـهندسی نگین درفک شمال , شرکت فنی و ساختمانی توسعه سازان پل , شرکت فنی و مـهندسی بزرگمـهر نیرو , شرکت فنی و مـهندسی توس آب قهستان , شرکت فنی و مـهندسی توسعه برق کویر اطلس , شرکت فنی و مـهندسی دانش گستران صنعت خیـام , شرکت فنی و مـهندسی رخ بام سازه کومش , شرکت فنی و مـهندسی ژرفا سازه هلیل , شرکت فنی و مـهندسی سوما کویر شاهوار , شرکت فنی و مـهندسی طرح بند آب , شرکت فنی و مـهندسی کاوش صنعت توس , شرکت فنی و مـهندسی ماهزاد کومـه , شرکت فنی و مـهندسی نو آوران انرژی گستر نصر , شرکت فنی ومـهندسی معقول سازه گلستان , شرکت قدرت توان آذین مـهیـاران , شرکت کار و اندیشـه نو آور , شرکت کارا گستر سیرجان , شرکت کاسپین سیلو , شرکت کاشانـه سازان قم , شرکت کران سازه طبرستان , شرکت کرنش پیشرو صلب , شرکت کشاورزی خوشـه طلائی اقلید فارس , شرکت کنترل نیروی امـید قاین , شرکت کیـابرنای پویـا شادیـاخ , شرکت کیمـه گستر شمال , شرکت گسترش عمران اسلام آباد , شرکت گوهر یکتای غرب , شرکت گوهرنیرو دشتی , شرکت لندوک پتروپارس جنوب , شرکت مانیتور , شرکت مثلث مختصات آریـا , شرکت مرصادسرعت , شرکت مشاورین فنی مـهندسی آریـا معدن بافق , شرکت معدنی همای فجر طوس , شرکت معراج سازه کمره , شرکت مقاوم سازه بتن کریم , شرکت مکعب فیروزه ای کوثر طبرستان , شرکت ملی حفاری ایران , شرکت ملی شیمـی کشاورز , شرکت مـه نگار نیروی زاگرس , شرکت مـهاب سازه قائم , شرکت مـهاب نیرو کوشا , شرکت مـهر ساروج خرم , شرکت مـهرآب دشت کلان , شرکت مـهندسی ابتکار طرح وصنعت پارس , شرکت مـهندسی ابگذر طبرستان , شرکت مـهندسی اترک سازه پارس گستر , شرکت مـهندسی ادیب طرح آرین , شرکت مـهندسی اروم انرژی , شرکت مـهندسی آب آوران فجر , شرکت مـهندسی آب سازه ماک , شرکت مـهندسی آرادصنعت انرژی پویـان پارس , شرکت مـهندسی آرون گستر غرب , شرکت مـهندسی آمایش سرزمـین و محیط پارس , شرکت مـهندسی برق اروم نوآوران غرب , شرکت مـهندسی برق آوران صنعت ایرانیـان , شرکت مـهندسی برق نیرو انرژی , شرکت مـهندسی بهاب زمزم , شرکت مـهندسی بهراد صنعت پارسیـان , شرکت مـهندسی پادیر نیرو صنعت , شرکت مـهندسی پارس پژوهان کویر , شرکت مـهندسی پی ریزان صنعت پارس , شرکت مـهندسی پیـام گستر پادمـیرا , شرکت مـهندسی پیشرو گستر ارتباطی کاسپین , شرکت مـهندسی پیمان نیرو گستر اسپادان , شرکت مـهندسی تاسیساتی صبا کار تالش , شرکت مـهندسی تاسیساتی نوژان نیروی آریـا , شرکت مـهندسی تلاش اندیش آپادانا , شرکت مـهندسی تموکن سازه , شرکت مـهندسی توسعه نفت وگاز ایستا , شرکت مـهندسی جولان راه قائم , شرکت مـهندسی چگال اندیشان صنعت , شرکت مـهندسی خدماتی افق سبز شـهر , شرکت مـهندسی راهبری سپهر ایرانیـان مرسا , شرکت مـهندسی ره پویـان شریف صنعت , شرکت مـهندسی رهاب صنعت سبلان , شرکت مـهندسی زنگ ستیزان شرق , شرکت مـهندسی ساختمانی دقت سازه بنا , شرکت مـهندسی سازه شـهر سبز , شرکت مـهندسی سازه گستر حامـی , شرکت مـهندسی سودمند آذرخش مرکزی , شرکت مـهندسی سیویل پارس جنوب , شرکت مـهندسی شاهین بنای گوراب , شرکت مـهندسی شـهراب نیرو پاسارگاد , شرکت مـهندسی طرح و اجرا صنعت سما , شرکت مـهندسی عرشـه پرداز سپهر , شرکت مـهندسی فرا نیروی سپهر , شرکت مـهندسی فراز برم شیراز , شرکت مـهندسی فراسازان هارپاک , شرکت مـهندسی فن آوران انرژی طوس , شرکت مـهندسی کویران سبزوار , شرکت مـهندسی کهن آب راه لاهیج , شرکت مـهندسی گلینـه فجر سپاهان , شرکت مـهندسی محراب گستر فجر , شرکت مـهندسی محیـا سازه مـهرگان , شرکت مـهندسی مشـهد نیرو , شرکت مـهندسی مقاوم سازان آپادانا , شرکت مـهندسی نوین ارتباط یکتا , شرکت مـهندسی نیرو گستر راسخ , شرکت مـهندسی نیکتا , شرکت مـهندسی و ساختمان آبادگران صنعت پژمان , شرکت مـهندسی و گسترش نماد مبتکر , شرکت مـهندسی و مرمت کاخ هدیش پارس , شرکت مـهندسی وزواالکتریک , شرکت مـهندسی وفن آوری مثنی سازان هیرون , شرکت مـهندسی همـیاران صنعت ریل ایمن , شرکت مـهندسی هوشمند ساختمان بهسا , شرکت مـهندسین سبزه گسترجویبار , شرکت مـهندسین طلیعه سبز افق , شرکت مـهندسین مشاور آرتیمان سازه آتیـه , شرکت مـهیـار سازه هومان , شرکت مـیثاق تجهیز پویـا , شرکت مـیلاب سازه رهاب بنیـان , شرکت مـیناسازان کویر , شرکت نارپ بتن سبزواران , شرکت نارین کیمـیا فرآیند (سهامـی خاص) , شرکت نمادین سازان شـهیر , شرکت نور و تبرید یکتا , شرکت نوشین رود ایران , شرکت نوید نور سانا خلخال , شرکت نوین آرا پرداز ایساتیس , شرکت نوین پیمان کاوه رادین , شرکت نیرو گستران عصر علم وهنر , شرکت نیک اتحاد کرمانشاه , شرکت نیکو بناسازان شفق جنوب , شرکت نیما راه گستر فارس , شرکت هامون دژ , شرکت همـیاران شـهاب قطره کویر , شرکت هیدرونیک سازه , شرکت یـادآوران سبزبهاران , شروین سازه , شروین سنگ , شریـان پارس , شریـان ره آب خاور , شریـان گستر پایـاب , شریـان گستر شمال , شریعت سازه کرمان , شریف آیین جنوب , شریف بتن فارس , شریف بنای بندر , شریف بنیـان بتن کار , شریف بنیـان کردستان , شریف سازان کیمـیا ایساتیس , شریف کاژه , شریف لیماک , شریکان , شزکت طاقدیس راه نگین یزد , شزکت مـهندسی پردیسان تجهیز آرا , ششدار بتن , شصت دره تربت , شعاع جنوب , شعاع سازه راه سبز , شعاع گستر شرق , شعله ابنیـه سپهر طراوت , شعله افروز رامجرد مرودشت , شعله افروز شرا , شعله افروزان کامبادن , شعله افشان هفشجان , شعله افکن هکمتان سوز , شعله امـید اردبیل , شعله اندیش خزر , شعله آوران البرز کوشا , شعله آوران خلج , شعله بنای شیراز , شعله پرتو قومس , شعله پردازان سپهر , شعله پوشان خلیج فارس , شعله تشان , شعله چهارمحال , شعله خاور پاسارگاد , شعله راه دشت مغان , شعله رسان , شعله سازان اقلیم اهورا , شعله سازان ایلام , شعله سرای نیشابور , شعله سوزآفرین کرمان , شعله کار ارجان , شعله گستر رامسر , شعله گستر کارمانیـا , شعله گستر مرودشت , شعله گستر هزار , شعله گستران توسعه صنعت , شعله گستران کاویـان , شعله مـهر بهسازپاسارگاد , شعله وران هیرمند , شعله وصال قومس , شفارودعمران , شفق ابرینـه کرج , شفق بازاریـاب یـاسوج , شفق بام گستران برنا , شفق بتن پرشین , شفق بتن جم , شفق بتن کیسون , شفق بهار آرش , شفق پندار دیـار , شفق راه فیروز , شفق راه مـیناب , شفق سازان صنعت برق , شفق سرخ آبیدر , شفق عمران عرشیـا , شفق کار گچساران , شفق گستر بنای آریـا , شفق نمای آیدین , شفق نور اردبیل , شفق نوران نیروی البرز , شفق نیروی کیـان , شقایق آفتاب , شقایق بتن مـهریـان , شقایق برج خلیج فارس , شقایق تابش عدل جنوب , شقایق تجارت سحر , شقایق دشت بویراحمد , شقایق سازان خلیج فارس , شقایق سازه آسیـا , شقایق گستر دنا , شقایق گسترعارفی , شقایق نمای بندر , شکنج طاق آهنگ , شکوفا صنعت آذران , شکوفا صنعت بیژن یورد , شکوفا صنعت پویـا , شکوفا صنعت عصر نو , شکوفه زار پردیس , شکوفه سازان دشتستان , شکوفه های امـید فارس , شکوفه های آفتاب خوزستان , شکوفه های بادام زاگرس , شکوه اندیشـه پاسارگاد , شکوه آبیدر کردستان , شکوه آذین هامون , شکوه بنای گلستان , شکوه دژ آرتا , شکوه دژ شرق , شکوه راه دیوان , شکوه سازان ایستا , شکوه سازان زاگرس , شکوه سازکارغرب , شکوه سازه ماداکتو , شکوه صنعت کارون , شکوه قدرت بیستون , شکوه کاران امـین مازندران , شکوه گسترش امـید , شکوه معمار پارسیـان , شکوه نمای بوکان , شکیب بهرام خوزستان , شکیب پیمان البرز , شکیبا گستر شاکر , شکیبااروندخوزستان , شکیل ابتکار فلاح شـهر , شکیل بنای پاسارگاد , شکیل بنای کاسپین , شکیل پرداز مراغه , شکیل دژ سمنگان , شکیل ساخت یزد , شکیل ساز ابنیـه , شکیل سازان ارم , شکیل سازان بلند پایـه , شکیل سازان خزر , شکیل سازان ساحل , شکیل سازان شـهر راز صهبا , شکیل سازان مـهر آفرین , شکیل سازه , شکیل سازه اردل , شکیل سازه آریـایی , شکیل سازه مازند , شکیل سازه هگمتانـه , شکیل عمارت پارسا , شکیل کاژه , شکیل همـیلا , شگرف تک سازه نفیس تهران , شگرف سازه زاگرس , شگرف سازه گرگان , شگرف سازه مـیهن , شگرف کاران صنعت , شگفت ابنیـه معین , شگفت سازان الوند , شگفت سازه دماوند , شگفت سازه زاگرس , شگفتی سازان مسجد سلیمان , شگفتی سازه عصر پارسا , شلاب گستر شمال , شلاصنعت جنوب , شلفین بهسازان پرند , شلفین پارادیس آریـا , شلکا , شلمـی پی ریز ارس , شماره یکصد و سی و یک سنگ چرداول , شماره76 راه و ساختمان بهبهان , شمال رعد پاسارگاد حامد , شمال سازه خزر , شمال سازه گیل , شمال طرح آسیـا , شمال عامر کادوس , شمال عمران آمل , شمال نور ساری , شمال نیرو , شمایل جنوب نما , شمبار , شمس اعتماد بنا , شمس آب پردیسان , شمس آذران مـیانـه , شمس بتن غرب , شمس تجران , شمس راه ارگ , شمس راه ماهان , شمس راه نوژان , شمس رهساز پایـا , شمس صنعت غرب , شمس عمران اراک , شمس عمران ارگ , شمس عمران جم , شمس عمران قرن , شمس عمران کاوه , شمس گستر پارسیـان , شمس لالی , شمس نیروی تبریز , شمسه کویر هکاتم , شمشاد بتن خراسان , شمشاد عمران , شمشاد گستران گچساران , شمع پایـه غرب , شمع کوب سازه تبریز , شمع کوب کرمان , شمع گستر اسپرز , شمـیم اصفهان پویـا , شمـیم بتن کرمانشاه , شمـیم برج , شمـیم چشمـه چنار , شمـیم خاک و بنا , شمـیم سازان زاگرس , شمـیم کاه گل , شمـیم مـیهن پایدار , شمـیم یـاس آفاق , شن آب راه جنوب , شن پل مـهر , شن خشت پل , شن دال دژ , شن دژ جی , شن دژ ری , شن دژ فراز , شن ریز ایذه , شن ریزان ابوشـهر , شن ریزان آریـا مـیهن , شن سازه گستر منطقه آزاد ماکو , شن سد شیراز , شن گستران پاکدشت , شن و ماسه راه گرد بندر , شن وماسه کویر , شن های نقره ای خلیج فارس , شناژبام سازه دماوند , شناژبام کهندژ , شناژبتن البرز , شناشیل سازان آبدانان , شناشیل سازه لیـان بوشـهر , شنستان اشترانکوه , شنـه چیر , شنـهای سبز ایلام , شنـهای سفید زاهدان , شوادون , شوار کوه , شور آفرینان مـهر , شورم سازه دهدشت , شوسه راه پاسارگاد , شوسه راه تبریز , شوسه راه ممتاز , شوسه راه هیرگان , شوسه نام , شوفاژ گستر کرمان , شوق مشعل چهارباغ , شوکا نیرو ایرانیـان , شوکت سازه پایدار , شومـینـه ران , شـه تاو کانی کردستان , شـهاب افروز آرپا , شـهاب افروز بهبهان , شـهاب اندیشـه پارسیـان , شـهاب بدر , شـهاب برج البرز , شـهاب برق بندر , شـهاب برق کوثر , شـهاب برق لرستان , شـهاب بناء گچساران , شـهاب بویر آهنود , شـهاب پیشرو غرب بهراد , شـهاب توسعه مـهرگان , شـهاب دهدشت , شـهاب راه شمالغرب , شـهاب روبیـان , شـهاب سازان سپهر پاسارگاد , شـهاب سازه آذین , شـهاب سازه چاروسا , شـهاب سازه چنار , شـهاب سازه سپنتا طرح آلوارس , شـهاب سامان نیرو گستر خراسان شمالی , شـهاب سرای ساری , شـهاب سنج اراک , شـهاب سنگ شـهباز , شـهاب سو طبرستان , شـهاب سهیل سهند , شـهاب صنعت ایذه , شـهاب صنعت برق , شـهاب صنعت حقیقت , شـهاب گستر رسالت , شـهاب گستر شاهوار , شـهاب گستر قائم , شـهاب گستر کوشک , شـهاب ماشین سیرجان سمنگان پارس , شـهاب نمای رون , شـهاب نیرو آسیـا , شـهاب نیرو خرم , شـهاب نیروی دشتستان , شـهان گستر بنای شمال , شـهباز رامـهرمز , شـهباز طرح لیماک سازه , شـهباز مکانیک پارت , شـهبازراشیـه , شـهداد آذرین مفخم کوشا افراز , شـهداد ساختمان مـهیـار بجنورد , شـهر آب شفق , شـهر آب هگمتان , شـهر آرا سازه , شـهر آرای سبز دیلم , شـهر آرمـه سپاهان , شـهر آژین , شـهر آینده ایرانیـان , شـهر دلبند طبرستان , شـهر راه کردستان , شـهر ساز بهینـه گستر , شـهر ساز شایگان , شـهر سازان دلیر , شـهر سازان رادمان , شـهر سازان نامور , شـهر سازه کوی و برزن , شـهر شـهرک اشیـان , شـهر کار جنوب , شـهر و اسکان زاگرس , شـهراب راه دلفان , شـهراد بنای دژوار ابگون , شـهراد رادیـه گستر کاسپین , شـهرام بتن چرام , شـهرام شـهاب آجم , شـهران بتن آرمان راه خراسان شمالی , شـهران سازه , شـهران سازه غرب , شـهراندیشان مـهر درنیکا , شـهرآب راه اشراق , شـهرآب رودنوین خزر , شـهرآب سهند , شـهرآب شرق تهران , شـهرآب صنعت پارس , شـهرآب کاران نوید , شـهرآذین اصفهان , شـهرآوران اسپادانا , شـهربنای البرز , شـهربنیـان زاگرس , شـهرپردازبوم , شـهرده ساز گیل , شـهرسازان آبادگر جوان , شـهرسازان بدیع , شـهرسازان بکرالبرز , شـهرسازان عمران نیک کاوه , شـهرسازان ف , شـهرسازان مکران , شـهرسازان مـهر آئین , شـهرک سازان , شـهرک سازان پارس کده باستان , شـهرک سبز جهان نمای قابوس , شـهرگاز , شـهرگستران امـین دژ , شـهرگستران پایـا , شـهرگستران جنوب , شـهرنگار سازه البرز , شـهرنگاران مانا کرمان , شـهرنیروسپاهان , شـهروساخت زاینده رود , شـهروعمران پانیذ , شـهروگسترش ایرانیـان , شـهرونددوام سازه نگین بجنورد , شـهری درآسمان , شـهریـاد بنای آویژه , شـهریـار بتن آریـا , شـهریـار بتن بوشـهر , شـهریـار سازه تیناب , شـهریـار سازه چاه شیرین , شـهریـار ماندگار , شـهریـاران نیلگون آسمان , شـهسوارماشین سیرجان سمنگان پارس , شـهنل پا بلند یـاسوج , شـهیر بنای ایرانیـان , شـهیر سازه انصار , شـهین کوه زاگرس , شیب ابنیـه آلتین , شیب افت پارس , شیب افت تبریز , شیب آب سازه , شیب جم , شیب خیز آرتاسبلان , شیب راه ارک آذربایجان , شیب راه اکسین , شیب راه بنا , شیب راه خلیج فارس , شیب راه سهند , شیب راهه پارس , شیب ساز ساحل , شیب پارس , شیب کاران ساری , شیب کوه زیتون , شید سان راد , شیدپایش , شیده نیرو ایلام , شیراز اویول , شیراز آب و راه نوین , شیراز آسفالت , شیراز پوریـا , شیراز پیکر , شیراز چینـه , شیراز حقایق , شیراز درخشش , شیراز راهسازان کوهنورد فارس , شیراز رهاب سازه فارس , شیراز سازان , شیراز سازه عمران عرشیـا , شیراز سازه کار , شیراز طرح , شیراز کوشک سازه , شیراز محاسب پارس , شیراز وسعت , شیرازسامـیز , شیران راه اردبیل , شیرکوه صنعت مکانیک و برق خراسان شمالی , شیروان سازه گرمسیر , شیروان سوله خراسان , شیروان عمران پارس , شیرین آب مراغه , شیرین چشمـه یـادگار , شیرین راه جنوب , شیرین زیست جنوب , شیرین طلایی گرین , شیرین کاران جنوب , شیرین گسترریزک , شیشـه کوه زاگرس , شیک ساز ایلام , شیک سازان بام پادنا , شیک سازان گیل , شیما نور آسیـا , شیمافرمند , شیمبار , شیمـی گستر انشان , شیمـیایی سی رنگ طلایی , شیمـیائی آذرآسا , شینا سازه سنندج , شینو , شینو بتن مـهر زاگرس , شیوا نگین جنوب , صابر کوشان آتیـه , صابر کومـه , صادرات تجهیزات و خدمات صنایع آب و برق ایران , صادرات و گسترش انرژی پیشرو , صادرات و واردات آذر سماء ارسباران , صادق بارریز توسعه عمران , صادق باشت , صادق بشیر , صادق سازه مارون , صادق سبز بوشـهر , صادق کار سپهر , صادق کاران آریـا سپهر , صادق کوشش هویزه , صادق گستر سردشت , صادق نیرو طبرستان , صادق نیروی باختر , صاعقه افروز مرکزی , صاعقه الکتریک برق ساحل , صاعقه الکتریک نیروی گلستان , صاعقه برق البرز , صاعقه سازان خلیج فارس , صاعقه گستر مرند , صاف آب سازه , صاف آوران غرب , صاف ساز گرگان , صافی گاز , صالح اندیش بوشـهر , صالح اندیشان طوس , صالح بنا ساز شـهرکرد , صالح سازغرب کارون , صالح سازه رضا , صالح سازه کرمان , صالح سازه کوثر , صالح ستون غرب , صالح صنعت پارسوماش , صالح کاران افشار , صالح کاران ایذه , صالح کوشان آریـا , صالح گستران نقش جهان , صامدبدیع , صانع عمران برق , صانع مبتکر الکا پایـا , صاین سیویل ایستا , صائین , صائین دژ پارت , صائین سازان اعتماد , صائین سازه سراب , صائین نگین آرتا , صبا ابنیـه ایرسا , صبا انرژی آفرین , صبا آب غرب , صبا بتن جنوب , صبا برج نسیم , صبا بنای فرید , صبا پل گستر مـیانـه , صبا پی افرازان آرتاویل , صبا پی ریز گلستان , صبا پیمان کلنگ , صبا تجهیز کومش , صبا رخ شـهرکرد , صبا سازان صدر , صبا سازه ارس , صبا سازه آرتین , صبا سیر امـین ایرانیـان , صبا شیمـی آریـا , صبا صنعت نگین , صبا عمران کاوش , صبا گستر طبرستان , صبا گستر ماکو , صبا مـهر افق گستر , صبا نگین تبریز , صبا یول مـیانـه , صباء ساختمان دورود , صبابناسازه عمران نوین اورامان , صباراه مبین , صباسازان کران , صباصنعت توس , صباصنعت یزد , صبالعل بدخشان , صبامرمر کرمان , صبانمای پارس , صبانیرو مسجدسلیمان , صبح ساحل کنگان , صبح سحر انشان , صبحدم کرمان , صبر بناساز , صبور پیشـه تاراز , صبورشوسه , صحاح پی افکن کویر , صحاح سازه , صحت راه خزر , صحت سازان مـیاندوآب , صحت سازه بارثاوا , صحت عمران آریـا , صحت کاران زاگرس , صحرا آرمان گستر سبز , صحرا سازه کاسپین , صحرا کار , صحرا کار بهبهان , صحراوش , صحن ایوانری , صخره بر تیز آب , صخره بنای جم , صخره بیستون , صخره تجهیز ایده , صخره دشتستان , صخره سازان آزالیـا , صخره سازان خامـی , صخره سازان زاگرس , صخره سازان سرداب , صخره سازان لامرد , صخره سازان مدرن , صخره سازان ممسنی , صخره سخت دنا , صخره سرخ دژ سلیمان , صخره صنعت جهان آباد , صخره صنعت کالوس , صخره گستر دوگنبدان , صخره نگار سامان , صخره نیروی جنوب , صخره های آبی , صخره های آهنین , صخره یـاب آهور , صد ستون دنا , صداقت بتن آنزان , صداقت پارس مارون , صداقت ساخت لاران , صداقت طریقت شـهباز , صداقت کار بارده , صداقت کار سروستان , صداقت گسترآناهیتا , صدر ایستا البرز , صدر آب بتن , صدر آزما نیرو , صدر آزمون , صدر بتون شیراز , صدر بنای البرز , صدر پایـه آکام , صدر پی سورن , صدر سازان نقش نما , صدر سازه اطلس , صدر سازه رسام , صدر سازه فدک , صدر سبحان , صدر سنجش نور , صدر عمران الوند , صدر عمران آذراب , صدر عمران جم , صدر عمران کویر یزد , صدر کاژه , صدر مکانیک عمران , صدر نیروی پارس خاوران , صدر یول فاخر , صدرا امـید دمبدف , صدرا آب برتر شرق , صدرا آتیـه پردیسان , صدرا بتن گستران , صدرا بتن گلچین , صدرا بتن مـهبد , صدرا بتون پارس , صدرا برج الوند , صدرا برج جم , صدرا بنای سورنا , صدرا پالایش جنوب , صدرا پی رامـهرمز , صدرا پیشرو , صدرا دژ آسمانـه , صدرا رهساز اسپادانا , صدرا ساحل پایـا , صدرا ساحل شیراز , صدرا ساختمان ترنج , صدرا سازان آب راه , صدرا سازان آرون , صدرا سازان یـاسوج , صدرا سازه اترک , صدرا سازه صدف , صدرا سپاهان ایرانیـان , صدرا سپهر پارس , صدرا صنعت پگاه , صدرا صنعت کارون , صدرا عمران کویر , صدرا کاوان نور کوثر , صدرا کاوش آسمان , صدرا کوشان ره آرا , صدرا مراغه , صدرا نور , صدرا نیروی مـهر , صدراب بنای ایرانیـان , صدرابتن کرمان , صدراسازآهودشت , صدراگازسمنان , صدراماشین ساحل , صدران صنعت پاژ , صدراه سرا , صدرآب البرز , صدرآب زیست ایرانیـان , صدرآب صنعت , صدرآب نیرو , صدرآبرون تبریز , صدرتهویـه پارس , صدریـان سنگ آب , صدف الماس نیشابور , صدف آفاق چهارمحال , صدف بنای کنگاور , صدف راه خزر , صدف ساز آژند , صدف ساز گستر خاور , صدف سازان ایمن , صدف سازه زاریس , صدف سازه سیمره , صدف سازه صدیق , صدف سازه قابوس , صدف سازه یـاسوج , صدف سبز اندیشـه , صدف سپیدآذربایجان , صدف عمران ماندگار شمالغرب , صدف کاشانـه کاسپین , صدف گستر لیـان , صدف نمای کارون , صدف نمایـه , صدور خدمات فنی ومـهندسی سابیربین الملل , صدیق بتن آذربایجان , صدیق سازه نیروی هکمتان , صدیق کاران مـیزدج , صعود پارس کیـهان , صعود سازان قرن , صعود صنعت پردیس , صفا آرمـه شمال , صفا بام آذربایجان , صفا ساز بهبهان , صفا سازه خلیج فارس , صفا فولاد سپاهان , صفا گستر مغان , صفا منظر پارسا مـهر , صفا نیروی شمال , صفا نیکو سپاهان , صفااعتمادآذربایجان , صفابام اصفهان , صفاراه سپاهان , صفاقدرت جنوب شرق کرمان , صفاکار آذر , صفه سازان عصر , صلاح کاران اراک , صلب استیل , صلب ساختار شمال , صلب سازان قائم , صلب سازه آپادانا , صلب سازه خرم , صلب سازه زیگورات , صلب سازه ساز گنبد , صلب سازه لرستان , صلب سازه هرو , صلح ابنیـه پایدار البرز , صلح سازه سبلان , صمد نیروی سنم آوا , صمصام پولاد شیراز , صمـیره پاک نـهاد , صمـیم ساخت گیلان , صنایع ارتباطات و نیرو رسان فرجام , صنایع ارتباطی آذر کاربرد , صنایع ارتباطی پایـا , صنایع ارتباطی رای دان , صنایع الکترواپتیک صاایران , صنایع الکترونیک پارساکارا , صنایع الکترونیک پیشروتازان , صنایع الکترونیک زعیم , صنایع الکترونیک شیراز , صنایع امـید سازه ارومـیه , صنایع ایمن هزار چم , صنایع آب و انرژی سنارود , صنایع آبی تبریز , صنایع آترین تبریز , صنایع آذرآب , صنایع آفرینان عمران مـهر , صنایع برتر قرن نوین - صناب , صنایع برق تاسوکی سیستان , صنایع برق زنگان پارس , صنایع برق فرامان , صنایع برق فرهاد نیم ور , صنایع برق نورآوران بوشـهر , صنایع برق نیرو رباط , صنایع برق و الکترونیک بال صبا , صنایع برق و الکترونیک شایـا شمال , صنایع برقی آذرخش بوشـهر , صنایع برقی بوشـهر , صنایع برقی تاسیساتی بهامـین بوشـهر , صنایع برقی نیرو رسانی آبپخش بزرگ , صنایع برقی نیرو گستر بوشـهر , صنایع برقی نیرورسان بوشـهر , صنایع برقی و مـهندسین مشاور پرتو نیرو جنوب , صنایع بهرام سازان , صنایع بهساز الکتریک فرزان , صنایع پرتونصب اصفهان , صنایع پمپ مرجان , صنایع تاسیسات دی وران کومش , صنایع تاسیسات و تهویـه ایران , صنایع تاسیساتی فرادست زاهدان , صنایع تبرید ایران , صنایع تبرید پارسوماش , صنایع توسن صنعت بهین , صنایع چهره موج مازندران , صنایع حرارتی مازندران , صنایع راژمان پرداز , صنایع رنگ آلتون , صنایع رهاورد ساینا , صنایع شیمـیایی پرسیکا توس , صنایع شیمـیائی و رنگسازی طیف گستر گرگان , صنایع عمرانی انبوه سازان ایستا , صنایع فرا ساحل کرخه , صنایع فراساحل , صنایع فلزی بنیـاد پوشش , صنایع فلزی پیشرو ساخت استرآباد , صنایع فلزی کوشا , صنایع فن آوری رایـانـه هورپندار , صنایع فنی و مـهندسی توان تجهیز نامـی , صنایع قطعات الکترونیک ایران , صنایع لوله سازی نوین تهران , صنایع مخابرات صاایران , صنایع ممتازان کرمان , صنایع مـهندسی چهره فراز بابل , صنایع مـیکروموج , صنایع ندا , صنایع نیروگاهی رامـین و زرگان , صنعت ابنیـه گیلان , صنعت ارتباطات وداده پردازی آسیـا , صنعت ارتباطات هوراد , صنعت اعظم برق راستین , صنعت الکترونیک رامونا , صنعت الکتریک بهینـه ساز خراسان , صنعت اندیش جاوید , صنعت اندیشان پیمان , صنعت اندیشان تربت , صنعت آزمون سبلان , صنعت آزمون گرانمـهر صدرا , صنعت آفرین فجر خوزستان , صنعت آوران ارژنگ , صنعت آوران والای شمـیم , صنعت برج سازان , صنعت برج منارجنبان , صنعت برق آراز تبریز , صنعت برق آریـا جیرفت , صنعت برق آیندگان , صنعت برق پرتو احسان , صنعت برق سیمـینـه , صنعت بهکار آذرخش , صنعت بهین قدرت زاگرس , صنعت پایـا مـهر قشم , صنعت پدیده پارس ایرانیـان , صنعت پردازان ثمـین , صنعت پردازان کوهسار , صنعت پژوهان برق کوشا , صنعت پویـان پرشین , صنعت پویـای بروجرد , صنعت پویش زیدون , صنعت تصفیـه گوارآب , صنعت توافق همـیاران کوشا , صنعت توانای پارسیـان , صنعت جاویدان جنوب , صنعت جوش لرستان , صنعت جهان هستی نوین راد , صنعت خط وپالایش , صنعت خورشیدی مازرون , صنعت رعد البرز , صنعت زمان , صنعت ساختمان آسمانـه , صنعت ساختمان پارس هونام , صنعت ساختمان خلیج همـیشـه فارس , صنعت ساختمانی بتن شیب , صنعت سازان پویـا اقلیم , صنعت سازان پی چین , صنعت سازان راهبر شرق , صنعت سازان رستاک ایرانیـان , صنعت سازان سرباز , صنعت سازان صاعقه زاگرس , صنعت سازان گریت , صنعت سازان مدرن جنوب , صنعت سازان مفرغ زمـین , صنعت سازه ای تنین , صنعت سازه بهین ابناء پارس , صنعت سازه پایـاهور , صنعت سازه تدبیر , صنعت سازه ثمـین , صنعت سازه سنگان , صنعت سازه عمـید , صنعت سازه کیـان سازه شرق , صنعت سازه لیـان , صنعت سازه ماد , صنعت سازه هیرساد , صنعت سبز سلماس , صنعت سبزبانان شمال , صنعت سرای شیراز , صنعت سرزمـین آریـا , صنعت سقف خاوران , صنعت شبکه مبین , صنعت شن صفادشت , صنعت شـهر پارس محیط , صنعت شیوه کرمان , صنعت عمران صدف , صنعت غرب , صنعت قرون خوزستان , صنعت کار نوین تیـام , صنعت کاران پولادین اکسین بزرگ , صنعت کاران توسعه آریـا , صنعت کاران زاگرس مرودشت , صنعت کاران فولاد اروند , صنعت کاران کوه دشت , صنعت کاران نامـی افلاک , صنعت کوه سنگ نردین , صنعت کویر شرق , صنعت گاز هفشجان , صنعت گران شـهنی , صنعت گران نوین اکسین , صنعت گران هیرسا بنا , صنعت گستر خرم , صنعت گستر شمال , صنعت گستر کیش , صنعت گستر مبتکر اترک , صنعت گستران پارس دالونک , صنعت مردان جنوب خوزستان , صنعت مروارید صحرا , صنعت نوآوران محمد , صنعت نیرو منوچهر , صنعت نیروی طاها , صنعت و انرژی برق آوران مـیهن , صنعت و انرژی ژرفاب , صنعت و سازه کیـا کاژه , صنعت و عمران وحدت سنا , صنعت وحدت مسجد سلیمان , صنعت یـاران کیـا زند , صنعتگران اتشین پنجه , صنعتگران آلتین توان گستر تبریز , صنعتگران پارس نیروی دز , صنعتگران خیر اندیش , صنعتگران راه باختر , صنعتگران مبین آذربایجان , صنعتگران مـهر آفرین شرق , صنعتی ابنیـه سازان کولان , صنعتی اندیشـه دوام , صنعتی آتی سازان باباشیدااسفندآباد , صنعتی آریـا فاز , صنعتی آموت سپهر , صنعتی بهتا توان افروز شرق , صنعتی پارس برق آژینـه , صنعتی تاسیساتی کوشا کار دیـار نون , صنعتی تولیدی کرمان سامان , صنعتی تیر و ستون پارس , صنعتی جراحی قدرت , صنعتی دریـایی گسترش کرانـه , صنعتی دژ اندیشان فرد , صنعتی رایـا کنترل نیرو , صنعتی ساختمانی سیما سازان عمران , صنعتی ساختمانی کیـان دژالبرز , صنعتی سازان دامغان , صنعتی شاهد شـهرکرد , صنعتی طول گستر , صنعتی عمرانی آباد بوم آریـا , صنعتی فارس اسکات , صنعتی گازرسانان , صنعتی گام اراک , صنعتی معدنی حفاری دژ آب فارس , صنعتی معدنی شـهداب یزد , صنعتی معدنی عمرانی تاشک کانساران یزد , صنعتی معدنی عمرانی کوهسار سازه کاسپین , صنعتی معدنی مـینو شرق گلستان , صنعتی مـهندسی انوار فرهنگ شـهر , صنعتی مـهندسی سازه بیران پرشیـا , صنعتی نیرو پردیس فردا , صنعتی نیرو و توان , صنعتی و بازرگانی صنام , صنعتی و معدنی خودکفایـان معدن , صنعتی و مـهندسی استیم , صنعتی وساختمانی کاوار , صنم سازان قائمشـهر , صنم گستر ایلام , صنم یول , صنوبر صنعت اهواز , صوفیـا سازه گستر زرگان , صوفیـان سازه تمندر , صولت ساز قدمگاه , صولت سازه هخامنش , صولت صنعت گچساران , صومعه سازان آریـا , صومعه سازان کاسپین , صومعه علیـاء , صیقلان راه شمال , صیوان سازه فارسان , ضامن راه غرب , ضریب توان پیش فاز شیراز , ضریب راه , ضمانت کار خرم , ضمانت کاران دیـار کریمان , ضیـافت سبز , طارم عمران پی , طاسین خمـین , طاق ارسلان عصر نوین , طاق ازج , طاق آهنگ , طاق بتنی , طاق بستان سرا , طاق بستان کویر , طاق بیم غرب , طاق پارت پارسیـان , طاق پل خاید الو , طاق پوش پاسارگاد , طاق پوش گستر نیمروز , طاق پوشان ظفر , طاق پوشان فجر , طاق توس سازان , طاق ریز , طاق ریز کبیر کوه ساز , طاق زرد ایوان , طاق زرین فرامان , طاق زنان لرستان , طاق ساخت افق فردوس , طاق ساز , طاق ساز بتن ایلام , طاق سازان خرم گستر , طاق سازان هدیش , طاق سازبیستون , طاق سرا گلستان , طاق طلائی تبریز , طاق عرش طبرستان , طاق قلعه غرب , طاقری رئیسی , طاق گرای کرمانشاه , طاق گستر ایمن گلستان , طاق گستر دهکده هیوا , طاق گستر فرتاک , طاق گستران آذربایجان , طاق گستران غرب , طاق گستران نیکنام ارس , طاق گستربیـهق , طاق گنبد شرق , طاق گنبد شیردل , طاق نما جنوب , طاق نمای آمارد , طاق نمای چهلستون , طاق و پایـه , طاقدیس ابنیـه , طاقدیس اسکلت شمال گلستان , طاقدیس افراز جنوب , طاقدیس برج پارسیـان , طاقدیس بوم , طاقدیس راه کویر , طاقدیس ساز جهرم , طاقدیس سازان خلیج فارس , طاقدیس سازان مدائن , طاقدیس سازه ایذه , طاقدیس سنگ جنوب , طاقدیس شرق , طاقدیس گستر فارس , طاقدیس مرمر کهکشان , طاقدیس نماد گنجنامـه , طاقه غرب نـهاوند , طالار بندر , طالع مستحکم , طاووس ارغنون , طاها اوج پیمای اسپادانا , طاها راه مـهر , طاها سازان طرح نگار , طاها سیرت , طاها گستر ایلام , طاها نیرو مـهر , طاها همت جنوب , طاهاساعی , طاهر اندیشان خیمـه ساز , طاهر فولاد اراک , طاهر نیروی جنوب , طاهران مسجدسلیمان , طاهرگستران پاسارگاد , طاهرگستران کاسپین , طاهیـا , طایفه گستر , طبیعت آرای اروم چی چست , طبیعت آرای جهان بین , طبیعت بی پایـان قومس , طبیعت پایدار سپهر , طبیعت رنگین پردیس , طبیعت سازان دیـار خراسان , طبیعت سازان سبز جاوید , طبیعت سازه هیرکان , طبیعت سبز پردیس , طبیعت سبز سهند , طبیعت گستر دشت آزادگان , طبیعت گستر مـیهن , طبیعت گستران سناباد , طبیعت نگاران کوه البرز , طبیعت نمای آدونیس , طبیعت نمای جنوب , طبیعت نمای سبز لواسان , طرابیل گستر نوین , طراح اندیشان برتر بویر , طراح بتن پاسارگاد , طراح سازان گلستان , طراح صنعت قهستان , طراح فن استرآباد , طراح گستر فرتاک , طراح معروف ارگ برلیـان , طراح نمادین کهن دیـار , طراح نوین , طراحان اسکان آرمـه , طراحان اسکان فردا , طراحان الکترونیک شرق , طراحان ایده عصر , طراحان ایده گستر افرا , طراحان آب قومس , طراحان آراز توران تبریز , طراحان آسمانـه تخت , طراحان بام گستر , طراحان بتن استوار , طراحان بتن آوید , طراحان بتن فرتاک , طراحان بتن قرن , طراحان بتن ماندگار , طراحان بتن مـیلاد , طراحان بدیع آرتاویل , طراحان بدیع شایـان , طراحان برجساز اردبیل , طراحان برق آرال نیرو , طراحان بنای نگین پایدار , طراحان پارس کیوان , طراحان پایـه آلتون , طراحان پرتومدارشیراز , طراحان پی آژند , طراحان پی قرن , طراحان پی مارال , طراحان پی مـیعاد , طراحان تامـین سازه البرز , طراحان توسعه امن آسمان , طراحان دانـه شـهری کویر , طراحان سبز اندیش تمـین , طراحان سبز اندیش گیل , طراحان سنگ ساب , طراحان صنعت شمال , طراحان عمران آب , طراحان فضای سبز سپهر , طراحان کرمان سازه , طراحان مکانیک بالا گریوه , طراحان موفق آریـائی , طراحان مـهر گستر آذربایجان , طراحان نصر کوثر , طراحان نصف جهان نو , طراحان نقش ونگار آرایـه , طراحان نگین برج بنا , طراحان نو اندیش سازه پرداز , طراحان و دز سازان سعید , طراحان و مجریـان فرایند بخار , طراحان هنر خشت و خاک تهران , طراحان هنر گیل , طراحی بام رویـایی , طراحی ساخت و بهره برداری پاسارگاد , طراحی مـهندسی آرا گل یکتا , طراحی مـهندسی پترو اکسین , طراحی مـهندسی تروند تدبیر , طراحی مـهندسی حامـی صنعت پژوه , طراحی مـهندسی دراک پارسیـان , طراحی مـهندسی دلهام , طراحی مـهندسی سبزگستر همکار , طراحی مـهندسی عظیم سازان پیشرو , طراحی مـهندسی فرافن صنعت تیران , طراحی مـهندسی کنترل پردازنده , طراحی مـهندسی کیمـیای سبز طبیعت , طراحی مـهندسی گل آرای هستی , طراحی مـهندسی گوهران سبزوش , طراحی مـهندسی گیل آب شریف , طراحی مـهندسی نخشب صنعت جنوب , طراحی مـهندسی نوین سازه محیط , طراحی و اجرای رضا بنای خاوران , طراحی و پیمانکاری برق تبریز رسا , طراحی و تکوین پیر امـید , طراحی و توسعه برق پارس آرین , طراحی و توسعه ساخت سازه های دریـایی سروش , طراحی و تولیدی بهینـه پردازش آرمان , طراحی و تولیدی تصفیـه آب البرز , طراحی و ساخت اسکالش , طراحی و ساختمان نفت , طراحی و معماری صدف , طراحی و معماری کران , طراحی و مـهندسی ایستا راسا پی پارسه , طراحی و مـهندسی آبی ساز نیلو , طراحی و مـهندسی آذر آهنگام البرز , طراحی و مـهندسی خشت و صنعت شمال , طراحی و مـهندسی سازه و سیـالات پترو توان تناوب صدرا , طراحی و مـهندسی سبز آذین کیـان , طراحی و مـهندسی سیویل و صنعت فارس , طراحی و مـهندسی صنایع پتروشیمـی , طراحی و مـهندسی طبیعت سبز کاسپین , طراحی و مـهندسی عمران پیشرفته پایـا , طراحی و مـهندسی گروه صنعتی عالی نام , طراحی و مـهندسی مشعل سازان پارس , طراحی و مـهندسی نیرو کنترل سامان , طراحی و مـهندسی و صنعتی اسپیدز , طراحی و مـهندسی یکتا طراح نگین , طراحی و نقشـه کشی سلطانی , طراحی ومـهندسی صنایع انرژی , طراوت پردیس ثامن , طراوت گستر ایرانیـان , طراوت گستر باختر , طراوت نیرو گستر ورکی , طرح ابتکارجنوب , طرح ابنیـه هدیش , طرح ابنیـه یگانـه ستون , طرح اثر آرمش , طرح اجرای باهو , طرح ارتباطات افلاک , طرح اسپاش , طرح امتداد پارس , طرح اندیش وینـه , طرح اندیشان آتیـه پیشگام , طرح اندیشان آذر , طرح اندیشان پویـا تبرستان , طرح اندیشان تیـام , طرح اندیشان صدف بوشـهر , طرح اندیشان نیلگون , طرح اندیشان ویستا , طرح اندیشـه گسترش , طرح ایده راشاک , طرح ایما فرا , طرح آب خاک , طرح آب و انرژی نیکان , طرح آبریز اسپوتا , طرح آرمـه ستون , طرح آفرین انزل , طرح آفرینان بندر , طرح آوران مارلیک , طرح بدیع سازه گلستان , طرح بنا پی سازه , طرح پلان جنوب , طرح پی آفرینان , طرح پیمان ارومـیه , طرح پیمان آسمان , طرح پیمایش عمران , طرح تحکیم سپید , طرح تدبیر توسعه پویـا , طرح تراز آپادانا , طرح تعمـیق گلستان , طرح تکوین انرژی , طرح تمدن سبز , طرح توسعه شمس عمران , طرح راه خانـه شمال , طرح راه و ابنیـه نیمروز , طرح راه و مسیر , طرح رواق , طرح سازان ارژن , طرح سازان برنا بنا , طرح سازان فارس , طرح سازه ارش پارس , طرح سازه پادیر , طرح سازه شیران آذر , طرح سازه معمار قرن , طرح سپهرستون , طرح سرمایش ابنیـه , طرح صنعت سازه گیلان , طرح عرش نوین , طرح عمران پارسیـان , طرح عمران سهند , طرح عمران شفق , طرح فاخته لیـان , طرح فام افلاک , طرح فخر ابنیـه , طرح کاوش ابتکار , طرح کربن نیرو , طرح کیـا کاژه , طرح گستر الکترونیک , طرح گستر تیدا , طرح گستر رواق , طرح گستر کارون , طرح گستران ریناس , طرح گستران صحرا , طرح گسترش وارنا , طرح متعادل ساز چهره نو , طرح مروارید هامون کرمان , طرح نصب سامان پارس , طرح نصب شمـیران انرژی , طرح نصب صحت , طرح نگاران آویسا , طرح نو آوران برج سازه , طرح نور البرز , طرح نوین خوی , طرح نیک مفخم , طرح نیکان اپادانا , طرح و ابنیـه فنی پارسیـان , طرح و ابنیـه گرین , طرح و اجرا سینا , طرح و اجرا مبین آراد , طرح و اجرا مـهر مـیهن , طرح و اجراء اسپادانا , طرح و اجرای نو اندیشان سازه , طرح و احداث شالوده پایدار , طرح و احداث نیرو باختر , طرح و اندیشـه آبراهان , طرح و اندیشـه منطقه آزاد انزلی , طرح و اندیشـه مـیعاد , طرح و انرژی مـهر آرکا , طرح و ایجاد , طرح و آفرینش مـهر , طرح و بنای فراز اندیش , طرح و پژوهش سپاهان , طرح و پیمان مومان زرین , طرح و پیمایش , طرح و تدبیر شاخص پیشرو , طرح و تکمـیل اصفهان , طرح و تکوین اکسون , طرح و توسعه ارتباط گسترش زاگرس , طرح و توسعه ایستا شـهر , طرح و توسعه آرتمن , طرح و توسعه پویش , طرح و توسعه پیمان زاگرس , طرح و توسعه توفال , طرح و توسعه سازه ایرسا , طرح و توسعه سازه های دشت پارسیـان , طرح و توسعه صدرا , طرح و دانش آرمان شـهر , طرح و راهبرد آبنوس , طرح و ساخت ارویس , طرح و ساخت اقلیم الوند , طرح و ساخت اوج ایساتیس , طرح و ساخت آسمانـه آرنیکا , طرح و ساخت آسیم , طرح و ساخت بارز بنا , طرح و ساخت بامداد , طرح و ساخت بندر , طرح و ساخت پارسیـان یزد , طرح و ساخت پراتیک , طرح و ساخت پروژه سفیرکبیر , طرح و ساخت پیکهات , طرح و ساخت خزر , طرح و ساخت دریـاکنار تنکا , طرح و ساخت سازه سنندج , طرح و ساخت سکنج , طرح و ساخت عمران سفیر کبیر , طرح و ساخت نواندیشان پردیس بام , طرح و ساخت نیماد , طرح و سازپایدار هرمزگان , طرح و سازه اطلس توان , طرح و سازه پاسادمان , طرح و سازه شـهاب , طرح و سازه شـهر اردبیل , طرح و سازه صابر , طرح و سازه مـهرگان , طرح و سازه نیـاسان پارس , طرح و سیویل آرتین , طرح و شـهرآباد , طرح و صنعت تداوم , طرح و عمران گستر جم , طرح و فن آبگینـه , طرح و فن صنعت کرمانشاه , طرح و مشاوره مدیران هوشمند ایرسا , طرح و نصب فوکا , طرح و نقش اوج منطقه آزاد انزلی , طرح و نور آفتاب , طرح و نیـارش فرم , طرح واساس آب سمنگان , طرح وتکمـیل پارسه , طرح وساخت آراتا دیـارکریمان , طرح وساخت بنداد کیـهان , طرح وسازه سیراف , طرح های صنعتی راد توان جنوب شرق , طرح های نوین اروم اسکان , طرح یـافته پارس , طرح یول سازه باختر , طرح یول مـیانـه , طرحهای صنعتی پدیدار روپاس کرمان , طرحهای صنعتی رادنیرو کرمان , طرحهای صنعتی فلورد , طرق سازان شوسه , طرلان سازه شرق , طره افشان ارومـیه , طره افشان کهن یورد , طره ساز لیـان , طره سازه خرم , طرهان راه خرم , طریق راه گلستان , طریق ساز , طریق ساعد جنوب , طریق گستر طبرستان , طریقه سبز بینالود , طغیـان برق , طلا کوبان زین بوشـهر , طلای سیـاه آغاجاری , طلای سیـاه زرین جنوب , طلایـه آذر سهند , طلایـه داران برق پارس , طلایـه داران جاوید پیمان , طلایـه داران ساحل گورک , طلایـه داران صنعت ساختمان راد , طلایـه داران فجر بویر احمد , طلایـه داران فدک , طلایـه داران کاسیت , طلایـه دارن صحرای جنوب , طلایـه ساز زاگرس , طلایـه سبز افق آسیـا , طلایـه سبز خاور مـیانـه , طلایـه صنعت فارس , طلائی سازان مـیناب , طلائی کاران علیرضا , طلائیـه داران عمران گستر شمال , طلوع ابنیـه هیوا , طلوع ارتباط ایساتیس , طلوع ارگ جنوب , طلوع انزل , طلوع بابک , طلوع برج پارسیـان , طلوع پرتو پاینده , طلوع راه سبلان , طلوع راه گسترش نوید , طلوع ساخت هخامنش , طلوع ساز افلاک , طلوع سازان هزار , طلوع سازندگی مـهر کویر یزد , طلوع سازنده قلعه تل , طلوع سازه بهکار , طلوع سبز بهرنگ , طلوع سبز جاوید , طلوع سبز سناباد , طلوع سهند آریـا , طلوع سهند یـاقوت , طلوع شبانـه اردبیل , طلوع صنعت بنا گیلان , طلوع صنعت تاجیک , طلوع صنعت شیرین بهار , طلوع ظفر عصر , طلوع عمران اسپادان , طلوع عمران انزل , طلوع عمران باختر , طلوع فجر ایذه , طلوع فجر کیـانسه , طلوع فجر مـیثاق , طلوع کاران تدبیرتوسعه صنعت , طلوع کویر قومس , طلوع گستر سپاهان , طلوع گستر فراساز , طلوع مـهر آرا ایشتار , طلوع نورایران , طلوع نیرو کاسپین , طلیعه پوشش بنا , طلیعه داران طوبی , طلیعه راه سورن , طلیعه سازان سپهر , طلیعه سبز جویبارسازان , طلیعه سبز یلدا , طلیعه صنعت شمال , طلیعه فن جنوب , طلیعه معماران آرتا , طلیعه معین صنعت , طنین انداز بهار , طنین برق طبرستان , طنین بنا مـهرسازگار , طنین سازه ماندگار , طنین سبز رضوان , طنین سبز گلگون , طنین سبز مـیهن , طنین سبزخراسان , طنین عمران ، دانلود اهنگ سنه بان بان آبادی و توسعه , طنین گستر اندیکا , طنین گستر آرتین , طنین گستر زردکوه , طنین گستر سینا , طوبا سازه البرز , طوبی بتن شیراز , طوبی سازان غرب , طوبی کاران جنوب , طوس امکان , طوس آب زمان , طوس آبگین , طوس حصار , طوس راه , طوس سازه سورن , طوس عامر , طوس عامل پاژ , طوس کویـان , طوس گستر هیرمند , طوس متریک , طوس مسیر , طوفان برج سازان خزان , طوفان تیزکاران , طوفان جنوب , طوفان صنعت مرودشت , طوفان عظمت کاران , طوفان غرب , طوفان قلعه باستان , طوفان گاز کردکوی , طوفان گستر خزر , طولاب , طهورآب پارس , طیـارسازه پاسارگاد , طیب سازه خاور , طیب کاران آداک اکسین , طیف اتم باختر , طیف اتم پارس , طیف الکتریک ساری , طیف آب مامطیر خزر , طیف گستر مکران , طیف گسترسپاهان , ظرافت ساز اراک , ظرافت کاران روشن , ظریف سازآذرابادگان , ظریف سازه ارسباران , ظریف سازه برانوش , ظریف سازه سامان , ظریف سازه سنگ نما , ظریف سازه قدمگاه , ظریف طاق ساز , ظریف کاران ایستا پل صدر , ظریف کاران پویـا هگمتان غرب , ظریف نمای ایرانیـان , ظفر آفرین اهواز , ظفر برج دلفان , ظفر سازان زاگرس , ظفر نیروی ساوه , ظفر نیروی شرق , ظفرسازان ایلام , ظهرود سازه کرمان , ظهیر باختر , عابد بتن بوشـهر , عادل سازان بناهای شمال , عادل سازان توس گستر اقلیم شرق , عادل سازه بندر , عادل عمران فارس , عادل نـهاد نگین مازندران , عارف بتن , عارف بناء انارستان , عارف سازه شرق , عارف سایـه گیتی , عارف گاز مرکزی , عاصف گاز سپاهان , عاطفه بنای باختر , عالم کاران بادگیر کویر , عالم گستر توانمند پارسیـان , عالم موج فارس , عالی پی پارسیـان , عالی راه , عالی راه اردبیل , عالی راه گستر دماوند , عالی ساز امـیرکبیر , عالی ساز کویر , عالی سازان لیدوما , عالی سازان نامدار , عالی سازه گیل , عالی گستر خرم , عالی نشان جنوب , عامر سازه اصفهان , عامر سازه هامون , عامر کویر شرق , عامر گستر شرق , عامر گستر گلستان , عامر نیرو پارس , عامرپاکان , عامرره , عایق برق آسا گستر بابلسر , عایق کار امـید , عایق گستر کوشا , عایق گستران سورنا , عایق یول گلبام , عباد سازه کاسیت , عباس فراز آب جنوب , عبدالحسین دهجی و شرکا , عتیق سازان مـهر نقش جهان , عتیق سازه مروارید فارس , عدالت بتن جنوب , عدالت بتن شمالغرب , عدالت بتون صحنـه , عدالت پیمان پارس , عدالت پیمان پاسارگاد , عدالت جنوب شادگان , عدالت خواه سبلان , عدالت خواه گاز , عدالت خواهان شیرین آب , عدالت سازه علی , عدالت صنعت رود شور , عدالت عمران جنوب , عدالت کاران سپاهان , عدالت گستر صدرا , عدالت گستر صنعت پویـا , عدالت گستر صومعه , عدالت ماجد نیروی تفتان , عدالت نیروی سپاهان گستر , عدل افروز یکتا , عدل بنا مسجد سلیمان , عدل راه آذربایجان , عدل صنعت سپاهان , عدل کاران لرستان , عدل گستران پرگاس غرب , عدل نور صفاهان , عدل نیرو قم , عدن برج ایرانیـان , عدیو کاران جنوب , عرش ارکان دژجنوب , عرش اسکلت سازه پل دشت , عرش افلاک نوین پارس , عرش ایستای ارم , عرش آب سازه مـهر کویر , عرش آشیـان , عرش بام سازه چرام , عرش برج بیرگان , عرش پرداز گلستان , عرش پی ارگ نما , عرش پیمایـان هلیل , عرش تابان قدرت توس , عرش سازان اقلیم هشتم , عرش سازان اوان , عرش سازان بیستون , عرش سازان تات , عرش سازان راهیـاب , عرش سازان کهن البرز , عرش سازان گلستان , عرش سازانرود , عرش سازان ماندگار پویـا , عرش سازان نگین شیراز , عرش سازان نواندیش , عرش سازه ابنیـه گستران پاسارگاد , عرش سازه الماس , عرش سازه باختر , عرش سازه جنوب شرق , عرش سازه کهمان , عرش سازه گستر گلستان , عرش سازه ملل , عرش سازه مورگاه , عرش عمران اراک , عرش عمران پارس اراک , عرش عمران فرنام , عرش گستر افق , عرش گستر پاسارگاد , عرش گستر جم حافظ اترک , عرش گستر خلیج فارس , عرش گستر دورود , عرش گستر شیراز , عرش گستر همـیاران خاور , عرش گستران الوند , عرش گستران کامـیاب , عرش یـاب دنا , عرش یـاب سازه , عرشاب ثنا گستر , عرشـه بتن پارسه , عرشـه بتن پایدار الوند , عرشـه بنیـان آذر پل , عرشـه پایدار البرز , عرشـه پایدار فرافر , عرشـه پل , عرشـه پل جهان , عرشـه ساز ارک تبریز , عرشـه سازان مقاوم , عرشـه گستر هگمتان , عرشـه گستران سقف , عرشـه گستردراک , عرشـه نیکان ناودیس , عرشیـا افق غرب , عرشیـا برج ارومـیه , عرشیـا تحکیم الوند , عرشیـا ساحل جنوب , عرشیـا سازان گیل , عرشیـا سازه شاهو , عرشیـا سازه مانشت , عرشیـا صنعت افلاک , عرشیـا صنعت اکباتان , عرشیـا گستر زرد کوه , عرشیـاسهنددراک , عرشیـاصنعت دوگنبدان , عرشیـان سازه پرتو , عرصه آرای پارس , عرصه پیمان لرستان , عرصه سازان پارسیـان بنا , عرصه سازان ماندگار , عرصه سازه صدرا , عرصه سازهرود , عرصه عمران اقبال , عرصه گستر صدرا , عرصه گستران چهار مور , عرصه گستران دشتستان , عرصه گستران فارس , عرصه گستران مرند , عرصه هموار تبریز , عرصه هوشمند پاسارگاد , عرفان استحکام , عرفان بتن سازه , عرفان بتن یـاسوج , عرفان پویـان امـیدیـه , عرفان پویش مارون , عرفان راه جنوب , عرفان راه خوی , عرفان راه سبلان , عرفان سازه پایدار , عرفان سازه گسترگلستان , عرفان سازه گیل , عرفان سازه نـهاوند , عرفان صنعت ایذه , عرفان صنعت خوزستان , عرفان گستر زیدون , عرفان مـهر یزد , عرفان نیروی پارس , عرفان یول غرب منطقه آزاد ماکو , عروج راه خوزستان , عروج نیروی شرق , عصر آمار و فناوری اطلاعات , عصر پرتو راه کردستان , عصر توان ایرانیـان , عصر طراحی و اجرای ابنیـه آذربایجان , عصر عمران هرمز , عصر فناوری الماس نیرو , عصر مـهر آزان , عصر مـیلاد نور هگمتان , عصر نو آوران ارومـیه , عصر نیروی آذرین , عصرارتباطات کامل , عصرزیست اندیش , عصرکندوکاوسپهر , عصرنانو , عصرنیرو , عطا راه توس , عطاکو بختیـاری , عطر یـاسین شمال , عطش , عظمت بناسازان زاگرس , عظمت بنیـان سفید راه , عظمت سازان آرمان بنای هامون , عظمت سازه سبلان , عظیم آشیـان خراسان , عظیم بتن سهند , عظیم برج زاگرس , عظیم برج کویر , عظیم راه پاسارگاد , عظیم راه خرم آباد , عظیم سازان آریـا , عظیم سازان فرادنبه , عظیم سازه دنا , عظیم سازه قصرقند , عظیم سازه گستر مارال , عظیم گستر اطلس , عظیم گستر سپاهان , عظیم گستر یـاسوج , عظیم مـیثاق جنوب , عظیم یول , عقیق ابنیـه زاگرس , عقیق آبراه هزاره , عقیق بنای آرال , عقیق سازه آسیـا , عقیق سازه شایـان , عقیق سبز جنوب , عقیق کاران عدالت خواه , عقیق گستر بشار , عقیق گستر نیکان , عقیق نمای خاوران , عقیل رامشیر , عقیل راه خلیج فارس , عکاب سازه , علاقمند سازان , علم اندیشان عمران کویر , علم بتن بویر احمد , علم عمران , علم گسترجهان نما , علم و صنعت گستر تمـیشـه , علم و صنعت مانا طبرستان , علم وصنعت پرنیـان , علم وعمران ایرانیـان , علمـی عمرانی گونیـا سازه سبز , علی بتن فارس , علی پسند چالدران , علی راه تقاطع گستر , علی گستر جنوب کارون قرن , علیـا بتن شیراز , علیـا صنعت موزرم , علیبور بتن دژ کوه , عماد احداث الوند , عماد اشراق زنجان , عماد افلاک , عماد پیمان , عماد ساز شمال , عماد سازان آریـا , عماد سازه ارگ , عماد گستر ساری , عماد مبارکه فارس , عمادره سازه شرق , عمادکاران فارس , عمادنورطبرستان , عمار راه سازان پیشرو آبادان , عمارات نیسان کرمان , عمارت ابنیـه آرمان , عمارت استوار سیستان , عمارت افتاب شـهنیز , عمارت آباد مبین , عمارت آفرینان مازند , عمارت آفرینان ماهان اراک , عمارت بتن باربد , عمارت بتن ساروج , عمارت برج بشار , عمارت برج پانیذ , عمارت بنا بیستون , عمارت بنای کادوس , عمارت بنیـان اترک , عمارت پارت پاسارگاد , عمارت پارت شروین , عمارت پی استرآباد , عمارت خشت آبتین , عمارت راهبرد فدک , عمارت رعد گستر شمال , عمارت رهساز هخامنش , عمارت ساختار رسام غرب , عمارت ساروج و خاک , عمارت ساز آهوان , عمارت ساز باروق , عمارت ساز پارسی مـیهن , عمارت ساز سنندج , عمارت سازان ارکان چینـه , عمارت سازان اشراق , عمارت سازان الوند مشـهد , عمارت سازان امـیر , عمارت سازان آترینا شرق , عمارت سازان آذر , عمارت سازان آذر کیوان , عمارت سازان آریـایی البرز , عمارت سازان آوید , عمارت سازان خایدالو , عمارت سازان دژ گستر , عمارت سازان سپاهان , عمارت سازان شغاب , عمارت سازان کویر قومس , عمارت سازان کویر کرمان , عمارت سازان گراد , عمارت سازان گیتی فراز , عمارت سازان ماهسان خزر , عمارت سازان نگین شرق , عمارت سازان هیرکانیـا , عمارت سازان هیرمند , عمارت سازه پانیذ , عمارت سازه پرنیـان , عمارت سازه توان محور , عمارت سازه دهدشت , عمارت سازه راسخ , عمارت سازه سالار , عمارت سازه سورنا , عمارت سازه عمران ساری , عمارت سازه ماکان , عمارت سازه ناروین , عمارت سازه نسیم , عمارت سبزشمال , عمارت سرای بندر , عمارت سرای پایدار , عمارت سرای سپید , عمارت عمران امـید , عمارت کاشانـه مادستان , عمارت گران سرو سبز , عمارت گستر آذربایجان , عمارت گستر آویشن , عمارت گستر خورشید توس , عمارت گستر دنا , عمارت گستر سرزمـین پارس , عمارت گستر سیمره , عمارت گستر ماهور نشان , عمارت گستران گلستان , عمارت گستران نگین فرحام , عمارت مبین دارابگرد , عماره ساز نوین آسیـا , عمران ابرار بیـهق , عمران ابریشم کاسپین , عمران ابنیـه آبیدر , عمران ابنیـه آذر پناه , عمران ابنیـه آرمان , عمران ابنیـه باستان , عمران ابنیـه بنای ساسان , عمران ابنیـه بهفر , عمران ابنیـه پادنگ , عمران ابنیـه پاسارگاد , عمران ابنیـه جم , عمران ابنیـه دهلیز , عمران ابنیـه راه اراک , عمران ابنیـه زیدون , عمران ابنیـه سورین , عمران ابنیـه سینا , عمران ابنیـه شایـان , عمران ابنیـه شـهباز , عمران ابنیـه طاقستان , عمران ابنیـه فردوس , عمران ابنیـه کوهک , عمران ابنیـه کیـان , عمران ابنیـه کیـهان , عمران ابنیـه گستر آرامـیس , عمران ابنیـه لیماک , عمران ابنیـه مکران , عمران ابنیـه نارین دژ , عمران ابنیـه هامون , عمران اتحاد عشایر , عمران اترک شرق , عمران احداث دوگنبد , عمران اخترف , عمران اروند آسیـا , عمران اروند خوزستان , عمران اریکه تیراژه , عمران اریکه یسنا , عمران اساس توس , عمران اسای شیراز , عمران اسپروز پارسیـان , عمران استحکامات آسیـا , عمران اسرار بیـهق , عمران اسکان سازه زاگرس , عمران اسکلت ساز مـیهن , عمران اسکلت غرب , عمران اطلس آموت , عمران اطلس برتر , عمران اطلس زروان , عمران اطلسری , عمران اعتماد توس , عمران اعتماد قرن , عمران اعتماد گسترطبرستان , عمران افراز , عمران افروزان کردستان , عمران افق شایـان , عمران افلاک البرز , عمران افلاک برج سازان , عمران اکسون شمـیم , عمران امـید کاسپین , عمران امـین ساوج , عمران انتقال تجارت , عمران اندیش آبیدر , عمران اندیش پارتاک , عمران اندیش توانا , عمران اندیش جهان , عمران اندیش رهوار , عمران اندیش گیلوار , عمران اندیش یزد , عمران اندیشان چهلستون , عمران اندیشان سعید , عمران اندیشان مبارکه , عمران اندیشـه شمس , عمران اندیشـه مـینو , عمران اندیشـه نوین شیراز , عمران اندیشـه نیوان , عمران انرژی پارسه , عمران انرژی ساوج , عمران ایرسا پویش , عمران ایمن آذر سیوند , عمران ایوان بنای شیراز , عمران ایوان بوشـهر , عمران ایوان مداین , عمران آب اندیش بوکان , عمران آب آرین سازه , عمران آب بارثاوا , عمران آب تچرا , عمران آب تدبیر کاربین , عمران آب حیـات سبلان , عمران آب دزپل , عمران آب دنا , عمران آب راه اهواز , عمران آب زیست , عمران آب سربند , عمران آب شفارود , عمران آب الوند , عمران آب صحرا , عمران آب فیروز , عمران آب کارون , عمران آب کلان , عمران آب کهگیلویـه , عمران آب ملایر , عمران آب موکریـان , عمران آب و خاک اسکان مقدم تایباد , عمران آباد ساز گیل , عمران آباد گستران پوریـا , عمران آباد مریـان , عمران آباد نگار عمارت هیرکان , عمران آبسار بردسکن , عمران آبسار وطن , عمران آبشار خزر , عمران آبیـار دشت , عمران آپادانا فسا , عمران آتیـه پاسارگاد البرز , عمران آتیـه سازان آراد , عمران آذر پایـه , عمران آذرخش آرین , عمران آذرستان , عمران آذین سپاهان , عمران آراد ایرانیـان , عمران آرای ارومـیه , عمران آرسس لیـان , عمران آرشین سپاهان , عمران آرمان خزر , عمران آرمـه خلیج فارس , عمران آرمـه طبرستان , عمران آرین داد , عمران آزگار , عمران آژند پادیر , عمران آژند خلخال , عمران آژند ویرا , عمران آژیـان سازه , عمران آسایش افلاک , عمران آسایش جنوب , عمران آشیـان البرز , عمران آکام , عمران آگاه , عمران آلانک , عمران آمایش بندر , عمران آناشید بندر , عمران آنیل سپاهان , عمران آوای امـیر پارس , عمران آوای راگا , عمران آوران ایوان , عمران آوران جاوید , عمران آوید راه نور , عمران آویژه اسرار , عمران باختر ستایش , عمران باختر مـهران , عمران بام ستون شرق , عمران بتن اریکه , عمران بتن اوستا , عمران بتن اهورا , عمران بتن آراسته , عمران بتن آژیراک , عمران بتن آکام , عمران بتن آلتون , عمران بتن آناهیتا , عمران بتن آنیل , عمران بتن بارمان , عمران بتن باستان , عمران بتن بانژ , عمران بتن بهادر , عمران بتن بیستون , عمران بتن پینار , عمران بتن تراشـه , عمران بتن توس , عمران بتن داتیک , عمران بتن داریس , عمران بتن درسا , عمران بتن دلسا , عمران بتن دمان , عمران بتن راهیل , عمران بتن سازه , عمران بتن سدید , عمران بتن سیویل , عمران بتن شاهکار , عمران بتن شمـیم , عمران بتن شـهیر , عمران بتن کاخ , عمران بتن کیـان , عمران بتن لاوین , عمران بتن لیماک , عمران بتن ماندگار , عمران بتن مشاهیر , عمران بتن مغان , عمران بتن مـهتا , عمران بتن مـهلا , عمران بتن مـیانکوه , عمران بتن نو اندیش زاگرس , عمران بتن نوژان , عمران بتن ونداد , عمران بتن ویونا , عمران بتن هرسین , عمران بتن هونام , عمران بتن هیراد , عمران بدیع خوزستان , عمران بدیع دنا , عمران برج اسیـا , عمران برج رحیل , عمران برج رون , عمران برج سازانری , عمران برج ستایش , عمران برج عرشیـا , عمران برج قرن , عمران برج محمود , عمران بردیـا تابان مـهر سبلان , عمران بستر طاق زنگان , عمران بنا آترین , عمران بنا چشمـه , عمران بنا دژ احداث , عمران بنا سازان وراوی , عمران بنا سبز پاسارگاد , عمران بنا صنعت افرا , عمران بنا کاژه , عمران بنا گنو , عمران بنای ارمغان آفرین , عمران بنای اعیـان خوزستان , عمران بنای افلاک , عمران بنای آپامـه , عمران بنای آذر , عمران بنای آرامـیس , عمران بنای باستان ایرانیـان , عمران بنای بیدزرد , عمران بنای پارامـیس , عمران بنای پارسه کازرون , عمران بنای تخت جمشید , عمران بنای توحید , عمران بنای رهام کاسپین , عمران بنای ژیوان , عمران بنای ساحل , عمران بنای سلوک , عمران بنای سناباد , عمران بنای طاهر شمال , عمران بنای غرب , عمران بنای قرن , عمران بنای کادوسه , عمران بنای کاسیت , عمران بنای کاوه , عمران بنای ویسرود , عمران بنای هرمز , عمران بنایـان سفید کوه , عمران بندر بیسان , عمران بنیـان رسا , عمران بهبود ترکمان , عمران بهساز هوراد , عمران بهسازان سرمد , عمران بهسازند آذربایجان , عمران بهسازه مـیشو , عمران بهشت خزر , عمران بهین سازه نـهبندان , عمران بهینـه ساز آفاق فارس , عمران بیدبلند , عمران بیل دژ خوزستان , عمران پاد راه سازور , عمران پادیـا و زاگرس , عمران پادیز اطلس , عمران پادیز حدید , عمران پارس اسکان گلستان , عمران پارس جنت راه کوثر , عمران پارس ساختار , عمران پارس کارینا , عمران پارس مدد , عمران پارس نیـاوران , عمران پارسه پاریز , عمران پارسه نیوساد , عمران پارسه هیوا , عمران پارسیـان بهمن , عمران پارسیـان پاینده رود , عمران پاکار بیستون , عمران پالایش رادمان بیرجند , عمران پایـا سازه استر , عمران پایتخت صبا , عمران پایدار آریـا , عمران پایدار آیلار , عمران پایدار دالاهو , عمران پایدار دماوند , عمران پایدار رهاب , عمران پایدار سولک , عمران پایدار شفق , عمران پایدار ویونا , عمران پایـه گستر آسمان , عمران پایـه ماندگار , عمران پدیدار مرکزی , عمران پدیده اندیشـه سبز الوند , عمران پدیده پارمـیس , عمران پردازان ویونا , عمران پردازصدرا , عمران پردیس جنوب فارس , عمران پردیس سبزوار , عمران پردیس هزاره , عمران پردیس هیراد , عمران پروژه آریـا , عمران پروژه پاسارگاد , عمران پروژه پایـا , عمران پروژه چی چست , عمران پروژه ساحل , عمران پژوهان آرتا , عمران پژوهان خاتم , عمران پژوهش آذربایجان , عمران پناه اسپیناس , عمران پناه آنیل , عمران پناه داریس , عمران پناه ماندگار , عمران پناه مـیلاد , عمران پناه نقش آفرینان , عمران پندار آریـا , عمران پوشش الوند , عمران پولاد پیکره , عمران پویـا تدبیر یول , عمران پویـا طبرستان , عمران پویـان فارس گسترآراز , عمران پویـان گیتی , عمران پویـان هخامنش , عمران پویش سیرجان , عمران پویش غرب , عمران پویش کردستان , عمران پویش هوشمند , عمران پی ایرسا , عمران پی آرکا , عمران پی آسمان , عمران پی آوند , عمران پی بنا بام کادوس , عمران پی پارت , عمران پی تخت جمشید , عمران پی ترشیز , عمران پی جاوید , عمران پی خاک ایلام , عمران پی دامون , عمران پی روشنا , عمران پی سازان پرلیت , عمران پی سپنتا , عمران پی سو , عمران پی سورین , عمران پی عقیق , عمران پی فاتک , عمران پی قصر , عمران پی گستر آپادانا , عمران پی گستر سیرجان , عمران پی گوهران , عمران پی ماکان , عمران پی ماندگار , عمران پی مدائن , عمران پی ویونا , عمران پی هورمند , عمران پی یکتا , عمران پیش کار , عمران پیشرو بوم , عمران پیشرو جم , عمران پیشرو حسام , عمران پیشگامان طبرستان , عمران پیشـه آذین , عمران پیشـه آفتاب , عمران پیشـه تیسفون , عمران پیشـه راسخ , عمران پیشـه ری , عمران پیشـه سهند , عمران پیشـه شاخص , عمران پیشـهری , عمران پیشـه گران ماد , عمران پیشـه گوهر اندیش , عمران پیشـه گیلان , عمران پیشـه ماندگار , عمران پیشـه مـیعاد , عمران پیل آرمـه , عمران پیمان آزادی , عمران پیمان بوشـهر , عمران پیمان بیـهق , عمران پیمان سیویل , عمران پیمایش جنوب , عمران تابان شمال , عمران تابش غرب , عمران تارادیس شمال , عمران تاسیسات اشکان سازه مـهر , عمران تاسیسات قره چای , عمران تثبیت راه , عمران تجارت آوند , عمران تجهیز ارشیـا , عمران تجهیز فرنام , عمران تجهیز کهن پارس , عمران تجهیز مفید اهواز , عمران تحکیم سازه , عمران تدبیر ارگ , عمران تدبیر افق سازان , عمران تدبیر اکسین , عمران تدبیر قائم , عمران تدبیر کاسپین , عمران تک سازان بابل , عمران تکامل تبریز , عمران تکامل شـهر آرا , عمران تکامل کاو , عمران تکوین پارسه , عمران تلار سازان , عمران تلاش پیشتاز , عمران تلاش صدف , عمران تمایز نقش ایلیـا , عمران تندیس راه هستی , عمران توپوگرافی سبلان , عمران توسعه اکباتان , عمران توسعه ایستا جم , عمران توسعه آب آذران فارس , عمران توسعه آذرخش , عمران توسعه باختر , عمران توسعه پایدار البرز , عمران توسعه جلگه سبز گیلان , عمران توسعه سنبران , عمران توسعه صحنـه , عمران توسعه غرب , عمران توسعه کوثرغرب , عمران توسعه گستران اوژن , عمران توسعه ماداکتو , عمران توسعه مکانیک , عمران توسعه نمـین , عمران توسعه هندیز , عمران تونل جوان , عمران تهویـه اروم آذر آبادگان , عمران تهویـه البرز , عمران تهویـه کویر , عمران تیراژه البرز , عمران تیسا توس , عمران جوش آذر , عمران جوش سبلان , عمران جوش صالحین , عمران جوش صنعت , عمران جهش البرز , عمران چال آژند پارسه , عمران چکل , عمران چگالش ایرانیـان , عمران چگالش پارس , عمران چگالش زیگورات , عمران چیلان سازه بیژن یورد , عمران حافظ حمـید اهواز , عمران حامـی آداک , عمران حامـی آذرخش , عمران حایل سازه , عمران حریم آفتاب , عمران حصار , عمران حوزه آبخیز زاگرس , عمران خاک آبادگران روژ , عمران خاک جهان , عمران خاک زاهدان , عمران خاک زنجان , عمران خاک کوهدشت , عمران خدماتی عمران افراز پارس نوین , عمران خرم , عمران خشت اسپادان , عمران خشت استوار , عمران خشت الوند , عمران خشت آدرینا , عمران خشت آرمان , عمران خشت آژند , عمران خشت آگرین , عمران خشت آلتون , عمران خشت پناه , عمران خشت تاژنگ , عمران خشت جاوید , عمران خشت درسا , عمران خشت سانیـار , عمران خشت سپند , عمران خشت سدید , عمران خشت سهند , عمران خشت طاها , عمران خشت فیدار , عمران خشتری , عمران خشت کوثر , عمران خشت کیـان , عمران خشت ماندگار , عمران خشت مـهراز , عمران خشت نیلاب , عمران خشت نیوساد , عمران خشت هامان , عمران خط شبکه , عمران خطوط غرب , عمران خلیج سازه , عمران خلیج فارس بندر , عمران خواجو , عمران دام تیک آراد , عمران دانش کیمـیا , عمران دانشوران صابر , عمران درون سازان جنوب , عمران دژ الماس , عمران دژ آبنوس , عمران دژ آرشیت , عمران دژ آروین , عمران دژ بارمان , عمران دژ پرهام , عمران دژ پژواک ماه شـهر , عمران دژ سهند , عمران دژ , عمران دژ شمال , عمران دژ فرتاک , عمران دژ قرن , عمران دژ کهبد , عمران دژ ویونا , عمران دژ هاوین , عمران دژالوند , عمران دشت توس , عمران دشت شاخص , عمران دشت ماداکتو , عمران دلاور اسفراین , عمران دهکده بویراحمد , عمران راگا پرشین , عمران راه اردبیل , عمران راه استوار کوهستان , عمران راه اشکورات , عمران راه افلاک , عمران راه اکسیس , عمران راه اندیمشک , عمران راه انشان , عمران راه آسیـاب سر , عمران راه آینده , عمران راه بازی دراز , عمران راه پارسا , عمران راه تابان غرب , عمران راه تاوریژ , عمران راه تیدا , عمران راه جندی شاپور , عمران راه خزر , عمران راه دوران تاش , عمران راه ده شیخ , عمران راه ری , عمران راه سازان ظفر , عمران راه سازه دژکاوه مشرق زمـین , عمران راه ساینا , عمران راه سبحان , عمران راه سرباز , عمران راه سروش , عمران راه سعادت , عمران راه سعدی آذربایجان , عمران راه شاهکار , عمران راه قائن , عمران راه گستر کاسپین سارویـه , عمران راه گلستان , عمران راه لنگه , عمران راه ماهان متین , عمران راه ماهور زاگرس , عمران راه مکران , عمران راه مـهناب , عمران راه نارین , عمران راه نصر هگمتان , عمران راه نیرو گسترش , عمران راه هامون , عمران راه هلیل , عمران راهسازان شاهین , عمران رایـان بینالود , عمران رایـان خاک , عمران رایـان راه , عمران رخ ساز نوین , عمران رستم فارس , عمران رعد دالان , عمران روان و شبانکاران بوشـهر , عمران روش , عمران روش یـاشیل راه , عمران ره آب آداک , عمران ره ساز سمام , عمران ره گستر ماندگار , عمران رهاب اطلس , عمران رهاب آبیدر , عمران رهاب بانتا , عمران رهاب پارس , عمران رهاب تبریز , عمران رهاب شـهیر , عمران رهاب قومس , عمران رهام صدرا , عمران رهگذر زاگرس , عمران رهنیـاز , عمران رهیـاب ارس , عمران رهیـاب کویر , عمران ریژاب , عمران زاغمرز , عمران زاگرس بدیع , عمران زاویـه آریـا , عمران زمـین پژوهان زاگرس , عمران زمـین زاگرس , عمران زمـین صفه , عمران زیگورات , عمران زیگورات آریـا , عمران ساتراپ آذر , عمران ساتراپ آرین , عمران ساحل دشتستان , عمران ساحل ساسان , عمران ساحل صداقت , عمران ساخت اهورا , عمران ساخت آرتین , عمران ساخت بست آب , عمران ساخت تاف , عمران ساخت تلاشگر نادر کنگان , عمران ساخت عروج , عمران ساخت مـیعاد , عمران ساختمان حامد , عمران ساختمان ماندگار ارومـیه , عمران سادیـان پی , عمران ساروج زاگرس جنوبی , عمران ساری گذر ایرانیـان , عمران ساز ایرانیـان صدرا , عمران ساز راج گیلان , عمران ساز فراز کاویـان , عمران سازان , عمران سازان الموت دی , عمران سازان امـین زهک , عمران سازان آتروپات , عمران سازان آذرین برج بوشـهر , عمران سازان آرمان کیـانمـهر , عمران سازان بام نگار , عمران سازان بردیـا , عمران سازان پایـاهور , عمران سازان تدبیر پاسارگاد , عمران سازان تیمره خاتم , عمران سازان جوان , عمران سازان حامـی , عمران سازان رسام , عمران سازان زیگورات , عمران سازان فرداد , عمران سازان کاریز , عمران سازان کجاوه , عمران سازان گلستان , عمران سازان لیـان نیر , عمران سازان ماژین , عمران سازان مانا رود , عمران سازان مـهاب , عمران سازان نو صدیق سپاهان , عمران سازگار مـهاب , عمران سازه ابریشم زاهدان , عمران سازه اسپرلوس , عمران سازه اشنویـه , عمران سازه الموت , عمران سازه امرتات , عمران سازه امـید گچساران , عمران سازه امـین , عمران سازه اندیمشک , عمران سازه ایجرود , عمران سازه آذر بنا , عمران سازه آرتنوس , عمران سازه باختر , عمران سازه بتن سنگ شبلیز , عمران سازه براستا , عمران سازه برتر دیـار کهن , عمران سازه بنای پارس , عمران سازه پاتیرا , عمران سازه پارس پیشرو , عمران سازه پارس رهام , عمران سازه پازنان , عمران سازه تابناک , عمران سازه تخصص , عمران سازه تغار , عمران سازه جرجان , عمران سازه جلگه , عمران سازه جنوب , عمران سازه جهان پارس , عمران سازه چاه قنات , عمران سازه خاک جنوب , عمران سازه دژاحسان , عمران سازه دهیوپد جنوب , عمران سازه دیره , عمران سازه دیشموک , عمران سازه راساب , عمران سازه راه سعدی , عمران سازه رعد , عمران سازه رهجو , عمران سازه رهیـاب اهواز , عمران سازه ریجاب , عمران سازه ژیزمان , عمران سازه ساختمان اصفهان , عمران سازه سالوک , عمران سازه سانلی , عمران سازه سانیـار , عمران سازه سروش متین , عمران سازه سیفیـه غرب , عمران سازه شگفت , عمران سازه عماد گستر , عمران سازه فاتک , عمران سازه فراطرح اسکان گستر , عمران سازه کارون , عمران سازه کاسیت , عمران سازه کاشیگری , عمران سازه کبکیـان , عمران سازه کوار , عمران سازه کیـاوش , عمران سازه گستر , عمران سازه گستر ایذه , عمران سازه گستر دهکده هیوا , عمران سازه لوتوس , عمران سازه ماد هگمتان , عمران سازه ماهان نوتریگا , عمران سازه مشاهیر , عمران سازه مـهر آئین , عمران سازه مـیاندشت , عمران سازه مـیعاد , عمران سازه مـیلاس , عمران سازه مـیم , عمران سازه ناموران , عمران سازه نشتا , عمران سازه نورژیک , عمران سازه ورسک , عمران سازه ویونا , عمران سازه هرسین , عمران سازه هرماس , عمران سازه هگمتان , عمران سالار ارشیـا , عمران سالار مـیهن , عمران سامان ماد , عمران سایـه گستر , عمران سبز پارسیـان , عمران سبز سپاهان , عمران سپهر اهواز , عمران سپهر زاگرس , عمران سدید آروشا , عمران سدید جم , عمران سدید رواق , عمران سر حد پارس , عمران سرا , عمران سرای ارشد غرب , عمران سرای پاسارگاد , عمران سرای شیراز , عمران سرای عمارت , عمران سرای کارستان مشـهد , عمران سرزمـین اروند , عمران سریر سپنتا , عمران سریر شاپور خواست , عمران سعید بناسازان شیراز , عمران سلدوز , عمران سنگ پی هیرکانا , عمران سنگان شیروان , عمران سهند افلاک , عمران سهند برج , عمران سهند پیروز , عمران سهند شمس مراغه , عمران سیر پارس , عمران سیر صبا , عمران سیرت , عمران سیماسازان کیمـیا , عمران سیویل ارومـیه , عمران سیویل آریـا , عمران سیویل تکین , عمران سیویل مرآت , عمران شادیـاب اترک , عمران شالوده پاسارگاد , عمران شاهین سبلان , عمران شاهین کرج , عمران شایـا دژ طبرستان , عمران شایگان شـهرتاش , عمران شبکه مرو , عمران شکوه غرب , عمران شمالرود , عمران شـهاب سازه پاسارگاد , عمران شـهر یوتاب , عمران شـهرساز آسیـا , عمران شـهریـار پارسیـان , عمران شیب آذر , عمران شیب سهند , عمران شیراز , عمران شیمـی پیـام , عمران شیمـی گیـاه , عمران صبای کارمانیـا , عمران صحرای غرب , عمران صدر کاژه , عمران صدرا راه فراز , عمران صدرا سازه زردکوه , عمران صدف سوق , عمران صدیق آرتا , عمران صدیق سبلان , عمران صدیق نور , عمران صلب رهان , عمران صنعت اردهال , عمران صنعت اریکه , عمران صنعت اهواز , عمران صنعت آبادان , عمران صنعت آذرخش شریف , عمران صنعت آصف , عمران صنعت آوا , عمران صنعت آوند , عمران صنعت آوید , عمران صنعت بوشـهر , عمران صنعت بیشاپور , عمران صنعت پی فام , عمران صنعت توچال , عمران صنعت توسعه تیرازیس , عمران صنعت چناران , عمران صنعت رادیس , عمران صنعت ساحل سحر , عمران صنعت سرخون , عمران صنعت سرزمـین ماهان , عمران صنعت سلدوز , عمران صنعت سیویل , عمران صنعت صدرا , عمران صنعت فایق , عمران صنعت فیدار , عمران صنعت کاران اولدوز , عمران صنعت کوهپایـه دیـار , عمران صنعت گرمارس , عمران صنعت مدائن , عمران صنعت مکعب , عمران صنعت نیـاسر , عمران طبیعت , عمران طراده , عمران طرح الوند , عمران طرح آتی ایستا , عمران طرح آتیـه , عمران طرح بندر , عمران طرح تیرگان , عمران طرح کارا , عمران طرح مـیعاد , عمران طریقت شمال , عمران عامر پارس , عمران عرش ایستا , عمران عرش آرشام , عمران عرش آروشا , عمران عرش پارس مبنا , عمران عرش تحکیم , عمران عرش سرامد , عمران عرش سهند , عمران عرش سیویل , عمران عرش صدرا , عمران عرش فیدار , عمران عرش قرن , عمران عرش کیمـیا , عمران عرش گلدیس , عمران عرش ماندگار , عمران عرشـه خزر , عمران عشایر امـیر , عمران عشایر زاگرس , عمران عمود مبنا , عمران فانوس آسمان , عمران فرا تاج , عمران فرا نگر فردا , عمران فراز البرز , عمران فراز آرمـه , عمران فراز باستان , عمران فراز دارابگرد , عمران فراز دامون , عمران فراز سوشیـانت , عمران فراز شکوه برزین , عمران فراز نقشینـه زنجان , عمران فراشیب , عمران فراشیب زاگرس , عمران فریـاب , عمران فضای آروین , عمران فضای مکران , عمران فضل راه قزوین , عمران فعال قومس , عمران فکر ابزار کویر افتاب , عمران فلات پردیس , عمران فلات دنا , عمران فلات شبانکاره , عمران فولاد غرب , عمران قطب سازه , عمران قطره آب غرب , عمران قلعه شوش , عمران قندیل سنندج , عمران کار خوزستان , عمران کار رود زرد , عمران کاران ایساتیس , عمران کاران آب و خاک احسان , عمران کاران آسمان , عمران کاران آنزان خوزستان , عمران کاران خوزستان , عمران کاران داریس , عمران کاران سورن , عمران کاران علی آباد , عمران کاران غرب , عمران کاران معابر , عمران کاران هدیش , عمران کاراورتهران , عمران کارون خاورمـیانـه , عمران کاسپین کارون , عمران کامـیاب راه دشت , عمران کاوان راه شیری , عمران کاوان سپهر آئین , عمران کاوش آب غرب , عمران کاوش توس , عمران کاوش مـهنان , عمران کرمانشاه , عمرانرا شایگان بنا , عمرانری ایرانیـان , عمران کشاورز سارویـه , عمران کوثر کردستان , عمران کوش آذر , عمران کوشان تاج امـیر , عمران کوشان راه غدیر , عمران کوشش دیـان , عمران کوکیـا , عمران کومـه عرشیـا , عمران کهن پاسارگاد , عمران کیـا بتن چکاد , عمران کیـاسد , عمران کیـان زاهدان , عمران کیـان کرمانشاه , عمران گاز جنوب لیـان , عمران گاز مغان , عمران گران ارم , عمران گران سازه زاگرس , عمران گران سرزمـین اطلس , عمران گران عرصه شایستگان , عمران گران نوین سورن , عمران گرمایش یزد , عمران گستر اترک , عمران گستر ازناو , عمران گستر اسپوتا , عمران گستر ایده نو , عمران گستر ایلدروم , عمران گستر آب ماند , عمران گستر آبنوس , عمران گستر آدرینا , عمران گستر آراد عرش , عمران گستر آرشین , عمران گستر آلتون , عمران گستر آماج , عمران گستر برین نکا , عمران گستر بهمن , عمران گستر بهنمـیر , عمران گستر پاسارگاد , عمران گستر پدیده پارس , عمران گستر پوریـا , عمران گستر پولادالبرز , عمران گستر تچرا , عمران گستر تراکمـه , عمران گستر ترانشـه , عمران گستر توحید گیلان , عمران گستر جهان شرق , عمران گستر جی , عمران گستر چپکرود , عمران گستر چلیک , عمران گستر خاورمـیانـه افق , عمران گستر خرم آباد , عمران گستر خشت , عمران گستر درگز , عمران گستر راحیل , عمران گستر رسالت , عمران گستر رستاک , عمران گستر زحل , عمران گستر سازه زنگان , عمران گستر سازه کوهدشت , عمران گستر سپیدار خزر , عمران گستر شاهدژ , عمران گستر شریف , عمران گستر صادق , عمران گستر طیب , عمران گستر غرب , عمران گستر غرب زردکوه , عمران گستر فرجام , عمران گستر فولادیـار , عمران گستر قارن , عمران گستر قومس , عمران گستر کتیبه , عمران گستر کیش , عمران گستر گرین , عمران گستر گزیر , عمران گستر لاشار , عمران گستر ماندگار آریـا , عمران گستر مـیلان , عمران گستر نام آرتاویل , عمران گستر ناودیس ارس , عمران گستر هرم , عمران گستران ارتمن فراز , عمران گستران ایده مدرن , عمران گستران ایرسا , عمران گستران آداک , عمران گستران آذران کار , عمران گستران آریـا شـهر فسا , عمران گستران پایدار , عمران گستران چاه مسلم , عمران گستران ساپرا , عمران گستران فروهر , عمران گستران کاسیت , عمران گستردلند , عمران گسترش خطوط , عمران گسترش زرین پارس , عمران گسترش کاچار , عمران گسترکلهر , عمران گنجینـه ارک , عمران گونش تبریز , عمران گیتی سبز پاسارگاد , عمران گیشا دوام , عمران لاریز کاران , عمران لردجان , عمران ماپریس غرب , عمران ماندگارهلیل , عمران ماهان ماه شـهر جنوب , عمران ماهر یکتا , عمران ماهور سپنتا , عمران متین ایرانیـان , عمران محک , عمران محور پاسارگاد , عمران محور سهند , عمران محیط رستاک , عمران مختصات زاگرس , عمران مخزن هفشجان , عمران مداِئن صدرای یزد , عمران مدرن کردستان , عمران مرمت سازه , عمران مروارید زاگرس , عمران مروارید کوثر , عمران مسکن اترک , عمران مسکن سازه پایدار افق استان زنجان , عمران مسکن سینا , عمران مسیر سهند , عمران مسیر فارس , عمران مصالح مـهر , عمران معابر چگین , عمران معابر رایمند , عمران معبر صحرا , عمران معدن سنگسر , عمران معمار پر کران , عمران معماری آرمان دژ , عمران مقاوم محلات , عمران مکانیک آکام , عمران مکانیک پایدار , عمران مکانیک جم , عمران مکانیک زاگرس , عمران مکانیک ساعی , عمران مکانیک سهند , عمران مکانیک کوشا , عمران ملاوی باختر , عمران مناطق , عمران منطقه نصر , عمران مـهاب گلستان , عمران مـهتاب نارین , عمران مـهد پویش , عمران مـهر ساحل , عمران مـهر سازه سانیـار , عمران مـهر شـهرکرد , عمران مـهراز راه مبینا گلستان , عمران مـهوار دنا , عمران مـیانشـهر پارس , عمران مـیران خراسان , عمران مـیهن ایساتیس , عمران نادرغرب , عمران نامدار پیمان , عمران ناو رود خزر , عمران نصب محاسب , عمران نصر جنوب , عمران نصر کوثر , عمران نقش آبرود شمال , عمران نقش جم , عمران نقش جهان , عمران نقش صدرا , عمران نگار سها , عمران نگار شمال , عمران نگار هستی , عمران نگین آتوسا غرب , عمران نگین مقصوره یزد , عمران نمای چال کلاغ , عمران نمای چنار , عمران نوشـهر , عمران نوین بهشـهر , عمران نیـارش کردستان , عمران نیرو جاوید , عمران نیرو چابهاران , عمران نیرو شمس , عمران نیرو ماداکتو , عمران نیرو هدایت , عمران نیرو هلیل , عمران نیک راد پارس , عمران و ابنیـه کوروش , عمران و آب اندیشـه و نشاط , عمران و آبادی تبریز , عمران و آبادی خلیج فارس , عمران و آبخیزداری فارس , عمران و تاسیسات جنوب فارس , عمران و تجارت تاراز مـهرگان , عمران و توسعه انصار پاسارگاد فارس , عمران و توسعه پارس اطلس , عمران و توسعه پارسیمان ایساتیس , عمران و توسعه شـهری اترک , عمران و توسعه ک , عمران و توسعه نوآوران تکین ساخت , عمران و تهویـه یزد , عمران و دانش کهن شـهر شیراز , عمران و ساختمانی پی سازان ژیکان , عمران و سازه غرب , عمران و مسکن سازان استان چهارمحال و بختیـاری , عمران و مسکن سازه پایدار استان اصفهان , عمران و مسکن سازه پایدار تاسیسات نگین قرن , عمران و مسکن سازه پایدار رضوی , عمران و مسکن سازه پایدار وحدت , عمران و مسکن عدالت گستر خراسان , عمران و مـهندسی پایـا سازند نیمروز , عمران و نوسازان محمد شـهر , عمران و نوسازی پارس ناژ غرب , عمران وارف , عمران واهب , عمران واهب شاهوار , عمران وآبادی شایـان مـهر , عمران وتوسعه آماج برج , عمران وحید شیراز , عمران وکشت خراسان , عمران ولاش سازه , عمران ویلا گستر , عمران هامـین آب , عمران هدف سپند , عمران هدف شمال , عمران هرسین کوثر , عمران هرم ساخت , عمران همت نور اسفراین , عمران همـیار آریـا , عمران یـادمان زنجان , عمران یـاقوت شمال , عمران یکتا سازان مرکزی , عمران یورد یول تانیـان , عمران ئاویـه ر سنندج , عمرانی ارساماس , عمرانی ارک صفه , عمرانی اروم یول بیر , عمرانی استحکام ابنیـه ایرانیـان , عمرانی افلاک سازه کوثر یزد , عمرانی اوداش بتون , عمرانی ایده آل سازه اسپوتا , عمرانی ایستا سازه قافلان , عمرانی ایمن راه جرقویـه , عمرانی آباد گستر امـید آریـا , عمرانی آبادگران نوین آریـائی , عمرانی آبادنگین آذرنگ , عمرانی آبتین زیست پارسیـان , عمرانی آپادانا سازه گلستان , عمرانی آتیلا بام گستر , عمرانی آداک سیراف , عمرانی آذرسنگ بنا , عمرانی آرتاک آریـاسب بیستون , عمرانی آرمـه سازه دریـا , عمرانی آروین مقاوم ساز هیراد , عمرانی آریـا برج لامرد , عمرانی آریـا پی گستر البرز , عمرانی آریـان دژخزر , عمرانی آریـان سازه جام , عمرانی آژند ابنیـه البرز , عمرانی آسمان خراش فردوس , عمرانی آفتاب نمای مغان , عمرانی آلاچیق سازه پارس , عمرانی آمارد سوادکوه , عمرانی آینده اندیشان خلیج فارس , عمرانی باروسازان قروه , عمرانی بارین سازه پارس , عمرانی بازرگانی برنت سازه سوادکوه , عمرانی بازرگانی سنام سازه , عمرانی بالاتجن قائم , عمرانی بتن فرش پایدار , عمرانی برج سازان آپادانا , عمرانی برج مسیر , عمرانی بزرگ سازان کاسپین , عمرانی بستر سازان کویر , عمرانی بهینـه سازان سپاهان , عمرانی پارت ساحل قشم , عمرانی پالار بتن , عمرانی پایـا سازه سربداران , عمرانی پردیس گستر سارویـه , عمرانی پل گستر پیرانشـهر , عمرانی پلدشت شرق , عمرانی پی آب گستر قم , عمرانی پی کوب خلوت خنج , عمرانی پیشتازکاران امـید ابهر , عمرانی تاسیساتی آب و سازه امـید کویر , عمرانی تاسیساتی بهار دشت رامـهرمز , عمرانی تاسیساتی خامـین کوه باوی , عمرانی تاسیساتی خدماتی بهسازان دنیـای امروز غرب , عمرانی تاسیساتی سامان سازه تمـیشـه , عمرانی تاسیساتی شالوده ساز شرق , عمرانی تاسیساتی فولاد دژ مـیزدج , عمرانی تراز رهساز , عمرانی تکاب کارون , عمرانی تندیس زرین جنوب , عمرانی جمـیل بنا ساخت , عمرانی خدماتی پشتیبانی تاسیساتی ابادگران اقلید , عمرانی خدماتی خدام جنوب , عمرانی خدماتی زیبا گستر بابک , عمرانی خدماتی کاوه پیمان تبریز , عمرانی خرم سازان شـهسوار , عمرانی خزر آراء , عمرانی خزر بتن ساحل , عمرانی خزرمسیرتالش , عمرانی دژ سازان مغان , عمرانی دژسازان مفید , عمرانی دیـار شـهسوار , عمرانی راه دلان , عمرانی راه و ساختمان زنگان رهاب , عمرانی ره پویـان جوین , عمرانی زرین داش سلدوز , عمرانی زیبا صنعت ونوس , عمرانی ساختار راه زاگرس , عمرانی ساختمانی پی سازان زردکوه , عمرانی ساختمانی ثقیل پی , عمرانی ساختمانی شـهرسازان عدالت گستر , عمرانی ساختمانی نارون بلوچستان , عمرانی ساختمانی والادگر بتون ابهر , عمرانی سازندگان پایدار عصر ماندگار , عمرانی سازه پرداز نیک گستر , عمرانی سازه گستر منفرد , عمرانی ساوالان طرح , عمرانی سبلان پدیده پردیس , عمرانی سپهر گستر آسه , عمرانی سپیدار سازه آبنوس , عمرانی ستاره الیزه , عمرانی سحر پویـان یزد , عمرانی سدسازان افشار , عمرانی سناباد کوشان آپادانا , عمرانی سهندساران پویـا , عمرانی سیماب سان آریـا , عمرانی سیناب خراسان , عمرانی شاوران ساب , عمرانی شاهین دژ ارگ , عمرانی صبا صدر پارس , عمرانی صعود سازه توس , عمرانی صنعتی پویش نصر الوند , عمرانی صنعتی مزدابتن شرق , عمرانی طاق بتن آذربایجان , عمرانی ظفر سازه یزد , عمرانی فرتاش بارثاوا , عمرانی فرنوفن , عمرانی قدرت ایمان کویر , عمرانی کلان شـهر سازان شیراز , عمرانی کومـه ساز تهران , عمرانی کیـا کاروژول شرق , عمرانی کیوان سازه سنندج , عمرانی گل زردیـاسوج , عمرانی گنجینـه سازان مـهر , عمرانی مجید سازه خراسان شمالی , عمرانی مسکن گستر , عمرانی معدنی ساقی کویر یزد , عمرانی نژیـارقان کردستان , عمرانی نمادین صنعت زنجان , عمرانی نوژان سازه مـیهن , عمرانی نیلگون سازه شمال , عمرانی و تاسیساتی ساروج فزون , عمرانی و ساختمانی سازه های مـهر افشان قم , عمرانی و صنعتی پارس بنای صدر , عمرانی و صنعتی پارس گرما , عمرانی و طراحی شـهریـاران شـهرسازی , عمرانی و گاز رسانی بوکان ویلا , عمرانی و مـهندسی پاتروناک , عمرانی و مـهندسی حافر آرمـه , عمرانی وتأسیساتی بهساز قدرت خرم , عمرانی هانی غرب , عمرانی همـیار سازه زنجان , عمرانی هندسه محور , عمق ساز صحرا , عمق یـاب , عمق یـاب زاگرس , عمل گرایـان صداقت , عمود سازه شیرسنگی , عمود کاران بهبهان , عمـیق پی آذر گستر , عنبر افشان کوثر , عنبر خوزستان , عهد گستر بویر , عیـاران بیرگان , عیـاربتون , غار امـیر زهره , غدیر کاران جنوب , غدیر نیرو اقطاع , غرب برداشت , غرب دوریـاب , غرب رسام مولد , غرب روشان , غرب سانتی گراد , غرب ستون , غرب موید , غروب شناشیر بوشـهر , غزال آغاجاری , غزال سازه غرب , غزال سازه کیـالان , غزل آوای جنوب , غفران شرق , غلامحسن نوری پور و شرکاء , فابست , فاتح البرز سپهر , فاتح برج دنا , فاتح سازان توسعه البرز , فاتح سازه پردیس , فاتح صنعت کیمـیا , فاتح گستران مرجان , فاتح گسترکومش , فاتحان گستر سارین , فاتحین صنعت شریف , فاخ ورک , فاخرسازه تاوه , فاراب انرژی شمال , فاراب بنا , فاراب تجهیز آسیـا , فاراب سازه سوران , فاراد نیروی دنا , فاران کرمان , فاران مشرق زمـین , فارس اسپریس سازه ایمن , فارس امـیر خارگ , فارس بن , فارس پیکر شیراز , فارس پیمد , فارس تست , فارس تکنولوژی کیش , فارس رود , فارس ساز اب , فارس صادق , فارس کار , فارس مطلق , فارس نمای شیراز , فارس نیرو , فارسان دژ ساز جنوب , فارسو نگاه , فارسیـان سازه کومش , فارفم , فارق تاسیسات تهران , فاروس سازه شمال , فاروس سازه فلات , فاریـاب آذر , فاریـاب سپید مـیهن , فاز دشت جم , فاز گستر سپید , فاطر رهساز سپهر , فاطر صنعت نوین , فاطر فرآیند پرداز , فاطر کوثران جنوب , فافا بتن پارس , فالق نصر آبادان , فالیز صنعت ایوه , فامور دشت شیراز , فانار , فانوس تابان کرمان , فانوس درخشان , فانوس دریـای طبرستان , فانوس راه آپادانا , فانوس راه شرق , فانوس شعله پارس , فانوس طرح اردبیل , فانوس کویر اسپادان , فانوس مسکن مـی , فائز پیک پیروز , فائق صدف رشت , فائق کاران تبریز , فتاح کاران اسپادان , فتح آوران ایثار , فتح بتن هیراد , فتح بهساز چاروسا , فتح صنعت جنوب , فتح گستر پایدار , فتح گستر شـهیر , فتح یـاوران قم , فتوح آرمـه یزد , فجر الکتریکی بابل , فجر آب آراز یول , فجر آوران جهان سازه گناباد , فجر پایدار اهواز , فجر پایدار کرمانشاه , فجر پل آرتاویل , فجر سپید نجف آباد , فجر مـینای سبلان , فجر نیرو گستر برق جنوب , فدیدصنعت جنوب , فجرفام اردبیل , فجرگسترعماد , فخر ابنیـه آذر , فخر آذر چایپاره , فخر بنیـان آوین شـهر , فخر ساز افرا , فخر سازه رزاس , فخر سازه کوپال , فخر صنعت هشتم پاژ , فخر طریق , فخر گاز آب , فخرآوران جیرفت , فخربنای آذربایجان , فخرسازه خاور , فدک راه شمال , فدک ساز , فدک سازان قرن کویر , فدک سازه گستران الوند , فدک سازه مشـهود , فدک کار پورمند , فر سازه پایدار ساینا , فر یـار سازه کاهار , فرا اسکان سپهر , فرا افق ماهشـهر , فرا افق هزاره سوم , فرا اندیش زمان , فرا اوج طرح , فرا اوج گستر پارس , فرا بتون ایمن , فرا برد صنعت صفه , فرا برداشت دهلیج , فرا بنای اسکان , فرا بهساز اینام , فرا بین نیرو سپند , فرا پایـه عرصه , فرا پویـان افق نوسان , فرا تابش نور , فرا تحلیل سازه , فرا تدبیر آب سازه ولایت , فرا تک سازان زاگرس , فرا تلاش جنوب , فرا توسعه گلدیس , فرا دید پرتو نیکان , فرا راسا سویل , فرا راه ارس , فرا راه سازان کاج , فرا راه سبلان , فرا رود گستر پارسیـان , فرا روش جنوب , فرا زمان سپیدار سازه , فرا ساحل نوین آریـا سر بندر , فرا ساران برق قائم , فرا ساز آتیـه یـاسر , فرا سازان شکیبا , فرا سازان عرش , فرا سازان کرخه , فرا سازان کهن , فرا سنگ بوکان , فرا شالوده غرب , فرا شایمان صنعت , فرا شتاب اهواز , فرا صنعت پیشتاز , فرا صنعت جدار , فرا صنعت جهش , فرا صنعت راسخ , فرا صنعت نیکو تاسیس , فرا طرح پارس کیـهان , فرا فرم سازان ارشد , فرا فن نیروی اطمـینان , فرا گام صنعت شرق , فرا گستر تچر , فرا گستر گیشا , فرا مسکن راه آراز , فرا نورد اژدر , فرا نیرو آریـا گستر آراد , فرا یول ساز , فرااقلیم کویررفسجان , فراب , فرابتن , فرابتن بجنورد , فرابخش صنعت پارس , فرابر صنعت وزین , فرابربرودت سپهر , فرابرد شیراز , فرابرد هوشمند مـیهن , فراپتروسازان انرژی , فراپدید ستاک , فراپی سپاهان , فراپی نما , فرات سازان توس , فرات سازه دشتی , فراتحقیق سپاهان , فراتدبیر پویـای زنگان , فراتدبیر گران پاسارگاد , فراتوان سازه مـهسا گلستان , فراخ اندیش پرسین , فراخ بتن آذربایجان , فرادید توان , فرادید توربو صنعت , فرادید سازه آپادانا , فرادید صنعت نیرو , فرادیدسازان شرق , فرادیدسازان غرب , فرادیس آرما بتن , فراراه لارستان , فرارسانـه اتوماسیون شرق , فرارودسازه شرق مـیهن , فرارون نقش سازان پویـا , فراره گستر سهند , فراز ابنیـه شمال گستر , فراز ابنیـه گیلان , فراز ارتباط گیلان , فراز افروز تبریز , فراز افزیر , فراز افلاک عرش , فراز الکترو نیرو , فراز اندیش پایـا , فراز اندیش سهند , فراز ایستای البرز , فراز آب , فراز آب بیرجند , فراز آب پارس , فراز آب پویـان زنگان , فراز آب خیز , فراز آب راه شرق , فراز آب ساحل , فراز آب مـیهن , فراز آزمون آریـا , فراز بارمان اهورا , فراز بام حصین , فراز بام خائیز , فراز بام زاگرس , فراز بام صابر , فراز بام گنج نامـه , فراز بتن اندیشـه , فراز بتن سبحان , فراز بتن مـیان قلعه , فراز برج ارومـیه , فراز برج آرتا اردبیل , فراز برج آریـا , فراز برج پی گیل , فراز برج راه اردبیل , فراز برج رودسر , فراز برج نیما , فراز برجان تک الماس , فراز برق کرج , فراز بستر سایـان , فراز بنا ایساتیس , فراز بنای زنجان , فراز بنای معروف ناودیس , فراز بنای مـیشو , فراز بند ارومـیه , فراز بند آب ساری , فراز بند گستر سارویـه , فراز بنیـان زاگرس , فراز پایـه آتی ساز , فراز پردازان اندیشـه , فراز پی آرتان غرب , فراز پی جم , فراز پی جنوب , فراز پی کوب , فراز پی مدائن , فراز پیشگان وارنا , فراز پیمان غرب , فراز پیمایش اسپادانا , فراز تجارت بهکوش جنوب , فراز جویـان باختر , فراز چکل شمال , فراز خطوط سپاهان , فراز دژ سازان شمال , فراز دشت شفق هانی , فراز راه بجنورد , فراز راه دنا , فراز راه صنعت اهورا , فراز راه قم , فراز راه نصر , فراز راه هستی , فراز رایمند ارس , فراز زمـین گستر , فراز ساحل رادین , فراز ساخت ماداکتو , فراز سازان کویر مـهر درنیکا , فراز سازه امـیران , فراز سازه ساتیـار , فراز سازه سامان , فراز سازه ستا , فراز سازه صبا , فراز سازه فرزان , فراز سازه کادوس , فراز سنج فارس , فراز شاخص مقاوم , فراز صنعت تاراز , فراز صنعت خزر , فراز صنعت صدر , فراز صنعت گلستان , فراز طرح گیتی , فراز طرح و توسعه , فراز عرشـه نقش جهان , فراز عمارت راه پویـا , فراز عمران تدبیر , فراز عمران شرق , فراز عمران فردوس , فراز فائق جنوب , فراز فلز توسعه صنعت افشار , فراز فولاد آریـا , فراز فولاد فنون , فراز فیبر تهران , فراز کاخ پدیدار , فراز کاران فعال , فراز کاویـان اذرخش , فراز کیـان امـیدیـه , فراز گستر اسپوتا , فراز گستر ایلام , فراز گستر آذر زنگان , فراز گستر پویـاب , فراز گستر تاراز , فراز ماراوا , فراز مسیر شرق , فراز مسیر ماهان , فراز مـهر پایـا پیمان , فراز نقش بم , فراز نقش مغان , فراز نوین گستر فرادیس , فراز نیرو سپاهان , فراز نیروی توس , فراز نیک آرمانشـهر , فراز نیلگون سپانو , فراز و نشیب عمران ایرانیـان , فراز هنگام , فرازان دژپرهام , فرازان سازه سهند , فرازان طرح گستر ساوالان , فرازان گستر بتن سهند , فرازبتن کهن , فرازبرج نما , فرازبندساحل , فرازبین زیبا , فرازپایـه سپاهان , فرازپنداران آریـاموج , فرازخاک تبریز , فرازراه ایلام زاگرس , فرازراه توس , فرازراه معین , فرازسازان پایدار غرب , فرازسازان راه و ساختمان سمنان , فرازسازان گلستان , فرازسازشمال , فرازسازهرمز , فرازکاران مکریـان , فرازگامان اترک , فرازگامان رعدآسای مبتکران فارس , فرازگامان نیرو پخش , فرازگستر صبح امـید , فرازگسترازنا , فرازگسترکومش , فرازمان اسپادانا , فرازمان توسعه پایدار رامان , فرازمکانیک آگرین , فرازمـین پژوهان جازموریـان , فراای کندلوس , فرازین سازه اکسین , فرازین گستر غرب , فراساحلری قشم , فراساخت زنجان , فراساختمان نـهاوند , فراساز توان غرب , فراساز فرساد فاخر , فراساز کاژه , فراساز نیرو عمران , فراسازان ایلام , فراسازان ایمن قزوین , فراسازان آژینـه , فراسازان بام کهن پارس , فراسازان بکر جنوب شرق , فراسازان تیرازیس , فراسازان فاتح فارس , فراسازان مامطیر , فراسازه تبریز , فراسازه دج کاوان , فراسازه شریف , فراسازه طرح رهسان , فراسازه فجر , فراسازه فلات آریـان , فراسازه کوهرنگ , فراسازه کوهستان , فراسازه های سنگین , فراسای یـاسوج , فراست بام کویر , فراسد فارس , فراسر نیروی سپاهان , فراسو صنعت بارثاوای بیژن یورد , فراسو گامان فرتاک , فراسوسازه زاگرس شیراز , فراسوقومس , فراسونیروی جنوب , فراسوی خزر , فراسوی سبز متین , فراسوی عرش آریـا خراسان , فراش نوران سازه , فراشیب سازه خاک , فراصنعت باوی , فراصنعت پی ریزآناهیتا , فراصنعت مخملکوه , فراطرح ساحل زرینـه , فراطرح سازان خوی , فرافر صنعت آریـا , فرافرم سازه ساباط , فرافن زاگرس , فرافن ساز پایـا , فرافن سازه گیلان , فراکار آسیـا , فراکار سازان نوین پارس , فراکوشان جوان اراک , فراکوه سبلان , فراگام سازه ماهور , فراگامان سبز گستر , فراگستر بیستون , فراگستران صنعت و عمران مرصاد , فراگیر ساختمان , فراگیر عمران , فرامان ارگ سازه هامون , فرامد سازه پارت , فرامدرن ساز پارسیـان , فرامرز کوش کارون اهواز , فراموج پویـا , فرامـهر مـهتاب , فرانام گستر بختیـاری , فرانگاره شمال , فرانگر زرفام , فرانگر مشرق زمـین , فرانیروی برق صحنـه , فراواز بنیـه ساز , فراهان صنعت خلیج فارس , فراهان کاران اصفهان , فراهان مـهاب سودجان , فراهمسان پل , فرایند پی شیراز , فرایند راه مسیر ارس , فرایند سازه اقلیم , فرایند سازه هوسم , فرایند عمران غرب , فرایند کنترل نقش جهان , فرایندسازان عمران اکسین , فرایندسازان مـیکانیک سازه , فرآب زیست , فرآب سازه نیکان , فرآب کاراهر , فرآشیـان مـیهن , فرآوران بهینـه سوربن شمال , فرآورش , فرآورش سامان سازان , فرآوری معدنی اپال کانی پارس , فرآیند انرژی سپهر , فرآیند انرژی و راه ایرانیـان , فرآیند ایده بنا , فرآیند ایده صدرا , فرآیند پرداز نوآور , فرآیند توسعه پاد , فرآیند ساخت پارسه خلیج فارس , فرآیند ساختار سامان , فرآیند سازان انرژی شرق , فرآیند سبز صبا , فرآیند صنعت رگ آب , فرآیند صنعت کیـان , فرآیند گستر نصر , فرآیند نیروی کاواندیش , فرآیندسازان صنعت پاژ , فرآیندنو , فربام سازه آرمـین نوین , فربد احداث اراک , فربد تایید ایرانیـان , فربد سازه ترشیز , فرتاب انرژی مانا ایرانیـان , فرتاش پی فرا آژند , فرتاش نیرو گستر نوین , فرتاک ایمن سازان پویـا , فرتاک بنای آریـان , فرتاک تهویـه عمران صدرا , فرتاک راه خزر , فرتاک عمران آرکا , فرتاک مـهر آذین پایدار , فرج توس مـهر , فرج راه ایلام , فرجاد بام آروین , فرجاد سازان پرتو کویر یزد , فرجاد صنعت رسام ایرانیـان , فرجادپیشـه ژرف بین , فرجام آب کویر , فرجام بتون , فرجام بتون سازه آلوارس , فرجام بنا صدرا , فرجام توسعه کیـان , فرجام راه خورشید , فرجام سازندگان لاهیج , فرجام سازه مـیلاد لیـان , فرجود سازه , فرح آباد سبز جنوب , فرح گستر ساری , فرحمـین سازه گیل , فرخ بنای آریـا , فرخ پی اراک , فرخ راه , فرخ صنعت کیمـیا , فرخ مـهر اهواز , فرخا , فرخشادغرب , فرد آبسازه غرب , فرد بتن سازان سپاهان , فرد ساز کاوه , فرد سازه سپاهان , فرد مقدم کرج , فردا راه سازان طلوع امـید نگار , فردا سازان یـاشیل آرتاویل , فردا شـهر شیراز , فردا صنعت شمالغرب , فرداب دژ اترک , فرداد ایپک , فرداد پارس هخامنش , فرداد ساخت آسیـا , فردادخطوط پارس , فردان مبتکر امـیدیـه , فردای کویر یزد , فردوس بنای ماهور , فردوس دژ ماندگار , فردوس سازان شمال , فردوس سازه فارس , فردوس سایـه گستر جنوب , فردوس سبز طبیعت , فردوس گل آرا , فردوس ماشین تهران , فردوست غرب , فردیس بنای گیل , فردیس راه بابک , فردیس راه سبز شرق , فردیس راه فارس , فردیس سازان آنیل , فردیس سازه مامطیر , فردیس کارآب اردکان , فردیس نقش جهان , فردیس نیروی شیراز , فرزاد بتن تکاب , فرزاد بهنام غرب , فرزاد پل , فرزاد راه فارس , فرزاد گازهفشجان , فرزادسازه لردگان , فرزام پویـان پردیس , فرزام سازان پارس , فرزان اندیشان گهر , فرزان بتن شیراز , فرزان برق آمل , فرزان دژ ایستا , فرزان دژ آسیـا , فرزان کار جی , فرزانگان ایلیـا , فرزانگان بتن پایـه , فرزانگان پارس مـهر , فرزانگان هدف سپهر , فرزدان سازه شرق , فرزین ارشا گستر کارا , فرزین بنا پارس , فرزین ستاره کویر , فرزین کار خوزستان , فرس سازه شاهوار , فرس ناژوان , فرساب نگین البرز , فرساد سازه , فرسازه گسترشمال , فرسان اوجا بام , فرسان ایده آراد , فرسپ سازه آژند , فرسنگ سازه مـهاجران , فرشید آسمان دژ , فرشینـه راه شیراز , فرصت کیش , فرعی راه , فرگشت گستران اندیشـه , فرم رها ساز , فرم سازان پاسارگاد , فرم فضا بنا , فرم فضای پایدار , فرم نیرو سازند آرتا , فرم و فن خاوران , فرملات , فرمـی دیراک , فرمـیکا ساز , فرناد صنعت برق گرگان , فرنام سازان ایرانیـان , فرنام سپاهان پارسیـان , فرنام فولاد شرق , فرند سازه قرن , فرنود صنعت لیـان , فرنیـا صنعت خزر , فرنیـارش سازان , فرواک ابنیـه , فرود راه بلند پایـه , فرود راه ماهان , فروردین سازه و راه سپاهان , فروزان برق امـیدمـهردشت , فروزان پی ایرانیـان , فروزان راه ماندگار , فروزان سازه دیـار سبلان , فروزان سازه کهربا , فروزان سهیل کوهدشت , فروزان گستر سنندج , فروزان نور اردبیل , فروزان نیروی شیراز , فروزآب ارومـیه , فروزش عمران مـهرنام خراسان شمالی , فروغ اندیشان زنجان , فروغ خجسته پارس البرز , فروهر ابنیـه خلیج فارس , فروهر آب گستر , فرهاد ابتکار امـیدیـه , فرهاد سازان فارس , فرهام ساخت عمران , فرهان صنعت مارون , فرهمند ساز کرج , فرهود بنای جنوب , فرهود بنای خاوران , فرهود ساخت پارسه , فرهود عمران فارس , فرهودکار , فرهیختگان نیرو پیـام , فریـاد برق شـهر , فریـان سازه آذین , فرید ره لیـان , فرید عمران بهبهان , فرید فدک , فریدآب ارومـیه , فریدصنعت جنوب , فریدون سازه زاگرس , فریر ماندگار , فریمان دژ پارس , فرین دژ گستر , فرین سازان ساحل پارس , فرین ستون سازان کوشا , فرینا ساخت سپیدرود , فرینـه رایـان سپنتا , فرینـه صنعت پارسه , فریور بتن گچساران , فریور سازه آرتام , فریور صنعت جنوب , فریور کار نوین , فریور کران پارسه , فریور نگار کوهیـار , فزون موج افلاک , فضا ایستا البرز , فضا بتن گستر ایرانیـان , فضا ساز پرشنگ , فضا سازان سبزنوشـهر , فضا سازان شـهر بتن سنگواره , فضا گستر سام , فضا گستران پایدار , فضا نمای زرین ایرانیـان , فضاپوشان کرمان , فضاسازان کویر , فضاسازان مـهرمـیمند , فضاسبز چلکاسر , فضاکاران سازه گستر , فضاگستر سازه زاگرس , فضاگستران همـیار پادنا , فضای سبز آداک , فضیلت راه اهواز , فعال ساز آب ارس , فعال سازان صنعت مرودشت , فعالان عرصه کار , فعالان همگام طبیعت , فعالیت , فعل سازه مارون , فکرین راه البرز , فکور طراحان سازه پردیس , فکور معمار خردمند , فلات افکن البرز , فلات آرشام , فلات آسیـا , فلات پی قرن , فلات خراسان , فلات خطوط سهند , فلات راه قرن , فلات ساز , فلات سازان پیشگام شرق , فلات سازان قرن , فلات سازه ارژن , فلات سازه جنوب , فلات سازه زاگرس , فلات سازه سهند , فلات شرقی , فلات صنعت ایده , فلات قاره طبرستان , فلات گستر ابتین , فلات گستر بهر , فلار , فلارگ , فلر استاک هفشجان , فلز آبیـار گستر تهران , فلزگستر کویر اردکان , فلک افراز مانشت , فلک آسای جنوب , فلک سازان پویـایی نـهاوند , فلک سازه سپاهان , فن اندیش صنعت کاشان , فن اندیشان آیـاپیر , فن اوران شایـان طرح , فن اوران قدرت مـهرگان , فن اوری معایریک , فن آب طرح گلستان , فن آبراهه بارثاواپاژ , فن آران مدرن توان کاسپین , فن آفرین تجهیز پارس , فن آور صدر البرز , فن آوران ابنیـه زاگرس , فن آوران اشراق الکتریک , فن آوران اطلس انرژی , فن آوران افلاک خرم رود , فن آوران انرژی ایرانیـان , فن آوران آرتا مـیراب سبلان , فن آوران بارآب , فن آوران برق سبلان , فن آوران برق نگین البرز , فن آوران پارس پرتو , فن آوران پارسه جنوب , فن آوران پاوه , فن آوران پویش سازندآبریس , فن آوران پیشرو کومش , فن آوران توان ساز , فن آوران توسعه پایدار خوزستان , فن آوران جغاتو , فن آوران جوان تبریز , فن آوران جوان حکیم پارسی , فن آوران زیست کره , فن آوران ساخت پل سپید , فن آوران سازه گهر , فن آوران سبز خزر , فن آوران سیـال خطوط , فن آوران سینا سازه , فن آوران صانع شرق , فن آوران صنعت وسازه کهن , فن آوران صنعت هفشجان , فن آوران عصر نوین جاودان , فن آوران عمران آسیـا , فن آوران فجر نوین طرح توس , فن آوران فرتاک زاگرس , فن آوران کوشا گیلانـه , فن آوران موج خاتم , فن آوران موزرم جنوب , فن آوران نوین وارنا , فن آوران نیرو اعتماد , فن آوران نیرو تجهیز رسانا , فن آوران نیرو طوس , فن آوران نیمروز آسیـا , فن آوران هرمزگان , فن آوران هوشمند درگاه انرژی , فن آورراه وبنا , فن آوری اطلاع رسانی ایتا , فن آوری اطلاعات افرند صنعت , فن آوری اطلاعات و خدمات صنعتی سناء اندیشـه , فن آوری انعکاس نور مبین , فن آوری آب و خاک جلگه , فن آوری پترو نیرو لاوان , فن آوری پویـای خزر , فن آوری ژرفا بیتا آسیـا , فن آوری صبا فام , فن آوری فراساحلی دلتا , فن آوری ناب سازه رایکا , فن آوری نوین روز فسا , فن آوری نوین نیرو , فن آوری و ماشین سازی چیره , فن آوری هریتاش یزد , فن آوری یـا شا الکترونیک شیراز , فن بنا ابهر , فن بنیـاد صنعت پویـان اروند , فن روز ریل صنعت , فن سازه جهان نما , فن سالار دنا , فن شبکه شـهریـار , فن فلز زاگرس , فن گستر معین پارسیـان , فن و بنای سیراف , فن و تجربه غرب , فن و تدبیر خاتم , فن و تدبیر کهن , فن و تدبیر مشاهیر , فن وتدبیر کومـه , فن وتوسعه پاوان , فناموج افرند البرز , فناور پویـاسای , فناور روشن نیرو اروین , فناوران امواج روشن نورا , فناوران آذران نیروی پارس , فناوران برق کهربا توان آریـا , فناوران خزر سبلان , فناوران دهلیز شادمان , فناوران راه محیط , فناوران راهبر دی آتی , فناوران رعد صنعت طوس آدین کویر , فناوران روشنا رعد پارس , فناوران سبز گستر خرمدره , فناوران فرادید بار ثاوا , فناوران مـهراب گستر پاسارگاد , فناوران نیروی پارس البرز , فناوران نیروی چابک , فناوران نیکان آیسان , فناوران نیکو اندیش صنعت آلامتو , فناوری احداث شبکه پارسیـان , فناوری ارتباطات پارسه ابهر , فناوری پردازش نوین پردیس , فناوری پیـام ارتباطات گلستان , فناوری روزبنا , فناوری سیستم کیـان شمال , فناوری عمران سازه موقان , فناوری عمران هیرکان , فناوری نوین روز غرب , فناوری و فرآیند تصفیـه , فناوری وگسترش ساختمان هشت بهشت , فنآوری صنعت بعثت , فنون ارتباطات , فنون پرداز برنا , فنون پرداز مـهیـار , فنون سازان آریـا , فنون سازان آرین زنده رود , فنون سازه گلستان , فنون غرب سازان , فنون گستر هیرکان , فنون گستران دالونک , فنی (مـهندسی کشاورزی) خدماتی سبز چومگان شمال , فنی اسحاق چم جنوب , فنی بحر نیرو ایرانشـهر , فنی پویـا اژند غرب , فنی پیمان پروژه , فنی تاسیساتی بلندآبشار , فنی تاسیساتی حایل چین جنوب , فنی تاسیساتی خدماتی راسا صنعت ایذه , فنی تاسیساتی راه و ساختمان آبشار جاویدان , فنی تاسیساتی راه و ساختمان یگانـه سازه امـید , فنی تاسیساتی فرات کرمان , فنی تاسیساتی قطره طلائی قائم , فنی تاسیساتی کرمان پارس جنوب , فنی تاسیساتی موفق بهبهان , فنی تاسیساتی نرگس کارون جنوب , فنی تاسیساتی و راه و ساختمان مجید خوزستان , فنی تالاران نیرو , فنی تخصصی تجربه صنعت اهواز , فنی تولیدی نیکوداشت , فنی جنوب رس , فنی چکاد ساختمان جنوب , فنی خاوران شرق قهستان , فنی خدماتی ایمان رخش اراک , فنی خدماتی بافت ستاره , فنی خدماتی بحر آفرینان فارس , فنی خدماتی تاسیساتی نورآوران یلدای شب , فنی خدماتی تنام سپاهان , فنی خدماتی جاوید گستر کویر , فنی خدماتی دالان نیرو , فنی خدماتی صبا دقت پارس , فنی خدماتی طنین ره دلفان , فنی خدماتی مازرون الکتریک , فنی خدماتی نماد تابانکار مـهر , فنی خدماتی نوآوران درستکار , فنی خدماتی نوین سازه اسپادانا , فنی خدماتی وبرق رسانی مـه نورالکتریک بافت , فنی خدماتی یـاسین مـهربندر , فنی راه و ساختمان افشار مارون , فنی راه و ساختمان پژمان تاسیس مارون , فنی راه و ساختمان پیمان دشت , فنی راه و ساختمان جفیر کار , فنی راه و ساختمان دالان جنوب , فنی راه و ساختمان راه سازان شـهر , فنی راه و ساختمان سازه گستر ارجان , فنی راه و ساختمان گچ کمر , فنی راه و ساختمان گدار تختی , فنی راه و ساختمان و تاسیساتی سلمان مکان , فنی راه وساختمان ابنیـه گستر کوهدشت , فنی راه وساختمان طیب راه مارون , فنی راه وساختمان فلات مـهران , فنی زرگام , فنی ساختارسازان هامون , فنی ساختمانی امـیرسازان بلوط بلند , فنی ساختمانی امـین کار ایذه , فنی ساختمانی ایدون سازه جنوب , فنی ساختمانی آناش , فنی ساختمانی باغمـیشـه سازه , فنی ساختمانی تاسیساتی سازه کارمسجدسلیمان , فنی ساختمانی تنکاب بنای اهواز , فنی ساختمانی حجت کار دوگنبدان , فنی ساختمانی زرین کاج نیـاکان , فنی ساختمانی سازه های تک ایستا جنوب , فنی ساختمانی سیوند راه جنوب ایرانیـان , فنی ساختمانی شعله کار سازه , فنی ساختمانی عسفور , فنی ساختمانی کهندژ مـه مـیترا , فنی ساختمانی مایترکار , فنی ساختمانی نصر ایذه , فنی ساختمانی نقش ساز ایذه , فنی ساختمانی نوین راه جاسک , فنی ساختمانی نیکو پارس گیتی , فنی ساختمانی و تأسیساتی آنزان بتون , فنی ساختمانی و خدماتی بناء یـاسین اهواز , فنی ساختمانی هما صنعت جنوب , فنی سازان امروز , فنی سازه پایتخت نیروانا , فنی سازه پرژان , فنی سیما فن پارس , فنی شبکه گستر هما شـهر , فنی صنعتی سرداگرم پارچین , فنی صنعتی و خدماتی روشنگران لایق ساحل , فنی طراحی مـهران ضابط , فنی عارف خوزستان , فنی عمرانی پردیس راه بوکان , فنی عمرانی راحیل ساخت بابلسر , فنی عمرانی سازه تدبیر ساری , فنی فرمان گستر عالی قاپو , فنی کاران قائم , فنی کاران کریم , فنی کاران مسجدسلیمان , فنی کشاورزی سرسبز مـیاندوآب , فنی مجریـان هدف , فنی مریوان بتن اندیش , فنی معدنی کاوشگران عمارلو , فنی مـهندس یـاوران آب و سازه فدک , فنی مـهندسی ابتکار صنعت مغان , فنی مـهندسی ابخیز پویـان پارسیـان , فنی مـهندسی ابرسازان افق قزوین , فنی مـهندسی ابنیـه تحکیم کاوش , فنی مـهندسی ابنیـه سازان بین المللی اقدم , فنی مـهندسی ابنیـه گسترسازان آراد , فنی مـهندسی ابیـاری کشاورزی ابریزان سبزواران , فنی مـهندسی اتحاد راه پارس , فنی مـهندسی احداث بنای آسمان سا , فنی مـهندسی احداث سازان ایمن , فنی مـهندسی احداث سیستم نیرو , فنی مـهندسی احداث صنعت زاگرس , فنی مـهندسی احسان کار کناره , فنی مـهندسی احیـاگران راه بین الملل , فنی مـهندسی ادریس جوان گلستان , فنی مـهندسی ادریس سازه پارس , فنی مـهندسی ارتباط بهشـهر , فنی مـهندسی ارتباطات الماس نیرو , فنی مـهندسی ارتباطات نواگستر جنوب , فنی مـهندسی ارجان پل , فنی مـهندسی اردلان راه کردستان , فنی مـهندسی ارژن انشان , فنی مـهندسی ارژنگ گستران مـینو , فنی مـهندسی ارشیـا دکل کلباد , فنی مـهندسی ارشیـا سازان کردستان , فنی مـهندسی ارشیـا گستر زاگرس , فنی مـهندسی ارغوان پی , فنی مـهندسی ارفع خزر , فنی مـهندسی ارم امـید پارس , فنی مـهندسی ارمغان البرز گلستان , فنی مـهندسی اژدر کاران بختیـاری , فنی مـهندسی اسپاد سازان آذر مـهر , فنی مـهندسی استحکام افراز نوین صنعت , فنی مـهندسی استحکام سازه جلال ایرانیـان , فنی مـهندسی استیلافن شیراز , فنی مـهندسی اسکان سازان عهد , فنی مـهندسی اسکان گسترنوین ایساتیس , فنی مـهندسی اسمان سازه سپانو , فنی مـهندسی اشکاف سازه سپاهان , فنی مـهندسی اشل ساز زاگرس , فنی مـهندسی اصیل سازه قشقائی , فنی مـهندسی اطلس سازه نیـاوران البرز , فنی مـهندسی اطمـینان فرنام , فنی مـهندسی اعتمادسازان گرمسیر , فنی مـهندسی افرادژسپهر , فنی مـهندسی افق نیرو البرز , فنی مـهندسی افلاک تابان لرستان , فنی مـهندسی اقلیم پی بروجرد , فنی مـهندسی البرز تاسیسات تلاش , فنی مـهندسی الکترو توان معین , فنی مـهندسی الکترو توان مـینو , فنی مـهندسی الکترو سازه برنا , فنی مـهندسی الکترو صنعت قلعه شمال , فنی مـهندسی الکترو صنعت کوه آرارات , فنی مـهندسی الکترونیک صنایع اتوماسیون 5394توان , فنی مـهندسی الماس کوه تالش , فنی مـهندسی امان گاز , فنی مـهندسی امواج گستر سپاهان , فنی مـهندسی امـیرکبیر سازه , فنی مـهندسی انتقال انرژی برق آذرخش , فنی مـهندسی اندیش کاران مـهاباد , فنی مـهندسی اندیش گستر تابان , فنی مـهندسی اوج سازه شمال , فنی مـهندسی اویول زاگرس , فنی مـهندسی اهرام اردکان , فنی مـهندسی اهرام دژ غزال , فنی مـهندسی اهواز طرح توکا , فنی مـهندسی اهورا صنعت دانا , فنی مـهندسی ایده پردازان پیشرو پارس رابین , فنی مـهندسی ایده تفکر عمران , فنی مـهندسی ایده گستر پارسوماش , فنی مـهندسی ایستا رویـان , فنی مـهندسی ایستا سازه زنده رود , فنی مـهندسی ایلیـا مـهر دانا , فنی مـهندسی ایمن ارتباط خزر , فنی مـهندسی ایمن اسکله جنوب , فنی مـهندسی ایمن اطلس شباب , فنی مـهندسی ایمن برج هیرکان , فنی مـهندسی ایمن پرگاس معتمد شمال , فنی مـهندسی ایمن ساز زرآورد , فنی مـهندسی ایمن سازه آساره , فنی مـهندسی ایمن سازه جندق , فنی مـهندسی ایمن سازه دیـار , فنی مـهندسی ایمن گنجینـه برق و سازه پارسه , فنی مـهندسی ایوان ابنیـه پارس , فنی مـهندسی آب آوران دنا , فنی مـهندسی آب تیرگان خاور , فنی مـهندسی آب چنار جلیل , فنی مـهندسی آب سان پالایش , فنی مـهندسی آب فرای گلستان , فنی مـهندسی آباد گستر قومس , فنی مـهندسی آباد گستر ماد , فنی مـهندسی آبادگران تاسیسات امـیر کاسپین , فنی مـهندسی آبادگران زیست بوم کاسپین , فنی مـهندسی آبادگران ژیـار , فنی مـهندسی آبدانان سازندگی شمال , فنی مـهندسی آبساران گستر طیبات , فنی مـهندسی آبنمای آذر , فنی مـهندسی آبیـار بم , فنی مـهندسی آبیـار نوین اراک , فنی مـهندسی آبیـاران سربند , فنی مـهندسی آپامـه ساز گیتی , فنی مـهندسی آتی افروز رها , فنی مـهندسی آتی سازه نوتاش , فنی مـهندسی آتی شار پدید , فنی مـهندسی آتی نیرو سپاهان , فنی مـهندسی آتیـه افروز شرق , فنی مـهندسی آتیـه سازان سرزمـین قومس , فنی مـهندسی آدنیس آریـا , فنی مـهندسی آذر افروز آسانبر , فنی مـهندسی آذر آرخی اردبیل , فنی مـهندسی آذر بتن لاچین , فنی مـهندسی آذر پیمان کویر یزد , فنی مـهندسی آذر سهند بـه نما , فنی مـهندسی آذر سیستم اکباتان , فنی مـهندسی آذرخش نیروی افلاک , فنی مـهندسی آذریوردسال , فنی مـهندسی آذین بنای سپهر , فنی مـهندسی آذین سازان آفتاب , فنی مـهندسی آرا پی اطمـینان , فنی مـهندسی آران برج خوی , فنی مـهندسی آران پی بند , فنی مـهندسی آرایـه تابش , فنی مـهندسی آرتا ابنیـه , فنی مـهندسی آرتا دیر آراز , فنی مـهندسی آرتاسیستم اردبیل , فنی مـهندسی آرتیمان بنا خاک , فنی مـهندسی آرتیمان سازان پایـا , فنی مـهندسی آرسام سازه کوهدشت , فنی مـهندسی آرسین پی مانا , فنی مـهندسی آرش هفشجان , فنی مـهندسی آرمان شـهر برتر اردبیل , فنی مـهندسی آرمان شـهر طاها , فنی مـهندسی آرمان گستر اردکان , فنی مـهندسی آرمان گسترصدق , فنی مـهندسی آرمان نیرو زنده رود , فنی مـهندسی آرمـه دال آپادانا , فنی مـهندسی آروین پرتو , فنی مـهندسی آریـا پیشرو جاوید فارس , فنی مـهندسی آریـا دشت آذین , فنی مـهندسی آریـا صنعت ماهگون , فنی مـهندسی آریـا گستر باغملک , فنی مـهندسی آریـا گیتی کیـاکلا , فنی مـهندسی آریـاز اشترانکوه , فنی مـهندسی آریـاسپند مـهریز , فنی مـهندسی آریـان آب خدابنده , فنی مـهندسی آریـان نصب اندیمشک , فنی مـهندسی آریـان نیرو آداک , فنی مـهندسی آریـانیر باختر , فنی مـهندسی آرین خوشـه پارس , فنی مـهندسی آزما ثمـین اندیکا , فنی مـهندسی آزنا صنعت پارسیـان , فنی مـهندسی آژند پارت , فنی مـهندسی آسان صنعت مبتکران هزاره سوم , فنی مـهندسی آسمان خراش کهن ایرانیـان , فنی مـهندسی آسمان سازه پیشوا , فنی مـهندسی آسمان فراز قشقائی , فنی مـهندسی آفاق گستر آصف , فنی مـهندسی آفتاب صنعت نوین مـهرگان , فنی مـهندسی آلتین سارای آذربایجان , فنی مـهندسی آلفا گام سپاهان , فنی مـهندسی آلفا نقش سپاهان , فنی مـهندسی آلفا نیروی آریـا , فنی مـهندسی آمارد سازه آراد , فنی مـهندسی آمایش مـهرگان جنوب , فنی مـهندسی آنار صنعت آذربایجان , فنی مـهندسی آوند اترک بجنورد , فنی مـهندسی آوید سازان آرنا , فنی مـهندسی آویژه انرژی ایده آل , فنی مـهندسی آوین کهن دژ , فنی مـهندسی آیدین انرژی برق , فنی مـهندسی آیندگان صنعت سپاهان , فنی مـهندسی آینده سازان عمران ساحل , فنی مـهندسی بابا طاهر خمـین کمره , فنی مـهندسی بابل معیـار , فنی مـهندسی باتاب فیدار سپاهان , فنی مـهندسی بارو سازان آپادانا , فنی مـهندسی باروسازان نوین شمال , فنی مـهندسی بازرگانی طرح پردازان آماج , فنی مـهندسی بالا راه شمال , فنی مـهندسی بامداد صنعت خلیج فارس , فنی مـهندسی بتن افراز بینالود , فنی مـهندسی بتن فولاد طبرستان , فنی مـهندسی برازنده سپهر کویر , فنی مـهندسی برج آفرین اسرار , فنی مـهندسی برج راه سبزهلیل , فنی مـهندسی برج سفید سولار , فنی مـهندسی برج نمای افضل , فنی مـهندسی برج نیروی طوس , فنی مـهندسی برسام نیروی پارس , فنی مـهندسی برق افروز پارسیـان زنده رود , فنی مـهندسی برق افروزساخت عمران , فنی مـهندسی برق آرا , فنی مـهندسی برق آرای مـیهن , فنی مـهندسی برق آسای افشار , فنی مـهندسی برق پویش کار نوین آستارا , فنی مـهندسی برق پیران نیرو , فنی مـهندسی برق توان گستر نـهبندان , فنی مـهندسی برق حفاظ انرژی جنوب , فنی مـهندسی برق رسان ساحل شمال , فنی مـهندسی برق رسانی آریـا نیرو رامـین , فنی مـهندسی برق سپید نیرو زرین , فنی مـهندسی برق سعادت سپهر سیرجان , فنی مـهندسی برق فراز صنعت دورود , فنی مـهندسی برق قدرت ساختمان قائم امـید مازند , فنی مـهندسی برق لیـان توحید , فنی مـهندسی برق مرجان جنوب , فنی مـهندسی برق نورآوران نیرو , فنی مـهندسی برق نیرو گستر آبتین , فنی مـهندسی برق و عمران تابان نیروی زاگرس , فنی مـهندسی برقاب سازه , فنی مـهندسی بروسک پرتو اترک , فنی مـهندسی بسامد برق شیراز پارسه , فنی مـهندسی بسترسازان راه گستر , فنی مـهندسی بشار عمران پارس , فنی مـهندسی بلوط گستر مقیمـی , فنی مـهندسی بنا آفرین مـهر گستر پارس , فنی مـهندسی بنا ساز یـافت , فنی مـهندسی بناب گستر زاگرس , فنی مـهندسی بنادژ اسفراین , فنی مـهندسی بناسازان پردیس , فنی مـهندسی بناکاران عمران جی , فنی مـهندسی بنیـان راه لجور , فنی مـهندسی بوستان هدفمند , فنی مـهندسی بوم نصب شـهرکرد , فنی مـهندسی بهار آفرینان کویر , فنی مـهندسی بهار سامان الکتریک , فنی مـهندسی بهداد برق آریـا سنجش , فنی مـهندسی بهرام پیشرو کارون , فنی مـهندسی بهروش شمال خراسان , فنی مـهندسی بهزاد صنعت سپاهان , فنی مـهندسی بهساخت فراز جنوب , فنی مـهندسی بهسازان خاتون کوهبنان , فنی مـهندسی بهسازراندمان کارمانیـا , فنی مـهندسی بهطرح سنندج , فنی مـهندسی بهمن کازرون , فنی مـهندسی بهنام سازه ارسنجان , فنی مـهندسی بهنام فن جنوب , فنی مـهندسی بهین برق خزر , فنی مـهندسی بهین کاران پردیس , فنی مـهندسی بیتا سازان شمـیم پی , فنی مـهندسی بید بلند بنا , فنی مـهندسی بیستون آمارد کاسپین , فنی مـهندسی پادیـا سازان پیشتاز , فنی مـهندسی پادیوار , فنی مـهندسی پاراه گلال ایذه , فنی مـهندسی پارس ایمن خزر , فنی مـهندسی پارس آرمـه کارآیین , فنی مـهندسی پارس بتن اهواز , فنی مـهندسی پارس پک , فنی مـهندسی پارس خزر جنوب , فنی مـهندسی پارس خطوط نقش جهان , فنی مـهندسی پارس راسخ بناسازان , فنی مـهندسی پارس راه جلیل , فنی مـهندسی پارس سازه ایشتار , فنی مـهندسی پارس سینا آبروان , فنی مـهندسی پارس فراز گرگان , فنی مـهندسی پارس فن مغان , فنی مـهندسی پارس فنون , فنی مـهندسی پارس قدرت هلیل , فنی مـهندسی پارس مکانیک بـه سامان , فنی مـهندسی پارسوماش صنعت پرشین , فنی مـهندسی پارسیـان قلعه گسترفارس , فنی مـهندسی پارسیـان نیروی آدراپانا , فنی مـهندسی پاسارگاد راه سپاهان , فنی مـهندسی پاسارگاد سازه بروجرد , فنی مـهندسی پاسارگاد صنعت جلفا , فنی مـهندسی پاسارگاد کویر آستانـه اردستان , فنی مـهندسی پایـا بتون شیراز , فنی مـهندسی پایـا پردیس کویر یزد , فنی مـهندسی پایـا سازان نیکان پارس , فنی مـهندسی پایـا سازه صارم , فنی مـهندسی پایـاپی خمـین , فنی مـهندسی پایـاساز سوما طبرستان , فنی مـهندسی پایدار البرز یگانـه , فنی مـهندسی پایش نیرو گستر سازه ایرانیـان , فنی مـهندسی پترو صنعت آفاق , فنی مـهندسی پترو صنعت بابل , فنی مـهندسی پترو گازهیربد پارسوماش , فنی مـهندسی پتروشیمـی فارس , فنی مـهندسی پدرام شـهر بیستون , فنی مـهندسی پدیده ملک کیـان , فنی مـهندسی پرتو بخش افق , فنی مـهندسی پرتو خدمات شرق , فنی مـهندسی پرتو رعد البرز , فنی مـهندسی پرتو سازه سازان قدرت , فنی مـهندسی پرتو شفق پارس , فنی مـهندسی پرتو کنترل هوشمند , فنی مـهندسی پرتوطاها البرز , فنی مـهندسی پردیسان سبز مبارکه , فنی مـهندسی پرشیـا آمایش , فنی مـهندسی پرشیـا آوند , فنی مـهندسی پرنگ فولادین شیراز , فنی مـهندسی پرهام پارس غرب , فنی مـهندسی پژواک الکترونیک شرق , فنی مـهندسی پژواک نیرو سامان , فنی مـهندسی پژوهان دیـاکو نیرو آسا , فنی مـهندسی پناه نیروی البرز , فنی مـهندسی پنگ سازه مـیهن , فنی مـهندسی پوشش صنعت باربد , فنی مـهندسی پویـا ارتباط طبرستان , فنی مـهندسی پویـا الکتریک باختر , فنی مـهندسی پویـا بنا گستر ایرانیـان , فنی مـهندسی پویـا سازه پی ریز , فنی مـهندسی پویش پژوهان صنعت , فنی مـهندسی پویش راه توسعه وحدت , فنی مـهندسی پهنـه سبز سپاهان , فنی مـهندسی پی آروین پرتیکان , فنی مـهندسی پی چین نیروی سپاهان , فنی مـهندسی پی ریزان گیل یـار البرز , فنی مـهندسی پی سازان آسمان اندیش , فنی مـهندسی پی صنعت پیشرو , فنی مـهندسی پی گستر اسپوتا , فنی مـهندسی پی گستر عصر پارسیـان , فنی مـهندسی پیـام الکترونیک مـهر , فنی مـهندسی پیشتازان توان سهند , فنی مـهندسی پیشرو اتوماسیون قدرت , فنی مـهندسی پیشرو برق گرگان , فنی مـهندسی پیشرو صنعت پرسیس , فنی مـهندسی پیشرو ورزان پارسوماش , فنی مـهندسی پیشگامان بهینـه سازی صنعت , فنی مـهندسی پیشگامان کنترل جهانبین , فنی مـهندسی پیکارسازه عمران وکشاورزی ماوراءالنـهر , فنی مـهندسی پیمان برق پویـا , فنی مـهندسی پیمان برق کوشا , فنی مـهندسی پیمان تاور , فنی مـهندسی پیمان صنعت ماندگار خزر , فنی مـهندسی پیمان فر , فنی مـهندسی پیمانکار دلتا مغان , فنی مـهندسی پیوند آب سپاهان , فنی مـهندسی تابش افروزتوس , فنی مـهندسی تابش برق شبکه , فنی مـهندسی تابش نیرو اسپوتا , فنی مـهندسی تابش نیرو مرکزی , فنی مـهندسی تابلو راه انداز نرم , فنی مـهندسی تابناک نفتون , فنی مـهندسی تاج نمای ایل , فنی مـهندسی تارا صنعت اطلس ایرانیـان , فنی مـهندسی تاراز اکسین سپهر , فنی مـهندسی تاراز الکتریک , فنی مـهندسی تارخ نما , فنی مـهندسی تاسیساتی انتقال خطوط پرشیـا , فنی مـهندسی تاسیساتی جم اهورامـهر , فنی مـهندسی تاسیساتی دماسنج شمال فارس , فنی مـهندسی تاسیساتی فروغ رهپیمای سبز گلستان , فنی مـهندسی تاسیساتی مسیل طبس , فنی مـهندسی تجربه و دانش زرین ساری , فنی مـهندسی تچراپردیس , فنی مـهندسی تچراسازان پارسه جنوب , فنی مـهندسی تحکیم برق کردستان , فنی مـهندسی تحکیم بستر , فنی مـهندسی تحکیم دژ آژمان , فنی مـهندسی تحکیم سازان آپادانا , فنی مـهندسی تحکیم کاران پارتاک , فنی مـهندسی تحکیم گستر کردستان , فنی مـهندسی تدبیر اندیش پایدار نیرو , فنی مـهندسی تدبیر پیمایش , فنی مـهندسی تدبیر صنعت نوآور , فنی مـهندسی ترمس مکانیک سپاهان , فنی مـهندسی ترویجی روناس سبز جیرفت , فنی مـهندسی ترویجی کشاورزی نخل آفتاب جیرفت , فنی مـهندسی تکاب نیروی آذر , فنی مـهندسی تکاپ جنوب , فنی مـهندسی تلاش برق آذر , فنی مـهندسی تلاش صداقت نیرو , فنی مـهندسی تلیستان , فنی مـهندسی تناوب گستر البرز , فنی مـهندسی توان اندیشـه , فنی مـهندسی توان آزمایـان , فنی مـهندسی توان برق فجر , فنی مـهندسی توان رسان اسپادان , فنی مـهندسی توان رسان مـهر , فنی مـهندسی توان رعد کوبان باختر , فنی مـهندسی توان سازه آتا , فنی مـهندسی توان سیـال اسپادانا , فنی مـهندسی توان صنعت آذربایجان , فنی مـهندسی توان صنعت آرسن , فنی مـهندسی توان گستر هراز , فنی مـهندسی توان گویـا گلستان , فنی مـهندسی تورال عمران پارس , فنی مـهندسی توس افروز , فنی مـهندسی توسعه ساز خزر , فنی مـهندسی توسعه عمران نیـاوران , فنی مـهندسی توسعه قدرت هیرکانیـا , فنی مـهندسی تهران تمام , فنی مـهندسی تیـام نگین سپاهان , فنی مـهندسی تیروژتابان غرب , فنی مـهندسی تینو صنعت اسپادانا , فنی مـهندسی ثابت فارس , فنی مـهندسی ثمـین گستر بلوچستان , فنی مـهندسی ثمـین گستر زاگرس , فنی مـهندسی جاوید سازه طرهان , فنی مـهندسی جاوید صنعت نماکاراروند , فنی مـهندسی جبال افروز سبزواران , فنی مـهندسی جلوه طبیعت شمال , فنی مـهندسی جلوه نمای شـهریـار , فنی مـهندسی جهان بین نصب سپاهان , فنی مـهندسی جهان کوشش پیمان گستر , فنی مـهندسی جهش نیرو شمال , فنی مـهندسی چشمـه ساران بهشـهر , فنی مـهندسی چشمـه مروارید زاینده رود , فنی مـهندسی چکه ساز مـهدیشـهر , فنی مـهندسی چویل زاگرس ایرانیـان , فنی مـهندسی چهار سو طرح فیروز آباد , فنی مـهندسی چینقلی تپه مغان , فنی مـهندسی چینود نسیم , فنی مـهندسی حدید صنعت پالایش سپاهان , فنی مـهندسی حفاظت صنعت پویش , فنی مـهندسی حکیم فن اوران جنوب , فنی مـهندسی حمزه یـاران صنعت جنوب , فنی مـهندسی خانـه سازان جهان آرمـه , فنی مـهندسی خدماتی آذرخش کنترل اسپادانا , فنی مـهندسی خدماتی بازرگانی سیماب شن فیروزاباد , فنی مـهندسی خشت اول رهاب , فنی مـهندسی دادکان صفه , فنی مـهندسی دامـینـه پرتو , فنی مـهندسی دانا نیروی خادم , فنی مـهندسی داناک عمران غرب , فنی مـهندسی دانش گستر شرق سمنگان , فنی مـهندسی دایـان توسعه سامانـه لاوین , فنی مـهندسی درون پژوهان شرق , فنی مـهندسی درگاه سازان پارسه , فنی مـهندسی درگاه صنعت سپاهان نوین , فنی مـهندسی دژپرنیـان خمـین , فنی مـهندسی دقیق ابزار نیرو آب , فنی مـهندسی دنا فروغ بویراحمد , فنی مـهندسی دنیـای ارتباطات یـاس , فنی مـهندسی دوام صنعت خاوران , فنی مـهندسی دوزین الکتریک , فنی مـهندسی دیـاموند سرزمـین سبلان , فنی مـهندسی دیدگستراهورامزدا , فنی مـهندسی دیسا سازه شمال , فنی مـهندسی دیلم افروز مدائن , فنی مـهندسی دیـهیم صنعت تهران , فنی مـهندسی رادیـال , فنی مـهندسی رادین بهساز پایدار , فنی مـهندسی راس کاراگستر , فنی مـهندسی راشاسازجنوب , فنی مـهندسی راه سازان ایوانغرب , فنی مـهندسی راه سازان پدیده چهلستون , فنی مـهندسی راه کوهستان , فنی مـهندسی راه و ساختمان افرابتن فارس , فنی مـهندسی راه و ساختمان بین المللی سازه گسترباهر , فنی مـهندسی راه و ساختمان حق ساز , فنی مـهندسی راه و ساختمان کاروان جنوب , فنی مـهندسی راه و ساختمانی بیرم دشت مندستان , فنی مـهندسی راه وساختمان ایوان سبز عنبرآباد , فنی مـهندسی راه وساختمان جاده گسترجهرم , فنی مـهندسی راه وساختمان هادی گسترمازند , فنی مـهندسی راهگشایـان فجرشاهرود , فنی مـهندسی رخشاکوشاصنعت , فنی مـهندسی رزآب جنوب , فنی مـهندسی رسا صنعت عاج انرژی , فنی مـهندسی رسام آنیل سپاهان , فنی مـهندسی رسانا انرژی مکران , فنی مـهندسی رستاک ایمن شعله پارس , فنی مـهندسی رعدکاران صبا , فنی مـهندسی رفیع سازان آشیـان مـهر , فنی مـهندسی رواق اشکوب , فنی مـهندسی روژان بجنورد , فنی مـهندسی روشن کاران ایلام , فنی مـهندسی روشن گستر جهش , فنی مـهندسی رویـان انرژی پارس , فنی مـهندسی رویـان گستر اسفراین , فنی مـهندسی رویـای امـیدکارمانیـا , فنی مـهندسی رویین بتن سازه مرند , فنی مـهندسی روئین ابراج , فنی مـهندسی ره آب گستر , فنی مـهندسی ره آوران پارس آراد , فنی مـهندسی ره آورد توسعه هلیل , فنی مـهندسی رهام گستر دیناران , فنی مـهندسی ریل کنترل سدید , فنی مـهندسی زاب سازه پیرانشـهر , فنی مـهندسی زاگرس عمران پاسارگاد , فنی مـهندسی زاگرس کاران کوهدشت , فنی مـهندسی زر آب نگار زنده رود , فنی مـهندسی زرنـه راه کوهستان , فنی مـهندسی زرین شفق آذربایجان , فنی مـهندسی زمـین سنجش رایـان , فنی مـهندسی زیبا گستر فیدار , فنی مـهندسی زیربنای پیشرفت , فنی مـهندسی زیست بان گلستان , فنی مـهندسی ژرف پی کیـان , فنی مـهندسی ژیکان صنعت ماد , فنی مـهندسی ساتراپ صنعت رادمان , فنی مـهندسی ساحل سازه سوادکوه , فنی مـهندسی ساختمان و عمرانی تک پی طبرستان , فنی مـهندسی ساختمانی بهین سازان ماندگار , فنی مـهندسی ساختمانی کـه رو سازه , فنی مـهندسی سارم نیرو افرا مازند , فنی مـهندسی ساروج پی زمـین , فنی مـهندسی ساروج سازه ازنا , فنی مـهندسی ساریگل اسفراین , فنی مـهندسی سازش سازه جنوب , فنی مـهندسی سازه افرازان ایذه , فنی مـهندسی سازه افرازان آرشام , فنی مـهندسی سازه آذین زنجان , فنی مـهندسی سازه بنیـان کیسان , فنی مـهندسی سازه ساز شـهرکرد , فنی مـهندسی سازه سازان کهمان رود , فنی مـهندسی سازه گستر ژوپین , فنی مـهندسی سازه نگار کاوه , فنی مـهندسی سازه نگین هورامان , فنی مـهندسی سازه نیرو همـیاران اسفراین , فنی مـهندسی سازه های پاسارگاد افق کامـیاران , فنی مـهندسی ساعی صنعت زاگرس , فنی مـهندسی سام بیگ سازه , فنی مـهندسی سامان آب ایمن , فنی مـهندسی سامان دژ اسپادانا , فنی مـهندسی سامان راه کویر , فنی مـهندسی سامان صنعت ویستا , فنی مـهندسی سامـیان البرز , فنی مـهندسی ساوالان سازه سراب , فنی مـهندسی سایـه گستر گیشا , فنی مـهندسی سبلان سبز آراز , فنی مـهندسی سپرسد سازان , فنی مـهندسی سپهر ارمـه فولاد , فنی مـهندسی سپهر اندیش کارآمد , فنی مـهندسی سپهر ساخت مرداد , فنی مـهندسی سپهر گستر داران , فنی مـهندسی ستاره سهیل بروجن , فنی مـهندسی ستاک سبز امـید , فنی مـهندسی سحر جوش پیشرو , فنی مـهندسی سحر سازه تنگ آب , فنی مـهندسی سدید سقف رهاورد سپهر , فنی مـهندسی سراب سازه مـهر , فنی مـهندسی سراب کویرکوشا , فنی مـهندسی سریر عمران سپهرگان , فنی مـهندسی سمـیع سازه دشت زاگرس , فنی مـهندسی سنگین بناءایوان , فنی مـهندسی سو سازه کاسپین , فنی مـهندسی سه هزارو صد ونود و نـه بهسازان شرق , فنی مـهندسی سهند صنعت رعد هفتصدو بیست و هشت فارس , فنی مـهندسی سیـال ساز پویـا , فنی مـهندسی سیـال سازه فجر , فنی مـهندسی سیـال گستران دراک پارس , فنی مـهندسی سیب گل اسفراین , فنی مـهندسی سیبویـه , فنی مـهندسی سیف بنا , فنی مـهندسی سیماب بتون خاوران , فنی مـهندسی سیماب صنعت زمرد , فنی مـهندسی سینا صنعت نیرو , فنی مـهندسی سیویل صنعت ایرانیـان , فنی مـهندسی شاخص صنعت کویر , فنی مـهندسی شاخص گستر سپاهان , فنی مـهندسی شالود سازه سهند , فنی مـهندسی شایـان توسعه البرز , فنی مـهندسی شایـان سازه آفتاب , فنی مـهندسی شایـان صنعت سازندگی , فنی مـهندسی شایستگان علم و صنعت , فنی مـهندسی شبکه سازان گلشـهر , فنی مـهندسی شبکه گستر گچساران , فنی مـهندسی شعله شایگان , فنی مـهندسی شفق کار دنا , فنی مـهندسی شفق نیروی سپاهان , فنی مـهندسی شکیل دژ هرمزگان , فنی مـهندسی شـهاب گستر خورشید جنوب , فنی مـهندسی شیدمان سازه ارگ , فنی مـهندسی شیزسهند , فنی مـهندسی شیوا مشعل صداقت , فنی مـهندسی صالح صنعت کنگان , فنی مـهندسی صاین پی کردستان , فنی مـهندسی صبا بنیـان آلان , فنی مـهندسی صبا عمران ساعی , فنی مـهندسی صدر صنعت انرژی , فنی مـهندسی صدرا نیرو مـهر پاسارگاد , فنی مـهندسی صدرا نیرو نقش جهان , فنی مـهندسی صنایع برق ساز آب پخش , فنی مـهندسی صنایع بین الملل آذر پارسا پارسیـان , فنی مـهندسی صنعت برق شاهین گستر , فنی مـهندسی صنعت پویـان مروارید , فنی مـهندسی صنعت سپهرعمران , فنی مـهندسی صنعت گران جوش , فنی مـهندسی صنعت گستر نوین اسفراین , فنی مـهندسی صنعت نیروی طوس , فنی مـهندسی صنعتگران طاق فراکوه زاگرس , فنی مـهندسی صنعتگران مـهر کارون , فنی مـهندسی ضحی صنعت , فنی مـهندسی ضریب سازه پایدار , فنی مـهندسی طراح پویش کردستان , فنی مـهندسی طراحان برتر قرن سبلان , فنی مـهندسی طراحان تاواتا , فنی مـهندسی طراحان سبز سبلان , فنی مـهندسی طرح ارتباط ماد , فنی مـهندسی طرح سازان خوش پیمان , فنی مـهندسی طرح و عمران فدک , فنی مـهندسی طلایـه ساز فدک , فنی مـهندسی طلوع سبز سردشت , فنی مـهندسی طلوع سهند آرمـه , فنی مـهندسی طلوع صنعت اسفراین , فنی مـهندسی طنین افروز اسفراین , فنی مـهندسی طوفان گاز هفشجان , فنی مـهندسی طهماس پی , فنی مـهندسی طیف افشان آرسکای , فنی مـهندسی عایق پیمان نیرو , فنی مـهندسی عایق کاران دنا , فنی مـهندسی عدالت برهان نیرو , فنی مـهندسی عرش گستر پارسوماش , فنی مـهندسی عرفان اصفهان , فنی مـهندسی عظیم سازه شیخ صفی , فنی مـهندسی عمارت گستر نیلگون , فنی مـهندسی عمراتی طاها سازه آپادانا , فنی مـهندسی عمران اندیش مریوان , فنی مـهندسی عمران آفرین پرتیکان , فنی مـهندسی عمران آفرین زاگرس , فنی مـهندسی عمران بنا کویر یزد , فنی مـهندسی عمران بنیـان الوند , فنی مـهندسی عمران ترانشـه هرمز , فنی مـهندسی عمران تک مریوان , فنی مـهندسی عمران تهویـه آریـان , فنی مـهندسی عمران سازه پارسا مـهر , فنی مـهندسی عمران سبز ثنا , فنی مـهندسی عمران سپید زاگرس , فنی مـهندسی عمران صبای نیوساد , فنی مـهندسی عمران صنعت توحید , فنی مـهندسی عمران صنعت معراج , فنی مـهندسی عمران غدیر کرمان , فنی مـهندسی عمران کشاورزی راد , فنی مـهندسی عمران کیمـیا ساز خمـین , فنی مـهندسی عمران گران گیتی , فنی مـهندسی عمران گستر بهاباد , فنی مـهندسی عمران گستر هلیل , فنی مـهندسی عمران معمار روژان , فنی مـهندسی عمران نیرو آرکا , فنی مـهندسی عمران نیرو کاسپین , فنی مـهندسی عمرانی آرتین کومـه البرز , فنی مـهندسی عمرانی گسل ستون فارس , فنی مـهندسی عمرانی نانو سازه مـیلاد , فنی مـهندسی فاتح نیرو کیمـیا , فنی مـهندسی فاراد تابلو , فنی مـهندسی فارس شایـا بیضائی , فنی مـهندسی فارس عمران کوار , فنی مـهندسی فاطر فن شرق , فنی مـهندسی فانوس گستران توحید پاسارگاد , فنی مـهندسی فرا اندیشان صنعت ممسنی , فنی مـهندسی فرا صنعت فرتاک , فنی مـهندسی فرا گستر عمران آریـا , فنی مـهندسی فرا گستر گتوند , فنی مـهندسی فرا گسل پارس , فنی مـهندسی فراز برج عمران , فنی مـهندسی فراز راه وندا , فنی مـهندسی فراساخت ایرانیـان , فنی مـهندسی فرافن گستر کویر , فنی مـهندسی فرجام کویر یزد , فنی مـهندسی فرخ صنعت جنوب , فنی مـهندسی فرناد آذرخش اصفهان , فنی مـهندسی فروغ صنعت نقش جهان , فنی مـهندسی فروغ فجر نقش جهان , فنی مـهندسی فرهود راه آرین , فنی مـهندسی فریـان نیروی سوادکوه , فنی مـهندسی فعال سازان تجهیزات پایدار , فنی مـهندسی فعالان پارسی ماداکتو , فنی مـهندسی فلات قاره سپاهان , فنی مـهندسی فن آوران بحر , فنی مـهندسی فن آوران بهینـه ساز وهوشمند پرداز کاسپین , فنی مـهندسی فن آوران گستر سعدی , فنی مـهندسی فن کار ایمن سپاهان , فنی مـهندسی فناوران برق هونام , فنی مـهندسی فناوران صنعت استوناوند , فنی مـهندسی فولاد برق اراک , فنی مـهندسی فولاد پایـا , فنی مـهندسی فیروز گستر جهرم , فنی مـهندسی قارن آب نوکنده کا , فنی مـهندسی قائم گسترسبزطبرستان , فنی مـهندسی قدرت اعتماد پویـا , فنی مـهندسی کار اسپاران جنوب خوزستان , فنی مـهندسی کارآمدان کامکار اندیشـه طوس شرق , فنی مـهندسی کاربین سازه آسیـا , فنی مـهندسی کارت اعتبار فارس , فنی مـهندسی کاردان نصب صبا , فنی مـهندسی کارکیـا سازه جنوب , فنی مـهندسی کارون کرخه ساعی , فنی مـهندسی کاریز سبز گلستان , فنی مـهندسی کامـیاران سازه ماندگار , فنی مـهندسی کاوش نصب سپاهان , فنی مـهندسی کاوه صنعت زنده رود , فنی مـهندسی کاویـان دژ اهواز , فنی مـهندسی کبیر عمران , فنی مـهندسی کچوز کارون , فنی مـهندسی کرمان نماد نیرو , فنی مـهندسیری کهگیلویـه , فنی مـهندسی کشاورزی امـیران توسعه مبین , فنی مـهندسی کشاورزی بهار نارنج کهوروئیـه جیرفت , فنی مـهندسی کشاورزی ترویجی نگین سبزدماوند , فنی مـهندسی کشت کار رهیـافت رویـان سرآمد خراسان , فنی مـهندسی کلبه سازان آباده , فنی مـهندسی کنترل توان نوین پویـا , فنی مـهندسی کنترل نیرو کاسپین , فنی مـهندسی کندوج سازه قرن , فنی مـهندسی کوشا عمران جنت , فنی مـهندسی کوشاسپهر تاراز , فنی مـهندسی کوشاصنعت کیمـیا , فنی مـهندسی کومش سرای کویر قومس , فنی مـهندسی کومـه بنای واریـان , فنی مـهندسی کومـه سازان فاتح بین الملل , فنی مـهندسی کوه کاران یکان , فنی مـهندسی کهربا تراشـه , فنی مـهندسی کهربا مکانیک خزر , فنی مـهندسی کهکشان بهبهان , فنی مـهندسی کیـال بارش کرمان , فنی مـهندسی کیـان احیـاء اهواز , فنی مـهندسی کیـان برق نی ریز , فنی مـهندسی کیـان سازان آموت , فنی مـهندسی کیـان طرح اسپادان , فنی مـهندسی کیسان عماد , فنی مـهندسی کیفیت گستر پردیسان , فنی مـهندسی کیمـیا نیرو تابناک , فنی مـهندسی کیـهان راه سهند , فنی مـهندسی گازرسانی بازرگانی سازه حرارت سیـال غدیر , فنی مـهندسی گرگان گستر کارا , فنی مـهندسی گرم طراح اسفراین , فنی مـهندسی گرین تابان دلفان , فنی مـهندسی گسترش توان افلاک ازنا , فنی مـهندسی گلار صنعت موزرم , فنی مـهندسی گهرکاران دورود , فنی مـهندسی گیتی سیف انرژی , فنی مـهندسی گیتی صنعت آریـا , فنی مـهندسی لاواچ سازه , فنی مـهندسی لوتوس وستا , فنی مـهندسی ماد اریکه پارسیـان , فنی مـهندسی ماد صنعت زاگرس , فنی مـهندسی ماد و پارس غرب , فنی مـهندسی مارون دنای اکسین , فنی مـهندسی مارون کاران اروند , فنی مـهندسی مارون کاران اکسین , فنی مـهندسی مازند تاسیسات بالا تجن , فنی مـهندسی مازند دشت پایدار , فنی مـهندسی مانا تاسیسات کاسپین , فنی مـهندسی مانا نیرو صنعت بران غرب , فنی مـهندسی ماندگار صنعت توانا , فنی مـهندسی مانوشاک کردستان , فنی مـهندسی ماه افروز دریـا , فنی مـهندسی ماهر صنعت پایدار , فنی مـهندسی مبناطرح عمران صنعت , فنی مـهندسی مبین برق اصفهان , فنی مـهندسی متین الکترونیک زنجان , فنی مـهندسی متین راهبر خزر , فنی مـهندسی مثلث نیرو حویق , فنی مـهندسی مجذوب سازان خلیج فارس , فنی مـهندسی محاسب برودت , فنی مـهندسی محیط سازان کارن البرز , فنی مـهندسی مدرن سازان رویـان , فنی مـهندسی مدرن سازه زمرد , فنی مـهندسی مرز یـاران خاور , فنی مـهندسی مرمربتن طنین , فنی مـهندسی مروارید البرز پاسارگاد , فنی مـهندسی مریخ گستر پرهام , فنی مـهندسی مسلط کاران سپاهان , فنی مـهندسی مسیر راه گستر راستین , فنی مـهندسی مسیر عمران سپاهان , فنی مـهندسی مشاور اسکان افزای سپاهان , فنی مـهندسی مشید سازان , فنی مـهندسی مطبوع صنعت اصفهان , فنی مـهندسی معراج گستر مـهریز , فنی مـهندسی معظم سازه امـید , فنی مـهندسی مقاوم ترازسازه , فنی مـهندسی مقاوم سازان آبا , فنی مـهندسی مکانیک صنعت زاگرس , فنی مـهندسی مگا نیرو گستر آذر , فنی مـهندسی منار قطب عمران , فنی مـهندسی منیران صنعت بیـهق , فنی مـهندسی مـهاب دژ اسپادانا , فنی مـهندسی مـهاب کویرکومش , فنی مـهندسی مـهاب گستر رستاق , فنی مـهندسی مـهام نیروی کرمان , فنی مـهندسی مـهتا صنعت گلستان , فنی مـهندسی مـهد ازهار شوش , فنی مـهندسی مـهدآیش پارس , فنی مـهندسی مـهدی نیروی خوی , فنی مـهندسی مـهر آب کاوش , فنی مـهندسی مـهر آبگین سازه شرق گلشن , فنی مـهندسی مـهر آئین هگمتانـه , فنی مـهندسی مـهر خمـین , فنی مـهندسی مـهر ساهور فارس , فنی مـهندسی مـهراب گستر کارون , فنی مـهندسی مـهراز کویر کومش , فنی مـهندسی مـهرفن دماوند , فنی مـهندسی مـیراث داران سرزمـین کهن , فنی مـهندسی مـیراث سازه پارس , فنی مـهندسی مـیلاد آزادگان , فنی مـهندسی مـینا متین اهواز , فنی مـهندسی نادر نیرو درگز , فنی مـهندسی ناظر سازه , فنی مـهندسی نسیم سازه تیمره , فنی مـهندسی نفار کیله ساز تبرستان , فنی مـهندسی نفت آب راه کوهین , فنی مـهندسی نفیس طرح اسپادان , فنی مـهندسی نقش گستر آناهید , فنی مـهندسی نگون سار آذربایجان , فنی مـهندسی نگین بهسازبوشـهر , فنی مـهندسی نگین پندار امـید , فنی مـهندسی نگین تاسیسات هرو , فنی مـهندسی نگین راه ماهان زاگرس , فنی مـهندسی نگین ساز آب سپاهان , فنی مـهندسی نمودار صنعت قائمشـهر , فنی مـهندسی نواندیشان سبک پرداز تیمره , فنی مـهندسی نور نیرو ماد , فنی مـهندسی نورا توان گستر سهند , فنی مـهندسی نورآفرینان راه ابریشم , فنی مـهندسی نورباران بابل , فنی مـهندسی نونماکارکارون , فنی مـهندسی نوید عمران نوین صنعت , فنی مـهندسی نوید نوروز سپاهان , فنی مـهندسی نوین برق سارویـه , فنی مـهندسی نوین سازان لرستان , فنی مـهندسی نوین سازان محکم گرگان , فنی مـهندسی نوین سازه زاگرس دیناران , فنی مـهندسی نوین شمال گستر چالوس , فنی مـهندسی نوین صنعت افلاک , فنی مـهندسی نوین صنعت نصر سیراف , فنی مـهندسی نوین طرح شبنم , فنی مـهندسی نوین فن آوران البرز مازندران , فنی مـهندسی نیـارش سازه صبا , فنی مـهندسی نیرو ابتکار پرشین , فنی مـهندسی نیرو افزای قلعه , فنی مـهندسی نیرو آفرین ستاره لیـان , فنی مـهندسی نیرو آوران آذرخش , فنی مـهندسی نیرو پژوهش فارس , فنی مـهندسی نیرو حرارت ماندگار , فنی مـهندسی نیرو رسان توسعه گران فارس , فنی مـهندسی نیرو سرام آذین , فنی مـهندسی نیرو صنعت نیما , فنی مـهندسی نیرو گستر پرند غرب , فنی مـهندسی نیرو گستر جاوید اسپادانا , فنی مـهندسی نیرو گستر زمان , فنی مـهندسی نیرو نگار زرین یزد , فنی مـهندسی نیرو نور چهل سره , فنی مـهندسی نیرورسانان انرژی , فنی مـهندسی نیک اندیشان توسعه بام کویر , فنی مـهندسی نیک سازه پردیس ارم پارس , فنی مـهندسی نیکاب سازه ایساتیس , فنی مـهندسی نیلگون سازه صفا , فنی مـهندسی و بازرگانی بهینـه سازان آذرمـهر برزین , فنی مـهندسی و بازرگانی نارین صنعت آریـا , فنی مـهندسی و بازرگانی نیرو صنعت توان آریـا , فنی مـهندسی و تحقیقاتی زرین سولار اهر , فنی مـهندسی و تعمـیراتی پگاه نیروی جنوب , فنی مـهندسی و خدماتی آراز نور افروز , فنی مـهندسی و خدماتی آرتا قدرت سبلان , فنی مـهندسی و خدماتی پیمان صنعت رسپینا , فنی مـهندسی و خدماتی دورانتاش پارسی جنوب , فنی مـهندسی و خدماتی راه گستر نایین , فنی مـهندسی و ساختمانی دالان گستر زنجان , فنی مـهندسی و ساختمانی دانا فولاد شـهرام , فنی مـهندسی و عمرانی یگانـه آریـا ساز زاگرس , فنی مـهندسی و مشاوره ای پایـا راب قائم , فنی مـهندسی و مشاوره تاسیساتی سیـال گستر خوی , فنی مـهندسی و مشاوره نسترن الکتریک , فنی مـهندسی واسع سازان , فنی مـهندسی وتاسیساتی شـهاب بهجوش هفشجان , فنی مـهندسی وخدماتی اریکه استوار پارسیـان , فنی مـهندسی وخدماتی برنا الکتریک گروس , فنی مـهندسی ورون , فنی مـهندسی ولاش سازه افلاک نوین , فنی مـهندسی ومرمت پارس اسپا خو , فنی مـهندسی ومشاوره معمارسازه پارتاک , فنی مـهندسی ویرایش گران اصول سازه , فنی مـهندسی ویژن سازه طاها , فنی مـهندسی ویلاسازان گلستان , فنی مـهندسی هادی رسان جنوب , فنی مـهندسی هامون برق پارسیـان , فنی مـهندسی هانیوان سازه غرب , فنی مـهندسی هرم سازان اطلس پارس , فنی مـهندسی هرمس نوین مـهر آیریک , فنی مـهندسی هزارسازه بیستون , فنی مـهندسی هستی ارتباطات داده , فنی مـهندسی هفت ستون بم , فنی مـهندسی هگمتان سازه توان غرب , فنی مـهندسی همت کاران اصفهان , فنی مـهندسی همفکران سازه گستر , فنی مـهندسی همـیاران سرو خاکستری , فنی مـهندسی هوراند سازه قدرت , فنی مـهندسی هوشمندسازان بی سیم غرب , فنی مـهندسی هونام مـهرازی ایرانیـان کهن , فنی مـهندسی هه تاو گستر البرز , فنی مـهندسی هیدرو مـهر نیرو , فنی مـهندسی هیدروسازه ارگ , فنی مـهندسی یـادمان راه بیژن , فنی مـهندسی یـاشیل انرژی آذر , فنی مـهندسی یـاقوت گستر زنده رود , فنی مـهندسی یزدان سازه فارس , فنی مـهندسی یکتابنابابل , فنی مـهندسی یکتاسازان آبفا , فنی مـهندسی یگانـه نورد صنعت خوزستان , فنی مـهندسین رهاورد نیرو سپند , فنی مـهندسین سنا توربین تاوا , فنی نقاله اهواز , فنی نیرو گستر فردوس , فنی و بازرگانی تدبیرسنندج , فنی و تاسیساتی ایمن تهویـه شمـیران , فنی و تاسیساتی خطوط لوله سحر راه بهبهان , فنی و تاسیساتی راسخ بهبهان , فنی و تاسیساتی صادق کار , فنی و تاسیساتی و ساختمانی بام طلائی هفشجان , فنی و تجاری و گازرسانی شـهاب فرد , فنی و خدماتی آسایش خواه ارجان , فنی و خدماتی برق توان رعد , فنی و خدماتی برق سینا رعد شمال , فنی و خدماتی شـهباز وحدت شیرین بهار جنوب , فنی و خدماتی مـهران مرصاد , فنی و راه و ساختمان ارنش , فنی و راهسازی جاسک , فنی و ساختمانی امـید صنعت جنوب , فنی و ساختمانی ایذه چمبا , فنی و ساختمانی ایران خوز , فنی و ساختمانی بهنام کار دز , فنی و ساختمانی بیدرنگ , فنی و ساختمانی پلمبینگ , فنی و ساختمانی تهران جنوب , فنی و ساختمانی راد مکانیک اهواز , فنی و ساختمانی راه برج سازه نگین کویر , فنی و ساختمانی سریع کار , فنی و ساختمانی سفیددشت ایذه , فنی و ساختمانی شرق هفشجان , فنی و ساختمانی صدای خوزستان , فنی و ساختمانی صنف , فنی و ساختمانی علم وفن وتدبیر , فنی و ساختمانی کارنای , فنی و ساختمانی کانیو , فنی و ساختمانی کپر , فنی و ساختمانی کران دژ آپادانا , فنی و ساختمانی کندوان هشتاد , فنی و ساختمانی مارون مکانیک , فنی و ساختمانی ماهان آبادگر اهواز , فنی و ساختمانی محسن چم کار , فنی و ساختمانی مشـهدپی , فنی و مـهندسی ابان رستاد پارس , فنی و مـهندسی ابتکار سازه پدیده , فنی و مـهندسی ابرسازه جهرم , فنی و مـهندسی ابنیـه ساز درفک , فنی و مـهندسی ابنیـه سازان زاهدان , فنی و مـهندسی ابنیـه و برق پاسارگاد , فنی و مـهندسی اختر نیرو صفه , فنی و مـهندسی ارتباط سازه مبین , فنی و مـهندسی ارتباط صنعت هگمتانـه , فنی و مـهندسی ارتباط و انتقال آداک نیروی کرمان , فنی و مـهندسی ارتعاشات ریز موج , فنی و مـهندسی ارتفاع سازه یزد , فنی و مـهندسی ارس سازه نو ورزقان , فنی و مـهندسی اریـا دژ ایمن , فنی و مـهندسی استحکام بنای طرح ماندگار آرتا , فنی و مـهندسی استحکام سازه ارمند , فنی و مـهندسی استحکام گستر خاور , فنی و مـهندسی اسکان رود فارس , فنی و مـهندسی اسکان سازان افلاک , فنی و مـهندسی اعتماد کاران خمـین , فنی و مـهندسی افراز سازه گستر آیریک , فنی و مـهندسی افرند گسترش شرق , فنی و مـهندسی افروز گاز یزد , فنی و مـهندسی البرز سازه شـهسوار , فنی و مـهندسی الکترو نیرو کار , فنی و مـهندسی الکتروسازه زنجیران , فنی و مـهندسی الکترون دردانـه فارس , فنی و مـهندسی المان سازه یکتا , فنی و مـهندسی الهام گستر آذربایجان , فنی و مـهندسی امـیدسازان نگین برج , فنی و مـهندسی انبوه سازان مـهرازان کویر لوت , فنی و مـهندسی اندیشـه سازان نیرو صنعت کاسپین , فنی و مـهندسی انرژی افروز آراد , فنی و مـهندسی انرژی کویر پایـا , فنی و مـهندسی ایده آل صنعت آساک , فنی و مـهندسی ایده پردازان پاسنگان , فنی و مـهندسی ایران رضی , فنی و مـهندسی ایرانیـان ولتاژ طبرستان , فنی و مـهندسی ایستا سازه آراز , فنی و مـهندسی ایشیق آرتان آذربایجان , فنی و مـهندسی ایمن توان برق , فنی و مـهندسی آب راه گستر کویر , فنی و مـهندسی آب کاران جنوب مـیهن , فنی و مـهندسی آب گستر هامون , فنی و مـهندسی آبا گنارش , فنی و مـهندسی آباد اندیشان زنجان , فنی و مـهندسی آباد راه مـیانکوه , فنی و مـهندسی آبادگران اقلیم آریـان , فنی و مـهندسی آبادگران پارس کومـه , فنی و مـهندسی آبادگران نوین بـه آفرین , فنی و مـهندسی آبادگستر سوچلما , فنی و مـهندسی آبان آب و خاک کویر , فنی و مـهندسی آبراه گستر خاتم , فنی و مـهندسی آبسازان طبرستان سارویـه , فنی و مـهندسی آبشاران کارون , فنی و مـهندسی آبنوس نگین آسمان , فنی و مـهندسی آبیـاران سبز گیلان , فنی و مـهندسی آتریـاد صنعت همام , فنی و مـهندسی آتی تک سازه آنزان , فنی و مـهندسی آتی نگین زاینده رود , فنی و مـهندسی آتیـه سازندگان کتالم , فنی و مـهندسی آذر باخیش سبلان , فنی و مـهندسی آذر مـهاب نوین راه , فنی و مـهندسی آذین گستر شـهسوار , فنی و مـهندسی آران قدرت جنوب , فنی و مـهندسی آرتا قدرت مغان , فنی و مـهندسی آرسس گستر کمندان , فنی و مـهندسی آرشام تاسیسات ویونا , فنی و مـهندسی آرشام نیروی غرب , فنی و مـهندسی آرمان توان گستر تبریز , فنی و مـهندسی آرمـه طرح اسپاهان , فنی و مـهندسی آریـا توان خاوران , فنی و مـهندسی آریـا کارنیک , فنی و مـهندسی آریـا ماکان سازه آسیـا , فنی و مـهندسی آریـا ماهان پرتو آراد , فنی و مـهندسی آریـانا بنیـان داتیس , فنی و مـهندسی آرین آساک , فنی و مـهندسی آرین مجد ساحل , فنی و مـهندسی آساک افروز طوس , فنی و مـهندسی آستان مـهتاب , فنی و مـهندسی آگاهان رسانـه سمنان , فنی و مـهندسی آلتین سازه آریـان , فنی و مـهندسی آمود بتن پارسیـان , فنی و مـهندسی آنامـیس رود هرمزگان , فنی و مـهندسی آوند بتن طبرستان , فنی و مـهندسی آیت پیمان گستر مازند , فنی و مـهندسی آیدین شعله پارس , فنی و مـهندسی آیین تاش , فنی و مـهندسی باران سازه ماندگار , فنی و مـهندسی بام سبز لنگرود , فنی و مـهندسی بدیع سازان صنعت گلستان , فنی و مـهندسی برآیند سازه مـهام , فنی و مـهندسی برق البرز رامسر , فنی و مـهندسی برق آذین الموت , فنی و مـهندسی برق آرا اسفراین , فنی و مـهندسی برق بردار توسعه ساری , فنی و مـهندسی برق فازگستر مازندران , فنی و مـهندسی برق مخابرات ارتباط امواج اشرفیـه , فنی و مـهندسی برق و مخابرات پایـا نیرو بهارستان , فنی و مـهندسی برنادژ , فنی و مـهندسی بزم آرای رستاق , فنی و مـهندسی بنا سازان فولاد سپاهان , فنی و مـهندسی بنابرج زیگورات , فنی و مـهندسی بناسازان عمارت خورشید , فنی و مـهندسی بناسازان مارلیک جم , فنی و مـهندسی بوژان نیرو جم , فنی و مـهندسی بهبود صنعت نگین کویر , فنی و مـهندسی بهتا سازه محلات , فنی و مـهندسی بهرو اندیشان پایدار , فنی و مـهندسی بهسازان داراب , فنی و مـهندسی بهین دشت نیمروز , فنی و مـهندسی بهین ساز آرین یزد , فنی و مـهندسی بهین صنعت گاز شمالغرب , فنی و مـهندسی بهینـه پویـان آریـانا , فنی و مـهندسی بهینـه سازان آریسان , فنی و مـهندسی بهینـه سازان هوشمند انرژی شـهرراز , فنی و مـهندسی بهینـه نیروی پارس آسیـا , فنی و مـهندسی پارت سگال سپانو , فنی و مـهندسی پارس اسکان قائم , فنی و مـهندسی پارس پی شاهوار , فنی و مـهندسی پارس تابان زاگرس , فنی و مـهندسی پارس توان صفه , فنی و مـهندسی پارس دژ بنیـان , فنی و مـهندسی پارس راه آبگیر اسرار , فنی و مـهندسی پارس عمران سازه نوین ایرانیـان , فنی و مـهندسی پارس کیـان هامون , فنی و مـهندسی پارس معیـار جنوب , فنی و مـهندسی پارسا نیکان البرز , فنی و مـهندسی پارسه آرمـه کیـهان , فنی و مـهندسی پارسیـان تاسیسات جنوب , فنی و مـهندسی پاک آب چشمـه , فنی و مـهندسی پایـا بتن سپاهان صفه , فنی و مـهندسی پایـاب سازه صدرا , فنی و مـهندسی پایـاسازه پارس زاینده رود , فنی و مـهندسی پایدار پی شیراز , فنی و مـهندسی پایدار سازه بتن بنیـان , فنی و مـهندسی پایـه گستر رها , فنی و مـهندسی پترو پارس قدرت , فنی و مـهندسی پترو راهان زاگرس جنوب , فنی و مـهندسی پترو نیروی ابتکار , فنی و مـهندسی پدیده دوکوهه , فنی و مـهندسی پرتو اندیشان سداد , فنی و مـهندسی پرتو گستر شمال , فنی و مـهندسی پرتو گستر فسا , فنی و مـهندسی پرشین صنعت مارون , فنی و مـهندسی پناه سازه شریف , فنی و مـهندسی پولاد بست شیراز , فنی و مـهندسی پونیک سازه شمال , فنی و مـهندسی پویـا پی ریزان ایرانیـان , فنی و مـهندسی پویـا صنعت ماداکتو , فنی و مـهندسی پویـا قطره , فنی و مـهندسی پویـا کاوان اترک , فنی و مـهندسی پی گستر گاز سبلان , فنی و مـهندسی پیشرو سازان جی , فنی و مـهندسی پیشرو سازه سپهر کوثر , فنی و مـهندسی پیمان برق روشن , فنی و مـهندسی پیمان پایـاب نصر , فنی و مـهندسی پیمان صنعت راد , فنی و مـهندسی پیمایش تراز یزد , فنی و مـهندسی تابا الکتریک سراب , فنی و مـهندسی تابان سازه کاردوخ , فنی و مـهندسی تابش رعد مازند , فنی و مـهندسی تارا طرح پرشیـا , فنی و مـهندسی تارا معیـار طبرستان , فنی و مـهندسی تاسیساتی ثمـین اردکان , فنی و مـهندسی تاسیساتی رودپیما سفیدچشمـه , فنی و مـهندسی تام پی سازه , فنی و مـهندسی تام یـار نیروی پرتیکان , فنی و مـهندسی تبرزین صنعت , فنی و مـهندسی تدبیر پویـان عصر , فنی و مـهندسی ترازسازان بینالود , فنی و مـهندسی ترن توس , فنی و مـهندسی تک عمران بوشـهر , فنی و مـهندسی تکسان نیرو رسان غرب , فنی و مـهندسی تند آبراه سبلان , فنی و مـهندسی توان تابلوی الین مازند , فنی و مـهندسی توان کار فنون روز , فنی و مـهندسی توان گستر برین دنا , فنی و مـهندسی توان نیروی آفتاب , فنی و مـهندسی توزیع گستر آذر مـهرگان , فنی و مـهندسی توسعه ابنیـه تویسرکان , فنی و مـهندسی توسعه و عمران دانا گستر کاوا اندیش , فنی و مـهندسی توسکا برق کاسپین , فنی و مـهندسی توکال بام البرز , فنی و مـهندسی تهران پاورزان تیراژه , فنی و مـهندسی تیرداد اکسین , فنی و مـهندسی تیرگان کاوش گلستان , فنی و مـهندسی تیوا نیرو چهارمحال , فنی و مـهندسی جاوید سازان مازندران , فنی و مـهندسی جنوب تاسیسات , فنی و مـهندسی جویبار سازان افق طلایی , فنی و مـهندسی جهان رعد گستران , فنی و مـهندسی جهان سازان تالار سبز , فنی و مـهندسی چالشان صنعت سبلان , فنی و مـهندسی چگالش توازن نفت , فنی و مـهندسی چلیپا راه ارس , فنی و مـهندسی حامد زیگورات بلند طبقه , فنی و مـهندسی خاک سازه گستر نوین , فنی و مـهندسی خبرگان سازه اب راه , فنی و مـهندسی خجیر سازان , فنی و مـهندسی خدماتی بینا دلان زاگرس , فنی و مـهندسی خرد صنعت , فنی و مـهندسی خرد و دانش آب شاهوار , فنی و مـهندسی خزر تاسیسات گیلان , فنی و مـهندسی خشت و پی پارسیـان , فنی و مـهندسی خشکه چین شمال , فنی و مـهندسی خطوط آرا ف , فنی و مـهندسی خطوط نیرو ازنا , فنی و مـهندسی دار آبی گلستان , فنی و مـهندسی دانانت جنوبشرق , فنی و مـهندسی درکاوش , فنی و مـهندسی دریـابار کویر , فنی و مـهندسی دژ پی ساروج , فنی و مـهندسی دژبند قم , فنی و مـهندسی دقیق پرتو مغان , فنی و مـهندسی دما نور سپاهان , فنی و مـهندسی دنا برج امـین , فنی و مـهندسی دنیز نیرو هرمزگان , فنی و مـهندسی دیـاموند الکتریک شمال , فنی و مـهندسی دیـهیم صنعت پارسیـان , فنی و مـهندسی راه اندیشان دشت رها , فنی و مـهندسی راه و ابنیـه بومک , فنی و مـهندسی راه و ساختمان استقامت , فنی و مـهندسی راهبانان مـیثاق لرستان , فنی و مـهندسی راهدارصنعت , فنی و مـهندسی رسا سازه کوهستان , فنی و مـهندسی رعد ایوان شرق , فنی و مـهندسی رعد فانوس شـهاب کویر , فنی و مـهندسی رعد نیروی آمل , فنی و مـهندسی رعدسازان افق تیوا , فنی و مـهندسی ره آب کاران البرز , فنی و مـهندسی ره آوران نور سپاهان , فنی و مـهندسی رهستان ساز سورشجان , فنی و مـهندسی رهیـاب عمران سهند , فنی و مـهندسی زاگرس تاسیسات ارگ , فنی و مـهندسی زایندآب ف , فنی و مـهندسی زر افشان کاران , فنی و مـهندسی زرین راه رامـیان , فنی و مـهندسی زرین سازه زردکوه , فنی و مـهندسی زمـین راه خانـه گلستان , فنی و مـهندسی زیبا پناه اسفراین , فنی و مـهندسی زیست آب دیمـه , فنی و مـهندسی ژرف اندیش نقش جهان , فنی و مـهندسی ژرف اندیشان آسمان , فنی و مـهندسی ساتراپ سنگسر , فنی و مـهندسی ساختمان و تاسیسات آپارتمان سازان آریـا , فنی و مـهندسی ساختمانی و راهسازی سالک ابریشم , فنی و مـهندسی ساروج بام کویر , فنی و مـهندسی ساروج خشت سپاهان , فنی و مـهندسی ساروج زاینده رود سپاهان , فنی و مـهندسی سارینا سازه آرین , فنی و مـهندسی سازآب کاران مامطیر , فنی و مـهندسی سازورکار اصفهان , فنی و مـهندسی سازه اسکان منطقه آزاد انزلی , فنی و مـهندسی سازه پایدار سهیل , فنی و مـهندسی سازه ره گستر زیبا اندیش , فنی و مـهندسی سازه سد لندر , فنی و مـهندسی سازه کاران استوار بنیـان , فنی و مـهندسی سازه کوشان آرمان , فنی و مـهندسی سازه و معماری هفتواد , فنی و مـهندسی سازه های نوین تبریز , فنی و مـهندسی سالار بنای زرین ماهان , فنی و مـهندسی سامان سازه وحدت شـهر راز , فنی و مـهندسی سامان گستر البرز , فنی و مـهندسی سامان گستر فلات , فنی و مـهندسی سامان گستر کوچان , فنی و مـهندسی سامانـه های حافظ آتیـه , فنی و مـهندسی سایـه افکن اردبیل , فنی و مـهندسی سپنتا انرژی سپهر , فنی و مـهندسی سپندنیرو صنعت شمال , فنی و مـهندسی سپهر پرشین افق , فنی و مـهندسی سپهر سازه صدرا , فنی و مـهندسی سپهر نیروی غرب , فنی و مـهندسی سپیدرود نیروی شمال , فنی و مـهندسی ستاره قدرت پرشیـا , فنی و مـهندسی ستون صنعت کویر , فنی و مـهندسی سرآمدان صنعت خورنگان , فنی و مـهندسی سرو گستران پارسیس نقش جهان , فنی و مـهندسی سرور بتن جنوب , فنی و مـهندسی سروش صنعت پویـا گستر , فنی و مـهندسی سقف گستران سازه شاهین , فنی و مـهندسی سما سازه مـیزدج , فنی و مـهندسی سنگ طلای اسکان آذربایجان , فنی و مـهندسی سورن ونک سپاهان , فنی و مـهندسی سوز گرما آسیـا , فنی و مـهندسی سه تن سازه طبرستان , فنی و مـهندسی سهند تاسیسات آرمـه , فنی و مـهندسی سهند تاسیسات رهاب , فنی و مـهندسی سیرجان دریـا , فنی و مـهندسی سینا سازه بنای امن , فنی و مـهندسی سیویل آرسس , فنی و مـهندسی شاخص سازه خاوران , فنی و مـهندسی شاهین سپهر اتشگاه , فنی و مـهندسی شایـان قدرت سبزواران , فنی و مـهندسی شایگان سازان سپیدار , فنی و مـهندسی شایگان گستر کارون , فنی و مـهندسی شبکه پردازان نیرو ترانس ماهور , فنی و مـهندسی صاف گام بندر , فنی و مـهندسی صبا پیمان دز , فنی و مـهندسی صحیح کاران پیشرو , فنی و مـهندسی صخره کاران شمال , فنی و مـهندسی صدف گاز اردکان , فنی و مـهندسی صنایع ذخیره سازی کندوان , فنی و مـهندسی صنعت آتی نگرجویبار , فنی و مـهندسی صنعت گستر آفتاب , فنی و مـهندسی صنعت گستر بارده , فنی و مـهندسی صنعتگران آفتاب فارس , فنی و مـهندسی طارس گستر , فنی و مـهندسی طاق بام فارس , فنی و مـهندسی طاق نمای کویر , فنی و مـهندسی طراوت ساز کویر , فنی و مـهندسی طرح ساخت تچرا , فنی و مـهندسی طرح عمران شـهر , فنی و مـهندسی طرح و بازرسی , فنی و مـهندسی طلوع احداث گستر اسپادان , فنی و مـهندسی طلوع سپید آساک , فنی و مـهندسی ظفرآوا منطقه آزاد انزلی , فنی و مـهندسی عتیق اصفهان , فنی و مـهندسی عرشـه ساز تبریز , فنی و مـهندسی عصر فن آوری ماندگار , فنی و مـهندسی عظمت سازه شیخ صفی , فنی و مـهندسی عقاب نیروی نوتاش , فنی و مـهندسی عمران اطمـینان فراز ماهان , فنی و مـهندسی عمران پیشـه شـهر , فنی و مـهندسی عمران تاسیسات قوشاچای , فنی و مـهندسی عمران سازان ماهان , فنی و مـهندسی عمران گستر پاتاق , فنی و مـهندسی عمران گستر تالش , فنی و مـهندسی عمران گستر قیـام , فنی و مـهندسی عمران نیرو طبرستان , فنی و مـهندسی فار مد پیرا , فنی و مـهندسی فارس نیرو رعد , فنی و مـهندسی فرا قدرت مازندران , فنی و مـهندسی فراز بنای کرانـه , فنی و مـهندسی فراز صنعت سجرو , فنی و مـهندسی فراسازان ارجان , فنی و مـهندسی فرانگر پویـان رویـان , فنی و مـهندسی فرایند برتر راه و ساختمان , فنی و مـهندسی فرجام سازه البرز , فنی و مـهندسی فرهاد بتن آزما , فنی و مـهندسی فولاد صنعت اطلس , فنی و مـهندسی قابوس پوشان , فنی و مـهندسی کار ساز آب و خاک خوزستان , فنی و مـهندسی کار و اندیشـه اردکان , فنی و مـهندسی کاریز شمال , فنی و مـهندسی کاریزان سازه شرق , فنی و مـهندسی کاریزان صدرا تبریز , فنی و مـهندسی کاسپین نیرو الکتریک شمال , فنی و مـهندسی کاسپین نیروی شمال , فنی و مـهندسی کامکار سازه خوزستان , فنی و مـهندسی کامکار قدرت کرمان , فنی و مـهندسی کانی برق بوکان , فنی و مـهندسی کبیر نیروشایـان ایساتیس , فنی و مـهندسی کرمان تیراژه کویر , فنی و مـهندسی کشاورزی خدماتی سبز منظر هیرکان , فنی و مـهندسی کلان صنعت شمال , فنی و مـهندسی کلچوسازان کوهپر , فنی و مـهندسی کوشا انرژی راگا , فنی و مـهندسی کوه دشت خلخال , فنی و مـهندسی کهن پی صبا , فنی و مـهندسی کیـان راه اورانوس , فنی و مـهندسی کیله گستر پاکان , فنی و مـهندسی گلجام بتن , فنی و مـهندسی گنجینـه سبز مازندران , فنی و مـهندسی گوهر ابنیـه کیـان , فنی و مـهندسی گیتی آرای نو اندیش , فنی و مـهندسی لارده گسترشمال , فنی و مـهندسی لاشار سازه خزر , فنی و مـهندسیرود سازان فارس , فنی و مـهندسی مازند توزیع قائم شـهر , فنی و مـهندسی مازند دژشمال , فنی و مـهندسی ماهان برق خزر , فنی و مـهندسی متین آژند , فنی و مـهندسی محیط بیدکان , فنی و مـهندسی مستحکم سازان طبرستان , فنی و مـهندسی معین پاک جنوب , فنی و مـهندسی مفید شاهرود , فنی و مـهندسی مقاوم سازه بتن آرمـه , فنی و مـهندسی مکران شرق ایرانشـهر , فنی و مـهندسی مگا صنعت جنوب شرق کارمانیـان , فنی و مـهندسی مـهاجر صنعت دالاهو , فنی و مـهندسی مـهتاب گستر بندر , فنی و مـهندسی مـهتاب گستر بیرجند , فنی و مـهندسی مـهر تابان طبرستان , فنی و مـهندسی مـهر گستر طبرستان آمل , فنی و مـهندسی مـهرآوران رویـای سبز بهار , فنی و مـهندسی مـهرآوران زرین شرق , فنی و مـهندسی مـهرتات کهن , فنی و مـهندسی مـیلاد غرب اکباتان , فنی و مـهندسی مـینو درون فدک شـهریـار , فنی و مـهندسی نسترن دشت یـاس , فنی و مـهندسی نفت فلات سهند , فنی و مـهندسی نگین برق طبرستان , فنی و مـهندسی نماد بند مازند , فنی و مـهندسی نور آوران برق شـهر , فنی و مـهندسی نور گستر قابوس , فنی و مـهندسی نورآوران کریمان کرمان , فنی و مـهندسی نوری برق آرارات , فنی و مـهندسی نوژین صنعت نیرو , فنی و مـهندسی نوسازان مـیهن تاک , فنی و مـهندسی نوین سازان کوشا , فنی و مـهندسی نوین گرما سازان بیژن یورد , فنی و مـهندسی نیـاوران سازه شرق , فنی و مـهندسی نیرو ازما پیـام , فنی و مـهندسی نیرو آفرین نورستان , فنی و مـهندسی نیرو پژوه آپادانا , فنی و مـهندسی نیرو رسان هرمز , فنی و مـهندسی نیروهزار کارمانیـا جنوبشرق , فنی و مـهندسی نیروی برق هوشمند , فنی و مـهندسی نیک پیـام گیلان , فنی و مـهندسی نیک نمادگران پارس آریـا , فنی و مـهندسی نیکان نیروی ابان , فنی و مـهندسی نیکوسرشت ساحل , فنی و مـهندسی و بازرگانی رواج نیرو گلستان , فنی و مـهندسی و تاسیسات برق جریـان هجومـی مغان , فنی و مـهندسی و تحقیقاتی زرین پل ارس , فنی و مـهندسی و مشاوره ای مـه آفرید فارس , فنی و مـهندسی ورارود سازه , فنی و مـهندسی ویلا ساز فاخر , فنی و مـهندسی هدیش عمران تابان , فنی و مـهندسی همدان نیسا , فنی و مـهندسی هونام گستران انشان فارس , فنی و مـهندسی هیدرو سازه هگمتان , فنی و مـهندسی هیراد سازه آدرین , فنی و مـهندسی یکتا توان تابا , فنی و مـهندسی یکتا نیروی آریـا , فنی و مـهندسی،کشاورزی باران سازان گروس , فنی و مـهندسین سوریـان گستران برق شیراز , فنی و مـهندسین فضا زمان ساختمان , فنی وخدماتی بهسازان نیرو سبزواران , فنی وخدماتی نورآوران طلوع شرق , فنی وساختمانی سعیدصنعت مارون , فنی وساختمانی کیـان بنا جنوب , فنی وساختمانی یورت برج گلستان , فنی ومـهندسی ابرگسترپارسیـان , فنی ومـهندسی احجام ساخت مرکزی , فنی ومـهندسی احداث صنعت کارون , فنی ومـهندسی اسکان پایدارتبریز , فنی ومـهندسی افرا گهر سپاهان , فنی ومـهندسی الکترو نور مبتکران , فنی ومـهندسی المان سازه جوان تبریز , فنی ومـهندسی انتقال نیروی کمالان گلستان , فنی ومـهندسی انشعاب قومس , فنی ومـهندسی ایستابن کلیدفارس , فنی ومـهندسی ایستار صنعت شـهرکرد , فنی ومـهندسی ایمن برق فریدونشـهر , فنی ومـهندسی ایمن سازان سپهر باستان , فنی ومـهندسی ایمن سازه بروجرد , فنی ومـهندسی آب وتوسعه سمنان , فنی ومـهندسی آبان صنعت فروزان , فنی ومـهندسی آبراکام دژ , فنی ومـهندسی آتیـه سازان پیشرو یگانـه , فنی ومـهندسی آرا تجهیز جیرفت , فنی ومـهندسی آرتا توان سبلان , فنی ومـهندسی آریـا بستر پارسیـان اندیش , فنی ومـهندسی آریـادژناژوان , فنی ومـهندسی آریـاز قابوس گلستان , فنی ومـهندسی برج سازان تاسیسات خلیج فارس , فنی ومـهندسی پارس اقلیم کمره , فنی ومـهندسی پایـاب جنوب , فنی ومـهندسی تاورسازان کاسپین , فنی ومـهندسی توحید نیروی البرز , فنی ومـهندسی خاک پی گستر آیریک , فنی ومـهندسی خورشید عصر سازندگی , فنی ومـهندسی دانشکارصنعت شرق , فنی ومـهندسی درخشش توان , فنی ومـهندسی راه و ساختمان تونل سد آریـانا , فنی ومـهندسی رعدآسای ناقوس , فنی ومـهندسی روان روی کرمان , فنی ومـهندسی زلال سازان تصفیـه آذر , فنی ومـهندسی ژرف سازه اسپادانا , فنی ومـهندسی سازآب بتن ساب , فنی ومـهندسی سرچشمـه شاهرود البرز , فنی ومـهندسی شاخص اعتماد , فنی ومـهندسی شـهاب صنعت گلستان شرقین , فنی ومـهندسی شـهاب گستراستحکام سازان رادمـهر , فنی ومـهندسی صدرا سازه زاینده رود , فنی ومـهندسی صلب سازه طبرستان , فنی ومـهندسی صنعتگران جاوید , فنی ومـهندسی طرح ارا کاسپین , فنی ومـهندسی فرازبنددنا , فنی ومـهندسی فرازمند نیرو نقش جهان , فنی ومـهندسی فراسازان هخامنش , فنی ومـهندسی قلعه نمای آرمان گلستان , فنی ومـهندسی کار خیز گستر توان , فنی ومـهندسی کاریز سازه اقطاع , فنی ومـهندسی کشت گستر مـهریز , فنی ومـهندسی مازند برق شیرگاه , فنی ومـهندسی ماندگار معماری سبز , فنی ومـهندسی مـهرآباد آریـانا , فنی ومـهندسی مـیلادکارآذران , فنی ومـهندسی نفتاگازماد , فنی ومـهندسی نقش آب کژال , فنی ومـهندسی نورتاب توان قزوین , فنی ومـهندسی نـهر مـیان کارمانیـا , فنی ومـهندسی نیرو پدید سهند , فنی ومـهندسی نیرو سازان سمنگان , فنی ومـهندسی نیروسازان کارمانیـا , فنی ومھندسی خزرسازه شریف , فنی‌مـهندسی بهساز ایمن لمراسک , فوار آب الوند , فواره سازان جنوب , فوران سازان انرژی جنوب , فوران صنعت مرودشت , فوران نیرو خزر , فورسمنت , فوژان ابنیـه گستر , فوکا کاران جنوب , فولاد ابنیـه ماهان , فولاد اسکلت بندر , فولاد ایستای تبریز , فولاد بافان , فولاد بتن اقلیم جنوب , فولاد بتن آپادانا , فولاد بتن آزرمان , فولاد بتن آساک , فولاد بتن سهند مراغه , فولاد بتن کارون , فولاد بتن کلار , فولاد بتن کیـان دژ , فولاد بتن ماندان , فولاد بتن هامون , فولاد برج پارسیـان , فولاد برج شیراز , فولاد برج کیـان البرز , فولاد بنای پاسارگاد , فولاد پایـه مـهرگان , فولاد پی برج , فولاد پی شیراز , فولاد پی عمـیق , فولاد پی قرن , فولاد پی ماندگار , فولاد پیکر آذربایجان , فولاد پیکر مدرن فارس , فولاد تنان غرب قومس , فولاد جوش جنوب , فولاد جوشان آذر , فولاد زره ساز , فولاد زرین لنجان , فولاد سازان کبری , فولاد سازان یـاسوج , فولاد سازه ایلام , فولاد سازه آروین , فولاد سازه تمبی , فولاد سازه زیگورات , فولاد سازه ساوالان , فولاد سازه شمال , فولاد سازه کبیر سراب , فولاد سازه کردستان , فولاد سازه گچساران , فولاد سازه گرگان زمـین , فولاد سازه هامون , فولاد سازه هگمتان , فولاد ستون البرز , فولاد ستون زاگرس , فولاد ستون شـهر راز , فولاد سنگ فارس , فولاد صنعت گدارتختی , فولاد صنعتگر عرصه جنوب , فولاد عمران پارمـیس , فولاد فراز الوند , فولاد فردوس فارس , فولاد قلعه پایدار , فولاد قلعهری , فولاد کاوان گلستان , فولاد کبیر شایگان راه , فولاد کمک یـاسوج , فولاد کوشان سبز , فولاد گستران ساحل ساز , فولاد مـهار , فولاد نرمـه کیـهان , فولاد نیروی برق رسا , فولادبرش تجن , فولادبنای بندر , فولادتدبیر اصفهان , فولادخمش , فولادساختمان ایستا , فولادسازه باشت , فولادسد مسجد سلیمان , فولادفام تبریز , فولادین پی فارس , فولمن , فومن بناء گیلان , فهام اندیشـه گستر شمال , فهن دژ , فهیم گسترشمال , فهیمان فن صنعت کویر , فیـاض سازه توس , فیـال عمران راهبر , فیدار پل عرفان , فیدار دژ ایستا , فیدار راه ماهان , فیدار راهبرد رادین , فیدار رزن برگ , فیدار سازهری , فیدار صنعت آبادیس , فیدار فراگام جاوید , فیدار فن مـهرگان , فیدار قلعه , فیدار کادوس , فیدار کشش پارس , فیدار گلستو , فیدار محیط سازه , فیدار مـیاب , فیدارپارمـین , فیدر طرح و تجهیز انرژی , فیروز ابنیـه نگین , فیروز طرح آرنگ , فیروزان الکتریک شرق , فیروزه گستر نیشابور , فیرون سازه , فیض آسفالت واوان , فیض سازه ایلام , فیکا اصفهان , قاب افریز بنا , قابوس بنای زاگرس , قار سو یول , قارتال سازه آذربایجان , قارتال سنگ سرین بولاق , قاسم صنعت مارون , قاصدعمران شرق , قافلان دیماس , قافلان سو راه ساز , قافلانسو , قالا , قالان یورد , قالب پیشواز امـیدیـه , قامت سازه اترک , قامت سوردار خزر , قاموس مشعل , قان تاندیر اوجالان , قانون سازه گلستان , قایـا الکتریک آذربایجان , قایـا آلتون اینشاآت , قائد بتون زاگرس , قائد بنای تخت جمشید پارس , قائد گستر پارس , قائد گستردورود , قائم برج زاگرس , قائم برج طبرستان , قائم راه فروزان , قائم صخره خاور , قائم گستر ایده , قائم گستر خاتم , قائم گستر نور , قائم معماران باختر , قائم مـهر نیرو , قائم نیرو جهانبین , قبادبویر دنا , قبادگسترانشان , قبای غنچه , قدر اب دان کرمان , قدر ساز خوزستان , قدر شـهریـاران انوشیروان , قدر صادق شیراز , قدر کوشای نوین , قدرت , قدرت اعتماد , قدرت افزای قلعه طبرستان , قدرت آفتاب جنوب , قدرت برق آوران آراد , قدرت پردازش توس , قدرت رسان نوین گلستان , قدرت سازه گستر آرمان , قدرت گستر البرز , قدرت نشان انرژی سبز تبرستان , قدرت نیرو هخامنش , قدردژ , قدرراه کاران , قدرکار , قدرکاران مبتکرپارس , قدس آزاد , قدس محکم تبریز , قدیم راه , قراجه آسمان شرق شیرو , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء-بعثت , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء-سماوات , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص)- اروندان , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص)- امـین , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص)- حرا , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص)- صدف , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص)- عاشورا , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص)- علی ابن ابیطالب( , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص)- عمران ساحل , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص)- نصر , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص)- نیروگستر , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص)-امـید پارس , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص)-ثارالله , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص)-جوادالائمـه(ع) , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص)-دریـاساحل , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص)-سیدالشـهدا(ع) , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص)-شـهیدرجایی , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص)-عمران صنعت , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص)-عمران نینوا , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص)-فجر , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص)-مکین , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص)-ولیعصر(عج) , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص) - الهادی(ع) , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص) - رهاب , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص) - عمران , قرارگاه سازندگی خاتم الانبیـاء(ص) - فاطر , قرارگاه سازندگی قائم(عج) آجا , قراول سازه ساری , قرن بتن سازان , قره آغاج فن آوران , قره خضربنا , قره داش نما , قره مـیسین غرب , قره یول نازلو چای , قره‌آغاج بتن , قزل پی زاهدان , قزل توپراق آذر , قزل جوش خوی , قزل دیوار ارسباران , قزل عمارت تبریز , قزل قارتال تبریز , قزل قلعه بندر , قزل قیـه سهند , قزل یول ایمن , قزوین بنا پارس , قزوین سازه سازان , قشلاق قیر , قشنگ نمای بوشـهر , قصر آرای شیراز , قصر آینـه پارسیـان , قصر بلورین فارس , قصر پاییزان , قصر سازان شـهرام , قصر سازان هگمتانـه , قصر سازه آسیـا , قصر سازه کامبادن , قصر سازه مـهتاب , قصر طلایی سپاهان , قصر موج همدان , قصر نور دالاهو , قصرافروز زرین , قصرالدشت بروجن , قصرالدشت شفق بتن , قصربنای سبلان , قصرخدمات , قصرسازامـیدپارس , قصرسازان حبیب , قصرسازانری , قصرسازه اردوان , قصرطلایی سپهر , قطب تربت , قطب صنعت زاگرس , قطب نیروی آراتا , قطران آب شمال , قطران آب کرمان , قطران سازه البرز , قطران گستر دشت , قطران گستر شمال جویبار , قطران گسترحلوان , قطران نم کشت شیروان , قطره امـید باقران , قطره آب طبیعت سبز , قطره آب گستر البرز , قطره باران پرشین , قطره باران سازه سهند , قطره باران کومش , قطره باران کوهساران , قطره پرتاب نور , قطره گستر پهناب طبرستان , قطره گستر توس , قطره گستران افق آذر آب , قطعه پردازان ماهور گستر جنوب , قطعه سازان ارجان , قطعه سازان ایمن , قطعه سازان حفاری جنوب , قفا , قلات کوهمره دوگنبدان , قلعه آب پی ارس , قلعه برج الماس , قلعه برزین غرب , قلعه پی خاک سازان کلوت , قلعه توس رستم , قلعه چای سهند , قلعه خزر شمال , قلعه رهاب ساتراپ , قلعه ساز امـید , قلعه ساز آرمـه , قلعه ساز سانان , قلعه سازان ایلام , قلعه سازان بام نور , قلعه سازان توانمند , قلعه سازان جهان , قلعه سازان خرم , قلعه سازان ساحل , قلعه سازان سلاطین شـهر , قلعه سازان طلوعری , قلعه سازان کویر سمنگان , قلعه سازان کهن گرگان , قلعه سازان لیرزرد ایذه , قلعه سازان لیلان , قلعه سازان مطمئن سی سخت , قلعه سازان هرمز , قلعه عالی خوزستان , قلعه کار آسان , قلعه کاران جنوب , قلعه کوه ایمن دژ , قلعه گستر جنوب , قلعه گستران سبلان , قلعه لرستان , قلعه ناری زاگرس , قلعه نمای تبریز , قلعه نوین تکاب , قلعه نیروی شمال , قلل سازه پارسیـان , قلم بـه ساز نادر , قلمروی اندیشـه , قنات پارس جنوب , قنات ساز اورامان , قنات سازان اهواز , قنات سازه ایلام , قنات سازه سرریز , قندیل ساز سنندج , قندیل مریوان , قنوات توان سازه , قوام بتن شمال , قوام سازان کیـهان آزموده کوشا , قوام سازه اعتماد باختر , قوام سازه شاهین , قوام سازه شاهین طرح بهبهان , قوام سازه ماد , قوس بتن سپاهان , قوس پانیذ شمال , قوس دژ بتن , قوس راه آذر , قوس راه دقیق , قوش بلاغ آذربایجان , قوشا چای زرینـه , قوشا یول آذربایجان , قوم اوت سو , قوی بتن شیراز , قهرمان بتن پارسه , قهرمان رود زرین , قهرمان نمای برنا , قهستان بنای شرق , قهستان سازه شرق , قیرات , قیران راه , قیرکاران طبیعت , قیزل اجاق اردبیل , قیزل تاج شمالغرب , قیزل گونش آذربایجان , قیزل یولار شمالغرب , قیصران سازه پارسوماش , کابک شمال , کابلان نور آذربایجان , کابوک یدک البرز , کابین کاج پارس , کاتد الکتریک , کاج سبز اداک , کاج طلایی زاگرس , کاج کاران سبز صالح , کاج گستر اروند , کاج مـهیـا , کاچار گستر غرب , کاخ سازان افلاک , کاخ سازان امـید ایرانیـان , کاخ سازان برازجان , کاخ نوین طبرستان , کاخسرا گستر شمال , کادرسازه , کادوس ارتباط راد , کادوس آتی ساز , کادوس باروی گیلان , کادوس برج سازه , کادوس بنای پاسارگاد , کادوس بنیـان گیلان , کادوس راه پاسارگاد , کادوس سپهر ایرانیـان زرین , کادوس محیط , کادوس ویرا , کادوسان , کادوسیـان سازه غرب , کار ابنیـه آرتاویل شمالغرب , کار اندیشان دز , کار اندیشان یکان , کار آب اردبیل , کار آب پی , کار آب سازه بوکان , کار آب ساعی نور , کار آب صنعت سیلک , کار آذین خسروشاه , کار آرمـه راستین , کار آزماسیستان , کار آزمای شمال , کار آور بویر , کار آوران شیراز پویـا , کار بند سازه آذر , کار جویـان شـهریـار , کار دانش نیرو غرب , کار راه اندیشـه , کار سازان چهار سو , کار سازان سیمان گستر آرتا , کار سازان ناودیس شمالغرب , کار شیو کومـه , کار طوس نو , کار فراز تپش , کار کیـا راه فارس , کار کیـا کوشک , کار و اندیشـه سارویـه , کار و اندیشـه ماندگار , کار و انرژی بیستون , کار و تجارت آذرین پردیس , کار و صنعت پاژ , کار وصنعت جمال گستر , کار یـار مـهتاب , کارا بتن کشکول , کارا بند ارس , کارا پی گستر آبیدر , کارا پیکر , کارا پیمان آدنیس , کارا تجارت تیراژه , کارا تلفن , کارا خاک سازان آسو , کارا دژ اقبال , کارا دژ گهر , کارا دنیز بنا , کارا دنیز تات , کارا دنیز شن , کارا دنیز کهن , کارا دنیز لار , کارا دنیز یول , کارا رهاب پردیس , کارا رهاب هیما , کارا سازه آوام , کارا سازه سامانـه آرتا , کارا سو دنیز , کارا سیـال قومس , کارا صنعت دراک , کارا صنعت صحرا , کارا صنعت مبتکر سناباد , کارا عمران هیوا , کارا کوشان سپید اسپرلوس , کارا کوشان شیراز , کارا نیرو پیشرو مـهر , کارابتن طبرستان , کاراپل سازند , کاراتجارت ارسباران , کاراتک ابنیـه شرق , کارادنیز , کاراساز , کاراصنعت هیرکانیـا , کارافرین کادوس , کارافن اندیش آرمان پایش , کارافن ایستا , کاراگستر هیرکانیـان , کاران بتن ساری , کاران برزه مروارید , کاران صنعت عقیلی , کاران مـهر صنعت , کاراندیشان آدین ارگ بوشـهر , کاراندیشان فارس , کاراندیشان معرفت , کارایول تبریز , کارآب بنای پارس , کارآفرین صنعت گستر ایرانیـان , کارآفرین گستر بافت , کارآفرینان اسد جنوب , کارآفرینان افلاک خرم , کارآفرینان شیوا , کارآفرینان صنایع فجر تبرستان , کارآفرینان عرش زنگان , کارآفرینان عرصه صنعت , کارآفرینان قیروکارزین , کارآوران صنعت ساختمان , کارآوران مخمل کوه , کاربر گچساران , کاربرد الکترونیک درون صنایع , کاربرد پیمان , کاربردکار , کاربین بنای کهن , کاربین پارسه کار مـیراب , کاربین تاسیسات زاگرس , کاربین کاراسته پارس , کارپات بتن , کارپردازان آبفشان , کارپردازان سادات , کارپردازان ماهر جنوب , کارپویش گیتی , کارتا بتن بارما , کارجویـان مـهر شمال , کاردان بهساز غرب , کاردان پیشتاز داریوش , کاردان تاژ ساز , کاردان راهساز نو اندیشان غرب , کاردان رهنمون , کاردان کرانـه آبسان شرق , کاردان معدن بافق , کاردانان اروم تدبیر , کاردانان پارس زیما , کاردانان عمارت , کاردو عمران غرب , کاردو مکریـان , کاردوک آرای جهان نما , کارزان بتن ایلام , کارساران گیل , کارسازان ایلیـا گستر اعلاء , کارسازان صنعت البرز گلستان , کارسازان فرا هنر , کارسان پالایش نواندیش , کارسان صنعت غرب , کارسنج آذربایجان , کارکوله طوس , کارکیـا پاسارگاد , کارکیـا ساز کاسیت , کارگستر لیـان , کارگستران ایده آل آذین تیله نو , کارگشا , کارگشایـان بهمئی , کارمابایرایستا , کارمان دژآب , کارمانیـاولتاژ , کارن پی گستران قشقایی , کارن سخت بتن , کارن شـهاب فراز خراسان شمالی , کارند آرمان گلستان , کارنگ اندیشان هیرکان , کارنو تام بنا , کارنیک شـهریـار , کارو فرداد قهستان , کاروان ساخت مشگین , کاروان سبز سازان شـهر , کاروان گاز چی چست , کارواندر , کارورزان ستاره البرز , کارورزان کارآفرین شـهریـار , کارورزان معروف ستاره , کارورزان نگین سهند , کارون آب آروین , کارون جوان خوزستان , کارون دژ ایستا , کارون راه ایذه , کارون راه خرمشـهر , کارون رکعت ایذه , کارون ساخت چهارمحال , کارون سازان آرمان , کارون سازه سمنگان , کارون شرب , کارون شرب سازه مارون , کارون فن آورجنوب , کاریـاب جوش , کاریـان مشـهد , کاریز ابنیـه جزیره , کاریز آب پرشیـا , کاریز پار , کاریز آب کاوش , کاریز آب نما گلستان , کاریز آرمـه طبرستان , کاریز بتن روشا , کاریز بتن شمال , کاریز بستر گلستان , کاریز بنای البرز , کاریز بندر , کاریز پویـا مارون , کاریز پی هیرکان , کاریز دژ آرمـه , کاریز دژ پرند , کاریز دشت مغان , کاریز دشتستان , کاریز راه زاگرس , کاریز راه کاسپین , کاریز ساخت ارک , کاریز سازان توس , کاریز سازه افق , کاریز سازه آب شیروان , کاریز سازه آذربایجان , کاریز سازه خرم , کاریز ساینا , کاریز سرحد , کاریز عمران نیـاوران , کاریز کاران ملک ری , کاریز گستران ژیـان , کاریز مـهر خوزستان , کاریز نگار بهینـه سالوک , کاریز هگمتانـه بوعلی , کاریزکندوان , کاریزهیدروسازه , کاریکار , کاریگابتن , کارین ژیوار , کارین صنعت آریـا , کازه , کاژان سازه سنـه , کاژه بتن شـهر , کاژه بتن قرن , کاژه بتن نیوساد , کاژه پناه , کاژه سازه اقلیم , کاژه سازه آریـا , کاژه سازه سپید , کاژه سانان دژ ماد , کاژه طرح آرمـین کابک آرسان , کاژه هراز سازه , کاسپین ارگ آمل , کاسپین الکتریک نکا , کاسپین بتن سازه گستران شمال , کاسپین بتن مامطیر , کاسپین برتر ایرانیـان , کاسپین برج ساورز , کاسپین برج شـهرک , کاسپین بنای هرم , کاسپین پترو دژ سازه , کاسپین پروژه بابل , کاسپین تابش آسیـا , کاسپین تکین ساز , کاسپین سازه ابریشم , کاسپین سازه بویر تاج دنا , کاسپین سازه جهان نما , کاسپین سازه محراب , کاسپین سازه نیوساد , کاسپین صنعت ارطه , کاسپین صنعت نمـین , کاسپین عمارت ساورز , کاسپین عمران آپامـه , کاسپین عمران ساورز , کاسپین عمران شمال , کاسپین عمران هخامنش , کاسپین کار هراز , کاسپین ماموت سازه , کاسپین نارون آپامـه , کاسپین نیرو گستر قائم , کاسپین نیروی برق طبرستان , کاسر , کاسکین شرق , کاسیـان سازه جم , کاسیت استحکام غرب , کاسیت الکتریک غرب , کاسیت بتن افلاک , کاسیت سازه پارس , کاسیت سازه زاگرس , کاسیت طرح ایلام , کاشالوت , کاشانـه آفرین شاهرود , کاشانـه بنای زاهدان , کاشانـه پایدار خزر , کاشانـه ساز مدائن , کاشانـه سازان امـیر , کاشانـه سازان بهپاس , کاشانـه سازان جنوب , کاشانـه سازان سما , کاشانـه سازان نقشین فام , کاشانـه سازه گستر پارس , کاشانـه سپهر لارستان , کاشانـه صنعت جنوب اهواز , کاشانـه گستر شمال , کاشانـه گستران اتحاد , کاشف آرمـه شرق , کاشف بنای گلشن , کاشف صنعت پرشین , کاشفان سازه بیـهق , کافل آریـا توس , کافل صنعت , کافیلو سازه , کال برج راه خراسان شمالی , کالابرق مانشت , کالارستون , کالبد ساخت ابادگران , کالسکه سبز شـهر , کالوت صنعت , کالوج بنا , کالوج سازه , کالیس بتن , کامالون , کامپوزیت سازه آساک , کامپوزیت گستر نوین غرب , کامپیوتری برگ , کامران صنعت آریـا , کامران طرح زاگرس , کامران کار ایذه , کامران گستر ایزج , کامسازبتن غرب , کامکاران صدیق جنوب , کامکارسازه جنوب , کامل سازه ساری , کامل نیروی پویـا , کاملیـا اقلیم , کاملیـا آوید , کاملیـا پایدار , کاملیـا پرهون , کاملیـا خشت , کاملیـا شفق , کاملیـا قرن , کامور ایستا سازه , کامور بهسازان وسام , کامـیاب صنعت پیشتاز , کامـیاب عمران ویرا , کامـیاب گستر بردیـا , کامـیار جنوب , کامـیار نشان بختیـاری , کامـیار نمای خوزستان , کامـیاران دشت جنوب , کامـیاران راه دیبا , کامـیاران ساخت گیتی بام , کان راه , کان رود گستر افق , کان کریت پارس , کانال بتن , کانال برج شیراز , کانال دژ سپاهان , کانال سازان پارس , کانال کار سبلان , کاناوه , کانرود ساز آب , کانرود سازه , کانرودبنای ایساتیس , کانرودپی , کانسار جویـان پارس , کانسارگسترطبرستان , کانور , کانی آذرین پیمان , کانی پروژه نوین ایلام , کانی سازان عرش , کانی سازان گنجنامـه , کانی فراز زاگرس , کانی گران ساری , کانی گستر بیستون , کانیـا بنا راه غرب , کانیـار بتن ژینا , کانیـار برنا اترک , کانیـار بنا ماکان , کاواک ایستا , کاواک آب آریوبرزن , کاوان صنعت پایدار ایلام , کاوان غرب زاگرس , کاوان نقش پایدار , کاوش ابنیـه شرق , کاوش اهرام یدک گاهنگان , کاوش ایستا پی , کاوش آب فردوس , کاوش بتن کار خراسان شمالی , کاوش برق پردیس , کاوش بنای هگمتان , کاوش بهسازه لنگرود , کاوش پالایش صنعت جنوب , کاوش پی ارک تبریز , کاوش پیمان راه , کاوش تابش سپاهان , کاوش تاسیسات هگمتانـه , کاوش ثمـین هفشجان , کاوش دینامـیک آب , کاوش راه استرآباد , کاوش راه سگال , کاوش راه کیـان , کاوش زمـین فرداد بنا , کاوش زمـین متین , کاوش زمـین مـهر کویر , کاوش سازه ابنیـه آریـا , کاوش سازه امـین , کاوش سازه سازان مازند , کاوش سبز کارمانیـا , کاوش شـهر کامکار , کاوش صنعت ایلام , کاوش صنعت عصر کهن , کاوش صنعت کارون , کاوش صنعت مراغه , کاوش صنعت نوژان , کاوش عمران چابک , کاوش عمران سبلان , کاوش عمران شقایق , کاوش کار بنا , کاوش گر وش کار شرق , کاوش گران ابنیـه افلاک , کاوش گستر رها , کاوش گستران شاهرخ , کاوش مکانیزه فن آور , کاوش مـهاب گلستان , کاوش مـهر زاگرس , کاوش مـیراث کهن , کاوش نشت آب بنا , کاوش نیرو گستر پاژ , کاوش نیرشتاز طرح , کاوش یـاران زمـین , کاوشگر صنعت رهرو , کاوشگران امـید اسپادانا , کاوشگران انرژی , کاوشگران ایستا کوش , کاوشگران برق البرز , کاوشگران پاک صنعت نصر , کاوشگران داراب زمـین , کاوشگران دشت آذر , کاوشگران راستین اوج اترک , کاوشگران ساز فرزانـه , کاوشگران سبز کرخه , کاوشگران صنایع ولتاژی فراز , کاوشگران صنعت و سازه , کاوشگران عمران جنوب , کاوشگران نارون فولاد راه سترگ , کاوشگران نصر بافق , کاوک معدن هگمتانـه , کاووش طرح آیسا , کاووش گران پارس , کاوه آبادگران راه فراز گیل , کاوه بتون , کاوه برج ارگ , کاوه بنای برد نشانده , کاوه تک سازه زرین , کاوه توان شـهرکرد , کاوه سازان سهند پادنا , کاوه صنعت پردازش , کاوه کار تاراز , کاوه کار کوهستان , کاوه کاران حمـید , کاوه کاران زبده , کاویـان بتن آذربایجان , کاویـان بنای اهواز , کاویـان بنای آراد , کاویـان خشت آپادانا , کاویـان دژ البرز , کاویـان دژ انشان , کاویـان رود اسفراین , کاویـان سازان سبز , کاویـان سازان کوهستان , کاویـان سازه آریـا , کاویـان سازه آژند , کاویـان سازه خاوران , کاویـان سازه شرق , کاویـان سازه قرن , کاویـان صنعت خراسان جنوبی , کاویـان صنعت عمران بهنام , کاویـان عمران آدراپانا , کاویـان کار , کاویـان مـهر پردیس , کاویـان نیروی شمال , کاه گل سازه کادوس , کاهار سازه پایدار , کاهنربا , کایـا سیویل , کایرکاران البرز , کائولین سازه , کبودان بنای پایدار , کبودسازه شمال , کبیر استوار پایدار , کبیر راه سد , کبیر سازان جنوب , کبیر سازه طبرستان , کبیر کوه افلاک , کبیر معمار فرزام , کبیربنای مدرن گیل , کبیرسازان کلاته , کبیرکوه ساز , کپاچین , کپار , کپسول آزمون خوزستان , کتام سازان خزر , کتام عمران جنوب , کتیبه ارومـیه , کتیبه آهنین جنوب , کتیبه بتن غرب , کتیبه پایدار , کتیبه ساز مـهر , کتیبه سازان آذرخش , کتیبه سازان کوشا , کتیبه سازان هامون , کتیبه سرای امجد , کتیبه سرای گلستان , کتیوان آرمـه , کج درخت سبز رضوی , کجوهک , کرال سازان آران , کرال نیرو پایـا سیستم , کران پایـه غرب , کران توسعه پارس , کران دریـا , کران رود پارس , کران رود ماهان خلیج فارس , کران سازه کادوس , کران طراحان البرز , کران گستراهواز , کران مسیر , کرانـه گیتی سپهر , کرخه شرب , کرد سازه زاگرس , کرسنک خطوط , کرسنگ , کرسی گاز بروجن , کرفه جنوب هرمزگان , کرمان اسپریچ , کرمان الکتروتابان , کرمان بیس , کرمان پتک , کرمان پرنیـا , کرمان پوریـا سازه , کرمان تابلو , کرمان تسطیح , کرمان جاده , کرمان جاده کریمان , کرمان جیران , کرمان راستا , کرمان راهسازان شرق , کرمان رویـال سازه , کرمان فائق , کرمان فراز , کرمان کلیدان , کرمان گستر عالی , کرمان گسترش , کرمان نگهدار , کرمان نمابر , کرمان هاتف ارتباط , کرمبل پارس , کرنج پروژه , کروج سازه البرز , کروک راه پارس , کرومـیت سازه آذر , کریـاس بنا ساز , کریچ سازه قم , کریر شـهر , کریم بنیـان , کریمان رعدگستران آفاق , کریمان نیکا سازه , کژال خشت , کژال راگا , کژال طب پایـا , کژال عمران ویستا ,اءصنعت جنوب ,ب و کار قانع کامران ,را زاگرس لرستان ,را سازه مبین ,را سازه هفت الماس ,راپی دیلم ,ری آرمـه آریـانا ,ری آفرین جنوب ,ری بتن جنوب ,ری برج تفتان ,ری پی تبریز ,ری دژ قهستان ,ری رهساز هادی ,ری سازان طبرستان ,ری سازه الوند ,ری سازه ایلیـا ,ری سازه زاگرس ,ری سازه شکیبا مرکزی ,ری سازه ماداکتو ,ری طاق تیسفون ,ری گاز جنوب ,ری نوین سازه , کشاورز یـاران ابتکار آور , کشاورزی راه سبز امـید , کشاورزی سبز گستر سملقان , کشاورزی منظرسازان یزد , کشاورزی و دامداری طراوت دشت فیروزآباد , کشاورزی و عمرانی طنین گستر شمال , کشاورزی ودامپروری لتکا فردوس , کشاورزی یـاسمـین گل شرق , کشت افزاء جام , کشت آب پارس , کشت آب شبنم فارس , کشت کاران جاودان کوشا , کشت و صنعت افراچوب نوشـهر , کشت و صنعت پیوند هراز , کشت و صنعت توسعه طبیعت سبز رامسر , کشت و صنعت طوبی بذر , کشت و صنعت طوبی شمال , کشت و صنعت نوید سرچهان , کشت و صنعت و خدمات فضای سبز جزیره قشم , کشت وصنعت کشاورزی آتیـه سازان سبزاندیش , کشت وصنعت هدیـه بهشتی , کشش اهواز , کشکال ستون , کشکان رود چگنی , کعب سازه سازان یزد , کلات بتن ایلام , کلات سازه دنا , کلات گستر شرق , کلاته سازان مـیر , کلار پیمان جنوب , کلار گاز زاگرس , کلاسر اهواز , کلاک بام , کلاله سبز شایـان , کلان جلگه برنا نوید , کلان راه کیـان کار , کلان ساز پیروز , کلان سازان آسمان کویر یزد , کلان سازه خاوران توس , کلان سازه سینا , کلان طرح ارس , کلان طرح اندیش , کلان گستر ارومـیه , کلان گستر گاز ارسنجان , کلان یـاسوج , کلبه پوشش سازان گلستان , کلبه روح افزا , کلبه ساز ایلام , کلبه ساز آریـای خزر , کلبه سازان دالاهو , کلبه سازان دیماس جوان , کلبه سازان طارق , کلبه سازان فهیم , کلبه سازان گچساران , کلبه سازان ماداکتو , کلبه سازان ماندگار پاسارگاد , کلبه سازان مدرن طبرستان , کلبه سبز کلاردشت , کلبه سبزپارسیـان , کلبه سنگی ارومـیه , کلبه طلایی ساحل , کلبه عمران پاسارگاد , کلبه عمران تبریز , کلبه گستر ملایر , کلبه نما ایساتیس , کلبه هشت بهشت , کلند ساختمان , کلوان یول آذربایجان , کلوت راه کویر , کلوخ پی , کلون کوب سپاهان , کلوین , کلهر سازه ایلام , کلهر غرب , کلهرنیروغرب , کلیدر راه پارسیـان , کمال صنعت فراهان , کمال گسترآریـا , کمان پیمان , کمان داران صنعت فارس , کمان سازه جنوب , کمان کوه ایلام , کمانش غرب , کمانش کارون خوزستان , کمانـه طراح مارون دژ , کماوران , کمچه کاران نواندیش , کمر زاگرس , کمر کوه گهر , کمردشت فجر , کمند مشعل , کمندراه بندر , کمـیاب آذین , کنار ایده اوج طرح , کناره گستر خزر , کنتال دژ , کنتال راه , کنترل پروژه و گسترش صنعت آرنگ , کنترل تهویـه توس , کنترل سازان پوینده , کنترل صنعت پژواک , کنترل فرآیند کیمـیا , کنترل نیرو شمال , کنترل و ابزار دقیق کنترل پویـان , کنترل ولت , کنج سازه دنج , کنچی , کندرسازان شمال , کندوان طرح ماندگار , کندوج ابنیـه پارس , کندوج سازه البرز , کنستروکسیون , کنشگران صنعت اکسین , کنشگران کلیجان رستاق , کنعان تاسیسات الوندهمدان , کنکاش ارمند , کنکاش بتن آریـا , کنکاش پروژه پارسه , کنکاش جنوب , کنکاش درخشان جنوب , کنکاش دنا , کنکاش رویـان گروس , کنکاش ره بنا , کنکاش سازه فراز سیراف , کنکاش سروستان سپاهان , کنکاش صنعت افق , کنکاش صنعت پرشین , کنکاش صنعت سپاهان , کنکاش عمارت پردیس , کنکاش عمران سازه , کنکاش کار ماد , کنکاش کاران پارت , کنکاش کلوت , کنکاش گستران پرتو , کنکاش نارون بهار نارنج , کنگاوران زاگرس جنوبی , کگ تهویـه , کوبان راه صدرا , کوبلاژ , کوپاسازشمال , کوپال بتون , کوپال کوشا , کوپال وطن گستر , کوپین , کوتال گیل , کوتک مروارید جنوب , کوتن , کوثر الکتریک خزر , کوثر آذربایجان , کوثر آشیـان زاهدان , کوثر بنیـان کیمـیا , کوثر پی سنندج , کوثر جنوب خیرآباد , کوثر سازه کردستان , کوثر شعله گاز , کوثرآب تبریز , کوثرنگاران باختر , کوچ راه قشقائی , کورپی , کورپی اردبیل , کورش تاراز جنوب , کورش سازه پاسارگاد , کورش صنعت جنوب , کوروس انرژی مـهتا , کوروش بنای آرمان , کوروش پردای جم , کوروش سازه تفتان , کوژ پرداز , کوشا ابنیـه دنا , کوشا الکتریک دنا , کوشا آبادگران آبگستر , کوشا آفرین ابزار , کوشا آفرین توانگستر , کوشا بتن شرق , کوشا برکت , کوشا بنای منارجنبان , کوشا بنیـه خیـاو , کوشا پریم نور ایرانیـان , کوشا پی آژند , کوشا پی سیویل سازه , کوشا تاسیسات شایـان , کوشا تجهیز پاسارگاد , کوشا تدبیر بنیـان , کوشا توان دنا , کوشا توان فراگیر , کوشا خوش ساخت , کوشا دژ اراک , کوشا دژ آفرین روز , کوشا دژ پی , کوشا دژ طراح , کوشا دوام گستران اریـا الاداغ , کوشا ساز درنیکا , کوشا سازان ارشد , کوشا صدر اندیشـه , کوشا صنعت ارم دقیق , کوشا صنعت بیستون , کوشا صنعت پدیده , کوشا صنعت غرب , کوشا صنعت لاهیج , کوشا صنعت ماندگار ایرانیـان , کوشا کار سیرگان , کوشا کار مشـهد , کوشا کاران آسیـا ساز البرز , کوشا کاران کویرکارمانیـا , کوشا کاران گیتی گستر , کوشا کانسار , کوشا کویر اراک , کوشا معمار گیتی آرا , کوشا نوید رضوان آروند , کوشا نوین هشترود , کوشا نیر گستر فارس , کوشا نیرو مدرن , کوشا نیروی طبرستان , کوشا هوشمند کرمان , کوشاآبادگران مـینودر , کوشاراه ساعی , کوشاسازان آرتابهینـه , کوشاکار مسجدسلیمان , کوشاگران ترانس جنوب , کوشاگران زمان , کوشاگران عرصه سازندگی , کوشان اوج عصر راسخ , کوشان برج غرب , کوشان بنای چی چست سبز , کوشان راه جنوب گچساران , کوشان راه کرج , کوشان فراز تات , کوشان کاران , کوشاوران برق آریـا , کوشش بتن بندر , کوشش پیـام گستر کویر کرمان , کوشش سیـال هفتواد , کوشش صنعت تاوریژ , کوشش صنعت کومش , کوشش فرایند اسکان , کوشش کار ظفر , کوشش کاران آنزان , کوشش کاران راهساز , کوشش کاران سرزمـین خوزستان , کوشش کاران هیراد , کوشش گستر توس , کوشش گستر قهستان , کوشش مدام لرستان , کوشش وردنجان , کوشش ورزان بندر , کوشک آرای لاریز بتون , کوشک آوران دنا , کوشک باختر , کوشک بالابران سپهر بجنورد , کوشک دژ سازه پارسیـان , کوشک سار , کوشک سازان آب وخاک , کوشک سازان بوکان , کوشک سازان غرب , کوشک سازان فجر آذربایجان , کوشک سپید خرم , کوشک فدک بیـهق , کوشک فراتاش , کوشک ماه , کوشک یـابان مرکزی , کوشکار شـهرکرد , کوشیـار مبین , کوشینـه کاران پارس , کوگان نیرو سازه , کولا برق غرب , کولاب سازه غرب , کولاب طرح اکباتان , کولاب فر , کولاب کهن دژ , کولاد کومـه همدان , کولاک آکام روژین , کولاک بتن اترک , کولاک خزر شمال , کولاک سیـال بنای سها , کولدوفور , کولن بیل , کوماج آب آسیـا , کومش آسای پویـا , کومش سور , کومـه بنای البرز , کومـه بنای گیل , کومـه ساباط مازند , کومـه ساز ارس , کومـه ساز پارسوماش , کومـه ساز پایدار آرین , کومـه ساز مرصوص , کومـه سازان ایمن گیل , کومـه سازان آپادانا , کومـه سازان بشار , کومـه سازان بیتا , کومـه سازان پاسارگاد , کومـه سازان زاگرس , کومـه سازان سینا , کومـه سازان شمال , کومـه سازان صحرا , کومـه سازان مازند , کومـه سبز آبادگران , کومـه گستر آرمانی , کومـه مازندسفید , کومـین زاد یدک , کوه آب کاوش ارم , کوه بر جنوب بهبهان , کوه بر کاریز , کوه برج آسیـا , کوه برعرش ساز , کوه بنان غرب , کوه پا ساری , کوه پایـه سازه خراسان , کوه پل توس , کوه پیر ماهور , کوه پیکرسازه مرکزی , کوه تراش غرب , کوه دره درکا طبرستان , کوه دشت پارسیـان , کوه دشت گیلان , کوه دشت یـاسوج , کوه روز , کوه ریز قلعه , کوه زران سازه سنجابی , کوه ساران شاهین خوزستان , کوه سازه باختر , کوه سپیدغرب , کوه سرد , کوه سرک گنبد , کوه سفید گلزاران , کوه سفید ممبین , کوه الوند , کوه بختیـاری , کوه تیزرو پارسیـان , کوه شـهر ساز خزر , کوه فن , کوه کار خرم , کوه کلا , کوه کن ژرفا , کوه گل سی سخت , کوه وش بنا شالوده , کوهاب , کوهبان سبلان راه , کوهپات , کوهپایـه جابر آبدانان , کوهپایـه یـاسوج , کوهپل , کوهداران کوشا توژال , کوهدشت , کوهدشت آمایش گلستان , کوهدشت جاوید , کوهدشت راه سامان شیراز , کوهدشت راه گلستان , کوهدشت زیبای گلستان , کوهرنگ بنا آذر , کوهرنگ سازه لاله , کوهرنگ نگین , کوهسار آذغان , کوهسار راه شیراز , کوهساران آبدانان , کوهساران بهبهان , کوهساران دره نی , کوهساران دشت گل گچساران , کوهساران صنعت بردیـا , کوهساران طالش دژ , کوهسازان مـیهن , کوهستان راه رامـهرمز , کوهستان راه کردستان , کوهسر آپادانا , کوهسنگ کاوه , کوهکن راه گلستان , کوهکنان بویراحمد , کوهیـار بندر , کوهین دژ کومش , کوی سازان آرتمـیس , کویر اوشیدا رایـان نیرو , کویر آرایـان سازه , کویر راه افق , کویر راه قهستان , کویر سازان , کویر سازان افق خارستان , کویر سازان بشرویـه , کویر سازان پناه مسیر , کویر سازه کورین , کویر کینو , کویر نیرو بیرجند , کویر نیروی شـهداد , کویر نیروی هامون , کویردشت انشان , کویرزدا بیرجند , کویرسازان اندیمشک , کویرسازان هامون , کویک سازه هرمز , کهر با نیرو آذر ساختار تاوریژ , کهربا ارشک , کهربا اسکان نیروی فارس , کهربا بنای تندیس , کهربا پرش صنعت مـهرگان , کهربا تندیس شـهر راز , کهربا سازان گلستان , کهربا طرح شینا , کهربا غرب , کهربا گستران آریـا , کهرباپرداز , کهرباصنعت مازند , کهرباگستر , کهرباگستربندر , کهربای افلاک ساز , کهربای خوزستان , کهربای سپاهان حفار , کهریز آب سازه , کهریز سازان , کهریزتجهیزشرق , کهزاد سازه اهواز , کهکشان برج سازان کویر , کهکشان پی راسپینا , کهکشان راه الوند(سهامـی خاص) , کهکشان راه پیروز , کهکشان راه ماهور , کهکشان ساز دشت رفسنجان , کهکشان سازه پرگاس , کهکشان صنعت سینا , کهکشان صنعت مطبوع , کهکشان عمران پارس , کهکیلویـه بتن ساز , کهلان سهند , کهمان بتن غرب , کهمان سازه بتن , کهمان سازه سلسله , کهمان سازه شـهر , کهن ارگ بیستون , کهن افزیر کاسپین شمال , کهن آسین سازه تجهیز , کهن بام کرمان , کهن بتن جم , کهن بتن مـیهن , کهن برج آسمان , کهن بنای جنوب , کهن بنایری , کهن بوم سازه آریـا , کهن بوم وبر آذر پاد , کهن پارس گچساران , کهن پژوهان نیمروز , کهن پی پاریز , کهن پی جم , کهن پی سرا سازه پایدار , کهن پی قرن , کهن پی مدائن , کهن پیکر طلوع راه , کهن جویمند آرمان گناباد , کهن خاک جم , کهن خاک قرن , کهن خاک کویر , کهن خشت اقلیم , کهن خشت پایدار , کهن دژ ارومـیه , کهن دژ آناهیتا , کهن دژ آینده , کهن دژ بنیـان , کهن دژ بیستون , کهن دژ پاسارگاد , کهن دژ جرون , کهن دژ چلیپا , کهن دژ خارا , کهن دژ سازه , کهن دژ سهند , کهن دژ سیروس , کهن دژ شاهکار , کهن دژ شـهر , کهن دژ فراهان , کهن دژ مـهر البرز , کهن دژ یـاران , کهن دژسروشان , کهن دژماداکتو , کهن دژمارو , کهن دیـار بیرجند , کهن دیـار زنگان , کهن دیـار لرستان , کهن رادمان نیلگون , کهن راه الوند , کهن رهپویـان برق البرز کهربا , کهن رهسازه طبس , کهن ساخت ارسباران , کهن ساروج شاخص مغان , کهن ساز البرز , کهن ساز آب , کهن سازان ارم , کهن سازان اهورا , کهن سازان آساره , کهن سازان سبز سناباد , کهن سازان شاهین دژ ارم , کهن سازان مبین , کهن سازبافت , کهن سازندگان ابنیـه و نقشـه برداران , کهن سازه ساوه , کهن سازه کوشا , کهن سرای نیلان , کهن سرو زاگرس , کهن صالح پارس , کهن صنعت خراسان , کهن عمران بوعلی , کهن قنوات ری , کهن کاران , کهن کوش کویر , کهن کوی و برزن , کهن کهریز مـیهه , کهن گستر رعد , کهن ماه برج افروز , کهن معدن کندوان , کهن مـیر پارلاق , کهندژ بام البرز , کهندژسازه آرامـیس , کهندژسازه پهناور , کهیـار سازه جنوب , کیـا اطلس راگا , کیـا انتقال نورآفرین , کیـا آژند پی , کیـا بتن اهورا , کیـا بتن ساورز , کیـا بهساز اندیش ماد , کیـا بهساز گیل , کیـا پی اسپادانا , کیـا پی اسپوتا , کیـا پی متین , کیـا پیمان خرم آباد , کیـا تبار افلاک , کیـا دشت طبرستان , کیـا دنیز , کیـا راه فارس , کیـا رهاب ارگ , کیـا رهاب بهزاد , کیـا ژنراتور شرق , کیـا سازه سهیل , کیـا سازه شاهین , کیـا سازه کبگیـان , کیـا سازه کرمان , کیـا سازه گرین , کیـا سازه ماکان , کیـا سراب خرم , کیـا سیویل آراد , کیـا صنعت پاوه , کیـا صنعت کارون , کیـا صنعت مازندران , کیـا عمران نامـی , کیـا کومـه کرانـه , کیـا نیروی نور سازان اعتماد , کیـااکسین اروند , کیـاتل , کیـاراد , کیـارس گستر جنوب , کیـارش سازه نوین کاسپین , کیـاری , کیـاشید طاها , کیـاکارشیروان , کیـالان سازه پارس , کیـامترسازه , کیـامکی جلفا , کیـان ابنیـه زاگرس , کیـان ابنیـه فردوس , کیـان ارکان فارس , کیـان اسوه سازان , کیـان الکتریک سپهر بارثاوا , کیـان اندیشان توان , کیـان آب آوین پارس , کیـان آب زاگرس , کیـان آب شرق , کیـان آب گروه , کیـان آبخیز سبز , کیـان آراد , کیـان آراد جهان پویش , کیـان آرای کویر یزد , کیـان آرمـه پویـا , کیـان آسایش نـهاوند , کیـان آفروز افلاک , کیـان آلاچیق نوین شیراز , کیـان باران فارس , کیـان باستان کویر , کیـان بافت معماری , کیـان بتن جوکار , کیـان بتن شرق , کیـان بتن کاوش اختر , کیـان بتن ماهان , کیـان بتون پارسه , کیـان برج پاسارگاد , کیـان بلور تهویـه مـینو , کیـان بنا اهواز , کیـان بنا لرستان , کیـان بنای ایساتیس , کیـان بنای جاوید , کیـان بنای سینا , کیـان پارس آرسام , کیـان پارس برومند , کیـان پارس جهان بین , کیـان پارس سپاهان , کیـان پایـاب , کیـان پدیده پرتو , کیـان پرتو اسپادانا , کیـان پژوهان صنعت آسیـا , کیـان پل بویر , کیـان پویش سپید زاگرس , کیـان پی ارگ , کیـان پی الوند , کیـان پی جم , کیـان پی سازان آذر , کیـان پی سازه هامون , کیـان پی صدرا , کیـان پی هگمتان , کیـان تابان شمس , کیـان تابلوی آذربایجان , کیـان تاسیسات ویژن , کیـان تلاش پارسوماش , کیـان جاوید پترو پارس , کیـان جم خلیج فارس , کیـان حساس توان , کیـان خشت دایـان , کیـان خطوط غرب , کیـان دامغان , کیـان دژ اباد سازان ماندگار , کیـان دژ بنای بوشـهر , کیـان دژ توس , کیـان دژ دماوند , کیـان د‍ژ سنندج , کیـان دژ سهند جنوب , کیـان دژ گنجینـه , کیـان دیزل الکتریک , کیـان راه اراک , کیـان راه آزادی , کیـان راه سازان مارون , کیـان راه سازی مـهرآرا , کیـان راهبرد خوزستان , کیـان رعد بهداد , کیـان روئین سرا , کیـان ره رو بینش پژوه , کیـان ره ساز بلورین , کیـان زر آب نوین , کیـان ساحل ساری , کیـان ساخت برومند , کیـان ساخت ساورز , کیـان ساروج زاگرس , کیـان سازان ایذه , کیـان سازان بلند پایـه شیراز , کیـان سازان شفق خنداب , کیـان سازه الوند , کیـان سازه آرام , کیـان سازه بارثاوا , کیـان سازه بنوار , کیـان سازه پایـا پارت پاژ , کیـان سازه شیراز , کیـان سازه کاشان , کیـان سازه کوشش , کیـان سازه گستر بلاد نوین ایرانیـان , کیـان سازه هیرکانیـان , کیـان سبز سهند , کیـان ستون آسمان , کیـان سیـال پارسه , کیـان شار , کیـان شرر باختر , کیـان شـهباز , کیـان صنعت اترک , کیـان صنعت توحید , کیـان صنعت سوشیـانت , کیـان صنعت شـهباز , کیـان صنعت فولاد پارسیـان , کیـان صنعت کیمـیا , کیـان صنعت متین , کیـان طاق پردیس , کیـان طاق سازه , کیـان عمران ساینا , کیـان قطره شـهر خورشید , کیـان کار لرستان , کیـان کاشان قزوین , کیـان کوثر روا گستران , کیـان گاز بوتیـا , کیـان گستر اتحاد , کیـان گستر افلاک اسکان , کیـان گستر آنزان , کیـان گستر صنعت یزد , کیـان گستر کرانـه توس , کیـان گستر گواشیر , کیـان گستران سبز دشت , کیـان گسترزاگرس , کیـان گوهر کاوش انرژی , کیـان محور هومان , کیـان مـهر ستایش , کیـان نگاشت پارس , کیـان نما کاوان آوید , کیـان نمای الوند , کیـان نمای غرب , کیـان نوتاش ساز , کیـان نیرو اراک , کیـان نیرو پرداز , کیـان نیرو سازان زمرد شرق , کیـان نیرو غرب مـهرگان , کیـان وزین لیـان , کیـان هستی گستر , کیـانا بهساز سپهر , کیـانا پترو انرژی , کیـانا عمران خلیج فارس , کیـانا گستر قابوس , کیـاوش سازه پازنان , کیـاوش سازه سپیدار , کیـاوش سازه گلستان , کیـاوش عمران شـهرداد , کیـاوش عمران کوروش بزرگ , کیـاوش عمران مارون , کیت رو پی پارسی , کیترو ساخت سوادکوه , کیجا ساروج , کیدو سازه غرب , کیسا سازه پارس , کیسان صنعت پارسیـان , کیسم راه لنگرود , کیسم شمال , کیسون , کیسون بنا راه , کیش اسپارک , کیش آب و خاک , کیش آیلند سیلز اند سرویسز , کیش گستر دژ , کیش لایتینگ , کیفیت سازه فدک , کیفیت سنجش هرمزگان , کیفیت گستر اعتماد , کیفیت گستر خزر , کیفیت گسترش آریـا , کیله سیپان عمران , کیمـه پویـان طبرستان , کیمـه ساز ه صنم , کیمـه سازان تالار قائم , کیمـه سازان کاسپین , کیمـه سازان کهن , کیمـه گسترگلستان , کیمـیا اریکه ایرانیـان , کیمـیا الکترونیک پارس , کیمـیا آفرینان پاسارگاد , کیمـیا باختران ماهان , کیمـیا بتن تاوریژ , کیمـیا بتن خزر , کیمـیا بتون کویر , کیمـیا برج بابل , کیمـیا برق شرق , کیمـیا بنای رایـان , کیمـیا بنای لیلان , کیمـیا پارس تمدن , کیمـیا پارس سلمان , کیمـیا پتروگاز ایلیـا , کیمـیا پی تبریز , کیمـیا پی ساتراپ , کیمـیا تابش گستران کوشا , کیمـیا تهویـه توس , کیمـیا تیراژه قرن , کیمـیا دانان انشان , کیمـیا راه ثمـین , کیمـیا رسانان رایـان سازه , کیمـیا روشن صنعت , کیمـیا رهرو گستر گواشیر , کیمـیا ساخت یـاسوج , کیمـیا ساز ارمغان , کیمـیا سازان پارس , کیمـیا سازان چشام , کیمـیا سازه توسعه گستر اریکه , کیمـیا سازه خزر , کیمـیا سازه سگال , کیمـیا سازه ماندگار , کیمـیا سازه مجد , کیمـیا سبز حکیم , کیمـیا سروش پاسارگاد , کیمـیا صنعت الوند , کیمـیا صنعت ایزج , کیمـیا صنعت آرشام سازه , کیمـیا صنعت تیلار , کیمـیا صنعت مـهر جنوب اروند , کیمـیا طرح اسپادان , کیمـیا طوس پونـه , کیمـیا کار امـیدیـه , کیمـیا کاران ورامـین , کیمـیا کتیبه پایدار , کیمـیا کوشان افق , کیمـیا گاز دالاهو , کیمـیا گستر امن طبرستان , کیمـیا گستر خاوران , کیمـیا گستر دیزین , کیمـیا گستر فرادامنـه , کیمـیا ملک زیتون , کیمـیا نامـی کهن , کیمـیا نصب طبرستان , کیمـیا نفت سپهر , کیمـیا نوساز باختر , کیمـیا نیرو آپادانا , کیمـیا نیرو شمال , کیمـیا نیرو گستر صانع , کیمـیا هنگار نوین , کیمـیاتجهیز دنا , کیمـیارودبار , کیمـیاگران سازه جنوب , کیمـیاگران عمران فرازشایستگان , کیمـیامحورلجور , کیمـیای آب وخاک هستی , کیمـیای حیـات پارس , کیمـیای سبز سراب , کیمـیای سبز لرستان , کینو پارس آریـا , کینو فرا روش آریـا , کینوبام صنعت , کیوان ارتباط جنوب , کیوان بنای فارس , کیوان جاوید جنوب , کیوان سازه اسرار , کیوان سازه هرمزگان , کیوان سپید رسام , کیوان صنعت پارس , کیوان صنعت گلستان , کیوان کار شرق , کیوان مدرن کاران , کیـهان ایمن ایرسا , کیـهان آذراب مرکزی , کیـهان برج اراک , کیـهان برج شفق , کیـهان برق اراک , کیـهان بنای غرب , کیـهان بنای هامون , کیـهان پارس نیرو غرب , کیـهان پژوه پویـا , کیـهان پیرا , کیـهان تاسیسات دنا , کیـهان تاوریژ صنعت , کیـهان دژ اندیشـه , کیـهان دشت گلستان , کیـهان راه شـهر سبز , کیـهان راه شیران اراک , کیـهان رعد اوستا , کیـهان ساخت لرستان , کیـهان سازان سپهر , کیـهان سازان مـهر رادین , کیـهان سازان یـابان , کیـهان سازه اترک , کیـهان سازه برانوش , کیـهان سازه پاژ , کیـهان سازه توس , کیـهان سازه راه خراسان , کیـهان سازه عمران , کیـهان سازه هخامنش , کیـهان صنعت آریـا گلشن , کیـهان صنعت خردمند خراسان رضوی , کیـهان صنعت روناش , کیـهان صنعت لوله جنوب , کیـهان صنعت هخامنش , کیـهان طرح ارومـیه , کیـهان طرح کهن دژباختر ارم , کیـهان کینو , کیـهان گستر ارسنگان , کیـهان گستر غرب , کیـهان گستر کارون اهواز , کیـهان گسترزاهدان , کیـهان محور شیراز , کیـهان مسیر , کیـهان مـهداد بتن , کیـهان مـهر شریف , گابرو دیـاموند , گابریس آب آذربایجان , گابریس بتن , گاتا فراز صنعت , گاتا ماز , گاچال نما , گارنو , گاز آب صنعت سهند , گاز بتن سهامـی خاص , گاز پرن پارس , گاز رسانی پرتو گاز , گاز رسانی دولفین گستر مـیبد , گاز رسانی ریسه گاز گیل , گاز رسانی نور افراز لردگان , گاز رسانی هدیـه مشعل , گاز شاخک , گاز گستر لجور , گاز گستر هخامنش , گازآوران بارثاوا , گازآوران قائم تهران , گازرسانان شرق خراسان , گازرسانی ابتکار بابل , گازرسانی افروزنده رفسنجان , گازرسانی امـین ثمر , گازرسانی آرام مشعل , گازرسانی آشیـانـه آتش , گازرسانی تاسیساتی شمال اصفهان , گازرسانی چهره گشای غرب , گازرسانی دنیـا مشعل غرب , گازرسانی سوچین شعله , گازرسانی همت افزا , گازسوزان خلیل بهشـهر , گالی پوش شمال , گام استواران صنعت فرداد , گام برداران افق , گام راستان پارس , گام سازه استوار , گام سیـال شرق , گاما , گاماسیـاب عمران گستر , گامبرون گستر جنوب , گامرون صنعت , گتاب گستر سوادکوه , گچساران آروین , گچساران تجهیز , گچساران شعله مـیر , گدار بتون مسجدسلیمان , گدار سازان بندر , گدار سازان جنوب پارسوماش , گدار سازه جرون , گدازه گستر سورن , گداش , گذر راه آپادانا , گذر ساختار نارگان , گذر ساز , گذر و ابنیـه کاسپین , گذرساز , گراب صنعت دنا , گرامـینـه سبز توس , گرامـینـه سبز خراسان , گرانپایـه پی , گراند کوه کردستان , گرانش راه و ساختمان , گرانش سازه پارس , گرانش سازه کوهدشت , گرانش گستر جنوبگان , گرانیت پی , گرانیت ساز هرمز , گرانیت سازه مرکزی , گرانیت کار یـاسوج , گراویـه سنگ , گرباز , گرجی صنعت تبرستان , گرد آسیـا , گرداب سنگی افلاک , گرداب سنگی لرستان , گرداب نما البرز طوس , گرداب نور رومز , گرداب نور فارس , گرداوه سازان بویراحمد , گردآوران فراشبند , گردرود صومعه سرا , گردش خطوط آریـانا , گردش خطوط مارون , گرسیلی جونقان , گرگان افرند , گرگان آبیـار , گرگان نیک سازه , گرگان ولتاژ افزا , گرم آران افق , گرم ساز کومـه , گرم سیـال تبریز , گرما آفرین کاران , گرما آفرین کویر , گرما راد ماهان اسپادانا , گرما سازان افق , گرما سازان پویش , گرما سازان مرودشت , گرما کار ایلام , گرما کوبان گیلان , گرما گرم هگمتانـه , گرما گستر توسن , گرماآوران گاز , گرمابخشان مسکن بیستون , گرماگستران بهینـه ساز , گرمایش مـیهن آراد , گرمسازان گواشیر درون جنوب شرق , گرمـیان نیروی غرب , گرنگ , گرودمان , گروه اجرایی آژینـه ساز آبدین , گروه انبوه سازان هنزا , گروه اویول آب‌نیرو , گروه ایپک نیروی آذربایجان , گروه آتیـه سازان راه و ابنیـه طلایی , گروه آریـا سازه دیماس , گروه آفرینش های سایوژ , گروه بین المللی آبادراهان پارس , گروه بین المللی توسعه و عمران نصر سپهر , گروه پیشگامان تحول ایرانیـان , گروه توسعه ایده آل سازان شـهر , گروه توسعه فناوری ناران , گروه چهار بستان , گروه خدمات نیروگاهی آتیـه سازان فراز , گروه دلتا گاز مبین , گروه ره آفرینان دشت البرز , گروه ساز , گروه سازندگان بازالت , گروه سازه پردازان بهفر , گروه شصت وهشت تعاون استان خوزستان , گروه صنایع ساختمانی روماک دژسازه , گروه صنعتی انرژیـهای فرآیندی نوین رآکتورساز , گروه صنعتی آذر ساروج شمال , گروه صنعتی آراد کنترل , گروه صنعتی آهن پود شریف , گروه صنعتی بناری , گروه صنعتی بهمن گسترش کیـان , گروه صنعتی رسم آرا , گروه صنعتی سازه پیوند , گروه صنعتی معدنی زرمـهرمارلیک , گروه صنعتی نما ماد پاسارگاد , گروه صنعتی و ساختمانی روماک ابنیـه پارس , گروه صنعتی ویستا پولاد هزاره , گروه طراحان دارکوب بجنورد , گروه طراحی مـهندسی ماژان سیرت شرق , گروه طراحی و مـهندسی پیش گامان راتاآسیـا , گروه طرح ایستا آکام بنا , گروه طرح و ساخت سیلک , گروه عمران بن سازه آوین , گروه عمرانی رهاب عمران سهند , گروه عمرانی یـادمان سازه قرن , گروه فن آوران خجسته , گروه فناوری ارتباطات و اطلاعات شاتل , گروه فنی مـهندسی پانیـا نیرو , گروه فنی مـهندسی صنعتگران عرصه کنترل اسپادانا , گروه فنی مـهندسی مکث سازه امـیرکبیر پارس , گروه فنی مـهندسی نواندیشان پاشا , گروه فنی و مـهندسی ابتکار صنعت سوشیـانت , گروه فنی و مـهندسی آسمانـه گستر ایساتیس , گروه فنی و مـهندسی پیروزان نیروی سروش , گروه فنی ومـهندسی بهساز سگال آریـا , گروه مپنا , گروه مشارکت گهر الکتریک آریـا , گروه معماری عمود , گروه مـهندسان مشاور طرح و مقاومت اسپادانا , گروه مـهندسان و پیمانکاران بین المللی , گروه مـهندسی افلاک بام خرم , گروه مـهندسی آرپا آراد بتیس , گروه مـهندسی آردین صنعت پایدار , گروه مـهندسی آگورچین , گروه مـهندسی پوشش گستر , گروه مـهندسی پویـا نگار آذربایجان , گروه مـهندسی پیچ آب شرق , گروه مـهندسی رهپویـان آینده سلامت ایرانیـان , گروه مـهندسی سازه سازان علی , گروه مـهندسی سورنا سازه آریو , گروه مـهندسی نادی نیرو تبریز , گروه مـهندسین اسکان سازان پارس جنوبی , گروه مـهندسین آتی نگرشـهرراز , گروه مـهندسین آراد ارسباران آریـا , گروه مـهندسین آفاق سرزمـین پارس , گروه مـهندسین پایدار چینـه , گروه مـهندسین پرند کویر شرق , گروه مـهندسین تعدیل راه , گروه مـهندسین توپراق گستران چالدران , گروه مـهندسین توسا آوید هرا , گروه مـهندسین خندق ریز , گروه مـهندسین راه گستران هاوین برسام ایرانیـان , گروه مـهندسین راه و ساختمان 142 , گروه مـهندسین روند توسعه طرح , گروه مـهندسین رها کیـا نیرو , گروه مـهندسین ژرف آب گستر پارسیـان , گروه مـهندسین سیس وی , گروه مـهندسین طرح و سازه پارس , گروه مـهندسین فراگامان دلتا , گروه مـهندسین فرم سازان آذربایجان , گروه مـهندسین فن آوری نوین پنجاه و دو , گروه مـهندسین کیمـیا نیروی طوس , گروه مـهندسین مشاور پاک زیست شیراز , گروه مـیهن بانان غدیر , گروه نوآوران خزرکنار , گریلیج بتن , گرین پل , گرین راه زاگرس , گرین گوهر غرب , گزکوه , گزمـه , گزیر دژ , گزین سازه بیـهق , گسار بتون کرخه بوشـهر , گستر آب سنجابی , گستر برق زردکوه , گستر پژوه سبز , گستر جهان آباد , گستر راه گیلان سبز , گستر ربکان , گستر ساز سیفیـان , گستر سازان مـهر غرب , گستر سازه کهن دهقانی , گستر سازه مـهدی , گستر صنعت خاورمـیانـه , گستر نصب آروین , گستر نور بام سبز شمال , گستران راه گرین , گستران سازان اطلس هما , گستراندیشان رعدآسای پارسه , گسترآب تبریز , گسترده بتن مـهزیـار , گسترده ساختمان پرهام , گسترش ابنیـه سپهر پایدار , گسترش ابنیـه و راه دراک , گسترش اجرای ابنیـه البرز , گسترش ارتباطات بیستون , گسترش ارتباطات همراهان فجر , گسترش اطلس فارس , گسترش آماج مـهندسی برانوش , گسترش آمایـان انرژی , گسترش آهن راه , گسترش بتن , گسترش بتن وبرودت , گسترش برق آتیـه اردبیل , گسترش بناراب زنجان , گسترش بنای هرمز , گسترش بنیـان سپاهان , گسترش بهاران مارون , گسترش بیمر پارس , گسترش پژوهان افق نگر , گسترش پل دیوار , گسترش توان پرشیـا , گسترش جوش بهبهان , گسترش خدمات صنعتی ایران , گسترش خطوط انرژی ایران , گسترش خطوط آریـا , گسترش خطوط تاسیسات پارسیـان , گسترش داده پردازی پارایـه , گسترش راه آساره , گسترش راه خوزستان , گسترش راه دنا , گسترش راه و بنای اسپاد , گسترش راه و ساختمان آبیدر , گسترش ساز صنعت امروز , گسترش سازان دورق , گسترش سازه ابنیـه سانیـار , گسترش سازه ای ماه سبلان اویم , گسترش سازه تحکیم ساز خاور , گسترش سازه حامد , گسترش سازه حمـید , گسترش سازه شالینگچال , گسترش سازه فرزانگان خلیج فارس , گسترش سازه کوپان , گسترش سازه های بتنی خوی , گسترش سازه های مازندران , گسترش صنایع الکترونیک مرو , گسترش صنایع انرژی ایران , گسترش صنعت ایران , گسترش صنعت پدیسار , گسترش صنعت زردکوه , گسترش صنعت کلار , گسترش صنعت و حرارت ایران , گسترش صنعت و ساختمان لاوان , گسترش صنعت هفشجان , گسترش طرح وتجهیز نیکان , گسترش عمران اردلان , گسترش عمران کرخه , گسترش عمران مارون آرمـه , گسترش فناوری عمران زیست , گسترش فولاد پارسیـان جهانبین , گسترش قدرت آذرخش , گسترش منابع تجارت فراز شایـا , گسترش نمای زیست مبنا , گسترش نوسازان کویر , گسترش نیرو و انر‍ژی سبلان , گسترش نیروآناهیتا , گسترش نیروی برق هامون جنوبشرق , گسترش نیروی مـهر , گسترش و احیـاء مسکن نما , گسترش و توسعه طرح آرشام , گسترش و نصب سازه لوله(گسل) , گسترش یـاس پارسیـان , گسترنیروی تاک , گستره آفاق سر دشت , گستره خاک محور , گستره سبز روماک , گستره سبز شـهر هیلدا , گسل آفاق شرق , گسل پوش ارس , گسل سازان زاگرس , گسل افلاک , گسل نقشینـه سازان شرق , گسل یـاب , گشایش عمران , گشتاور اراک , گشتاور اسلام آباد غرب , گشتاور پی تبریز , گشتاور توانیر باختر , گصل آروین فریور , گل افشان کادوس , گل افشان کاران زاگرس , گل آب بتون دنا , گل آذین چمن , گل آران آرین توس , گل آفاق پایـا , گل پوشش ملایر , گل پونـه گهر , گل جوش مـهر هفشجان , گل خنگ راه , گل دژ البرز , گل دژ شیراز , گل راه نقش جهان , گل رودبارسمنان , گل روشن مازند , گل ریزان بهار امـیدیـه , گل سبز فارس , گل سبز هومن راه دنا , گل ستون دوام بنا , گل سرخ دهدشت , گل سرخ لردگان , گل سنگ بلوچستان , گل سنگ همایجان , گل فام آب , گل کوه یـاسوج , گل گستران فردوس , گل گونـه سبز یکتا , گل گوهر افرینش , گل گهر بوشـهر , گل محک غرب , گل منگشت سحر , گل مـیخ , گل مـیخ آذربایجان , گل نمای ایلام , گل نوازان یـاسوج , گل نور , گل نور غرب , گل نیلوفر سهند , گل و برگ بلور آجین , گل یـاران ارم , گلاره سازان مـهتاب کویر , گلال بستر , گلال راه اهواز , گلال راه جنوب , گلال ساز جنوب , گلاله سبز , گلان سهند نیلگون , گلان غرب کردستان , گلایول سازه غرب , گلبان مشـهد توس , گلبان منطقه آزاد چابهار , گلبانگ انرژی , گلبرگ آذربایجان , گلبرگ باران نیل فام , گلبرگ خدمات قائم ایرانیـان , گلبون ساز تهران , گلپروران کاوشگر طراوت آریـایی , گلچین آب جنوب , گلچین بتن غرب , گلچین سازان اطلس , گلچین سازسرناوه , گلچین گاز هادی , گلخانـه سبز نیلوفر کادوسان , گلدره سازه ماداکتو , گلدسته سازه ماهیدشت , گلدیس دشت دنا , گلریز راه گنبد , گلریز ساخت بهشت , گلریز ممسنی , گلزار ارس باران , گلزار بتون بوشـهر , گلزار جم , گلزار سبز خلیج فارس , گلزار سپید شـهر , گلزار شعله کرج , گلزاردشت زاگرس , گلسار ساز گیل , گلسازبنای گلستان , گلسافر , گلستان تاسیسات گوهر , گلستان دژ افلاک گستر , گلستان سار دنا , گلستان ساز شـهرآرا , گلستان سازان پرشیـار , گلستان سازه حمـید , گلستان سازه سارویـه , گلستان سازه سدید , گلستان سبز زاهدان , گلستان گستر پارمـیس , گلستان مـهرگان شیراز , گلستان نگار پردیس , گلسراکاران غرب , گلشن بام سازان , گلشن چهر پیچاب , گلشن سازان سپیدار , گلشن سازه اردبیل , گلشن سازه سراوان , گلشن گستران دنا , گلشـهد زاگرس , گلشـهر سازه خزر , گلفام دژ پایدار , گلفام طبیعت , گلگشت خراسان , گلگشت زیباساز کیـان , گلماس سازه , گله زرد ایلام , گلیزه شرق , گلیل گاز نوین , گلیم راه ایساتیس , گلین سبز نگار , گمانـه راه پردیس , گمانـه ژرفا , گنبد سازان سیستان , گنبدگیتی مـهرگان , گنج آب تبریز , گنج آبرود گیلان , گنج آوران امـیدغرب , گنج سنگ سفید تبریز , گنجاب ساز همدان , گنجینـه بنای شـهرکرد , گنجینـه ساز خلیج فارس , گنجینـه ساز کوهرنگ , گنجینـه سازان احسان , گنجینـه سازه دژ , گنجینـه گوهر آذران , گنجینـه معمار بیشاپور , گنگان , گنوبام پردیس , گنوکوهساران شرق , گود سازان آذر , گوربندراه بندر , گوزل ساز , گون آی اوبا , گون تای اردبیل , گون دوغان تبریز , گونش توپراک یول , گونش یورد آرتان , گونیـا گستر اراک , گوهر اترک ارومـیه , گوهر اطمـینان طوس , گوهر اندیشان کومش , گوهر اندیشان متین آسیـا , گوهر آب زاگرس , گوهر آب مـهار گستر مـیاندرود , گوهر بنا دژ پایدار , گوهر بنای بندر , گوهر بندر پل , گوهر پاک دنا , گوهر پی شاهرود , گوهر پیشرو صنعتگران شفق ایلام , گوهر تابان البرز , گوهر دژ گیل , گوهر زیست زنجان , گوهر ساز آب شرق , گوهر ساز سالمـیه , گوهر ساز قائم , گوهر سازه سهیل , گوهر سبز شالیزار , گوهر سقف مراوه تپه , گوهر سمن بویراحمد , گوهر طرح عمران , گوهر قلعه شیراز , گوهر قلم زاگرس , گوهر نـهاد عمران , گوهران ابنیـه جنوب , گوهران برق البرز , گوهراندیشان کویر , گوهرتجهیزگنبدکاووس , گوهررود گیلان , گوهرسازان اسپادانا , گوهرسازان آینده مـیهن , گوهرسازان ساروج مـهر , گوهرسازان کویرلوت , گوهرسازان ماهور , گوهرسازان معروف شمالغرب , گوهرصنعت بندر , گوی داغ زه آب , گویـا پارس لیـان , گویـا صنعت جنوب , گویـان بتن پارس , گویداش , گهر افلاک کیمـیا , گهر آب ارزوئیـه , گهر بتون زاگرس , گهر بنیـان آریـا , گهر تالار مغان , گهر خرم ماداکتو , گهر همکار , گهرتاف مخملکوه , گهردریـای ساری , گهرروش سیرجان , گهرگروه لرستان , گهرنـهال , گیـاه آب شیراز , گیـاه توسعه آریـانا , گیـاه سازه لقمان , گیتا سازان گیلان زمـین , گیتی افروز دشت خاور , گیتی افق فردا , گیتی آب خیز گستر , گیتی آرای توس , گیتی آوای بیستون , گیتی بنای خاوران , گیتی بنیـان گستر خرم , گیتی پسندبختیـاری , گیتی روشا اندیمشک , گیتی رهساز راهبر , گیتی ساز راسپینا , گیتی سازان اردبیل , گیتی سازان پویـا , گیتی سازان سبز اندیش , گیتی سازان مارون , گیتی سازه غرب , گیتی سازه گستر جاوید , گیتی سبز آوند توس , گیتی شعله اسپادان , گیتی صنعت رادین ماهان , گیتی صنعت زاگرس , گیتی طرح نفیس , گیتی عمران چهلستون , گیتی گستر خاوران , گیتی گستر رضا توفیق , گیتی گستر شرق سپنتا , گیتی گستران ژیوار , گیتی گستران کبیر گلستان , گیتی گستران گنو , گیتی گستران مـهر آفرین , گیتی محور طوس , گیتی نگر بندر , گیتی نمای فارس , گیرا بتن شـهباز , گیرا سازان پارسه , گیرادل , گیسا پارت راتا , گیسوم دشت گیلان , گیشا پل ارومـیه , گیشا راه زنجان , گیشای نگار ایرانیـان , گیل ابادگران نو اندیش شمال , گیل آباد سبز شمال , گیل بوم ساخت کارا , گیل پاد اب , گیل پارس بنا , گیل پارسیـان سبک نو , گیل تارای شمال , گیل راه شن , گیل راه گستر لاهیج , گیل زیتون ایرانیـان , گیل سارپایـاپی , گیل ساز مـیرک , گیل سازان مـیثاق , گیل سازه گیل گستر گلستان , گیل صاعقه , گیل کومـه لاوین , گیل نیکمرام شـهر , گیلاب راه پارسا , گیلان تاسیسات دماوند , گیلان تک تکنیک , گیلان دشت درفک , گیلان سربندر , گیلان سهند , گیلان سیل بند , گیلان منظر , گیلدا سازه زنجان , گیلک سازه نوید , گیلکان نیرو شمال , گیلماز سازه انرژی , گیله سازه شیراز , گینا , گیو سازه خاوران , لابند سازه چالوس , لابه توس , لاتوم , لاتیدان سازه آسیـا , لاجان عمران , لاجورد پی , لاچین راه فارس , لاچین گاز جرگلان , لاخی , لاد ایستا , لاد بهینـه سازان پاسارگاد , لارستان بنای بهساز , لاریز بتون غرب , لاریز بنای پارس گستر , لاریز بندان ابنیـه , لاریز رسام سپنتا , لاریزبنای عرفان , لارین بهینـه ساز انرژی , لالس , لاله زار روز , لاله گستر گیتی , لاله های سرخ چمن پاسارگاد , لامـیان , لانـه سازان اروند نمونـه , لاوان دژ پارسی , لاور پشته , لاوین , لاوین ابنیـه پارس , لاوین صنعت ایرانیـان , لاوین عمران کردستان , لاوین نقش جهان , لاوین هم پای , لاهیج الکتریک گیل , لاهیج زه آب , لایروب ساحل , لایروبی بین المللی دلفین تاپ , لایق صنعت بویر , لایقری , لبریز بتون جنوب , لتیـان صنعت البرز , لرد دشت , لرزش نگاران نواندیش خوزستان , لرزه پایدار اروم غرب , لرزه پردازان سهند , لرزه ساخت پارسه , لرزه گیران گسل باراد , لرک جهان , لشکرک راه , لعل انرژی , لعل جونقان , لعل رهنورد , لعل فروز ماندگار , لعل گستر بهدیس , لعل گسترکارمانیـا , لعل نیرو آزما , لقمان کاران جنوب , لکان خمـین , لکستان بتن آرمـه , لمپا گستر شمال , لموک پی ساز قائمشـهر , لنا تکنیک زنجان , لنجان برج سپاهان , لنده گستر دنا , لنگر عمران سازه گیل , لنگر یـاب پارسیـان , لنگرود بتن خزر , لوتوس راگا , لوتوس مارون , لوشان پی , لوله کشی گاز -برق-گستر-تنب بزرگ , لوله کشی گاز احسان شعله بیرجند , لوله کشی گاز افشار نپتا , لوله کشی گاز خانگی مـهتاب گاز ساری , لوله کشی گاز سهند گاز کردستان , لوله کشی گاز شعله آبی شاهو , لوله کشی گاز مـهر پوشش سهند , لوله گستر بشار , لوله گستر فیدار , لوله گستر نگین آذربایجان , لوله گستر هفشجان , لومار شرق , لومار گستر غرب , لیـان احیـا پارس , لیـان آذر آرمـه دنا , لیـان آذر شمالغرب , لیـان آرمان راه , لیـان بنا جنوب , لیـان بهروزان جنوب , لیـان پارس پی گستر تنگستان , لیـان پارس چنیر , لیـان پی افلاک , لیـان پی خاوران , لیـان پی عرفان , لیـان پی هیراد , لیـان تک سازان جنوب , لیـان توان پویـا , لیـان دژقومس , لیـان راه دلتا , لیـان زرسازه , لیـان زرین جنوب , لیـان سازه لیلان , لیـان سازه مبین , لیـان سازه نوایی , لیـان طرح و قلم , لیـان عمران جنوب , لیـان کابل الکتریک بوشـهر , لیـان کرانـه , لیـان گیل بوشـهر , لیـان محصول مطمئن , لیپار ستون زاهدان , لیدوما سازه پارسیـان , لیدوما گستر پارس , لیدوما نوین پارت , لیر ساز دورود , لیزان سازه گستر کردستان , لیزرکاران پیشگام کویر , لیسار , لیکا بتن شرق , لیله کاران عصر کارون , لیماک آرتین , لیماک سازه ایرانیـان , لیماک گستر سهند , لیو اسکان , لیو جاوید توان شمال , لیو فرشته , لیوزا بتن , ماپریس پایدار غرب , ماتال صنعت جنوب , ماتاناسازه کردستان , ماتریس سازه بی همتا , ماتینا صنعت ورند , ماتینا گستر کاسپین , ماجد سازه تفتان , ماد امواج آبادگر هگمتانـه , ماد باختر باستان , ماد بنای سردشت , ماد پی تبریز , ماد پی ساخت غرب , ماد پی شرق , ماد پی هوداد , ماد راه داتیس , ماد ساز نیرو , ماد گستر نصر , ماد معمار , ماد نیرویری , ماداکتو , مادایستاپی گنجنامـه , مادآب سازه , مادراه جم , مادزیگورات غرب , مادسازه کرمـی , مادنیرو گستر , مادیـار گستر غرب , ماراب ماهبد , مارال احداث ماهان , مارال اندیشان ماداکتو , مارال خیز لرستان , مارال دشت کهگیلویـه , مارال راه هگمتان , مارال یول ارومـیه , ماردین پل , مارکان راه فارس , مارگون ابنیـه یـاسوج , مارگون گستر بویر , مارگون نمای شیراز , مارلیک ارسنجان , مارلیک بتون بندر , مارلیک طرح سامان , مارلیک نیروی شرق , مارلین سازان کویر , مارلین سازه قرن , ماروس بتن توس , مارون برج ماهشـهر , مارون بستر راه , مارون بناء , مارون بهار جنوب , مارون پیشتاز , مارون ترابر خالد , مارون خطوط اهواز , مارون دژ , مارون دژ دهدشت , مارون دکل خوزستان , مارون سازه بهبهان , مارون سازه دهدشت , مارون سازه شیراز , مارون صنعت پتروحفار , مارون طلوع , مارون عمران نیرو , مارون کاران , مارون کاران ساتراپ , مارون کاوان لنده , مارون کهن بنای نگین , مارون گستر ارنیکا , مارون مناطق ماهشـهر , ماریـان پاک بابل , ماریـان رود زاگرس , ماریـان سازان شرق , مارین پارت آپادانا , مارین پارت سهند , مارین پارت کارون , مارین پارت گچساران , مارین پارت نیکان , مارین صنعت پارس , مازرون خدمات شمال , مازند اتیـان گستر , مازند ارتعاش , مازند بنای کیـاسر , مازند پرتو گستر , مازند پویـاب امـید , مازند تجن سازه , مازند توان گستر آمل , مازند دال سازه , مازند راش شمال , مازند رهرو خزر , مازند سازه شمال , مازند سازه شمال آرا , مازند سامـه , مازند فراساز , مازند مـیراب شمال , مازند نماشون , مازند نیرو , مازند نیرو سازه کاسپین , مازند نیروی امـید کویر , مازند نیروی شمال , مازند نیروی مقاوم سوادکوه , مازندکیله ساری , مازو طرح اسپادانا , مازون دژ , مازی طب گستر , مازیـار خشت سازه , مازیـار رهاب ابنیـه , ماژان بنای رادین , ماژان راه بیـهق , ماژان راه توس , ماژان سازه پارسیـان , ماژان سازه توس , ماژان صنعت کویر , ماژان نیروی توس , ماژین آبشار , ماژین تابان آرتا , ماژین چکاد , ماژین سازه چکاد , ماژین سولار سنگ , ماسبدان , ماسوله ماهان سپاهان , ماسه آژند تبریز , ماسه سازان نکا , ماشین آلات کشاورزی مجید زابل , ماشین سازی اراک , ماشین سازی تاشا , ماشین سازی ویژه , ماشین صنعت باختر , ماغر سازه پارس , ماغر گستر زاگرس , مافوق سرعت ساری , ماکان دژ شرق , ماکان سازه خلیج فارس , ماکان گستر آراز , ماکان گستر تابان , ماکوان جوانرود , ماگما بتن مغان , مالگه , مان زیست آلامتو , مان ساز پایـاب شرق , مانا آرتیمان آژند , مانا بتن تبریز , مانا بتن جنوب , مانا بتن کیـان , مانا بنا هگمتانـه , مانا بنای پی پل , مانا بهبد آبریس , مانا پدیده سینا , مانا تحکیم ساز پویـا , مانا دژ پایدار , مانا راه ساز تجن , مانا ساختمان , مانا سازه ساروج , مانا سازه کاسپین , مانا سازه کیش , مانا صنعت برنا , مانا صنعت فارس , مانا کاشانـه البرز , مانا کمرا , مانا نقش عطارد , مانا نیرو پرداز آپادانا , مانا نیروی اورین آذربایجان , ماناانرژی پارسیـان , ماناپی همدان , ماناسازندسپهر , ماناسازه بیژن یورد , ماناسازه بینش نو , ماناصنعت بهین , ماناهمسازپی , مانتل , ماندا سازان هونامـیک , ماندآب , ماندژ سازه , ماندگار ابنیـه پارس , ماندگار آفرین بیستون , ماندگار بتن استوار , ماندگار بتن پرتو , ماندگار بتن جم , ماندگار برق کاران مامطیر , ماندگار بنا سازان هیرکان , ماندگار بنای اقلیم , ماندگار بنای آدنیس , ماندگار بنای خاتم , ماندگار بنای سدید , ماندگار بنای قرن , ماندگار بنای کوروش , ماندگار بنای هستی , ماندگار بنای هیراد , ماندگار پیمان پایتخت , ماندگار خاک سازه ایرانیـان , ماندگار خشت نو پدید اسفراین , ماندگار راه اطلس , ماندگار راه آتی , ماندگار ساخت هستی , ماندگار سازان اردبیل , ماندگار سازان آسیـا , ماندگار سازان بنا گستر سبلان برج , ماندگار سازان دیـار پاسارگاد , ماندگار سازان ستون , ماندگار سازان ماد , ماندگار سازه ایلام , ماندگار سازه آداک , ماندگار سازه آوند , ماندگار سازه پاسارگاد , ماندگار سازه تخت جمشید , ماندگار سازه خاتم , ماندگار سازه خرم , ماندگار سازه دیماس , ماندگار سازه زنجان , ماندگار سازه محلات , ماندگار سازه مرصاد , ماندگار سازه مـهام , ماندگار سازه هستی , ماندگاربنای پاسارگاد , ماندگارسازان اعلا , ماندگارسازان دیـارکهن , ماندگارصنعت زاگرس ایلام , ماندیرو چابهار , مانساز پویـا , مانی سازه ارغوان , مانی سازه هزار دستان , مانی کار , مانی ماه ایرانیـان , مانیـا شـهر ارغوان سازه , مانیـان رود زاگرس , ماوا سازان ماد , ماواء کاخ غرب , ماواسازان ماندگار , ماورا ارتباط سپاهان , ماوراء سازه اردبیل , ماوی عمران پهلوان , ماه تابان دشتی , ماه ساخت سپاهان , ماه سنگ البرز , ماه سنگ نگار سبلان , ماه گستر زاینده رود , ماه نشان فلک الافلاک , ماهان احداث ساحل , ماهان افق نشان آفاق , ماهان اندیشـه صنعت , ماهان انرژی آب ایلام , ماهان انرژی باران , ماهان انرژی پارتاک , ماهان آب قومس , ماهان آراد آبران , ماهان آرتیمان دژ , ماهان بتن آرمـه , ماهان بتن بندر , ماهان برق الوند , ماهان برق طبرستان , ماهان بنا سازان صومعه , ماهان بنای آسیـا , ماهان بنای بوشـهر , ماهان بنای ماندگار , ماهان پدیده کاوه , ماهان پناه آذرخش , ماهان پوشینـه ساز , ماهان پی صنعت جنوب , ماهان پیکار , ماهان پیمایش نوین توسعه , ماهان تاسیسات و ساختمان آسمان , ماهان تک عمران , ماهان دژ آپامـه , ماهان دشت کهمان , ماهان دشت مارال , ماهان دوار سازه , ماهان راه , ماهان راه اردبیل , ماهان راه پاسارگاد , ماهان راه پویـان , ماهان راه دشت راک , ماهان راه دنا , ماهان راه زاگرس , ماهان راه سپهر , ماهان راه سریر , ماهان راه شـهر , ماهان راه شیراز , ماهان راه کاوه , ماهان راه نارین , ماهان راه نمونـه راشا , ماهان رهاورد , ماهان رهسازه نوین اسپادانا , ماهان ساخت پیشرو ایرانیـان , ماهان ساز الوند , ماهان ساز کرمان , ماهان سازان خاتم , ماهان سازه ارجان , ماهان سازه بی همتا , ماهان سازه پاژ , ماهان سازه جم , ماهان سازه ساحل , ماهان سازه سمـیع , ماهان سازه عمران مبنا , ماهان سازه کوشا , ماهان سازه کیمـیای قرن , ماهان سازه مزدک , ماهان سازه نصر , ماهان سبز نمونـه البرز , ماهان سبزینـه اسپادانا , ماهان سرای نسیم , ماهان سیـال کویر یزد , ماهان صنعت آریـا , ماهان صنعت پارسیـان دژ , ماهان صنعت پونـه , ماهان صنعت تیراژه , ماهان صنعت چاهن , ماهان صنعت خلیج فارس , ماهان صنعت دنا , ماهان صنعت سیف کتی , ماهان طرح ارغوان , ماهان طرح البرز , ماهان طرح الوند , ماهان طرح رستاک , ماهان طرح سپهر , ماهان طرحری , ماهان طرح مـیراب , ماهان طرح نیکان , ماهان طرح هوداک , ماهان فنون بتن شیراز جنوب , ماهان کار فجر , ماهان گذر ارجان , ماهان گستر اقلیم , ماهان گستر کنعان , ماهان گستران ری , ماهان گسترپرستوی مـهاجر , ماهان گسترعرش , ماهان مـهر ممسنی , ماهان مـهرگان شاهین دژ , ماهان نور توسعه , ماهان نور غرب , ماهان نیروی پارسیـان الوند , ماهان نیروی کیـان کرمانشاه , ماهان نیروی کیـهان , ماهان یول گستر زرینـه , ماهد سازه آریـا , ماهدشت شرق , ماهر ارگ لوت , ماهر بنای تندیس , ماهر بنای هنگام , ماهر سازان گرگان , ماهر سازه گستر امـین , ماهر عمران آراز , ماهر کار ماندگار , ماهران دژ جم , ماهران ساز کامبادن , ماهران سازه تاقدیس , ماهرخ راه فیض , ماهرسازان تقی آباد , ماهرو دورود , ماهساز تبریز , ماهساز سرا , ماهسازان طوس , ماهسان , ماهشـهر تاش جنوب , ماهک عمران آرتا , ماهور آران بنای قصر , ماهور باشت , ماهور بناء جنوب , ماهور پرتو فروزان , ماهور توان جنوب , ماهور حصارک غرب , ماهور دشت ایرانیـان , ماهور سازه اهواز , ماهور کار نیک آب , ماهور گستر جنوب , ماهورداد , ماهوردژ تچرا , ماهیـاران گستر , ماهیـان گستر بلوچ , ماهین سازه احرار , ماهین مـه قومس , مایـان بهساز آسیـا , مایـان نگین عمران , مایوان سازه گستر , مأمن سازان بتن تبریز , مأمن گستران کتول , مآب گستر ایرانیـان , مبارک صنعت کارون , مبارک گسترکلهر , مبتکر آسمان خراشان بجنورد , مبتکر پژوهان صنایع پاژ , مبتکر ساختمان مـه یـاس , مبتکر سازان برنا خزر , مبتکر سازندگی گیتی , مبتکر سازه بیستون , مبتکر سازه تخت جمشید , مبتکر سپهر یـادگار خراسان شمالی , مبتکر صنعت ممسنی , مبتکر مدائن پارس , مبتکران انرژی پاکدشت , مبتکران انرژی قدرت ایرانیـان , مبتکران آب ابنیـه , مبتکران آبشار بام ارس , مبتکران آرمان شرق , مبتکران برق و صنعت غرب , مبتکران بهینـه نیروی آذربایجان , مبتکران راه ساز مـهاجر , مبتکران راه و آب و بنا سازان سامان سازه مـهر , مبتکران صدف زاگرس , مبتکران صنعت آرشی , مبتکران صنعت جی , مبتکران صنعت سولدوز , مبتکران طرح نوین سبلان , مبتکران عرصه گیل , مبتکران فراز پوشش , مبتکران قدرت وارنا , مبتکران کار باختر , مبتکران کوشای یزد , مبتکران مـهساز ماهور , مبتکرسازان لاهیج , مبتکرسازان مسکن بیرجند , مبتکرسازه فیدار , مبتکرین صنعت فردا , مبدل راه پاسارگاد , مبدل سازان اکسین , مبدل قدرت تهران , مبدل نیرو کرد , مبردسازان دما , مبنا اعتماد مـهرورزان ایرانیـان , مبنا برق پارسیـان , مبنا پی گستران زاگرس , مبنا توان گستر آرتا , مبنا سازان پارس شایـان , مبنا سازان خاور توس , مبنا سازان سپهر , مبنا سازه رویین دژ , مبنا سازه طرح تبریز , مبنا سازه هکمتان غرب , مبنا صنعت اسپادانا , مبنا صنعت پرگاس , مبنا صنعت فردا , مبنا طرح , مبنا عظمت جهان , مبنا عمران نواندیش , مبنا گستر آذر پاد , مبنا گستر بندر , مبنا مانا بنای نوین اجرا , مبنا محور هیراد البرز , مبنا نـهادان آپادانا , مبنا نیرو , مبنا نیرو صنعت کویر یزد , مبناسازان ماد , مبین احداث ایلام , مبین آب آکام , مبین تجهیز پاسارگادخلیج پارس , مبین توان تبدیل , مبین راه البرز , مبین راه خاتم , مبین راه قزوین , مبین رخشان دنا , مبین ساخت ولایت , مبین ساز آنامـیس , مبین سازان خراسان شمالی , مبین سازان لرستان , مبین سازه الوند , مبین سازه آرتین , مبین سازه ظریف , مبین سازه مارلیک , مبین سبز آریـانا شـهر , مبین صنعت کهن , مبین طرح آذر , مبین طرح زاگرس , مبین طرح نیلگون , مبین عمران زرین , مبین عمران ساروج , مبین کاوشگران مـهان , مبین گستر اسکان , مبین گستر پایدار , مبین گستر جنوب , مبین گستر سپیدار , مبین نمای غرب , مبین نیرو توانمند طبرستان , مبین نیروی آسمان و دریـا , متاع کاران سازه , متان سیـال گیل , متخصصین ایستگاههای پمپ , مترا گستر پارس , مترا نیرو , مترو پل آذربایجان , مترو پل بناور عبدوئی , متروپل آسیـا , متفکران یـاران ایده آل , متکازین راه پارس , متین ارتباط فردا , متین آراتای کویر , متین بتن بوشـهر , متین بنای آذر , متین بنیـان تبریز , متین پترو پردیس پارس , متین تاسیسات مـهر , متین جاوید مارون , متین حرارت , متین دشت قزوین , متین راه بهبهان , متین راه معدن پارتاک , متین ساخت کیمـیا , متین ساخت وحید گستر , متین سازان اعتماد خراسان شمالی , متین سازان البرز , متین سازان کریمان , متین سازان نارون , متین سازه شـهیر , متین سازه مبین , متین سازه مشـهد طوس , متین صدر صنعت , متین صنعت برتر جاوید , متین صنعت چهارمحال , متین صنعت مبارک , متین صنعت یزد , متین کاران گسترده صنعت اولین , متین گستران پرشیـا , متین نیرو برق , مثلث بتن آذین فلات , مثلث برج ساز , مثلث برج غرب , مثلث پایـا سازان خرم , مثلث پی سازان همدان , مثلث توان پارسه , مثلث سوله کرمانشاه , مثلث سیمـین , مثلث گازان , مجاز پی آذربایجان , مجاورطوس , مجتمع تولیدی صنعتی یزدنیرو , مجتمع خدماتی مـهندسی سیما ارتباط مـهر , مجتمع سازان فجر , مجتمع صنایع قائم رضا , مجتمع عمرانی ایرانشـهر , مجد ابتکار , مجد اعلای اهواز , مجد آب بنا , مجد پیمان توس , مجد سازان پاسارگاد , مجدبنای خراسان , مجذوب سازه خوزستان , مجذوبان دهدشت , مجری بنا اهواز , مجریـان امـین راهبر , مجریـان آرمان گستر نیـایش , مجریـان پایـا شـهر , مجریـان پایـاپای کوش , مجریـان ساختمان افراز , مجریـان سازه پیمان ایرانشـهر , مجریـان سبز گستر البرز , مجریـان شـهر ساز اترک , مجریـان طرح ایگل , مجریـان گیل سازه , مجریـان موفق جنوب , مجریـان نوین بتن باختر , مجسم پالایش اختر آریـا , مجمرکاشانـه ایساتیس , مجموعه ساز بنیـان , مجموعه سازان فارس , مجموعه سازان مـهدیشـهر , مجنون خوزستان , مجهزکار بتن , مجید صدف بوشـهر , مجیر صنعت نیکو اندیش مـهرپرور , مجیرسازطوس , محاسب برج شیراز , محاسب سازه آدرین پاسارگاد , محاسب سازه آریـا مـهدیس , محاسب سازه کاشان , محاسب سازه گلستان , محاسب صنعت سازه , محاسبان یـار حاتم علم وفن , محب کوشان پارت , محبوب امن آذربایجان , محبوب کالا , محبوب گستر پارس زاگرس , محبوب گستر ترنم دنا , محبوب نیروی پارس , محتشم کاران آنزان , محدث صنعت رضا , محراب پیروز , محراب تابنده درخشان , محراب تجارت پارسیـان , محراب سازان شمال , محراب عمران تهران , محرکه صنعت اروند , محسن ساخت , محفل سبز شـهر , محک آیریک اسپیروز , محک بنای پارسیـان , محک سازه گچساران , محک عمران پیشـه , محک گستر خوزستان , محکم بتن ناغان , محکم بنای آتی , محکم بنای زنده رود , محکم بنای سریر , محکم بنای کرمانشاه , محکم پی آوید , محکم پی تبریز , محکم پی چین , محکم پی دهکردی , محکم پی سپاهان , محکم پی ظفرمند , محکم دژ رادین , محکم دژ هامون , محکم دژ هلیلان , محکم ساخت ارگ , محکم ساز لیلان , محکم ساز هرمزگان , محکم سازان اردبیل , محکم سازان بوشـهر , محکم سازان تخت جمشید , محکم سازان ثلاث , محکم سازان دنا , محکم سازان سبلان , محکم سازان منتظر , محکم سازان یگانـه , محکم سازه برج مـیلاد , محکم سازه پارتاک , محکم سازه تفتان , محکم سازه راه صدف , محکم سازه شقایق بویراحمد , محکم سازه کلار , محکم کار زاگرس , محکم کاران اقلیم , محکم کاران ایرسا , محکم کاران آرکا , محکم کاران باغملک , محکم کاران پانیذ , محکم کاران دهدشت , محکم کاران کوتک جنوب , محکم کاران نازمکان , محکم کاران نگین شرق , محکم گامان , محکمکاران گچساران , محمد بناء مالمـیر , محمد بنای بویر , محمل آفرین , محمودصنعتکارمغان , محور آزمای فارس , محور برج ارس , محور برج گلستان , محور راه پردیس , محور راه شوسه , محور سازان آزاد , محور سازان خزر , محور سازه آپادانا , محور صنعت پارس ایمن , محور گاز آپادانا , محور گستر البرز , محور گستر آگرین , محور گستر خاور , محور گستر شرق , محور گستران مارلیک , محور نشان راه پاینده , محورراه متین , محورسازان بام گستر , محورسازان سدید , محوطه آرا , محوطه سازان امـیدیـه , محیط برزان , محیط پویـان نواندیش , محیط زیست آو , محیط سازان طبرستان , محیط سازان طبیعت فردا , محیط سازان محب , محیط سبز دشتستان , محیط کار ایمن ساز نور , مخابراتی ارتباط رسا خطوط ارم , مخابراتی ساختمانی تاسیساتی ساختار سازان زاهدان , مختص آب آمل , مختصات , مختصات راه آسیـا , مخروط سازه غرب , مخروط کاران زاگرس , مخزن سازان آسماری , مخمل سازان مـهران , مخمل سبز چمنزار , مداب گستر امـید پارسا , مدار اعتماد ساری , مدار افروز پویـان اترک , مدار پردازان نگین قائم , مدار گستر صنعت حامد , مدار نیروی آریـا , مدارپردازان افق , مدارپردازان نگین مـیلاد , مدام کار گستر , مدامکار , مداوم سبز کورش , مدائن بنای الوند , مدائن تکنیک , مدائن ساتراپ , مدائن سازان ماهان , مدائن سازان نوشیروان , مدائن کار اهواز , مدائن کارچزابه , مدائن نمای اراک , مدبران آب و خاک آذر دشت , مدبرگستر توان , مددگستران نیرو , مدرن بنا سازان مشاور جوان , مدرن بنای آفاق کویر , مدرن بنای ساروج , مدرن بنای کادوس , مدرن پویـا صنعت هدیش ایرانیـان , مدرن سازان ارسباران , مدرن سازان آبراه آوند , مدرن سازان آراز , مدرن سازان برتر آمـیتیس , مدرن سازان پاسارگاد , مدرن سازان پرگاس , مدرن سازان تبریز , مدرن سازان جاده ابریشم , مدرن سازه آراد , مدرن سازه مکران , مدرن سازی نیما , مدرن شـهر ایرانیـان , مدرن صنعت یزد , مدرن کشت گنجینـه سبزشوش , مدرن ماندگار گیل , مدیران تصمـیم ساز ایمن , مدیران سازه آبادگر , مدیران سازه خزر , مدیران سازه سبکاد , مدیران نیروی پرشیـا , مدیریت احداث , مدیریت احداث و تأمـین راد یکتا سپهر , مدیریت تعمـیرات و نگهداری نیروگاه ها مبنا توس , مدیریت توسعه پایدار فضای مـیرا , مدیریت توسعه نواندیش رستاک , مدیریت راهبردی ابنیـه مـهندسی مرام , مدیریت سرمایـه گذاری هتل سازان پارس , مدیریت طراحی و احداث صنایع تکاپو , مدیریت طرح و انرژی دایـان , مدیریت طرح و پیمان مبدا , مدیریت طرح و ساخت آرسسری , مدیریت طرحهای صنعتی ایران , مدیریت کیفیت شبکه های پدیده پایدار , مدیریت مـهندسی المان پژوهان بین الملل , مدیریت و مـهندسی پرگاس فرآیند , مدیریت وساخت توان پردازکویر , مدیریت هیربدان , مراد دژگنبد , مراد گستر امـیر زاگرس , مرآت آفاق فارس , مرآد صنعت نیـاکان , مرتفع ارم توس , مرتفع بنا قزوین , مرتفع سازان ابنیـه گستر , مرتفع سازان جوان , مرتفع سازان سبز آروید , مرتفع سازان غنی , مرتفع سازان کاسپین , مرتفع سازان هخامنش شرق , مرجان ابنیـه نوین , مرجان بنای شرق بارثاوا , مرجان پی گلستان , مرجان تندیس راشین , مرجان جویـان آروین , مرجان سازه فلات , مرجان کاوش بجنورد , مرداس بنا سازان , مردان سخت کوش سیستان , مرز راه , مرز و بوم زاگرس , مرسل سازه کرمان , مرصاد بنا زاگرس , مرصاد خارگ , مرصاد سازه بجنورد , مرصاد سازه سبز , مرصاد عمران البرز , مرصاد کار انشان , مرصع مبین , مرصوص ابنیـه , مرصوص بنیـان نو اندیش , مرصوص دژ , مرصوص راه پارس , مرصوص سازه , مرصوص سازه دیلمان , مرصوص شیراز , مرصوص غرب , مرلیک سپاهان , مرمت ابنیـه راه آذر , مرمت کاران مقرنس , مرمت کاران نقش جهان , مرمت گران راه گستر , مرمت گران کومـه , مرمت و معماری تمـیشـه گلستان , مرمت وابنیـه راهبردسمنان , مرمتگران مـیراث کاسپین , مرمر بتن پارس , مرمر بتن کاخ نیـارش , مرمر بتن یـاقوت , مرمر دژ خرم , مرمر زاهدان , مرمر ساحل جنوب , مرمر سازه پویـا , مرمر کاشمر , مرمر گستران راه , مرمرکاردلفان , مرمرگستر سپند , مرمرین سازه سروش , مرند یول , مروّج طرح همدان , مرو آب بتن ملل , مرو آب بتن هیرکان , مرو آب توس , مروارید افلاک لرستان , مروارید بافت سعدی , مروارید بشار دنا , مروارید بنای ساورز , مروارید بندر آفتاب , مروارید پرور سبلان , مروارید پی فیدار , مروارید خیبر بوشـهر , مروارید درخشان اکسین , مروارید درخشان کاسپین , مروارید راه کوشا , مروارید راه مازند , مروارید سازان آرتاویل , مروارید سازان کهگیلویـه , مروارید سازان گنبد , مروارید سازه آشیـان , مروارید سازه کاسپین , مروارید سبز مـیلاد , مروارید سفید شیراز , مروارید سوز ازنا , مروارید شمال کاسپین , مروارید صنعت سمنگان , مروارید گاز قائم , مروارید مبین سیرنگ , مروارید نمای همدان , مرواریدبناسازان استراباد , مرواریدسازه ایرانیـان , مروآثار , مرودژسان , مروست , مروسکنی , مریـان سازه ایمن , مریخ سازه گجستان , مزدک اندیشان , مزدک ساختمان , مزدک عمران مـیانکوه , مزرعه سبز دهکده زیبا , مزرعه سبز شاندرمن , مژده آور غرب , مژده سازه اراک , مس راه کمارج , مستحکم بنا سازان کاویـان , مستحکم بنای البرز , مستحکم بنای امرداد , مستحکم پی جاوید کرمانشاه , مستحکم پی شیراز , مستحکم سازان عرش چکاد , مستحکم سازان مـیانکوه بختیـاری , مستحکم سازه آبیک , مستحکم سازه دورانتاش , مستقل کاران سیستان , مسطح سازان کوهستان , مسطح کاشانـه عاج , مسعود بتن تبریز , مسعود بنای فارس , مسعود پی , مسعود سازان اکسین , مسعود سازه آپادانا , مسعود سازه دنا , مسکن پل پویـا , مسکن سازان اترک , مسکن سازان اریکه پارس , مسکن سازان جام جم , مسکن سازان سایـه گستر خزر , مسکن سازان سبز فارس , مسکن سازان سپهر پاژ , مسکن سازان نامـی قرن , مسکن سازان وهاب , مسکن سازان هشتم طرح و توسعه خراسان , مسکن سازپارلاق , مسکن سازه آلاداغ , مسکن سازه پازنان , مسکن گستر خزر , مسکن گسترغرب , مسکن و عمران قدس رضوی , مسکن هزاره سوم کویر , مسلط سازان سپاهان , مسلم بام گستر , مسلم سپهر غرب گستر , مسیر اریکا شرق , مسیر ایمن راه آسمانـه , مسیر پیمای شیـاس , مسیر توسعه الماس غرب , مسیر سازان ابنیـه قم , مسیر سازان آذران , مسیر سازان کوه پیما , مسیر سازان نیک آذر , مسیر سازه آفتاب , مسیر سبز تبریز , مسیر سبز رهنما , مسیر کوشا پویـا , مسیر گستر آرتیمان , مسیر گستر سپهر , مسیر گستر فاران توس , مسیر نما , مسیر یـاب دنا , مسیر یـاب سیـاه کوه , مسیر یـاب شیروان , مسیر یـاب یـاسوج , مسیرپیمایش راه اسپادانا , مسیرسازه دیلم , مسیل آمایش مشـهد , مسیل بتون , مسیل یول ساز تبریز , مسین ایده پردازان قومس , مشارکاران شرق , مشارکت سهندآذر و ناودیس راه سانا , مشاور بنای نصر ایرانیـان , مشاور پخش الکتریک کاسپین , مشاور راهبر سرمایـه , مشاور سما انرژی سینا , مشاور عمران سازه دربند , مشاور نقشینـه آویسا , مشاوران امـین خبره پایتخت , مشاوران بهسازی، نوسازی انرژی , مشاوران توان کنترل هگمتان , مشاوران مدیریتی دانش آرا بـه گزین , مشاورصدرصدف , مشاوره اندیشـه سازان کویر قومس , مشاوره ای عمران سازه تهویـه , مشاوره ای و پیمانکاری نقش طرح مشاهیر , مشاوره خدماتی مـهندسی کلرود پاک شمال , مشاوره زمـین اندیشان زاگرس , مشاوره سارویـه باستان ایرانیـان , مشاوره صنعت برق تکسان , مشاوره و خدمات صنعتی نیک نامور مرکزی , مشاوره و فنی مـهندسی راهبران انرژی فارس , مشاوره و مدیریت طرح ساختن به منظور ماندن آنیل , مشاورین آشیـانـه ساز اتقان , مشاورین برج بلند قزوین , مشاورین دانش محور اکباتان عرش گستر , مشاورین سازه گستر راه و بنای دانش , مشاورین مرمت زیگورات , مشاورین مرمت کهن کاشانـه , مشاورین نوید نمونـه آسیـا , مشاهیر انرژی آگرین , مشاهیر انرژی سپنتا , مشاهیر آب آگرین , مشاهیر بتن اقلیم , مشاهیر بنای ارنیکا , مشاهیر بنای الوند , مشاهیر بنای رستاک , مشاهیر بنای سانیـار , مشاهیر بنای کاسپین , مشاهیر تدبیر بتن , مشاهیر توسعه وطن , مشاهیر جنوب شاکر , مشاهیر دهکده عمران , مشاهیر راه و پل , مشاهیر سازندگی ایرانیـان , مشاهیر سازندگی کوشا , مشاهیر سازه پایتخت , مشاهیر سازه جم , مشاهیر سازه مجرب , مشاهیر سازه مـیم , مشاهیر سازه و جاده , مشاهیر سیویل و سازه , مشاهیر طاق بستان , مشاهیر عمران نیوساد , مشاهیر ماهر بتن , مشاهیر مبنا سازه , مشاهیر نوین ساخت پاژ , مشاهیر نیروی لوت , مشاهیرسازه زاگرس , مشایع , مشتاق نیمرخ ایرانیـان , مشرف سازان اهواز , مشعل افروز آق قلا , مشعل بتن ایلام , مشعل خوزستان , مشعل راه آذربایجان , مشعل راه عدل , مشعل سازان سبلان , مشعل سازان کارزان سنـه دژ , مشعل سازان نیک تبار , مشعل صنعت غرب سنقر , مشعل غرب , مشعل فروزان زنجان , مشعل کاران راه کارون , مشعل کاران گرماگستر شرق , مشعل گاز مرودشت , مشعل گستر سپاهان , مشعل گستردیـاکو , مشعل گسترراد , مشعل گسترمـینو , مشکات ساحل خلیج فارس , مشکات فرا ساخت سازه توس , مشکات نور سما , مشکین آرمان دژ بیژن یورد , مشکین دیوار دژ بنا , مشکین راه طوس , مشکین راه کویر , مشکین راه یزد , مشکین صنعت جنوب , مشکین کار زرین , مشکین کوشک وزین , مشگین شالوده ساز , مشگین یورد , مشـهد افرا , مشـهد آیدین , مشـهد ثبات , مشـهد روئین آب , مشـهد گستر سامان , مشـهد نظاره , مشـهدآبتین , مشـهدسازه , مشـهدسپندآسا , مشـهدمـیراب , مشیر آب همدان , مشیران , مصباح الهدی فرادنبه , مصباح نور باغملک , مصداق ارجان , مطالعات و طرح صنایع و زیر ساختهای دیز پارت شبدیز , مطبوع آب گلستان , مطبوع سازان سازه آرا , مطبوع سازان ماد , مطبوع گستر توس , مطلوب صنعت جنوب , مطمئن بنا گستر اردبیل , مطمئن راه گیسوم شمال , مطمئن سازه زاگرس , مطهر سازه آفاق , مطهر صنعت سبلان , مطهر گستر آپادانا , مطهرسازان ایرانیـان , مطهرسازان سبلان , مظفرآباد تام , معاب سازه ساری , معاصر سازان پارس , معبد سازان ماهان , معبر ترانشـه پارس جنوب , معبر گستر پاسند , معبر گستر ساخت و ساز , معبر گستر ماژان , معبرپویـان ابریشم کویر , معتبر , معتبر سازه افق , معتمدپیشـه مـهر آسپادانا , معدل راه سازه صراحی , معدن زمـین , معدن کاران راه ابریشم خراسان , معدنکاری اولنگ , معدنی آهن آجین , معدنی دانش گستر زمـین , معدنی زمـین کاوه کرمان , معدنی کانسار پرور سوادکوه , معدنی کیمـیا سنگ بلوچستان , معدنی و راه و ساختمانی کاوش راه سنگ , معدنی و راهسازی کاوش مسیر , معدنی و سدسازی آریـا جنوب ایرانیـان , معدنی و صنعتی معدن کاران فتح , معدنی و عمرانی سخت کوشان , معدنی وساختمانی کارن گسترپیشرو , معراج بنیـان جنوب , معراج پیشـه مـهر آریـانا , معراج پیشـه ویرا اسپادان , معراج جویـان تندیس , معراج صنعت زاگرس , معروف بنای البرز , معروف صنعت آذر , معروف صنعت آذربایجان شرقی , معشورکار , معژیزمان ماهور , معمار الکتریک رویـان , معمار آبادی قرن , معمار بتن آرشیت , معمار بتن ماد , معمار بنا شیز , معمار بویر , معمار پیشرو افق شمال , معمار تکین پارت , معمار جم راستین , معمار خاک شایسته , معمار دژ فرمانیـه , معمار دژ نیرو , معمار سازه پردازان , معمار سازه راگا , معمار سازه کاسپین , معمار سازه ماهر , معمار سازه مـیعاد , معمار سازه نگین ترشیز , معمار طرح آگرین , معمار طرح شمال , معمار کار زاگرس , معمار کهن کاسپین , معمار کیمـیا بتن آبی اترک , معماران احیـای آب کلان , معماران الیزه , معماران آباد کوشک پاطاق , معماران بلند پایـه شیراز , معماران زرین دشت , معماران زیبا ساز آلامتو , معماران سازه ملایر , معماران سرزمـین مـهتاب , معماران شایـا کهن کردستان , معماران شـهر مـهتاب , معماران صنعت توانا , معماران کوشک آریـا , معماران کهن سپاهان , معماران نوین سپاهان , معماران و شـهرسازان چکاد , معماربنای ساحل , معمارسازان تربت , معمارسازه ولاش , معمارکاران آیـاپیر , معمارگستر البرز , معمارگستر ایستا , معمارگستر آباد شـهر , معماری آروین پی دوام , معماری سازه‌های پرسپولیس , معماری شـهرسازی کارنو آتی بافت , معماری لیرسازان بختیـاری , معماری مـهندسی فراز سازان بیـهق , معماری و طراحی داخلی تک طرحان ارگ , معمرسازه افلاک , معیـار پویـای کارواندیشـه , معیـار سازان شمال , معیـار سازه پیشـه آرا , معیـار سنجش ایرانیـان , معیـار فن کالا ایرانیـان , معیـار گستر آرمان , معیـارتوسعه نیرو , معیـارسازه شرق , معیـارکاران جنوب , معین افروز نگین کویر بم , معین الکترون , معین آب آذربایجان , معین بتن تبریز , معین بتن کازرون , معین برق البرز , معین دژ مـهران , معین راه گستر خراسان , معین ساخت جیرفت , معین سازه پارت , معین سازه گلستان , معین صنعت 4528 آسیـا سیستان , معین صنعت آذین , معین صنعت نوین ایساتیس , معین نیروی پارس , مغان دشت , مغان طریق , مغان گاز کهن , مفاخر سازندگی اقلیم ایرانیـان , مفتاح ابنیـه ایرانیـان , مفتاح سازه کرج , مفتاح فارس , مفخم رهساز پیمایش بیژن یورد , مقاطعه کاری فرزا ساز , مقاوم ابنیـه پاسارگاد , مقاوم ابنیـه سهند , مقاوم بام آذر , مقاوم بتن مشکین , مقاوم برج افلاکیـان , مقاوم برج زیتون , مقاوم برج صالح , مقاوم بنا راه بندر , مقاوم بنا کادوس , مقاوم بنای الوند شیراز , مقاوم بنای کاسپین , مقاوم راه زاینده رود , مقاوم رهسازان توسعه باختر , مقاوم ساخت سرو , مقاوم ساز بندر , مقاوم ساز بوشـهر , مقاوم ساز قرن , مقاوم ساز مبتکر , مقاوم سازان ارک , مقاوم سازان اعتماد گستر بدران , مقاوم سازان اکسون , مقاوم سازان ایلیـا , مقاوم سازان ایوان البرز , مقاوم سازان آرات , مقاوم سازان آرسین , مقاوم سازان آفاق , مقاوم سازان آنزان , مقاوم سازان بام کویر جنوب شرق , مقاوم سازان بدون مرز , مقاوم سازان بلند پایـه , مقاوم سازان پایستار , مقاوم سازان پژوهان , مقاوم سازان راه و پی شمالغرب , مقاوم سازان زنده رود , مقاوم سازان کرمان , مقاوم سازان کیسمار , مقاوم سازان هخامنش , مقاوم سازه استهبان , مقاوم سازه البرز , مقاوم سازه ایرسا , مقاوم سازه ایستا جنوب , مقاوم سازه آذر , مقاوم سازه باهو کلات , مقاوم سازه بیرجند , مقاوم سازه پایدار نیمروز , مقاوم سازه تفتان , مقاوم سازه رسیس , مقاوم سازه سرا , مقاوم سازه شرق گیلان , مقاوم سازه کوچیل , مقاوم سازه گرگان , مقاوم سازه گلشـهر , مقاوم سازه ماندگار , مقاوم سازه مـیانـه , مقاوم سازی پل وابنیـه داتیس , مقاوم سازی پیشرفته پرمایون , مقاوم سازی پیشرفته سپند آسا , مقاوم طرح امـین , مقاوم طرح ماهان , مقاوم فولاد چهل ستون , مقاوم کاران جنوب , مقاوم گستر رسا , مقاوم گستر سر چشمـه , مقاوم گستران نیوساد , مقاوم مـهرگان سفید کوه , مقاوم مـهرگان مدائن , مقاوم نیروی بختیـاری , مقاومت گستر زاگرس , مقاومت مصالح دهلران , مقتدر سپاهان سپنتا , مقتدر صنعت لامرد , مقتدران شرق , مقتدران نیرو شـهر قدس , مقدادفراگستر , مقدم ساز , مقدم سازه بیرجند , مقدم سکنا , مقصود عمران صنعت , مقطع افراز , مقیـاس راه سنگ آذربایجان , مقیـاس غرب کرمانشاه , مقیـاس گستر لاسک , مکاترونیک شرق صنعت , مکان آفرینان سبز , مکان سازان پاسارگاد , مکان سازه صنعت نیرو , مکانیزاسیون جلگه درنیکا , مکانیزاسیون خوشـه چین مروارید , مکانیزاسیون کشاورز ممسنی , مکانیزاسیون کشاورزی خزر آب رودبار , مکانیزاسیون کشاورزی کادوس سبز کوهسار , مکانیک انرژی آذر , مکانیک آب و خاک بوستان , مکانیک آرمان زاگرس , مکانیک سازه سیوان , مکانیک سازه صنعت جنوب , مکانیک سازه کاسیت , مکانیک سیـال پارس خرم , مکانیک سیـالات , مکانیک سیستم کیـان , مکانیک صنعت شرق کیوان , مکانیک کاران مرودشت , مکث بین الملل , مکران بنای لیلان , مکران سازان درخشان , مکران سازه مـیناب , مکریـان بتن غرب , مکعب سازان شیرین , مکعب گستر ایرانیـان , مکیـال بتن , مگا نیرو مـهرگان دره شـهر , مگا نیروی هرمزگان , ملک پارسارگاد گچساران , ملک پویـان راه یزد , ملک سازان الماس شمالغرب , ملک سازه بندر , ملوران سازه , ملی ساختمان , ملی مسکن و صتایع ساختمانی , ملیح سازه سازان بجنورد , مماس ارومـیه , ممتاز برق قدرت مـهاباد , ممتاز حایل جنوب , ممتاز راه پاسارگاد , ممتاز سازان نیلگون , ممتازحصارکارمانیـابتن بنا , منا , منابع انسانی مـهندسی ایراث طرح , مناتوس , منادی علم و صنعت خراسان شمالی , منادیـان سبز محیط , منار راه مسجدسلیمان , منار کوه دورق , مناره سازان افلاک , مناره سازان شقایق , مناف ایمن ساز , منجی آب الوند , منجی سبز , منجی کار جنوب , مندیش سازه لرستان , منشور ارتباطات باستان جنوب , منشور آب فارس , منشور بتن اردبیل , منشور بنا گستر اراک , منشور سازه خورشیدى , منشور سازه زاگرس , منشور سازه نصر , منشور سبز تبریز , منشور عمران طاقدیس , منشور کار باغملک , منشور کوروش آریـا , منشور گستر شمس , منظر آب هگمتانـه , منظر سازان رسام , منظر سازان سبز آموت بهار , منظر سازان مارلیک , منظر سازه کرمان , منظره راه سازان آبادان , منظومـه سازان کرمان , منور گاز خیـام , منیر صنعت کیـهان , منیران نیروی البرز , منیرنیروسازآراز , مواج پرداز فارس , موج آب سازه , موج آب سالوک , موج آب فن جنوب , موج آب گلستان , موج آب ملایر , موج آب هگمتانـه , موج آوران رسانـه , موج بران غرب , موج برطوس , موج راه هگمتان , موج رهاب ارس , موج ژرف سازند , موج ساز مازند , موج سازند پارس , موج سوار تفتان , موج سواران کارون , موج اندیش , موج ساز , موج طلایـه ساز , موج عمران وحدت , موج کوثر آریـا , موج گستر ارژن , موج گستر آریوبرزن , موج گستر مبین , موج گلری , موج گیران غرب , موج نقش فرساب , موج نیرو , موج نیرو گستر ایرانیـان , موج و صنعت امـیدیـه , موحد سازه گلستان , مور دراز بویراحمد , موران بتن شمال , موران سازان جنوب , مورب سازه شایگان , موسسه خدمات و توسعه خراسان بزرگ , موسسه سازمان همـیاری شـهرداریـهای استان گلستان , موسسه فنی برق بالا تجن مبتکر , موسی نیرو گستر , موعود گستر کارون , موفق راه باستان , مولیـان یـاسوج , مومن گستر توس , مونولیت , مـه آب بارش کاسپین , مـه آب برزین غرب , مـه آب لیـانا , مـه بارش غرب , مـه رو اصفهان , مـه سازان تربت حیدریـه , مـه نیروی کازرون , مـه صدر عمران , مـه فام توسعه خرم , مـه فام دژ , مـه گرمایش ساز مامطیر , مـه ناب نیرو , مـه نور سیرجان , مـه نیرو تنکابن , مـه ها سازه رابین , مـهاب اشل مدرن , مـهاب انرژی غرب , مـهاب آراز , مـهاب بتن پاسارگاد , مـهاب برج پارس , مـهاب بنای دنا , مـهاب پالایش خاورمـیانـه , مـهاب پی گستر سبز ایرانیـان , مـهاب توان پایـاب , مـهاب جوی آب گستر , مـهاب دژ اطلس , مـهاب دژ آسیـا , مـهاب دژ شرق , مـهاب دشت شیراز , مـهاب راه پردیس , مـهاب راه سازان , مـهاب راه شرق , مـهاب رود توس , مـهاب سازان غرب , مـهاب سازان کوهستان , مـهاب سازان هامون , مـهاب سازه اهورا , مـهاب سازه آریـا , مـهاب سازه پاسارگاد , مـهاب سازه دیـانا گستر , مـهاب سازه رودسر , مـهاب سازه رهام , مـهاب سازه رهنما , مـهاب سازه شمال , مـهاب سازه طبرستان , مـهاب سازه نصر , مـهاب سازه نوین نیشابور , مـهاب سازه نیرو , مـهاب صنعت پارس , مـهاب کاوان پارس , مـهاب گستر برتر طاها , مـهاب گستر پارسیـان , مـهاب مـهر , مـهاب نگین توس , مـهاباد سازه , مـهاجر پیشـه مرکزی , مـهاجر رهگشای ملایر , مـهاجر سازه ماداکتو , مـهاجر گاز سفید خزر , مـهاجران پرستو دل , مـهاد سازه توس , مـهاد کار صائب , مـهادزلزله امواج شرق , مـهار اب زاگرس , مـهار انرژی توس , مـهار آب ارومـیه , مـهار آب الوند , مـهار بند شمال , مـهار راه پارس , مـهار ساخت پی چنگ , مـهار سازه امـید , مـهار سازه ائل گولی , مـهار سیل گستر ارسباران , مـهار سیلاب بوشـهر , مـهار سیلاب پارس , مـهار شالوده , مـهار فن آوران متین , مـهار کار شیراز , مـهارآب جنوب شرق , مـهاربتن بهمن , مـهاربندان جنوب , مـهاربندان سازه های بتنی آبادیس , مـهاربندغرب , مـهارت بنای معیـار , مـهارت پی یـاسوج , مـهارت پیشگامان کاوه آهنگر , مـهارت راهیـان کاوه , مـهارت سازه ایلام , مـهارت سازه آرتا ساوالان , مـهارت صنعت کرمانشاه , مـهارت گستر غرب , مـهارت گسترفرهام , مـهارروان آب شرق , مـهارسازان فرسایش خراسان شمالی , مـهارسازه خلیج فارس , مـهام بنای آروین , مـهام پایش جم , مـهام تاو سازان ادیب , مـهام سازه آبادیس , مـهام سازه دلسا , مـهام سازه نوژان , مـهام صنعت ویستا , مـهام عمارت آروند , مـهام نیرو پیما اهورا , مـهان انرژی البرز , مـهان آبنوس , مـهان بتن ایرانیـان , مـهان برج ویرا , مـهان پی صدرا , مـهان دژ ایذه , مـهان رایـان مـیهن , مـهان سازندگان ایمن , مـهان سازه تتیس , مـهان شریف , مـهان صنعت کارون , مـهان کار آفتاب , مـهان گستر البرز , مـهان گستر آرتا , مـهبام لرستان , مـهبانک کیـان پارسه آلامتو , مـهبانگ نماساز البرز , مـهبد سپهر سامان , مـهپر آب سازه پارس , مـهتا فروغ شمال , مـهتا ویستا , مـهتاب راه مارون , مـهتاب سازه کرمانشاهان , مـهتاب شعله بجنورد , مـهتاب صنعت فرشید , مـهتاب کار منگشت , مـهتاب گستر افلاک , مـهتاب گستر فارس , مـهتاب نوید چهل چشمـه , مـهتابان اراک , مـهتابان مشعل زاگرس , مـهتابان مشعل غرب , مـهتر سازه نقش جهان , مـهتران آژند رازقی , مـهد احسان امـیدیـه , مـهد آسایش ارومـیه , مـهد راه سامان , مـهد راه شیراز , مـهد سازه خاوران , مـهد سازه نوین , مـهد گستر قم , مـهد گل دشت , مـهداب فارس , مـهداد سیستم طبرستان , مـهدانرژی سازه همدان , مـهدسازان توس , مـهدسی ساتراپ پی پایدار , مـهدسی هورتاش توس , مـهدلاله ها , مـهدی ساخت , مـهدی سازه آرمـه آریـا , مـهدی کار جاوردئی , مـهدی گستر بیرگان , مـهدیس بنای کویر ایساتیس , مـهدیس راه دژ , مـهدیس ژاو آریـا , مـهدیـه روشن آذین , مـهدیـه سازان پارس آباد , مـهر افروز بجنورد , مـهر افزون خرم آباد , مـهر افشان کوهرنگ , مـهر افلاک نوید , مـهر الکتریک بیران , مـهر اندیش خوزستان , مـهر اندیش هریس , مـهر آب الوند , مـهر آب تصفیـه , مـهر آب خزر , مـهر آب کویر , مـهر آب گستر کاسپین , مـهر آب هگمتان , مـهر آدنیس مبین , مـهر آذر برق ساحل , مـهر آذین سازه شرق , مـهر آذین سازه هرمز , مـهر آرا مـهربانی , مـهر آرام تبریز , مـهر آرای توس , مـهر آسا کاشانـه کارن , مـهر آشیـان نیک , مـهر آفرینان آناهیتا , مـهر آوران آبخیز پارس , مـهر آوند پرشیـا , مـهر آئین دولت اباد , مـهر باختر اراک , مـهر باران اقلیم , مـهر برج سازان مـیهن , مـهر برق جنوب , مـهر برق خزر , مـهر بناسازان وطن , مـهر پور ساز , مـهر پویـان آتیـه ساز گوهر اندیش , مـهر پویـان دنا , مـهر توتال تات , مـهر جامع ربیع اهواز , مـهر جم شیراز , مـهر خورشید بجنورد , مـهر رازی نو اندیش , مـهر ساز امـین , مـهر سازان اقلیم , مـهر سازان خوزستان , مـهر سازان صدر , مـهر سازان نیوساد , مـهر سازان هیرکان , مـهر سازه شاهو , مـهر سازه وارنا , مـهر سازه هرو , مـهر سرا بتن کرمانشاه , مـهر شـهر نگاران پردیس آذر , مـهر شید گستر کوه نور , مـهر شیمـی نیلگون , مـهر صنعت ملل , مـهر فرا اندیش پاک , مـهر کاخ ماندگار , مـهر گستر آذران , مـهر گستر چرام , مـهر گستر رامجرد , مـهر گستر ساورز , مـهر گستر سترگ , مـهر گستر موزرم , مـهر گستر نکوی فردوس , مـهر گستران سازه غرب , مـهر مسعود دامغان , مـهر موج شیراز , مـهر نیرو پارت جنوب شرق , مـهر هادی آباد باختر , مـهر یـاران پارس , مـهراب زیست اندیش , مـهراب سازان نوین , مـهراب صنعت کویر , مـهراب صنعت نوآور , مـهراب عمران بجنورد , مـهراب فرا زرنگار آذین فوکا , مـهراب گستران کهن , مـهراد بنیـان خاتم , مـهراد پی پارس , مـهراد سازه ایلام , مـهرادآبتین بتن بوشـهر , مـهراز ابنیـه نگین , مـهراز اندیشان تحکیم , مـهراز اندیشان محیط , مـهراز آب و آفتاب , مـهراز بام پاسارگاد , مـهراز بنا ساز آسمانـه , مـهراز بناری , مـهراز بنای اسپادانا , مـهراز بنای مـینودر , مـهراز بنای هگمتان , مـهراز بوم کهن , مـهراز بین الملل , مـهراز پویـان پارت , مـهراز جوان کادوس , مـهراز خانـه گستر پارس , مـهراز خشت ایرانیـان , مـهراز سازان سر آسو , مـهراز سازه ایزدشـهر , مـهراز سازه کاسیت , مـهراز سازه گستر جنوب , مـهراز سامان , مـهراز سبز رهساز , مـهراز گستران کیـان , مـهراز نقش معین , مـهراز هفتواد , مـهرازان خاک بوم هوسم , مـهرازان کلان شـهر آریـا , مـهرازان کهن ارگ آریـا , مـهرازان کهن دژهامون , مـهرازپندارپایـا , مـهرازنگین تمندر , مـهرازی عمران ساختار تفتان , مـهرام سازان افق , مـهران آران بهمن , مـهران بتون کار , مـهران بنای فارس , مـهران پیشتاز خوزستان , مـهران خور جناح , مـهران زمـین خوزستان , مـهران ساخت خرم آباد , مـهران شعله ازنا , مـهران عمران منگشت , مـهران کار سینا , مـهران کرمانشاه , مـهران گستر فال بیرجند , مـهران گستر لردگان , مـهراندیش آب رودشمال , مـهراندیش نیروی گواشیر , مـهراندیش وطن , مـهرآب پارس , مـهرآب توان , مـهرآب ساز منطقه آزاد چابهار , مـهرآب طوس , مـهرآبین تدبیر پارس , مـهرآرابتن , مـهرآوران آبخیز ابیورد , مـهرآوران آرتاویل گستر , مـهرآوران بزرگ خلیج فارس , مـهرآوران پایـاب کویر , مـهرآوران پایدار متین , مـهرآوران سبزهامون , مـهرآوربتن غرب , مـهربدگستر توان طرح فردا , مـهربرودت شمال , مـهربین نیک نام نصف جهان , مـهرپارس لیدوما , مـهرتاسیسات آرمان , مـهرجان راه , مـهرجویـان کارگستر حیـات , مـهرداد بتن شیراز , مـهرداد جنوب ماهشـهر , مـهردادغرب راهساز , مـهرزاد دهدشت , مـهرزر جوش غرب , مـهرساخت جنوب , مـهرساخت گلستان , مـهرساز تنکابن , مـهرسازان اکسین اطلس , مـهرسازان صبا , مـهرسازان صنعت جنوب , مـهرسازان کوثر , مـهرسازان مرو , مـهرسازان نیرو رودسر , مـهرسام راوین سازه , مـهرسام سازه سیستان , مـهرسقف کرج , مـهرشاد عمران کویر , مـهرشادسازه هفتگل , مـهرشید بتن هیوا , مـهرصنعت گلگیر , مـهرکارخزر , مـهرکاشانـه تبریز , مـهرکاوسبلان , مـهرگان ابنیـه اریکه , مـهرگان آب آریـا , مـهرگان برج ملایر , مـهرگان بنای آرارات , مـهرگان بنای زاریس , مـهرگان بنای شـهسوار , مـهرگان بنای همدان , مـهرگان پتروپارس , مـهرگان پی بارثاوا , مـهرگان تجهیز فرهود , مـهرگان تندیس آرمان , مـهرگان حکمت سازه کاوش , مـهرگان راه نقش جهان , مـهرگان زاهدان , مـهرگان سازه لیدوما , مـهرگان صنعت کیمـیا , مـهرگان عدل سپهر , مـهرگان قدرت آریـا , مـهرگان گاز زاگرس , مـهرگستر خیـام , مـهرگستر سازه هراز , مـهرمام , مـهرماهشـهر , مـهرماهورسرخ , مـهرنگ راه مسیل حصار , مـهریز هگمتانـه , مـهرین افروز پرتیکان , مـهرین شرق سازه , مـهزیـار ایمن جنوب , مـهزیـار ساز قلعه , مـهس سازان , مـهسا ایلام , مـهسا صنعت شـهباز , مـهسا هلال جنوب , مـهساب آرتا نیرو , مـهسار ابنیـه , مـهساز شمال , مـهسازان نیروی سهند , مـهسان راه شیراز , مـهسان گستر کیـان , مـهستان سازه اسپادانا , مـهشید نارگ موسی , مـهفروز پاک مشـهد , مـهکاران گل محمدی , مـهنا بتن جیرفت , مـهناگسترپردیس , مـهندسان ارشد نوین ایده ایساتیس , مـهندسان پارسه پایدار , مـهندسان مشاور پترو کاران پارس , مـهندسان مشاور پردیسان سازه طراحان , مـهندسان مشاور پی راز محیط , مـهندسان مشاور تخت پولاد , مـهندسان مشاور سازه , مـهندسان مشاور ستیران , مـهندسان موج آبی کرمان , مـهندسی 24 شیراز , مـهندسی ابتکار راه سهند , مـهندسی ابتکار گاز برتر , مـهندسی ابتکارپویـای ساوه , مـهندسی ابر سازه اندیش ایستا , مـهندسی ابرار عمران سپاهان , مـهندسی ابرگان سپنتا , مـهندسی ابزار سنگ مـیهن , مـهندسی ابنیـه استوار شرق , مـهندسی ابنیـه راه پیمان , مـهندسی ابنیـه سازان اسلیت , مـهندسی ابنیـه سازان آب فراز موکریـان غرب , مـهندسی ابنیـه سازان آتنا , مـهندسی ابنیـه سازان بابل , مـهندسی ابنیـه سازان راد پارسیـان , مـهندسی ابنیـه سازان شـهر , مـهندسی ابنیـه سازان شـهسوار , مـهندسی ابنیـه گستر روماک , مـهندسی ابنیـه و راه آبادگران جنوب , مـهندسی ابنیـه و سیویل ساخت پاسارگاد , مـهندسی اپراکیـا , مـهندسی اتامان تازه کند , مـهندسی اتحاد راه و سازه , مـهندسی اثر پی ساز , مـهندسی احداث گستر نیروی پارس , مـهندسی احیـا دالان , مـهندسی احیـاء جنوب , مـهندسی احیـاء صنعتی کاوه , مـهندسی احیـاگران طبیعت سپاهان , مـهندسی احیـاگران عرشیـا , مـهندسی اختر برق ارس , مـهندسی اذر بنا اترک , مـهندسی اذر پی تازه کند , مـهندسی ارتباط سازان طوس , مـهندسی ارتباطات و فن آوری طلیعه شرق , مـهندسی ارتباطات هوشمند فرتاک , مـهندسی ارتعاشات بهروش , مـهندسی ارتقا صنعت بنیـان کیمـیا , مـهندسی ارجان سازه سرچنار , مـهندسی اردال , مـهندسی ارشیـا سازه چکل , مـهندسی ارکان سازه آذر , مـهندسی ارم بتن مـیلان , مـهندسی ارم سازه هامون آسا , مـهندسی ارم طرح صنعت پارس , مـهندسی ارمغان کاوش فرخیـانی , مـهندسی اریـا بارز سبزواران , مـهندسی اریکه پرداز صنعت آریـا , مـهندسی اریکه سازان کاسپین , مـهندسی اریکه گستر ایلیـا , مـهندسی اساس ساز فولاد , مـهندسی استوار نیرو , مـهندسی اسرم نیرو کاسپین , مـهندسی اسکان بیشـه بامداد , مـهندسی اسکان سازان صدر شمال , مـهندسی اسکان سازان فارس , مـهندسی اسکان صنعت پارس , مـهندسی اسکلت سازان نوآور , مـهندسی اسکلت کار گلستان , مـهندسی اشل تراز پل , مـهندسی اصلان گسترغرب , مـهندسی اطلس انرژی تک , مـهندسی اطلس توان مـهر , مـهندسی اطلس راه کویر , مـهندسی اطلس عمران تدبیر , مـهندسی اطلس گستران شرق , مـهندسی اطلس نیرو ماهان , مـهندسی اطمـینان سازان نگین زنده رود , مـهندسی افرا زیگورات پارس , مـهندسی افرا طرح بینالود , مـهندسی افراز سازه ها , مـهندسی افرازان سبز شـهر , مـهندسی افروز الکتریک شمال , مـهندسی افروز صنعت دشت , مـهندسی افزونساز , مـهندسی افضل شرق , مـهندسی افق انرژِی شرق , مـهندسی افق پژوهش گلستان , مـهندسی افق راه گیتی , مـهندسی افلاک اختر لرستان , مـهندسی افلاک ساز آبان , مـهندسی افلاک نقش جدید , مـهندسی اقتصاد گستر عتیق , مـهندسی اکباتان نیرو , مـهندسی اکتشاف و استخراج کانی های نوین پارس , مـهندسی اکیفر , مـهندسی البرز آرمـه محمودآباد , مـهندسی البرز زیر ساخت تجهیز کار , مـهندسی البرز شبکه رعد , مـهندسی البرز نیروی مازندران , مـهندسی الکاآریـا , مـهندسی الکترو افروز نوین سپاهان , مـهندسی الکترو پایدار بنار , مـهندسی الکتروسازه کاسپین , مـهندسی الکتریک پایدار سپهر , مـهندسی الکتریکوم , مـهندسی الماتکو , مـهندسی الماس درین شـهر , مـهندسی الماس کویر بم , مـهندسی الوند پویـا نیرو , مـهندسی الوند رود زاگرس , مـهندسی الوندسازه کومش , مـهندسی الهه راه , مـهندسی امان سازه مروارید , مـهندسی امرداد شـهر آرا , مـهندسی امـین کار تدبیر , مـهندسی انبوه سازان سبک سازه , مـهندسی انبوه گستر برج , مـهندسی انتقال قدرت گلستان , مـهندسی انتقال نیرو پاسارگاد , مـهندسی انتقال نیرو و مخابرات شرق , مـهندسی انتقال نیروی تلالو مـهر , مـهندسی انتقال نیروی ولیعصر خراسان , مـهندسی انجیلاق , مـهندسی اندیشمند شمالغرب , مـهندسی اندیشمند نیروی شمال , مـهندسی انرژی برق ابی , مـهندسی انرژی پاد کاسپین , مـهندسی انرژی عمران پاسارگاد , مـهندسی انرژی فرافن , مـهندسی انرژی گستران نیمروز , مـهندسی انرژی و سازه , مـهندسی انزلی گونیـا , مـهندسی انصار رایمند پویـا , مـهندسی اوج آفرین سازان , مـهندسی اوج سازه مـیبد , مـهندسی اودلار , مـهندسی اورند مکانیک مـهام , مـهندسی اورین اب بند , مـهندسی اویـان نیک ساز , مـهندسی اهرام سخت پیکر , مـهندسی ایتوک ایران , مـهندسی ایده آل طرح سربداران , مـهندسی ایده پرداز نوین آرکا , مـهندسی ایده سازان اسکان ده بزرگمـهر , مـهندسی ایده سازان عرش , مـهندسی ایده طلایی پارسا , مـهندسی ایران ارتباط , مـهندسی ایران آی ای سی سی , مـهندسی ایران خطوط , مـهندسی ایرانیـان صنعت ابنیـه , مـهندسی ایزد راهان اسپادانا , مـهندسی ایستا خرد پارسه , مـهندسی ایستا دقیق سپاهان , مـهندسی ایستا رادیـه مـیهن , مـهندسی ایستا سازان کویر , مـهندسی ایستا سازه سپارده , مـهندسی ایستا سازه مارین , مـهندسی ایستا ستون پیشرو , مـهندسی ایستا سنج دقیق , مـهندسی ایستا گستر دلتا , مـهندسی ایستاسازان عمران نوین , مـهندسی ایل راه دنا , مـهندسی ایلکاپی , مـهندسی ایلیـا برج پایدار , مـهندسی ایلیـا سپهر غرب , مـهندسی ایمن افروز شمال , مـهندسی ایمن بتن اسپادانا , مـهندسی ایمن بروج شـهر , مـهندسی ایمن پدیدار تبریز , مـهندسی ایمن راه اسپروز , مـهندسی ایمن راه صددروازه , مـهندسی ایمن ساز زنده رود , مـهندسی ایمن سازه افلاک , مـهندسی ایمن سازه آب , مـهندسی ایمن کاسپین شمال , مـهندسی ایمن گاز غرب , مـهندسی ایمن گستر هیرسا , مـهندسی ایمن نیروی سربداران , مـهندسی ایوان سازه رادکاشان , مـهندسی ائلشن بنا , مـهندسی آب آرا مـیبد , مـهندسی آب بقاء شرق , مـهندسی آب پاکان تهران , مـهندسی آب پویـان ماندگار سازه , مـهندسی آب خاک ابنیـه پارس , مـهندسی آب دره , مـهندسی آب رانش غرب , مـهندسی آب راه نیروی ایستا , مـهندسی آب صنعت نیکان , مـهندسی آب گستر الوند اکباتان , مـهندسی آب نگار شرق , مـهندسی آب و خاک , مـهندسی آب و خاک سیناب شمال , مـهندسی آب و خاک قدس رضوی , مـهندسی آب و ساختمان , مـهندسی آب واحه کویر کرمان , مـهندسی آباد پی بتن , مـهندسی آباد راهان خراسان رضوی , مـهندسی آباد عمران مسجدسلیمان , مـهندسی آبادانی سازه نما گستر , مـهندسی آبادسازانرود , مـهندسی آبادگران طلایی پویـا , مـهندسی آبادگران فرزام سپاهان , مـهندسی آباده خاک پارس , مـهندسی آبخوان غرب , مـهندسی آبد سازه اسپرلوس , مـهندسی آبداد پارس , مـهندسی آبدیز صحرا , مـهندسی آبدیس سازه شرق , مـهندسی آبراه بتن جنوب , مـهندسی آبزا , مـهندسی آبزولوت , مـهندسی آبشار برق موکریـان مـهاباد , مـهندسی آبشاران غرب گستر , مـهندسی آبگیر حیـات کرمان , مـهندسی آبیـاران الند , مـهندسی آبیـاران پهندشت , مـهندسی آبیـاران گستر آسیـا , مـهندسی آبیـاران گلدشت اروم آذر , مـهندسی آبیـارسامان , مـهندسی آتا راه عمران , مـهندسی آتبین بنا , مـهندسی آترین پی , مـهندسی آترین ساز نیرو , مـهندسی آتی بنا آژند , مـهندسی آتی فن راستین , مـهندسی آتی نیک سامان , مـهندسی آتیـه سازان آسیـا اکسیر , مـهندسی آتیـه سازان مرداویج , مـهندسی آتیـه سازان مـهد آریـا , مـهندسی آتیـه گستران اسرار , مـهندسی آداک طرح محیط , مـهندسی آداک مـهراز امـید , مـهندسی آذر آب طبرستان , مـهندسی آذر آب کویر , مـهندسی آذر آباد شبستر , مـهندسی آذر آبتین , مـهندسی آذر پی دوام , مـهندسی آذر دقت راهوار , مـهندسی آذر زه آب , مـهندسی آذر عمران اکباتان قم , مـهندسی آذر کارنت مغان , مـهندسی آذر گستر بارثاوا , مـهندسی آذران انرژی گستر خزر , مـهندسی آذربنا تاش , مـهندسی آذرپژوهان اندیش , مـهندسی آذرخانـه راه , مـهندسی آذرخش نیرو شمال , مـهندسی آذرخش نیرو کلوت , مـهندسی آذرسامان خاور مـیانـه , مـهندسی آذین اسکان , مـهندسی آذین بتن ایرانیـان , مـهندسی آذین پوشش بهاره , مـهندسی آذین پویش , مـهندسی آذین دشتستان , مـهندسی آرا دژ البرز , مـهندسی آراز سبز گیتا , مـهندسی آرازسازه پارس , مـهندسی آرتا بیتا , مـهندسی آرتا صائین دژ , مـهندسی آرتا گسترش آرمـیا , مـهندسی آرتاکاواپارس , مـهندسی آرتین تاو , مـهندسی آردا زیست , مـهندسی آرسان ایده سازه دژ , مـهندسی آرسکاپی , مـهندسی آرک نیرو فاراد , مـهندسی آرمان اندیشان آبراه , مـهندسی آرمان آریـای ایرانیـان , مـهندسی آرمان بنای نور , مـهندسی آرمان راه ایده , مـهندسی آرمان ره پی , مـهندسی آرمان رهساخت آتیـه یزد , مـهندسی آرمان ساز او یول , مـهندسی آرمان سازه اقلیما , مـهندسی آرمان گستر سناباد , مـهندسی آرمـه بن آفرین , مـهندسی آرمـه ساخت راشن , مـهندسی آرمـه سازان مبتکر , مـهندسی آرمـیا عمران داتیک , مـهندسی آرمـین راه سپاهان , مـهندسی آروین آذر , مـهندسی آروین سازه اسپادانا , مـهندسی آروین گستران هزاره , مـهندسی آریـا استحکام خزر , مـهندسی آریـا برق اسپادانا , مـهندسی آریـا بهین افروز برق , مـهندسی آریـا تبرید سازه , مـهندسی آریـا خیزان بهبهان , مـهندسی آریـا دژ تابان , مـهندسی آریـا ساز مدائن , مـهندسی آریـا سازه تدبیر پارس , مـهندسی آریـا سد بدره , مـهندسی آریـا فراز گستران , مـهندسی آریـان سیرجان , مـهندسی آریـانیر , مـهندسی آرین بنا پاسارگاد , مـهندسی آرین بهکار قومس , مـهندسی آرین نور رسان , مـهندسی آریو انرژی وندا , مـهندسی آریو مـهر سازه کاسپین , مـهندسی آزاد تحکیم بشار , مـهندسی آژند ابنیـه جنوب آریـانا , مـهندسی آژند آژیـانـه کویر , مـهندسی آژند بوشـهر , مـهندسی آژند تونل , مـهندسی آژند راه کیمـیا , مـهندسی آژند راه مغان , مـهندسی آژند عمران مارلیک , مـهندسی آژین آب غرب , مـهندسی آژینـه آرمـه , مـهندسی آسان سازان جنوب شرق , مـهندسی آستان پاسارگاد نیرو , مـهندسی آسفالت پلیمر شرق , مـهندسی آسفالت گستران زنگلان , مـهندسی آسمان سازه ایرسا , مـهندسی آسمانـه گستر برین , مـهندسی آسیـا سازه سپاهان , مـهندسی آشیـان پرداز گیل , مـهندسی آصال ساختمان , مـهندسی آکاران شمال , مـهندسی آلاچیق بتن طبرستان , مـهندسی آلتون رای , مـهندسی آلتین پایـا , مـهندسی آلفا سازه ایلام , مـهندسی آلکان پی آب , مـهندسی آمانج پاسارگاد , مـهندسی آمایش طرح ایرسا , مـهندسی آمل نیرو شمال , مـهندسی آمود گستر صفه , مـهندسی آنایـاد , مـهندسی آوای آب سپاهان , مـهندسی آوای گل افشان امروز , مـهندسی آوند گستر طوس , مـهندسی آئین آباد مـهرالبرز , مـهندسی آئین تلاش سبز پارسیـان , مـهندسی بابل الکترونیک , مـهندسی باران ساز سپاهان , مـهندسی باران گستر هگمتان , مـهندسی بارز برق , مـهندسی باریش تبریز , مـهندسی بازرگانی ارش مبنا شرق , مـهندسی بازرگانی افلاک نوین کار , مـهندسی بازرگانی آوای آرا, مـهندسی بازرگانی پارسیـان افزار , مـهندسی بازرگانی پویـا تجهیز فرتاک , مـهندسی بازرگانی پویـا توسعه پادرا , مـهندسی بازرگانی تکتا اندیش هوشیـار , مـهندسی بازرگانی توانا صنعت آپادانا , مـهندسی بازرگانی دزرود جنوب , مـهندسی بازرگانی روشن گستر توس , مـهندسی بازرگانی رونق کوشا , مـهندسی بازرگانی شتاب پرتو گستر پارسیـان , مـهندسی بازرگانی مجری طرح سپاهان , مـهندسی بازرگانی نوآوران صنعت ریلی تبریز , مـهندسی بام برج کلاردشت , مـهندسی بام گستران چکاوک , مـهندسی بامشاد سازه اندیش , مـهندسی بانی طرح جهان , مـهندسی بتن آرمـه شایگان , مـهندسی بتن پوسته سهند , مـهندسی بتن خاک مشاهیر , مـهندسی بتن سازان زیـار , مـهندسی بتن گستر نیلکوه , مـهندسی بتون توسعه پارس , مـهندسی بتون ریزان صنعت , مـهندسی بجنورد سازه فردا , مـهندسی بخارا فن آوران , مـهندسی برتا , مـهندسی برج سازان آتیـه آرکام , مـهندسی برج گستران رادمان , مـهندسی برسامکو , مـهندسی برق اخگر کار آمل , مـهندسی برق اطلس هرمزگان , مـهندسی برق امواج گستر بابل , مـهندسی برق انتقال نیروی پدیده شرق , مـهندسی برق انرژی رسان کلارستاق , مـهندسی برق آب رعد پارسیـان , مـهندسی برق آریـا منش گلستان , مـهندسی برق آرین گستر شمال , مـهندسی برق آوران , مـهندسی برق پاسارگادمـهر , مـهندسی برق پدیده خزر , مـهندسی برق پردازش آپادانا , مـهندسی برق پیشرو انرژی ایرانیـان , مـهندسی برق پیمان نیروی ایلام , مـهندسی برق تهران(برق آرا) , مـهندسی برق جواد شمال , مـهندسی برق چراغ سبز شمال , مـهندسی برق راهیـان نور , مـهندسی برق رخش فنون خزر , مـهندسی برق ستاره ساحل توان , مـهندسی برق سورک تابان , مـهندسی برق سهیل نیروی قم , مـهندسی برق شـهاب نیروی ساحل , مـهندسی برق صبا نیروی شمال , مـهندسی برق صنعت اتوماسیون باختر , مـهندسی برق صنعت اردبیل , مـهندسی برق طبرستان , مـهندسی برق عادل نور شمال , مـهندسی برق قابوس نیروی الهادی , مـهندسی برق کنترل و ابزار دقیق ایده , مـهندسی برق مازند نور , مـهندسی برق ماهان مازند نور , مـهندسی برق متحد نیروی غرب , مـهندسی برق مـهرشاد , مـهندسی برق مـینو گلستان , مـهندسی برق نجوم قم , مـهندسی برق نکا نیرو ساحل , مـهندسی برق نماد شمال , مـهندسی برق نوآوران سنجابی , مـهندسی برق نوذر تابان , مـهندسی برق نور نسار , مـهندسی برق نورافروز مازند , مـهندسی برق نوسان نگار امواج , مـهندسی برق نیرو افروز تنکابن , مـهندسی برق و ابزاردقیق آرین مـهر , مـهندسی برق و الکترونیک آرام فرد , مـهندسی برق و الکترونیک مـهارسیستم , مـهندسی برق و صنعت آسان تابش آریـا , مـهندسی برق و کنترل آفتاب پاسارگاد , مـهندسی برق وتاسیسات البرزقدرت گلستان , مـهندسی برق وتاسیسات گرداب سیرجان , مـهندسی برق وتاسیسات نیک بین طوس , مـهندسی برق وساختمان بنیـان نیروکرمان , مـهندسی برقاب گستر داریون , مـهندسی برنا پاک سپهر , مـهندسی برنا سازه اسپاد , مـهندسی برنا سازه پارسیـان , مـهندسی برنا صنعت آریـانا , مـهندسی برنا نیروی فارس , مـهندسی برناک , مـهندسی برین پالاد , مـهندسی برین صنعت آذربایجان , مـهندسی بشارت موج گستر , مـهندسی بلکا صنعت ایرانیـان , مـهندسی بلند اختر کرمان , مـهندسی بلند پایـه آذر , مـهندسی بلند سازان سیمگون , مـهندسی بن ایستا دژ تیرازیس , مـهندسی بن راه سپاهان , مـهندسی بنا برج ظفر , مـهندسی بنا تجهیز رادیس , مـهندسی بنا سازان کژال , مـهندسی بنا سازان مـینو , مـهندسی بنا سازان ندا , مـهندسی بناسازان پایدارپارسیـان , مـهندسی بناسازان سپید صبا , مـهندسی بناسازان شیرکوه , مـهندسی بنافن , مـهندسی بنای رفیع جم , مـهندسی بنیـان کاران نیروی شمال , مـهندسی بنیـان مستحکم خاورمـیانـه , مـهندسی بوتیـا فراز کریمان , مـهندسی بوم سازگان تهران , مـهندسی بوم طرح مانا , مـهندسی بـه آب زیست , مـهندسی بهاب شرق , مـهندسی بهاب گستر نظم , مـهندسی بهار گستر فخر , مـهندسی بهاران سازان گلستان , مـهندسی بهارآب بجنورد , مـهندسی بهارستان سبز , مـهندسی بهان ساز بنا , مـهندسی بهان ساز پارس , مـهندسی بهبود راه حمـیدیـا , مـهندسی بهپژوه , مـهندسی بهداد تهویـه فن اور , مـهندسی بهره وری ایده و مدار سامان , مـهندسی بهزاد نیرو , مـهندسی بهسازان روناش , مـهندسی بهسازان فرنودحفار , مـهندسی بهسازه راد سپاهان , مـهندسی بهسازی و نوسازی اختران , مـهندسی بهنام سازه کوشا , مـهندسی بهنمـیر , مـهندسی بهین اسکان ترشیز , مـهندسی بهین برقاب خزران , مـهندسی بهین تاو تدبیر , مـهندسی بهین نگهدار امـین , مـهندسی بهین نیرو گستر فراهان , مـهندسی بهینـه ساز نیروی آریـان , مـهندسی بهینـه سازان راهبردی نیرو , مـهندسی بهینـه سازان سیماب , مـهندسی بهینـه طراح اسپادان , مـهندسی بیـابان سازان آمل , مـهندسی بیستون اردبیل , مـهندسی بین المللی توان گستر ساعی , مـهندسی بین المللی راه برد سازان عمارت , مـهندسی بین المللی رایـا سازه ایستا , مـهندسی بین المللی طرح گستر اصفهان , مـهندسی بین المللی فولاد تکنیک , مـهندسی بیـهق انرژی پارس , مـهندسی پات سامـه , مـهندسی پادنا سمـیرم , مـهندسی پادیرگستر خزر , مـهندسی پارت آریز پارس , مـهندسی پارت خشت آپادانا , مـهندسی پارت مدرن سازه کاسپین , مـهندسی پارس اطلس دقیق , مـهندسی پارس الکترو ریل , مـهندسی پارس بیستون سپاهان , مـهندسی پارس پراتیک امـید , مـهندسی پارس پویـان اردکان , مـهندسی پارس پی شرق , مـهندسی پارس تاسیسات , مـهندسی پارس سازه هینزا , مـهندسی پارس سامـه سپاهان , مـهندسی پارس سایوان , مـهندسی پارس فرایند تجهیز , مـهندسی پارس گستر ساینا , مـهندسی پارس مـهان آسیـا , مـهندسی پارس نصب آفرین , مـهندسی پارسا بارش پردیس , مـهندسی پارسا برق آمل , مـهندسی پارسانیروسپاهان , مـهندسی پارسه سازه البرز ایرانیـان , مـهندسی پارسیـان راه افق , مـهندسی پارسیس عمران نای ذی , مـهندسی پارسیس فرآیند داتیس , مـهندسی پارمـیس طرح سازه , مـهندسی پاریـاب سازه البرز , مـهندسی پارین پترو آب , مـهندسی پارین کنترل , مـهندسی پاژند سیـال نیما , مـهندسی پاژنگ تبرید البرز , مـهندسی پاسارگاد برق گلستان , مـهندسی پاسارگاد سازه خراسان جنوبی , مـهندسی پاسارگاد سازه دریـا , مـهندسی پاسارگاد گستر نطنز سازه , مـهندسی پاشا پارس اهواز , مـهندسی پالیز چترابگون کویر , مـهندسی پایـا ابداع جنوب , مـهندسی پایـا تدبیر پاکان , مـهندسی پایـا نیرو شرق , مـهندسی پایـاب ایده انرژی اندیشمند , مـهندسی پایـاب سازان خراسان , مـهندسی پایـاراه سازه کارمانیـا , مـهندسی پایدار احداث جاوید , مـهندسی پایدار انرژی شمال , مـهندسی پایدار پی آپادانا , مـهندسی پایدار خطوط ایرانیـان , مـهندسی پایدار ساخت سها , مـهندسی پایدار سازان جی , مـهندسی پایدارسبزتهران , مـهندسی پایش صنعت نوین , مـهندسی پترو اکسین دانا , مـهندسی پترو تدبیر داریـان , مـهندسی پترو مکانیک خاورمـیانـه , مـهندسی پتروسازه بین الملل(آرام) , مـهندسی پتروفن دی پارسیـان , مـهندسی پتروکانی نیکان , مـهندسی پترونیک صنعت , مـهندسی پدارم شـهر آریـا , مـهندسی پدید عمران اسپادانا , مـهندسی پدیده عمران آذر آب , مـهندسی پرتو آتیـه سازان کرج , مـهندسی پرتو تابان رهنمون , مـهندسی پرتو نیرو پرشین , مـهندسی پرچین همـیشـه سبز قم , مـهندسی پردیس عمران آذر , مـهندسی پردیسان رایـانـه سیستم , مـهندسی پرژین سبز اسپادانا , مـهندسی پرساپی , مـهندسی پرسو الکترونیک رادمـهر , مـهندسی پرشان انرژی فرتاک , مـهندسی پرشین تاسیسات پویـا , مـهندسی پرکوک سازه پارس , مـهندسی پرناک صنعت آسیـا , مـهندسی پرورده پیر کهن , مـهندسی پروژه های آب و نیروی ایران (پانیر) , مـهندسی پروسکه , مـهندسی پریـا ناب طوس , مـهندسی پژوهان آتروپاد صنعت , مـهندسی پل شـهر سپاهان , مـهندسی پل و ساختمان الموت , مـهندسی پل وسازه هدیش , مـهندسی پلان سازه غرب , مـهندسی پناه ساز ایران , مـهندسی پندار پاک سپاهان , مـهندسی پوریـا صلح صداقت , مـهندسی پوسکان صنعت , مـهندسی پولاد دژ سهند , مـهندسی پولاد صنعت ساوالان , مـهندسی پولاد گسترش , مـهندسی پونل سامان , مـهندسی پویـا آب فارس , مـهندسی پویـا پیمایش مبنا , مـهندسی پویـا سازه رضا , مـهندسی پویـا شعله گیل , مـهندسی پویـا صنعت افلاک , مـهندسی پویـا صنعت نبی , مـهندسی پویـا کار پیشرو , مـهندسی پویـا نصر کرمان , مـهندسی پویـا نیرو سپاهان , مـهندسی پویـان سازه اسپادانا , مـهندسی پویـان نیک سازه , مـهندسی پویش افق احداث , مـهندسی پویش راه آرمـه , مـهندسی پویش قدرت مـهرگان , مـهندسی پویش نیروی آیریک , مـهندسی پویشگران کاراب , مـهندسی پویندگان ره ساز , مـهندسی پی اندیش گستر سپهر , مـهندسی پی بند ارکان , مـهندسی پی ریز گستر ابنیـه , مـهندسی پی ریزان کهن دژ , مـهندسی پی ساز گستر سامان , مـهندسی پی ساز مسیر , مـهندسی پی سی پل ایرانیـان , مـهندسی پی شن راه الوند , مـهندسی پی گام نیک , مـهندسی پی گذار کرمان , مـهندسی پی نوردان شـهر , مـهندسی پیـام آوران صنعت پویـا , مـهندسی پیـام نیرو گستر پارس , مـهندسی پیدایش ایلام , مـهندسی پیدمان سازه گستر جهرم , مـهندسی پیرامون پالای , مـهندسی پیرایـه نصر , مـهندسی پیشتازان آبادانی یگانـه آریـا , مـهندسی پیشتازان بردین , مـهندسی پیشرو آب نوین , مـهندسی پیشرو توسعه انرژی کیمـیا , مـهندسی پیشرو خراسان , مـهندسی پیشرو سازان حریم راه , مـهندسی پیشرو نیروی اهورا , مـهندسی پیشگام صنعت امـین , مـهندسی پیشگامان بهین صنعت نوین , مـهندسی پیشگامان توسعه ایرانیـان , مـهندسی پیشگامان توسعه قابوس , مـهندسی پیمان برق آریـا , مـهندسی پیمان پروژه پارس , مـهندسی پیمان تحکیم خوزستان , مـهندسی پیمان گستران اکسین , مـهندسی پیمان گستران سپهر , مـهندسی پیمان نیرو اسپادانا , مـهندسی پیماندژ , مـهندسی پیمانکاری آرشیـا ساخت ساری , مـهندسی پیمایش زنجان , مـهندسی پینار یول سبلان , مـهندسی پیواسته ساز , مـهندسی تابان برق بابل , مـهندسی تابش انرژی فارس , مـهندسی تابش توان ساری , مـهندسی تابش مولد آریـا , مـهندسی تابش نیرو جنوب شرق , مـهندسی تارا , مـهندسی تارادیس گستر هژبر , مـهندسی تاسیسات انرژی تامـین , مـهندسی تاسیسات خدماتی ابتکارنوین نصف جهان , مـهندسی تاسیسات زریبار قدرت , مـهندسی تاسیسات و ساختمانی نوید کار اردبیل , مـهندسی تاسیسات هوای تمـیز عارف , مـهندسی تاسیساتی اکباتان تهویـه , مـهندسی تاسیساتی آذربوران , مـهندسی تاسیساتی پرا , مـهندسی تاسیساتی تصاعد زاگرس , مـهندسی تاسیساتی حکمت وردنجان , مـهندسی تاسیساتی راوک نیرو , مـهندسی تاسیساتی طراوت باران , مـهندسی تاسیساتی گازرسانی کاریزان بیـهق , مـهندسی تالمک , مـهندسی تام اندیش سپاهان , مـهندسی تام اندیشـه زنده رود , مـهندسی تأمـین دمای مطلوب , مـهندسی تبدیل نیرو البرز , مـهندسی تجهیز عمران ایستا , مـهندسی تجهیزات برقی ایران , مـهندسی تچرا ساز آرمـه , مـهندسی تچرا سازه مانا , مـهندسی تحکیم سازه قصر , مـهندسی تحکیم عمارت کاسپین , مـهندسی تحکیم فرجام تهران , مـهندسی تدبیر شن , مـهندسی تدبیر عمران پارس , مـهندسی تدبیر عمران جم , مـهندسی تدبیر گستر امـیر , مـهندسی تدبیرگران طرح و اجرا , مـهندسی ترازپایـه البرز , مـهندسی تراشـه گستر ثمـین , مـهندسی تراکم بتن آراز , مـهندسی تراکم راه سپاهان , مـهندسی ترانشـه پل راه , مـهندسی ترپ , مـهندسی تردد راهنما , مـهندسی ترموون , مـهندسی تعمـیرات انتقال نیروی تهران , مـهندسی تکاب رود توس , مـهندسی تکاب صحنـه , مـهندسی تکلاسازه , مـهندسی تکناب , مـهندسی تکین سازان پرتو , مـهندسی تلار ستون , مـهندسی تلاشگران توانا یزد , مـهندسی تلاشگران صنعت دالاهو , مـهندسی تلاشگران نیلگون سپاهان , مـهندسی تموک تران سازه , مـهندسی تندیس پویـه , مـهندسی تندیس ساخت جنوب , مـهندسی تنش ساخت اراک , مـهندسی توان افروز وینـه , مـهندسی توان آب آراز , مـهندسی توان برق آذربایجان , مـهندسی توان تاب رود , مـهندسی توان تاب مدیریت , مـهندسی توان تدبیر فن آور , مـهندسی توان سازان پارس نیرو , مـهندسی توان سازه ماد , مـهندسی توان گستر , مـهندسی توان گستر دقیق , مـهندسی توان مدار آذرخش , مـهندسی توان مدار رعد , مـهندسی توان نور خزر , مـهندسی توان نیرو سپاهان , مـهندسی توانا حفاران زاگرس , مـهندسی توانا سازه سوادکوه , مـهندسی توانمند برق اصفهان , مـهندسی تورال نیروی ارس , مـهندسی توزیع توان فارس , مـهندسی توس بالکور , مـهندسی توسعه ابنیـه فرااندیش باستان , مـهندسی توسعه ارتباطات نوین آویژه , مـهندسی توسعه آب تابان , مـهندسی توسعه آب راه سگال , مـهندسی توسعه آرمان پیروز , مـهندسی توسعه برق دیلمان فجر , مـهندسی توسعه تدبیر روشنا , مـهندسی توسعه چرخه سبز , مـهندسی توسعه راه وساختمان منشور گلستان , مـهندسی توسعه راهبردی انرژی پارس , مـهندسی توسعه رسانا خزر , مـهندسی توسعه ساختمان و سازه های فولادی ایستا , مـهندسی توسعه سایپا , مـهندسی توسعه سیستمـهای الکتریکی رایـان متسار , مـهندسی توسعه شمال فارس , مـهندسی توسعه صنایع انرژی نوین , مـهندسی توسعه عمران شادآباد , مـهندسی توسعه عمران نقشینـه , مـهندسی توسعه گران عمران و صنعت لیـان , مـهندسی توسعه گستر زنده رود , مـهندسی توسعه مسکن پاسارگاد سبلان , مـهندسی توسعه منابع طبیعی کشاورز عمران گسترسردآبرود , مـهندسی توسعه مـهر داناب , مـهندسی توسعه نیرو ارتباطات پاسارگاد , مـهندسی توسعه نیکان رعد , مـهندسی توسعه و احداث تامـین نیرو آسا گستر , مـهندسی توسعه و تجهیز نیما , مـهندسی توسعه و عمران پردیس خاتم , مـهندسی توسعه وسازندگی سداد , مـهندسی توسعه هدیش , مـهندسی توسعه هدیش پارس , مـهندسی توسعه هفت اقلیم پاسارگاد , مـهندسی توکاس عمران , مـهندسی تولید پیشرو انرژی آسیـا , مـهندسی تولیدی آموزشی راسن سپاهان , مـهندسی تولینیرو , مـهندسی تهران بنا مـهر پارسیـان , مـهندسی تهران زیست و همکاران , مـهندسی تهران یـاسان , مـهندسی تهویـه گستر , مـهندسی تیـام صنعت آسیـا , مـهندسی تیبا گستر آریـا , مـهندسی تیتان نیرو غرب , مـهندسی تیما کالای تهران , مـهندسی ثبات ساز الند , مـهندسی ثمـین بناهای پایدار , مـهندسی ثمـین راه آروین , مـهندسی ثمـین نیرو آریـا , مـهندسی جامع راه ماهان , مـهندسی جاوید بنای گوراب , مـهندسی جگین سازه , مـهندسی جم ساز آریـا , مـهندسی جنگ صنعت , مـهندسی جهان بین صنعت تاو , مـهندسی جهان ساختمان سهند , مـهندسی جهان فولادمروارید , مـهندسی جهش سازه آذربایجان , مـهندسی جهش نیرو گستر , مـهندسی جی طرح , مـهندسی چارسو بنا هگمتان , مـهندسی چتر سبز شـهر , مـهندسی چرخاب زاگرس , مـهندسی چکاد شمال بابلسر , مـهندسی چمانیر خزر , مـهندسی چیلار سازه جنوب , مـهندسی حامـی پارس طاهر , مـهندسی حباب سبز کرمان , مـهندسی حدید تدبیر صنعت , مـهندسی حدید سازه پویـا , مـهندسی حریم گستر نوین سازه , مـهندسی حصار پل آذربایجان , مـهندسی حصین سازان , مـهندسی حفاری سوران آب جنوب , مـهندسی حکیم تبرید جنوب , مـهندسی حلیل آب پایدار , مـهندسی خاتم سازه کویر , مـهندسی خاک بتن بناپارس , مـهندسی خاک و پی نصر , مـهندسی خاک و خشت ستاوند , مـهندسی خاکبرداری امـین سپیدانـه , مـهندسی خانـه آب اندیشان , مـهندسی خاورآب بیرجند , مـهندسی خدمات کشاورزی مـهار اب شمال , مـهندسی خدمات نیرو شایـان شرق , مـهندسی خدماتی ایمن راه شریف , مـهندسی خدماتی آتیـه سازان تخت جمشید , مـهندسی خدماتی آساک جهانگیر , مـهندسی خدماتی پی سازه کاسپین , مـهندسی خدماتی تاسیساتی نوای منگشت , مـهندسی خدماتی تخت جمشید زرین , مـهندسی خدماتی توسعه گستر صحرای بازلانـه , مـهندسی خدماتی زرآب قمادین , مـهندسی خدماتی سبز پوینده بهار , مـهندسی خدماتی عمران آوند سازه , مـهندسی خدماتی فرنیـا پارس , مـهندسی خدماتی مـیعادگاه سبزه زار , مـهندسی خدماتی نیکو بهار سپاهان , مـهندسی خدماتی و ساختمانی گلشـهر رخ سحر , مـهندسی خرسند بهسازان نوین , مـهندسی خزر آب سارویـه , مـهندسی خزر راه گلستان , مـهندسی خزر وات طبرستان , مـهندسی خزررامسر , مـهندسی خزرصنایع بابل , مـهندسی خطوط اصفهان , مـهندسی خطوط پیمان کویر , مـهندسی خطوط سازان ایرانیـان , مـهندسی خطوط لوله توانا , مـهندسی خطوط لوله و ابنیـه گلستان , مـهندسی خوزستان و فارس , مـهندسی خونـه , مـهندسی خیز آب قطره , مـهندسی داربان , مـهندسی دارتاک راه لرستان , مـهندسی داژیـار نیرو , مـهندسی دانش ابخیز چرمـهین , مـهندسی دانش افزار رایـان صنعت , مـهندسی دانش نور آذین , مـهندسی دانشمند اردبیل , مـهندسی درخشان برق اسپادانا , مـهندسی درخشان صنعت ایساتیس , مـهندسی درریز , مـهندسی درسا جویـان پارسیـان , مـهندسی درسار بنا , مـهندسی درناب فشان , مـهندسی دریـا بتن ساز مازند , مـهندسی دریـا دلان سهند , مـهندسی دزون , مـهندسی دژ افراز بیستون , مـهندسی دژ آب , مـهندسی دژآب سازه کیـا , مـهندسی دشت گستران آفتاب , مـهندسی دلتا سازه اوج , مـهندسی دلتا سازه کوهستان , مـهندسی دلتا صنعت ایلیـا , مـهندسی دلتا صنعت آسیـا , مـهندسی دلتا گستر شرق , مـهندسی دما نور شیراز , مـهندسی دمان کارا , مـهندسی دنا سازان شـهر , مـهندسی دنا ولت آسیـا , مـهندسی دناپویـای مـیهن , مـهندسی دنارت سپاهان , مـهندسی دوام نیرو شرق , مـهندسی دورک عمران , مـهندسی دهکده سبز شایـان مـهدیس , مـهندسی دی جی سلمان , مـهندسی دیبا طرح پارت , مـهندسی دیبا کار آرتین , مـهندسی دیلان پی سازان مکریـان مـهاباد , مـهندسی دیماس آرمـه , مـهندسی دیوان صنعت فارس , مـهندسی ذکاء بتن , مـهندسی رابح صنعت سپاهان , مـهندسی رابین بنای مـهر اندیش , مـهندسی راحت سازان آریـانا , مـهندسی راد دژ قرن , مـهندسی رادان تدبیر , مـهندسی رادان توان ایرانیـان , مـهندسی رادمان آذربایجان , مـهندسی رادمان نیروی کویر , مـهندسی رادین گسترش پارس , مـهندسی راژمان کبیر , مـهندسی راشا بنای توسعه پویـان , مـهندسی راشا سازه مـهام , مـهندسی راشستان جمند کاسپین , مـهندسی راک سازه پاسارگاد , مـهندسی رامان عمران پارس , مـهندسی رامشـه پی , مـهندسی رانا برق , مـهندسی راه بان عمران آریـا , مـهندسی راه بنای آسیـا , مـهندسی راه پایدار پژواک , مـهندسی راه ساختمان آکمـیا سازه , مـهندسی راه سازان آق چای , مـهندسی راه گستران تک تاز , مـهندسی راه گستران عرصه پارسیـان , مـهندسی راه نور ارشیـا , مـهندسی راه و ابنیـه بزرگ راه , مـهندسی راه و ابنیـه رامند تات , مـهندسی راه و ابنیـه گیلان , مـهندسی راه و آب و فاضلاب رهاب ایرانشـهر , مـهندسی راه و خانـه , مـهندسی راه و ساختمان ابنیـه سازان کیـان , مـهندسی راه و ساختمان ابنیـه گوهر دنا , مـهندسی راه و ساختمان استوار بنای جلاله , مـهندسی راه و ساختمان آباد سازان خرم , مـهندسی راه و ساختمان آبرود شمال , مـهندسی راه و ساختمان آلتین داش بنا , مـهندسی راه و ساختمان بالنگستان , مـهندسی راه و ساختمان برنا دژ شرق , مـهندسی راه و ساختمان بـه پایـه اراک , مـهندسی راه و ساختمان بهک پی , مـهندسی راه و ساختمان چالیشگان , مـهندسی راه و ساختمان حسام سازه شـهر , مـهندسی راه و ساختمان حشمت رود , مـهندسی راه و ساختمان سازه های پایدار ساحلی , مـهندسی راه و ساختمان سوسنگرد , مـهندسی راه و ساختمان صخره فارسون , مـهندسی راه و ساختمان عمران سازان یـاسوج , مـهندسی راه و ساختمان عمران کاران مـیلاد , مـهندسی راه و ساختمان مانا پی ریزان تبریز , مـهندسی راه و ساختمان نگین سازان پیـام , مـهندسی راه و ساختمان و تاسیساتی فارایست , مـهندسی راه و ساختمان یـاسان سازه رضوان , مـهندسی راه و ساختمانی ارس باره , مـهندسی راه و ساختمانی دج راه گلستان , مـهندسی راه و ساختمانی سازه هرگ , مـهندسی راه و صنعت لیدوما , مـهندسی راه وریل دلتا , مـهندسی راه وساختمان ایستا سازه گناباد , مـهندسی راه وساختمان تاسیسات والش بنای گلستان , مـهندسی راه وساختمان خانـه گسترالبرز , مـهندسی راه وساختمان مقاوم سازان سبز , مـهندسی راه یـاب صدرا , مـهندسی راهاب تدبیر تهران , مـهندسی راهان عمران معین , مـهندسی راهبرد شبکه گیلان , مـهندسی راهدار گستر , مـهندسی راهسازان پیوند خلیج فارس , مـهندسی راهسازی عماد بناری , مـهندسی رایـان انرژی شمال , مـهندسی رایمند عمران آریـا , مـهندسی رایمون صنعت شمال , مـهندسی رآورا , مـهندسی رحیق سازه , مـهندسی رخ بام نقش جهان , مـهندسی رخ نیرو خراسان , مـهندسی رخشان نیروی شـهرضا , مـهندسی رسا نیروی زاگرس , مـهندسی رسام پی آداک , مـهندسی رسان فرآیند موج , مـهندسی رستاک پویـا , مـهندسی رشید خرم غرب , مـهندسی رصدسازه سپاهان , مـهندسی رعد آرا نیرو , مـهندسی رعد توان آسمان , مـهندسی رعد گستر معین , مـهندسی رعد نور مازندران , مـهندسی رفاه گسترآسیـا , مـهندسی رفیع سازان وطن , مـهندسی رکین دژ شرق , مـهندسی رنج گنج تهران , مـهندسی رواق مـیهن , مـهندسی روز اندیش گستر , مـهندسی روز فنون کاشان , مـهندسی روشنا تهویـه , مـهندسی روشنگران کیـهان گستر , مـهندسی رویش نامور ارمغان کویز , مـهندسی روئین بتن پارس , مـهندسی روئین فلز سپاهان , مـهندسی روئین نور آریـا , مـهندسی ره آب ورزان , مـهندسی ره آوران سبز طبیعت , مـهندسی ره آورد ساختار نوین , مـهندسی ره برج ساز کویر یزد , مـهندسی ره پویـان بارساوا , مـهندسی ره گذر صفا , مـهندسی ره هنگام ثمن , مـهندسی ره یـار سپاهان , مـهندسی رها نیرو نوین ایرانیـان , مـهندسی رهاب صنعت فردوس , مـهندسی رهاب گستر پردیس , مـهندسی رهاگسترچهلستون , مـهندسی رهام بتون آریـا , مـهندسی رهاو , مـهندسی رهاورد پردیس سپاهان , مـهندسی رهاورد طرح سهند , مـهندسی رهبان سازه غرب , مـهندسی رهپویـان کهیر زاگرس , مـهندسی رهروان گسترش صنعت , مـهندسی رهوارسیستم , مـهندسی ریل بستر تهران , مـهندسی ریور راه غرب , مـهندسی زاگرس بتون کبودان , مـهندسی زانکو خاور , مـهندسی زاویل سازه سپاهان , مـهندسی زایندآب آپادانا , مـهندسی زرین افزار بین الملل , مـهندسی زرین تلار عمارت , مـهندسی زرین ساز فخر , مـهندسی زرین سیمـین ساز , مـهندسی زمرد سبز طبیعت , مـهندسی زمـهریر شرق کویر , مـهندسی زمـین ترازان پارس , مـهندسی زمـین خراش کهگیلویـه , مـهندسی زمـین راه خاورمـیانـه , مـهندسی زمـین ساخت سپاهان , مـهندسی زمـین گستر شرق , مـهندسی زیبا گستران صبا , مـهندسی زیباسازان چویل , مـهندسی زیست سازه لوتوس , مـهندسی زیگورات سازه بنا گلستان , مـهندسی زیگورات هنر نقش جهان , مـهندسی زیماوران , مـهندسی ژرف اندیش نیروگاه پارسیـان , مـهندسی ژرف اندیشان خبره , مـهندسی ژرف اندیشان سازه ماهان , مـهندسی ژرف ایستا , مـهندسی ژرف آب ساحل , مـهندسی ساباط بنا یزد , مـهندسی ساباط سازان پایدار , مـهندسی ساباط نقش جهان , مـهندسی ساتر برج مـهر گستر , مـهندسی ساتراپ ایستا پی , مـهندسی ساج نار ساز , مـهندسی ساخت آب افق زاگرس , مـهندسی ساخت تراز راه طوس , مـهندسی ساخت و نصب صلب صنعت سپاهان , مـهندسی ساختار صنعت پایدار , مـهندسی ساختمان آشیـان سوادکوه , مـهندسی ساختمان پادیر سازه فارس , مـهندسی ساختمان درنا آوند , مـهندسی ساختمان صنعت دژ قلعه , مـهندسی ساختمان فراز بند سپاهان , مـهندسی ساختمان و تاسیسات آرین پاد , مـهندسی ساختمان و تاسیسات بلندیـها , مـهندسی ساختمان و تأسیسات راه آهن , مـهندسی ساختمان و راه آرمـه بتن جاده ابریشم , مـهندسی ساختمان یـادگاران کوثر , مـهندسی ساختمانی ابنیـه بنا کار , مـهندسی ساختمانی اروم طوغلا , مـهندسی ساختمانی ایستاسازه عصر , مـهندسی ساختمانی آبرسانی چشمـه ساران اترک , مـهندسی ساختمانی آبریزگان آریـا , مـهندسی ساختمانی آرسس برج نگین , مـهندسی ساختمانی آژند افراز , مـهندسی ساختمانی آشیـانـه سازان رامسر , مـهندسی ساختمانی بتن آرا پیشرو , مـهندسی ساختمانی برج دقیق , مـهندسی ساختمانی بشار صنعت پاسارگاد , مـهندسی ساختمانی بید کوه سازه , مـهندسی ساختمانی پارسابان تهران , مـهندسی ساختمانی پاویر سازه شیراز , مـهندسی ساختمانی پردادژ , مـهندسی ساختمانی پولاد پادیر تهران , مـهندسی ساختمانی پویـا سازان شرق , مـهندسی ساختمانی پویـا صنعت تینا , مـهندسی ساختمانی پی واره , مـهندسی ساختمانی پیشتازان فریدونشـهر , مـهندسی ساختمانی تاسیساتی تیزبین غرب , مـهندسی ساختمانی تأسیساتی ابتکار صنعت شمال , مـهندسی ساختمانی تشار , مـهندسی ساختمانی تنگ حتی , مـهندسی ساختمانی تهران افرا , مـهندسی ساختمانی جاده سازی زاویـه , مـهندسی ساختمانی جویبار نصب سازه , مـهندسی ساختمانی جهان سیویل , مـهندسی ساختمانی چهار نوکوه دودانگه , مـهندسی ساختمانی خانـه گسترآذر , مـهندسی ساختمانی خدماتی ارغوان جی پارسیـان , مـهندسی ساختمانی خورشید بان آراسپ , مـهندسی ساختمانی راه صنعت فلات , مـهندسی ساختمانی زیبانمای شـهر , مـهندسی ساختمانی سازه پادیر گستران , مـهندسی ساختمانی ستاره خوزستان , مـهندسی ساختمانی سره سازه شـهر , مـهندسی ساختمانی عمران تدبیر ایده آل , مـهندسی ساختمانی فرازصنعت , مـهندسی ساختمانی معماران مـهر گستر بیرجند , مـهندسی ساختمانی مـهرفروزخوزستان , مـهندسی ساختمانی ناجیـان سازه گرمـه جاجرم , مـهندسی ساختمانی و تاسیساتی آژیـانـه بنا , مـهندسی ساختمانی و تاسیساتی صدیق سازان قائمشـهر , مـهندسی ساختمانی و تأسیساتی آژینـه ساز , مـهندسی ساختمانی و سنگ , مـهندسی ساخنمانی محکم کار چهلستون , مـهندسی ساراب سازه خزر , مـهندسی ساران سمنان , مـهندسی ساران قدرت , مـهندسی ساروج آبادیس شیراز , مـهندسی ساروج سازه سنگسر , مـهندسی ساروج صنعت کومش , مـهندسی ساروج عمران سپاهان , مـهندسی سارونـه سپاهان , مـهندسی ساریـان سپهر آریـا , مـهندسی ساز کوبه عمران , مـهندسی سازان , مـهندسی سازگان ارتباط , مـهندسی سازند , مـهندسی سازه آب گواشیر , مـهندسی سازه آرای کومش , مـهندسی سازه بتن خاورمـیانـه , مـهندسی سازه بتن مسلح اکباتان , مـهندسی سازه برق اصفهان , مـهندسی سازه پاد اردبیل , مـهندسی سازه پارت کومش , مـهندسی سازه پردازان پگاه , مـهندسی سازه پرلیت مبنا , مـهندسی سازه پیمایش پاییزان , مـهندسی سازه حرارت گستر امـید , مـهندسی سازه سپهر سردار مکریـان , مـهندسی سازه شکوه اصفهان , مـهندسی سازه صنعت پارسیـان , مـهندسی سازه عمران کوثر , مـهندسی سازه کاخ آپادانا , مـهندسی سازه کنترل پاسارگاد , مـهندسی سازه کنترل ماهان اطلس , مـهندسی سازه گستر خزر پارس , مـهندسی سازه گستر عروج , مـهندسی سازه گستر نو اندیش ساعی , مـهندسی سازه مدار آژند , مـهندسی سازه نجم ماد , مـهندسی سازه نگین آزیموت , مـهندسی سازه و انرژی پاسارگاد , مـهندسی سازه های ماندگار خزر , مـهندسی سازه های هیدرولیک هامون , مـهندسی سازیـان سبز سپنتا , مـهندسی ساعد شـهرکرد , مـهندسی سام گستر ساحل تتیس , مـهندسی سامان برق طبرستان , مـهندسی سامان بیس , مـهندسی سامان دژ سبز , مـهندسی سامان ساخت اردبیل , مـهندسی سامان سازان بیستون , مـهندسی سامان سازان جهانگستر , مـهندسی سامان گستر اهورا , مـهندسی سامان گستر کیـا , مـهندسی سامان گستران یکتا , مـهندسی سامان محیط کرج , مـهندسی سامان هدف شمسه , مـهندسی سایـان گستران عمران , مـهندسی سایبان افراز پارس , مـهندسی سایبان سرو ترشیز , مـهندسی ساینا توان آرارات , مـهندسی سایـه سار شـهر , مـهندسی سبز آشیـان آپادانا , مـهندسی سبز پردازان سپاهان , مـهندسی سبز مـهاد , مـهندسی سبزکاران امروز جوان , مـهندسی سبک سازه ارجان , مـهندسی سبلان سازه پارسیـان , مـهندسی سپاهان سدید نقش جهان , مـهندسی سپند آسانبر ایرانیـان , مـهندسی سپهر آذر اسپادانا , مـهندسی سپهر عمران ایرانیـان , مـهندسی سپهر کاوش باختر , مـهندسی سپید بنیـان ارسباران , مـهندسی سپید ریگ جنوب , مـهندسی سپید شـهر , مـهندسی ستاره بندر لیـان , مـهندسی ستاره سازان دنیـا , مـهندسی سترگ سازان البرز , مـهندسی سترگ سازه پاسارگاد , مـهندسی ستون بند مدینـه , مـهندسی سخت حفار نقش جهان , مـهندسی سخت سازان همدان , مـهندسی سد آب نیرو چهلستون , مـهندسی سد خاک بند , مـهندسی سد راه فارس , مـهندسی سد راه کومـه , مـهندسی سد و سازه کلار زاگرس , مـهندسی سدروس فرا نیرو , مـهندسی سدید , مـهندسی سدید فراساخت اصفهان , مـهندسی سدید یـادمان مـیلاد , مـهندسی سرا اندیش سازان سپاهان , مـهندسی سرا سازان رسالت , مـهندسی سران سایـه ساز , مـهندسی سرانصب , مـهندسی سربند تجن , مـهندسی سروش راه و نقشـه آذران , مـهندسی سروناز ایرانیـان , مـهندسی سریر سازه مبین , مـهندسی سعادت پیشـه اراک , مـهندسی سعادت توان صادق , مـهندسی سقف گستر جی , مـهندسی سنجش الکترونیک پارسیـان , مـهندسی سنجش الکترونیک نیرو , مـهندسی سنگاب دشتستان , مـهندسی سنگاب راه پارس , مـهندسی سنگان گسل , مـهندسی سنگر آب پایدار , مـهندسی سوران صنعت فولاد , مـهندسی سویل فلات جنوب , مـهندسی سها سنجش سپاهان , مـهندسی سهند آذر , مـهندسی سیـال ساخت اردبیل , مـهندسی سیـال سازه پاسارگاد , مـهندسی سیران بهساز کاسپین , مـهندسی سیستم های نوین انرژی معراج , مـهندسی سیستمـهای نوین سنجش , مـهندسی سیلاب زیست تهران , مـهندسی سیم اذین شمال , مـهندسی سیماب دژ , مـهندسی سیماب دشت شاهرود , مـهندسی سیماب سازه الوند , مـهندسی سیمـین آب بوکان , مـهندسی سیمـین سازه آذرخش , مـهندسی سیمـین سبز اصفهان , مـهندسی سیمـینـه شن , مـهندسی سیویل آب راه , مـهندسی شادان برق , مـهندسی شادی سبز جاوید گستر , مـهندسی شادیـاب طوس , مـهندسی شاران لاجورد , مـهندسی شالوده راه پل کبیر , مـهندسی شاهنگ وزین , مـهندسی شاهین ترانس پویـا , مـهندسی شایـان برق , مـهندسی شایـان سازه مـینوفن , مـهندسی شایستگان صنعت ساختمان , مـهندسی شبکه پارس , مـهندسی شبکه سازان نیرو کار ساری , مـهندسی شبکه کارن پارت شرق , مـهندسی شبکه گستر ارکان , مـهندسی شبکه های برق , مـهندسی شبنم بهار زاگرس , مـهندسی شبنم سازه اسفراین , مـهندسی شتابان انرژی گستر پایدار , مـهندسی شریف سازه فرتاک , مـهندسی شفاب , مـهندسی شکوه آوران اسپادانا , مـهندسی شگفتی آفرینان بختیـاری , مـهندسی شـهاب نیرو شفق , مـهندسی شـهر آرا سازه تفتان , مـهندسی شـهر سازه مـهتاب , مـهندسی شـهر گلهای ایرانیـان , مـهندسی شـهرصنعت , مـهندسی شیراز مکانیک , مـهندسی شیراز موعود , مـهندسی شیمـیایی و رنگسازی نیلی فام ری , مـهندسی شینـه چم زاگرس , مـهندسی شیوا بتن مرکزی , مـهندسی صادق البرز , مـهندسی صارع شمال , مـهندسی صبا زیر ساخت پهنـه ایرانیـان , مـهندسی صبا سازان خزر , مـهندسی صبا گستر توانا , مـهندسی صبا ماهان آراد گستر , مـهندسی صدای عمران خمسه , مـهندسی صدر اندیش نیرو , مـهندسی صدر کنترل پارت , مـهندسی صدرا انرژی تابش , مـهندسی صدرا بارمان مـهام , مـهندسی صدرا خاک شایسته , مـهندسی صدف عمران کویر کهنوج , مـهندسی صنایع عمرانی باربد فن آور , مـهندسی صنایع و انرژی آنشان , مـهندسی صنعت برق آذین بابلسر , مـهندسی صنعت پژوهان آریـا لردگان , مـهندسی صنعت پژوهان برق پارس , مـهندسی صنعت راه گلپایگان , مـهندسی صنعت محیط , مـهندسی صنعت نصب و تعمـیرات ماهتاب گستران باختر , مـهندسی صنعتی آفاق پویش مـهرسام , مـهندسی صنعتی پارس هرم هیرکانیـا , مـهندسی صنعتی فهامـه , مـهندسی صنعتی نوین فن آور احیـا , مـهندسی ضیـاء گستر , مـهندسی طابران سازه نوین , مـهندسی طان ساری , مـهندسی طبیعت یـاران هگمتان , مـهندسی طراح برج المان , مـهندسی طراح بهینـه کیـان , مـهندسی طراحان باغ آریـایی , مـهندسی طراحان صنعت پویـان پارس , مـهندسی طراحی پندار تابلوی شـهر , مـهندسی طراحی و ساخت پدیدار صنعت پارس , مـهندسی طراوت گستر خضرا , مـهندسی طرح اندیش پویـان , مـهندسی طرح آسایش پارس , مـهندسی طرح ماندگار آمـیتیس , مـهندسی طرح و ابنیـه آبدیس , مـهندسی طرح و پالایش , مـهندسی طرح و توسعه آژند سازه , مـهندسی طرح و توسعه بنای تیوان , مـهندسی طرح و توسعه دژ ایستا , مـهندسی طرح و توسعه رهیـاب نیرو , مـهندسی طرح و توسعه مـهنام , مـهندسی طرح و ساخت معماران پیشرو , مـهندسی طرح و سازه عماد , مـهندسی طرح و صنعت البرز پویـا , مـهندسی طرح و صنعت پایدار سولار , مـهندسی طرح و کار هونام , مـهندسی طرح وتوسعه توان گستر , مـهندسی طرح وندیداد , مـهندسی طرحان سازه غرب , مـهندسی طرحهای برقی اصفهان , مـهندسی طرحهای صنعتی آذرخش , مـهندسی طزر سازان , مـهندسی طلایـه گستران عمران پارس , مـهندسی طلوع ایرانیـان کوثر , مـهندسی طنین صنعت همسو , مـهندسی طیف سپاهان , مـهندسی ظهیرسازه بیـهق , مـهندسی عارف کار اراک , مـهندسی عایق الکتریک دنا نیرو , مـهندسی عرش بنیـان کویرکریمـیان , مـهندسی عرش سازه سرمد , مـهندسی عرصه سازان آسمان صفه , مـهندسی علمداران نیرو صنعت , مـهندسی عماد سازه آوید , مـهندسی عمار پی ساز , مـهندسی عمراب , مـهندسی عمران اترک تهران , مـهندسی عمران احداث دنا , مـهندسی عمران ارجان , مـهندسی عمران آب آراز , مـهندسی عمران آب شکیل , مـهندسی عمران آبراه زیست آمایش , مـهندسی عمران آریـا کاوان تربت , مـهندسی عمران بنا گستر آپادانا , مـهندسی عمران بهسازان روز , مـهندسی عمران پدیده شـهباز , مـهندسی عمران پندار پارس , مـهندسی عمران پیـام طوس , مـهندسی عمران پیمان فلات قاره , مـهندسی عمران تاجیـار سراب , مـهندسی عمران تحکیم شن , مـهندسی عمران توسعه آراپاد , مـهندسی عمران تهران آرا , مـهندسی عمران جامع سوادکوه , مـهندسی عمران جنوب ایمن قشم , مـهندسی عمران رامـیان شرق , مـهندسی عمران راه اطلس , مـهندسی عمران ره سدکوه , مـهندسی عمران زیبا سرا , مـهندسی عمران ساز هراز , مـهندسی عمران سازان ارشاک , مـهندسی عمران سازان پایـا باختر کرمانشاه , مـهندسی عمران سازان فراز پاسارگاد , مـهندسی عمران سازان گیسا , مـهندسی عمران سازه چناران , مـهندسی عمران سازه خیزاب , مـهندسی عمران سازه شـهر نگار , مـهندسی عمران سازه مانا پاسارگاد , مـهندسی عمران سامان بتن , مـهندسی عمران سپهر گستر آرشیت , مـهندسی عمران سدید آسیـا , مـهندسی عمران سیویل افلاک , مـهندسی عمران شایسته سازان بیـهق , مـهندسی عمران طرح نیرو هرمزگان , مـهندسی عمران فیض آب سازه , مـهندسی عمران کاران عصر جدید , مـهندسی عمران کاوان کیـان , مـهندسی عمران کتیبه , مـهندسی عمران کویر دشت , مـهندسی عمران گستر دیبا , مـهندسی عمران گستر محاسب , مـهندسی عمران گستر مکریـان , مـهندسی عمران گیشا سازه , مـهندسی عمران نادر سازه کریمان , مـهندسی عمران نقش آفرین آسیـا , مـهندسی عمران نور زاگرس , مـهندسی عمران و انرژی ایران , مـهندسی عمران و تاسیسات فخر شـهرکرد , مـهندسی عمران و صنعت پادیرپاد شمال , مـهندسی عمران وتولیدی نیرو , مـهندسی عمران یـاقوت سپاهان , مـهندسی عمرانی آباد راه گستر فیروزآباد , مـهندسی عمرانی پویـاسازان هلیل , مـهندسی عمرانی دژ سلسله گستر , مـهندسی عمرانی دژآثار , مـهندسی عمرانی روناک کاریز سازه , مـهندسی عمرانی گنبد افلاک کویر , مـهندسی عمرانی مـینو دشت ساوالان , مـهندسی عیـار بتن سپاهان , مـهندسی عیـان سازه پارسیـان , مـهندسی غنچه آرا گلستان , مـهندسی فاتح برج زاگرس , مـهندسی فاخر صنعت تجارت , مـهندسی فارس شورآب , مـهندسی فاز شکسته زاگرس , مـهندسی فالیز پژوهش پارس , مـهندسی فتح عمران , مـهندسی فجر آفرین نیرو , مـهندسی فرا اندیشان تات , مـهندسی فرا پیل , مـهندسی فرا صنعت برق گنبد کاووس , مـهندسی فرابر بتن پارس پالایش , مـهندسی فراتر نصب مازندران , مـهندسی فرادیدمـیهن , مـهندسی فراراه پردیس , مـهندسی فراریز ارتباط , مـهندسی فراز بنیـان تندیس , مـهندسی فراز نما شمال , مـهندسی فرازپی پارتیکان , مـهندسی فرازفن فارس , مـهندسی فرازکاران خواجو , مـهندسی فراساحل پرشین , مـهندسی فراساختار سمنگان , مـهندسی فراساز ریجاب , مـهندسی فراساز کبیر , مـهندسی فراسازه پرلیت , مـهندسی فراسو گستر سپاهان , مـهندسی فراطرح نوین مـهرگان پیشتاز , مـهندسی فرافن سبز کاسپین , مـهندسی فرانیرو , مـهندسی فرایـاز بنیـان سبلان , مـهندسی فرایندکاو , مـهندسی فرآیند ایستا الیـار , مـهندسی فربال بنا , مـهندسی فردیس پی اصفهان , مـهندسی فرزانگان کاسپین , مـهندسی فرسنگ کویر یزد , مـهندسی فضا گستر پاد , مـهندسی فضاهای معماری و ابنیـه پارتیـان , مـهندسی فضای سبز سبزینـه پوش سناباد , مـهندسی فعالین آریـا , مـهندسی فکور صنعت تهران , مـهندسی فلات قاره , مـهندسی فلات کاران پاسارگاد , مـهندسی فن آوران ارتعاش نیروی کاسپین , مـهندسی فن آوران تهویـه صفاهان , مـهندسی فن آوران روشنا تهویـه , مـهندسی فن آوران عمران پاریز , مـهندسی فن آوران نصب و تعمـیرات نیرو سارا , مـهندسی فن آوران هوران پارس , مـهندسی فن جویـان پارس نیرو , مـهندسی فن گستر پلی اکریل , مـهندسی فناب گستران زاگرس , مـهندسی فناوران اسراء نیرو لرستان , مـهندسی فناوری ارتباطات فرهیختگان , مـهندسی فولاد آذر مشاهیر مبارکه , مـهندسی فون آرون , مـهندسی قادرنصب , مـهندسی قارا دنیز , مـهندسی قائم نیرو گستر , مـهندسی قدر سازه آسمان , مـهندسی قطره ریزان شمال , مـهندسی قلیل آب پارس , مـهندسی قوشالار , مـهندسی قیر و آسفالت غرب , مـهندسی قیزیل آراز , مـهندسی کاج بانان سبز , مـهندسی کاج نماد جنوب , مـهندسی کار جویـان آبفای جنوب , مـهندسی کار دشت هامن , مـهندسی کارافرینان زاینده رود , مـهندسی کارکیـان گستر , مـهندسی کارمانیـا راهساز , مـهندسی کارنو پدیده سپنتا , مـهندسی کاروان ساخت و نصب اصفهان , مـهندسی کارون دژ پایـا , مـهندسی کاریز خاور , مـهندسی کاریز سازه غرب , مـهندسی کاریز سازه کلات , مـهندسی کاژه ساز , مـهندسی کاسپین سازه ساخت , مـهندسی کاشفان نیل فام , مـهندسی کاظمـیران , مـهندسی کانی کاوان شرق , مـهندسی کاواک آب بشار , مـهندسی کاوش پژوه یزد , مـهندسی کاوش راه اقلیم , مـهندسی کاوش سازه دیـهیم , مـهندسی کاوش شیب , مـهندسی کاوش نیرو سپاهان , مـهندسی کاوشگران انرژی گیلدا , مـهندسی کاوه پوشش بناساز , مـهندسی کاوه کام کاران آرا , مـهندسی کاویـان خاازه , مـهندسی کپاچین شمال , مـهندسی کترا , مـهندسی کجور سازه گستران البرز , مـهندسی کرانـه سازان زنده رود , مـهندسی کرمان حفار ایرانیـان , مـهندسی کروج سازه طبرستان , مـهندسیری سازه آپادانا , مـهندسیری سامان گستر , مـهندسی کشاورزی آب اندیشان بروجرد , مـهندسی کشاورزی آب پیمان سیستان , مـهندسی کشاورزی داز گستر سرباز , مـهندسی کشاورزی زرین نگار دشت , مـهندسی کشاورزی سبزگستران پاژ , مـهندسی کشاورزی صنعتی کاشت رضوان صدوق , مـهندسی کشاورزی ومنابع طبیعی البرز گستر ایرانیـان , مـهندسی کشتکاران سبز آریـا ویژن , مـهندسی کلان دشت البرز , مـهندسی کلیدون ایرانیـان , مـهندسی کنترل پردازش هوشمند , مـهندسی کنترل سیلاب شمال , مـهندسی کنترل قدرت , مـهندسی کنترلهای صنعتی حنیف , مـهندسی کنگان نیرو , مـهندسی کوپال سارویـه , مـهندسی کوچه باغ رضوان , مـهندسی کوشا نیرو ایرانیـان , مـهندسی کوشا نیرو برتر اسپادانا , مـهندسی کوشش کاران احسان , مـهندسی کوشک سازان راهیـان البرز , مـهندسی کولاک سیـال , مـهندسی کوه سنگ کویر , مـهندسی کوهپایـه شرق , مـهندسی کوهک فارس , مـهندسی کویر زدایـان امـید , مـهندسی کویر سبز آریـا , مـهندسی کهریز نیروی کرج , مـهندسی کهن قلعه گلستان , مـهندسی کیـا گستر آریـا , مـهندسی کیـادژپرشین , مـهندسی کیـان پارس پل , مـهندسی کیـان تاج کاسپین , مـهندسی کیـان کنترل آپادانا , مـهندسی کیـان گستر نوین طبرستان , مـهندسی کیمـیا بتن مـهر , مـهندسی کیمـیا بنای پارس , مـهندسی کیمـیاگر نیرو , مـهندسی کیـهان ابنیـه , مـهندسی کیـهان برق آریـا , مـهندسی کیـهان راه کار , مـهندسی گاسان سازه , مـهندسی گرانسا پارس , مـهندسی گرایش برق و برودت , مـهندسی گرگان شیب , مـهندسی گرم افروز خاور , مـهندسی گرما آب دشت , مـهندسی گرماساز سبلان , مـهندسی گرماگسترکوهین , مـهندسی گره گشای غنچه , مـهندسی گزینـه معمار ابنیـه , مـهندسی گسترش ابنیـه های صنعتی پارس ایرانیـان , مـهندسی گسترش خط و شبکه , مـهندسی گسترش سامانـه های هیوا , مـهندسی گستره امتداد عمران , مـهندسی گسل آب پاد , مـهندسی گل آذین پردیس , مـهندسی گل پسند طبیعت , مـهندسی گل پودینـه , مـهندسی گل گشت بهاران , مـهندسی گلدیس سبز ناژ , مـهندسی گلریز طبیعت سبز , مـهندسی گلزار دهکده , مـهندسی گلشن فرزانگان طوس , مـهندسی گنبد بنا گستر , مـهندسی گنج آذر , مـهندسی گنجینـه فن آوران ابتکار , مـهندسی گندمـین بار عرش , مـهندسی گوهر سبز ارم , مـهندسی گوهر سبز جاوید , مـهندسی گوهر کویر کرمان , مـهندسی گیتا سازه اسپادانا , مـهندسی گیتی صنعت دشتی , مـهندسی گیشا سنگ , مـهندسی گیشاخشت , مـهندسی گیل صومعه خزر , مـهندسی لاریزسازان , مـهندسی لاوان نیرو آکام , مـهندسی لایبید سازه , مـهندسی لجور واته , مـهندسی لزیر سازه شمال , مـهندسی لوله پی گستر , مـهندسی لوله رانی البرز , مـهندسی ماد ویلا غرب , مـهندسی مارال پیشـه , مـهندسی ماروس پارت , مـهندسی مازند تابلو ساری , مـهندسی مازند طوس آب , مـهندسی مازند نگین البرز , مـهندسی مازندمصباح , مـهندسی مازون , مـهندسی مانا راه ارس , مـهندسی مانی مـهر آب خاک , مـهندسی ماهان نیروی اترک , مـهندسی ماهان نیروی آریـا , مـهندسی مبتکران شـهر صنعت , مـهندسی مبتکران صنعت گیل , مـهندسی مبنا سازان مارون , مـهندسی مبنا صنعت آرتا , مـهندسی مبین صنعت راستین , مـهندسی مبین نیرو کرمان , مـهندسی مترا سامان , مـهندسی مثلث راه آب , مـهندسی مجد نیرو پایدار , مـهندسی مجری کاران , مـهندسی مجریـان سازه امـید , مـهندسی مجریـان صنعت ایرانیـان , مـهندسی مجریـان منشور فاران , مـهندسی مجریـان یکتای سپاهان , مـهندسی مجموعه سازان ایران , مـهندسی محاسب بهسازان آریـا , مـهندسی محب نیرو جنوب , مـهندسی محک توان انرژی , مـهندسی محکم ابنیـه جندق , مـهندسی محکم پی اسپادانا , مـهندسی محکم دلاور اراک , مـهندسی محور گستر سپند , مـهندسی محیـا آب گستر , مـهندسی مدار خطوط , مـهندسی مدار گستران پویـا , مـهندسی مدیران انرژی اطلس سازه , مـهندسی مرو پویش , مـهندسی مسیر دلتا , مـهندسی مسیر گستر جنوب , مـهندسی مسیر گستر سامان , مـهندسی مسیرگستران اردکان , مـهندسی مشاع صنعت , مـهندسی مشاور پترو کارنو تهویـه , مـهندسی مشاور پروانـه سبز , مـهندسی مشاور پیمان راه پویش , مـهندسی مشاور توسعه آرتاویل ایرانیـان , مـهندسی مشاور توسعه کنترل پردیسان , مـهندسی مشاور جام نیرو گلستان , مـهندسی مشاور شایـان سازه گستران روماک , مـهندسی مشاور کیمـیا پولاد بیستون , مـهندسی مشاور گابریک کرج , مـهندسی مشاور گنجینـه ره توس , مـهندسی مشاور مـهران کاوش طرح , مـهندسی مشاور ندا گستر ایمنی , مـهندسی مشاور نیروی البرز منا , مـهندسی مشاوراثر مـهرازان پایدار , مـهندسی مشاوران قهستان , مـهندسی مشاورپارسه نیروکاسپین , مـهندسی مشعل گستر طاها , مـهندسی مشیز آزمون , مـهندسی معماران سازندگی آینده , مـهندسی معمارکده دهکده سبز , مـهندسی معماری آباد شـهر ماندگار , مـهندسی معماری کاه گل کازرون , مـهندسی مفید تراز پی , مـهندسی مقاوم سازان انصار , مـهندسی مقاوم سازه سپاهان , مـهندسی مقاوم سازه گلبهار , مـهندسی مقاوم طرح مـهر مکران , مـهندسی مقاوم گستران آذر , مـهندسی مک ژوبین , مـهندسی ملکان پویـاکار , مـهندسی ملل آرمـه آپادانا , مـهندسی منشور تاسیسات ابنیـه , مـهندسی منشور سازان مـهد پارس , مـهندسی منظومـه زاگرس , مـهندسی موج آب اراک , مـهندسی موج رفیع توس , مـهندسی موج سامانـه گسترش , مـهندسی مولدین پرساز کارآمد , مـهندسی مـه نواز طبیعت , مـهندسی مـهاب سهند تبریز , مـهندسی مـهاب قطره اصفهان , مـهندسی مـهاب مکانیک , مـهندسی مـهاد سازه ایلیـا , مـهندسی مـهار آب ساحل , مـهندسی مـهار فن آوران , مـهندسی مـهارس ونک , مـهندسی مـهارسازان هکمتان , مـهندسی مـهام آژند سازه , مـهندسی مـهام صنعت تفتان , مـهندسی مـهتاب سازه ایرانیـان , مـهندسی مـهد آب صنعت , مـهندسی مـهر آب نیرو , مـهندسی مـهران بنای بیستون , مـهندسی مـهرعمران ساز , مـهندسی مـهرگان شـهرآرا , مـهندسی مـهرورزان زاگرس , مـهندسی مـهزاد صنعت بهروز , مـهندسی مـهسان گستر تدبیر , مـهندسی مـهسان نیروی خزر , مـهندسی مـهشبنم سپاهان , مـهندسی مـهیـار آذرخش نیرو , مـهندسی مـیراب پردیس تهران , مـهندسی مـیراب گرگان دشت , مـهندسی مـیراش , مـهندسی مـیزان مکانیک , مـهندسی مـیعاد سازه صبا , مـهندسی مـیهن بنای طرح البرز , مـهندسی نارون مجنون ایرانیـان , مـهندسی نارین رهاد , مـهندسی ناژوان صنعت اسپادانا , مـهندسی نامان بنای ستاوند , مـهندسی نامـی راه هراز , مـهندسی ندای سازندگی سپاهان , مـهندسی ندای وطن , مـهندسی نسیم سبز خرم , مـهندسی نصابان صنعت زنجان , مـهندسی نصب تجهیزات صنایع قائم , مـهندسی نصب و نگهداری کارخانجات صنایع پتروشیمـی , مـهندسی نصر نیروی یزد , مـهندسی نصرآورصانع نوین , مـهندسی نصرگستر قائمشـهر , مـهندسی نفار نور , مـهندسی نقش شارستان , مـهندسی نقش فن فارس , مـهندسی نقشاب گستر , مـهندسی نقشـه‌پردازان آسیـا , مـهندسی نقشینـه فروغ یزد , مـهندسی نگین پایدار آرارات , مـهندسی نگین راه اسپادانا , مـهندسی نگین ساخت طبرستان , مـهندسی نگین ساز سیمرغ , مـهندسی نم آب هامون , مـهندسی نماد توسعه انرژی , مـهندسی نماسازان راه پارسوا , مـهندسی نمای فردای اصفهان , مـهندسی نو اندیش قره داغ , مـهندسی نو اندیشان ثمـین فام صنعت , مـهندسی نو اندیشان مجرب , مـهندسی نوتابان عصر امگا , مـهندسی نورآور گستر صنعت شمال , مـهندسی نورآوران بهشـهر , مـهندسی نورس ترانشـه , مـهندسی نورهان تدبیر توس , مـهندسی نوژن پی سپاهان , مـهندسی نوساز آداک , مـهندسی نوسان ساز جنوب , مـهندسی نوسان سیستم ارتباط اردبیل , مـهندسی نوید گستر صفاهان , مـهندسی نویدصنعتگران سازه , مـهندسی نوین آبراه سازه دشت پاسارگاد , مـهندسی نوین آبیـاردشت شفق , مـهندسی نوین ساز فردا , مـهندسی نوین سازان جهان مطبوع , مـهندسی نوین سازه پایکوه , مـهندسی نوین قدرت صحرا , مـهندسی نوین مـه آفریدسازان مکریـان مـهاباد , مـهندسی نیـارش بتن و پی , مـهندسی نیـارش پی مدائن , مـهندسی نیـارش عمران ساعی , مـهندسی نیـارش گستر عتیق , مـهندسی نیرو اندیشـه ری , مـهندسی نیرو پایدار لیدوما , مـهندسی نیرو تجهیز هستی , مـهندسی نیرو تدبیر آکام , مـهندسی نیرو سیستم پاسارگاد , مـهندسی نیرو صاعقه کاسپین , مـهندسی نیرو صنعت غزال , مـهندسی نیرو فراز پاسارگاد , مـهندسی نیرو فراز ورنا , مـهندسی نیرو گستر برق فارس , مـهندسی نیرو گستر گابریس , مـهندسی نیروشایـان نشاط , مـهندسی نیروصارم , مـهندسی نیرومان صنعت سپاهان , مـهندسی نیروی تهران مـهنیرو , مـهندسی نیروی نفت و گاز سپانیر , مـهندسی نیک اندیشان اهواز , مـهندسی نیک سامان طوس , مـهندسی نیکان پایدار آریـا , مـهندسی نیکان فنون گهر باران , مـهندسی نیکان نیرو صنعت , مـهندسی نیکسازان , مـهندسی نیکو راه بتن , مـهندسی نیل آب ایلام , مـهندسی و اطلاع رسانی مـهنام رایـان ایساتیس کویر , مـهندسی و انبوه سازی استوار سازه برانوش , مـهندسی و ایمنی ایمن توان ارسباران , مـهندسی و بازرسی فنی ساتراپ پیمان آریـانا , مـهندسی و بازرگانی بهین تراشـه نوین الکترونیک توس , مـهندسی و بازرگانی خاکرود , مـهندسی و بازرگانی سهیل سازه افق , مـهندسی و بازرگانی نواندیشان فن و تجارت , مـهندسی و بازرگانی وریـان , مـهندسی و پیمانکاری فرا گستر آتیـه روشن , مـهندسی و پیمانکاری ویلاساز کاسپین , مـهندسی و تاسیسات ایرانیـان انرژی پارس , مـهندسی و تاسیسات فراز کیـان زاهدان , مـهندسی و تاسیساتی یـانتار , مـهندسی و تحقیقاتی پاک دمان اختر , مـهندسی و توسعه آتامان گستر اردبیل , مـهندسی و توسعه آذران راه مکانیک آب , مـهندسی و توسعه پایدار سگال , مـهندسی و توسعه خطوط بن رود , مـهندسی و توسعه ساخت لادیز , مـهندسی و توسعه شایـان ترسیم باستان , مـهندسی و توسعه نفت و گاز محمدیـان , مـهندسی و توسعه نیکان فن آدونیس , مـهندسی و تولیدی سردار سیرجان , مـهندسی و خدمات برق و الکترونیک سیرجان ولتاژ , مـهندسی و خدمات پترو پیشگامان زاگرس , مـهندسی و خدمات ساختمانی بهکار انجام , مـهندسی و خدمات کشاورزی سیستان پیکره , مـهندسی و خدماتی بهسازان محک , مـهندسی و خدماتی چاه پیمای مـهران , مـهندسی و خدماتی حرارت مرکزی قم , مـهندسی و راه و ساختمانی پایدار راهان , مـهندسی و ساخت برق بنیـان آذربایجان , مـهندسی و ساخت پارس فراگام , مـهندسی و ساخت پایدار صنعت گستر سپند , مـهندسی و ساخت تاسیسات دریـایی ایران , مـهندسی و ساخت چمان , مـهندسی و ساخت سازه صنعت فرزانگان شرق , مـهندسی و ساخت سپهر رزموند , مـهندسی و ساخت سراپی , مـهندسی و ساخت سیروان صنعت , مـهندسی و ساخت فرا کاران تدبیر کوشا , مـهندسی و ساختراوند , مـهندسی و ساخت کندو نوژان , مـهندسی و ساخت کیـان گستر پارت , مـهندسی و ساخت ناجی فرآیند پارس , مـهندسی و ساخت نیرورسان سهند , مـهندسی و ساخت ونوسان , مـهندسی و ساختمان اروند دژ پارس , مـهندسی و ساختمان آرماتور پردیس , مـهندسی و ساختمان پارس پترو نگار , مـهندسی و ساختمان پارس مـیر افروز , مـهندسی و ساختمان پارسیـان سازه , مـهندسی و ساختمان پترو فروغ ایرانیـان , مـهندسی و ساختمان پی چین , مـهندسی و ساختمان تنوتاس تابان , مـهندسی و ساختمان تیو انرژی , مـهندسی و ساختمان شمس عمران , مـهندسی و ساختمان صبا دژ شیراز , مـهندسی و ساختمان صنایع نفت , مـهندسی و ساختمان ماشین سازی اراک , مـهندسی و ساختمان نیرو آرا اندیش , مـهندسی و ساختمان نیکا پترو بنا , مـهندسی و ساختمانی ابنیـه صنعتی برج , مـهندسی و ساختمانی آفاق سازه , مـهندسی و ساختمانی بونیز سازه , مـهندسی و ساختمانی پرگار , مـهندسی و ساختمانی پناه صنعت پارت , مـهندسی و ساختمانی رهیـاب انرژی اسپادانا , مـهندسی و ساختمانی ساختارفردا , مـهندسی و ساختمانی سایـان , مـهندسی و ساختمانی سهند مکانیک تبریز , مـهندسی و ساختمانی طرح و ساخت سیرود , مـهندسی و ساختمانی گلیرد , مـهندسی و ساختمانی متراژ ساز شیراز , مـهندسی و ساختمانی نصب صنعت پارسیـان , مـهندسی و ساختمانی وستادژارسازه , مـهندسی و صنعتی بهفراز گستر تهران , مـهندسی و صنعتی پتروتوان آسیـا , مـهندسی و صنعتی دقت سرعت بهینـه سازی , مـهندسی و عمران تند ساز شمال , مـهندسی و عمرانی صنعت آبگون اردکان , مـهندسی و فن آوری پارس افرا شید , مـهندسی و مدیریت تخصیص پارس , مـهندسی و مدیریت نامـی سازان پایدار , مـهندسی و نصب محورسازان , مـهندسی و نوسازی ایران-مونیر , مـهندسی واحداث آریـا حدید معادن و فلزات , مـهندسی واریـان سازه سپاهان , مـهندسی وپژوهشی سازه ونیرو , مـهندسی وتاسیساتی زمـین سازان آکام , مـهندسی وتوسعه آذرآبادگان مانا , مـهندسی وزین سازه اسپادانا , مـهندسی وساخت طرقه انرژی , مـهندسی وساخت هیراد ایلام , مـهندسی وساختمانی جاویدان فن آوری و توسعه پایدار , مـهندسی وساختمانی جهانپارس , مـهندسی وساختمانی ساتراپ پی , مـهندسی ومشاوره ای تجلی سپاهان , مـهندسی ومشاوره چیدمان سازه ایرانیـان , مـهندسی ویلا سازان نطنز , مـهندسی هادی برق توان کوثر , مـهندسی هادی یول ساز , مـهندسی هاله سبز نما ساز , مـهندسی هامون گستر نوین , مـهندسی هدیـه راه بنا , مـهندسی هراز دژ سام , مـهندسی هرم سازه کهن , مـهندسی هرمز بنای رستا , مـهندسی هرمز بوران , مـهندسی هفت آسیـاب سده , مـهندسی همپا , مـهندسی همپایـان توسعه بابل , مـهندسی همراه افق تهران , مـهندسی همکار پیمان تبریز , مـهندسی همگام صنعت صدر سپاهان , مـهندسی همگام کوشش کرمان , مـهندسی هنرساخت اصفهان , مـهندسی هورتاش راه لرستان , مـهندسی هومن سازه سپاهان , مـهندسی هیدرو نیرو پارس , مـهندسی هیدروپاک خزر , مـهندسی هیراد دژ شمال , مـهندسی هیرگان انرژی , مـهندسی هیوا نیروی ساوج , مـهندسی یـاد مان شـهر پاسارگاد , مـهندسی یـادگار بنای آسیـا , مـهندسی یـادگار سازه عمران , مـهندسی یـادگاران صنعت و انرِِژی , مـهندسی یـاران فروتن , مـهندسی یـاسین نورزاگرس , مـهندسی یکتا صنعت پارمـیس , مـهندسی یکتا مقاوم سازان کارمانیـا , مـهندسی یگانـه پارت کبیر , مـهندسی یگانـه راه جی , مـهندسی یگانـه سرزمـین سبز فارس , مـهندسی،ساختمانی وتأسیساتی فرجود , مـهندسی،ساختمانی،تاسیساتی،خدماتی کومـه گستران شاهوار , مـهندسین ابتکارپیشنـهاد , مـهندسین ابتکارسازه راهسا , مـهندسین ارجان باستان , مـهندسین اساس راه آپادانا , مـهندسین افسون گستر سبلان , مـهندسین افق سازه سناباد , مـهندسین البرز ساختار خاوران , مـهندسین امکان سازه اعتماد , مـهندسین اندیش کار غرب , مـهندسین ایستا طرح تاوریژ , مـهندسین ایستا هوم بنا , مـهندسین ایمن صنعت آرتین , مـهندسین آبادراهان وارنا , مـهندسین آبادگر آرتاپارت , مـهندسین آبادگران ری نو , مـهندسین آبادگران طرح و ساخت توسعه مـیهن , مـهندسین آبخیز گستر پیشتاز , مـهندسین آتی سازهری , مـهندسین آتی گستر طبیعت ایرانیـان , مـهندسین آران غرب , مـهندسین آرتا نورافزا , مـهندسین آرمان پویـا فرداد , مـهندسین آرمان گستر زنجان , مـهندسین آژند ساز جنت , مـهندسین آسمانـه گستر پادیر , مـهندسین آغاز سبز نوین , مـهندسین آلکان بنا راه , مـهندسین باختر مشاور , مـهندسین بانی اندیشـه رویـان , مـهندسین بدر آذین بنا , مـهندسین برج و پی سمـین , مـهندسین برزین مـهر پارت , مـهندسین برق اروم راهبرد , مـهندسین برق گیلان زمـین , مـهندسین برنا سازان نیـارش , مـهندسین بنا آب کرخه , مـهندسین بنا برج شارستان البرز , مـهندسین بنا ساز آروین , مـهندسین بنا سازه ابدال , مـهندسین بنا گستر زانا , مـهندسین بـه آوران پرتو سبز , مـهندسین بهسازان عمران گلستان , مـهندسین بهین آوران نیرو , مـهندسین بهین سامان سیرنگ , مـهندسین بهینـه ساز چهارفصل آراز , مـهندسین بهینـه گستر آسال , مـهندسین پارس آرمـینـه , مـهندسین پارس سازه شریف , مـهندسین پارسین پالایش آریـا , مـهندسین پارینـه گریچ , مـهندسین پاژگستر کارمانیـا , مـهندسین پاسارگاد سازه آپادانا , مـهندسین پالود صنعت نیکان , مـهندسین پایـا اندیشان کانیـار ایرانیـان , مـهندسین پایدار سازان آنزان , مـهندسین پترو ایمن الوند , مـهندسین پترو آزمون پاسارگاد , مـهندسین پتروساوین صنعت , مـهندسین پتروگاز پاکیـار , مـهندسین پدیده کارساز آراز , مـهندسین پردیس آب قندیل , مـهندسین پرس گستر انشان , مـهندسین پرشیـا سازه آریـا , مـهندسین پرشین تدبیر طرح , مـهندسین پرند کشت پارس , مـهندسین پل ساز سوق , مـهندسین پلان گستر شرق , مـهندسین پلیگون سازه , مـهندسین پویـا ابنیـه پارت , مـهندسین پی کاو جم بنا , مـهندسین پی گستر آذر ائلمان , مـهندسین پیر و برج کویر , مـهندسین پیشتاز پاسارگاد پویـان , مـهندسین پیشتازان گستر ساختمان , مـهندسین پیشگامان آبراه گستر ایمن سازه , مـهندسین پیشگامان روشنایی مازند نور , مـهندسین پیمان تدوین سازه , مـهندسین پیمانکار ارج سازه , مـهندسین پیمانکارتسطیح سازان بنا راه , مـهندسین پیمانکارساراب کارمانیـا , مـهندسین تاجواره بتن پایـا , مـهندسین تجهیز نیروی پارس , مـهندسین تحکیم سازه و توسعه بنا یزد , مـهندسین تدوین سازان پاسارگاد , مـهندسین تراوآب , مـهندسین تکوین آرمـه , مـهندسین تلاشگر آرتا , مـهندسین تلاشگران صنعت ویژن , مـهندسین تمندان مسیر , مـهندسین توان آوران بارز ایمن نیرو , مـهندسین توانا صنعت و عمران , مـهندسین توسعه باز ساز سبلان , مـهندسین جلوه افزا , مـهندسین جهان پاکان ارغوان , مـهندسین جهان شـهر پارس , مـهندسین چی چست ارس , مـهندسین حک سازه , مـهندسین حوضه شمال زاگرس , مـهندسین خانـه عمران کومش , مـهندسین خشت برتر هیرکان , مـهندسین دژ دال پل پارس , مـهندسین راه ساختمان آبادگران عمران سلسله , مـهندسین راه و ساختمان تابان راه غرب , مـهندسین راه و ساختمان سازه گستر پرشین امرتات , مـهندسین راهبر نیروی ایرانیـان , مـهندسین رسانش انرژی نوین , مـهندسین رها سازه کرمانشاه , مـهندسین زلال آب حاتم , مـهندسین ساباط سازه پارتاک , مـهندسین ساختمان یسنا فارس , مـهندسین ساختمانی سامان , مـهندسین ساختمانی فریـاب جنوب , مـهندسین سارین سهند آلامتو , مـهندسین ساریناسازان پویـا پارس , مـهندسین سازه تحکیم مکان , مـهندسین سازه گستر آبگینـه , مـهندسین سازه و معماری رایموند , مـهندسین ساگارت سیوند , مـهندسین سامان ساحل پارس , مـهندسین سایبان فلز آسیـا , مـهندسین سبز پردیسان راگا , مـهندسین سبک ساز غرب آذین , مـهندسین ستارگان دانش فروزان , مـهندسین سد و بنا کران موج , مـهندسین سداد ره پی , مـهندسین سرزمـین شقایق های وحشی , مـهندسین سعادت غرب , مـهندسین سناباد کنترل پژواک , مـهندسین سوباتان یورد , مـهندسین شبکه گستر بهسان , مـهندسین صتایع نصب و توسعه پویـا , مـهندسین صفا کار , مـهندسین طرح و اجرا ماندگار , مـهندسین طرح و توسعهری , مـهندسین طرح و ساخت مرداس , مـهندسین طرح وتحلیل ایستا , مـهندسین طلیعه ساز کاوان , مـهندسین عمارت سازان رادمان , مـهندسین عمران پایـه اورین , مـهندسین عمران پردازان پارس , مـهندسین عمران پی ماهان , مـهندسین عمران سازه دامون , مـهندسین عمران سازه گاچ دژ , مـهندسین عمران صنعت سینا , مـهندسین عمران مارون , مـهندسین عمران ومسکن گستر پردیسان , مـهندسین فرا صنعت فرزام , مـهندسین فراترساونـه گیل , مـهندسین فراز پیمایش پایدار , مـهندسین فراز راه فراسو , مـهندسین فراسازه فارس , مـهندسین فرامان گستر هستی , مـهندسین قدرت خوارزم , مـهندسین قیزیل سبلان , مـهندسین کار انس سازه جنوب , مـهندسین کاوش راه زمـین , مـهندسین کاوین آب پارس , مـهندسین کشاورزی باران گندمزار کرمان , مـهندسین کنترل ابزار دقیق توان جنوبشرق , مـهندسین کوش اب سازه , مـهندسین کومـه سازان پرشین , مـهندسین کهبد بتن , مـهندسین کهن بناساز باختر , مـهندسین گل آذین فدک , مـهندسین ماهان برج خواجو , مـهندسین ماهان بنا ایده , مـهندسین محکم بنا نوین نـهاوند , مـهندسین مشاور ابنیـه نوآفرین , مـهندسین مشاور اثر برسو , مـهندسین مشاور ارکان عصر شمال , مـهندسین مشاور ارگ سازه خراسان شمالی , مـهندسین مشاور ارم کنترل پردازان جنوب , مـهندسین مشاور افرازپیمایش , مـهندسین مشاور ایده هنر آگور , مـهندسین مشاور آب و خاک دلتا , مـهندسین مشاور آباد , مـهندسین مشاور آبیـاری باران , مـهندسین مشاور آراد سد راه , مـهندسین مشاور آرسس ابنیـه , مـهندسین مشاور آرمان نیرو دانیـال , مـهندسین مشاور آریـا نور پویـا , مـهندسین مشاور بستا سازه تابان , مـهندسین مشاور بینا , مـهندسین مشاور پارس نیرو ایرانیـان , مـهندسین مشاور پدید آب سپاهان , مـهندسین مشاور پی کاوان بلوچستان , مـهندسین مشاور تابان تک ایرانیـان , مـهندسین مشاور توسعه گستر آزمون , مـهندسین مشاور تهران برکلی , مـهندسین مشاور جادوی بهاران , مـهندسین مشاور چگالش , مـهندسین مشاور رسا راه ایرانیـان , مـهندسین مشاور رنگین بام , مـهندسین مشاور روان محیط یکتا , مـهندسین مشاور زایند پژوه سپاهان , مـهندسین مشاور سازه پوش سپاهان , مـهندسین مشاور سپهر طرح بستر , مـهندسین مشاور سپید ابنیـه اردبیل , مـهندسین مشاور سر سبز سوگل , مـهندسین مشاور سیـار ارتباط , مـهندسین مشاور شاخص سازان خلیج فارس , مـهندسین مشاور شاربنا گستر پارسیـان , مـهندسین مشاور شریفان سازه کاسپین , مـهندسین مشاور صنوبر سبز , مـهندسین مشاور طراحان هورشـهر , مـهندسین مشاور طرح اقلیم فراسازه , مـهندسین مشاور طرح گستر مزرعه , مـهندسین مشاور طرح و تدبیر انـهار پژوهان , مـهندسین مشاور طرح و تدبیر قره قاج , مـهندسین مشاور طرح و ساخت رابین , مـهندسین مشاور طرح و سازه هیوا , مـهندسین مشاور طرح و نصب ساختمان دالان فرایند , مـهندسین مشاور فخر آناهیتا , مـهندسین مشاور فرسپ آرمانشـهر , مـهندسین مشاور کان ایران , مـهندسین مشاور کوهستان سبز آراسته , مـهندسین مشاور کیـان راه جم , مـهندسین مشاور محیط پویـان سبز گستر , مـهندسین مشاور مـهاب زاگرس , مـهندسین مشاور ناموران , مـهندسین مشاور نقش آفرین زیما , مـهندسین مشاور نقشینـه بنای رسپینا , مـهندسین مشاور نگین سامان سازه , مـهندسین مشاور نوسازان صنعت برق , مـهندسین مشاور نیرو پردازان قدرت زاگرس , مـهندسین مشاور نیروی برق سپاهان , مـهندسین مشاور نیروی هوشمند , مـهندسین مشاور و اجراء موج صنعت پژوه , مـهندسین مشاور و بازرسی فنی بین المللی آژدهاک , مـهندسین مشاور هوتانـه , مـهندسین مشاور هیواصنعت مـهر , مـهندسین مشاور یکتا دماسان تدبیرگر پارس , مـهندسین مشاورحجم سبز , مـهندسین مشاورروشنگران جوان البرز , مـهندسین مشاورشگفت ساز پایتخت , مـهندسین مشاورطرح و آفرینش عمران , مـهندسین مشاورگنو , مـهندسین مشاورمارلین سازان مامطیر , مـهندسین مشاوره طراحی و اجرای آرگون صنعت پارس , مـهندسین مشکات انرژی , مـهندسین معماری آرابسک ماهان , مـهندسین معیـار سنج شـهر , مـهندسین مکانیک جامدات آنین , مـهندسین مکعب سفید ارومـیه , مـهندسین مـهر انتقال نیروی ماهان , مـهندسین مـهر خاوران شریف , مـهندسین نارین ویر سپاهان , مـهندسین نگار سازه پدیده , مـهندسین نیرو گستر سهند , مـهندسین نیروسازان آبیدر , مـهندسین نیک اندیشان زلال آب , مـهندسین نیک اندیشان سیمـین , مـهندسین نیکو ساز ایلیـا , مـهندسین و مشاوره آتیـه سازان اسپو , مـهندسین واریـان ساخت سازه , مـهندسین یـادگارسازه اسوه , مـهندسین یـانار برق آرتان گونش , مـهندسین یکتا عمران تدبیر , مـهندسین یگانـه هستی کاوه , مـهندسینمشاورنقشـه برداران زمـین مرجع پارسنقش طرح آخر , مـهوار سازه گلستان , مـهیـا برج سادات , مـهیـا ساختمان مبینا , مـهیـادژ کویر , مـهیـار آفرین سارگون , مـهیـار پوریـا رحیمـی , مـهیـار راه ماهشـهر , مـهیـار سازان ابنیـه گستر , مـهیـار سازه زنجان , مـهیـار سازه گلستان , مـهیـار سبز تابان شرق , مـهیـار گستر شایگان , مـهیـاراه پارسه , مـهیـارپردیس ایرانیـان , مـهیـاردژبختیـاری , مـهیمن عالم , مـیاک , مـیامن شفارود , مـیامـی سازه خراسان , مـیامـین راه اهواز , مـیان راه آریـا , مـیان رود فارس , مـیان کوه شیراز , مـیاندشت جنوب , مـیاندشت مبنا , مـیثاق ارجان , مـیثاق باران سازان , مـیثاق بهمن شیر آبادان , مـیثاق پیمان خرم آباد , مـیثاق چهارمحال , مـیثاق راه پاسارگاد , مـیثاق شعله گرگان , مـیثاق شمـیم پارسیـان , مـیثاق عمران اهواز , مـیثاق عمران جنوب , مـیثاق کار پارسوماش , مـیثاق کاران گیل , مـیثاق گاز شرق , مـیثاق گسترایساتیس , مـیثاق مـهرجنوب , مـیثم پیشرومارون , مـیثم تمار , مـیثم لرستان , مـیدان کاران بختیـاری , مـیدیـا انرژی دیـار , مـیدیـا کار باختر , مـیر آب سرزمـین آباد ایرانیـان , مـیر آب گستر بادله , مـیر آبان زرد کوه , مـیر بتون خراسان , مـیر راه گستر پارسیـان , مـیرا نیرو ره آوران اطلس , مـیراب پدیده یـاس , مـیراب پیری , مـیراب تدبیر رهام , مـیراب زاینده رود , مـیراب سازه آبادگر البرز , مـیراب سازه رضوی , مـیراب سازه شمال , مـیراب قطره خراسان , مـیراب گستر بهتا , مـیراب گستر ساحل , مـیراب گسترصبا , مـیراب مغان , مـیراث ابنیـه شـهر , مـیراث داران شیخ بهائی , مـیراث داران صنعت پارسوماش , مـیراث سازان جنوب , مـیراث سبز مـیهن , مـیراث سبزشیراز , مـیراث کاران هامون , مـیراسازه جم , مـیرآب آفاق , مـیرسازه لرستان , مـیرعمادالدین وری , مـیرکوه بلوچستان , مـیزان , مـیزان راه شوشتر , مـیزان ساخت پیمان , مـیزان ساز خواف , مـیزان سازان عمران شیران , مـیسان سازه دیما , مـیسون راه ارس , مـیشو یول آذرآبادگان , مـیشیوان , مـیعاد البناء چهارمحال , مـیعاد الکترو نوین قزوین , مـیعاد بتن ایرانیـان , مـیعاد بنای جاودان , مـیعاد تلاشگران البرز , مـیعاد جهانبین , مـیعاد راه عمران , مـیعاد سازان کوپال , مـیعاد سازه پارس , مـیعاد سازه قشقایی , مـیعاد سازه هستی , مـیعاد فن پویـا صنعت , مـیعاد کویر کرمان , مـیعاد گستر آوید , مـیعاد گستر پرشین , مـیعاد گستر زیتون سپیدار , مـیعاد گستر مـهر سمنگان , مـیعاد مغان , مـیعاد وطن سبز البرز , مـیکا پی پارس , مـیکا سازان بارثاوا , مـیکا سازه اسپادانا , مـیکا سازه البرز , مـیکاسازه , مـیکان , مـیل کوه شرق , مـیلاب محور زاگرس , مـیلاد اختر زاگرس , مـیلاد بتن آذربایجان , مـیلاد بتن طارم , مـیلاد بتن غرب , مـیلاد بتن کاران آسیـا , مـیلاد برج پاسارگاد , مـیلاد بنای پاسارگاد , مـیلاد بنای مسجدسلیمان , مـیلاد پیمان گچساران , مـیلاد خرم اهواز , مـیلاد راه پارس سازه , مـیلاد راه سبز دشت , مـیلاد سازان مـهر , مـیلاد عمران پاسارگاد , مـیلاد کارن صنعت پارسوماش , مـیلاد گستر ارشیـا , مـیلاد نور جی , مـیلاداختربام چهارمحال , مـیلادبنای چهارفصل , مـیلادراه سپاهان , مـیلادکاران سازه , مـیلان بتن ایمن , مـیلان راه شرق , مـیلان سازه نقش پریشان , مـیلکان بنای کلهر , مـیلکان سازان کلهر , مـیلگرد بتن قزوین , مـیلیونا , مـیم-کا , مـیم پل دژ , مـیم تیم , مـیم سازه مـیعاد , مـیمنت سازه بهار , مـیمندعمران راه بابکان , مـینا اسکان گلستان , مـینا بام الوند , مـینا سان مانشت کوه , مـینا کشت سوشیـانت اسپادانا , مـینا گران صنعت آذربایجان , مـیناب بنای آجم , مـیناب دز , مـیناب سامان جنوب , مـیناب سبز هرمزگان , مـیناگل اسپادانا , مـینو برج تابان , مـینو تارا امـیدیـه , مـینو ساز سرحدات پارس , مـینوسازان پایدار , مـینیـاتور کاچار وطن , مـیهن آرا , مـیهن برج اراک , مـیهن برج همدان , مـیهن بنایری , مـیهن دژ تهران , مـیهن دوست , مـیهن راه پاسارگاد , مـیهن راه غرب , مـیهن راه گستر ترنج , مـیهن راهسازان سالار , مـیهن ساز عدل , مـیهن ساز کارمانیـا , مـیهن ساز نسیم , مـیهن سازان پارسی اصیل , مـیهن سازان پهنـه پارس , مـیهن سازان دژ , مـیهن سازان شمالغرب , مـیهن سازان ماکان , مـیهن سازان مرکزی , مـیهن سازه آراد راه , مـیهن سازه دنا , مـیهن سازه شمس , مـیهن سازه گستر سروش , مـیهن سبز ساز گستر , مـیهن فروغ , مـیهن گستر بویراحمد , ناب ایگل آریـا , ناب صنعت کرمانشاه , ناب طرح خزر , ناب کاران عرصه پویش , ناجی پی زاگرس , ناجی صنعت کارون , ناجی طبیعت , ناجی گستر خلیج فارس , ناجیـان آب کرمان , نادر پی تبریز , نادر سازه تبریز , نادر سازه دماوند , نادر سازه شیراز , نادر گستر دشت گز , نادران سازان , نادرسازه جاوید , نادرسازه شاهین , نادی دشتک چهارمحال , نادی سازه , نادینارسازه مریوان , ناربن دژ مرمت , نارپ ساخت , ناردیس بنا شـهرراز , ناردیس طرحهای انرژی , نارستان سازه , نارفوم کار , نارک یـاسوج , نارگ موسی شـهاب , نارگان , نارگان آرمـه , نارگان بنای آبنوس , نارنجستان بنای مـهر ایساتیس , نارنجستان سبز تهران , نارون بادبان جنوب , نارون سازه زمرد رادیس بجنورد , نارون سازه ساری , نارون شعله آذربایجان , نارین آب گهر تبرستان , نارین بام ارغوان , نارین بنای قزوین , نارین بنیـان بهناد , نارین پویـان سناباد , نارین سازان فارسان , نارین سازه آریـا , نارین سازه خمـین , نارین شبنم کویر یزد , نارین کیـان مرکزی , نارین نگار شـهر , ناز صخره ای کوهستان , ناز فراز هرمز , نازک بحر , نازگل دشت اسپادانا , نازلی بتن ارومـیه , نازمکان جنوب , نازنین جهان لیماک , ناژین آب کرمان , ناژین صنعت کیـان البرز , ناژین نوآور سبز , ناسیس , ناصب ازنا , ناظران سیـال خراسان , ناظران طرح خیبر , ناظران عالی ارسباران , ناظران معین خلیج فارس , ناظرین سبز اندیش , نال سر سازه ساری , نام آوران برق ایرانیـان , نام آوران پشمـین , نام آوران توسعه صنعت پارسیـان , نام آوران توسعه وسازندگی , نام آوران راندمان آب و سازه , نام آوران شایـان قدرت , نام آوران صنعت محبوب , نام آوران عرصه ورزش ایرانیـان , نام آوران فخر شاهرود , نام آوران نصر سمنان , نام آوران ویستا نیرو , نامدار دژ کهریز , نامداران برق هخامنش , نامداران توسعه و پیشرفت نیرو , نامداران صنعت سرو , نامداران صنعت عمران امـین یزد , نامداران طرح و ساخت , ناموران صنعت کیـهان , نامـی اریکه پارسیـان , نامـی بنا تابان , نامـی توان ماد , نامـی سازان هزاره , نامـی صنعت زرین کوردستان , نامـی کاران بلاد , نامـی نیروی ایرانیـان , نامـین گسترش آنزان , نانو بتن امـین مـهر قم , نانو سازه افلاک , نانو مقیـاس مدرن , ناودیس پل ماندگار , ناودیس خاک راه , ناودیس راه , ناودیس راه سبلان , ناودیس راه شاندیز , ناودیس ساتراپ پدیده , ناودیس سازان شمال , ناودیس سازه اردکان , ناودیس سازه مرکزی , ناودیس سازه مـهر , ناودیس سرا سازان , ناودیس صخره سهند , ناورود , ناورودسازان ماهور , ناورودگیل , ناوک سازه نقش جهان , ناوک صاعقه , ناوگان صنعت مـهر , ناوه پویـان شرق , ناهید گستر شمال , نایـاب فراز گستر فجر , نبرد اشترانکوه , نبرد کوهستان , نبی گستر , نپار ساز طلائی گلستان , نپارسازان سارویـه , نثار سازه کردستان , نجات جهانبین , نجم ایزج , نجم مرصاد , نجیب کاران اندیشـه سبز , نخجیر بتن غرب , نخل آفرین خوزستان , نخل داران راه ساز , نخل زرین جناح , نخل طلایی بابا احمد , نخل طلائی ایزج , نخلستان فدک شیراز , ندا پرداز آسیـا گستر , ندا گستر اروند , ندا گستر افلاک , نداآوران سیـال آذربایجان , نداسازشرق , ندای اعتماد توس , ندای بهاران اکباتان , ندای رهاوی , ندای سبز حسن قاسمـی , ندای سپیده زاگرس , ندای سرمد صبا , ندای طلیعه پایتخت , ندای علم و صنعت , ندای عمران ایرانیـان , ندای گستر پارس , نردبان نیلی دریـا , نرم آب سازه هیرکان , نریمان آزما , نریمان سازه پارس , نریمان سازه زنده رود , نسام سازان گلستان , نسبی حمـید خیری و شرکاء , نسبی مـهندسی برادران منفرد , نستوه سازان دنا , نستوه صنعت سپاهان , نسران , نسوز کاران شـهباز سبلان , نسیم اتحادکارون , نسیم البرز رامسر , نسیم آبی آریـانا , نسیم آوای مادیـان رود , نسیم بارش هیرکان , نسیم برودت , نسیم پاک آبادان , نسیم تبرید شرق , نسیم تجهیز سرحد , نسیم حیـات پارسیـان , نسیم راه آذر بام , نسیم راه کویریزد , نسیم سازان حیـات کرمان , نسیم سبز آپادانا , نسیم سبز پردیس , نسیم سبز گستر ارس , نسیم سپهر الوند , نسیم شمال , نسیم شمال عمران , نسیم عمارت لاله , نسیم موسم بهبهان , نسیم مـهاب , نسیم نشاط آور صبح فردا , نشاء , نشاط آوران منگشت , نشاط برق الشتر , نشاط سازه دنا , نشاط گستر قهستان , نشاط نمای زریوار , نشانـه خرم آباد , نشانـه زرریزان کویر , نشت آب اسلامشـهر , نشتارود سازه مغان , نشتاک رود پارس , نشیناک خرم دژ , نصار خرم مـهیل , نصب ابزار افلاک , نصب اندیش جاهد , نصب آرا سپاهان , نصب آفرین هراز , نصب تعمـیر و نگهداری نیروگاه های برق آبی خوزستان , نصب سازه البرز , نصب سازه مقاوم کرج , نصب سبلان فراز , نصب شمال , نصب صنعت زردکوه , نصب صنعتی ایران , نصب گستر کاسپین , نصب گستر هفشجان , نصب نیرو , نصب نیروایلام , نصب و راه اندازی لیدوما , نصب و گسترش پارس , نصب وتجهیزات تفتان , نصر دشت لاله زار , نصر راه ایرانیـان , نصر راه معین , نصر سازان افق , نصر قلعه گلاب , نصر کنکاش ایرانیـان , نصر مـیثاق اهواز , نصر نیروی غرب , نصر نیروی قم , نصران اب سیستان , نصرآب گسترهیرکانیـا , نصرراه بنا , نصرراه پاسارگاد , نصرسازه افلاک , نصرصدرسازه , نصرعمران گستر اراک , نصر پارسا , نصرگسترگرمسار , نصرمـیعادخرم , نصرنما , نصرهمای گچساران , نصیر پرتو محمودآباد , نصیر عمران آریـا , نصیر موج آفرین , نظارت راه دنا , نظارت گستر اکسین , نظافت آوران پارس شفق , نظام بتن الوند آتشگاه , نظام عمران مـهر , نظم اندیشان جهان بین , نظم آوران سپید , نظم پویـا بنا , نظم گستر جنوب , نظیف الماس قزوین , نظیف گاز کرمانشاه , نظیف گستر اسپادان , نعمت صنعت هفشجان , نعیم ره آورد , نعیم قائم , نفارسازان مکران , نفت سازه پاسارگاد , نفت نیروی پارس , نفت و گاز مبینا , نفیس الماس پاسارگاد , نفیس چشمـه سار تابان , نفیس سازه پایدار , نفیس سازه توانا , نفیس سازه کارمانیـا , نفیس طرح آذربایجان , نفیس گاز کاسپین , نفیس مارون تابان جنوب , نقدپذیر کارون , نقره دشت ساز , نقره کار دیزج تبار , نقش ارمـه کاسپین , نقش اروم یول , نقش اندیش آرشام , نقش آب سامان , نقش آب گیل , نقش آذین اراک , نقش آذین زاگرس , نقش آذین کهن , نقش آذین مـیلاد , نقش آراکشکان , نقش آرای پویـا , نقش آریـا کرمان , نقش آفرین ژرف تدبیر , نقش آفرین سبحان , نقش آفرین غرب , نقش آفرینان تبریز , نقش آفرینان سازه گستر زاگرس , نقش آفرینان صفاهان , نقش آفرینان هرمز , نقش آمود هزاره , نقش آور کبیر پارت , نقش آوران کاریز گناباد , نقش بتن کوهسار , نقش بنا ریزان شیراز , نقش بنای آب آرتا , نقش بنای بلوچستان , نقش بند آرتاویل , نقش بندان شیراز , نقش بهرام ممسنی , نقش پایدار طبرستان , نقش پیوند نوین , نقش جهان سازه صفاهان , نقش جهان لیمان , نقش رادیس ماندگار , نقش راه رامـیان , نقش ساخت یـاد ماندگار , نقش ساز بنا , نقش ساز پایـاب , نقش ساز دهدشت , نقش سازان بویر , نقش سازان قم , نقش سازه باراد , نقش سازه گنو , نقش طرح سایـا , نقش کران دریـا , نقش کهن خاک مـهرآسا , نقش گستر تجن , نقش گستر عمران , نقش گستر مـهان , نقش گستران تابان گیل , نقش منظر خاک , نقش نقطه آفرینش بنا , نقش نگاران طرح نو شارستان , نقش ونگار ارسلان , نقش ونگارسنندج , نقش ونماد محیط , نقش هدی , نقشـه آرا سبلان , نقشـه برداران آریـا جنوب سیرگان , نقشـه برداران داغ داش , نقشـه برداری آرمـین سازه , نقشـه برداری رهروسامان , نقشـه برداری مختصات شمال , نقشـه برداری و عمرانی آمارد کلان سازه , نقشـه برداری وساختمانی شایـان نقشـه جنوب , نقشـه پردازان پاریـاب سازه , نقشـه پردازی نوین وصال , نقشـه سازان بی همتا پارس , نقشـه سازان تبریز , نقشـه گستر مامطیر , نقشـه و عمران روژان , نقشین ساز امـید , نقشین سازه باختر , نقشین سازه شیراز , نقشین سبز خراسان , نقشینـه آب گستر مـیانـه , نقشینـه بتن مشاهیر , نقشینـه تراش گلستان , نقشینـه راه آراد , نقشینـه راه پرگاس ایرانیـان , نقشینـه رواق سپیدار , نقشینـه سازان اصفهان , نقشینـه سازه آتشگاه , نقشینـه سازه وطن , نقشینـه سنگ بیستون , نقشینـه سنگ مبنا , نقشینـه طاق زادبوم , نقشینـه ماهور تیک سات آرتا , نقشینـه محورشیراز , نقشینـه مسکن آکسون , نکا نودژ هنزا , نکانو کیش , نکو ساز زنجان , نکو سازان معصوم , نکو شعله گلستان , نکو مسیر سازان خاوران , نکو نقش سازان نوشـهر , نکوری آب , نکوساز , نکیسا صنعت کاویـان , نگار انرژی ایرانیـان , نگار انرژی کاسپین , نگار ساحل هرمز , نگار سازان پیشینـه , نگار سازه قرن , نگار سازه مـهفام , نگار صنعت آرش , نگار طاقدیس پویـان , نگار عمران صدرا , نگار قصر امـین , نگار ماندگار افرا , نگاران پرداز نیلی , نگاران کندلوس , نگارسازان ساخن , نگارسازان نیکنام , نگارستان ساز کرمان , نگارش سنج نور , نگارگران مشرق زمـین , نگاره های ماندگارلرستان , نگارین بنا استرآباد , نگارین بنای باختر , نگارین پی ریز هوراد , نگارین راه شیدا , نگاشت نگر سازان خراسان شمالی , نگاه تراا , نگرش نوین ساختمان , نگور , نگهبان راه و ابنیـه , نگهدار مبدل نیرو , نگین احداث , نگین اختر نیرو , نگین ارتباطات دیـار کهن , نگین ارگ شادی , نگین ارگ ماندگار , نگین اطلس رایـان , نگین افراز آراز , نگین افلاک امـیدیـه , نگین الماس آروشا , نگین الماس زاگرس , نگین الماس لوشان , نگین الوند آداک , نگین آب خوی , نگین آرای زاگرس , نگین آروین صنعت کوهساران , نگین آسمان اروند , نگین بام ارم , نگین بام سیـامک , نگین بام منگشت , نگین بتن اندیشمند , نگین بتن پاسارگاد , نگین بتن سبلان , نگین بتون کهنوج , نگین برآفتاب لردگان , نگین برج ایرانیـان , نگین برج آرامش , نگین برج رایـان , نگین برج عروج , نگین برج مـهرآوران پارس , نگین برج هورمزد , نگین برق انتقال نیرو , نگین برق سبلان , نگین بنا پردیس , نگین بنا راه بیستون , نگین بنای بیستون , نگین بنای جام , نگین بنای شفق , نگین بویردنا , نگین بهسازان دشت پارس , نگین پارت افق , نگین پارس بلوط , نگین پارس عمران اخوان کویر , نگین پارس کهگیلویـه , نگین پایـاب خزر , نگین پرتو کرمان , نگین پرتوی راه بهشت , نگین پردازطراحان قرن , نگین پردازه هخامنش , نگین پل شیراز , نگین پی سازان پردیس , نگین پی سبلان , نگین تندیس اقلیم , نگین توسعه کاسپین , نگین خاک سینا , نگین خاک فرتاک , نگین خاک متین , نگین خاک مرصاد , نگین خاک موژان , نگین خرم البرز , نگین درخشان زاگرس , نگین درخشان کار جنوب , نگین درخشان کبوتری , نگین دژ یـاسوج , نگین دشت ایلیـا , نگین راه ابنیـه آرتا , نگین راه ارس , نگین راه آتیـه طلائی , نگین راه آراز , نگین راه سپیدار , نگین راه طاها , نگین راهسازانری , نگین رخ زاگرس , نگین رویـان عمران , نگین رهاب ایلام , نگین رهپویـان مـهر , نگین ساخت سپاهان , نگین ساخت فرادنبه , نگین ساز البرز , نگین ساز ایساتیس , نگین ساز صحرا , نگین سازان آرتا , نگین سازان پایـاب کهن , نگین سازان جیحون , نگین سازان چنار , نگین سازان صحنـه , نگین سازندگی سالوک , نگین سازه انبیـاء , نگین سازه آراز , نگین سازه بهمئی دراک , نگین سازه تربت , نگین سازه رضوان , نگین سازه روز , نگین سازه شاهرود , نگین سازه عماد , نگین سازه کیـان , نگین سازه گستر الماس , نگین سازه گستر جنوب , نگین سازه مبین , نگین سازه مـهر خرم , نگین سازه نقش جهان , نگین سازه های مرتفع آزاد , نگین سایبان غرب , نگین سایـه غرب , نگین سبز آسماری , نگین سبز تل خسرو , نگین سبز رضوان , نگین سبز سرپیر , نگین سبز سرزمـین البرز , نگین سبز شمال , نگین سبز کاشان , نگین سبز کلشتر , نگین سبز کویر , نگین سبز نمای پازنان , نگین سر ستون , نگین سقف سازان دنا , نگین شالوده ابنیـه اردبیل , نگین شعله بهشـهر , نگین شـهر توس , نگین شـهر شادمان , نگین صنعت تهویـه , نگین صنعت زنجان , نگین صنعت ساینا , نگین صنعت فولادآریـا , نگین صنعت قطب , نگین صنعت نور , نگین طارس شمال , نگین طرح آق دام , نگین طرح پردیس گلستان , نگین طرح قارون , نگین طلای سفید , نگین طلایی مسعود , نگین طلوع ابریشم , نگین عطارد ایلام , نگین عمارت آذربایجان , نگین عمران سپاهان , نگین عمران قلات , نگین عمران گلستان , نگین عمران ماهر , نگین فام منگشت , نگین فراصنعت سارویـه , نگین فن اور شریف خراسان جنوبی , نگین قطره مـهر زاگرس , نگین کار آسماری , نگین کار آوران جنوب شرق , نگین کوشا الوند , نگین گستر آذر فرتاک , نگین گستر باغستان , نگین گستران راه زندیگان , نگین گنبد زیدون , نگین مارلیک , نگین مدیریت سازه سارویـه , نگین مروارید گچساران , نگین مـهتاب کمـین , نگین نقش ارمند , نگین نگاران آنزان , نگین نما راه سازه , نگین نمای اردبیل , نگین نمای آبیدر , نگین نمای سمنان , نگین ورجین برتر , نگین هزار رنگ ایرانیـان , نگین هیدرولیک سازه شمال , نم باران الوند , نم باران سنندج , نم بارش کاسپین , نما ارتباط گستر , نما اطمـینان اراک , نما آژند افلاک , نما آوید پردیس , نما بام زاگرس , نما بتن حدیث راه , نما بتن مـهاب , نما برج بافت , نما پردازش آوان , نما تابان شـهر افق , نما دژ کاران , نما ساز بهبهان , نما ساز پرچیم , نما سازان الویر سامان , نما سازان پالار , نما سازان درخشان بنای فیروز , نما سازان راین , نما سازان غدیر , نما سازان فیض , نما سازان گنجه ای , نما سازه رکعت , نما سازه سدید , نما سازه سهند شایگان , نما سازی نعل کنان ایذه , نما صنعت اکسین , نما صنعت مغان , نما کاران آرسال , نما کاران آزاد اندیمشک , نما گاز بروجن , نما گستر پاییزان , نما گستر زنده رود , نما گستر نگین , نما گستر نواندیش , نما لوله خوزستان , نما نوساز , نمابرج گسترشاهرود , نمابرزن نخستین , نماچین کرج , نماد بتن غرب , نماد پیشکسوتان آب , نماد راه سازه اردکان , نماد زرین افلاک , نماد ساز هکمتان , نماد سازه برتر پرسین , نماد سازه جنوب , نماد مبادلات امروز , نماد نیروی طبرستان , نمادراه ماکو , نمادرسانانیروامـین , نمادسازه جهانگیریـه , نمادشت فارس , نمادعمران سپاهان , نماده خزر , نمادیدسازبندر , نمادین تهران , نمادین ساخت همدان , نمادین سازه کرمانشاه , نماساز ارین شرق , نماساز قلعه ای بیستون , نماسازان آذرخش آسیـا , نماسازان خلیج فارس , نماسازان دشت بهشت , نماسازان سهند ایرانیـان , نماسازان فردوس , نماسازان کوهستان , نماسازان همدان , نماسازسنـه دژ , نماصنعت نوروز , نماعمران ایساتیس , نماگران دشت طلائیـه , نماگران مـینودر , نمای سبز هرمز , نمای سبزشیراز , نمای صنعت طوس , نمای طاقری , نمایـان برج آذر , نمایـان خوش , نمایـان غرب , نمایـان فرم ایستا , نمایـه سازان عمران شیبا , نمایـه سازان موحد , نمودار بنا بام , نمودار راه و ابنیـه , نمودار سازه ایلام , نمونـه البرز , نمونـه راهکار پارس امـید مقتدر , نمونـه سازان توس ساتراپ , نمونـه سازان سد عمران , نمونـه کوشارهاب سبلان , نو اندیش تأسیسات آریـا , نو اندیش دنیـای معاصر توسعه , نو اندیشان آتیـه بجنورد , نو اندیشان پردیس صنعت غرب , نو اندیشان دریـای نور خراسان , نو اندیشان ساختمان آب ایلام , نو اندیشان طرح و ساخت و ادا , نو اندیشان کیـا مشـهد , نو ایده دژ ساز غرب , نو آوران برق آریـا , نو آوران پرتو صنعت آرتا , نو آوران پژوهش الکترونیک , نو آوران دام دشت , نو آوران زاگرس بروجن , نو آوران کهن آسیـا , نو آوران نگین توس , نو بنیـاد عشایر , نو ساز گستر آرنا , نو سازه فارس , نو طرح آوران صنعتی خراسان , نوا آینده سازان عصر کردستان , نواب صنعت جنوب , نوادگان زاگرس جنوب , نواگستر گلستان , نواندیشان خدمات بهسازی صنایع , نواندیشان ریل ایرانیـان , نواندیشان سبزمـیلاد , نواندیشان صنعت آرکا , نواندیشان صنعت تاسیسات اذران , نواندیشان عصرخوزستان , نواندیشان عمرانی نگین , نواندیشان فرا ساحل لیـان , نواندیشان ملل زیبای توس , نواندیشان هوشمند سپاهان , نواوران صنایع برق نگین , نوای همـیاری جنوب , نوآفرینان سال , نوآوران ابرسن , نوآوران افق عمران , نوآوران آرمان پویـا , نوآوران آژنگ نیروی شرق , نوآوران برق ایلام , نوآوران برق صنعتی بهارنارنج , نوآوران بلاد افراز پارسیـان , نوآوران بنا سازه گلستان , نوآوران بهین برق هکمتان , نوآوران بیندر زاگرس , نوآوران حسن آباد , نوآوران دانش ساخت ایشتار , نوآوران دژکام قدس , نوآوران سازندگی طبرستان , نوآوران سازه سنندج , نوآوران سپهر سیوان , نوآوران سراج ابزار , نوآوران صنایع دقیق , نوآوران صنعت بارز , نوآوران صنعت برق و سازه رویین , نوآوران صنعت پردیس سازه فارس , نوآوران صنعت تراز دقت , نوآوران صنعت مکانیک اسپوتا , نوآوران طراح تاج شمال , نوآوران عرصه گیتی ماد , نوآوران علوم و فنون کارا , نوآوران عمران آپادانا , نوآوران عمران و توسعه صنعت دراک , نوآوران فنی مـهندسی پیشکسوتان عمران راهدار , نوآوران ماد سهیل , نوآوران ماکو , نوآوران معماری فارس , نوآوران نیرومند نصر , نوآوران هدیش سازه سالار , نوآوران یـادمان سازه شیراز , نوآوری و فن آوری خورشید شرق خزر , نوبرج کیمـیای غرب , نوپرور , نوتاش آشیـان فرنام , نوتاش بنای شمس , نوتاش سازه پیکر , نودژراه مطلق , نودشت ساز , نودشـه , نور اب گستر خلیج فارس , نور افراز اردبیل , نور افروز بابل , نور افروز بیستون , نور افشان افلاک , نور افشان پارسیـان , نور افشان خورشید , نور افشان سبز کوه , نور افشان نیروی لنگرود , نور آب مازند , نور آذین نوین پاژ , نور آرای تنکابن , نور آفرین صنعت بوشـهر , نور آوران افشان نیروی رزن , نور باران سبلان , نور باران کویر کرمان , نور تاب , نور بهینـه گستر خاورمـیانـه , نور پخش مغان , نور پردازان آبادان , نور پردازان صبای مـیانـه , نور پردازانری , نور پردازان مغان , نور تابان جنوب , نور توان قائم , نور رسا نیرو , نور سازه برج , نور کاران خرمشـهر , نور کاشان , نور کوه دهدشت , نور گستر آذران هریس , نور گستر روبند , نور گستر ماهشـهر , نور گستر مشگین , نور گستر هه تاو , نور گستران آذرین , نور گستران بلقیس , نور گستران خزر کنار , نور گسترش ملایر , نور گنجه یـاسوج , نور لرستان , نور منجل , نور ندا سیستم , نور نگار بختیـاری , نور نیرو راد بندر , نور ویژه , نور هامون برق زمـین , نور یـاران سمـیرم , نور یـاسوج , نورا نیرو گرمسار , نوراب اطلس خاوران , نوراب ترانشـه فارس , نوراشید خلیج فارس , نورافروز غرب , نورافشان دالاهو غرب , نورالماس گستر شمال , نورآوران ازنا , نورآوران امـین توس , نورآوران پیـام نوشـهر , نورآوران توس , نورآوران ماسال , نورباران خزر , نورباران زاگرس , نورباران کرمانیـا , نوربنیـان اهواز , نورپردازان اروند پیشرو , نورپردازان درخشش , نورپردازان رسام البرز , نورتاب آذر سبلان , نورتابان هامون , نورچشمـه گیلان , نورد پویش بندر , نورد پویش مانی مـهر آیلار , نورد صنعت خرم , نورد نیروی دشتستان , نورریزان سنندج , نورریزان غرب , نورسا طرح بنا گستر , نورساز طوس , نورسازان اهواز , نورسازان عصر آسیـا , نورسازان فخر زاگرس , نورسازه آریـا , نورکار الکتریک , نورگستر ارجان , نوروزسپهر , نورهان فروزش توس , نوژان الکتریک خزر , نوژان آسیـا , نوژان پناه , نوژان خشت , نوژان دژ مغان , نوژان نوین آفرین , نوژان نیرو نوین ایرانیـان , نوژن توس گستر شرق , نوژن راه آب , نوژن ویلا , نوژیـان , نوساز فجر شادباد , نوسازان ایده پذیرکردستان , نوسازان برنا , نوسازان دشت هامون , نوسازان ساحل دشت آزادگان , نوسازان شـهاب پارسوماش , نوسازان فرخ دزفول , نوسازبنای شـهرکرد , نوسازی صنایع ایران , نوسازی و عمران امـید ری , نوسامان ورکان , نوشا آرمـه رامسر , نوشـه سازان نگین سارویـه , نوگستر , نوگستران , نوگستران وزین ساخت , نونما اهواز , نویـان ابنیـه نیـالا , نویـان اندیشان زاگرس جنوب , نویـان آباد پارس , نویـان بهساز اردیبهشت , نویـان پترو پالایش , نویـان تدبیر مـهرگان , نویـان رهساز پیشرو , نویـان سازه سدید پایدار , نویـان سازه عمران نادین , نوید ارتباط فردا , نوید بتن پاسارگاد , نوید بند توس , نوید بـه سازان گلستان , نوید بهار بام سهند , نوید بهار بویر ممسنی , نوید بهار دماوند , نوید توسعه ساز اترک , نوید توسعه سرگچینـه , نوید توسعه وتجهیز , نوید راه بان البرز , نوید راه بتن , نوید راه بهارستان , نوید راه گلستان شرق , نوید رنگ پدرام , نوید ساختمان بشار , نوید سازان پارس پایـا , نوید سازان تاشار , نوید سازه آذر , نوید سازه پایدار مستحکم فارس , نوید سازه چالدران , نوید سازه خرمشـهر , نوید سازه ستاره هامون , نوید سازه گستر پاژ , نوید سبز پیرایش همدان , نوید سبز گستر , نوید صنعت نیما , نوید عمران اردبیل , نوید عمران اسپادانا , نوید عمران آفاق شیراز , نوید قدرت البرز , نوید کار زرد کوه , نوید کار ماهان , نوید کتیبه پارس , نوید کویر بهار دشت , نوید گاز مرودشت , نوید گستر ایذه , نوید گستر ایساتیس یزد , نوید گستر آسمانـه , نوید گستر پیشگامان اروند , نوید گستر زهان , نوید مقاوم سازان آذربایجان , نوید مـهر روشا , نوید مـیراب شمال , نوید نگاران , نوید نور سپاهان , نوید نیرو خراسان , نوید نیروی شیراز , نویدان فعال , نویدبرق هراز , نویدعمران ثمـین آسیـا , نویدکارجنوب ارجان , نویدگستر ایرانیـان , نوین ارتانجات سبلان , نوین ارتباط نیرو پارسیس باراد , نوین ارمـه دژ , نوین اندیش مامطیر , نوین او , نوین آبساز کاسپین , نوین آریـا پترونیر , نوین آسایش انرژی پارس , نوین آوران رهبنا , نوین بتن زنجان , نوین بتن سازه استوار , نوین بتن سپاهان , نوین برق آفرین پوریـا مـهر , نوین برق هورش , نوین بنا سازان زیبا نگاره آراد , نوین پایـه آذران طرح , نوین پایـه سهند آذر آبادگان , نوین پژوهش آریـان , نوین پندار عمران البرز , نوین پویـان هرمزگان , نوین پویش فراکشت پارس , نوین پی کده آرتاویل , نوین پیمایش ایساتیس , نوین تاوه , نوین تراز صفاهان , نوین توان ارسلان , نوین توفیق سرچنار , نوین حرکت غرب , نوین دانش آینده , نوین راه آزادگان کرمانشاه , نوین راه پل طبرستان , نوین راه پیرانشـهر , نوین راه چگین , نوین راه گستر سبز پارسه , نوین راهبرد خلیج فارس , نوین ره سازمشـهد , نوین زاهدیـان انشان , نوین ساخت ایرانیـان زاینده رود , نوین ساز افق تفتان , نوین سازان اسپیناس , نوین سازان افلاک , نوین سازان پاشا گستر , نوین سازان تابران , نوین سازان جوان , نوین سازان راسخ بنیـان شـهر راز , نوین سازان راه سرا , نوین سازان سلاسل , نوین سازان شادشاپور , نوین سازان فضاکار آراد , نوین سازان وارنا , نوین سازه اندیشـه سنـه دژ , نوین سازه اورین , نوین سازه بام سبزشـهر , نوین سازه برجسته , نوین سازه بصیر , نوین سازه بنای ایمن , نوین سازه پایـای مـهسان , نوین سازه پترو پاسارگاد , نوین سازه سینا , نوین سازه عمران محراب , نوین سازه عمـید , نوین سازه فضل , نوین سازه معتبر , نوین سازه مـهام , نوین سازه مـهرنگار ایساتیس , نوین سازه هزار , نوین سازه هزاره شرق , نوین سازه یـافته , نوین سدید شیراز , نوین سرو رفیع قهستان , نوین سیـال بوعلی , نوین صنعت پردازان رودبار , نوین صنعت رهیـافت انرژی کاسپین , نوین صنعت کاران سمنبر , نوین طراحان هوشمند تبریز , نوین طرح گستر ارشیـا , نوین طرح نگین گلستان , نوین فراسازپاسارگاد , نوین قطره مـهر پارسه , نوین کار بخشایش , نوین کاران شقایق پاژ , نوین گستر پرهام , نوین گستران ابنیـه فراسو , نوین مولد پارس , نوین نمای طبیعت , نوین نیرو رسان پیشرو پردیس , نوین نیروی قرن , نوین یـادمان اندیشـه نما , نوین یـاقوت ساز قرن , نـهاد بنای پایدار گیل , نـهاد کاران ایمن بنیـاد , نـهادبنا , نـهال پایش سازه , نـهال سبزینـه , نـهال کاران خوزستان , نـهالستان کهورچنانـه , نـهالکاران بهبهان , نـهان گستر کادوس , نـهاوندنوین دراک , نـهایت سازه کرمان , نـهر آب ابرانیـان , نـهر آب گستر آذین شیراز , نـهر آب ماداکتو , نـهر بتن اصفهان , نـهر سازان کردستان , نـهر گستر سپاهان , نـهر گستر سپید شمال , نـهر گستر غرب , نـهراب گستر سیلک , نـهرآب سازه , نـهرآب کوهسار پارت , نـهرگسترگلستان , نـهروان طلوع سلمگاه , نـهند آب غرب , نـهندالکتریک آذربایجان , نـهنگ خلیج فارس , نی کن راه , نیـا گستران آریـا , نیـارش ابنیـه کاسپین , نیـارش آرمان سازه , نیـارش آریـا پارس , نیـارش بتن آرامـیس , نیـارش بتن قرن , نیـارش برج اهرام , نیـارش پویـا پدیده , نیـارش پی پیکره , نیـارش پی نوین , نیـارش تاق ورواق غرب , نیـارش دژ انبوه سازان , نیـارش ساخت بارثاوا , نیـارش سازان شـهر , نیـارش سازان نوین ایلام , نیـارش سازه پارت , نیـارش سازه مرکزی , نیـارش سازه هیرمند , نیـارش شمال , نیـارش گستر پردیس مفخم , نیـارش گستر مرو , نیـارش گستران تچر , نیـارش نقشـه تربت , نیـاز خطوط خرم , نیـاک لار , نیـان الکترونیک , نیـان خطوط هورتیش , نیـاوران نیروی سیستان , نیـایش راهسازان چغادک , نیدان , نیرآونگ تهران , نیرپارس , نیرس سازان , نیرو - نما - سازه آسیم , نیرو ابنیـه آرتا , نیرو ابنیـه آوادیس , نیرو ابنیـه ساز یزد , نیرو ابنیـه سهند , نیرو ارتباطات بیستون , نیرو استاد کاران کرمان , نیرو استیل فجر , نیرو افروز سهند , نیرو افزای اسپادان , نیرو افزای کاسپین , نیرو الکتریک البرز , نیرو الکتریک اوشکایـا , نیرو الکتریک موج , نیرو ایستا سازان خرم آباد , نیرو آب بازی دراز , نیرو آب گستر پرهام , نیرو آذرخش مانا , نیرو آرا شـهام کویر , نیرو آفرینان برق مـیهن , نیرو آفرینان قرن , نیرو آوران عصر جدید , نیرو آوران فارس قشم , نیرو آوران وارک لرستان , نیرو باختر اهورایی , نیرو بتن خلیج فارس , نیرو بر گلستان , نیرو بران آریـا هرمز , نیرو بران فجر اهورایی , نیرو برق تمدن , نیرو برق جازموریـان قلعه گنج , نیرو برق سلدوز , نیرو برق صنعت سهند , نیرو برق گستر بستان آباد , نیرو برق لیتکوه , نیرو بسامد آذربایجان , نیرو بن شـهر ایرانیـان , نیرو بنا بام , نیرو بنای کرمانشاه , نیرو بنیـان سرمد هگمتانـه , نیرو بهینـه فردا , نیرو بهینـه هکمتانـه , نیرو پارت انرژی خاورمـیانـه , نیرو پایدار سپید , نیرو پایش سیستم , نیرو پخش باختر , نیرو پردازان کارآفرین , نیرو پردیس گستر تهران , نیرو پرند پارس , نیرو پژوه , نیرو پژوه شرق , نیرو پویـا آزما , نیرو پویـان غرب , نیرو پیـام آرتاایرانیـان , نیرو پیک هراز ایرانیـان , نیرو پیمان آسیـا , نیرو تابان اکسین , نیرو تابان آریـا , نیرو تابان ساعد , نیرو تابان شمال , نیرو تابان مبین کرمان , نیرو تدبیر سپهر , نیرو ترانس برق پارس , نیرو تلاش پارس , نیرو توان آیریک , نیرو توان بختیـاری , نیرو توان پارس پویـا , نیرو توان پارس سیـال , نیرو توان خلیج فارس , نیرو توان رهاورد پارس , نیرو توان سروش , نیرو توان سورن , نیرو توان سهند , نیرو توان شگرف , نیرو توان کاهار , نیرو توان کهربا , نیرو توان هامون , نیرو توانایی مازند , نیرو توسعه آذرخش , نیرو توسعه برق شمال , نیرو توسعه سبلان , نیرو توسعه شـهاب , نیرو تهویـه ریشـهر , نیرو خزر طلائی , نیرو ده , نیرو راه سامان انرژی , نیرو راهیـان جنوب , نیرو رسام دهلران , نیرو رسان پویـا پارس , نیرو رسان چشمـه عاشق فارس , نیرو رسان دالاهو , نیرو رسان دکل , نیرو رسان مانا , نیرو رسان متناوب , نیرو رسان مـهرداد , نیرو رسانا باختر , نیرو رسانان آکام , نیرو رسانی رعد ماسوله , نیرو ساتراپ آذربایجان , نیرو ساحل بوشـهر , نیرو سازان آذران تبریز , نیرو سازان برقی , نیرو سازان شایـان , نیرو سازان صاعقه , نیرو سازان صنعت خزر , نیرو سازان فومن , نیرو سازان محمودی , نیرو سازه ارس , نیرو سازه آدراپانا , نیرو سازه آساد , نیرو سازه پارس بوشـهر , نیرو سازه تابان گستر دوکوهه , نیرو سازه کهکشان پارس , نیرو ساطع آذربایجان , نیرو سامان گستر آریـا , نیرو سرمایـه ناودیس , نیرو سیـال ایرانیـان , نیرو شبکه ساز شمال , نیرو شبکه نوشـهر , نیرو صدر آذر , نیرو صنعت ایژک , نیرو صنعت بیـهق , نیرو صنعت پارسین نور , نیرو صنعت پاسارگاد , نیرو صنعت پایستار , نیرو صنعت حاتم , نیرو صنعت رامش , نیرو صنعت روشان برق مازند , نیرو صنعت سرچشمـه , نیرو صنعت شرق آذر , نیرو صنعت شریف , نیرو صنعت طبرستان , نیرو صنعت گستر شرق , نیرو صنعت ماداکتو , نیرو صنعت ماژین , نیرو صنعت ماسال , نیرو صنعت مکران , نیرو صنعت نسیم , نیرو عمران مکانیک زاب , نیرو فراز جنوب شرق , نیرو قدرت آذربایجان سبلان , نیرو قدرت فارس , نیرو قرن کویر , نیرو کام صنعت عصر , نیرو گذر , نیرو گستر ارش مبنا , نیرو گستر ارم , نیرو گستر اروند , نیرو گستر افق ساحل , نیرو گستر آج گلستان , نیرو گستر آرتا پدیده , نیرو گستر برق یکتا , نیرو گستر بشار , نیرو گستر پائیزان , نیرو گستر تابنده , نیرو گستر تبریز , نیرو گستر تمندر , نیرو گستر توس باختر , نیرو گستر ثمـین آذرآبادگان , نیرو گستر چابهار , نیرو گستر چالوس , نیرو گستر دلفان , نیرو گستر رهاورد پارس , نیرو گستر زیگورات جنوب , نیرو گستر سپیدرود , نیرو گستر شریف , نیرو گستر شریف دشتستان , نیرو گستر فازانرژی زاگرس , نیرو گستر مـهر شـهر , نیرو گستر مـیناب , نیرو گستر نگین سبلان شمالغرب , نیرو گستر ویـانا , نیرو گستر هخامنش , نیرو گستر یزد , نیرو گستران اندیشمند , نیرو گستران پارمـیدا , نیرو گستران چناران , نیرو گستران شایـان غرب , نیرو گستران لیپار شرق , نیرو گستران مـهتاب , نیرو مبنای زاگرس , نیرو مولد نجم , نیرو مـهار اریـا , نیرو نصر آرمان , نیرو نصر خرم , نیرو و تاسیسات فرنور , نیرو یـاران شمال شرق , نیروافشان برق فارس , نیروالکتریک سامان , نیروآوران هرمز , نیروبتن سبلان , نیروپارت نگار , نیروپارس یزد , نیروپژوهان کاسپین , نیروتوان انتقال و فوق توزیع برق استان سمنان , نیروتوان گستر قشقایی , نیرودانش اسپادانا , نیرورسان رعد بندر , نیرورسان سلحشوران بختیـاری , نیرورسان کویر , نیرورسان نیلکوه , نیرورعدگنبد , نیروسازان خاوران , نیروسازان صالح البرز , نیروسازان فردوس , نیروسازان مارون , نیروسان , نیروکاران , نیروگاه وشبکه های آبیـاری و زهکشی مارون , نیروگاهی نیرو و حرارت آرتا , نیروگستر تفتان , نیروگستر تنگ حنا , نیروگستر صحرا , نیروگستران تیراژه , نیروگستران کشار , نیروگسترتنکابن , نیروگسترکرمان نور , نیرومان , نیرومان برق خلیج , نیرومند نوین ف , نیروی آرتین شفق , نیروی آگاهان صنعت آسیـا , نیروی برق اردشیر گستر ساری , نیروی برق درفک شرق , نیروی برق زیدگستر , نیروی پژواک فنآوری گلستان , نیروی صدرای برق فارس , نیروی غرب , نیروی هگمتان زاگرس , نیزه کوه درفک , نیسا صنعت اسپهان , نیسار سازان جنوب , نیسار سازه عمران شیراز , نیسان رود سبزینـه , نیستان سبز , نیشتمان بنا , نیشتمان گستر پارس , نیک اجرای سپاهان , نیک اختر اسفراین , نیک اسکان خاوران , نیک اندیشان الوند , نیک اندیشان انرژی واثق شرق , نیک اندیشان برج ساز , نیک اندیشان پیشرو صنعت رزن , نیک اندیشان صالح امـین , نیک اندیشان صنعت ایرانیـان , نیک اندیشان یوتاب , نیک آب پویش , نیک آرا توان , نیک آرک نیـاوران , نیک آرمان لوتوس , نیک آروین مشـهد , نیک آسانیرو , نیک آفرینان همای باران , نیک آئین مـهر , نیک بن سازان کیش , نیک بنا اسپادانا , نیک بناگر پارس , نیک بنای آوان , نیک بنای خلیج فارس , نیک پولاد آتشگاه , نیک پی سازه تحکیم , نیک پی سازه گستر گیلان , نیک پی سرای ایرانیـان , نیک پی سیویل , نیک پی صنعت کیـان خزر , نیک پی کویر , نیک پی نارون , نیک پی نیلگون , نیک پیمان اروم , نیک پیمان پیشروسازه , نیک پیمان جم , نیک تابان دز , نیک تراز بنا , نیک جهان گستر راهبر , نیک چشمـه سنگسر , نیک خویـان صداقت , نیک دشتک بویر , نیک راه الوند , نیک راه سازان شـهیر , نیک ره آوا , نیک ساخت و ساز سپاهان , نیک ساز عمران مـیشو , نیک سازان امـین گلستان , نیک سازان برتر هخامنش , نیک سازان برق مشـهد , نیک سازان پویـای صفاهان , نیک سازان رامـیان , نیک سازان قشقایی , نیک سازان کردستان , نیک سازان نگین فارس , نیک سازه اطلس , نیک سازه اهورا وطن , نیک سازه باختر , نیک سازه پاپک , نیک سازه جنوب , نیک سازه چنگیز , نیک سازه سلدوز , نیک سازه گستر پارس مکران , نیک سازه ماهور , نیک سازه وثوق , نیک سامان قائم , نیک سرشت آسیـا , نیک سروش زرین , نیک عمران کرمانشاهان , نیک عهد عمران , نیک فرا ساز پارسه , نیک کار شـهرکرد , نیک کاران زنجان , نیک گستر خضراء , نیک گسترده سازه گلستان , نیک گسترش پایدار سازه , نیک مـهد زاینده رود , نیک مـهراز شرق , نیک نام دیبا غرب , نیک نام سازان شرق زمـین , نیک نامان آکام سازه , نیک نگار الوند , نیک نیروی صبا , نیکا انرژی هوشمند , نیکا برج پارسیـان مـهر , نیکا پی تبریز , نیکا مـهرآوران صنعت ساحل , نیکاب خاوران , نیکامـهر کویر , نیکان ارگ گیتی , نیکان اندیش یـاسین , نیکان آتشگاه پاسارگاد , نیکان بتن , نیکان بتن تدبیر , نیکان دژ وحدت , نیکان دشت افق امـین زنگان , نیکان راه البرز , نیکان ساخت آریـایی , نیکان سازه پاسارگاد , نیکان سازه خرم , نیکان سازه سدید , نیکان سریر پارت , نیکان طرح ماد , نیکان عمران پرشین , نیکان عمران هیرسا , نیکان فرین صنعت ایرانیـان , نیکان قلعه سپنتا , نیکان گهر یـاس , نیکان مـهر آپادانا , نیکتا سازان عقیق , نیکراه , نیکسازان آموت اروند , نیکنام ازنا گستر , نیکنام صنعت پیشرو اریـا , نیکو اندیشان جنوب , نیکو بتن ایزج , نیکو بنای آپادانا , نیکو بنای بختیـاری , نیکو بنای جم , نیکو بنای دژ نیک چهار محال , نیکو بنای زنجان , نیکو بنای مشرق زمـین , نیکو بنای نگین خمسه , نیکو بنیـان نیرو گستر , نیکو بهکار ابنیـه , نیکو پی بام جنوب , نیکو پی بنا کیـان , نیکو پیمان ایذه , نیکو راه آپادانا , نیکو سازان اسلام آباد , نیکو سازه آبادگر , نیکو سازه کوشا , نیکو فراز جم , نیکو فن عمران , نیکوتبار غرب , نیکودژ , نیکوراه پیمان , نیکوسازان خراسان , نیکوسازان راه و باند , نیکوسازان رضوان , نیکوفرش خاور مـیانـه , نیکوکار غرب , نیکوکرارج , نیکی فراز آرشام , نیل آب راه آروین , نیل آب کنار , نیل آب مانشت , نیل آب مستحکم خطوط غرب , نیل آب مـیهن , نیل آسای دیـار کهن , نیل آی رود , نیل پی بارثاوا , نیل زاگرس پدیده , نیل گستر غرب , نیل گستر نصیر , نیل گستر هنگام , نیلا راه بندر , نیلا سازه زاگرس , نیلاب زاینده رود , نیلاب سدراه , نیلاب صنعت البرز , نیلان سازان پایتخت , نیلگون ایوان آفنداک آریـا , نیلگون بویر آریو برزن , نیلگون بویر پاسارگاد , نیلگون پدیده بندر , نیلگون پیکر امـیدیـه , نیلگون خزرفارس , نیلگون دژ , نیلگون ساخت کلار , نیلگون سازه شرق , نیلگون سازه مانشت , نیلگون شعله شرق , نیلو ابنیـه اروم , نیلوعمران زاینده رود , نیلوفر آبی گیلان , نیلوفر دشت دنا , نیلوفران ابی پردیس , نیلوفران بندر ماهشـهر , نیلوفران سبز سمن , نیلی عمران پارسه , نیما ابنیـه تابناک , نیما اهواز , نیما ایمن سازه , نیما برق , نیما بنای بندر , نیما بویر یـاسوج , نیما پارسوماش , نیما پرتو گستر , نیما سازان سیـاه کوه , نیما سازماهان , نیما سازه بجنورد , نیما لرستان , نیما نیرو ایرانیـان , نیماتل , نیماتوانگران توس , نیماد صنعت مارون , نیماسازان اراک , نیمرخ , نیمرخ سازه افلاک , نیمرخ طرح تبریز , نیمرخ گستران سپهر , نیوساد برد یـافته , نیوساد تجهیز پدیده , نیوساد خشت , نیوساد دژ افرنگ , نیوساد راه هورمزد , نیوساد سازه بشار , نیوساد سازه خاوران , نیوسادخاک , نیوشاراه سنندج , نئورآب اردبیل , وابند پی , واثق بافت , واثق بتن هشترود , واثق سازه جنوب , واحد کاران بروجن , واحه سازان شـهروسازه , وادی ایمن صنعت , وارته , وارسته کار فرداد , وارش گستران کویر , وارک بتن باختر , وارک بتن پارت , وارک نیرو افلاک , وارنا عمران آپادانا , واریـان , واریـان راه غرب , وافر سازه باختر , وافر صنعت کوشا , والابنای اردبیل , والاد سازان استوار , والاد سازان کاریز , والاد سازه آترین , والاد سازه آداک , والاد سازه داتیک , والاد سازه قرن , والاد گستر اقلیم , والاد گستر آرکا , والاد گستر راوک , والاد گستر صدرا , والادعمارت شرق , والادگران مجد , والاساز بندر , والاگران شمال شرق , والاگسترمدائن , والفجر کریم آباد یـاسوج , واوان سنگ ارومـیه , وایون , وثاق گستر کیمـیا , وثیق رود آرتاویل , وحدت آفرین بویر , وحدت بتن شیروان , وحدت پارسیـان پارسوماش , وحدت جوش خرم آباد , وحدت خیبر , وحدت دژکرد , وحدت دنای یـاسوج , وحدت روستا یـاسوج , وحدت سازه خراسان , وحدت سبز نیکان , وحدت صنعت جنوب , وحدت فراز صنعت , وحدت کلام اندیکا , وحدت کلام اهواز , وحدت کیوان شرق , وحدت گستر چی چست , وحدت گستر فلات , وحدت لرستان , وحید آماج ایساتیس یزد , وحید پی شیراز , وحید دشت دهدشت , وحید راه شیراز , وحید سازان ایذه , ور زرد کوه مرغا , ورای مـهارت جنوب , ورجاوند سازه قصر , ورجاوند صنعت ایرانیـان , وردشت سپاهان , ورزان ساز ارگ , ورزرد مـیلاد تهران , ورسک , ورسک پل , ورسک عمران پل , ورسیج , ورکش راه الوند , ورمـیل بتون , ورنا توان شرق , ورنا سازان پارس , ورنا سازه تحکیم شمال , ورنا صنعت نادین , وریج , وزگا , وزین آب صدرا , وزین راه اصفهان , وزین راه خوزستان , وزین ساخت سپاهان , وزین ساز مـهر , وزین سازان ایرانیـان , وزین سازان آذر , وزین سازان کومش , وزین سازان لاوین , وزین سازان ماد , وزین سازان مطهر یزد , وزین سازه عمران , وزین صنعت رفسنجان , وزین لیماک , وسام ساباط , وسام فلزات فیروز بخت , وست وی , وستا پاد البرز , وستا راه پارس , وستا ساز ابنیـه , وستا سازان صنعت تامـین و آبادانی ایساتیس , وسعت برق شمال , وسعت کار کرمان , وسیع آسمان باختر , وسیع سازان مـهرگان , وسیع سازه نادر تازه کند , وسیع گستر خسرو , وش سازان دیبا , وصال سبز تهران , وصال کنترل , وصال گستر زاگرس , وصل نیرو تهران , وطن داش سراب , وطن سازه سهند , وطن گستر آذین , وطن نیروی جنوب , وطن یولاری , وفا سازه شاپور خواست , وفاق طرح گلستان , وفاق نیرو , ولات سوادکوه , ولایت نیرو قزوین , ولتاژ گستر افق سبزواران , ولتاژ گستر کنگان , ولتاژکاران اریـا فارس , ولکان دنیز آذربایجان , ولیـان راه جنوب , وندا سازه مرکزی , وندا طرح وساخت , ونداد آرای پارس , ونداد سازه آریـا , ونداد سازه برج گستر , ونوس اهواز , وهاب ابنیـه پاسارگاد , وهاب سازه بارثاوا , وهاب سازه سادات , وهنگ ساران , ویـامتر , ویـانا اروند جنوب , ویـانا صنعت آریـانا , ویـانا فن عمران سنـه دژ , ویدا دژ الوند , ویدا رامش رهپو , ویرا انرژی پارسیـان , ویرا آفرینش افق سبز , ویرا ساز صنعت الوند , ویرا سازان افلاک , ویرا سازان دماوند , ویرا سازه آذرستان , ویراکاو , ویرایش ساختمان سیراف , ویژن آریـا ایساتیس , ویژن راه پاسارگاد , ویژن سازه عصر , ویژن مـهراز پایدار , ویژن مـهراز ویرا , ویژه سازان , ویژه سازه بندر , ویژه کاران تأسیسات , ویستا آرمـه مرکزی , ویستا پی آرکاویم , ویستا جهان , ویستا سازه پویـا , ویستا سازه یوتاب , ویستا صنعت پارس انرژی , ویستا کیش , ویستا گستر ارشیـا , ویل آرشام , ویلا بنا ارگ , ویلا بنا دژ , ویلا بهساز , ویلا راه سازه پارسیـان , ویلا رهساز بوشـهر , ویلا ساخت درخشان , ویلا ساختمان روشن , ویلا ساز دهدشت , ویلا ساز سبلان , ویلا سازان برادران برازش , ویلا سازان درفک , ویلا سازان سیستان , ویلا سازان گیل آرا , ویلا سازان ممبین , ویلا سازان نسیم گستر , ویلا سازه آپادانا , ویلا سازی سعید , ویلا سامان آذران , ویلا سرا آرمان , ویلا طاها ملکشاهی , ویلا طرح مـیاندوآب , ویلا فتح امـیر , ویلا کاران خوزستان , ویلا گستر افلاک , ویلا گستر یـاسوج , ویلا مـهتاب بویر , ویلا نگین شمال , ویلابنا ساحل , ویلاراه جنوب , ویلاساخت طراح , ویلاگستر مـهر , ویلاگسترفولاد , ویلکیچ سبلان , ویما , وینا وارس , ویند , ویون سازه شرق , هاتف عمران زاهدان , هاد پی , هادی انرژی کوثر پارس , هادی برق البرز , هادی برق بخش آباد , هادی برق رسانان ایرانیـان , هادی برق غرب , هادی برق مـیهن , هادی بنیـان فراز , هادی توان نیرو , هادی ساز بوشـهر , هادی سازه بجنورد , هادی گستر شرق , هادی مشاوران اطلس مـهر , هادی مـهر شاهکاران , هادیـاب طبس , هادیـان توسعه شـهر پایدار , هادیـان مسیرپایدار , هارمونیک , هارمـه , هاروث , هارون سازه جنوب , هاله سبز , هامان سازه هرمزگان , هامانـه سازه پارسیـان , هاماوران انرژی پارس , هامن گستر شـهر , هامون بهساز , هامون تاسیسات خزر , هامون تدبیر کهن , هامون دژ مـهرگان , هامون زنجان , هامون ساختمان خزر , هامون سازان هژیر , هامون سازه پایدار قرن , هامون سازه پویـا بنیـان , هامون سازه چهارمحال , هامون سازه خاوران , هامون سازه دیلم , هامون سازه سیستان , هامون سازه ماهان , هامون صنعت ایرانشـهر , هامون طرح کهن , هامون عرصه فلات , هامون گستر پرگاس , هامون گستر صنعت , هامون گستر نوین قشم , هامون مـهر ایذه , هامون نیرو مـهر گستر شرق , هامون نیمروز سیستان , هانا انرژی ایرانیـان , هانی آبراه رامسر , هاوبیر , هاون خانـه عمران , هاویر آب نما ساز , هاوین پناه , هاوین راه خلخال , هایـا بیران سازه , هایط عمران شرق , هترا سازه آریـا , هتروم , هجرت منش ایذه , هخامنش بتن مـهریـان , هخامنش خراسان شمالی , هخامنش سبز سیمای فارس , هدایت آب ایلام , هدایت آب قزوین , هدایت سازان مسجدسلیمان , هدایت سازه کویر بم , هدایت مشاوران الماس پی , هدایت نور خوی , هدایت نیروی البرز , هدف بازرگانان بهکوش , هدف پردازان ابنیـه ساز , هدف سازان عدل , هدف سازه بدیع نامق , هدف سازه خراسان , هدف سازه ماهان , هدف کار برق تبریز , هدف نور شمال , هدنگ , هدیش برج آریـا , هدیش بنای آپامـه , هدیش پترو پالا , هدیش پوشش سمنان , هدیش پی آژند , هدیش راه پارس , هدیش سازان باران , هدیش سازان پویـا , هدیش سازه ایذه , هدیش سازه آپادانا , هدیش سازه شـهریـار , هدیش سازه کیسان , هدیش سبز , هدیش عمران هوشمند , هدیشری , هدیش گران آباد , هدیش گستر کادوس , هدیش گستر کارزین , هدیش گستراحتشام , هدیـه بخش عمران , هراتی نیرو سیستان , هراز آب راه , هراز نیرو آمل , هرسین آویژه , هرسین سپاهان , هرگان , هرم اوج , هرم آب ارس , هرم بتن اراک , هرم بتن فولاد , هرم پایدار پارس , هرم پی مازند , هرم تبریز , هرم جهان نما شـهر راز , هرم خورشید , هرم راه بارثاوا , هرم راه سازان , هرم راه سازه عمران شادگان , هرم ساخت آناهید , هرم سازان سپاهان , هرم سازان نور البرز , هرم سازه اردکان , هرم سازه صحرا , هرم سازه فیدار , هرم سازه مدائن کار جنوب , هرم سفید اسفراین , هرم سگال ایستا , هرم صوفی سهند , هرم طیف تدبیر , هرم عمران آذر , هرم غرب سلوک دژ , هرم فراز شیراز , هرم فولاد شیراز , هرم گستر یول ساز , هرم گستران , هرم گستران زاگرس , هرم نمای پارس , هرمان بنای خراسان , هرمز آب , هرمز آتی آب , هرمز آتی راه , هرمز بنیـان ساز نوین , هرمز توان صنعت , هرمز راه جنوب , هرمز سازه راه خاوران , هرمز لست پی , هرمز ویژن , هرمزان سازه زاگرس , هرمزولتاژ , هروس , هروسازان , هریرود سیستان , هزار بلوط سازه فارس , هزار چم , هزار چم کومـه , هزار دژ , هزار راه البرز , هزار راه کیـان , هزار سازه آریـا , هزار سازه پردیس , هزار ستون سیرجان , هزار طرح تبریز , هزار گوشـه پارسیـان , هزار نقش طبرستان , هزارسازه قومس , هزارسنگ تبریز , هزاره عمران غرب , هزیم , هژبرنشان یـاسوج , هژبریـاسوج , هژیر ابنیـه , هژیر بتن دنا , هژیر پرتو , هژیر صنعت , هژیر گدوک , هژیرپاژنگ , هژیرساخت سقز , هستی آفرین زاگرس , هستی بخش طبیعت , هستی ساز ژرف , هستی سازان ارجان , هستی کوشان فیروزی , هشت رود بتن , هشت سر ارسباران , هفت ارگ شرق , هفت افراز غرب , هفت اقلیم دامغان , هفت اورنگ طبرستان , هفت ایوان تنکابن , هفت آو افق ایلام , هفت آو پرهام ماداکتو , هفت بام بلومان , هفت برادران , هفت بندسازه , هفت بنیـان مـیهن پارسی , هفت پی مقاوم ساوالان , هفت پیمان گچساران , هفت چشمـه صدف , هفت حصار باختران , هفت حصار کرمانشاه , هفت حصار هکمتان , هفت خشت هادیـان دژ , هفت رخ معماری ایرانیـان , هفت سازه ایستا نوین البرز , هفت سازه گیتی , هفت ستون سازه , هفت سنگ سازه غرب , هفت طیـان رخ طاق , هفت فن توسعه آبرود , هفت لنگ , هفت منشور ابتکار , هکمتاب , هگزا سازه صنعت , هگمتان اجرا , هگمتان آب راهه الوند , هگمتان برج غرب , هگمتان بنـه , هگمتان پارسا پویش , هگمتان ساخت اکباتان , هگمتان سوله زاگرس , هگمتان شالوده نوین , هگمتان گستر غرب , هگمتان هیربد الوند , هگمتانـه ابنیـه پارس , هلال تبریز , هلال دشت , هلال دشت کردستان , هلیـا ساختمان هانا , هلیل آتی راه جنوب , هلیل تجهیز بوتیـا , هلیل توانا , هلیل رود جنوب , هلیل گستر کرمان , هلیلان گسترغرب , هلیلان نگین غرب , هم بنا , هم پیمان باران طوس , هم سطح راه جنوب , هم سو اندیش , هما پویـان اروند , هما توان بیرجند , هما سازه پارس تراکمـه , هما سازه دلتا , هما سازه زاینده رود , هما صنعت مشکین شـهر , هما گستر خلیج فارس , هما نیروی بندر , همابسترخمـین , همانیروی زاگرس , همانیروی سرور , هماهنگ الکتریک صنعت , همای برق شـهمـیرزاد , همایـار زاگرس , همایش مـهندسین ابنیـه , همایون بناساز , همایون سازه شرق , همایون گستر باران , همپا صنعت رشد پتروگاز سپاهان , همپایـه , همت امـید بید بلند , همت اندیمشک , همت پویـا محور , همت تلاشان ثابت قدم , همت سازه گستران ملک , همت گستر مـیلاد , همت نیروی فن اندیش , همتا ره تثبیت آریـا , همتا ساخت خرم , همترازپی , همدان پی , همدان توان , همدان یول ساز , همدید , همراز بتن داریس , همراه بتن , همراه سازان ماد آوا , همراه کویر حمـیدیـا , همراهان خمـین , همراهان صنعت برق شمال , همراهان قلم قائم , همراهان کارپاسارگاد , همراهان کیمـیا , همساز طرح اصفهان , همسان ابنیـه نو اندیش , همسان اقلیم , همسان اقلیم چهل ستون , همسان اقلیم کاسپین , همسان اقلیم گلستان , همسان راه هرمزگان , همسطح راه پارس , همسطح راه ماندگار , همسطح مسیر , همسنگ جی , همکار توربین , همکار سازه نور , همکاران سامانـه های ارتباطی پارس , همکاران گستر ساری , همگام انرژی آرمان توان , همگام انرژی صبا , همگام سیویل آریـا , همگام سیویل کهن , همگام فنون زاگرس , همگام کار احسان , همگام نیروی آسیـا , همگامان انرژی برق , همگامان صنعت , همگرا راه پایدار , همگراسازان توس , همگون سازان زاگرس , همگون سازان هزاره سوم , همگون سازه شـهر , هموار بتن پارس , هموار پی پرهام , هموار راه تبریز , هموار راه کویر , هموار ره آذر , هموار سازان پارسیـان , هموار سازان دشت لالی , هموار سازان راه نیرو , هموار مسیر , هموار مسیر کویر , هموار مسیر یکتا , هموارسازان الوند , هموارسازان دالاهو , هموارسازان دشت گنبد , هموارمسیرزاگرس , همـیار انرژی آق داغ , همـیار داریـان , همـیار راهداران آذربایجان شرقی , همـیار ساخت اسپادانا , همـیار سازه بوشـهر , همـیار سازه توس , همـیار گستر شایلان , همـیار گستران طوس , همـیار نیرو گستر , همـیاران اندیشـه صنعت , همـیاران آویژه , همـیاران بنای آفتاب , همـیاران ره پی , همـیاران زمـین سبز , همـیاران سازندگی صدرا , همـیاران سازه آب , همـیاران شرق صنعت سازه , همـیاران شـهر آب , همـیاران صنعت مرصاد , همـیاران طبیعت سبز , همـیارصنعت نوین , همـیارگستر بیرجند , همـیارمانا پارسه , همـیشـه زرین الوند , هندسه بنای کاسپین , هندسه سازان شمال , هندسه گران عمران نوین , هنر بام راه نصر , هنر صنعت هفشجان , هنر عمران گیلانیـان , هنر گستر شـهرآرا , هنر معماری ماندگار سرو , هنر نور ممسنی , هنر هندسه ماندگار , هنرسازه فرازان ایلیـا , هنگام بندر , هنگان نیروی پارس , هوا افزار سهند , هوا پل سلماس , هواگسترلعل , هوایـار , هوداک سازه غرب , هوده ابنیـه افرازان , هودیـان جم , هور اندیش پایدار , هور تابان ایرانیـان , هور نقش هیرکان , هور نمای هامون , هوراز دنا , هورام بنای کادوس , هورام صنعت پارس , هوران سازه کردستان , هورداد تاسیسات بهتاش , هورسار آژند پام , هورسازان سورنا , هورسان سازه تندیس , هورسان گستر نیرو , هورشید ره ساز شـهباز , هورشیدراه ظفر , هورماه زرهرمز , هوزان سازه بوکان , هوشمند راه گستر پارت , هوشمند سازان گیلان , هوشمند سازه باراد , هوشمند سازه طوس ماندگار , هوشمند سازه کال پر , هوشمند سازه یکتا رهسپار , هوشمند کاران پارس , هوشمند نوین افزار کرمان , هوشمندسازه های پارسوماش , هوکات سیستان , هومان بنا اهورا , هومان خشت , هومان صنعت زاگرس , هومان صنعت سپاهان نوین , هومان عرش زمـین , هومان کشت و صنعت البرز , هومان وحدت کارو , هومت سازان پارت , هومت همساز نیرو خراسان , هومن پارس آریـانا , هومن تک , هومن راه آذری , هومن راه شیراز , هومن سازان آفاق , هومن گستر سازان , هومند , هومـین راه , هونام ارتباط نیروی ایرانیـان , هونام بنای کهن , هونام ساختمان پارس , هونامـیک سازان آرمـه , هیت لند , هیجار زاگرس نشینان , هیجان گسترگچساران , هیدرو اترک فراساز , هیدرو آراز نیرو , هیدرو بتنرا , هیدرو برق سهند , هیدرو بنا ساز آذر , هیدرو پی آب , هیدرو راه مطلق , هیدرو ساز و کار صنعت , هیدرو سازه اسپوتا , هیدرو سازه بیرجند , هیدرو سازه خراسان شمالی , هیدرو سازه صحرا , هیدرو سازه کرمانشاه , هیدرو سامان بجنورد , هیدرو صنعت سازه سهند , هیدرو طرح سیستم , هیدرو کار پردازان کرمانشاهی , هیدرو کاوش سازه , هیدرو مـهرآب سبلان , هیدروبنای پارت , هیدروساز شرق , هیدروسازند , هیدروسازه سبز , هیدروسازه شاهو , هیدرومکانیک ساحل , هیدنکا , هیراب راه صدرا , هیراب رود کارون , هیراب سازه اطلس , هیراب عرش پاسارگاد , هیراد ابنیـه ابیورد , هیراد ابنیـه ماروس , هیراد احداث , هیراد انرژی نوین خاور , هیراد آژند سپهر , هیراد بامداد بهنام , هیراد تکاو , هیراد دژ سبلان , هیراد راه ایرانیـان , هیراد راه کوه نور , هیراد ره سازه قندیل , هیراد سازه نیرو , هیراد صنعت تبریز , هیراد عمارت نیلگون شرق , هیراد گذرگاه گلدیس , هیراد گستر کولاب فراز شرق , هیراد نیرو , هیربد اندیشـه سازان چشمـه گل , هیربد گسترآتیلا , هیربد مـهر ارغوان مرکزی , هیربد نیرو , هیربدان پاک سرشت , هیربدان صنعت کادوس , هیربدان کار و صنعت , هیردادبتن شمس , هیرسا سبز البرز , هیرسا مبنا , هیرکان بسپار , هیرکان بنای عمران , هیرکان سازه دیلم , هیرکان سازه زاگرس , هیرکان سازه کوروش , هیرمند برق زاهدان , هیرمند زاریس شرق , هیرو دز پارسیـان , هیژا برق کردستان , هیژا سازان سانا , هیلا , هیلا پورد تبرستان , هیما فرجادبتن , هیماسازان کردستان , هیمن سازه غرب , هینزا سازه , هیوا آمود طبرستان , هیوا برج دنا , هیوا برج سمـیر , هیوا برج یـاس , هیوا بنای یـاقوت , هیوا توسعه ساورز , هیوا خدمات برانوش , هیوا سازه برانوش , هیوا سازه سانلی , هیوا سام یـار , هیوا عمران فرداد , هیوا گستر آرشا , هیوا گستر راسا , هیوا نوین راه غرب , هیواسازان زاگرس , یـاد اوران غرب , یـاد آوران فجر , یـادآوران صنعت حامد , یـادگار ابنیـه پاسارگاد , یـادگار تلاش سیروان , یـادگار سازان بارمان کرمان , یـادگار سبز , یـادگار صنعت مرکزی , یـادگار طرح خزر , یـادگار عمران نمـین , یـادگار کاران مـیهن , یـادگار هخامنش گوهرناز , یـادگاران کوثر آنیل , یـادگارسازه مازند , یـادمان ابنیـه پیروزی , یـادمان ابنیـه کومش , یـادمان بتن پی , یـادمان بناسازان ایرانیـان , یـادمان بوم رهاب , یـادمان توسعه کیـان مـهر , یـادمان خدمات سعید , یـادمان راه دیبا , یـادمان ساخت زاگرس , یـادمان سازان پیشگام قرن , یـادمان سازان شـهیر , یـادمان سازان عرصه جنوب , یـادمان سازه پاسارگاد , یـادمان سازه تدبیر , یـادمان سازه نادر , یـادمان طراحان پارس , یـادمان طرح آذر سهند , یـادمان عمران سعادت , یـادمان کبیر مـیهن , یـار عمران یـادگار , یـار نیرو تابان مفخم , یـارا , یـارا زیبا سازه پیشگامان طوس , یـاران افق دنا , یـاران امـین مشعل , یـاران انرژی رضوی , یـاران آبادگرخرم , یـاران پیشتاز آینده ساز , یـاران ترازجنوب , یـاران تشخیص , یـاران دیروز شلمچه , یـاران راه جاوید , یـاران سازه زاگرس , یـاران سبز هامون , یـاران طرح خلخال , یـاران کار مسجد سلیمان , یـاران گاز آفتاب خراسان , یـاران گستر هگمتانـه , یـاران مسکن زاگرس , یـاران نیک فرجام , یـاردیم چیلار , یـارگان سازه پارس کارون , یـاس خرّم لرستان , یـاس راه خرم , یـاس رایـان صفه , یـاس سازه کاسپین , یـاس عمران دینا , یـاس کوشا ساز , یـاس کوشش آریـا , یـاس کوشش زاگرس , یـاس گل اندیشـه , یـاس نیروی قشم , یـاسا سلامت بهکار , یـاسان ارگ صفه , یـاسان پویـای لالی , یـاسان پویش نیروی آتی نگر , یـاسان سازه رویین , یـاسان گستر مدرن , یـاسر الکتریک ممسنی , یـاسوج امـیرابادسازه , یـاسوج گستر سپیدار , یـاسوج گل مـهر نمونـه , یـاسوج مشعل سهند , یـاسوج همـیار خوزستان , یـاسین آریـای شرق , یـاسین بتن خوزستان , یـاسین بتن سازه ارغوان , یـاسین بناسازان , یـاسین دژ جنوب , یـاسین راه دماوند , یـاسین راه کردستان , یـاسین سازه ارین , یـاسین سازه آسیـا , یـاسین فتح پارسیـان , یـاسین کار شرق , یـاسین کیـان , یـاسین گنج چهارمحال , یـاسین نگار یزد , یـاسین نیروی کیـان دژ , یـاشار بتن غرب , یـاشار خزر کنار , یـاشار سازان بهمئی , یـاشاربنای مـهدی , یـاشارسبلان اردبیل , یـاشانیر , یـاشیل اوبا , یـاشیل اورمان ارومـیه , یـاشیل بنا ساز , یـاشیل پوشان تبریز , یـاشیل تیکیش , یـاشیل سازه ارویل , یـاشیل ساوالان مشگین , یـاشیل سرای تاوریژ , یـاشیل ویلا سازه , یـاشیل یـاپراق , یـاشیل یول استون , یـافته پویـای کبیر , یـافته کوه , یـاقوت الماس ارمغان , یـاقوت بتن آفتاب , یـاقوت خرم لرستان , یـاقوت درخش آرشام , یـاقوت ساخت امـید , یـاقوت سازه اروند , یـاقوت سازه تیـام , یـاقوت سازه شاهرود , یـاقوت سبز زاگرس , یـاقوت کهربای ایرانیـان , یـاقوت کیـهان هورمزد , یـاقوت گستر مکریـان , یـاقوت نماء خوی , یـاقوت نمای کویر , یـاکند بنای آیریـا , یـاکند خاک , یـان چشمـه , یـاناتکین سازه کرمان , یـانار الدوز صنعت غرب , یـانار توپراق آذربایجان , یـانار مشعل اردبیل , یـاور جنوب مارون , یـاور جویـان امـیدیـه , یـاور راه محبوب , یـاور سازان پارسوماش , یـاور سازه سراب , یـاوران سبز دشت توسکا , یـاوران لوداب , یـاورصنعت جنوب , یـاوندان دژخوزستان , یخ آب دره , یدک جویـان کوشا , یدک گاز سیرک , یراق الات برقی کیـان , یزد خرم سازان , یزد دریـاکاران سامان , یزد دشت , یزد ساز جامع , یزد هموار , یزدان ابنیـه پویـان راه توس , یزدان توسعه ایلام , یزدان راه طیبی , یزدان سازه الموت گستر , یزدان صنعت کاسپین , یزدان طریقت راه ایرانیـان , یزدان گستر اصفهان , یزدان یـار شـهرکرد , یزدبادگیر , یزدکویرراه , یسنا پیمان سازه , یشت خرم اندیش , یشیل دمـیر یورد , یغما نیشابوری , یکان راه شیراز , یکان سازه آریـا , یکتا ابنیـه باتیس , یکتا ابنیـه پاسارگاد , یکتا ابنیـه راگا , یکتا ابنیـه راه , یکتا ابنیـه شاهوار , یکتا ابنیـه فردوس , یکتا آبادگران آذر جوان , یکتا آرمان شایستگان , یکتا بام سپهر , یکتا بتن پرشین , یکتا بنای ایرانیـان , یکتا بنای عصر , یکتا بنای ماکان , یکتا بنای ماندگار , یکتا بهار ماهان , یکتا پارس ابریشم , یکتا پرست خوزستان , یکتا پی جم , یکتا پیمان تهران , یکتا توان بیستون , یکتا تهویـه سازان سپهر بیـهق , یکتا دی آب , یکتا راه فردوس , یکتا ساز بتن , یکتا سازان اریکا , یکتا سازان الویر کاژه , یکتا سازان آینده نگر , یکتا سازان برنا , یکتا سازان پارسه توس , یکتا سازان تبریز , یکتا سازان تدبیر , یکتا سازان روشاک , یکتا سازان سپنتا , یکتا سازان فهیم , یکتا سازان کاسیت , یکتا سازان متین , یکتا سازه آب شـهرکرد , یکتا سازه آرتین , یکتا سازه لیماک , یکتا سازه نازنین , یکتا سورن راگا , یکتا سهند پاسارگاد , یکتا صنعت هوشمند , یکتا طرح ابنیـه , یکتا طرح فوکا , یکتا طرح و صنعت اردبیل , یکتا فردوس کیـهان سازه , یکتا فن آرا , یکتا قوام سازه , یکتا کاران آسیـا , یکتا کلبه پارسا , یکتا گستر آرمـیتا , یکتا گستر نوژان , یکتا گستران قومس , یکتا نیروی تابان , یکتا هفت سازه جاودان , یکتا هونام پارسیـان , یکتاآریـا زمـین , یکتابتون سگزی , یکتاراه سازان زنجان , یکتاسازان عرشیـا , یکتاسازان کیـهان , یکتاسازان همت , یکتاصانع آب , یکتاگامان پیشرو , یکتاگسترسبز , یکتاگوهر سپاهان , یکه تاز سپاهان فراز , یکه ساز رها , یکه سازان پویـا , یکه سازان همدان , یگان ارمند ارغوان , یگان ارمند پایـا , یگان زیرساخت , یگان سازه سر آسیـاب , یگانـه البرز فراز نای , یگانـه آبشار غرب , یگانـه برق طبرستان , یگانـه بهسازان راه , یگانـه تحکیم سازان شرق , یگانـه خشت , یگانـه راه ایمن , یگانـه ساز زاهدان , یگانـه ساز قومس , یگانـه ساز هومن , یگانـه سازان اراک , یگانـه سازان مـهر آسمانی , یگانـه سازه سیمگون , یگانـه سبز طبیعت , یگانـه سیویل جم , یگانـه صنعت کویر , یگانـه ظریف سازه ساروج شمال شرق , یگانـه عمران پاسارگاد , یگانـه عمران سهند , یگانـه کاران بینالود , یگانـه گستر چهارمحال , یگانـه لیو پایـا , یگانـه ماندگار اکسین , یگانـه معمار دادار , یمـین البرز ایرانیـان , یمـین سازه پارسه , ینگی کند , ینی دومان داش قلعه سی آذربایجان , یوتاب بنای آریـایی , یوتاب دژ دریـا , یوتاتک تدبیر , یوتوماک , یورت گستر گنبد , یورت ماهان کوی یول , یورد سازان آتی , یورد سالان زنجان , یورد سور , یوردپوشان ارومـیه , یوزبیر منطقه آزاد چابهار , یوژندر برج , یوسف راه فراهان مرکزی , یول ، او ، آرتاویل , یول ابنیـه سد , یول اسکان سازه تبریز , یول آچان سبلان , یول آوران تاتار , یول بنای سبلان , یول پل ابنیـه ساز , یول پل آذربایجان , یول تاش سو آذر , یول تکین اولدوز آذربایجان , یول دام سو , یول دوزلدن یولداشلار , یول سازان ارک آذربایجان , یول سازان مقاوم آراز , یول سازه پل سازان , یول سالان زنجان , یول سد سازه , یول سدبنا , یول سرای آذربایجان , یول یورد یـارادان , یول یوردخزر , یولار عمران سازه سهند , یولسا طرح آذرباد , یونی بتن خاور , ئازنگ سازه پیشرو , ئاوان شار زاگرس , ئاوان ولات چوارلا , ئاوایی ,

 
درج یک دیدگاه جدید درون این زمـینـه ...

نرم افزارهای عمرانی گروه ثانیـه دارای تأییدیـه فنی از دبیرخانـه شورای عالی انفورماتیک کشور با شماره شناسایی 206123 و گواهی ثبت از مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانـه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی بـه شماره شناسنامـه 058179-01017-8 بوده و مشمول قانون حمایت از پدیدآورندگان نرم افزارهای رایـانـه ای مـی باشند.

. دانلود اهنگ سنه بان بان . دانلود اهنگ سنه بان بان : دانلود اهنگ سنه بان بان




[دانلود اهنگ سنه بان بان]

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Fri, 24 Aug 2018 01:51:00 +0000



دانلود اهنگ سنه بان بان

آیـات 1- 16 هود-تفسیر المـیزان

آيات 1 که تا 4 سوره هود

(سوره هود درون مكه نازل شده و مشتمل بر صد و بيست آيه است)

بسم اللّه الرحمن الرحيم

الر كتب احكمت آياته ثم فصلت من لدن حكيم خبير(1)

الا تعبدوا الا اللّه اننى لكم منـه نذير و بشير(2)

و ان استغفروا ربكم ثم توبوا اليه يمتعكم متاعا حسنا الى اجل مسمى و يؤت كل ذى فضل فضله و ان تولوا فانى اخاف عليكم عذاب يوم كبير (3)

الى اللّه مرجعكم و هو على كل شى ء قدير (4)

ترجمـه آيات

به نام خدايى كه رحمتى عمومى و رحمتى خاص متقين دارد. دانلود اهنگ سنه بان بان الر. دانلود اهنگ سنه بان بان اين (قرآن ) كتابى هست كه آياتش همـه يك غرض را مى رساند، دانلود اهنگ سنه بان بان غرضى كه وقتى شكافته شود بـه صورت آيات مفصل درون مى آيد، كتابى هست از ناحيه خداى حكيم و آگاه. (1)

(و آن غرض واحد) اينست كه جز اللّه را نپرستيد كه من از ناحيه او براى بشارت و انذار شما آمده ام (2)

و اينكه از پروردگارتان طلب مغفرت نموده سپس بـه سويش باز گرديد که تا شما را براى مدتى معين از بهره اى نيكو برخوردار سازد و به هر صاحب كرمى آنچه از فضل و كرمش مستحق هست بدهد (تو اين پيام را بـه مردم برسان ) اگر از پذيرفتنش اعراض كردند، بگو كه من بر شما مى ترسم از عذاب روزى بس بزرگ (3)

روزى كه بازگشتتان بـه سوى خدا هست و او بر چيزى توانا هست (4)

بيان آيات

توحيد، اصلى هست متضمن تمامى تفاضيل و جزئيات معانى قرآن، و تمام تفاضيل و فروع قرآن بـه آن اصل بر مى گردد

اين سوره همانطور كه از آغاز و انجامش و از زمينـهاى كه همـه آياتش دارد اين مقام هست كه غرض آيات قرآنى را با همـه كثرت و تشتتى كه درون آنـها هست بيان نموده از مضامين همـه آنـها خلاصه گيرى كند و خاطر نشان مى سازد كه اساس و جان تمامى معارف مختلفى كه آيات قرآنى متضمن آن هست يك حقيقت است. اگر قرآن كريم سخن از معارف الهى دارد و اگر درباره فضايل اخلاقى سخن مى گويد و اگر احكامى درباره كليات عبادات و معاملات و سياسات و ولايت ها تشريع مى كند و اگر از اوصاف خلايقى از قبيل : دانلود اهنگ سنه بان بان عرش، كرسى، لوح، قلم ، آسمان، زمين، فرشتگان، جن، شيطانـها، گياهان، حيوانات و انسان سخن بـه ميان مى آورد، و اگر درباره آغاز خلقت و انجام آن حرف ميزند و بازگشت همـه را نخست بـه سوى فنا و سپس بـه سوى خداى سبحان مى داند و خبر از روز قيامت و قبل از قيامت، يعنى از عالم قبر و برزخ مى دهد و از روزى خبر مى دهد كه همـه براى رب العالمين و به امر او بپا مى خيزند، و همـه درون عرصهاى جمع گشته سؤال و بازخواست و حساب و سنجش و گواهى گواهان را مى بينند، و در آخر بين همـه آنان داورى شده گروهى بـه بهشت و جمعى بـه دوزخ مى روند، بهشت و دوزخى كه داراى درجات و دركاتى هستند، و نيز اگر بين هر انسانى و بين عمل او، و نيز بين عمل او و سعادت و شقاوت او، و نعمت و نقمت او، و درجه و دركه او، و متعلقات عمل او از قبيل وعده و وعيد و انذار و تبشير از راه موعظه و مجادله حسنـه و حكمت رابطه برقرار دانسته و درباره آن رابطه ها سخن مى گويد، همـه اينـها بر آن يك حقيقت تكيه دارد و آن حقيقت چون روح درون تمامى آن معارف جريان يافته و آن يك حقيقت، اصل و همـه اينـها شاخه و برگ آنند، آن حقيقت، زير بنا و همـه اينـها كه دين خدا را تشكيل مى دهند بر آن پايه بنا نـهاده شده اند، و آن يك حقيقت عبارت هست از توحيد حق تعالى، البته توحيدى كه اسلام و قرآن معرفى كرده، و آن اينست كه انسان معتقد باشد بـه اينكه خداى تعالى رب همـه اشياى عالم هست و غير از خداى تعالى درون همـه عالم ربى وجود ندارد، و اينكه انسان بـه تمام معناى كلمـه تسليم او شود و حق ربوبيت او را اداء كند و دلش جز براى او خاشع نگشته، بدنش جز درون برابر او خضوع نكند، خضوع و خشوعش تنـها درون برابر او - جل جلاله - باشد.

و اين توحيد، اصلى هست كه با همـه اجمالى كه دارد متضمن تمامى تفاصيل و جزئيات معانى قرآنى است، چه معارفش و چه شرايعش. و به عبارتى اصلى هست كه اگر شكافته شود همان تفاصيل مى شود، و اگر آن تفاصيل فشرده شود بـه اين اصل واحد برگشت مى كند.

آهنگ و غرض كلى سوره هود و كيفيت و مكان نزول آن

پس، اين سوره همـه معارف قرآنى را نخست درون اين چهار آيه اول بطور اجمال ذكر نموده، سپس درون طول سوره بـه تفصيل آن مى پردازد، البته آن تفصيل را درون قالب انذار و تبشير ريخته، انذار و تبشيرى كه با ذكر سنت جارى خدا درون بندگان و ايراد اخبار امتهاى گذشته و داستان اقوام نوح و هود و صالح و لوط و شعيب و موسى، و سرنوشتى كه استكبار از پذيرفتن دعوت الهى و نيز افساد درون زمين و اسراف درون اين فساد انگيزى دارد صورت گرفته، و نيز بـه توصيف وعده هاى الهى براى مؤمنين و صاحبان اعمال صالح و توصيف تهديدهائى كه خدا بـه طبقه كفار و تكذيبگران آياتش داده پرداخته و در خلال اين مسائل امور ديگرى از معارف الهى راجع بـه توحيد، نبوت و معاد نيز خاطر نشان شده است.

از آنچه تاكنون درباره بيانات اين سوره گفتيم اشكالى كه بـه نظر بعضى از مفسرين بر غرض اين سوره وارد هست روشن مى شود، آن مفسر درون مقام بيان غرض اين سوره گفته هست : اين سوره از نظر معنا و موضوع بحث، نظير سوره يونس هست كه متعرض عقايد اسلام هست از الهيات و نبوتها و مساءله بعث و جزاء و اعمال صالح، با اين تفاوت كه درون سوره يونس داستانـهائى كه آمده بطور اجمال آمده بود، و در اين سوره بطور مفصل ذكر شده.

و شما خواننده عزيز توجه فرموده ايد كه اين دو سوره درون مقام بيان دو غرض مختلفند، دو غرضى كه اصلا ربطى بـه هم ندارند و برگشت هيچيك از آن دو بـه ديگرى نيست، سوره يونس درون مقام بيان اين معنا هست كه سنت جارى خداى تعالى درون بين هر رسولى با امتش اين بوده كه اگر امتش او را تكذيب مى كرد بين آن رسول و امتش حكمى كرده كه لازمـه اش هلاك آن امت بود، و امت اسلام هم از اين سنت كلى مستثناء نيست، اين امت هم اگر تكذيب كند بر سرش همان مى آيد كه بر سر امتهاى ديگر آمد. ولى سوره مورد بحث اين هدف را دنبال مى كند كه بفهماند معارف قرآنى طورى هست كه اگر تحليل شود سر از توحيد خالص درون مى آورد، بطورى كه اگر توحيد را هم بخواهيم تجزيه و تركيب كنيم سر از همان معارف اصولى و فروعى دين درون مى آورد.

و اين سوره بـه شـهادت آيات و مضامين بهم پيوسته اش - كه پيوستگى بين آنـها بـه خوبى روشن هست - درون مكه و يك باره نازل شده است، چيزى كه هست از بعضى از مفسرين روايت شده كه گفته اند آيه دوازدهم كه مى فرمايد: (فلعلك تارك بعض ما يوحى اليك...) درون مدينـه نازل شده.

بعضى ديگر آيه هفدهم را استثناء كرده اند كه مى فرمايد: (افمن كان على بينة من ربه...). بعضى ديگر آيه (و اقم الصلوة طرفى النـهار و زلفا من الليل...) را استثناء كرده و گفته اند: اين آيه درون مدينـه نازل شده. ولى هيچ يك از اين اقوال از ناحيه الفاظ آن آيات دليلى ندارند، و همانطور كه گفتيم ظاهر اينكه مى بينيم آيات سوره بـه يكديگر اتصال دارد اينست كه همگى درون مكه نازل شده اند.

الر كتاب احكمت آياته ثم فصلت من لدن حكيم خبير

معناى احكام و تفصيل و اينكه آيات قرآن محكم بود و مفصل گشت (احكمت آياته فصلت)

مقابله اى كه درون اين آيه بين احكام آيات قرآن و بين تفصيل آن واقع شده - با درون نظر گرفتن اينكه كلمـه تفصيل بـه معناى ايجاد فصل بين اجزاى يك چيزى هست كه اجزائش متصل بـه هم بوده اند، و به معناى جدا جدا كردن امورى درون هم فرو رفته هست - خود دليل هست بر اينكه منظور از احكام آيات، ربط بعضى از آيات جدا شده از يكديگر بـه هم، و ارجاع آيات آخر آن بـه اولش مى باشد بگونـه اى كه بازگشت همـه بـه امر واحد بسيطى هست كه داراى اجزاء و ابعاض نمى باشد.

و معلوم هست كه اگر كتابى داراى چنين احكام و چنين تفصيلى باشد، قطعا از جهت معانى و مضامينى هست كه كتاب، مشتمل بر آن هست نـه از جهت الفاظ آن و يا چيز ديگر، و نيز معلوم هست كه حال معانى درون احكام و تفصيل و در اتحاد و اختلاف غير حال اعيان خارجى هست (احكام درون اعيان خارجى مثلا درون يك ماشين محكم و يا ساختمان محكم يك معنا دارد، و در معانى و مطالبى كه درون يك كتاب آمده معناى ديگرى دارد). معانى بسيارى كه درون يك كتاب آمده اگر كتابى محكم و در عين حال فصل فصل باشد همـه آن فصلها بـه اصلى واحد بر مى گردد، و اگر معانى بسيارى بـه يك اصل واحد برگردد، آن اصل واحد اصلى خواهد بود محفوظ درون ميان تمامى آن فصلهاى جدا از هم، اصلى خواهد بود كه درون عين واحد بودنش اگر شكافته شود بـه صورت همان تفاصيل درون مى آيد، و اگر آن تفاصيل فشرده شود بـه صورت همان اصل واحد بر مى گردد، و همـه اين واقعيات روشن هست و هيچ شكى درون آن نيست.

و بر اين اساس، اينكه فرموده (آيات اين كتاب درون آغاز محكم بود و سپس مفصل شد) معنايش اينست كه آيات كريمـه قرآن با همـه اختلافى كه درون مضامين و با همـه تشتتى كه درون مقاصد آنـها هست به يك معناى بسيط (بدون جزء و بعض ) بر مى گردد، و همـه غرض ‍ واحدى را دنبال مى كنند، غرضى را كه درون آن نـه كثرت هست و نـه تشتت، بـه نحوى كه هر آيه از آيات آن درون عين اينكه مطلب خود را بيان مى كند، درون عين حال غرضى را درون نظر دارد كه چون روح درون كالبد آن آيه و همـه آيات دويده است، و حقيقتى را افاده مى كند كه همـه آيات قرآن درون مقام افاده آن حقيقت مى باشند.

پس، اين كتاب كريم با تشتت آيات و تفرق ابعاضش جز يك غرض را دنبال نمى كند، غرض واحدى كه درون هر موردى شكلى خاص ‍ بـه خود مى گيرد، درون يك مورد اصلى دينى، و در موردى ديگر حكمى اخلاقى، و در جائى ديگر حكمى شرعى و يا سياسى و يا قضائى و يا غير آن است، بطورى كه هر قدر از ريشـه بـه سوى شاخه و از شاخه بـه شاخهه اى باريك تر شود از آن معناى واحد محفوظ خارج نگشته و آن غرض اصلى گم نمى شود. بعد آن ريشـه، اصلى هست واحد كه وقتى تجزيه و تركيب مى شود بـه صورت يك يك آن اجزاء و تفاصيل عقايد و اخلاق و اعمال درون مى آيد، و آن عقايد و اخلاق و اعمال وقتى تحليل مى شود بـه شكل آن ريشـه اصلى و آن روح دويده درون همـه آنـها درون مى آيد. و بنابراين، توحيد خداى تعالى اگر آنطور كه لايق ساحت قدس و عزت و كبريايى او هست در نظر گرفته شود، آن توحيد درون مقام اعتقاد مثلا بـه صورت اثبات اسماء و صفات حسناى الهى و اعتقاد داشتن بـه آنـها درون مى آيد، و در مقام اخلاق، آدمى را متخلق بـه اخلاق كريمـه اى از قبيل رضا، تسليم، شجاعت، عفت، سخاء و... و مبراى از صفات رذيله مى سازد، و در مرحله عمل وادار بـه اعمال صالح و تقواى از محرمات الهى مى كند.

و اگر خواستى مى توانى اينطور بگوئى كه : توحيد خالص باعث مى شود آدمى درون هر يك از مراتب عقايد و اخلاق و اعمال، همان را داشته باشد كه كتاب الهى از انسانـها خواسته و به آن دعوت كرده است، همچنانكه آنچه قرآن كريم از اين مراتب و از اجزاء آن بيان كرده هيچ يك را بدون توحيد خالص تحقق پذير نمى داند.

مفاد كلى آيه و دو نكته اى كه از آن استفاده مى شود

پس، که تا اينجا روشن شد كه آيه شريفه مورد بحث درون مقام بيان اين جهت هست كه تفاصيل و جزئيات معارف و شرايع قرآنى بـه اصلى واحد بر مى گردد، بـه نحوى كه اگر آن اصل درون هر مورد از موارد عقايد و اوصاف و اعمال با خصوصيت مورد، تركيب شود حكم خاص بـه آن مورد را نتيجه مى دهد، همان حكمى را كه قرآن كريم براى آن مورد معين كرده، و با اين بيان دو نكته بـه خوبى روشن مى شود:

اول اينكه : كلمـه (كتاب ) درون آيه مورد بحث خبر براى مبتدايى هست كه از كلام حذف شده و تقدير آن (هذاكتاب ) مى باشد، و منظور از كتاب همين قرآنى هست كه درون دست ما است، قرآنى كه مى بينيم بـه سوره هائى تقسيم شده و اين با مطلبى كه درون كلمات مفسرين و يا درون روايات آمده و گفته شده كه منظور از كتاب لوح محفوظ و يا قرآن واقع درون لوح محفوظ هست منافات ندارد، براى اينكه قرآنى كه درون دست ما هست و بـه صورت كتابى خواندنى هست با آنچه كه درون لوح محفوظ هست منافات ندارد، زيرا با آن متحد است، اتحاد تنزيل با تأويل.

دوم اينكه : لفظ (ثم ) درون جمله (ثم فصلت ) براى اين آمده كه بعديت بـه حسب ترتيب را برساند نـه بعديت زمانى را، چون تقدم و تاءخر زمانى بين معانى مختلف بـه حسب اصليت و فرعيت يا اجمال و تفصيل معنا ندارد، (و نمى شود گفت : معانى قرآن اول اصلى و يا اجمالى بوده بعد از مدتى فرعى و يا تفصيلى شده، لا جرم كلمـه (ثم ) تنـها درون اين صدد هست كه همان نكته اى را كه مشروحا گذشت افاده نموده بفهماند فروع و تفاصيل قرآن از اصولى و آن اصول از اصل واحدى منشاء گرفته هست ).

اقوال مختلف مفسرين درباره مراد از احكام و تفصيل آيات ، و بيان نادرستى آن اقوال

با اين بيان نكته اى ديگر نيز روشن مى شود، و آن نادرستى معنايى هست كه بعضى از مفسرين براى آيه كرده و گفته اند: معنايش اين هست كه آيات قرآنى، محكم و غير قابل نسخ هستند و مانند ساير كتب آسمانى و شرايع ديگر انبياء نيست كه هر يك بعد از مدتى نسخ شدند. و در معناى جمله (ثم فصلت ) گفته اند: يعنى با بيان حلال و حرام و ساير احكام تفصيل داده شده است.

دليل نادرستى اين معنا اينست كه اگر اين معنا منظور بود لازم بود نسخ نشدن را مقيد كند بـه نسخ نشدن بـه وسيله كتابى ديگر و بفرمايد: اين كتاب آسمانى با هيچ كتاب آسمانى ديگر نسخ نمى شود و ديگر هيچ كتابى نازل نمى شود که تا قرآن را نسخ كند، و آوردن قيد لازم بود، براى اينكه جاى شك نيست كه بعضى از آيات قرآن بـه وسيله خود قرآن نسخ شده است، و بطورى كه ملاحظه مى كنيد درون الفاظ اين آيه چنين قيدى نيامده.

و نيز وجه نادرستى گفتار بعضى ديگر كه گفته اند: منظور از جمله (احكمت آياته ) اينست كه آيات آن با امر و نـهى محكم شده و سپس با وعده و وعيد و ثواب و عقاب مفصل شده است. وجه نادرستى اين قول اينست كه بيهوده و بدون دليل سخن گفتن است. مثل گفتار بعضى ديگر كه گفته اند: منظور از جمله احكمت آياته اينست كه لفظ قرآن فصيحترين و بليغترين لفظ هست ، بـه حدى كه فصاحت و بلاغت آن يكى از معجزات شمرده شده، و منظور از جمله (ثم فصلت ) اينست كه اين آيات با شرح و بيان تفصيل داده شده اند.

و باز مثل گفتار مفسرى ديگر كه گفته هست : منظور از محكم شدن آيات قرآن اينست كه آياتش آنچنان متقن و به هم پيوسته هست كه هيچ خلل و هيچ باطلى درون آن راه ندارد، و منظور از مفصل شدن آن، اينست كه آياتش پشت سر هم و يكى بعد از ديگرى قرار دارد.

وجه نادرستى اين معنا اينست كه كلمـه (تفصيل ) درون لغت بـه اين معنا سابقه ندارد مگر آنكه مفسر نامبرده خواسته باشد آن را بـه معناى تفرقه و تكثير بگيرد، كه درون اين صورت گفتارش بـه همان معنائى كه ما براى آيه كرديم بر مى گردد.

و نيز مثل گفتار مفسرى ديگر كه گفته هست : منظور از جمله (احكمت آياته ) اينست كه آيات قرآن قبل از آنكه نازل شود يكپارچه بود و آيه آيه نبود، ولى درون هنگام نزول، آيه آيه نازل شد که تا مكلف بهتر بتواند درون آن نظر و تاءمل كند.

وجه نادرستى اين تفسير اينست كه اين تفسير بـه امثال آيه (انا انزلناه فى ليلة مباركة ) و آيه و قرآنا فرقناه لتقراه على الناس على مكث و نزلناه تنزيلا و آياتى كه درون اين معنا هستند بهتر مى سازد که تا با آيه مورد بحث، چون آياتى كه نقل كرديم مى خواهند بفهمانند كه قرآن كريم درون نزد خداى تعالى مرتبهاى بالاتر از سطح افكار بشرى داشته، و خداى تعالى براى اينكه ما انسانـهاى عادى آن را بفهميم بـه مرتبهاى پايين آورده كه قابل فهم و تفقه بشرى عادى باشد، همچنانكه آيه زير بـه همين معنا اشاره نموده مى فرمايد: (و الكتاب المبين انا جعلناه قرآنا عربيا لعلكم تعقلون و انـه فى ام الكتاب لدينا لعلى حكيم ).

و اما آيه مورد بحث كه مى فرمايد: (كتاب احكمت آياته ثم فصلت...) هم محكم بودن را بـه آيات نسبت داده و هم مفصل شدن را، و اين نيست مگر از جهت معانى آن آيات، يعنى مى فهماند هم محكم بودن و هم مفصل شدن وصف معانى اين آيات بسيار است. بعد تمامى اين آيات قرآنى، يك جهت وحدت و بساطت دارد، و يك جهت كثرت و تركب و اين مضمون منطبق با همان معنايى هست كه ما براى آيه كرديم، نـه با اين معنائى كه اين مفسر براى آيه كرده، معنائى كه اين مفسر كرده بـه مساءله و تنزيل بر مى گردد - دقت بفرمائيد.

و نيز مثل گفتار بعضى ديگر كه گفته ؟اند: منظور از محكم بودن و مفصل شدن قرآن اينست كه بعضى از آيات قرآن مجمل هست و بعضى ديگر مبين، و آنگاه مثل زده اند بـه آيه اى از همين سوره كه مى فرمايد: (مثل الفريقين كالاعمى و الاصم و البصير و السميع ) كه آيه اى هست مجمل، و شنونده نمى فهمد منظور از دو فريق كور و كر و بينا و شنوا كيست، ولى آيات ديگر همين سوره با ذكر داستان نوح و هود و صالح انگشت روى مصاديقى از دو فريق يعنى طايفه كور و كر و طايفه بينا و شنوا گذاشته منظور را روشن مى كند.

وجه نادرستى اين تفسير اينست كه محكم را عبارت از آياتى دانسته و مفصل را عبارت از آياتى ديگر، درون حالى كه ظاهر آيه مورد بحث اين هست كه محكم و مفصل از نظر مورد، متحدند، يعنى همـه آيات قرآن مورد احكام قرار گرفته اند، و همـه آنـها نيز مورد تفصيل واقع شده اند.

(من لدن حكيم خبير) - كلمـه (حكيم ) يكى از اسماى حسناى الهى و از صفات فعل او هست كه از محكم كارى او درون صنع عالم خبر مى دهد. و همچنين هست نام (خبير) كه دلالت مى كند بر اينكه خداى تعالى بـه جزئيات احوال موجودات و امور هستى و مصالح آنـها با خبر است، و اگر احكام آيات و تفصيل آنـها را بـه حكيم بودن خدا و خبير بودنش نسبت داده بـه خاطر مناسبتى هست كه بين آن دو وجود دارد.

آيه : (الا تعبدوا الا اللّه...) مفسر محكم و مفصل بودن آيات قرآن است

الا تعبدوا الا اللّه اننى لكم منـه نذير و بشير و ان استغفروا ربكم ثم توبوا اليه

اين آيه و آيه بعدش مضمون آيه اول را كه مى فرمود: (كتاب احكمت آياته ثم فصلت من لدن حكيم خبير) را تفسير مى كند.

اين آيه مى فرمود: قرآن كتابى هست از ناحيه خداى تعالى كه آياتش محكم و در عين حال مفصل است، لذا عنايت درون تفسير آن متوجه روشنگرى همين جهات واقع شد.

و ما مى دانيم كتابى كه خداى تعالى از ناحيه خودش بـه رسولش نازل كرده که تا رسول گرامياش آن را بر مردم بخواند و به آنان ابلاغ كند، هم از يك سو خطابش متوجه شخص رسول هست و هم از سوى ديگر خطاب با وساطت رسول متوجه عموم مردم است.

اما اينكه گفتيم خطاب بـه رسول خدا هست براى اين هست كه رسول كسى هست كه پيام الهى را از طريق وحى خداى تعالى دريافت مى كند، و آن پيام اينست كه : تو اى رسول ! بشر را انذار كن و بشارت ده، و به سوى اين هدف دعوت كن. و همين وجه درون نظر بوده كه درون اول سوره يونس فرمود: (اكان للناس عجبا ان اوحينا الى رجل منـهم ان انذر الناس و بشر الذين آمنوا ان لهم قدم صدق عند ربهم )

و اما وجه اينكه گفتيم خطاب متوجه مردم نيز هست، براى اينست كه منظور اصلى از وحى و خطاب بـه رسول، همان معانى و دستوراتى هست كه مردم از رسول خدا (صلى اللّه عليه وآله و سلم ) درون ضمن اينكه آن جناب آيات را بر آنان تلاوت مى كند مى گيرند. آرى، رسول خدا (صلى اللّه عليه وآله و سلم ) درون ضمن تلاوت آياتش اين را نيز تلاوت مى كند كه من شما را بـه سوى خدا مى خوانم، و از ناحيه خدا بشير و نذير هستم، و اين وجه از خطاب همان هست كه درون جمله مورد بحث منظور بوده كه فرموده : (الا تعبدوا الا اللّه اننى لكم منـه نذير و بشير...).

پس، اين آيه شريفه از كلام اللّه، مفسر آياتى هست كه خبر از احكام و تفصيل آيات مى دهد، و از اين راه تفسير مى كند آنچه را كه مردم از دعوت رسول و از خواندن كتاب خدا بر آنان مى فهمند، (و مى گويد اينكه ما خبر از احكام و تفصيل آيات داديم معنا و تفسيرش اينست كه شما از آياتى كه او برايتان مى خواند هم، بطور اجمال مى فهميد كه جز خدا را نبايد بپرستيد و اينكه او بشير و نذير است، و هم بطور تفصيل، كه تفصيل آن عبارت هست از همـه قرآن و همـه جزئيات و فروعى كه درون قرآن آمده ).

نـه اينكه اين آيه شريفه كلام رسول خدا (صلى اللّه عليه وآله و سلم ) باشد و خداى تعالى خواسته كلام آن جناب را حكايت كند، و نـه اينكه فرمان خدا بـه رسول گرامى اش باشد و كلمـه (قل : بگو) درون تقدير باشد، و نـه اينكه خواسته درون اين جمله التفاتى بكار باشد، يعنى روى سخن را از سوئى بـه سوى ديگر كند، و نـه اينكه تقدير آيه (امركم بان تعبدوا - خداى تعالى شما را دستور داده كه جز او را نپرستيد) باشد، و يا تقدير: (فصلت آياته لان لا تعبدوا الا اللّه - آياتش مفصل شد که تا شما بـه جز خدا را نپرستيد) باشد، و در نتيجه بنا بر توجيه اخير، جمله (لا تعبدوا) نفى باشد نـه نـهى، براى اينكه جمله بعدش كه امر مى كند بـه استغفار و مى فرمايد: (و ان استغفروا ربكم ثم توبوا اليه ) عطف شده بر جمله (لا تعبدوا)، و اين بهترين شاهد هست بر اينكه جمله مذكور نفى نيست بلكه نـهى است.

علاوه بر اين، اصولا تقدير گرفتن بدون دليل خلاف اصل هست و جز با داشتن دليل نمى توان مرتكب آن شد. بعد بايد درون آيه شريفه دقت فرماييد كه درون آن نكته ظريفى از صنعت بلاغت بـه كار رفته است.

دعوت بـه توحيد درون عبادت و طلب آمرزش از خداوند درون آيه شريفه

و بنابر آن تفسيرى كه ما براى آيه كرديم جمله (الا تعبدوا الا اللّه )، دعوت بشر هست به توحيد درون عبادت ، يعنى نپرستيدن غير خدا و آن بتهائى كه مشركين آنـها را شريك خدا مى پنداشتند، و دعوت بـه اين هست كه بشر عبادت را منحصر درون خداى تعالى كند درون جمله (و ان استغفروا ربكم ثم توبوا اليه )، امر بـه طلب آمرزش از همين خداى تعالى است، كه بـه خاطر او عبادت غير او را ترك گفتند، و سپس دستور مى دهد بـه اينكه توبه كنند، يعنى با اعمال صالح بـه سوى او برگردند، و از همـه اين دستورات يك چيز بـه دست مى آيد، و آن اينست كه : انسانـها درون زندگى خود راه طبيعى را پيش بگيرند كه اگر چنين كنند بـه قرب درگاه الهى منتهى مى شوند، و راه طبيعى براى زندگى بشر اينست كه آلهه و خدايان ساختگى را رها نموده از خداى تعالى كه معبود واقعى هست طلب مغفرت كنند، و جان و دل خود را براى حضور درون پيشگاه او پاك ساخته ، سپس با اعمال صالح بـه سوى او بازگشت كنند.

و اگر درون وسط آيه كلمـه (ان ) را كه معروف بـه (ان ) تفسيرى هست تكرار كرد، براى اين بود كه هر دو جمله بـه يك مرحله از آن راه طبيعى اشاره ندارند، جمله اول يعنى (الا تعبدوا الا اللّه ) بـه مرحله اعتقاد درونى اشاره دارد، و آن عبارت هست از توحيد درون عبادت و عبادت خدا بـه تنـهائى، آن هم با خلوص نيت، و جمله دوم كه فرموده : (و ان استغفروا ربكم ثم توبوا اليه ) اشاره دارد بـه مرحله عمل، و آن عبارت هست از انجام كارهاى نيك، هر چند كه اين مرحله خود از نتايج مرحله اول و از فروع آن است.

و بـه همين جهت كه گفتيم مفاد جمله اول اصل اساسى است، و مفاد جمله دوم نتيجه و فرعى هست كه بر آن اصل مترتب مى شود. مساءله انذار و بشارت را بعد از جمله اول ذكر كرد، و وعده جميل يعنى مفاد جمله (يمتعكم ...) را بعد از جمله دوم و مساءله استغفار و توبه آورد.

در باره مرحله اول فرمود: (الا تعبدوا الا اللّه اننى لكم منـه نذير و بشير)، و در اين فرموده اش بيان كرد كه انذار و بشارت هر چه باشند بـه توحيد برگشت داشته و وابسته بـه آنند، آنگاه درباره مرحله دوم فرمود: (و ان استغفروا ربكم ثم توبوا اليه يمتعكم متاعا حسنا...)، و اين بدان جهت هست كه بطور كلى آثار ارزشمند و نتايج نيك و مطلوب هر چيزى وقتى بر آن چيز مترتب مى شود كه قبلا خود آن چيز بـه حد تمام و در صفات و فروع و نتايج بـه حد كمال رسيده باشد، و توحيد هم مثل همـه چيزهاى ديگر است.

آرى، توحيد هر چند اصل واحد و تنـها ريشـه همـه احكام دين با آن وسعت كه درون آن هست مى باشد، ليكن درخت توحيد بـه بار نمى نشيند مگر وقتى كه خودش استوار بر پا ايستاده باشد و شاخه ها و برگهائى داده باشد. بـه راستى كلمـه توحيد كلمـه طيبهاى هست كه ريشـه اش ثابت و فروعش درون آسمان پراكنده شده و در هر لحظه اى ثمرهاش را بـه اذن پروردگارش مى دهد.

مراد از توبه در: (و ان استغفروا ربكم ثم توبوا اللّه) ايمان است

و ظاهرا منظور از توبه درون آيه شريفه، ايمان است، همچنانكه درون آيه زير نيز چنين هست : (فاغفر للذين تابوا و اتبعوا سبيلك ). و بنابراين، پاسخ از اينكه با ذكر استغفار ذكر توبه چه معنا دارد روشن مى شود و همچنين پاسخ از اينكه چرا جمله (توبوا اليه با حرف ثم عطف بـه جمله (و ان استغفروا ربكم ) گرديد معلوم شد، زيرا بنا بـه تفسيرى كه ما براى آيه كرديم معناى آيه چنين مى شود: بعد از اين ديگر پرستش بتها را ترك بگوييد، و از پروردگارتان نسبت بـه نافرمانى هائى كه تاكنون داشتيد آمرزش بخواهيد، آنگاه بـه پروردگارتان ايمان بياوريد.

ولى بعضى از مفسرين گفته اند: معناى آيه اين هست كه طلب مغفرت كنيد و اين مغفرت را هدف خود قرار بدهيد و سپس براى رسيدن بـه اين هدف توبه كنيد. و اين معنائى هست ناخوشايند. بعضى ديگر براى توجيه آيه خود را بـه زحمت انداخته و گفته اند: معنايش اينست كه از گناهان گذشته خود طلب مغفرت كنيد، و سپس از اين بـه بعد هم هر وقت گناهى مرتكب شديد توبه كنيد.

مفسرى ديگر خود را بـه تكلف وا داشته و گفته هست : كلمـه (ثم ) درون آيه شريفه بـه معناى (واو) است، چون توبه و استغفار يك چيز مى باشند.

(يمتعكم متاعا حسنا الى اجل مسمى ) - (اجل مسمى ) آن زمان و لحظه اى هست كه زندگى بـه آن منتهى شده و در آن نقطه، پايان مى يابد و به هيچ وجه از آن تخطى نمى كند. پس، منظور از جمله (يمتعكم ) بهره مند كردن درون حيات دنيا و بلكه بهره مند كردن با زندگى دنيا است، چون خداى عز وجل زندگى دنيا را درون چند جا از كلام مجيدش (متاع ) ناميده، بعد (متاع حسن ) که تا (اجل مسمى ) چيزى جز زندگى خوب دنيوى نمى تواند باشد.

نتيجه توحيد، استغفار و ايمان، زندگى خوب و حيات طيبه دنيوى است

در نتيجه برگشت معناى جمله (يمتعكم متاعا حسنا) بنابر اينكه كلمـه (متاعا) مفعول مطلق باشد، مثل اينست كه بگوئيم (يمتعكم تمتيعا حسنا بالحيوة الحسنة الدنيوية - شما را برخوردار مى كند برخوردارى خوبى از حيات نيك دنيوى، و متاع حيات وقتى حسن و نيكو مى شود كه آدمى درون آن حيات بـه سوى سعادتى كه برايش امكان دارد روانـه شود، و خداى تعالى او را بـه سوى آرزوهاى انسانياش كه همان تنعم بـه نعمتهاى دنيوى از قبيل : وسعت، امنيت، رفاه، عزت و شرافت هست هدايت كند. پس، اين حيات حسنـه درون مقابل عيش ضنك و تنگى هست كه آيه شريفه (و من اعرض عن ذكرى فان له معيشة ضنكا) از آن خبر داده، مى فرمايد: كسى كه از ياد من روى بگرداند معيشتى تنگ خواهد داشت.

پس متاع حيات دنيا براى كسى كه از ذكر خدا اعراض مى كند و به پروردگار خود ايمان نمى آورد نـه حسنى دارد و نـه سعه و گشايشى، هر چند كه مال فراوان و جاه و مقام بلند اجتماعى داشته باشد، و خيال كند كه بـه تمامى آرزوهائى كه يك انسان دارد رسيده هست و ليكن او از ابتهاج و خرم دلى كه مؤمنين حقيقى درون سايه ولايت خدا دارند درون غفلت است. آرى، خداى تعالى مؤمنين حقيقى و آنـهايى را كه داراى حقيقت ايمانند حيات انسانى طيبى داده، و از ذلتى كه لازمـه حيات حيوانى و مادى است، و به جز حرص و آز و افتراس ‍ و تكالب و جهالت چيزى بر آن حاكم نيست ايمن ساخته است.

پس ، نفس انسانيت و آزاده از زندگى، آنچه كه نفوس رذيله و پست برايش سر و دست مى شكنند را مذمت كرده و ناپسند مى داند، و از آن بيزارى مى جويد، هر چند كه درون اين بيزارى جستن، مورد ملامت و هر شناعتى ديگر قرار بگيرد، و هر چند كه درون اثر دورى از آن دچار فقر و مسكنت گردد.

پس، حيات حسنـه براى مجتمع صالح و آزاده، عبارت از حياتى هست كه درون آن، همـه افراد مجتمع از مزاياى نعمتهاى زمينى كه خداى تعالى برايشان خلق كرده برخوردار باشند و ترحم و تعاون و كمك بـه يكديگر درون بين آنان حاكم باشد و در بينشان هيچگونـه تجاوز و تزاحمى نباشد، بطورى كه هر انسانى خير خود و سود خود را درون خير مجتمع و سود جامعه بجويد، نـه اينكه خود را بپرستد و ديگران را خود بگيرد.

و كوتاه سخن، (بهره مندى از حيات حسنـه و طيبه که تا اجل مسمى ) عبارت هست از اينكه افراد انسانى از حيات، طورى بهره گيرى كنند كه فطرت انسانيت آن را بپسندد، و حيات مورد پسند فطرت اينست كه همـه افراد بطور معتدل و در پرتو علم نافع و عمل صالح از زندگى برخوردار شوند، اين درون مقايسه زندگى پاك و طيب با فرد فرد جامعه است، و اما درون مقايسه با مجتمع، عبارت هست از بهره مندى عمومى از نعمتهاى زندگى طيب زمينى، بـه اين معنا كه دست آورد هر فردى مختص بـه خود او باشد البته دست آورد درون مجتمعى كه اجزاءش متلائم و نزديك بـه هم باشند فاصله طبقاتى و تضاد و تناقضى درون بينشان نباشد.

معناى اينكه (خداوند بـه هر داراى فضلى فضلش را مى دهد) و اشاره بـه اينكه فقط دين توحيد هست كه افراط و تفريط روابط اجتماعى را تعديل مى كند

(و يوت كل ذى فضل فضله ) - (فضل ) بـه معناى زيادت است، و اينكه درون جمله (كل ذى فضل - هر كس كه داراى فضل هست ) فضل بـه كسى و افرادى نسبت داده شده كه داراى فضل هستند خود قرينـهاى هست بر اينكه ضمير، درون كلمـه (فضله ) بـه همان فرد داراى فضل بر مى گردد نـه بـه اسم جلاله (اللّه ) كه بعضى از مفسرين احتمالش را داده اند. و فضل و زيادى از امور نسبى است، يعنى وقتى درون چيزى تحقق مى يابد كه آن چيز با چيز ديگرى مقايسه شود و در مقايسه با آن درون نظر گرفته شود.

و بنابراين، معناى جمله اينطور مى شود: (و يعطى كل من زاد على غيره بشى ء من صفاته و اعماله...)، يعنى خداى تعالى بـه هر كس ‍ كه صفات و اعمالى بهتر و بيشتر از ديگران دارد، آن سعادت و اجرى را كه مختص بـه آن زيادت هست مى دهد، بدون اينكه حق او را باطل و يا برترى و زيادتش را غصب كند، و يا آن را بـه ديگرى كه اين برترى را ندارد بدهد آنطور كه درون مجتمعات غير دينى بشرى رفتار مى شود. درون جوامع بشرى هر قدر يك جامعه متمدن و مترقى باشد ممكن نيست بـه دو طايفه مستكبر و مستضعف تقسيم نشود، بشريت از آن روز كه درون كره زمين منزل گزيد و از همان اولين روزى كه تشكيل اجتماع داد، اجتماعش از دو طايفه مستعلاى مستكبر قاهر، و مستعبد ذليل مقهور تشكيل شد، و هيچ چيز اين افراط و تفريط را تعديل نكرده و نمى كند مگر دين توحيد.

پس، دين توحيد عبارت هست از يگانـه سنتى كه مولويت و سيادت را منحصر درون خداى سبحان مى داند، و بين قوى و ضعيف و متقدم و متاخر و كبير و صغير و سفيد و سياه و مرد و زن مساوات برقرار نموده، مثلا بـه بانگ بلند ندا درون مى دهد: (يا ايها الناس انا خلقناكم من ذكر و انثى و جعلناكم شعوبا و قبائل لتعارفوا ان اكرمكم عند اللّه اتقيكم ) و يا مى فرمايد: (انى لا اضيع عمل عامل منكم من ذكر و انثى بعضكم من بعض ).

هر كس درون جايى كه لايق آنست قرار داده مى شود

مطلب ديگرى كه درباره جمله مورد بحث داريم اينست كه وقوع اين جمله، يعنى جمله (و يوت كل ذى فضل فضله ) كه از اعتناء بـه فضل هر صاحب فضلى حكايت مى كند بعد از جمله (يمتعكم متاعا حسنا الى اجل مسمى كه مى فهماند خداى تعالى همـه انسانـها را برخوردار از زندگى مى كند اشعار بـه دو نكته دارد:

يكى اينكه : مى فهماند منظور از متاع درون جمله اولى متاع عمومى و مشترك بين همـه افراد مجتمع است. و به عبارتى ديگر منظور از متاع، زندگى اجتماعى حسن است، و منظور از فضل درون جمله دوم خصوص آن مزايائى هست كه خداى تعالى بـه بعضى افراد درون مقابل فضيلتى كه دارند مى دهد.

نكته ديگر اينكه : جمله اولى بـه برخوردارى از زندگى دنيا اشاره دارد، و جمله دوم مربوط بـه ثواب آخرت است، ثوابى كه خداى تعالى درون مقابل اعمال صالح مى دهد، اعمال صالحى كه قائم بـه تك تك افراد است، البته ممكن هم هست اشاره باشد بـه هر دو نوع پاداش، هم پاداش دنيوى و هم پاداش اخروى، و بخواهد بفرمايد: هر كس درون جهات دنيوى زيادتى با خود بياورد كه اقتضاى زيادت درون مزيتى از مزاياى اخروى را دارد، خداى تعالى آن مزيت زائد اخروى را بـه او مى دهد، و هر صاحب زيادت و فضلى را چه اينكه آن زيادت درون صفتى از صفات باشد و چه درون عملى از اعمال صالح درون مقامى جاى مى دهد كه آن صفت و آن عملش اقتضاى آن مقام را داشته باشد.

و خلاصه كلام، مى خواهد بفرمايد: هر كسى را درون جائى كه لايق آن هست قرار مى دهد، نـه اينكه فاضل درون ديندارى و مفضول را، بـه يك چوب براند، و خصوصيات افراد را ناديده بگيرد و بر روى درجات و منازلى كه اعمال و مساعى اجتماعى دارند خط بطلان بكشد، و چنان نيست كه درون آن سراى حال افراد زحمتكش با نشاط و افراد تنبل و كسل يكسان باشد، و حال افراد جدى آنـهم جدى درون اعمال دقيق و مـهم، با حال افراد بازيگر، آن هم بازيگر درون اعمالى پست و حقير يك جور باشد، و همچنين اختلافهائى كه افراد از جهات ديگر دارند ناديده گرفته شود.

(فان تولوا فانى اخاف عليكم عذاب يوم كبير) - يعنى : بعد اگر با اين حال (تتولوا) اعراض كنيد - كلمـه (تولوا) درون اصل (تتولوا) مخاطب از فعل مضارع باب تفعل است، نـه جمع غايب ماضى آن باب، دليل گفتار ما، كاف خطاب درون (عليكم )، و نيز خطابهاى متعددى هست كه درون دو آيه قبل بود، بعد نبايد بـه گفتار بعضى از مفسرين گوش داد كه گفته اند: كلمـه (تولوا) جمع مذكر غايب از فعل ماضى باب تفعل است، چون فساد اين سخن واضح است.

بيان نادرستى سخن يكى از مفسرين درون ارتباط با: (يمتعكم متاعا حسنا)

يكى از مفسرين درون تفسير جمله (يمتعكم متاعا حسنا الى اجل مسمى ) حرف عجيب و غريبى زده و گفته هست (اين جمله همچنانكه درون تفسير سوره يونس نيز گفتيم مى خواهد از نجات امت محمدى از عذاب انقراض خبر دهد) و من نفهميدم اين خبر را از كجاى آيه استفاده كرده ! احتمال مى دهم او از اينجا بـه اشتباه افتاده كه خيال كرده آيه شريفه مى خواهد بـه امت اسلام شرط كند كه اگر بـه خدا و آياتش ايمان بياورند خداى تعالى آنان را بـه حياتى نيكو خواهد رساند، حياتى كه انقراض پذير نباشد، چون امت اسلام شرط را تحقق داده و ايمان آوردند، خداى تعالى هم اسلام را درون دنيا منتشر كرد. و ليكن همـه مى دانيم با اينكه رسول (صلى اللّه عليه وآله و سلم ) فرستاده خدا بـه سوى عامـه بشر بود، مع ذلك عامـه بشر بـه وى ايمان نياوردند، آنـهائى هم كه ايمان آوردند ايمان همگيشان خالص از نفاق نبود، و خلاصه ايمان زبانيشان از ظاهرشان بـه باطنشان راه نيافته و از زبان بـه قلب نرسيده بود.

و اگر صرف ايمان بعضى از امت با كفر اكثريت امت درون تحقق شرط كافى باشد و باعث شود كه خداى تعالى عذاب استيصال را از امتى بردارد، اين مقدار ايمان درون امت نوح و هود و ساير انبياء نيز وجود داشت، آنان نيز امت خود را بـه همان چيزى دعوت كردند كه محمد (صلى اللّه عليه وآله و سلم ) دعوت كرد، آنـها نيز همان شرطى را كردند كه آن جناب كرد، ولى ديديم كه عذاب عمومى همـه را گرفت، و خداى تعالى تنـها مؤمنين را نجات داد: (و كان حقا علينا نصر المؤمنين ).

با اينكه قرآن كريم از نوح و هود و صالح وعده هائى حكايت كرده كه بـه مردم خود دادند، از آن جمله از نوح حكايت كرده كه بـه قوم خود گفت : (استغفروا ربكم انـه كان غفارا يرسل السماء عليكم مدرارا و يمددكم باموال و بنين و يجعل لكم جنات و يجعل لكم انـهارا) و از هود (عليه السلام) حكايت كرده كه بـه قوم خود فرمود: (و يا قوم استغفروا ربكم ثم توبوا اليه يرسل السماء عليكم مدرارا و يزدكم قوة الى قوتكم و لا تتولوا مجرمين ) و بطور كلى از نوح و هود و صالح و انبياء بعد از ايشان (عليه السلام) حكايت كرده كه بـه قوم خود گفتند: (افى اللّه شك فاطر السماوات و الارض يدعوكم ليغفر لكم من ذنوبكم و يؤ خركم الى اجل مسمى ).

و اما اينكه آن مفسر گفت : (همچنانكه درون تفسير سوره يونس نيز گفتيم ) ما بـه تفسير سوره يونس او مراجعه كرديم و غير از ادعا، هيچ بيانى نيافتيم و ما درون همان سوره گفتيم كه سوره يونس صريح درون اينست كه خداى تعالى بزودى درون بين امت اسلام و بين پيامبرش ‍ قضاوت خواهد كرد، و آنان را عذاب و مؤمنين ايشان را نجات مى دهد. اين سنت الهى هست كه همواره درون امتهاى گذشته جريان يافته، (و لن تجد لسنة اللّه تبديلا).

الى اللّه مرجعكم و هو على كل شى ء قدير

اين جمله درون مقام تعليل مطلبى هست كه جمله (فان تولوا فانى اخاف عليكم عذاب يوم كبير) آن را افاده مى كرد، و آن مطلب مساءله معاد بود، مى فرمود: (اگر اعراض كنيد من بر شما بيم دارم كه گرفتار عذاب روزى بزرگ شويد، زيرا بازگشت شما بـه سوى خداست )، و اين جمله درون عين اينكه تعليل است، ذيلش شبه هاى را كه ممكن هست در دل كفار خلجان كند و فكر كنند (چگونـه ممكن هست كه ما بعد از مردن دو باره زنده شويم ) دفع نموده مى فرمايد: (خدا بر هر كارى توانا هست ).

و معناى مجموع آيه چنين هست كه : اگر از بتپرستى دست برنداشتيد و حاضر نشديد كه خدا را بـه خلوص بپرستيد، من بر شما مى ترسم از عذاب روزى بزرگ، روزى كه درون پيش روى شما است، و بزودى با آن مواجه مى شويد، و آن، روز قيامت است، روزى هست كه بعد از مردن دوباره زنده مى شويد، چون بازگشت همـه شما بـه سوى خدا است، و خدا قادر هست بر هر كارى و بر اينكه شما را دوباره زنده كند، و از اين كار عاجز نيست، بعد بر شما باد كه از استبعاد و ترديد درون اين مساءله دورى كنيد.

بنابراين، آيه شريفه خود قرينـه اى هست بر اينكه منظور از (يوم كبير) همان روز قيامت است. قمى درون تفسير خود بدون ذكر نام امام (عليه السلام) روايت كرده كه امام فرموده : منظور از (عذاب يوم كبير) عذاب دود و صيحه است.

آيات 5 که تا 16 سوره هود

الا انـهم يثنون صدورهم ليستخفوا منـه الا حين يستغشون ثيابهم يعلم ما يسرون و ما يعلنون انـه عليم بذات الصدور(5)

و ما من دابة فى الارض الا على اللّه رزقها و يعلم مستقرها و مستودعها كل فى كتب مبين (6)

و هو الذى خلق السماوات و الارض فى ستة ايام و كان عرشـه على الماء ليبلوكم ايكم احسن عملا و لئن قلت انكم مبعوثون من بعد الموت ليقولن الذين كفروا ان هذا الا سحر مبين (7)

و لئن اخرنا عنـهم العذاب الى امة معدودة ليقولن ما يحبسه الا يوم ياتيهم ليس مصروفا عنـهم و حاق بهم ما كانوا بـه يستهزؤ ن (8)

و لئن اذقنا الانسن منا رحمة ثم نزعنـها منـه انـه ليؤ س كفور(9)

و لئن اذقناه نعماء بعد ضراء مسته ليقولن ذهب السيئات عنى انـه لفرح فخور(10)

الا الذين صبروا و عملوا الصالحت اولئك لهم مغفرة و اجر كبير(11)

فلعلك تارك بعض ما يوحى اليك و ضائق بـه صدرك ان يقولوا لو لا انزل عليه كنز او جاء معه ملك انما انت نذير و اللّه على كل شىء وكيل (12)

ام يقولون افتراه قل فاتوا بعشر سور مثله مفتريات و ادعوا من استطعتم من دون اللّه ان كنتم صادقين (13)

فان لم يستجيبوا لكم فاعلموا انما انزل بعلم اللّه و ان لا اله الا هو فهل انتم مسلمون (14)

من كان يريد الحيوة الدنيا و زينتها نوف اليهم اعمالهم فيها و هم فيها لا يبخسون (15)

اولئك الذين ليس لهم فى الاخرة الا النار و حبط ما صنعوا فيها و باطل ما كانوا يعملون (16)

ترجمـه آيات

آگاه باشيد كه مشركين سينـه هاى خود را عقب ميكشند که تا خود را از خدا (و شنيدن كلام او) پنـهان كنند. آگاه باشيد كه درون همان لحظه كه جامـه خود را بـه سر ميكشند خدا از آنچه كه پنـهان مى كنند و از آنچه كه اظهار ميدارند اطلاع دارد، چونكه او داناى بـه اسرار دلها هست (5).

هيچ جنبده اى درون زمين نيست مگر آنكه خدا رزق او را بـه عهده گرفته، او قرارگاه و محل نقل و انتقالش را ميداند رزق همـه درون كتابى روشن (كه همان علم خداست ) معين شده هست (6).

او كسى هست كه آسمانـها و زمين را درون شش روز خلق كرد و عرش (قدرت ) او بر آب قرار داشت، و غرضش از اين خلقت آن بود كه شما را بيازمايد كداميك بهتر عمل مى كنيد (با اين حال ) اگر تو اى پيامبر بـه ايشان بگويى كه بعد از مرگ دوباره زنده ميشويد آنـهايى كه كافر شدند، بطور حتم خواهند گفت : اين قرآن سحرى هست آشكار (7).

و ما اگر عذاب آنـها را که تا مدتى اندك و معين تاءخير بيندازيم حتما بـه عنوان مسخره مى گويند: موجب بازداشتن عذاب از آمدن چيست ؟ آگاه باشيد كه روزى كه قرار هست بيايد خواهد آمد و از ايشان بر نخواهد گشت، و فرا ميگيرد ايشان را همان عذابى كه بـه آن استهزاء مى كردند (8).

(بطور كلى وضع انسان چنين هست كه ) اگر رحمتى را كه بـه وى بچشانديم از او بگيريم بـه نوميدى شديدى گرفتار مى شود، و به خاطر ناسپاسى كه دارد و نعمت را از ما نميداند اميد برگشتن آن را از دست مى دهد (9).

و اگر بعد از بيمارى كه بـه وى رسيده، شفا و عافيتى بـه او بچشانيم ميگويد دردهاى بدى از من دور شد، و آن چنان شادى مى كند و فخر ميفروشد كه گويى بهبودى را از ما ندانسته، و احتمال برگشتن بيمارى را نميدهد (10).

مگر آنـها (كه درون سايه ايمان راستين ) صبر و استقامت ورزيدند و عمل صالح انجام دادند كه براى آنـها آمرزش و اجر بزرگى هست (11).

شايد (علت ايمان نياوردن كفار اين باشد كه ) تو پاره اى از آيات را كه بـه سويت وحى شده بـه ايشان نرساندهاى، ترسيدهاى كه بگويند: چرا گنجى بر او نازل نشده ؟ و يا چرا فرشتهاى از طرف خدا با او نيامده ؟ تو فقط بيم دهنده هستى و خداوند نگاهبان و ناظر بر همـه چيز هست (12).

بلكه آنـها مى گويند: قرآن را بـه دروغ بـه خدا بسته اى. اگر چنين مى گويند، بگو: شما اگر راست ميگوئيد بـه كمك هر كسى كه ميتوانيد ده سوره مثل قرآن را بسازيد، و به خدا افتراء و نسبت دهيد (13).

و اگر آنـها دعوت شما را اجابت نميكنند، بعد بدانيد كه قرآن بـه علم خدا نازل شده و در معبودى جز او نيست، آيا بعد از اين همـه سخنان منطقى، اسلام مى آوريد يا نـه ؟ (14).

كسى كه از تلاش خود تنـها زندگى دنيا و زينت آن را بخواهد، ما نتيجه تلاش ايشان را بطور كامل ميدهيم، و در آن هيچ نقصانى نمييابند (15).

اما اينـها همانـهايند كه درون آخرت بـه جز آتش بهره اى ندارند، و آنچه درون دنيا تلاش كرده اند بى نتيجه مى شود، چون هر چه كرده اند باطل بوده هست (16).

بيان آيات

اين آيات پاره اى از رفتار و گفتار مشركين درون رد بر نبوت خاتم الانبياء (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) و نيز رفتار و گفتارى كه درون رد كتاب نازل بر آن حضرت داشتهاند را حكايت نموده و از آنـها با ذكر دليل و حجت پاسخ مى دهد. از جمله رفتار ناپسندشان اين بوده كه بـه خداى تعالى بى حرمتى مى كردند، و از جمله گفتارهاى باطلشان اين بوده كه مى گفتند: چرا آن عذابى كه ما را بدان تهديد ميكنى نازل نمى شود؟ و چرا با اين پيامبر گنجى نازل نشد؟ و يا چرا همراه او فرشتهاى نيامد؟ و يا گفتند: اين قرآن راوى بـه دروغ بـه خدا نسبت مى دهد. البته درون اين آيات پاره اى معارف ديگر نيز خاطر نشان شده است.

الا انـهم يثنون صدورهم ليستخفوا منـه...

كلمـه (يثنون ) از باب (ثنى الشى ء، يثناه، ثنيا) است، بر وزن (فتح، يفتح، فتحا)، و مصدر آن، يعنى (ثنى ) بـه معناى عطف و پيچاندن است، و نيز بـه معناى رد بعضى بر بعض ديگر است. صاحب مجمع البيان ميگويد: اصل (ثنى ) بـه معناى عطف است، وقتى بخواهى بگوئى فلانى را از فلان يا فلان عمل منصرف كردم ميگوئى : (ثنيته عن كذا)، و از همين باب هست كلمـه (اثنان : دو)، چون دومى از هر چيز عطف بـه اولى آن مى شود، و به سوى آن برگردانده مى شود: (ثناء) هم كه بـه معناى مدح هست از اين باب است، زيرا درون مدح و ستودن، فضايل شخص ممدوح را يكى يكى ذكر مى كنند، دومى را بـه اولى و سومى را بـه دومى عطف مينمايند، و كلمـه (استثناء) نيز از همين باب است، چون درون استثناء نظر خود را بـه جمله قبل بر ميگردانى و افرادى را از آن استثناء ميكنى. وى درون معناى جمله (ليستخفوا منـه ) گفته هست : كلمـه (استخفاء) بـه معناى طلب خفاء چيزى است، و همچنين هست كلمـه (تخفى )، و همچنين دو كلمـه (استغشى ) و (تغشى ) يك معنا دارند.

پنـهان شدن مشركين براى پرهيز از روبرو شدن با دعوت پيامبر (ص)

پس منظور از جمله (يثنون صدورهم ليستخفوا منـه ) اينست كه مشركين با سينـه هاى خود بـه طرف عقب متمايل مى شوند و سرهايشان را زير مياندازند که تا خود را از شنيدن كتاب آسمانى پنـهان بدارند، که تا وقتى قرآن خوانده مى شود بـه گوششان نخورد. و اين تعبير كنايه هست از اينكه كفار خود را درون هنگام تلاوت قرآن از رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) و يارانى كه نزد آن جناب بودند پنـهان مى كردند كه درون آن محل ديده نشوند، و على الظاهر حجت بر آنان تمام نگردد.

(الا حين يستغشون ثيابهم يعلم...) - از اين تعبير چنين بر مى آيد كه گويا مشركين سرهاى خود را نيز با جامـه خود ميپوشاندند، و لذا خداى تعالى خبر داد بـه اينكه او ميداند و خبر دارد از آنچه مشركين درون خفاء و ظهور انجام مى دهند، بعد اينكه درون هنگام تلاوت قرآن خود را پنـهان مينمايند هيچ سودى بـه حالشان ندارد، زيرا خداى تعالى پنـهان و آشكار آنان را ميداند.

بعضى از مفسرين گفته اند: منظور از (يستغشون ثيابهم ) اينست كه : شبها درون خانـه هاى خود پنـهان مى شوند و هنگام خوابيدن خود را درون زير لحاف پنـهان مى كنند، چون مخفيترين حال آدمى همان حال اضطجاع است، حالى هست كه آدمى خود را درون زير لحاف قرار مى دهد، و معناى آيه اينست كه : مشركين سينـه هاى خود را منحرف مى كنند که تا خود را هنگام تلاوت قرآن از اين كتاب آسمانى پنـهان كرده باشند، ولى خداى تعالى سر و آشكار آنان را درون نـهفته ترين احوالشان ميداند، و نـهفته ترين احوالشان آن حالتى هست كه براى خواب، لحاف خود را بـه سر ميكشند، و اين توجيه خالى از ظهور نيست.

اين آن معنائى هست كه سياق آيه افاده مى كند، البته چه بسا معانى ديگرى براى آيه ذكر كرده اند كه از سياق آيه بعيد است، از آن جمله گفته اند: ضمير درون جمله (ليستخفوا منـه ) بـه خداى تعالى يا بـه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) برميگردد، و معناى آيه اين هست كه : خود را از خدا و يا از رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) پنـهان ميدارند. بعضى ديگر گفته اند معناى جمله (يثنون صدورهم ) اينست كه : سينـه هاى خود را بر كفر ميپيچند. جمعى ديگر گفته اند معنايش اينست كه : سينـه ها را از دشمنى با رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) آكنده ميسازند. معانى ديگرى نيز براى آيه كرده اند كه گفتيم همـه آنـها بعيد است.

خداوند متعال ضامن رزق همـه جنبندگان است

و ما من دابة فى الارض الا على اللّه رزقها...

كلمـه (دابة ) بطورى كه درون كتب لغت آمده بـه معناى هر موجودى هست كه حركتى هر چند اندك داشته باشد، و بيشتر درون نوع خاصى از جنبندگان استعمال مى شود، اما قرينـه مقام آيه اقتضاء دارد كه عموم منظور باشد، براى اينكه زمينـه كلام بيان وسعت علم خداى تعالى هست به همين جهت هست كه بـه دنبال جمله (الا حين يستغشون ثيابهم يعلم ما يسرون و ما يعلنون انـه عليم بذات الصدور) آمده است.

و اين معنا، يعنى يادآورى رزق تمامى جنبنده ها و اينكه خداى تعالى ضامن آن ميباشد، براى اين هست كه سعه علم خدا و آگاهياش بـه همـه حالات جنبندگان را اثبات كند و مقتضى آن هست كه جمله (و يعلم مستقرها و مستودعها) بـه منزله عطف تفسير باشد براى جمله (على اللّه رزقها)، درون نتيجه برگشت معنا بـه اين مى شود كه : كل جنبده هائى كه درون زمين هستند رزقشان بر عهده خداى تعالى هست - و هرگز بدون رزق نمى مانند - بعد خداى تعالى دانا و با خبر از احوال آنـها هست هر جا كه باشند، اگر درون قرارگاهى معين باشند، قرارگاهى كه هرگز از آن خارج نميشوند مانند دريا براى ماهى، و نظير صدف كه درون گوشـهاى از ته دريا زندگى مى كند، خداى تعالى رزقش را درون همان دريا مى دهد، و اگر قرارگاه معينى نداشته باشند و هر جا كه هستند بـه عنوان موقتند مانند مرغان هوا و مسافران دور شده از وطن، و يا آنجا كه هستند که تا زمانى معين ميباشند و پس از مدتى بيرون مى آيند، مانند جنين درون رحم مادر، خداى تعالى رزقشان را درون همان جا ميدهد، و كوتاه سخن اينكه، خداى تعالى آگاه بـه حال هر جنبده اى هست كه درون پهناى زمين زندگى مى كند (در آن واحد ناظر احوال و برآرنده حاجت ميلياردها جنبنده هست كه درون هوا و روى زمين و زير زمين و در شكم مادران هستند) و چگونـه چنين نباشد با اينكه رزق آنـها بـه عهده آن جناب است، و معلوم هست كه رزق وقتى بـه روزى خوار مى رسد كه روزى دهنده آگاه بـه حاجت او و با خبر از وضع او و مطلع از محل زندگى او باشد، چه محل زندگى موقت و چه محل زندگى دائمى اش.

از همينجا روشن مى شود كه منظور از دو كلمـه (مستقر و مستودع ) هم آن محلى هست كه جنبده فعلا درون آن هست، و مادامى كه درون زمين هست و زندگى دنيوى و زمينى را ميگذراند درون آنجا قرار دارد، و هم آن محل موقتى هست كه چند صباحى درون آن قرار ميگيرد، و سپس از آنجا مفارقت كرده بـه محلى ديگر منتقل مى شود.

اين معنائى هست كه بـه نظر ما رسيد، ولى بعضى از مفسرين گفته اند: منظور از (مستقر و مستودع ) اماكن جنبندگان درون حيات و بعد از ممات است، و يا مراد از اين دو كلمـه صلب جنس نر و رحم جنس ماده است، و يا مقصود از كلمـه (مستقر) مسكن هائى هست كه بعد از تولد درون زمين دارند، و از كلمـه (مستودع ) مواد زمينى هست كه بالقوه بعدها جنبده ميشود. ليكن اين معانى از سياق آيه بعيد است، مگر آنكه جمله (مستقرها و مستودعها) را جملهاى جداى از سياق دانسته، بگوييم درون مقام تفسير ماقبل خود نيست.

و ما درون تفسير آيه شريفه (و هو الذى انشاءكم من نفس واحدة فمستقر و مستودع ) مطالبى آورديم كه مناسب با اين مقام است، هر كه بخواهد ميتواند بـه آنجا مراجعه نمايد.

روزى از افعال مختص خدا و حقى هست كه برخورد واجب كرده است

و اما اينكه فرمود: (على اللّه رزقها) كلامى هست كه دلالت مى كند بر اينكه رزق بر خداى تعالى واجب است، و در قرآن كريم مكرر آمده كه روزى دادن، يكى از افعال مختص بـه خداى تعالى است، و اينكه روزى، حقى هست براى خلق بر عهده خداى تعالى، بـه اين آيات دقت فرماييد: (امن هذا الذى يرزقكم ان امسك رزقه )، كه بـه خوبى دلالت دارد بر اينكه غير از خداى تعالى روزى دهنده اى نيست، (ان اللّه هو الرزاق ذو القوة المتين )، (و فى السماء رزقكم و ما توعدون فورب السماء و الارض انـه لحق مثل ما انكم تنطقون ).

و اين اشكال وارد نيست كه چگونـه بر خداى تعالى حقى براى حلق او ثابت ميشود، براى اينكه اين حق را خود خداى تعالى بر خود واجب كرده نـه اينكه كسى از او طلبكار باشد، و در كلام خداى تعالى براى اين مطلب نظايرى هست، مثل اينكه مى فرمايد: (كتب على نفسه الرحمة )، و يا ميفرمايد: (و كان حقا علينا نصرالمؤمنين )، و آيات ديگرى از اين قبيل.

اعتبار عقلى هم مؤ يد اين معنا است، براى اينكه رزق عبارت هست از هر چيزى كه مايه دوام حيات مخلوقات زنده است، و چون هستى اين مخلوقات از فيض خداى تعالى هست چيزى هم كه هستى آنـها بستگى بـه آن دارد نيز از ناحيه اوست، و همانطور كه خداى تعالى درون ايجاد مخلوقات شريكى نداشته، درون روزى بـه آنـها و هر چيز ديگرى كه نيازمند بـه آنند نيز شريكى ندارد.

(كل فى كتاب مبين ) - ما درون تفسير سوره انعام آيه 59، و نيز درون سوره يونس آيه 61 درون معناى (كتاب مبين ) مطالبى ايراد كرديم، خوب هست خواننده بـه آن دو مورد مراجعه نمايد.

و هو الذى خلق السماوات و الارض فى ستة ايام و كان عرشـه على الماء

بحث پيرامون چگونگى خلقت آسمانـها و زمين را از طريق آيات كلام اللّه مجيد و رواياتى كه درون تفسير آنـها از اهل عصمت (عليهم السلام ) رسيده بـه سوره حم سجده موكول مى كنيم ان شاء اللّه.

در اينجا براى اينكه معناى (ستة ايام - شش روز) و نيز معناى جمله (و كان عرشـه على الماء) براى خواننده روشن شود، بطور اجمال ميگوييم :

معناى (سماء) و مراد از (سموات)

ظاهرا منظور از كلمـه (سماوات ) كه صيغه جمع است، و همواره درون مقابل كلمـه (ارض ) كه صيغه مفرد هست قرار ميگيرد، و در آيه مورد بحث مى فرمايد: خدا آسمانـها و زمين را درون شش روز آفريد، که تا طبقاتى از موجودات جسمانى باشد كه بر بالاى زمين قرار دارد، چون بطورى كه اهل لغت گفته اند كلمـه (سماء) بـه معناى هر چيزى هست كه بر بالاى سر ما قرار گرفته باشد، و معلوم هست كه بالا و پايين دو امر نسبى هستند.

پس (سماوات ) عبارتند از طبقاتى از خلق جسمانى و مشـهود كه بر بالاى كره زمين ما واقع شده، و بر آن احاطه دارند، و احاطه داشتنش بدين جهت هست كه زمين كروى شكل است، بـه دليل آيه شريفه : (يغشى الليل النـهار يطلبه حثيثا)، كه ميفهماند شب فراگير روز است.

و آسمان اول همين آسمانى هست كه چراغهاى نجوم و كواكب درون آن قرار دارند، بعد اين ، آن آسمانى هست كه زمين را درون احاطه خود دارد، و يا بـه عبارتى درون بالاى زمين قرار دارد، و زمين را درون شبها زينت ميبخشد، آنچنانكه قنديلها و چلچراغها سقف خانـه را زينت مى دهد. و اما نسبت بـه بالاى آسمان دنيا درون كلام خداى تعالى چيزى كه از وضع آن خبر دهد نيامده، تنـها آيه شريفه سبع سماوات طباقا ميفهماند كه آسمانـها هفت طبقه روى هم است، و آيه شريفه (الم تروا كيف خلق اللّه سبع سماوات طباقا و جعل القمر فيهن نورا و جعل الشمس سراجا) نيز همين يك نكته را ميرساند.

و آيه شريفه (اولم ير الذين كفروا ان السماوات و الارض كانتا رتقا ففتقناهما و جعلنا من الماء كل شى ء حى افلا يؤ منون ). درباره وضع آفرينش آسمانـها ميفهماند قبل از آنكه بـه صورت فعلى درون آيند، يعنى از يكديگر جدا و متمايز شوند يكپارچه بودند، و آيه شريفه (ثم استوى الى السماء و هى دخان فقال لها و للارض ائتيا طوعا او كرها قالتا اتينا طائعين فقضاهن سبع سماوات فى يومين و اوحى فى كل سماء امرها) كه ميفهماند خلقت آسمانـها درون دو روز صورت گرفته، البته نـه بـه روزهاى كره زمين ، چون روز بـه معناى يك مقدار معين از زمان است، و لازم نيست كه حتما با روز اصطلاحى ما ساكنان زمين منطبق باشد.

منظور از خلقت سموات و ارض درون شش روز (هو الذى خلق السموات و الارض ستة ايام)

آرى، روز درون هر ظرفى مقدارى هست از زمان، درون ظرف زمين عبارت هست از مدت زمانى كه كره زمين يك بار بـه دور خودش ‍ بچرخد، و در ظرف قمر - البته قمر مخصوص كره زمين - تقريبا برابر هست با بيست و نـه روز و نصف ، و استعمال كلمـه (يوم ) درون برهه اى از زمان استعمالى هست شايع.

بنابراين، خداى تعالى آسمانـها را درون دو برهه از زمان آفريده، همانطور كه درباره آفرينش زمين فرموده : (خلق الارض فى يومين... و قدر فيها اقواتها فى اربعة ايام ) بعد خلقت زمين درون دو روز، يعنى درون دو برهه از زمان بوده، و ارزاق آن درون چهار روز كه همان چهار فصل باشد تقدير شده است.

پس آنچه از آيات گذشته بـه دست آمد يكى اين بود كه خلقت آسمان و زمين بـه اين شكل و وضعى كه ما مى بينيم ناگهانى نبوده و به اين شكل از عدم ظاهر نشده بلكه از چيز ديگرى خلق شده كه آن چيز قبلا وجود داشته و آن، ماده اى متشابه الاجزاء و روى هم انباشته بوده كه خداى تعالى اين ماده متراكم را جزء جزء كرد، و اجزاء آن را از يكديگر جدا ساخت، از قسمتى از آن درون دو برهه از زمان زمين را ساخت، و سپس بـه آسمان كه آن موقع دود بود پرداخته، آن را نيز جزء جزء كرد، و در دو برهه از زمان بـه صورت هفت آسمان درون آورد. ديگر اينكه آنچه ما از موجودات زنده مى بينيم از آب آفريده شده اند، بعد ماده آب، ماده حيات هر جنبنده است.

با مطالبى كه گذشت معناى آيه مورد بحث روشن گرديد، بعد اينكه فرمود: (هو الذى خلق السماوات و الارض فى ستة ايام )، منظور از آفريدن آن، جمع كردن اجزاء، و سپس جدا ساختنش از مواد ديگرى متشابه با هم و متراكم درون هم است. و به حكم اين آيات خلقت آسمانـها درون دو روز و خلقت زمين نيز درون دو روز - بـه آن معنايى كه براى روز كرديم - صورت گرفته و در نتيجه از شش ‍ روز دو روز باقيمانده كه درون آن كارى ديگر شده (و آن همان تقدير ارزاق و يا بـه عبارتى بـه حركت درون آوردن زمين بـه دور خورشيد است، بـه نحوى كه درون اثر دور و نزديك شدنش از خورشيد و نيز درون اثر ميل بـه سوى شمال و جنوب، چهار قسم هوا درون زمين پيدا (شد: هواى بهارى، تابستانى، پاييزى و زمستانى و در نتيجه زمين آماده گرديد براى اينكه ارزاق روزى خواران، از آن برويد).

معناى جمله: (و كان عرشـه على الماء)

و اما اينكه فرمود: (و كان عرشـه على الماء) جمله اى هست حاليه ، و معناى مجموع آيه اينست كه : خداى تعالى درون وقتى و در حالى بـه خلقت آسمانـها و زمين پرداخت كه عرشش بر آب بود، و بر آب بودن عرش كنايه هست از اينكه مالكيت خداى تعالى درون آن روز مستقر بر اين آب بود كه گفتيم ماده حيات و زندگى است، چون عرش و تخت سلطنت هر پادشاهى عبارت است

از محل ظهور سلطنت او، و استقرار پادشاه بر آن محل بـه معناى استقرار ملك او بر آن محل است، (وقتى مى گويند فلان سلطان بر تخت سلطنت دست يافت و بر آن مستقر گرديد، معنايش اين نيست كه بعد از سالها جنگ و خونريزى بـه چهار تخته چوب دست يافته، بلكه معنايش اين هست كه بر مقام فرماندهى و اداره كشور مسلط شده هست ). بعد (استواء بر عرش ) بـه اين معنا هست كه خداى تعالى بعد از خلقت آسمان و زمين درون دو روز، بـه امر تدبير مخلوقات خود پرداخت.

و اينكه بعضى از مفسرين گفته اند: منظور از عرش، ساختن است، و اين معنا را از جمله (مما يعرشون ) گرفته اند كه درون سوره نحل آيه 68 قرار دارد، و معنايش (مما يبنون ) است، سخن درستى نيست، زيرا از فهم دور است.

امورى كه درون قرآن بـه عنوان هدف از خلقت، از آنـها ياد شده و از آن جمله هست آزمايش و تميز نيكوكار از بدكار

ليبلوكم ايكم احسن عمل

حرف (لام ) براى غايت است، و كلمـه (يبلوكم ) از مصدر (بلاء) هست كه بـه معناى امتحان ميباشد، و جمله (ايكم احسن عملا) بيان آن امتحان هست در شكل استفهام. مى خواهد بفهماند خداى تعالى اگر آسمانـها و زمين را با آن نظام حيرت انگيزش ‍ خلق كرد، براى اين غايت و نتيجه بود كه شما را بيازمايد و نيكوكاران شما را از بدكارانتان مشخص سازد. و معلوم هست كه بلاء و امتحان هيچ وقت غرض اصلى قرار نميگيرد، هر امتحانى كه درون هر جا صورت ميگيرد براى جدا كردن خوب از بد و مرغوب از نامرغوب است، و همچنين هست حسنـه و سيئه، يعنى اگر امتحانى صورت ميگيرد که تا مردم خوب و داراى حسنات از مردم بد و داراى سيئات جدا شوند، اين جدا سازى نمى تواند غرض اصلى باشد، بلكه براى كار و غرضى ديگر است، و آن جزائى هست كه بر حسنـه و سيئه مترتب مى شود. جزاء هم نمى تواند غرض نـهائى باشد، آن نيز بـه خاطر اينست كه وعده ممتحن عملى گردد، آن هم ممتحنى كه وعدهاش حق است، و لذا مى بينيم خداى تعالى همـه اين امور را بـه عنوان نتيجه خلقت ذكر كرده و در اينكه ابتلاء، غايت خلقت هست فرموده : (انا جعلنا ما على الارض زينة لها لنبلوهم ايهم احسن عملا)، و در اينكه اين مشخص كردن بـه چه معنا هست ؟ فرموده : (ليميز اللّه الخبيث من الطيب )، و در خصوص جزاء فرموده : (و خلق اللّه السماوات و الارض بالحق و لتجزى كل نفس بما كسبت و هم لا يظلمون ).

و درون اينكه معاد براى بـه كرسى نشاندن وعده هائى هست كه داده، فرموده : (كما بدانا اول خلق نعيده وعدا علينا انا كنا فاعلين ) و آيات ديگرى كه درون اين باب هست، و در اينكه عبادت غرض اصلى از آفريدن جن و انس هست فرموده : (و ما خلقت الجن و الانس الا ليعبدون ).

و اگر عمل صالح و يا انسان صالح و نيكوكار را غرض از خلقت معرفى كرده منافات با اين معنا ندارد كه مى بينيم درون خلقت، اغراض ‍ ديگرى نيز هست، و انسان درون حقيقت يكى از آن اغراض است، براى اينكه وحدت و اتصالى كه حاكم بر سراسر عالم هست اين معنا را تجويز مى كند، كه درون مقام بيان غرض از خلقت يك بار نام انسان شود، بار ديگر نام موجودى ديگر، براى اينكه همـه اين انواع موجودات محصول ارتباط و نتيجه ازدواج عامى هست كه دائما درون بين اجزاى عالم جريان دارد، بعد چه مانعى دارد كه يك بار بـه نوع انسان بگويند كه از خلقت آسمانـها و زمين تو منظور بودى، و بار ديگر بـه نوعى ديگر از موجودات.

استنتاج وجود ملائكه قبل از خلقت آسمانـها و زمين، از جمله : (و كان عرشـه على الماء) و بررسى و رد اساس و مبناى اين نظر

علاوه بر اين، انسان كاملترين انواع موجودات و متقن ترين مخلوقات جسمانى موجود درون آسمانـها و زمين است، و اگر جنس بشر درون جانب علم و عمل رشدى صالح و نموى درست داشته باشد ذات او از هر موجود ديگر افضل و شريفتر و مقامش رفيعتر هست و درجه بلندترى دارد، هر چند كه آسمانـها هيكلى بسيار بزرگتر دارند، و خداى تعالى درون مقام احتجاج عليه كفار خطاب بـه ايشان مى فرمايد: (ءانتم اشد خلقا ام السماء بنيها). و معلوم هست كه هر مصنوعى كه مشتمل بر كمال و نقص باشد، كمال آن، غرض و مورد نظر صانع آن هست نـه نقص آن، و به همين جهت هست كه خود ما مراحل مختلف وجود انسان را كه روزى منى بود و سپس ‍ جنين شد و آنگاه طفل شد و همچنين ساير مراحل آن را مقدمـه وجود يك انسان كامل و تمام عيار شمرده مى گوييم اين مراحل، مقدمـه پديد آمدن آن انسان است، چون غرض اصلى، پديد آمدن آن انسان كامل است، و اما مراحل نقص آن منظور نيست و همچنين هست هر موجود ديگر.

و با اين بيان روشن مى شود كه بهترين افراد انسان - اگر درون بين انسانـها افرادى باشند كه از هر جهت برترى داشته باشند - غايت و غرض اصلى از خلقت آسمانـها و زمينند، و لفظ آيه نيز خالى از اشاره و دلالت بر اين معنا نيست، براى اينكه جمله (ايكم احسن عملا) ميفهماند كه مقصود اصلى مشخص كردن كسى هست كه بهتر از ديگران عمل مى كند چه اينكه آن ديگران اصلا عمل خوب نداشته باشند، و يا داشته باشند ولى بـه پايه آنان نرسند. پس، كسى كه عملش از عمل تمامى افراد بهتر است، چه اينكه تمامى افراد نيكوكار باشند ولى بـه پايه آن شخص نرسند، و يا اصلا نيكوكار نباشند بلكه بدكار باشند، مشخص كردن آن كس غرض و مقصود از خلقت است، و با اين بيان معناى حديث قدسى كه درون آن خداى تعالى درون خطاب بـه پيامبر گرامياش فرموده : (لو لاك لما خلقت الافلاك - اگر تو درون نظر نبودى من افلاك را نمى آف ) روشن مى شود، براى اينكه آن جناب از تمامى افراد بشر افضل است.

جهات حسن و مصلحت بر اراده و افعال ما حاكم هست و خداوند جل شانـه تحت تأثير و حكومت آن جهات و هيچ چيز ديگر نيست

و درون مجمع البيان آمده كه جبائى گفته هست : درون اين آيه دلالتى هست بر اينكه قبل از خلقت آسمانـها و زمين ملائكه بوده اند، زيرا آيه صريح هست در اينكه قبل از خلقت آسمانـها و زمين عرش خدا بر آب بوده و آفريدن عرش بر آب هيچ حسنى ندارد، مگر وقتى كه درون آن ميان مكلفى باشد که تا از راه عرش و آب استدلال بر وجود صاحب عرش كند. و على بن عيسى گفته : سخن جبائى درست نيست، زيرا خبر از اينكه عرش خدا قبل از خلقت آسمانـها و زمين بر آب بوده تنـها فايدهاش استدلال مكلفين آن زمان نيست، بلكه ممكن هست اين خبر مصلحتى براى مكلفين داشته باشد كه بعد از خلقت آسمانـها و زمين خلق شده اند (مثل جن و انس )، بعد ‍ ما مجبور نيستيم وجه جبائى را بپذيريم. سيد مرتضى - قدس سره - نيز همين نظريه را اختيار كرده.

مولف : اين دو نظريهاى كه صاحب مجمع البيان نقل كرده اساسش مذهب معتزله است، كه گفته اند: افعال خداى تعالى معلل بـه اغراض ‍ است، و هيچ كار خدا بدون غرض و مصلحت و جهات حسن نيست، هر چند كه اين مصلحت عبارت باشد از اينكه ملائكه را خلق كند و آنگاه بـه مكلفين، يعنى همان ملائكه خبر دهد كه عرشش بر آب است، و آن مكلفين از اين خبر عبرت بگيرند و به خدا ايمان بياورند، و با ايمان آوردنشان مصلحتى از مصالحشان تاءمين گردد. ليكن ما درون بحثهاى قبلى خود گفتيم كه اين سخن درست نيست، زيرا هيچ چيزى (و حتى غرض و هدف و نتيجه و علت و امثال اينـها) نمى تواند درون خدا حكم كند و خداى تعالى را محكوم خود سازد، و گفتيم كه غير خدا هر چه كه فرض شود اگر داراى واقعيت باشد - نـه صرف اعتبار - مخلوق خدا و تحت تدبير خدا است، آرى : (ان الحكم الا لله ) و (اللّه خالق كل شى ء)، حكم منحصرا كار خدا است، غير او حاكمى نيست که تا در او حكم كند و اثر بگذارد، و غير او هر چه كه فرض شود مخلوق او است.

مراد از كفار از اينكه مسأله معاد و بعث بعد از مرگ سحر خواندند

پس جهات حسن و مصلحت (و غرض و هدف و امثال اينـها) امورى هست كه بر ما حكم مى كند و ما را وادار مى سازد بـه اينكه برخيزيم و فلان كار را شروع كنيم که تا آن غرض حاصل گردد، و اين جهات حسن و مصلحتها امورى هستند خارج از (ذات ) و خارج از افعال ما، كه درون ما بدان جهت كه ما فاعل هستيم و با انجام كارهاى خود ميخواهيم سعادت زندگى خود را تاءمين كنيم اثرى ميگذارند، اما آيا خداى سبحان نيز مثل ما هست كه تحت تاءثير چيزى قرار گيرد؟ نـه، حاشا، او اجل از اين است، براى اينكه اين جهات حسن و مصالح، قوانين عمومى هستند كه از نظام عمومى عالم و روابط موجود بين اجزاى خلقت گرفته شده اند، (مثلا اگر ما بـه خاطر مصلحت سيرى غذا ميخوريم، و به خاطر مصلحت سلامتى از دوا استفاده مى كنيم، اين مصلحتها از نظام عمومى عالم گرفته شده كه اولا انسان نيازمند بـه غذا و بيمار محتاج دوا هست ، و ثانيا فلان موجود ميتواند غذاى بشر باشد - بر خلاف چيزهائى ديگر كه نمى تواند غذاى بشر واقع گردد - و فلان دوا، فلان اثر را درون مزاج بشر دارد، بعد همـه آنچه كه ما مصلحتش ميخوانيم امورى هست خارج از ما كه قبل از ما درون عالم و در نظام جارى درون عالم وجود داشته )، و اين عالم و نظام جارى درون آن فعل خداى سبحان است، و به هيچ وجه ممكن نيست كه مفهوم انتزاع شده از چيزى جلوتر از آن چيز تحقق يابد، مثلا مصلحت، كه امرى هست انتزاعى جلوتر از منشاء انتزاعش ‍ يعنى فعل تحقق يابد، و تازه بـه اين حد هم قناعت ننموده حتى از صاحب فعل هم جلو بيفتد، و قبل از صاحب فعل، تحقق داشته باشد و در صاحب فعل اثر بگذارد.

و اما اينكه درون آيه شريفه خلقت آسمانـها و زمين را با جمله (ليبلوكم ايكم احسن عملا) تعليل كرده، و نيز تعليلهاى بسيار ديگرى نظاير اين تعليل كه درون قرآن كريم آمده درون حقيقت از قبيل تعليل بـه فوايدى هست كه درون خلقت هست، و به مصالحى كه بر آن متفرع مى شود، و خداى تعالى درون جاى ديگر نيز خبر داده كه فعلش خالى از حسن نيست ، و فرموده : (الذى احسن كل شى ء خلقه ). بعد ‍ خداى سبحان خيرى هست كه درون او هيچ شرى نيست، و حسنى هست كه درون او هيچ قبحى وجود ندارد، و معلوم هست كسى كه چنين باشد بـه هيچ وجه شر و قبيح از او صادر نمى شود.

و مقتضاى آنچه درون گذشته بيان شد اين نيست كه معناى حسن اين باشد كه از خدا سر زده باشد، و به عبارتى ديگر: نيك آن چيزى باشد كه خدا انجام داده و يا مردم را امر كرده باشد كه آن را انجام دهند، هر چند كه عقل آن را قبيح بداند، و قبيح آن باشد كه از خدا صادر نشده، و يا مردم را از انجام آن نـهى كرده باشد، هر چند كه عقل آن را حسن و زيبا بداند، براى اينكه چنين چيزى با اين آيه شريفه كه مى فرمايد: (قل ان اللّه لا يامر بالفحشاء) سازگار نيست.

مقصود از كلمـه امت درون آيه: (و لئن اخرنا عنـهم العذاب الى امة معدودة) و وجوهى كه درون معناى آن گرفته شده است

و لئن قلت انكم مبعوثون من بعد الموت ليقولن الذين كفروا ان هذا الا سحر مبين

چون درون آيه قبل جمله (ليبلوكم ) بـه مساله معاد اشاره داشت، اينك درون اين آيه اشاره دارد بـه اينكه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) بعد از بيان مساءله معاد براى كفار با چه عكس العملى از ناحيه آنان روبرو خواهد شد، و آن اينست كه خواهند گفت: اين سخن (مساءله معاد) سخنى ساحرانـه است.

بنابراين، از ظاهر آيه برمى آيد كه : همانطور كه كفار لفظ قرآن را با آن فصاحتى كه دارد و با آن بلاغتى كه درون نظم آن هست آن را سحر خواندند، همچنين حقايق معارفى را كه خرافات كفار را رد مى كند و قرآن و رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) از آن حقايق خبر مى دهند نيز سحر خواندند. و بنابراين، اين رفتار كفار كه از سحر خواندن لفظ فصيح و بليغ قرآن تجاوز نموده معارف صحيح و مستقيم آن را نيز سحر خواندند، از باب مبالغه درون افتراء بستن بـه كتاب خدا و از باب لجبازى و دشمنى با حق صريح است.

ممكن هم هست منظورشان از سحر مغالطه و تمويه باشد، يعنى خواسته باشند بگويند: قرآن باطل را بـه صورت حق جلوه مى دهد، و اگر اين منظور را داشته باشند قهرا سحر خواندن قرآن از باب اطلاق ملزوم و اراده لازم است، و ليكن اين احتمال با ظاهر آيه زير كه از نظر مورد، شبيه بـه آيه مورد بحث هست نميسازد، توجه فرمائيد: (قل من بيده ملكوت كل شى ء و هو يجير و لا يجار عليه ان كنتم تعلمون سيقولون لله قل فانى تسحرون ).

و لئن اخرنا عنـهم العذاب الى امة معدودة ليقولن ما يحبسه...

حرف (لام ) درون آغاز آيه لام قسم است، و به همين جهت جواب سوگند را با آوردن حرف لام و با نون تاءكيد مؤ كد نموده و فرمود: (ليقولن ). و معناى آيه اين هست : و سوگند ميخورم كه اگر ما عذابى را كه اين كفار مستحق آنند که تا مدتى معين از آنان تاءخير بيندازيم، بـه استهزاء خواهند گفت : چه چيز خدا را از فرستادن عذاب جلوگيرى كرد بعد چرا آن عذاب را بر ما نازل نكرد؟ و چرا آن بلاء بر سر ما نيامد؟

و درون اين آيه اشاره و بلكه دلالت هست بر اينكه كفار، وقتى از كلام خداى تعالى و يا از زبان پيامبر گرامياش وعده عذابى را شنيدند كه مفرى از آن نبود، و وقتى ديدند كه خدا از درون رحمتش نسبت بـه آنان، آن عذاب را نفرستاد، دست بـه تمسخر زده و از درون استهزاء گفتند: (پس آن عذاب چه شد و چرا نيامد؟) مؤ يد اين دلالت اين هست كه درون آخر آيه فرموده : (الا يوم ياتيهم ليس مصروفا عنـهم - آگاه باشند كه روزى كه آن عذاب بيايد ديگر از آنان بر نخواهد گشت ).

و با اين بيان اين نظريه تاءييد مى شود كه اين سوره يعنى سوره هود بعد از سوره يونس كه درون آن آمده بود: (و لكل امة رسول فاذا جاء رسولهم قضى بينـهم بالقسط...) نازل شده، (در سوره يونس اين تهديد بـه گوش كفار خورده و چون عملى نشده گفته اند: چرا آن عذابى كه جمله (قضى بينـهم بالقسط) ما را بـه آن تهديد مى كرد نازل نشد، لذا درون سوره هود درون آيه مورد بحث، اين گفتارشان نقل شده ).

هر نعمتى كه خدا اعطا مى كند، رحمتى از او هست و بشر طلبكار آن نبوده که تا با گرفتن آن نوميد شده، كفران بورزد

(الى امة معدودة ) - كلمـه (امت ) بـه معناى حين و وقت هست همچنانكه درون آيه (و قال الذى نجا منـهما و ادكر بعد امة ) بـه اين معنا آمده است.

و چه بسا ممكن هست كه منظور از امت، جماعت باشد، و معناى آيه اين باشد كه : و اگر ما عذاب كفار را که تا رسيدن جماعتى معدود تاءخير بيندازيم، خواهند گفت : چرا آن عذاب را نفرستاد، و منظور از جماعت معدود مؤمنين باشد، چون خداى سبحان وعده داده كه روزى، اين دين را بـه دست قومى صالح تاءييد مى كند، قومى كه هيچ چيزى را بر دين خدا مقدم نميدارند، و چون اين قوم فراهم آيند درون آن هنگام خداى تعالى دينى را كه براى آنان پسنديده بلا مانع و بدون مزاحم مى كند: (فسوف ياتى اللّه بقوم يحبهم و يحبونـه اذلة على المؤمنين اعزة على الكافرين يجاهدون فى سبيل اللّه و لا يخافون لومة لائم) و نيز فرموده : (وعد اللّه الذين آمنوا منكم و عملوا الصالحات ليستخلفنـهم فى الارض كما استخلف الذين من قبلهم و ليمكنن لهم دينـهم الذى ارتضى لهم... يعبدوننى لا يشركون بى شيئا)، و اين احتمال عيبى ندارد.

بعضى از مفسرين گفته اند: منظور از كلمـه (امت )، جماعت است، اما جماعتى كه بعد از اين كفار مى آيند و كافرتر از اينان هستند و بر كفر خود اصرار ميورزند، آن وقت خداى تعالى بـه عذاب انقراض گرفتارشان مى كند، همانطور كه درون زمان نوح (عليه السلام) چنين كرد. وجه ديگرى كه درون معناى آيه گفته اند اين هست كه : منظور از امت، جماعت است، ولى جماعتى كه بعد از اين كفار مى آيند و بر معصيت خدا پافشارى مى كنند، و قيامت براى آنان بپا مى شود.

ليكن اين دو وجه سخيف و نادرست است، زيرا اساس آن دو، بر يك مبناى غلطى است، و آن اين هست كه معذبين، كفار آينده اند، نـه همان كفارى كه استهزاءشان درون آيه نقل شد، با اينكه ظاهر جمله : (الا يوم ياتيهم...) اين هست كه معذبين همان استهزاء كنندگانى هستند كه گفتند: (ما يحبسه ).

عذابى كه كفار آن را مسخره مى كردند آنان را فرا خواهد گرفت

(الا يوم ياتيهم ليس مصروفا عنـهم و حاق بهم ما كانوا بـه يستهزؤ ون ) - اين آيه بـه منزله جواب از گفتار كفار هست كه گفتند: (ما يحبسه ) و اين سؤال، گفتارى هست كه درون موقعيت استهزاء واقع شده چون درون معناى رد آن عذابى هست كه با آن تهديد شدند و حاصلش اين بود كه : اگر اين عذابى كه خداى تو ما را بـه آن تهديد مى كند حق بود درون نازل كردنش درنگ نميكرد، و هيچ سببى نيست كه خدا بـه انتظار آن سبب از فرستادن عذاب صرفنظر كند، چون اگر سببى باشد، ايمان آوردن ما است، كه ما ابدا ايمان نخواهيم آورد و از كفر خود دست بر نخواهيم داشت، بعد درنگ درون فرستادن عذاب هيچ وجه صحيحى ندارد و وجه صحيح درون تعجيل آن است، و اين خود كاشف هست از اينكه تهديد مذكور از قبيل تهديد كاذب است.

خداى تعالى از اين سخن كفار پاسخ داد بـه اينكه آن عذاب بزودى خواهد آمد و هيچ عاملى نمى تواند آن را از اين كفار برگرداند، بلكه عذابى كه بـه آن استهزاء مى كردند آنان را فرا خواهد گرفت.

با اين بيان روشن مى شود كه عذابى كه خداى تعالى كفار را با آن تهديد كرده عذاب دنيوى بوده كه خيلى زود بر آنان نازل مى شده و بر اين اساس اين آيه و آيه قبل از آن هر يك، يكى از هوسهاى جاهلانـه كفار را ذكر مى كند، آيه قبلى تذكر مى دهد كه وقتى مساءله قيامت بر كفار گفته مى شود، و از عذاب روز قيامت انذار مى شوند، مى گويند: اين سخن سحرى هست آشكار، و آيه مورد بحث يادآور مى شود كه وقتى عذاب موعود که تا مدتى تاءخير انداخته ميشود و خبرش بـه آنان مى رسد، از درون استهزاء مى گويند: چه شد كه تاءخير افتاد؟

و لئن اذقنا الانسان منا رحمة ثم نزعناها منـه انـه ليؤس كفور

در مجمع البيان ميگويد: كلمـه (ذوق ) - كه فعل (اذقنا) از آن گرفته شده - بـه معناى آن هست كه چيزى را براى اينكه بفهمى چه طعمى دارد درون دهان بگذارى.

و اگر خداى سبحان درون اين آيه حلال كردن لذات را براى انسانـها اذاقه و چشاندن خوانده براى اين هست كه بفهماند لذات دنيا مانند طعم غذاها ناپايدار هست و بـه سرعت از بين مى رود، نظير تعبيرهاى زير كه درباره لذات دنيا كرده اند، يكى گفته : (ظلى هست زائل ) يعنى سايهاى هست زودگذر، ديگرى گفته : رؤ ياهاى شيرينى هست كه بعد از بيدارى اثرى از آن نمييابى.

و كلمـه (نزع ) كه فعل (نزعنا) از آن گرفته شده بـه معناى كندن چيزى از جائى هست (كه درون آن استقرار يافته )، و كلمـه (يؤ س ) بر وزن فعول، صيغه مبالغه از ماده (ياءس : نوميدى ) است، و ياءس عبارت از حالتى هست كه يقين كنى آن چيزى كه اميد و انتظارش ‍ را دارى تحقق نخواهد يافت، و نقيض اين حالت را (رجاء: اميد) گويند.

هر نعمتى كه كه خدا عطا مى كند، رحمتى از اوست و بشر طلبكار آن نبوده که تا باگرفتن آن نوميد شده، كفران بورزد

و درون اين آيه رحمت بـه جاى نعمت بـه كار رفته، با اينكه نعمت چشيدنى هست نـه رحمت، و جا داشت بفرمايد: (و لئن اذقنا الانسان منا نعمة )، و اگر اينطور نفرمود، براى اين هست كه اشاره كند بـه اينكه هر نعمتى كه خداى تعالى بـه انسان مى دهد مصداقى از رحمت خدا است، زيرا حاجتى از انسان را برطرف مى سازد، درون حالى كه خود انسان استحقاق آن را ندارد و طلبكار از خداى تعالى نيست. و معناى آيه اين هست : اگر ما بـه انسان چيزى از نعمتهايى كه انسان، متنعم بـه آن هست بدهيم و سپس از او نزع كنيم و بگيريم، دچار ياس شده بـه شدت نوميد مى گردد، که تا اين حد كه گوئى بازگشت مجدد آن نعمت را غير ممكن ميداند، آنگاه بـه كفران نعمت ما ميپردازد، تو گويى خود را طلبكار ما درون آن نعمت ميدانسته و آن را حق ثابت خود مى پنداشته كه ما محكوم بـه آن هستيم، و گويا اصلا ما را مالك آن نعمت نميدانسته، بعد انسان طبعا بگونـه اى هست كه هنگامى چيزى از او گرفته مى شود ماءيوس مى گردد و كفران ميورزد آفريده شده است.

نكته ديگرى كه درون اين آيه هست اين هست كه با اينكه موضوع مورد بحث، كفار بودند، از سرشت انسان سخن رانده، براى اينكه بفهماند صفتى كه ما براى انسان ذكر كرديم خاص كفار نيست، بلكه صفت نوع بشر است.

و لئن اذقناه نعماء بعد ضراء مسته ليقولن ذهب السيئات عنى انـه لفرح فخور

در مجمع البيان گفته : كلمـه (نعماء) بـه معناى انعامى هست كه اثر آن بر صاحبش ظاهر باشد، و (ضراء) بـه معناى بلاء و مضرتى هست كه از حال پريشان صاحبش خبر دهد، زيرا اين دو كلمـه از مجراى كلماتى گرفته شده اند كه مخصوص حكايت احوال ظاهرى است، مانند كلمـه (حمراء: قرمزى ) (كه سرخيش واضح و ظاهر هست ) و كلمـه (عيناء: خوش چشمى ) (كه زيبائى چشمش بر همـه روشن هست )، علاوه براين، اين دو كلمـه دلالت بر مبالغه نيز دارند، و كلمـه (فرح ) بـه معناى سرور است، و اين دو كلمـه (فرح و سرور) نظير هم هستند، و هر دو بـه معناى باز شدن قلب بـه خاطر چيزى هست كه از آن لذت ميبرد، و ضد اين دو كلمـه (غم ) (با تشديد ميم ) هست - که تا آنجا كه ميگويد: و كلمـه (فخور) بـه معناى كسى هست كه زياد فخرفروشى مى كند، و يا با شمردن فضايل خود مى خواهد خود را يك سر و گردن از ديگران بلندتر جلوه دهد، و اين كلمـه هر جا اطلاق شود ذم است، چون دلالت بر تكبر دارد، تكبر بر كسى كه تكبر بر او جايز نيست.

و منظور از سيئات بـه قرينـه مقام، مصائب و بلاهايى هست كه نزول آن بر آدمى، انسان را بد حال و غمگين و دردمند و پريشان كند. و معناى آيه اين هست كه : اگر ما انسان را بعد از آنكه گرفتار بود بـه نعمتى برسانيم حتما ميگويد شدائد از من برطرف شد. و اين گفتار كه قرآن بـه عنوان زبان حال از جنس بشر حكايت مى كند كنايه هست از اينكه وضع بشر چنين هست كه بعد از رفع گرفتاريش خاطر جمع مى شود كه ديگر آن شدائد و مصائب بر نميگردد.

و اينكه فرمود: (انـه لفرح فخور) بـه منزله تعليل براى جمله (ليقولن ذهب السيئات عنى ) هست كه مى فرمايد: علت خاطر جمعيش اين هست كه او آنچنان خوشحال مى شود كه خيال مى كند هميشـه درون اين حال باقى خواهد ماند چونكه نعمت را بعد از بلاء چشيده هست (و درون دلش جائى براى فكر صحيح باقى نميماند)، و اگر او فكر مى كرد كه آنچه از نعمت كه درون اختيار او هست زوال پذير هست و نمى توان بـه بقاء و دوام آن اعتماد نمود، چون امر بـه دست او نيست، بلكه بـه دست غير او هست همچنانكه احتمال دارد كه آنچه از گرفتاريها و مصائب كه از او برطرف شده دوباره برگردد، درون اين صورت ديگر خوشحال نميشد، چون هيچ انسان عاقلى درباره امرى مستعار و ناپايدار خوشحالى نميكند. همچنانكه علت فخور بودنش همان سرور است، انسان وقتى بـه نعمتى مى رسد بر ديگران فخرفروشى مى كند، با اينكه فخر، مخصوص كرامت و فضيلتى هست كه خود انسان براى خود كسب كرده باشد، نـه فضايلى (از قبيل زيبايى، خوشقامتى، سلامت، ثروت و هر نعمت ديگر كه ) بـه انسان داده شده است. پس، از فخرفروشى اينگونـه انسانـها فهميده مى شود كه او نعمت را از خودش و اختيار آن را بـه دست خودش ميداند نـه بـه دست ديگرى، و كسى را سراغ ندارد كه نعمت را از او سلب كند، و يا گرفتاريهائى كه داشته بـه او برگرداند، و به اين جهت هست كه بـه ديگران فخر ميفروشد.

انسان تنگ نظر و كوته بين است، درون شدت و بلا، نوميد و كفور و در نعمت و رفاه، سرمست و بالنده است. جز صابران نيكوكردار...

الا الذين صبروا و عملوا الصالحات اولئك لهم مغفرة و اجر كبير

خداى تعالى قبل از اين جمله طبيعت انسان را درون حال شدت و بلاء، و در حال نعمت و رخاء بيان كرده، مى فرمايد كه : درون حال اول دچار ياءس و كفر ميشود، و در حال دوم دچار فرح و فخر مى گردد، و منظورش از اين بيان اين هست كه بفرمايد: انسان موجودى تنگ نظر هست و ديدى كوتاه دارد، تنـها وضع حاضر و پيش پاى خود را مى بيند، و از آينده دورتر خود غافل مى شود، اگر نعمت از دستش ‍ برود، ديگر بازگشتى براى آنـها نميبيند و به ياد نمى آورد كه آنچه داشت از خداى سبحان بود، و خداى سبحان اگر بخواهد ميتواند دوباره آن را برگرداند، که تا در نتيجه اين يادآورى صبر كند و دل خود را بـه اميد و درخواست از خداى تعالى محكم سازد.

و اگر (نعمتى بـه او برسد و يا) نعمت از دست رفتهاش دوباره برگردد، خيال ميكند مالك آن نعمت است، لذا مسرور و فخور مى شود و خدا را درون اين سرنوشت خود هيچكاره ميداند، درون نتيجه درون مقام شكرگزارى بر نيامده از اظهار مسرت و فخرفروشى بـه ديگران نمى پرهيزد.

خداى عزّوجل بعد از بيان اين دو طبيعت از انسانـها، طايفه اى از آنان را استثناء نموده مى فرمايد: (الا الذين صبروا و عملوا الصالحات )، سپس بـه اين طايفه وعده نيك داده مى فرمايد: (اولئك لهم مغفرة و اجر كبير).

صبر و عمل صالح انسان را از آن دو طبيعت مذموم مى رهانند، و صبر و عمل صالح منفك از ايمان نيستند

خواهيد گفت : چرا افراد استثنائى را بـه عنوان (الذين صبروا و عملوا الصالحات ). استثناء كرده ؟ درون پاسخ مى گوييم : وجهش اين هست كه رهايى انسان از آن دو طبيعت مذموم، تنـها براى كسانى امكان دارد كه صابر باشند و صفت نيك و خويشتنداريشان نگذارد درون برابر مصائب، جزع و فزع نموده دچار نوميدى و كفر شوند، و وادار سازد که تا هنگام زوال شدايد و رسيدن نعمتها از خداى تعالى، ولى نعمتشان غافل نگشته، درون مقام شكرگزارى برآيند، و او را ثنائى گويند كه مايه خوشنوديش باشد، و نعمت او را درون جايى مصرف كنند كه او راضى باشد، و خلق خداى را از فرح و فخر خود آسوده بدارند، و استغناء، وادار بـه اين عكس العملهاى نكوهيده شان نكند.

و اين طايفه استثنائى تنـها افرادى هستند كه از آن دو حالت زشت رهايى دارند، و خدا آنان را مى آمرزد، يعنى آثار آن دو طبيعت مذموم را از دلهايشان محو نموده بـه جاى آن، خصال ستوده را جايگزين مى كند، آرى اين طايفه نزد پروردگار خود مغفرت و اجرى بزرگ دارند. درون اين آيه دلالتى هست بر اينكه صبر با عمل صالح، منفك از ايمان نيست، و ممكن نيست فرد بى ايمان، صابر و داراى اعمال صالح باشد. آرى، درون اين آيه بـه صابران صالح وعده مغفرت و اجر بزرگ داده و معلوم هست كه مغفرت شامل مشركين نمى شود، زيرا خود خداى تعالى فرموده : (ان اللّه لا يغفر ان يشرك بـه ).

و باز بـه دليل اينكه عين اين وعده كه درون اين آيه آمده، يعنى وعده مغفرت و اجر كبير را درون آيات زير بـه مؤمنين داده و فرموده : (و الذين آمنوا و عملوا الصالحات لهم مغفرة و اجر كبير)، و نيز فرموده : (ان الذين يخشون ربهم بالغيب لهم مغفرة و اجر كبير).

و اتصال آيات سهگانـهاى كه درون اول آنـها كلمـه (لئن ) آمده بـه ما قبل روشن است، براى اينكه گفتار درون آيات قبل درون زمينـه كفر كافران و سحر خواندن وعده معاد بود، و نيز اين را تذكر ميداد كه كفار درون مقابل تهديد بـه عذاب، آن را استهزاء كردند، و در اين سه آيه فرمود كه كفار با آن وضع طبيعى كه دارند نعمت خدا را زوال پذير نميدانند، و همچنين اگر گرفتارند گرفتارى خود را نيز زوال پذير نميدانند، هر چند خداى تعالى وعده زوال آن و تبدلش بـه يك زندگى خوب را داده باشد. همچنانكه درون اول سوره اين وعده را داده بود.

فلعلك تارك بعض ما يوحى اليك و ضائق بـه صدرك...

توضيح درباره خطاب بـه رسول خدا (ص) در: (فعلك تارك بعض ما يوحى اليك...) و معنايى كه از اين خطاب فهميده مى شود

از آنجا كه رسالت رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) با قرآن معجزه آسائى كه آن را تاءييد مى كرد، و معجزات باهره و ادله و براهين قاطعى كه همراه آن بود، چيزى نبود كه عقل سالم بتواند آن را انكار كند، و يا انسانى داراى مشاعر درست بتواند آن را رد نموده بـه آن كفر بورزد، قهرا كفرى كه قرآن از كفار و انكارى كه از مشركين حكايت مى كند بـه حسب طبع، امرى بعيد بـه نظر ميرسيد، و اين طبيعى هست كه وقتى وقوع امرى با خصوصيات و صفاتى درون نظر انسان بسيار بعيد برسد، شروع بـه بى اعتنايى بـه استبعاد خود مى كند و سعى مى كند وقوع آن امر را از راههاى ديگرى توجيه كند که تا اينكه بـه وقوع امرى كه عادتا و طبيعتا بعيد هست ملتزم نشود.

و چون آيه شريفه چنين مقامى را داشت يعنى از كفار و مشركين انكار نبوتى را نقل كرد كه حق صريح بود، و حجتها و براهين واضحى حقانيت آن را تاءييد مى كرد، و اين انكار امر بسيار بعيدى بود و طبعا كسى آن را باور نميكرد، لذا درون آيه مورد بحث شروع كرد با آوردن وجوهى پى درون پى بـه تدريج آن استبعاد را از بين ببرد، و به اين منظور فرمود: (شايد تو، بـه خاطر اينكه انكار منكرين بـه نظرت امر بعيدى رسيده بخواهى بعضى از آنچه بـه تو وحى شده را ترك كنى...)، (و يا مى گويند محمد اين كلام را بـه دروغ بـه خدا نسبت مى دهد...).

پس گويا اينطور گفته شده : اين خيلى بعيد هست كه تو كفار را بـه سوى حق واضح دعوت بكنى و آنان دعوت تو را كه همان كلام من هست بشنوند و در عين حال آن را نپذيرند، و به حق بعد از آنكه روشن شده كفر بورزند، بعد مثل اينكه خواستهاى تو بعضى از آنچه بـه سويت وحى شده را ترك گوئى، يعنى آنـها را بـه كفار ابلاغ نكنى، بـه اين جهت بوده كه كفار با انكار خود با تو مواجه شدند، و يا بـه خود جراءت داده اند بگويند: قرآن كلام خداى تعالى نيست، بلكه افترائى هست كه او بر خدا بسته است، و باز بـه همين جهت بوده كه ايمان نياورده اند، اگر بـه راستى تو بـه خاطر درخواستها و پيشنـهادهاى نادرستى كه كفار خواهند كرد بعضى از آنچه بـه سويت وحى شده را ترك كرده اى، بايد بدانى كه تو تنـها پيام رسان و انذارگرى، تو اختيار هيچ كارى را ندارى، مگر آنچه را خدا بخواهد و اجازه دهد. و اگر كفار بـه صرف افتراء ايمان نمى آورند و تو درون اين كارشان هيچ دخالتى ندارى، بـه ايشان بگو شما هم ده سوره مثل سوره هاى قرآن بـه خدا افتراء ببنديد...

و از آنچه گذشت روشن شد كه اگر گفتار درون اين آيه را درون قالب و لحن انتظار و اميدوارى و احتمال ريخته، (با اينكه خداى تعالى عالم بـه همـه امور هست )، بدان جهت هست كه بـه مقتضاى مقام سخن گفته باشد، چون مقام، مقام استبعاد بوده، و مقتضاى اين مقام اين هست كه سخن با لحن (اگر و اگر) گفته شود، و همـه چيزهائى كه محتمل هست در يك حادثه مستبعد - كه درون مورد بحث، همان انكار كفار هست - اثر داشته باشد ذكر شود.

مثالى براى فهم وجه خطاب مذكور و اينكه درون آن خطاب بطور جدى احتمال ترك ابلاغ، داده نشده

براى مثال، خواننده بايد پادشاهى را درون نظر بگيرد كه گزارشى بـه او رسيده مبنى بر اينكه جمعى از ضعيفترين طبقات رعيتش ‍ فرمانش را تمرد كرده اند، و آن پادشاه بعضى از كاركنان دربار را بـه عنوان رسول نزد آن رعايا بفرستد که تا به اطاعت و تسليم شدن درون برابر شاه دعوتشان كند، و در اين باره نامـه خود را بـه او داده دستورش دهد نامـه را بر آن جمع بخواند، و به خاطر تمرد و استكبارشان ملامتشان كرده و بگويد: شما مردم ذليل كه از ضعيفترين طبقات اين كشوريد، با چه نيرويى عليه پادشاه قيام كرده ايد؟ پادشاهى كه هم ولى نعمت شما هست و هم داراى قوت و سطوت و عزت است، ماءمور دربار نيز طبق فرمان عمل نموده آنان را ملامت بكند، ولى بر خلاف انتظارش با رد و انكار مردم مواجه شود، و ناگزير نزد شاه برگردد و اطلاع دهد كه آن مردم دعوتش را نپذيرفتند و به نصايح و راهنماييهايش گوش ندادند، و به نامـه پادشاه هم وقعى ننـهادند، شاه براى بار دوم نامـهاى بـه آن ماءمور بنويسد و در آن نامـه فرمانش دهد كه اين نامـه را براى آن مردم بخوان، شايد تو درون نوبت اول نامـه ما را براى آنان نخوانده اى و ترسيده اى مبادا پيشنـهادى كنند كه از قدرتت خارج باشد، و يا نامـه مرا خوانده اى ولى آن مردم پنداشته اند كه نامـه از ناحيه من نبوده و تو آن را بـه دروغ بـه من نسبت داده اى ، اگر بهانـه آنان احتمال اول بوده بايد بدانند كه تو فرستاده مائى، و غير از رساندن پيام ما و نامـه ما وظيفه و پستى ندارى. و اگر احتمال دوم بوده بايد بدانند كه آن نامـه بـه خط خودم هست و با دست خود نوشته ام، و با مـهر خودم ور كرده ام، و خط و مـهر من طورى هست كه احدى نمى تواند آن را تقليد كند.

خواننده محترم اگر درون اين مثال دقت كند، متوجه مى شود كه نامـه دوم خطابش درون مقامى هست كه شاه درون صدد فهماندن استبعاد خويش است، و منظورش از ذكر آن دو احتمال، يعنى احتمال اينكه رسول، نامـه اولش را نرسانده باشد و احتمال اينكه مردم خيال كرده باشند كه نامـه جعلى هست اين نبوده كه رسول را بطور جدى سرزنش كند، و يا احتمال كذب و افتراء را جدى بگيرد، بلكه منظورش از ذكر آن دو احتمال اين بوده كه مقدمـه چينى كند براى بيانى كه آن دو شبهه را رد كند و بفرمايد رسول بـه غير ابلاغ رسالت هيچ اختيار ديگرى ندارد، که تا مردم هر چه دلشان خواست از او تقاضا و پيشنـهاد كنند، و قرآن كريم نامـه و از خود پادشاه هست و درون آن شك و ترديدى نيست.

از اينجا روشن مى شود كه جمله (فلعلك تارك بعض ما يوحى اليك و ضائق بـه صدرك...) نميخواهد بطور جدى اظهار احتمال كند و جدا بفرمايد: (نكند تو بعضى از آنچه را كه بـه سويت وحى شده بـه مردم نرسانده اى...)، و نميخواهد رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) را توبيخ كند كه چرا چنين كردى، و نيز نميخواهد آن جناب را تسليت و دلگرمى دهد كه اگر چنين كرده اى عيبى ندارد، غصه مخور، و از كفر و لجبازى كفار غمگين مباش، براى اينكه آنچه بـه تو وحى شده حق صريح است. بلكه همانطور كه گفتيم گفتار درون اين جمله زمينـه مقدمـه چينى دارد، و ميخواهد زمينـه را براى يادآورى اينكه : (انما انت نذير و اللّه على كل شى ء قدير) آماده سازد.

پس اينكه بعضى از مفسرين گفته اند: كلام درون اين آيه درون زمينـه نـهى رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) از اندوه و تنگ حوصلگى بـه خاطر لجبازيهائى هست كه از كفار مى بيند، چيزى كه هست نـهيى هست تسليتى و دلگرم كننده، نظير نـهى درون آيه (و لا تحزن عليهم و لا تك فى ضيق مما يمكرون )، و آيه (لعلك باخع نفسك ان لا يكونوا مؤ منين ان نشا ننزل عليهم من السماء آية فظلت اعناقهم لها خاضعين ) گفتارى نابجا است.

و نيز روشن گرديد كه جمله (فلعلك تارك...) و جمله (ام يقولون افتراه ) بـه منزله دو شق ترديد است، و هر دو با آيه قبل بـه يك جهت اتصال دارد كه بيانش گذشت.

و اگر درون جمله (تارك بعض ما يوحى اليك ) با آوردن كلمـه (بعض ) مطلب را اختصاص بـه بعضى از آنچه وحى شده نمود براى اين هست كه آيات سابق متضمن تبليغ وحى بطور اجمال بود، درون نتيجه معناى جمله چنين مى شود: (شايد تو قسمتى از آنچه ما درون قرآن بـه سويت وحى كرده ايم را ترك كرده اى و براى آنان تلاوت ننموده اى و در نتيجه حقانيت قرآن آنطور كه بايد و شايد برايشان منكشف نشده، انكشافى كه سبب شود عليه تو جبهه گيرى نكنند و دعوتت را رد ننموده ادعايت را منكر نشوند. چون اسلوب قرآن كريم طورى هست كه بعضى از آن، مفسر و روشنگر بعض ديگر است

و قسمتى از آن، قسمت ديگر را قابل قبولتر مى سازد، مانند آيات احتجاج كه روشنگر آيات دعاوى است، و آيات ثواب و عقاب كه قبول حق را از راه تطميع و تهديد نزديكتر مى كند و آيات مربوط بـه داستانـهاى عبرت انگيز كه دلها را (براى پذيرفتن اندرزها و حلال و حرامـها) نرم مى سازد. (و ضائق بـه صدرك ان يقولوا) - درون مجمع البيان گفته : (ضائق ) (اسم فاعل ) و (ضيق ) (صفت مشبهه ) و هر دو بـه يك معنا هستند ليكن درون خصوص آيه مورد بحث كلمـه (ضائق ) بـه دو جهت بهتر هست از كلمـه (ضيق ): يكى اينكه كلمـه (ضيق ) بيشتر درون چيز تنگى بـه كار مى رود كه تنگيش ذاتى باشد، و كلمـه (ضائق ) درون چيز تنگى استعمال مى شود كه تنگيش عارضى است، و در آيه شريفه تنگ حوصله شدن رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) امرى عارضى است، بعد آوردن كلمـه (ضائق ) مناسبتر است. جهت دوم اينكه از نظر قافيه و وزن شبيه بـه كلمـه (تارك ) هست كه درون جمله قبلى قرار دارد.

و ظاهرا ضمير درون (به ) بـه جمله (بعض ما يوحى ) برميگردد، هر چند كه بعضى از مفسرين گفته اند مرجع آن جمله (لولا انزل عليه كنز...) ميباشد و يا گفته اند: بـه پيشنـهاد احتمالى كفار بر مى گردد. احتمال آخرى با اين نظريه موافقتر هست كه جمله (ان يقولوا...) بدل باشد از ضمير درون (به )، و احتمالى كه ما داديم موافقتر هست با اين نظريه كه جمله (ان يقولوا...) مفعول له باشد براى جمله (تارك )، و تقدير كلام چنين هست : (لعلك تارك ذلك مخافة ان يقولوا لو لا انزل عليه كنز او جاء معه ملك - شايد توبه اين خاطر ابلاغ بعضى از آيات را ترك ميكنى كه ميترسى بگويند: چرا با او گنجى يا فرشتهاى نيامد).

چون و چراى كفار درباره نزول قرآن و جواب خداى تعالى بـه آنان

(انما انت منذر) - اين جمله جواب از پيشنـهاد كفار هست كه گفتند: (لو لا انزل عليه كنز او جاء معه ملك ). و اين پيشنـهاد كه از طرف كفار شده درون قرآن كريم مكرر نقل شده، درون بعضى از آن نقلها تنـها مساله آمدن فرشته با رسول اللّه (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) آمده، و در بعضى ديگر پيشنـهادى ديگر علاوه بر آن نقل شده، يك جا آن پيشنـهاد اضافى، آمدن خداى سبحان براى شـهادت بـه حقانيت رسالت رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) است، و در بعضى ديگر اين آمده كه چرا باغى ندارد كه از ميوه آن بخورد، و در بعضى ديگر آمده هست كه چرا از آسمان كتابى نوشته شده نياورد که تا مردم آن را بخوانند. و خداى تعالى درون همـه آن پيشنـهادها و اعتراضات، جوابى نظير جواب آيه مورد بحث داده و آن اين هست كه : فرستاده او جز رساندن پيام و رسالت او هيچ مسؤ وليت و اختيار و قدرتى از خود ندارد، چيزى درون دست او نيست كه اين توقع ها را از او داشته باشيد، او يك فرد بشر هست كه بـه عنوان رسول بـه سوى شما گسيل شده و هيچ كارى جز اين نميتواند بكند مگر آنكه خداى تعالى درون اين باب بخواهد بـه او قدرت و اختيارى بدهد و يا اجازهاش دهد كه براى شما آيتى بياورد، درون سوره مؤمن فرموده : (و ما كان لرسول ان ياتى باية الا باذن اللّه).

جمله (و اللّه على كل شى ء وكيل ) را بعد از جمله (انما انت نذير) آورد که تا پاسخ از چون و چراى كفار عليه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) را تكميل كرده باشد، و حاصلش اين هست كه پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) بشرى مثل ساير مردم است. و جز انذار كه درون حقيقت رسالت بـه اعلام خطر هست هيچ ماءموريتى ندارد، و اما قيام بـه همـه امور و تدبير آن، حال چه امورى كه درون مجراى عادى جريان دارد و چه امورى كه خارق عادت باشد تنـها بدست خداى سبحان هست و بس. پس، اين مردم نبايد درون كارهائى كه بـه عهده آن جناب نيست بـه او دل ببندند.

دليل اين معنا روشن است، و آن اين هست كه پديد آورنده تمامى موجودات و فاطر آن خدا است، و همانا او قائم هست بر هر چيزى كه نظام بر آن جارى است، بعد هيچ چيز نيست مگر آنكه خداى تعالى مبداء و منتها، درون امور و شؤ ون آن است، و تنـها حكم او هست كه درون آن چيز نافذ است، بعد او بر هر چيزى وكيل و مورد اعتماد است، و در هر امرى تنـها بـه او بايد دل بست.

با اين بيان روشن مى شود كه جمله (و اللّه على كل شى ء وكيل ) بـه كمك جمله (انما انت منذر) قصر قلب را افاده مى كند، چون كفار از رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) چيزى را خواسته بودند كه بـه دست آن جناب نبود، خداى تعالى درخواستشان را وارونـه و سپس درون خودش منحصر كرد (در حقيقت فرموده اولا بيجا از رسول گرامى من اين درخواست را كرديد و ميبايست از خود من بكنيد، درون ثانى غير از من هيچكس كارهاى نيست ).

اگر مى پنداريد قرآن افتراء بسته بر خدا است، شما نيز از عهده اين افتراء برآييد!

ام يقولون افتراه قل فاتوا بعشر سور

قبل از اين آيه كلامى گذشت كه بـه وسيله آن ميتوان كلمـه (اءم ) را متصله گرفت، و آن جمله (فلعلك ) است، چون اين جمله درون معناى استفهام است، و تقدير كلام چنين هست : (آيا بهانـه كفار اين هست كه تو بعضى از آنچه بـه سويت وحى شده را از ترس ‍ اعتراض كفار ترك كرده اى و ترسيده اى نكند كه بعد از شنيدن آن، پيشنـهاد آوردن معجزه كنند، و يا اينكه خود كفار شك كنند درون اينكه قرآن وحى باشد و اظهار كنند تو آن را بـه دروغ بر ما بسته اى، چون اين خيلى بعيد هست كه كلام ما را بـه گوش آنان رسانده باشى و آنان بدان ايمان نياورند، بعد ‍ اگر ايمان نياورده اند بـه خاطر يكى از اين دو جهت هست ).

ولى بعضى از مفسرين گفته اند: كلمـه (اءم ) درون اينجا منقطعه و به معناى (بل ) است، مى خواهد بفرمايد: ((نـه ، بهانـه كفار اين نيست كه تو بعضى از آيات قرآنى را بـه گوش آنان نرسانده اى، چون همـه آنـها را بـه آنان رسانده اى، بلكه بهانـه شان اين هست كه مى گويند اصلا) قرآن كلام خدا نيست و تو بـه ناحق و به دروغ آن را بـه خدا نسبت ميدهى ).

(قل فاتوا بعشر سور مثله مفتريات ) - درون اين كلام تحدى واضحى هست و بـه روشنى مى فرمايد: اگر قرآن را افتراء ميدانيد، شما هم اين افتراء را ببنديد، و ده سوره مثل قرآن از پيش خود ساخته و پرداخته كرده بـه افتراء بـه خدا نسبت بدهيد. و ضمير درون كلمـه (مثله ) بـه قرآن و يا بـه اين سوره بـه اعتبار اينكه قرآن هست برميگردد، و حرف (فاء) درون كلمـه (فاتوا) تفريع اين صيغه امر بر كلمـه (افتراء) را ميرساند، (ميفرمايد: حالا كه قرآن را افتراء ميدانيد بعد بياوريد...)، و در اين كلام حذف و ايصالى بـه كار رفته که تا رعايت كوتاه گوئى شده باشد، و تقدير كلام چنين هست : (قل لهم ان كان هذا القرآن مما افتريته على اللّه و كان من عندى و كان من الجائز ان ياتى بمثله غيرى فان كنتم صادقين فى دعواكم و مجدين غير هازلين فاتوا بعشر سور مثله مفتريات - بـه آنان بگو: اگر اين قرآن افترائى هست كه من بـه خدا بسته ام، و كلامى هست كه خود من آن را ساخته و پرداخته ام و چيزى هست كه مى شود غير من نيز مثل آن را ساخته و پرداخته كند، درون صورتى كه درون اين گفتار خود، صادق و جدى هستيد و شوخى نميكنيد ده سوره مثل آن را بياوريد و به خدا افتراء ببنديد) و اگر بـه تنـهائى نتوانستيد از كسانى ديگر - بـه جز خدا - از قبيل خدايان خود كه گمان مى كنيد معبود شما هستند و در هنگام حاجت بـه آنـها متوسل ميشويد استعانت بجوييد، که تا همـه اسباب و وسايل برايتان جمع و جور شود و احدى از آنـهائى كه احتمال ميدهيد كمكش مؤ ثر باشد و سودى برايتان داشته باشد باقى نماند، چون اگر قرآن كريم ساخته و پرداخته يك فرد انسان باشد، بايد انسانـهاى ديگر نيز بتوانند نظير آن را بياورند.

شرحى درون مورد اينكه تحدى و مبارزه طلبى قرآن، همـه جانبه هست و علاوه بر فصاحت و بلاغت شامل معانى و معارف قرآن نيز هست

با اين بيان بـه خوبى روشن شد كه تحدى بـه آوردن مثل قرآن درون آيه مورد بحث تنـها از حيث نظم قرآن و بلاغت آن نيست، زيرا اگر تحدى تنـها از اين جهت بود بايد ميفرمود: متخصصين درون شعر و ادبيات را بـه كمك طلب كنيد، ولى اينطور نفرمود، بلكه فرمود از هر كس غير خداى تعالى كه ميتوانيد دعوت كنيد، كمك بگيريد، چه خدايانتان و چه غير آنـها. و معلوم هست كه خدايان عرب سنگ و چوبهائى بودند كه نـه سخن گفتن ميدانستند و نـه بـه نظم و اسلوب خوب كلام و به فصاحت و بلاغت آن معرفت داشتند، بعد معلوم مى شود تحدى آيه شريفه شامل تمامى جهاتى هست كه قرآن متضمن آن هست : چه معارف الهى و چه اخبار غيبى و چه براهين ساطع و مواعظ حسنـه، و چه دستورات مـهم اخلاقى، و چه شرايع الهى، و چه فصاحت و بلاغت. نظير آيه مورد بحث درون تحدى از جميع جهات آيه زير هست كه مى فرمايد: (قل لئن اجتمعت الجن و الانس على ان ياتوا بمثل هذا القرآن لا ياتون بمثله و لو كان بعضهم لبعض ظهيرا) كه درون بحث پيرامون اعجاز قرآن درون جلد اول اين كتاب درباره آن سخن گفته شد.

با اين بيان فساد اين گفته ظاهر مى شود كه اعجاز قرآن تنـها درون بلاغت و فصاحت بـه نظم و سياق مخصوص بـه آن هست چون اگر جهت اعجاز قرآن غير اين ميبود درون مقام معارضه، خداى تعالى درون تحدى عرب بـه صرف ساختن و پرداختن و به خدا افتراء بستن قناعت نميكرد، زيرا اين بلاغت چند مرحله دارد، كه عاليترين آن معجزه است، ولى مرحله متوسط و پايين آن براى بشر ممكن و عملى است. بعد تحدى درون آيه، بـه مرتبه اعلاى بلاغت مربوط است. و اگر چنين نباشد و صرف بلاغت و فصاحت كلام (بدون توجه بـه نظم و سياق ) وجه اعجاز شمرده شود آن وقت سخنان ركيك (كه كوتاه و رسا هست ) داراى بيشترين حد از بلاغت اعجازآميز بايد باشند!

و كلمـه (مثل ) كه درون آيه شريفه آمده نمى تواند منظور از آن، مثل قرآن درون جنس باشد، زيرا مثل آن درون جنس، حكايت آن است، و با حكايت قرآن و دوباره خوانى آن، تحدى حاصل نمى شود. بلكه منظور از آوردن مثل، همان چيزى هست كه متعارف درون بين عرب درون تحدى يكديگر است، مثلا وقتى دو نفر شاعر عرب يكديگر را تحدى مى كنند که تا يكى ثابت كند كه حريفش قادر نيست مثل او شعر بگويد و آن ديگرى هم همين را درباره وى ثابت نمايد، متعارف اين هست كه اين شعر او را رد مى كند، و او شعر اين را، و اينگونـه متناقضات درون بين شعراى معروف عرب نظير امرى القيس و علقمـه و عمر بن كلثوم و حارث بن حلزه و جرير و فرزدق و ديگران مشـهور است.

سه وجه درون بطلان قول مذكور

و دليل فساد اين گفتار اين هست كه، اولا: اگر علت و وجه معجزه بودن قرآن تنـها فصاحت و بلاغت آن بود - با اينكه تشخيص كلام فصيح و بليغ از غير آن جهانى و عمومى نبود، زيرا عرب بـه تنـهائى درون اين فن تخصص داشت - ديگر معنا نداشت بفرمايد: همـه جن و انس را براى شركت درون اين امر دعوت كنيد، و غير از خداى تعالى هر كس ديگرى را بـه كمك بگيريد: (و ادعوا من استطعتم من دون اللّه )، (لئن اجتمعت الانس و الجن...)، و لازم بود بفرمايد: (لئن اجتمعت العرب )، و يا بفرمايد: (و ادعوا من استطعتم من آلهتكم و من اهل لغتكم - براى كمك درون اين كار، خدايان و اهل زبانتان را بـه كمك بخوانيد).

و ثانيا: اگر جهت اعجاز، تنـها خصوص بلاغت بود ديگر صحيح نبود بـه مثل آيه زير استدلال كند و بفرمايد: (و لو كان من عند غير اللّه لوجدوا فيه اختلافا كثيرا)، چون ظاهر اين استدلال اين هست كه مى خواهد مطلق اختلاف را نفى كند و بيشتر اختلافها مربوط بـه مضامين و معناى كلام هست نـه بـه الفاظ كلام.

و ثالثا: ما مى بينيم خداى تعالى بـه مثل آيه شريفه (فلياتوا بحديث مثله ) و آيه شريفه (فاتوا بسورة مثله و ادعوا من استطعتم من دون اللّه )، استدلال كرده و ما درون گذشته استفاده كرديم كه سوره يونس از نظر ترتيب نزول، قبل از سوره هود نازل شده، و روايات نيز اين استفاده ما را تاءييد ميكند، آنگاه بعد از آنكه درون سوره يونس آن تحدى را كرده درون سوره مورد بحث فرموده : (فاتوا بعشر سور مثله مفتريات و ادعوا من استطعتم من دون اللّه )، و اگر جهت اعجاز تنـها مساله بلاغت بود، اين تحدى ها خارج از نظم طبيعى مى شد، زيرا اين صحيح بـه نظر نميرسد كه امروز قوم عرب را تحدى كند بـه آوردن يك سوره مثل قرآن، و فردا تحدّى كند بـه آوردن ده سوره مثل آن (و مثل اين مى ماند كه من امروز بـه حريف خود بگويم : اگر مردى اين سنگ ده من را بردار، و چون نتواند بردارد بـه او بگويم خوب حالا اگر مردى اين سنگ صد من را بردار).

آرى، اگر جهت اعجاز خصوص فصاحت و بلاغت بود مقتضاى طبع كلام اين بود كه اول بر همـه قرآن تحدّى كند، و آنگاه اگر از آوردن مثل همـه قرآن عاجز شدند بـه كمتر از آن تنزل نموده بگويد: حداقل ده سوره مثل آن را بياوريد، و باز اگر نتوانستند بياورند بفرمايد: بعد حداقل يك سوره مثل آن را بياوريد.

بررسى پاسخ ‌هايى كه بـه اشكال مربوط بـه اينكه چرا درون آغاز، بـه يك سوره وسپس بـه ده سوره تحدى شده است، داده اند

بعضى از مفسرين براى رهائى از اين اشكال گفته اند: ترتيب بين سوره ها و اينكه فلان سوره قبل از فلان سوره هست مستلزم آن نيست كه همـه آيات اين سوره قبل از همـه آيات آن سوره نازل شده باشد، چه بسيار آياتى كه درون مدينـه نازل شده و در بين سوره هاى مكى گنجانيده شده است. و به عكس، چه بسيار آياتى كه درون مدينـه نازل شده و آن را درون بين سوره هاى مكى جاى داده اند، با اين حال چه مانعى دارد كه آيات تحدّى بـه تمام قرآن قبل از ساير آيات تحدّى نازل شده باشد و آيه تحدّى بـه ده سوره بعد از آن و آيه تحدّى بـه يك سوره بعد از همـه نازل شده باشد؟

ليكن اين توجيه وقتى درست هست كه بتواند آن را ثابت كند، ولى چون امكان صرف هست و تصورى بيش نيست نمى تواند اشكال را برطرف سازد، بعد حق مطلب اين هست كه قرآن از تمامى جهات مختص بـه خودش معجزه هست : چه فصاحت و بلاغت، چه معارف حقيقى، چه اخلاق كريمـه، چه شرايع الهى، چه داستانـها و عبرتها، چه خبرهاى غيبى و چه آن نفوذ عجيبش درون دلها و جمال حاكمش درون نفوس.

صاحب مجمع البيان درون توجيه اينكه درون سوره مورد بحث بـه آوردن ده سوره تحدّى كرده با اينكه درون سوره يونس بـه آوردن يك سوره تحدّى كرده بود بر آمده، چنين ميگويد: اگر كسى بگويد چرا قرآن كريم يك بار بـه آوردن ده سوره تحدّى كرده و يك بار بـه آوردن يك سوره و بارى ديگر بـه آوردن كلامى مثل قرآن، جوابش اين هست كه تحدّى بـه كلام را درباره كلامى ميكنند كه معجزه بودن نظم آن كلام روشن باشد، حال چه اينكه اول بـه كمترين مقدار آن تحدّى كنند و يا بـه بيشتر، يك بار بـه آن تحدّى كنند و بار ديگر بـه اين.

مولّف : اين فرمايش صاحب مجمع جواب از سؤالى نيست كه مطرح كرده، بلكه جواب از اصل تحدّى بـه يك سوره و چند سوره است، سؤالى كه مطرح كرده اين هست كه بعد از تحدّى بـه يك سوره ديگر تحدّى بـه ده سوره چه معنا دارد؟ و آن پاسخ از مثل مرحوم طبرسى كه خود معتقد بـه اين هست كه قرآن تنـها از نظر فصاحت و بلاغت معجزه هست پاسخ درستى نيست.

بعضى از مفسرين درون پاسخ بـه اين سؤال گفته اند: قرآن كريم درون تمامى محتوياتش معجزه هست : درون معارف، اخلاق، احكام، داستانـها و ساير خصوصياتش، و از نظر فصاحت و بلاغت و نداشتن اختلاف بـه معجزه بودن توصيف مى شود، و وقتى معارضه صورت ميگيرد كه خصم بتواند چند سوره بـه مثل قرآن بياورد، و در آن چند سوره اختلافى ديده نشود، مخصوصا اگر درون آن چند سوره متعرض ‍ داستانـهائى شده باشد، و نيز جهات فصاحت و بلاغت را درون آن رعايت كرده معارفى را نيز آورده باشد، درون اين صورت هست كه ميتواند ثابت كند قرآن معجزه نيست، و اما با آوردن يك سوره اين معنا ثابت نمى شود.

تازه وقتى با آوردن چند سوره ثابت مى شود كه سوره هاى آن كلام مانند سوره هاى اول قرآن طولانى باشد، و همـه شؤ ونى كه قرآن دارد، داشته باشد، معرفت و داستان و استدلال و ساير جهات را نيز داشته باشد، و خلاصه كلام اينكه سوره هائى نظير سوره اعراف و انعام باشد.

و سوره هاى طولانى قرآن كه مشتمل بر تمامى فنون مذكور و قبل از سوره هود باشد - بطورى كه درون روايات هم آمده - سوره اعراف، يونس، مريم، طه، شعراء، نمل، قصص، قمر و سوره ص است، كه با سوره هود ده سوره ميشود، و اگر قرآن كريم تحدّى را درون ده سوره قرار داده بـه اين جهت بوده است، اين بود خلاصه گفتار بسيار طولانى آن مفسر.

پاسخ مفسرى كه سوره مورد بحث درون تحدى را منحصر بـه سوره هاى طولانى مى داند

مؤلف: اين پاسخ نيز درست نيست، زيرا اولا: آن ترتيبى كه وى براى سوره هاى مذكور ذكر كرده قابل اعتماد نيست، زيرا روايتى كه بـه آن تمسك جسته خبر واحدى هست كه علاوه بر واحد بودنش خالى از ضعف نيست، و بحث تفسيرى نمى تواند مبتنى بر امثال آن شود.

و ثانيا: از ظاهر آيه شريفه (ام يقولون افتراه قل فاتوا بعشر سور مثله مفتريات ) بر مى آيد اينكه كفار بـه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) نسبت افتراء داده اند، درباره همـه قرآن داده اند، چه سوره هاى طولانيش و چه كوتاهش، و اين تهمت خود را بـه سوره اى دون سوره اى اختصاص ندادند، بعد واجب هست در ردّ اين تهمت جوابى بـه آنان داده شود كه شبهه را نسبت بـه كل قرآن ريشـه كن سازد، و طورى تحدّى شوند كه معجزه بودن كل قرآن و ناتوانى آنان نسبت بـه همـه قرآن ثابت شود زيرا عجز آنان از آوردن ده سوره طولانى كه فرضا جامع همـه فنون و خصوصيات قرآن باشد ثابت نميكند كه همـه قرآن حتى سوره هاى كوچك آن از قبيل سوره كوثر و سوره و العصر معجزه و از ناحيه خداى تعالى است، مگر آنكه مفسر نامبرده خواسته باشد چيز ديگرى بگويد كه عبارت وى آن را نميرساند.

و ثالثا: اگر ضمير درون جمله (بعشر سور مثله ) بـه قرآن برگردد، همچنانكه ظاهر كلام اين مفسر هست معناى جمله چنين مى شود: (ده سوره مثل قرآن بياورند)، و اين جمله مطلق هست و درون آن صحبتى از طولانى و يا كوتاه بودن سوره نشده، بعد اينكه مفسر مورد بحث ما سوره را مقيد كرده بـه سوره طولانى دليلى بر اين تقييد ندارد و صرف تحكم است، و از اين تحكم شديدتر اين هست كه مثل را معنا كرده بـه ده سوره مشخص و نام آنـها را (حال از كجا اين خصوصيات را گرفته ؟ خدا ميداند).

و اگر ضمير مذكور بـه سوره هود برگردد، آن وقت كلام اين مفسر كلامى زشتتر و بى پايه تر خواهد بود، آخر چگونـه براى قرآن كريم كه مستقيم ترين كلام هست ممكن هست در پاسخ كسى كه مثلا ميگويد: سوره كوثر و دو سوره (معوذتين ) افتراء بـه خدا است، بفرمايد: اگر شك داريد كه سوره كوثر مثلا كلام خدا هست ده سوره بـه مثل سوره هود بياوريد، و ديگر چيز ديگرى نگويد؟ مگر آنكه كفار خواسته باشند ياوه گوئى كرده بگويند: همـه قرآن از ناحيه خداى تعالى است، و تنـها سوره هود افتراء بر خدا است، و خداى تعالى درون پاسخشان بفرمايد: اگر چنين هست شما هم سوره اى چون سوره هود بياوريد، ليكن ما نشنيده ايم كه حتى يك نفر از كفار چنين حرفى گفته باشد.

پاسخ ما بـه اشكال مربوط بـه اختلاف درون پيشنـهادهاى قرآن درون مواردى كه تحدى و مبارزه طلبى كرده است

و اما اينكه چرا قرآن كريم درون تحدّى هايش پيشنـهادهاى مختلفى كرده : يك جا مى فرمايد: (فاتوا بسورة مثله ) كه ظاهر درون اين هست كه تحدّى بـه يك سوره است. و جاى ديگر فرموده : (فاتوا بعشر سور مثله مفتريات ) كه ظهور درون تحدّى بـه عدد خاصى بيش از يك سوره دارد، و جايى ديگر فرموده : (فلياتوا بحديث مثله ) كه ظهور درون تحدّى بـه كلامى مثل كلام قرآن دارد، هر چند كه آن كلام از يك سوره كمتر باشد.

در پاسخ مى گوييم : ممكن هست علتش اين باشد كه هر يك از اين آيات غرضى خاص از تحدّى دارد. توضيح اينكه امتيازات قرآن بدان جهت كه كلامى الهى هست و صرف نظر از فصاحتى كه درون لفظ آن و بلاغتى كه درون نظم آن هست، همـه مربوط بـه معانى و مقاصد قرآن است. منظورم از معنا آن معنائى كه منظور علماى بلاغت ميباشد نيست، كه مى گويند: بلاغت از صفات معنا است،

و الفاظ چيز پيش پا افتاده اى هست كه مفاهيم از جهت ترتب طبيعى كه درون ذهن دارند بـه وسيله آن الفاظ معنون و تعبير مى شوند. آن معنائى كه درون نظر علماى ادب هست درون كلامـهاى بيهوده و فحش و دروغ صريح و هجو و تهمت نيز يافت مى شود، و كسى كه آشناى بـه فنون ادبيات هست ميتواند درون همـه اين سخنان بيهوده نكات ادبى را بگنجاند، همچنانكه مى بينيم مقدار زيادى از اينگونـه سخنان بيهوده و در عين حال اديبانـه از شعرا و اديبان گذشته بـه عنوان شعر و نثر بـه يادگار مانده است.

بلكه منظور از معنا و مقصد قرآن همان چيزى هست كه خود قرآن درون توصيف آن فرموده : (الكتاب الحكيم ) (كتاب مبين ) (القرآن العظيم ) (الفرقان ) (يهدى الى الحق و الى طريق مستقيم ) (لقول فصل و ما هو بالهزل ) (كتاب عزيز لا ياتيه الباطل من بين يديه و لا من خلفه ) و نيز فرموده : (ليحكم بين الناس فيما اختلفوا فيه ) (هو شفاء و رحمة للمؤمنين و لا يزيد الظالمين الا خسارا)، و نيز فرموده : (تبيانا لكل شى ء و لا يسمـه الا المطهرون ).

مقصود از بلاغت قرآن، بلاغت مصطلح بين علماء بلاغت و ادب نيست

پس روشن شد كه هيچيك از اينـها كه گفته شد و قرآن خود را بـه داشتن آن اوصاف معرفى نموده منظور علماى ادب از بلاغت نيست، چون گفتيم بلاغتى كه آنان درون نظر دارند با دروغ و تهمت و هر سخن باطل ديگر جمع ميشود، و قرآن كريم اينگونـه سخنان بليغ را هر قدر هم بليغ باشد، لغو و اثم خوانده و انسانـها را از تفوّه بـه آن نـهى فرموده است، بلكه معنايى كه اوصاف مذكور درون بالا دارد مقاصدى هست الهى، كه همـه آنـها و به تمام معنا بر حق جريان دارد، حقى كه آميخته با باطل نيست، حقى كه درون طريق هدايت بشر واقع مى شود، و كلامى كه مشتمل بر اين معنا باشد و چنين غرضى را تاءمين كند و تنـها كلامى ميتواند باشد كه خداى عزّوجل آن را ساخته و پرداخته كرده و نازل فرموده باشد، که تا رحمت براى مؤمنين و ذكر براى اهل عالم باشد.

اين هست آن كلامى كه ميتوان با آن تحدّى كرد، و تمامى بشر از اولين و آخرين را مخاطب قرار داد و گفت : (فلياتوا بحديث مثله )، چون هر كلام را حديث نمى نامند، آن كلام حديث هست كه مشتمل بر غرضى مـهم باشد، غرضى كه بـه عنوان حديث سينـه بـه سينـه و دست بـه دست بگردد، و همچنين گفت : (فاتوا بسورة مثله )، چون خداى تعالى هر چند آيه را يك سوره نمى خواند هر چند كه آن آيات متعدد باشد، مگر آنكه آن چند آيه مشتمل باشد بر غرضى الهى، متمايز از غرضهايى كه درون سوره هاى ديگر استيفاء شده است.

و اگر اين نبود، تحدّى بـه آيات قرآنى تمام نمى شد، زيرا خصم ميتوانست از مفردات آيات، عدد بسيارى را انتخاب كند و يك يك آنـها را درون مقابل كلمات شيرين شعراى عرب قرار داده بـه مقايسه بنشيند، مثلا كلمـه (و الضحى ) (و العصر)، (و الطور)، (فى كتاب مكنون)، (مدهامتان )، (الحاقة ما الحاقة ) (و ما ادراك ما الحاقة )، (الرحمن )، (ملك الناس )، (اله الناس )، (و خسف القمر)، (سندع الزبانية )، و كلماتى از اين قبيل را گرفته بدون اينكه آنـها را بـه هم ربط دهد، که تا كلامى سر و ته دار و داراى غرض شود، درون مقابل اشعار عرب قرار داده بگويد: اشعار عرب خيلى شيواتر و شيرين تر از اين كلمات بى معنا است.

اختلاف درون موارد تحدى، بـه اختلاف درون اغراض و خصوصيات آن موارد برمى گردد

پس آنچه كه خصم درون آيات تحدّى مكلف بدان شده اين هست كه كلامى بياورد كه شبيه قرآن باشد، يعنى علاوه بر بلاغت و معجزه آسائى كه درون عبارات و الفاظ آن هست، مشتمل بر بيان پاره اى از مقاصد الهى و اغراضى باشد كه خداى تعالى آنـها را اغراض و اوصاف كلام خود شمرده.

و كلام الهى با آن تحدّى هائى كه درون آيات تحدّى كرده بـه حسب آنچه از خصائصش پيدا هست در هر سوره غرض خاصى را دنبال كرده، درون عين حال مجموع آن، اغراضى (بهم پيوسته و) مختص بـه خود دارد آرى مجموع قرآن اين خصيصه را دارد كه كتابى هست مشتمل بر تمامى مايحتاج نوع بشر که تا روز قيامت، مشتمل هست بر معارف اصولى، اخلاق فاضله، و احكام فرعيه، (بطورى كه درون اين سه مرحله هيچ موضوعى را بدون حكم نگذاشته و آنچه بشر که تا روز قيامت مورد حاجتش باشد بيان كرده ) و در عين حال تك تك سوره هاى قرآن خصوصيتى مختص بـه خود دارد، و آن اين هست كه با بيانى جامع و بلاغتى خارق العاده يكى از اغراض الهى را كه بستگى و ارتباط با هدايت و دين حق دارد دنبال مى كند، و اين خصيصه غير آن خصيصه اى هست كه درون مجموع قرآن كريم هست، و همچنين چند سوره مثلا ده يا بيست سوره از قرآن نيز خصيصه ديگرى مخصوص بـه خود دارند، و آن اين هست كه فنونى از مقاصد و اغراض را با بيانى غير از بيانات ساير سوره ها بيان مى كنند که تا بيانات قرآن يك نواخت نباشد، بلكه درون آن تنوعى بـه كار رفته باشد، و اين تنوع خود دليل مى شود بر اينكه نمى توان درباره قرآن احتمال اتفاق و تصادف داد.

آرى، اگر اين تنوع نبود ممكن بود خصم درون پاسخ تحدّى هاى قرآن درون مقام آوردن مثل آن برآيد، و چون از آوردن مثل آن عاجز شود بـه ذهنش برسد، ناتوانيش از آوردن مثل قرآن دليل بر عجز بشر از آوردن مثل آن است، و دلالتى ندارد بر اينكه قرآن از ناحيه خدا بوده و به علم الهى وحى شده است، چون ممكن هست قدرت فردى از بشر درون ساختن و پرداختن قرآن مانند ساير صفات و اعمال افراد بشر باشد، چون هر فردى از انسان صفات و اعمالى خاص بـه خود دارد، بطورى كه ديگران نمى توانند عين آنـها را داشته باشند، بعد همانطور كه تصادف و دست بـه دست هم اتفاقى اسباب باعث مى شود كه مثلا فردى (نابغه و يا) بلند بالا و يا كوتاه قد و يا درشت هيكل و يا شجاعتر و سخيتر و ترسوتر و بخيل تر از ساير افراد شود، چه مانعى دارد كه اسبابى تصادفى و اتفاقى دست بـه دست هم داده باشند، و محمد (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) را داراى چنين قدرتى كرده باشند، كه كلامى ساخته و پرداخته كند كه ديگران از آوردن مثل آن عاجز باشند، بعد صرف عاجز بودن ديگران از اين كار دليل نمى شود بر اينكه كلام او وحى آسمانى باشد.

و اين احتمال هر چند درباره يك سوره از قرآن نيز مردود و مدفوع هست (پس بـه طريق اولى درون مورد مجموع قرآن بعيدتر و باطل تر هست ) و گو اينكه آن سوره اى كه خصم مى خواهد مثلش را بياورد كلامى هست بليغ و مشتمل بر معانى حقه و حقيقى، و خالى از ماده كذب و سوره اى كه چنين وضعى دارد ممكن نيست بطور تصادف و اتفاق از زبان كسى صادر شود، بدون اينكه درون آن غرضى مورد قصد و اراده باشد، الا اينكه اين احتمال (تصادف و اتفاق ) همانطور كه گفتيم درون مورد سوره هاى متعدد بعيدتر و غير قابل قبولتر است، زيرا آوردن سوره اى بعد از سوره ديگر و بيان غرضى بعد از غرض ديگر و كشف راز نـهفته اى بعد از كشف از رازهاى ديگر مجالى براى احتمال صرف و اتفاق نميگذارد.

عدد ده در: (فأتوا بعشر سور مثله) خصوصيتى ندارد و دلالت بر كثرت و تعدد دارد

حال كه اين معنا روشن گرديد واضح شد كه تحدّى درون مثل آيه شريفه (قل لئن اجتمعت الانس و الجن على ان ياتوا بمثل هذا القرآن لا ياتون بمثله و لو كان بعضهم لبعض ظهيرا) ممكن هست در مورد تحدّى بـه تمامى قرآن باشد، كه همـه اغراض الهى درون آن جمع است، و اين خصيصه را دارد كه مشتمل هست بر تمامى معارف و احكامى كه بشر که تا روز قيامت محتاج آن ميشود.

و تحدّى بـه مثل آيه (قل فاتوا بسورة مثله ) تحدّى بـه يك سوره باشد بدان جهت كه آن سوره خصيصه ظاهرى دارد، و آن اين هست كه يكى از غرضهاى جامع از اغراض هدايت الهى را بطور كامل بيان مى كند، بيانى كه حق را از باطل متمايز مى سازد، و صرف لفاظى و سخن پردازى نيست. و تحدّى درون آيه (فاتوا بعشر سور) تحدّى بـه ده سوره از قرآن باشد، بدان جهت كه مشتمل بر تفنن هست (يعنى يك مطلب را درون چند قالب از بيان آورده و اين خود دليل قطعى هست بر اينكه قرآن مولود تصادف نيست، بلكه گوينده آن آنچه گفته از روى علم و حكمت گفته هست )، و كلمـه (عشرة - ده سوره ) بدين جهت آورده نشده كه خصوص عدد ده دخالتى درون اين دلالت دارد، بلكه بدين جهت آورده شده كه اين عدد دلالت بر كثرت دارد، و منظور از آن، سوره هاى بسيار است، همچنانكه عدد صد و هزار نيز كنايه از آن است، درون قرآن كريم فرموده : (يود احدهم لو يعمر الف سنة ).

پس منظور از كلمـه (عشر سور) - و خدا داناتر هست - سوره هاى بسيار و داراى مرتبهاى از كثرت است، مرتبه اى كه درون عرف مردم كثير شمرده شود، بعد گويا فرموده : اگر شك داريد كه قرآن كلام خداى تعالى است، چند سوره مثل آن بياوريد، كه حداقل بـه ده عدد برسد که تا معلوم شود آن تنوعى كه قرآن كريم درون بيانات خود دارد معجزه آسا است، و نمى تواند جز از ناحيه خداى تعالى باشد.

و اما اينكه درون جاى ديگر تحدّى را بر روى يك حديث مثل قرآن آورده و فرموده : (فلياتوا بحديث مثله ) گويا نوعى تحدّى هست كه از تحدّى هاى سه گانـه قبل عمومى تر است، چون كلمـه (حديث )، هم شامل يك سوره ميشود و هم شامل ده سوره و هم شامل همـه قرآن، بعد اين آيه تحدّى ايست مطلق بـه آوردن سخنى كه خصايص قرآن را داشته باشد.

در اينجا دو نكته باقى مى ماند كه تذكرش لازم است.

طرح اين اشكال كه صرف ناتوانى بشر درون آوردن مثل قرآن، دليل بر آن نمى شود كه قرآن از ناحيه خدا است. و پاسخ بدان

يكى اينكه درون ميان همـه آيات تحدّى درون هيچيك بـه جز آيه مورد بحث نيامده بود كه اگر ميگوييد: قرآن افتراء بـه خدا هست شما هم اين افتراء را بزنيد، تنـها درون آيه مورد بحث هست كه فرموده : (فاتوا بعشر سور مثله مفتريات ) و شايد وجهش اين بوده باشد كه نوع عنايتى كه درون اين آيه هست درون ساير آيات تحدّى نيست، و نوع عنايتى كه درون آنـها هست درون اين آيه نيست. عنايت درون ساير آيات تحدّى درون اين بود كه اثبات كند منكرين قرآن نمى توانند مثل قرآن و يا مثل سوره اى از قرآن را بياورند، زيرا قرآن مشتمل بر جهاتى هست كه قدرت بشرى متعلق بـه آن نمى شود، و جز خداى تعالى كسى نمى تواند آن جهات را درون كلام خود بگنجاند، و به همين جهت كلام درون آن آيات بطور مطلق آمده است.

ولى درون آيه مورد بحث بـه قرينـه اينكه بـه دنبالش جمله (فان لم يستجيبوا لكم فاعلموا انما انزل بعلم اللّه ) آمده دلالت دارد بر اينكه تحدّى درون آن، بـه اين جهت هست كه قرآن متضمن علمى هست كه آن علم مختص بـه خداى تعالى است، و غير از خداى تعالى كسى راهى بـه آن علم ندارد، و اين خصيصه ذاتا چيزى نيست كه بتوان احتمال افتراء درون آن داد، يعنى ذاتا افتراء پذير نيست، و بنابراين كانـه فرموده : (اين قرآن ذاتا طورى هست كه افتراء پذير نيست، ممكن نيست كسى آن را خود ساخته و به دروغ بـه خدا نسبت داده باشد، براى اينكه متضمن امورى از علم الهى هست كه غير خداى تعالى كسى بـه آن راه ندارد، و اگر درون اين معنا شك داريد ده سوره مثل آن بياوريد و به خدا افتراء بزنيد، و در اين كار بـه هر كس دست يافتيد از او كمك بگيريد، و اگر نتوانستيد بدانيد كه بعد اين قرآن بـه علم مخصوص خدا نازل شده - دقت بفرماييد.

نكته دوم اينكه ببينيم معناى تحدّى بـه مثل درون آنجا كه فرمود: (بمثل هذا القرآن ) و يا (بحديث مثله ) و يا (بسورة مثله ) و يا (بعشر سور مثله ) چيست ؟ وجه ظاهر درون آن، اين هست كه وقتى كلامى بـه ادعاى مدعيش آيت و معجزه باشد، اگر كسى بتواند مثل آن را بياورد توانسته هست ادعاى آن مدعى را باطل كند و در ابطال آن بـه بيش از آوردن مثل آن نيازى ندارد، و لازم نيست كه كلامى بهتر از آن از حيث صفات و خواص بياورد.

ولى بعضيها بـه مساله آوردن مثل، اشكال كرده، و گفته اند و يا ممكن هست بگويند: صرف اينكه كسى نتواند مثل آن كلام را بياورد دلالت ندارد بر اينكه آن كلام معجزه است، و مستند بـه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) نيست، براى اينكه صفات كمالى درون نوع بشر پيدا مى شود: يكى بليغ، يكى نويسنده، ديگرى شجاع، و آن ديگرى سخى، و افراد ديگر داراى فضايل ديگرند،

اين صفات كمال داراى مراتبى متفاوت و مختلفند، بعضى از مردم درون داشتن يكى از اين فضايل برتر از بعض ديگرند، و چون چنين هست قهرا اين فضايل مرتبه اى خواهد داشت كه فوق همـه مراتب ديگر باشد، مرتبه اى كه نـهايت درجه اى باشد كه نفس بشر بتواند بـه آن برسد.

پس، هر صفتى از صفات كمال كه فرض شود درون بين انسانـها فردى پيدا خواهد شد كه عاليترين درجه آن را داشته باشد، درجه اى كه هيچ كس ديگرى آن درجه را نداشته و همسنگ او درون آن كمال نباشد.

و اين معنا قابل انكار نيست و ضرورى هست كه بين عموم افراد بشر كسى يافت خواهد شد كه از همـه بشر بليغ ‌تر يا نويسنده تر يا شجاعتر يا سخيتر باشد همانطور كه فردى يافت مى شود كه از عموم بشر بلند قامت تر و يا سنگين جثه تر باشد، وقتى چنين هست چرا جايز نباشد كه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) همان فردى باشد كه از همـه مردم فصيحتر و بليغتر بوده و قرآن كلام خود او باشد كلامى كه احدى نتواند درون مقام معارضه با او برآيد، و كلامش درون موقفى باشد كه براى احدى از افراد بشر جاى پايى درون آن موقف نباشد؟ بنابراين، صرف ناتوانى بشر از آوردن مثل آن كلام دليل نمى شود بر اينكه كلام او از ناحيه خداى تعالى بوده و ساخته دست بشر نيست، زيرا ممكن هست ساخته بشرى باشد كه مختص بـه آن جناب بوده و ديگران از آوردن چنان كلامى محروم باشند. اين چكيده آن ايرادى هست كه گفتيم ممكن هست كسى وارد كند، و ع اين احتمال اين هست كه : هر چند صفات بشرى كه افراد درباره آن، مورد مقايسه قرار گرفته اند درون فردى بيشتر از فرد ديگر و يا كمتر از فرد ديگر يافت مى شود، و ليكن اين صفات هر چه باشد موهبتى هست كه اگر طبيعت بشرى افرادى را برخوردار از آن مى سازد بـه خاطر استعدادى هست كه خدا درون آن طبيعت، و يا بـه عبارتى درون طبيعت آن فرد نـهاده، و چنان نيست كه بدون هيچ منشاى و به صرف تصادف درون آن فرد پيدا شود.

و چون چنين هست هر صفتى كه درون فردى از افراد فرض شود كه مختص بـه او باشد و كسى بـه پايه او نرسد که تا چه رسد بـه اينكه از او برتر باشد، بالاخره منشاى دارد كه ديگران ميتوانند با تمرين مستمر و رياضت پيگير آن اعمالى كه فرد مورد نظر با آن محتوا انجام مى دهد انجام دهند، و در پاره اى اعمال از او تقليد كنند که تا به تدريج مثل او شوند، و اگر نتوانستند درون همـه خصوصيات تنـه بـه تنـه او بزنند حداقل درون بعضى از كمالاتش مثل او شوند، و آنچه براى فرد نابغه باقى مى ماند اصالت و سبقت و پيش كسوتى باشد، مثلا حاتم طائى هر چند فردى يگانـه و بدون معارض درون سخاوت بوده و كسى نمى تواند درون اين فضيلت از او پيشى بگيرد، ولى اين براى هر كس ممكن هست كه درون راه كسب اين فضيلت رياضت بكشد، و تمرين مستمر داشته باشد که تا بتواند درون آخر، مرتبه اى از سخاوت حاتم را از خود بروز دهد، هر چند كه نتواند درون همـه مراتبش از او پيشى بگيرد.

آرى، كمالات معنوى و انسانى كه درون حقيقت منابع اعمال آدمى، و اعمال آدمى آثار آن منابع است، راهش اين راه و وضعش اين وضع است، و هر انسانى ميتواند با تمرين و ممارست پيگير اين راه را ادامـه دهد، و مراقب باشد از آن منحرف نگردد، که تا وقتى كه آن صفتى كه درون پى كسب آن هست ملكه اش شده كارش بـه جائى برسد كه هر عملى مى كند نشان دهنده آن صفت باشد حال يا حد كامل آن صفت را نشان دهد و يا پايين تر از آن را.

پس روى اين حساب اگر قرآن كريم گفتار شخص رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) بود و فرض كنيم كه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) بليغترين و فصيحترين انسان دنيا بوده، هر كس ديگرى ميتواند اهتمام بـه خرج دهد، و بر طبق روشى كه آن جناب داشته و توانسته آن نظم بديع و بى سابقه را درون كلام خود بـه كار برد تمرين كند، و اگر نتوانست درون همـه قرآن با آن جناب معارضه نمايد حداقل درون بعضى از كلمات او - مثلا درون يك سوره - از آن جناب تقليد نموده يك سوره مثل قرآن درست كند.

آرى، قرآن كريم درون هيچيك از آيات تحديش نفرموده (اگر شك داريد كه اين كلام از ناحيه خداى تعالى نازل شده يك سوره بليغتر از آن و يا بهتر از آن و يا يك حديثى بليغتر و بهتر از آن بياوريد) که تا كسى درون رد آن تحدّى بگويد: قرآن بليغترين كلام و يا بهترين كلام بشر هست و ديگر هيچ بشرى نميتواند بليغتر و بهتر از آن را بـه وجود آورد، و نتيجه بگيرد كه عدم توانايى بشر بر آوردن كلامى بليغتر از قرآن دليل نيست بر اينكه قرآن كلام غير بشر است، بلكه فرموده : (مثل آن را بياوريد) و يا (يك سوره مثل آن را بياوريد) و يا (يك حديث مثل آن را بياوريد) و كسى نمى تواند انكار كند كه هر انسانى ميتواند مثل كلام غير خود را درست كند، هر چند كه فرض شود آن غير بـه بيانى كه گذشت نابغه درون كلام باشد، بعد اشكالى كه كرده بودند با كلمـه (مثله ) پاسخ داده شد.

فان لم يستجيبوا لكم فاعلموا انما انزل بعلم اللّه و ان لا اله الا هو فهل انتم مسلمون

اجابت و استجابت دعوت هر دو بـه يك معنا است.

از ظاهر سياق و زمينـه كلام بر مى آيد كه خطاب درون اين آيه بـه مشركين است، و تتمـه كلامى هست كه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) درون جمله (قل...) از طرف خداى تعالى مامور شده آن كلام را بـه مشركين بگويد. و بنابراين، بعد ضمير جمع درون جمله (لم يستجيبوا) بـه آلهه و هر كسى برميگردد كه درون جمله (و ادعوا من استطعتم من دون اللّه ) قرار شد مشركين آنان را بـه كمك بطلبند.

با عجز خود و اسبابى كه بدان معتقديد، از آوردن مثل قرآن، راهى جز يقين بـه الهى بودن قرآن نمى ماند

و معناى آيه اين هست كه : حال اگر شما مشركين، آلهه و جن و انس و بليغ ‌ترين اهل لسان خود را كه عارف بـه اسلوبه اى كلامى هستند و يا از علماى اهل كتابند كه نزد خود كتب آسمانى دارند و از اخبار انبياء و امتها باخبرند و يا كاهنانى هستند كه همواره از القاآت شيطانـهاى جنى استمداد ميكنند، و يا اهل علم و فهم از ساير طبقات مردمند و متخصص درون معارف شناسى هستند و به همـه اطراف و جوانب معارف آشنائى دارند بـه كمك خوانديد و آنان شما را اجابت نكردند، بعد بدانيد كه اين قرآن ساخته و پرداخته علم و تخصص من و غير من كه شما احتمالش را ميدهيد و خيال ميكنيد او بـه من تعليم داده نيست، بلكه كلامى هست الهى كه خداى تعالى آن را بـه علم خود نازل كرده و نيز بدانيد كه آن توحيدى كه من شما را بـه سوى آن دعوت مى كنم حق است، چون اگر غير از خداى تعالى صاحب اين كلام خدايى ديگر مى بود او شما را درون اين دعوت ما كمك مى كرد و تنـهايتان نميگذاشت، آيا اى مشركين باز بر كفر و شرك خود پافشارى مى كنيد و يا آنكه تسليم خدا و منقاد درون برابر امر او ميشويد؟

بنابراين، اينكه فرمود: (فان لم يستجيبوا لكم ) درون معناى اين هست كه بگوييم : اگر بعد از استمداد از هر كس كه توانستيد دعوت كنيد باز هم قادر نشديد با قرآن معارضه كنيد... براى اينكه آن اسبابى كه باعث مى شود آنان تواناى بر معارضه شوند، همان قدرت بيان و قريحه بلاغتى هست كه دارند، و خود معتقد بودند كه اين قريحه را آله هشان بـه آنان داده نـه خداى تعالى، و تازه آله هشان هر چه داشته بـه آنان نداده چيزهايى ديگر نيز دارند كه اگر مشركين آن آلهه را بـه كمك بطلبند ميتوانند چيزهايى كه تاكنون بـه آنان نداده اند بدهند. خوب وقتى آنان نزد آلهه خود چيزهايى سراغ دارند و نيز نزد غير آلهه از كسانى كه بـه مددشان خواهند آمد چيزهايى سراغ دارند قاعدتا بايد درون آوردن مثل قرآن كه بـه عقيده آنان كلام يك بشر هست موفق شوند، و اگر اين مددكاران دعوت مشركين را اجابت نكردند و در مقام معارضه با قرآن بر نيامدند، قهرا دستشان از تمامى سببهايى كه بـه عقيده آنان سبب و مايه قدرت است، قطع شده و قدرتشان سلب مى گردد، بعد لازمـه اجابت نكردن مددكاران نامبرده، قدرت نداشتن مشركين بر معارضه است، و لازمـهاش اين هست كه حتى با قدرت و قريحه اى كه خودشان دارند نتوانند معارضه كنند، و بر اين حساب درون آيه شريفه كنايه اى بـه كار رفته.

معناى اينكه: (قرآن بـه علم خدا نازل شده) و وجوهى كه درون اين باره گفته شده است

(فاعلموا انما انزل بعلم اللّه ) - ظاهرا منظور از كلمـه (علم اللّه ) علم مختص بـه خداى تعالى است، و آن عبارت هست از غيبى كه غير خداى تعالى كسى را بدان راهى نيست مگر بـه اذن خود او، همچنانكه درون جاى ديگر نيز متعرض اين معانى شده و فرموده : (لكن اللّه يشـهد بما انزل اليك انزله بعلمـه ) و نيز فرموده : (ذلك من انباء الغيب نوحيه اليك ) و نيز فرموده : (عالم الغيب فلا يظهر على غيبه احدا الا من ارتضى من رسول )، و نيز فرموده : (انـه لقرآن كريم فى كتاب مكنون لا يمسه الا المطهرون تنزيل من رب العالمين ).

پس معناى آيه چنين مى شود: اگر نتوانستيد بـه هيچ سببى - غير از خداى تعالى - كه شما بـه آن دل بسته ايد با قرآن معارضه كنيد، بعد ‍ يقين كنيد كه اين قرآن جز از ناحيه سببى غيبى نازل نشده بلكه از انباء و اخبار غيب هست كه مختص بـه خداى تعالى است، بعد او هست كه آن را بر من نازل كرده و به وسيله آن با من تكلم كرده و خواسته هست نخست خود من معارف حقه و ذخاير هدايت آن را بفهمم، و سپس بـه شما تفهيم كنم.

مفسرين درون معناى جمله مورد بحث توجيهات ديگرى كرده اند، بعضى گفته اند: منظور اين هست كه قرآن با علم و آگاهى و اطلاع خداى تعالى نازل شده، و او شاهد بر نزولش بوده. بعضى ديگر گفته اند: منظور اين هست كه اين قرآن طورى نازل شده كه خدا ميداند كسى نمى تواند با آن معارضه كند، زيرا قرآن قابل معارضه نيست. و يا اين هست كه تنـها خدا بـه نظم و ترتيب آن آگاه است، و غير خدا كسى آگاه نيست. ولى همـه اينـها معانى سست و دور از فهم است.

و جمله مورد بحث كه مى فرمايد: (انما انزل بعلم اللّه ) بيانگر يكى از دو نتيجه اى هست كه از اجابت نكردن آلهه گرفته مى شود.

و نتيجه ديگرش را جمله (و ان لا اله الا هو) بيان مى كند، و به دست آمدن اين نتيجه بـه دو وجه هست : يكى اينكه وقتى مشركين درون امر مـهمى از امورات خود، آلهه خود را ميخوانند و - مثلا درون همين پاسخگوئى بـه تحدّى قرآن - وقتى از آن آلهه كمك ميخواهند، و آلهه اجابتشان نميكنند، همين معنا كشف مى كند كه اين آلهه چيزى بـه جز خيال نيست، براى اينكه اله وقتى اله هست كه وقتى بنده مضطر و بيچاره اش او را ميخواند اجابت كند آنـهم درون موقعيتى كه استمداد مشركين بـه نفع خود آلهه است، زيرا قرآن كريم آمده که تا تار و پود آلهه را بباد دهد و بساط آلهه پرستى را يكسره برچيند، و مردم را - كه که تا - كنون براى آنـها حريمى و حرمتى قائل بودند - از آنـها منصرف نموده متوجه خداى تعالى كند، اگر امروز بـه فرياد دوستان خود - يعنى مشركين - نرسند و آنان را درون معارضه با قرآن كمك نكنند بازار خود آنـها برچيده مى شود، و ما مى بينيم كه كمك نكردند، و اين روشن ترين دليل هست بر اينكه اله و معبود نبودند.

وجه دوم اينكه، اگر صحيح باشد كه قرآن حق هست و از ناحيه خدا نازل شده قهرا هر چه ميگويد درست و هر خبرى مى دهد راست است، و يكى از خبرهائى كه مى دهد اين هست كه غير از خداى تعالى هيچ معبود و الهى نيست، و از همين جا مى فهميم كه جمله (لا اله الا اللّه ) نتيجه اجابت نكردن اله است، همچنانكه فهميديم خداى تعالى قرآن را بـه علم خود نازل كرده.

بيان اينكه خطاب درون جمله: (فهل انتم مسلمون) متوجه مشركين هست و رد سخنان ديگرى كه درون اين باره گفته شده است

(فهل انتم مسلمون ) - يعنى وقتى بـه دليل اجابت نكردن شركايتان و هم بـه دليل عجز خودتان از آوردن مثل قرآن، برايتان معلوم شد كه اين كتاب از ناحيه خداى تعالى هست آيا تسليم دانسته هاى خود كه همان توحيد خداى سبحان و آسمانى بودن اين كتاب هست ميشويد؟ و آيا ميپذيريد كه خداى تعالى اين كتاب را بـه علم خود نازل كرده ؟ بعد اين سؤال درون حقيقت امر بـه اسلام آوردن هست . همـه اين مطالب امورى هست كه از ظاهر آيه استفاده ميشود.

ولى بعضى گفته اند: خطاب درون اين جمله بـه شخص رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) است، و اگر خطاب را بـه صيغه جمع آورده با اينكه آن جناب يك نفر بوده صرفا بـه منظور تعظيم است، و ضمير جمع غايب درون جمله (لم يستجيبوا) بـه مشركين برميگردد، مى فرمايد: اى پيامبر! اگر مشركين دعوت ترا كه با قرآن معارضه كنند نپذيرفتند، بعد خود بدان كه قرآن بـه علم خدا نازل شده و بدان كه خدا واحد است، حال آيا تو تسليم امر او ميشوى ؟

و اين وجه درست نيست، زيرا درون زبان عرب احترام بـه وسيله استعمال صيغه جمع تنـها درون متكلم هست كه درون قرآن كريم درون بسيارى موارد خداى تعالى از خودش تعبير فرموده بـه : ما چنين و چنان كرديم و يا مى كنيم، و اما درون خطاب و غيبت چنين تعبيرى سابقه ندارد.

علاوه براين، استناد وحى الهى و تكلم ربانى بـه خداى تعالى استنادى ضرورى هست و جاى شك نيست که تا براى اثبات آن احتياج بـه دليل پيدا شود، بعد آنچه از وحى كه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) تلقى ميكند، دلالتش بر اينكه كلام خدا است، دلالتى ضرورى و بديهى هست و احتياج ندارد بـه اينكه براى اثبات آن احتجاج شود، و به رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) بفرمايد: دليل اينكه قرآن كلام ما هست اين آزمايش را بـه عمل بياور كه بـه مشركين بگوئى مثل قرآن را بياورند که تا اگر نياوردند يقين كنى كه قرآن كلام ما است. بله اين استدلال درون كلام مخلوقين يعنى انسانـها و جن و ملك و هر هاتف ديگرى بجا هست و فرضا اگر هاتفى غيبى بـه شما سخنى بگويد جا دارد اضافه كند و بگويد: اگر شك دارى كه اين سخن از غيب است، از ملائكه است، از جن است، بـه فلان دليل تمسك كن، و نـه تنـها استدلالى بجا هست بلكه لازم است، زيرا بدون دليلى حسى و عقلى نميشود آن سخن را بـه فرشته و يا جنى مستند كرد. و ما درون سوره آل عمران درون داستان زكريا مطالبى درون اين باره گذرانديم، و بزودى بحث مستوفاى آن درون جاى مناسب خواهد آمد - ان شاء اللّه. از اين هم كه بگذريم، اصولا مخاطب قرار رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) بـه خطابى بـه مثل (و انـه لا اله الا هو) و مثل (فهل انتم مسلمون ) خالى از ركاكت نيست. از اين نيز كه بگذريم، خود استدلال نيز استدلالى هست ناتمام كه توضيحش را ميدهيم.

بعضى گفته اند: آيه شريفه خطابش هم متوجه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) و هم مؤمنين و يا تنـها بـه مؤمنين است، براى اينكه مؤمنين نيز درون دعوت دينى و تحدّى بـه قرآن كه كتاب پروردگارشان هست و بر آنان نازل شده با رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) شريكند، و معناى آيه اين هست كه : اگر مشركين شما را درون پيشنـهادتان كه همان معارضه با قرآن هست اجابت نكردند، بعد ‍ بدانيد كه قرآن نازل شده بـه علم خدا است، و بدانيد كه هيچ معبودى جز اللّه نيست، بعد آيا شما تسليم خدا ميشويد؟

بعضى از صاحبان اين توجيه، وقتى متوجه عيب گفتار خود شدند كه معنا ندارد مؤ منين را كه داراى ايمان بـه خداى تعالى و به كتاب او بودند دعوت بـه پرستش خداى يكتا و به اين معنا كرد كه بدانند كتاب خدا نازل از ناحيه خداست، و بدانند كه خدا يگانـه هست و هيچ شريكى ندارد، ناگزير گفتار خود را اينطور اصلاح نمودند كه منظور از اين دعوت اين هست كه شما مؤمنين وقتى ديديد كه مشركين از آوردن مثل قرآن عاجز شدند بر علم خود (و اينكه ميدانيد قرآن از ناحيه خداست و به علم او نازل شده و معبودى جز خدا نيست ) ثبات قدم بـه خرج دهيد، و معناى اينكه درون آخر فرمود: (فهل انتم مسلمون ) اين هست كه آيا اين ثباتى كه گفتيم بـه خرج مى دهيد و بر اسلام خود و اخلاص درون آن استوار مى مانيد؟

اشكالى كه درون اين توجيه هست اين هست كه آيه را با اينكه عموم و اطلاق دارد بدون دليل مقيد كرده اند، زيرا دليلى كه آورده اند تمام نيست، چون اگر مشركين دعوت رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) و مؤمنين را اجابت نموده و رفته باشند از آلهه خود و ساير كسانى كه اميد مساعدتشان را داشته اند كمك بگيرند و همـه آنـها خواهش پرستندگان خود را پذيرفته و جمع شده باشند، و در آخر از آوردن مثل قرآن عاجز مانده باشند، آن وقت هست كه مى شود بـه خاطر اين دليل واضح بـه مؤمنين گفت : بعد بدانيد - و به قول اين مفسر - و بر علم خود استوار بمانيد كه قرآن فوق كلام بشر است، و چنين و چنان است، زيرا درون اين صورت حجت بر آنان تمام شده. و اما اگر مشركين بـه آن دستور كه فرمود: (فاتوا بعشر سور مثله مفتريات ) عمل نكنند حال يا بـه خاطر اينكه يقين دارند كه قرآن كلام خدا هست و بـه حق نازل از ناحيه او هست و اگر مى گويند: (افتراء هست ) صرف لجبازى هست و عناد وادارشان كرده، نـه اينكه بـه راستى معتقد بـه گفته خويش باشند و يا درون قرآن شكى داشته باشند و يا اگر اين يقين را نداشته اند بدين جهت اقدام بـه معارضه نكردند كه ماءيوس از اجابت خدايان خود و معارضه با قرآن بودند، و يا اصلا درون اين كلام خود جد نداشتند، و سخن بيهوده گفته اند، (در اين صورت چيزى بـه ايمان مؤمنين اضافه نمى شود، تنـها حجت بر خود كفار تمام مى شود، و تمام شدن حجت بر كفار مبنى بر نظريه ما هست كه گفتيم خطاب درون آيه متوجه مشركين هست ).

و خلاصه : اگر مشركين دعوت رسول خدا و يا مؤمنين و يا هر دو را نپذيرند اين نپذيرفتنشان بـه تنـهائى دليل نمى شود بر اينكه قرآن از ناحيه خداى تعالى نازل شده مگر آنكه قبلا مشركين شركاء و ياران خود را دعوت بـه معارضه كرده باشند و آن شركاء اجابت نكرده باشند و ما مى دانيم كه از مشركين دعوتى اينگونـه صورت نگرفته بود، تنـها خود مشركين بودند كه پيشنـهاد رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) و مؤمنين را قبول نكردند، و قبول نكردن خود آنان هيچ سودى نميبخشد. بعد چاره اى جز اين نيست كه بگوييم معناى آيه اين هست كه :

اى رسول و اى مؤمنين ! اگر مشركين رفتند که تا خدايان و ياران جنى و انسى خود را دعوت كنند ولى كسى دعوتشان را نپذيرفت، و خود مشركين هم دعوت شما را قبول نكردند، بعد بدانيد كه اين قرآن بـه علم خدا نازل شده و... و اين همان تقييدى هست كه قبلا گفتيم دليلى بر آن نيست.

علاوه، بنابراين توجيه خداى تعالى مؤمنين را امر كرده كه درون صورت تحقق يك امر فرضى كه هرگز تحقق نمى يابد ايمان بياورند و يا درون ايمان خود استوار شوند، و كلام خداى تعالى اجل هست از چنين چيزى، و اگر هم منظور اين بوده باشد كه بـه مؤ منين بفهماند مشركين نمى توانند مثل قرآن را بياورند، هر چند كه همـه شركاء و يارانى كه سراغ دارند بـه كمك بگيرند، حق كلام اين بود كه بفرمايد: بعد اگر دعوت شما را اجابت نكردند و هرگز هم اجابت نخواهند كرد بعد بدانيد كه....)

همچنانكه نظير اين تعبير را درون جاى ديگر كه چنين منظورى درون بين بوده آورده و فرموده هست : (و ان كنتم فى ريب مما نزلنا على عبدنا فاتوا بسورة من مثله و ادعوا شـهداءكم من دون اللّه ان كنتم صادقين فان لم تفعلوا و لن تفعلوا فاتقوا النار التى وقودها الناس و الحجارة اعدت للكافرين).

من كان يريد الحيوة الدنيا و زينتها نوف اليهم اعمالهم فيها و هم فيها لا يبخسون

مراد از توفيه اعمال (اعمال آنان را بـه آنان برمى گردانيم) و بيان اينكه نتيجه عمل تابع اسباب و عوامل پديد آورنده عمل است

مصدر (توفية ) كه فعل (نوفى ) از آن مشتق شده بـه معناى رساندن حق بـه صاحب آن است، البته رساندن بطور كامل. و ماده (بخس ) كه فعل مضارع مجهول (يبخسون ) از آن گرفته شده بـه معناى كمتر اجر مزدور است.

اين آيه شريفه تهديد عليه كفارى هست كه درون برابر حق خاضع نميشدند و يا آنكه حق بودن آنرا فهميده بودند ولى زندگى دنيا را بر آخرت ترجيح داده آخرت را فراموش كرده بودند، و در عين تهديد ايشان بيان بعضى از سنتهاى جارى درون اسباب اين فراموشى نيز هست و روشن مى شود كه چطور مى شود كفار از نعيم زندگى آخرت ماءيوس ميگردند.

توضيح اينكه، عمل آدمى هر طور كه باشد تنـها آن نتيجه اى را كه منظور آدمى از آن عمل هست به او مى دهد، اگر منظورش نتيجه اى دنيوى باشد نتيجه اى كه شانى از شؤ ون زندگى دنياى او را اصلاح مى كند، از مال و جمال و جاه، و يا بهتر شدن وضعش، عملش آن نتيجه را مى دهد، البته درون صورتى آن نتيجه را مى دهد كه ساير اسبابى كه درون حصول اين نتيجه مؤ ثرند مساعدت بكنند، و عملى كه بـه اين منظور انجام شده نتايج اخروى را ببار نمى آورد، زيرا فاعل آن، قصد آن نتايج را نداشته که تا آن نتايج بـه دستش بيايد، و صرف اينكه عملى ممكن هست و صلاحيت دارد كه درون طريق آخرت واقع شود كافى نيست و رستگارى آخرت و نعيم آن را نتيجه نمى دهد، مثلا احسان بـه خلق و حسن خلق (هم ميتواند بـه نيت دوستيابى و جاه طلبى و نان قرض انجام شود، و هم بـه نيت پاداش اخروى و تحصيل خوشنودى خداى تعالى ) اگر بـه نيت خوشنودى خدا انجام نشود باعث اجر و پاداش اخروى و بلندى درجات نمى شود.

به همين جهت هست كه مى بينيم بعد از جمله مورد بحث فرموده : (اولئك الذين ليس لهم فى الاخرة الا النار و حبط ما صنعوا فيها و باطل ما كانوا يعملون )، و خبر داده كه آنان وقتى وارد درون حيات آخرت مى شوند، وارد درون خانـهاى مى شوند كه حقيقت و واقعيتش ‍ آتشى هست كه تمامى اعمال دنيايى آنان را ميخورد، آنطور كه آتش هيزم را از بين ميبرد، خانـه اى كه آنچه درون نظر اين دنياپرستان زيبا و مايه خرسندى بود نابود مى سازد و آنچه را كه كردند بى نتيجه و خنثى مينمايد. آرى دار آخرت چنين واقعيتى دارد و به همين جهت درون جاى ديگر قرآن آن را (دار البوار: خانـه هلاكت و نابودى ) ناميده مى فرمايد: (الم تر الى الذين بدلوا نعمة اللّه كفرا و احلوا قومـهم دار البوار جهنم يصلونـها). با اين بيان روشن مى شود كه هر يك از دو جمله (حبط ما صنعوا فيها)، و (و باطل ما كانوا يعملون ) بـه نوعى مفسر و بيانگر جمله (اولئك الذين ليس لهم فى الاخرة الا النار) مى باشند.

آنچه که تا اينجا گفته شد دو نكته را روشن ساخت : نكته اول اينكه، مراد از توفيه اعمال و پرداخت كامل اعمال بـه آنان، پرداخت كامل نتايج اعمال آنان و رساندن آثارى هست كه اعمالشان بـه حسب نظام اسباب و مسببات دارد، نـه آن نتايجى كه خود آنان از اعمالشان درون نظر داشتند، و به اميد رسيدن بـه آن نتايج، زحمت اعمال را تحمل كردند، دليلش هم اين هست كه درون اين نشاه از هر عملى آن نتيجه اى عايد صاحب عمل مى شود كه همـه اسباب و عوامل دست اندركار آن عمل، براى آن عمل معين كرده اند، نـه آن نتيجه اى كه صاحب عمل درون نظر گرفته، و بر اين حساب بايد دانست كه چنين نيست كه هر كس بـه هر آرزوئى كه دارد برسد، بلكه بـه آن نتايجى ميرسد كه عوامل مؤ ثر درون زندگى و افعال او معين كرده باشند.

و خداى تعالى درون جاى ديگر از كلام مجيدش از اين حقيقت اينطور تعبير كرده كه : (و من كان يريد حرث الدنيا نوته منـها و ما له فى الاخرة من نصيب )، ملاحظه مى كنيد كه درون اين آيه نفرموده : (نوته اياه ) - ما هر منظورى كه داشته بـه او ميدهيم بلكه فرموده : (نؤ ته منـها - پاره اى از آن بهره ها را بـه او ميدهيم ). و باز درون جاى ديگر فرموده : (من كان يريد العاجلة عجلنا له فيها ما نشاء لمن نريد ثم جعلنا له جهنم يصليها مذموما مدحورا)، كه درون اين آيه علاوه بر آن نكته اى كه درون آيه قبلى بود اين بيان اضافى را هم دارد كه چنان نيست كه هر كس هر چه بخواهد و به همان مقدار كه خواسته بـه او مى رسد، بلكه زمام امور دنيا بـه دست خداى سبحان است، و طبق آنچه سنت اسباب بر آن جريان دارد بـه هر كس هر مقدار كه بخواهد مى دهد و هر چه را نخواهد نميدهد، هر كه را كه بخواهد مقدم ميدارد و هر كه را بخواهد عقب مياندازد.

نكته دوم اينكه اين دو آيه، يعنى آيه (من كان يريد الحيوة الدنيا و زينتها نوف اليهم اعمالهم ) - که تا آخر آيه بعدى - حقيقتى از حقايق الهى را بيان ميكند.

بحث روايتى

(شامل رواياتى درون ذيل آيات گذشته)

مرحوم كلينى درون كافى درون ذيل آيه (الا انـهم يثنون صدورهم ) بـه سند خود از ابن محبوب از جميل بن صالح از سدير از ابى جعفر، امام باقر (عليه السلام) روايت كرده كه فرمود: جابر بن عبد اللّه بـه من خبر داد كه مشركين وقتى پيرامون كعبه بـه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) برمى خوردند، بعضى ها سر و كمر خود را اينطور خم مى كردند و جامـه اى بـه سر خود مى انداختند که تا رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) آنـها را نبيند، درون اين باره بود كه خداى عزّوجل اين جمله را نازل كرد: (الا انـهم يثنون ...) و در الدر المنثور هست كه ابن ابى شيبه و ابن منذر و ابن ابى حاتم و ابو الشيخ از ابى رزين روايت كرده كه گفت : يكى از مشركين كمر خود را خم ميكرد و خود را با جامـه اش پنـهان ميساخت.

و درون مجمع البيان از على بن الحسين و ابى جعفر و جعفر بن محمد روايت شده كه فرمود: كلمـه (يثنونى ) بر وزن (يفعوعل ) است.

رواياتى درون مورد رزاق بودن خداى تعالى و تقدير روزى براى همـه

و درون تفسير عياشى از محمد بن فضيل از جابر از ابى جعفر (عليه السلام) روايت شده كه فرمود: مردى از باديه نشينان نزد رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) آمد و عرضه داشت : يا رسول اللّه ! من داراى پسران و ان و برادران و ان و پسر زاده ها و زاده ها و برادر زاده ها و زاده هائى هستم، و زندگى بر ما خفيف هست - يعنى درون سطحى بسيار پايين زندگى مى كنيم - اگر صلاح ميدانى دعا كن خداى تعالى بـه زندگى ما وسعت و گشايشى دهد. امام (عليه السلام) فرمود: وقتى كلام آن مرد بـه اينجا رسيد گرى هاش گرفت و مسلمانان بـه حال او رقت كردند، رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) اين آيه را تلاوت فرمود: (و ما من دابة فى الارض الا على اللّه رزقها و يعلم مستقرها و مستودعها كل فى كتاب مبين )، آنگاه فرمود: هر كس كه اينگونـه شكم هاى گرسنـه را كه رزقشان از ناحيه خداى تعالى ضمانت شده تكفل كند خداى تعالى رزق او را ريزان كند آنچنانكه آب درون سراشيبى فرو مى ريزد، آنگاه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) دعا كرد و مسلمانان آمين گفتند.

امام باقر (عليه السلام) سپس فرمود: شخصى كه آن مرد را درون زمان عمر ديده و حال او را پرسيده بود بـه من گفت كه آن مرد درون جوابم گفت : (بعد از دعاى رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) داراى بهترين وضع شدم، وضعم درون ميان افرادى كه خدا رزق حلالشان داده از همـه بهتر و مالم از همـه بيشتر هست ).

و درون الدر المنثور هست كه حكيم ترمذى درون كتاب (نوادر الاصول ) خود، و حاكم - وى حديث را صحيح دانسته - و ابن مردويه، و بيهقى درون كتاب (شعب الايمان ) از ابن مسعود از رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) روايت كرده اند كه گفت : رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) فرمود: وقتى مقدر شده باشد كه يكى از شما درون سرزمينى از دنيا برود، براى او حاجتى پيش مى آيد كه مجبور شود بـه آن سرزمين سفر كند و سفر خواهد كرد که تا آخرين گامى كه مقدر شده بردارد بر مى دارد،

آنگاه درون همان نقطه قبض روح و آن زمين درون روز قيامت او را بيرون مى اندازد و مى گويد: پروردگارا اين آن امانتى هست كه بـه من سپردى.

مؤلف: تفسير بودن اين روايت براى آن آيه خيلى روشن نيست.

و درون كافى بـه سند خود از ابى حمزه ثمالى از امام باقر (عليه السلام) روايت كرده كه فرمود: رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) درون حجة الوداع فرمود: مردم ! آگاه باشيد كه جبرئيل (روح الامين ) بـه دلم انداخت كه هيچ انسانى از دنيا نمى رود مگر بعد از آنكه رزقى كه برايش معين شده که تا به آخر خورده باشد، بنابراين، از خدا بترسيد و در طلب رزق معتدل باشيد و دير رسيدن چيزى از رزق، شما را وا ندارد بـه اينكه آن را با ارتكاب يكى از گناهان طلب كنيد، زيرا خداى تعالى ارزاق را كه بين خلق خود تقسيم كرده حلالش را تقسيم كرده، نـه حرامش را. بنابراين هر كس از خدا پروا كند و خويشتندار باشد، خداى عزوجل رزق او را از راه حلال مى رساند و هر كس پرده پوشش خدائى را پاره كند و رزق خويش را از راه غير مشروع بـه دست بياورد خداى تعالى از باب قصاص ‍ همان مقدار از رزق حلال او را دريغ نموده، درون عين حال درون حساب او محاسبه مى كند.

مؤلف: اين روايت از روايات مشـهورى هست كه هم عامـه و هم خاصه بـه طرقى بسيار، آن را روايت كرده اند.

و درون تفسير عياشى از ابى الهذيل از امام صادق (عليه السلام) روايت شده كه فرمود: خداى سبحان ارزاق را بين بندگانش تقسيم نمود و مقدار بسيارى را زيادى آورده كه آن را بين هيچكس تقسيم نكرده و آيه (و اسالوا اللّه من فضله ) بـه همين زيادت اشاره نموده مى فرمايد: از آنچه خداى تعالى زيادى آورده درخواست كنيد.

مؤلف: اين روايت از رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) نيز نقل شده و ما درون تفسير آيه شريفه (و ترزق من تشاء بغير حساب ) و آيه شريفه (و اسالوا اللّه من فضله ) پاره اى روايات درون اين معنا آورديم.

و درون كافى از امام صادق (عليه السلام) روايت شده كه فرمود: امير المؤمنين بارها مى فرمود: بدانيد و به يقين بدانيد كه خداى عزوجل بـه هيچ بندهاى هر قدر هم تلاشگر باشد و هر قدر زرنگى و چاره انديشى اش عظيم باشد و بسيار حيله گر و نيرنگ باز باشد اجازه نمى دهد از مقدراتى كه او درون ذكر حكيم برايش تقدير كرده پيشى گرفته و آن مقدرات را تغيير دهد. ايها الناس ! هيچ انسانى بـه علت مـهارتش نمى تواند پشيزى از آنچه برايش مقدر شده زيادتر بـه دست آورد و هيچ انسانى بـه علت حماقت و كودنى اش پشيزى از آنچه برايش مقدر شده كمتر نمى گيرد. و بنابراين كسى كه بـه اين دو نكته علم و اعتقاد داشته و بر طبق آن عمل كند درون به دست آوردن بهره اش از ساير مردم راحت تر است، و كسى كه بـه اين معانى علم دارد و ليكن بر طبق آن عمل نمى كند درون خسارتش از همـه مردم خاسرتر و زيانكارتر است، و چه بسيار افرادى كه غرق نعمتند ولى خدا بـه منظور استدراج غرق نعمتشان كرده و چه بسيار گرفتاران و تهى دستانى كه خدا خيرشان را درون تهى دستى ديده.

بنابراين، اى تلاشگر درون تلاش خود از خدا پروا داشته باش و در شتابت كوتاه بيا، و از خواب غفلتت بيدار شو، و در آنچه از ناحيه خداى عزوجل بـه زبان پيامبر گرامى اش جارى شده تفكر كن...

دو روايت از امام باقر و امام صادق (عليهما السلام)، مربوط بـه طلب روزى حلال از راه كار و تلاش

و درون كافى بـه سند خود از ابن ابى عمير از عبداللّه بن حجاج از امام صادق (عليه السلام) روايت كرده كه فرمود: محمد بن منكدر بارها مى گفت من خيال نمى كردم كه على بن الحسين (عليه السلام) فرزندى از خود بـه يادگار خواهد گذاشت كه از خودش بهتر باشد، و چون فرزندش محمد بن على را ديدم رفتم که تا او را موعظه اى كنم، ولى او مرا موعظه كرد. دوستانش از او پرسيدند بـه چه چيز تو را موعظه كرد؟ گفت : روزى كه هوا بسيار گرم بود بـه اطراف مدينـه رفتم و به ابو جعفر محمد بن على كه مردى تنومند بود برخوردم و ديدم كه بـه دست دو غلام و يا آزاد شده سياه تكيه كرده هست در دل با خود گفتم سبحان اللّه ! مرد محترمى از محترمين قريش درون اين ساعت روز و با چنين حالتى بـه دنبال دنيا برخاسته جا دارد او را موعظه اى كنم و حتما اين كار را خواهم كرد.

لا جرم بـه نزديكش رفته سلام كردم، ايشان درون حالى كه عرق از سر و رويش مى ريخت با حالتى كه بيانگر بى مـهرى بود جواب سلامم را داد. عرض كردم : خدا تو را اصلاح كند آيا اين درست هست كه مردى محترم از شيوخ قريش درون اين ساعت و با اين حالت درون طلب دنيا باشد؟

و آيا اگر درون همين حال اجلت فرا رسد فكر ميكنى كه درون چه حالى از دنيا رفته باشى ؟ فرمود: اگر مرگ من درون اين ساعت برسد درون حالى رسيده كه من مشغول طاعت خداى عزوجل هستم و خود و عيالم را از تو و از مردم بى نياز مى كنم، ترس من تنـها از اين هست كه مرگم درون حالى برسد كه مشغول گناهى از گناهان باشم. گفتم : بله، خدا رحمتت كند تو درست گفتى، من آمدم تو را موعظه كنم تو مرا موعظه كردى.

و درون همان كتاب از عبد الاعلى مولاى آل سام روايت كرده كه گفت : روزى تابستانى كه هوا بسيار گرم بود درون يكى از راههاى مدينـه بـه امام صادق (عليه السلام) برخورده عرض كردم : فدايت شوم آيا با آن وضعى كه نزد خداى تعالى و با آن قرابتى كه نسبت بـه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) دارى درون مثل چنين روزى چرا خود را بـه زحمت مى اندازى ؟ فرمود: اى عبد الاعلى بـه طلب رزق برخاسته ام که تا از كسى مثل تو بى نياز باشم.

مؤلف: بين اعتقاد بـه اينكه رزق تقسيم شود، و بين امر بـه طلب رزق منافاتى نيست و اين معنا روشن است.

چند روايت درباره خلقت آسمانـها و زمين و جمله : (و كان عرشـه على الماء)

و درون الدر المنثور هست كه طيالسى و احمد و ترمذى - وى حديث را حسن دانسته - و ابن ماجه و ابن جرير و ابن منذر و ابوالشيخ درون كتاب (العظمة ) و ابن مردويه و بيهقى درون كتاب (الاسماء و الصفات ) از ابى رزين روايت كرده اند كه گفته هست : بـه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) عرضه داشتم پروردگار ما قبل از آنكه خلق خود را بيافريند كجا بود؟ فرمود: درون عمائى بود كه ما تحت و مافوق آن هوا بود، و عرش خود را بر آب خلق كرد.

مؤلف: كلمـه (عماء) بـه معناى ابر و مـه غليظى هست كه جلو ديد چشم را بگيرد و كلمـه (ما) درون (ما تحت و مافوق ) موصوله هست و مراد از (هوا) فضائى هست كه از هر چيز خالى باشد، همچنانكه درون جمله (افئدتهم هواء - دلهايشان خالى هست ) بـه اين معنا آمده.

ممكن هم هست حرف (ما) نافيه و كلمـه (هواء) بـه همان معناى معروفش باشد كه درون اين صورت منظور از آن جمله، اين مى شود كه : خداى تعالى درون عمائى بود كه مانند ساير عماءها (ابرها) بالا و پائينش را هواء احاطه نداشت.

و اين روايت از روايات تجسم هست (كه يا بايد طرح و طرد شود، و يا توجيه گردد) و لذا آن را توجيه كرده اند بـه اينكه تعبير بـه عماء كنايه هست از غيب ذات كه ديدگان از ديدنش ناتوان و عقول از دركش حيرانند.

و درون همان كتاب هست كه احمد، بخارى، ترمذى، نسائى و ابوالشيخ درون كتاب (العظمة ) و ابن مردويه و بيهقى درون كتاب (الاسماء و الصفات ) همگى از عمران بن حصين روايت كرده اند كه گفت : اهل يمن بـه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) عرضه داشتند: يا رسول اللّه ! بما خبر بده از اول اين امر كه چگونـه بوده هست ؟ فرمود: خداى تعالى قبل از هر چيز بود، و در آن هنگام عرش او بر آب بود، و در لوح محفوظ ذكر همـه چيز را نوشت و آنگاه آسمانـها و زمين را خلق كرد. (در اين هنگام شخصى ) ندا درون داد كه : اى پسر حصين ماده شترت رفت، من (رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) و مردم يمن را ترك گفته ) بـه دنبال شترم روانـه شدم ديدم حيوان بـه طمع آب سرابهائى را كه درون بيابان از دور مى بيند تعقيب مى كند، و خلى متاسف شدم و دلم مى خواست از شترم چشم پوشى كرده خود را بـه حضور رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) برسانم.

مؤلف: عده اى از رجال حديث اين روايت را از بريده نقل كرده اند، و در آخر روايت آنان آمده كه بريده گفت : سپس شخصى نزدم آمد و گفت : ماده شترت فرار كرد، من از محضر رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) بيرون آمدم، ولى برق سراب نگذاشت ببينم شتر درون كدام طرف بيابان است، و خيلى دلم مى خواست از آن صرف نظر كنم. و اينكه يك جريان بـه دو نفر نسبت داده شده خود دليل بر سستى و بى اعتبارى اين دو حديث است.

رواياتى درون ذيل جمله: (ليبلوكم ايكم احسن عملا) و بيان مراد از نيكوكارتر بودن

و باز درون همان كتاب درون ذيل جمله (ليبلوكم ايكم احسن عملا) آمده كه داوود بن محبر (مركب ساز) درون كتاب (العقل ) و ابن جرير و ابن ابى حاتم و حاكم درون (التاريخ ) و ابن مردويه از ابن عمر روايت كرده اند كه گفت : وقتى رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) آيه (ليبلوكم ايكم احسن عملا) را تلاوت كرد، پرسيدم : يا رسول اللّه ! معناى اين جمله چيست ؟ فرمود: معنايش اين هست كه خدا مى خواهد شما را بيازمايد و معلوم كند عقل كدامتان بهتر است. آنگاه فرمود: و عقل آن كسى از شما بهتر هست كه از همـه شما بيشتر از گناه و محارم الهى پرهيز كند و به طاعت خدا داناتر - و در نسخهاى ديگر عامل تر - باشد.

و درون كافى با ذكر سند از سفيان بن عيينـه از امام صادق (عليه السلام) روايت كرده كه درون تفسير اين كلام خداى عزوجل (ليبلوكم ايكم احسن عملا) فرمود: منظور خداى تعالى اين نيست كه كداميك از شما زيادتر عمل مى كنيد، بلكه منظور اين هست كه كداميك بيشتر بـه واقع اصابه مى كنيد، يعنى درست تر عمل مى كنيد، و (منشاء همـه درستى ها) و اصابه ها همانا ترس از خدا و نيت صادق است.

آنگاه فرمود: عمل را باقى گذاشتن (و بـه آن ادامـه و تمرين كردن ) که تا زمانى كه خالص شود سخت تر هست از خود عمل، و عمل خالص آن عملى هست كه منظورت از انجام آن اين نباشد كه غير از خدا كسى تو را درون برابر آن ستايش كند، و اين چنين نيتى از خود عمل دشوارتر است. البته اين را هم بدانيد كه نيت، خود همان عمل است. آنگاه اين آيه را تلاوت كردند: (قل كل يعمل على شاكلته ). مؤلف: اينكه امام فرمود: (بايد بدانيد كه نيت، همان عمل هست ) معنايش اين هست كه عمل هيچ اثرى ندارد مگر طبق آن نيتى كه با عمل بوده.

دو روايت درباره اينكه مراد از (امت معدوده ) درون آيه شريفه، امام زمان (ع) و اصحاب اويند

و صاحب تفسير نعمانى بـه سند خود از اسحاق بن عبدالعزيز از امام صادق (عليه السلام) روايت كرده كه درون ذيل جمله (لئن اخرنا عنـهم العذاب الى امة معددة ) فرمود: منظور از (عذاب ) خروج مـهدى (عليه السلام)، و منظور از (امت معدوده ) اهل بدر و اصحاب آن جنگ است.

مؤلف: اين معنا را كلينى درون كافى و قمى و عياشى درون تفسير خود از امام على و امام باقر و امام صادق (عليه السلام) روايت كرده اند.

و درون مجمع البيان هست كه بعضى گفته اند: منظور از امت معدوده اصحاب مـهدى (عليه السلام) هست كه عددشان سيصد و ده و اندى نفر هست - بـه مقدار عدد اصحاب بدر - كه درون روز ظهورش درون يك ساعت دور آن جناب جمع مى شوند، همانطور كه قطعات ابرهاى پائيزى دور هم جمع مى شوند. آنگاه گفته هست : اين معنا از امام ابى جعفر و ابى عبد اللّه (عليه السلام) روايت شد است.

و درون تفسير قمى درون ذيل جمله (الا الذين صبروا و عملوا الصالحات ) آمده كه امام فرمود: يعنى درون شدائد صبر مى كنند، و در روز راحتى اعمال صالح انجام مى دهند.

روايتى درون مورد تقسيم امت محمد (ص) درون روز قيامت بـه سه دسته و حبط اعمال دو دسته از آنان

و درون الدر المنثور درون ذيل آيه (من كان يريد الحيوة الدنيا) آمده كه بيهقى درون كتاب (الشعب ) از انس روايت كرده كه گفت : رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) فرمود: وقتى قيامت بپا شود امت من سه طائفه خواهند شد: 1 - فرقه اى كه خداى تعالى را بـه خلوص ‍ عبادت مى كرده اند 2 - فرقه اى كه خداى تعالى را بـه رياء بندگى مى كرده اند 3 - فرقه اى كه خدا را عبادت مى كردند که تا به سودى دنيوى برسند. خداى تعالى بـه آنكه بـه منظور دنيا خدا را عبادت مى كرد مى فرمايد: تو را بـه عزت و جلال خودم سوگند مى دهم بگو كه درون عبادتت چه منظور داشتى ؟ درون پاسخ مى گويد: منظورم دنيا بود. خطاب مى رسد لاجرم آنچه از راه عبادت جمع كردى برايت سودى ندارد و به سوى آن برنخواهى گشت، او را بـه سوى آتش ببريد.

و بـه آنكه عبادت خدا را ريائى انجام داده هست مى فرمايد: تو را بـه عزت و جلال خود سوگند مى دهم بگو كه از عبادت من چه منظورى داشتى ؟ مى گويد: منظورم خودنمائى بود. بعد خطاب مى رسد هر عبادتى كه مى كردى و با آن خودنمائى مى نمودى بـه درگاه ما نرسيده درون نتيجه آن عبادت، امروز سودى بـه حالت ندارد، او را بـه سوى آتش ببريد.

و بـه آنكه عبادت خدا را بـه خلوص انجام مى داده خطاب مى رسد: تو را بـه عزت و جلالم سوگند، بگو كه بـه چه منظورى مرا عبادت مى كردى ؟ مى گويد: بـه عزت و جلالت سوگند كه تو خود از من بهتر مى دانى كه تو را فقط صرفا براى خوشنودى و پاداش خانـه آخرتت عبادت مى كردم. خطاب مى رسد: آرى، راست گفتى اى بنده من، او را بـه سوى بهشت ببريد.

   |  |  | 




[دانلود اهنگ سنه بان بان]

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Mon, 27 Aug 2018 00:57:00 +0000



تمامی مطالب این سایت به صورت اتوماتیک توسط موتورهای جستجو و یا جستجو مستقیم بازدیدکنندگان جمع آوری شده است
هیچ مطلبی توسط این سایت مورد تایید نیست.
در صورت وجود مطلب غیرمجاز، جهت حذف به ایمیل زیر پیام ارسال نمایید
i.video.ir@gmail.com